Α´Στάσις Χαιρετισμῶν
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστῖνος Καντιώτου

«XAIΡE, ΓEΩΡΓON ΓEΩΡΓOYΣA ΦΙΛANΘΡΩΠΟΝ

Ἀκάθιστος Ὕμνος
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

TA ΔΑΚΡΥΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

«Χαῖρε, τῶν δακρύων τῆς Εὔας ἡ λύτρωσις» (Ἀκάθ. ὕμν. Α2β΄)

ΕΙΝΕ μιὰ πνευματικὴ ἀπόλαυσις ν᾽ ἀκούῃ κανεὶς τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο, ἀρκεῖ νὰ τὸν ἀ­κούῃ μὲ τὴν καρδιά. Εἶνε μιὰ εὐλογία. Νὰ εὐ­χαριστοῦ­με τὸ Θεὸ καὶ γιὰ τὸ τραγούδι αὐτό.
Τὰ τραγούδια λησμονοῦνται· ἄλλα τραγου­δοῦν οἱ γονεῖς, ἄλλα τὰ παιδιά, ἄλλα τὰ ἐγγόνια. Τὸ τραγούδι ὅμως αὐτὸ περνάει ἀπὸ γενεὰ σὲ γενεὰ καὶ γιὰ 13 αἰῶνες ἐξακολουθεῖ σὰν μαγνήτης νὰ τραβᾷ τὶς εὐ­γε­νικὲς ψυχές.
Δὲν πιστεύω νὰ σᾶς λυπήσω, ἐὰν σᾶς κάνω μιὰ ἐρώτησι. Θὰ μᾶς ἀξιώσῃ ἆραγε ὁ Θεὸς ν᾽ ἀκούσουμε καὶ τοῦ χρόνου τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο; Πόσοι ἀπὸ μᾶς θὰ ζοῦν, καὶ πόσους θὰ μᾶς ἔχῃ καλύψει ἡ μαύρη πλάκα; Πόσοι ἀπὸ κείνους ποὺ ζοῦσαν πέρυσι καὶ τὸν ἄκουσαν, τώρα ἔχουν φύγει;… Γι᾽ αὐτό, ἀ­­­γαπητοί μου, νὰ εἴμεθα ἕτοιμοι. Ὁ Χριστὸς μᾶς λέει· «Γρηγορεῖτε, ὅτι οὐκ οἴ­δατε ποίᾳ ὥ­ρᾳ ὁ Κύριος ὑ­μῶν ἔρχεται. …Γίνε­σθε ἕτοιμοι, ὅτι ᾗ ὥρᾳ οὐ δο­κεῖτε ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται (Ματθ. 24,42,44).
Ἂν μετρήσετε τὰ «χαῖρε» τῶν οἴκων τοῦ Ἀ­­καθίστου ὕμνου, εἶνε 144. Νὰ τὰ ἐξηγήσουμε ὅλα δὲν μποροῦ­με. Οὔτε ἐγὼ ἔχω τὴ δύναμι, γιατὶ εἶ­μαι μικρὸς καὶ ἀ­δύνατος, οὔτε σεῖς τὴν ὑπομονή. Γι᾽ αὐτὸ ἀπὸ τὰ 144 διαλέγω 1, τὸ ὁποῖο θὰ ἐξηγήσω στὴν ἀγάπη σας πολὺ σύντομα, γιὰ ψυχικὴ ὠφέλεια.
Εἶνε τὸ «Χαῖρε, τῶν δακρύων τῆς Εὔας ἡ λύ­­τρωσις» (Ἀκάθ. ὕμν. Α2β΄). Τί σημαίνει αὐτό; Χαῖ­ρε, Παναγία, ἐσὺ λύτρωσες τὴν Εὔα ἀπὸ τὰ δά­κρυα, ἔσβησες τὰ δάκρυα τῆς Εὔας.
Ποιά εἶνε αὐτὰ τὰ δάκρυα τῆς Εὔας; Read more »

O AKAΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ

Ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου τοῦ 1968

ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ἐκεῖνο ποὺ παραδέχεται, ἐκεῖνο ποὺ πιστεύει, ἐκεῖνο ποὺ αἰσθάνεται, δὲν εἶνε δυνατὸν νὰ τὸ κρύψῃ μέσα του, ἀλλὰ νιώθει τὴν ἀνάγκη νὰ τὸ ἐκφράσῃ.
Καὶ τὸ ἐκφράζει μὲ διαφόρους τρόπους. Πρῶτα – πρῶτα τὸ ἐκφράζει μὲ τὸ πρόσωπο. Ἀνάλογα μὲ τὴ λάμψι ἢ τὴ θλῖψι τοῦ προσώπου του μπορεῖς νὰ καταλάβῃς τὰ αἰσθήματα ποὺ ἔχει ὁ ἄλλος ἀπέναντί σου· τὸ πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου εἶνε ὁ καθρέπτης. Τὸ ἐκφράζει ἔπειτα μὲ τὶς κινήσεις καὶ τοὺς μορφασμούς του. Τὸ ἐκφράζει προπαντὸς μὲ τὴ γλῶσσα, μὲ τὸν προφορικὸ λόγο του. Τὸ ἐκφράζει καὶ μὲ τὸ γραπτὸ λόγο, μὲ ἐπιστολές. Τὸ ἐκφράζει μὲ τὴν εὐγένεια, μὲ τὸ ὕφος καὶ τοὺς τρόπους του.

Πές μου τί τραγουδᾷς… Read more »

Ἀκάθιστος Ὕμνος
Τοῦ Μητροπολιτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

Ποιος θα εξοφλησῃ το χρεος μας;

«…Καὶ σχίσας τὸ χειρόγραφον, ἀκούει παρὰ πάντων οὕτως· Ἀλληλούϊα» (Ἀκάθ.

ΑΠΟΨΕ, ἀγαπητοί μου, σ᾿ ὅλους τοὺς ναοὺς διαβάζεται ὁλόκληρος ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος. Παίρνω ἀφορμὴ ἀπὸ τὸν οἶκο ποὺ ἀρχίζει ἀπὸ τὸ γράμμα Χῖ· «Χάριν δοῦναι θελήσας, ὀφλημάτων ἀρχαίων, ὁ πάντων χρεωλύτης ἀνθρώπων, ἐπεδήμησε δι᾿ ἑαυτοῦ, πρὸς τοὺς ἀποδήμους τῆς αὐτοῦ χάριτος· καὶ σχίσας τὸ χειρόγραφον, ἀκούει παρὰ πάντων οὕτως· Ἀλληλούϊα» (Ἀκάθ. ὕμν. Χ). Τί νοήματα ἔχει αὐτό;

* * *

Ὁ ποιητὴς μᾶς καλεῖ νὰ ἐξοφλήσουμε ἕνα χρέος. Ποιό εἶνε τὸ χρέος αὐτό; Δύο εἰδῶν χρέη ὑπάρχουν, ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ-ἠθικά.
Ὑλικὸ χρέος. Συχνὰ οἱ ἄνθρωποι βρίσκονται στὴν ἀνάγκη νὰ δανειστοῦν χρήματα ετε ἀπὸ ἄτομα ετε ἀπὸ ὀργανισμοὺς καὶ τράπεζες. Αὐτὸς ποὺ δανείζεται λέγεται ὀφειλέτης. Καὶ κάθε ὀφειλέτης αἰσθάνεται ντροπὴ ἀπὸ φιλότιμο. Ὅποιος χρωστάει δὲν κοιμᾶται· μέρα – νύχτα ὁ νοῦς του εἶνε πῶς θὰ ἐξοφλήσῃ τὰ γραμμάτια. Κι ὅταν καταφέρνῃ νὰ ἐξοφλήσῃ, ἕνα βάρος φεύγει ἀπὸ πάνω του. Ἂν μάλιστα βρεθῇ κάποιος ἄλλος καὶ ἐξοφλήσῃ τὸ χρέος του, νιώθει γιὰ ᾿κεῖνον εὐγνωμοσύνη.
Ὑπάρχει ὅμως καὶ χρέος πνευματικὸ-ἠθικό. Ἂν τὸ πῶ στὴ γλῶσσα τῆς Γραφῆς, μερικοὶ θὰ γελάσουν· ἀλλ᾿ αὐτὴ ἡ γλῶσσα λέει τὴν ἀλήθεια. Τὸ πνευματικό μας χρέος λοιπὸν ὀνομάζεται ἁμαρτία. Τ᾿ ἁμαρτήματά μας, νά τὸ χρέος.
Τ᾿ ἁμαρτήματά μας, σύμφωνα μὲ τὸν οἶκο αὐτόν, εἶνε ἀρχαῖα καὶ νεώτερα· «Χάριν δοῦναι θελήσας ὀφλημάτων ἀρχαίων», λέει. Ποιό εἶνε τὸ ἀρχαῖο χρέος; Στὴ γλῶσσα τῆς Ἐκκλησίας αὐτὸ λέγεται προπατορικὸ ἁμάρτημα.
―Μὰ στὸν αἰῶνα μας ἐσὺ μιλᾷς γιὰ προπατορικὸ ἁμάρτημα; Ἀστεῖα πράγματα!…
Καθόλου ἀστεῖα. Τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα εἶνε τὸ πρῶτο ποὺ ἐμόλυνε τὴ γῆ. Εἶνε αὐτὸ ποὺ διέπραξαν οἱ προπάτορές μας Ἀδὰμ καὶ Εὔα, μέσα στὸν παράδεισο καὶ σὰν ἀκάθαρτη πηγὴ ῥέει ἔκτοτε διὰ μέσου τῶν αἰώνων καὶ φθάνει ὣς ἐμᾶς. Καθένας μας, μόλις γεννιέται, εἶνε σὰν ἕνας καρπός, ποὺ πέφτει ἀπὸ τὸ δέντρο τῆς ζωῆς κ᾿ ἔχει μέσα του σκουλήκι. Τὰ βρέφη δὲν ἔχουν δικές τους ἁμαρτίες, εἶνε ἀθῷα· ἔχουν ὅμως μέσα τους τὸ σπέρμα τοῦ θανάτου ἐκείνης τῆς πρώτης ἁμαρτίας. Γι᾿ αὐτὸ τὰ βαπτίζουμε· διαφορετικά, δὲν χρειαζόταν. Τὸ λέει αὐτὸ καὶ ὁ Δαυΐδ· «ἐν ἀνομίαις συνελήφθην, καὶ ἐν ἁμαρτίαις ἐκίσσησέ με ἡ μήτηρ μου» (Ψαλμ. 50,7). Μέσα ἀπὸ τὴν κοιλιὰ τῆς μάνας μου, λέει, εἶμαι ζυμωμένος μὲ τὴν ἁμαρτία.
Ἀφοῦ ὅμως αὐτὰ τὰ κοροϊδεύουν, ἀλλάζω γλῶσσα καὶ λέω, ὅτι τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα διαφορετικὰ ὀνομάζεται κληρονομικότης. Κατ᾿ οὐσίαν εἶνε τὸ ἴδιο πρᾶγμα. Τὴν κληρονομικότητα τὴν παραδέχονται καὶ οἱ ψυχολόγοι. Τὸ παιδί, λένε, δὲν εἶνε τάμπουλα ράζα, ἕνα ἄγραφο χαρτί. Φέρει μέσα του καταβολές· μαζὶ μὲ τὸ προπατορικὸ ἁμάρτημα ἔχει ῥοπὲς καὶ κλίσεις τῶν προγόνων του. Καὶ ἐδῶ εἶνε ἡ μεγάλη εὐθύνη τῶν γονέων. Read more »

Δ΄ Στάσις Χαιρετισμῶν
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

ΟI EXΘΡΟΙ ΘΑ ΝΙΚΗΘΟΥΝ

«Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἐγείρονται τρόπαια· χαῖρε, δι᾿ ἧς ἐχθροὶ καταπίπτουσι»(Ἀκάθ. ὕμν. Ψ 5)

ΧΑΙΡΩ, ἀγαπητοί μου, ποὺ τρέχετε καὶ συγκεντρώνεσθε στὸ ναό. Θὰ σᾶς μιλήσω ἁπλᾶ, σὰν πατέρας μὲ τὰ παιδιά.
Ζοῦμε σὲ χρόνια ἄσχημα. Μερικοὶ λένε, ὅτι πλησιάζει ἡ συντέλεια τοῦ κόσμου. Ἕνα σημάδι ὅτι ἔρχεται ἡ συντέλεια εἶνε, ὅτι στὶς ἡμέρες μας παρουσιάστηκε ἀθεΐα καὶ ἀπιστία μεγάλη. Σὲ πόλεις καὶ χωριὰ ξάπλωσαν οἱ ἰδέες αὐτές. Καὶ λέγονται συχνὰ ἀπὸ στόματα ἀνθρώπων ποὺ θεωροῦνται μορφωμένοι. Στὰ παλιὰ τὰ χρόνια στὴ Μικρὰ Ἀσία, στὸν Πόντο, στὰ ἁγιασμένα μέρη, δὲν ὑπῆρχε ἄπιστος καὶ ἄθεος. Τώρα ἡ ἀθεΐα ἔφτασε παντοῦ.
Ἂν συναντήσετε κάποιον ἄθεο, νὰ τοῦ πῆτε μόνο τὸ ἑξῆς. Ἐὰν μὲ πείσῃς ὅτι τὸ ῥολόϊ ποὺ ἔχεις στὸ χέρι σου φύτρωσε ἔτσι, ὅτι τὸ σπίτι ποὺ κάθεσαι ἔγινε μοναχό του, ὅτι τὸ αὐτοκίνητό σου ἔγινε μόνο του, κι ὅτι οἱ πύραυλοι ποὺ ταξιδεύουν στὸ διάστημα ἔγιναν μόνοι τους, τότε κ᾿ ἐγὼ θὰ πεισθῶ ὅτι τὸ σύμπαν αὐτὸ ἔγινε χωρὶς τὸ Θεό. Τὸ ῥολόϊ κάποιος τὸ φτειάχνει, τὸ σπίτι κάποιος τὸ χτίζει, τὸ αὐτοκίνητο κάποιος τὸ κατασκευάζει, τοὺς πυραύλους κάποιος τοὺς ἐξαπολύει· καὶ αὐτὸ τὸ σύμπαν ποιός τὸ ἔκανε; Μία ἡ ἀπάντησις· Ὁ Θεός.
―Μὰ τί εἶνε ὁ Θεός; Μᾶς τὸ λέει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης· «ὁ Θεὸς εἶνε ἀγάπη» (βλ. Α΄ Ἰωάν. 4,8,16), τὸ κυριώτερο γνώρισμά του εἶνε ἀγάπη. Καὶ ἀπόδειξις ὅλα ὅσα ἀπολαμβάνουμε. Ἀλλ᾿ ἐὰν μὲ ρωτήσετε, ποιά εἶνε ἡ πιὸ μεγάλη ἀπόδειξις ὅτι ὁ Θεὸς μᾶς ἀγαπάει, θὰ σᾶς πῶ· ἡ σάρκωσις τοῦ Λόγου. Τὸ ὅτι ὁ Θεὸς λυπήθηκε τὸν ἄνθρωπο, ποὺ εἶχε φύγει μακριά του· καὶ ἐνῷ μποροῦσε νὰ τὸν τιμωρήσῃ μὲ μυρίους τρόπους, ἐν τούτοις ἔστειλε τὸν Υἱό του τὸν μονογενῆ στὸν κόσμο, καὶ ἔλαβε σάρκα ἀπὸ τὴν ὑπεραγία Θεοτόκο, γιὰ νὰ μᾶς σώσῃ. Εἶνε αὐτὸ ποὺ ἑορτάζουμε τὴν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ· τότε ἄρχισε ἡ σωτηρία μας. Τότε ὁ Γαβριήλ, ποὺ ἐστάλη στὴ Ναζαρέτ, εἶπε στὴν Παναγία· «Χαῖρε, κεχαριτωμένη» (Λουκ. 1,28). Read more »

Γ΄ Στάσις Xαιρετισμῶν

ΔΕΝΤΡΟ  Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ

«Χαῖρε, δένδρον ἀγλαόκαρπον, ἐξ οὗ τρέφονται πιστοί·
χαῖρε, ξύλον εὐσκιόφυλλον, ὑφ᾽ οὗ σκέπονται πολλοί»
(Ἀκάθ. ὕμν. Ν3)

Ακάθιστος ὕμνος, ἀγαπητοί μου. Τρίτη στάσις. Ὅπως λέγαμε καὶ ἄλλοτε, ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος εἶνε ἕνα ἐξαίρετο ποίημα, ἕνα ἀ­ριστούργημα τῆς βυζαντινῆς ἐποχῆς. Ἡ βαθειὰ ἀγάπη καὶ ὁ σεβασμός, ποὺ ἔτρεφε πρὸς τὴν ὑπεραγία Θεοτόκο ὁ ἀνώνυμος ποιητής, τὸν κάνουν νὰ τὴν στολίζῃ μὲ πολλὰ ὀνόματα, μὲ ποικίλες εἰκόνες καὶ λέξεις, ποὺ παίρνει ἀ­πὸ παντοῦ (ἀπὸ τὸν οὐρανό, τὴ γῆ, τὸν ἥλιο, τὴ σελήνη, τὰ φυτά, τὰ δέντρα, τὰ ἄνθη, τὰ πουλιά, ἀπ᾽ ὅλο τὸν κόσμο). Ἂν μετρήσουμε τὶς εἰκόνες ποὺ περιέχει ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἀ­καθίστου ὕμνου, ξεπερνοῦν τὶς τριακόσες. Ὑ­πέροχη ζωγραφιά· διότι καὶ ζωγράφοι ἀσχολήθηκαν μὲ τὴν εἰκονογράφησι τοῦ ὕμνου αὐ­τοῦ ἀπὸ τὴ βυζαντινὴ περίοδο μέχρι σήμερα.
Τὰ «χαῖρε» τῆς ἀκολουθίας εἶνε 144. Ἕνα ἀ­πὸ αὐτὰ εἶνε κι αὐτὸ ποὺ ἀκούσατε· «Χαῖ­ρε, δένδρον ἀγλαόκαρπον, ἐξ οὗ τρέφον­ται πιστοί· χαῖρε, ξύλον εὐσκιόφυλλον, ὑφ᾽ οὗ σκέπονται πολλοί» (Ἀκάθ. ὕμν. Ν3). Τί σημαίνουν τὰ λό­για αὐτά; – γιατὶ δὲν ἀρκεῖ ἁπλῶς νὰ τὰ ἀκοῦ­με· ὁ σκοπὸς εἶνε νὰ διδασκώμεθα κάτι καὶ νὰ τὸ ἐφαρμόζουμε, ἐκεῖ ἀποβλέπει ἡ Ἐκκλησία μας καὶ μὲ τὴν ψαλμῳδία.

* * *

Ἡ Παναγία, ἀγαπητοί μου, ὀνομάζεται ἐδῶ «δένδρον». Ὄχι δέντρο ἄκαρπο, ὅπως εἴμαστ᾽ ἐμεῖς, ποὺ λέει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιο ὅτι «Πᾶν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπὸν καλὸν ἐκκόπτεται καὶ εἰς πῦρ βάλλεται» (Ματθ. 3,10), ἀλλὰ δέν­τρο καρποφόρο, γεμᾶτο καρποὺς «ἀγλαούς», λαμ­προὺς δηλαδὴ καὶ ὡραίους. Read more »

Β΄ Στάσις Χαιρετισμῶν
Ἀπομαγνητ. ὁμιλία τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιωτου

Λυτρωμενοι απο τη βαρβαροτητα

«Χαῖρε, ἡ τῆς βαρβάρου λυτρουμένη θρησκείας» (Ἀκάθ. ὕμν. Ι 4 α΄)

Ο Ἀκάθιστος ὕμνος εἶνε ἕνα ἀριστούργημα, μὲ τὸ ὁποῖο ὑμνεῖται ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος ἢ μᾶλλον τὸ μέγα μυστήριο τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ. Ἀπὸ τὰ «χαῖρε» ποὺ ἀκούσαμε θὰ προσπαθήσω νὰ ἑρμηνεύσω ἐκεῖνο ποὺ λέει· «Χαῖρε, ἡ τῆς βαρβάρου λυτρουμένη θρησκείας» (Ἀκάθ. ὕμν. Ι 4α΄). Τί σημαίνει αὐτό; Μὲ ἁπλᾶ λόγια· Χαῖρε, ὑπεραγία Θεοτόκε· σὲ εὐγνωμονοῦμε, διότι διὰ τοῦ Υἱοῦ σου μᾶς λυτρώνεις ἀπὸ τὴν «βάρβαρο θρησκεία». Ποιά νὰ εἶνε αὐτὴ ἡ θρησκεία;

* * *

―Ἡ θρησκεία εἶνε τὸ ὄπιο τῶν λαῶν, λένε τὰ στόματα τῶν ἀθέων. Τὴ φτειάξανε οἱ παπᾶδες γιὰ νὰ κερδίζουν, λένε οἱ μαρξισταί.
Ὄχι, ἀγαπητοί μου, δὲν εἶνε ἔτσι. Ἂν θέλετε νὰ μιλήσουμε μὲ τὴ γλῶσσα τῆς ψυχολογίας, ―παρακαλῶ προσέξτε― ἡ θρησκεία δὲν εἶνε ἐπίκτητος, εἶνε ἔμφυτος. Ὑπάρχει τεραστία διαφορὰ μεταξὺ τῶν δύο αὐτῶν ἐννοιῶν. Ἐπίκτητο εἶνε κάτι ποὺ ἀποκτᾶται ἀργότερα, ἐνῷ ἔμφυτο εἶνε κάτι ποὺ ὑπάρχει ἐξ ἀρχῆς μέσα στὴ φύσι τοῦ ἀνθρώπου. Παράδειγμα ἡ ἀγάπη τῆς μάνας. Ὁπουδήποτε νὰ πᾶμε, ἡ μάνα ἀγαπάει τὸ παιδί της· καὶ ὁσεσδήποτε ἀντίθετες διαταγὲς νὰ τῆς δοθοῦν, δὲν πειθαρχεῖ. Ἡ ἀγάπη στὸ παιδί της δὲν ξεῤῥιζώνεται· εἶνε μέσα στὴ φύσι της. Μόνο ἂν ἄλλαζε ἡ φύσι της θὰ ἄλλαζε κι αὐτό. Μὰ δὲν ἀλλάζει. Μιὰ ἄλλη εἰκόνα εἶνε τὸ ἄνθος ποὺ λέγεται ἡλιοτρόπιο· ὁ δίσκος του στρέφεται πάντα πρὸς τὸν ἥλιο. Ἔτσι καὶ ἡ ψυχὴ στρέφεται ἐμφύτως πρὸς τὸ Θεό. Τὸ εἶπε καὶ ὁ Ὅμηρος· ὅτι «Θεὸν χατέουσιν ἄνθρωποι», οἱ ἄνθρωποι ποθοῦν τὸ Θεό. Read more »

Α΄ Στάσις τῶν Χαιρετισμῶν
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αύγουστίνου Καντιώτου

ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ ΧΑΡΑΣ

«Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἡ χαρὰ ἐκλάμψει» (Α1α΄)

Υπάρχουν, ἀγαπητοί μου, ἐχθροὶ τῆς πίστε­ώς μας, ἄνθρωποι ποὺ τὴν κατηγοροῦν, νομί­ζοντας οἱ ἄφρονες ὅτι ἔτσι θὰ μπορέσουν νὰ σκιάσουν τὸν ἥλιο – Χριστό. Μία δὲ ἀπὸ τὶς κα­τηγορίες ποὺ ἐκτοξεύ­ουν εἶνε, ὅτι ἡ θρησκεία μας εἶνε κατὰ τῆς χα­ρᾶς, ὅτι μὲ τὶς ἀπαγορεύ­σεις τῶν ἐντολῶν της κάνει τὸν ἄνθρωπο λυπη­μένο, σκυθρωπό. Αὐτὸ ὅμως δὲν ἀληθεύει. Ἂν ὑπάρχῃ στὸν κό­σμο μιὰ θρησκεία ποὺ εἶ­νε ἥ­λιος χαρᾶς καὶ ἀγαλλιάσεως πνευματικῆς, αὐ­τὴ εἶνε ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ἀπόδειξις; Ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος· καὶ μόνο αὐτὸς φτάνει.
Ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος εἶνε μία ἀν­θοδέσμη, φτειαγμένη ἀπὸ τὰ ὡραιότερα ἄν­θη τῆς ἐκ­κλησιαστικῆς ποιήσεως. Εἶνε μία ἐ­πανάληψις τοῦ πρώτου ἐκείνου χαιρετισμοῦ ποὺ ἀκούστη­κε στὴ Ναζαρέτ, ὅταν «Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη εἰπεῖν τῇ Θεοτό­κῳ τὸ χαῖρε». Τὸ «Χαῖρε» ἐκεῖνο (Λουκ. 1,28) ἀ­κούγεται ἐ­δῶ ὄχι 1 ἀλλὰ 144 φο­ρές. Τὸ δὲ ἄξιο παρα­τη­ρήσεως εἶνε ὅτι ἡ ἀρχὴ τοῦ Ἀκαθίστου ὕμνου (Α1α΄) εἶνε ἀκριβῶς ἔκφρασι χαρᾶς, ἐμβατήριο χαρᾶς. «Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἡ χαρὰ ἐκλάμψει», λέει. Χαῖρε, Παναγία, διότι διὰ σοῦ, τῆς μητέρας τοῦ Χριστοῦ, ἔλαμψε στὸν κόσμο ὁ ἥλιος τῆς χαρᾶς.
Περὶ χαρᾶς λοιπὸν θὰ ποῦμε λίγα λόγια, ἀνασκευάζον­τας τὴν κατηγορία ὅτι ἡ θρησκεία μας δημιουργεῖ σκυθρωπότητα, μελαγχολία.

* * *

Ἡ χαρά, ἀγαπητοί μου, εἶνε στοιχεῖο ἀπαραί­τητο στὸν ἄνθρωπο γιὰ τὴν εὐτυχία του. Ὅ,τι εἶνε τὸ ὀξυγόνο στὸν ἀτμοσφαιρικὸ ἀέρα, εἶνε καὶ ἡ χαρὰ γιὰ τὴ ζωή. Ὅπως ὅταν ἐ­λαττωθῇ τὸ ὀξυγόνο ὁ κόσμος ἀσφυκτιᾷ, ἔτσι καὶ ὅταν λείψῃ ἡ χαρὰ οἱ ψυχὲς πνίγονται. Ὅ­λοι ζητοῦν τὴ χαρά· κι αὐτὸς ποὺ δὲν ἔχει ψωμὶ νὰ φάῃ, ἀλλὰ κι αὐτὸς ποὺ εἶνε στὰ ἀνάκτορα καὶ στὰ μεγαλεῖα τοῦ κόσμου. Ὁ καθέ­νας, σὲ ὁποιοδήποτε σημεῖο τοῦ πλανήτου κι ἂν βρίσκεται καὶ ὑπὸ ὁποιεσδήποτε συνθῆ­κες κι ἂν ζῇ, ἀπ᾽ τὸ μικρὸ παιδὶ ὣς τὸν ἀσπρομάλ­λη γέροντα, ὅλοι τὴ χαρὰ ζητοῦν.
Ἀλλὰ ποῦ εἶνε ἡ χαρά; Ἐδῶ εἶνε τὸ πρόβλη­μα, τὸ φιλοσοφικό, τὸ ψυχολογικό, τὸ κοινωνι­κό. Καὶ ἐδῶ ὑπάρχει ἡ μεγάλη διαφορά· ποιό εἶνε ἐκεῖνο ποὺ θὰ μᾶς δώσῃ τὴ χαρά; Ἰδού λοιπὸν ἕνα μικρὸ δειγματολόγιο χα­ρᾶς, κ᾽ ἐ­­σεῖς διαλέξτε. Ὑπάρχει χα­ρὰ ποὺ προ­έρχεται ἀπὸ τὴν ἱκανοποίησι κατωτέρων ὁρ­μῶν τῆς ἀν­θρω­πίνης ὑπάρξεως· αὐτὴ εἶνε χα­ρὰ κτηνώδης. Ὑ­πάρχει χαρὰ ἀπὸ τὴ θε­μιτὴ ἱκανοποίησι τῶν πέντε αἰσθήσεων. Ὑπάρ­χει χαρὰ ἀπὸ τὴν ἱκανο­ποίησι τῶν διανοητικῶν ἐφέσεων τοῦ ἀν­θρώ­­που, χα­ρὰ τῆς διανοήσεως – ἀνωτέρα χαρά. Ὑ­πάρχει χαρὰ ἀπὸ τὴν ἱ­κανο­ποίησι τοῦ συν­αισθηματικοῦ κόσμου. Καὶ ὑ­πάρχει χαρὰ ἀνω­τέρα πλέον, ζενὶθ χαρᾶς, μακαρία χαρά, τὴν ὁ­ποία λίγοι ἀπολαμβάνουν στὸν κό­σμο αὐ­τόν, κι αὐτὴ εἶνε ἡ ἀγγελικὴ χαρά. Τὸ ναδὶρ εἶνε ἡ χαρὰ τῶν δαιμόνων, τὸ ζενὶθ ἡ χαρὰ τῶν ἀγγέλων – ἡ θεϊκὴ χαρά. Ἂς τὰ δοῦμε αὐτὰ σύντομα. Read more »

Γ῀ Στάσις Xαιρετισμῶν
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου

Eλεος στους αμαρτωλους! 

«Χαῖρε, Κριτοῦ δικαίου δυσώπησις· χαῖρε, πολλῶν πταιόντων συγχώρησις» (Ἀκάθ. ὕμν. Ν5)

ΟΣΟΙ, ἀγαπητοί μου, ὅσοι κατοικοῦμε σ᾿ αὐτὴ τὴ γῆ, πρέπει νὰ εμεθα εὐγνώμονες στὸ Θεὸ γιὰ τὶς πολλὲς εὐεργεσίες του, καὶ πρὸ παντὸς γιὰ τὸ μεγαλύτερο ἀπ᾿ ὅλα, γιὰ τὴν ὀρθόδοξο πίστι μας. Ἔχουμε μιὰ ἀληθινὴ – ζωντανὴ πίστι. Γιὰ νὰ τὸ αἰσθανθοῦμε, ἀρκεῖ ν᾿ ἀκούσουμε τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο, ποὺ εἶνε μιὰ εὐχαριστία πρὸς τὸ Θεὸ καὶ ἕνα ᾆσμα γιὰ τὴν ὑπεραγία Θεοτόκο. Ὁ ὕμνος αὐτὸς ἔχει ὡς θέμα τὸ μεγάλο γεγονὸς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ· ὅτι ἡ ἁγία Τριὰς ἀπεφάσισε νὰ σώσῃ τὸν κόσμο. Καὶ διέταξε ἕναν ἀπὸ τοὺς πρώτους ἀγγέλους, τὸν Γαβριήλ, νὰ κατεβῇ ἐδῶ στὴ γῆ, νὰ πάῃ σ᾿ ἕνα φτωχόσπιτο, ὅπου κατοικοῦσε ἡ Παρθένος Μαρία, καὶ νὰ τῆς πῇ τὸ «χαῖρε». Αὐτὸ τὸ «χαῖρε» ἔχει ὡς θέμα ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος. Μὲ τὴ διαφορά, ὅτι τότε ὁ ἄγγελος τὸ εἶπε μιὰ φορά, ἐνῷ ἐδῶ ἐπαναλαμβάνεται ἑκατὸν σαραντατέσσερις (144) φορές· τόσα εἶνε τὰ «χαῖρε» τοῦ Ἀκαθίστου ὕμνου. Ἀπὸ τὰ «χαῖρε» αὐτὰ σᾶς παρουσιάζω ἕνα ζεῦγος· «Χαῖρε, Κριτοῦ δικαίου δυσώπησις· χαῖρε, πολλῶν πταιόντων συγχώρησις» (Ν 5).

* * *

«Χαῖρε, Κριτοῦ δικαίου δυσώπησις». Χαῖρε, λέει, Παναγία, διότι σὺ εἶσαι ἐκείνη ποὺ μαλακώνει τὴν ὀργὴ τοῦ δικαίου Κριτοῦ. Σὺ εἶσαι ἐκείνη ποὺ ἐμεῖς οἱ ἁμαρτωλοὶ πέφτουμε στὰ γόνατα καὶ παρακαλοῦμε, κ᾿ ἐσὺ φωνάζεις στὸ Θεό· Ἔλεος στοὺς ἁμαρτωλούς!
Ξέρουμε, ὅτι ὁ Θεὸς εἶνε ἀγάπη. Ὅλα δείχνουν τὴν ἀγάπη του. Ὁ ἥλιος, τὸ νερό, ὁ ἀέρας, ὅλα εἶνε ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἂν ὑπάρχῃ ὅμως κανεὶς ποὺ ἀμφιβάλλει, ἂς ἔρθῃ στὴν ἐκκλησία τὴν Κυριακή, ποὺ εἶνε τῆς Σταυροπροσκυνήσεως, νὰ δῇ τὸ σταυρό· πάνω στὸ σταυρὸ εἶνε γραμμένο μὲ αἷμα· «Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί» (Α΄ Ἰωάν. 4,16). Μᾶς ἀγάπησε τόσο πολὺ ὁ Θεός, ὥστε «τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ᾿ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ἰωάν. 3, 16). Ἀγάπη εἶνε ὁ Θεός. Καὶ ἂν καμμιὰ φορὰ ὑποφέρουμε ἀπὸ ἀσθένειες ἢ ἄλλες θλίψεις, πίσω ἀπ᾿ ὅλα αὐτὰ εἶνε τὸ στοργικό του χέρι.
Ἀγάπη ὁ Θεός. Ἀλλ᾿ εἶνε καὶ δικαιοσύνη. Καὶ ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ ἐπιβάλλει, νὰ τιμωρηθοῦν ὅσοι παρέβησαν τὸ νόμο του. Ὅπως σὲ μιὰ πολιτεία οἱ παραβάται τῶν νόμων τιμωροῦνται, διαφορετικὰ ἡ πολιτεία διαλύεται, ἔτσι καὶ στὸ κράτος τοῦ Θεοῦ οἱ παραβάται τιμωροῦνται.
Καὶ δυστυχῶς ὑπάρχουν πολλοὶ παραβάται. Τὸ νόμο τοῦ κράτους φοβᾶται ὁ ἄλλος νὰ τὸν παραβῇ, ἀλλὰ τὸ νόμο τοῦ Θεοῦ ὄχι. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ Read more »

Δ΄ Στάσις Χαιρετισμῶν
Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΘΑ ΝΙΚΗΘΟΥΝ

«Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἐγείρονται τρόπαια· χαῖρε, δι᾿ ἧς ἐχθροὶ καταπίπτουσι»

ΧΑΙΡΩ, ἀγαπητοί μου, ποὺ τρέχετε καὶ συγκεντρώνεσθε στὸ ναό. Θὰ σᾶς μιλήσω ἁπλᾶ, σὰν πατέρας μὲ τὰ παιδιά.
Ζοῦμε σὲ χρόνια ἄσχημα. Μερικοὶ λένε, ὅτι πλησιάζει ἡ συντέλεια τοῦ κόσμου. Ἕνα σημάδι ὅτι ἔρχεται ἡ συντέλεια εἶνε, ὅτι στὶς ἡμέρες μας παρουσιάστηκε ἀθεΐα καὶ ἀπιστία μεγάλη. Σὲ πόλεις καὶ χωριὰ ξάπλωσαν οἱ ἰδέες αὐτές. Καὶ λέγονται συχνὰ ἀπὸ στόματα ἀνθρώπων ποὺ θεωροῦνται μορφωμένοι. Στὰ παλιὰ τὰ χρόνια στὴ Μικρὰ Ἀσία, στὸν Πόντο, στὰ ἁγιασμένα μέρη, δὲν ὑπῆρχε ἄπιστος καὶ ἄθεος. Τώρα ἡ ἀθεΐα ἔφτασε παντοῦ.
Ἂν συναντήσετε κάποιον ἄθεο, νὰ τοῦ πῆτε μόνο τὸ ἑξῆς. Ἐὰν μὲ πείσῃς ὅτι τὸ ῥολόϊ ποὺ ἔχεις στὸ χέρι σου φύτρωσε ἔτσι, ὅτι τὸ σπίτι ποὺ κάθεσαι ἔγινε μοναχό του, ὅτι τὸ αὐτοκίνητό σου ἔγινε μόνο του, κι ὅτι οἱ πύραυλοι ποὺ ταξιδεύουν στὸ διάστημα ἔγιναν μόνοι τους, τότε κ᾿ ἐγὼ θὰ πεισθῶ ὅτι τὸ σύμπαν αὐτὸ ἔγινε χωρὶς τὸ Θεό. Τὸ ῥολόϊ κάποιος τὸ φτειάχνει, τὸ σπίτι κάποιος τὸ χτίζει, τὸ αὐτοκίνητο κάποιος τὸ κατασκευάζει, τοὺς πυραύλους κάποιος τοὺς ἐξαπολύει· καὶ αὐτὸ τὸ σύμπαν ποιός τὸ ἔκανε; Μία ἡ ἀπάντησις· Ὁ Θεός.
―Μὰ τί εἶνε ὁ Θεός; Μᾶς τὸ λέει ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης· «ὁ Θεὸς εἶνε ἀγάπη» (βλ. Α΄ Ἰωάν. 4,8,16), τὸ κυριώτερο γνώρισμά του εἶνε ἀγάπη. Καὶ ἀπόδειξις ὅλα ὅσα ἀπολαμβάνουμε. Ἀλλ᾿ ἐὰν μὲ ρωτήσετε, ποιά εἶνε ἡ πιὸ μεγάλη ἀπόδειξις ὅτι ὁ Θεὸς μᾶς ἀγαπάει, θὰ σᾶς πῶ· ἡ σάρκωσις τοῦ Λόγου. Τὸ ὅτι ὁ Θεὸς λυπήθηκε τὸν ἄνθρωπο, ποὺ εἶχε φύγει μακριά του· καὶ ἐνῷ μποροῦσε νὰ τὸν τιμωρήσῃ μὲ μυρίους τρόπους, ἐν τούτοις ἔστειλε τὸν Υἱό του τὸν μονογενῆ στὸν κόσμο, καὶ ἔλαβε σάρκα ἀπὸ τὴν ὑπεραγία Θεοτόκο, γιὰ νὰ μᾶς σώσῃ. Εἶνε αὐτὸ ποὺ ἑορτάζουμε τὴν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ· τότε ἄρχισε ἡ σωτηρία μας. Τότε ὁ Γαβριήλ, ποὺ ἐστάλη στὴ Ναζαρέτ, εἶπε στὴν Παναγία· «Χαῖρε, κεχαριτωμένη» (Λουκ. 1,28).
Αὐτὸ τὸ «χαῖρε», ποὺ εἶπε ὁ ἀρχάγγελος, τ᾿ ἀκοῦμε στοὺς Χαιρετισμούς. Ἐπαναλαμβάνεται 144 φορές. Τὸ καθένα ἀπὸ αὐτὰ τὰ «χαῖρε» ἔχει μεγάλη σημασία. Νὰ τὰ ἑρμηνεύσουμε ὅλα δὲ᾿ μποροῦμε. Θὰ ἑρμηνεύσουμε ἕνα μόνο, αὐτὸ ποὺ λέει· «Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἐγείρονται τρόπαια· χαῖρε, δι᾿ ἧς ἐχθροὶ καταπίπτουσι» (Ἀκάθ. ὕμν. Ψ5). Μὲ ἁπλᾶ λόγια λέει· Χαῖρε, Παναγία, ποὺ μὲ τὴ βοήθειά σου νικήσαμε τοὺς ἐχθροὺς καὶ ἔγινε ἡ ὡραία ἀντίθεσις· ἐκεῖ ποὺ οἱ ἐχθροὶ πέφτουν κάτω νικημένοι, ἐκεῖ ὑψώνονται μνημεῖα τῆς νίκης ποὺ μᾶς ἐχάρισες ἐσύ.
Ποιοί ὅμως εἶνε αὐτοὶ οἱ ἐχθροί; Κατ᾿ ἐξοχὴν ἐχθρὸς εἶνε ὁ διάβολος. Καὶ μὲ τὴν προστασία τῆς Θεοτόκου νικᾶται καὶ πέφτει. Σύμβολο δὲ τῆς νίκης κατὰ τοῦ διαβόλου εἶνε ὁ τίμιος σταυρός. Κάθε σταυρὸς εἶνε κ᾿ ἕνα τρόπαιο νίκης στὴν πνευματική μας ζωή. Ἀλλὰ ἐδῶ θὰ δοῦμε τὴν ἐφαρμογὴ τοῦ χαιρετισμοῦ αὐτοῦ στὴν ἐθνική μας κυρίως ζωή.

* * *

 Τὸ 626 μ.Χ. ἡ πόλις τῶν ὀνείρων μας, ἡ Κωνσταντινούπολις, πολιορκήθηκε ἀπὸ βαρβάρους, Πέρσας καὶ Ἀβάρους. Πολιορκήθηκε ἀπὸ παντοῦ, ἀπὸ ξηρὰ καὶ θάλασσα, μὲ στρατὸ καὶ στόλο. Τόσο στενὴ ἦταν ἡ πολιορκία, ὥστε ἀπὸ ὥρα σὲ ὥρα οἱ ἐχθροὶ καραδοκοῦσαν νὰ μποῦν μέσα, νὰ κάψουν, νὰ καταστρέψουν, νὰ σφάξουν, νὰ ἀτιμάσουν. Ἦταν τόσο βέβαιοι γι᾿ αὐτό, ὥστε μήνυσαν στοὺς κατοίκους· Μόνο ἂν γίνετε ἢ πουλιὰ νὰ πετάξετε ἢ ψάρια καὶ κολυμπήσετε, θὰ σωθῆτε.
Καὶ τί ἔγινε, ἔπεσε ἡ Πόλις; Read more »

H MANA TOY KOΣMOY

«Ὦ πανύμνητε Μῆτερ, ἡ τεκοῦσα τὸν πάντων ἁγίων ἁγιώτατον Λόγον· δεξαμένη τὴν νῦν προσφοράν, ἀπὸ πάσης ῥῦσαι συμφορᾶς ἅπαντας καὶ τῆς μελλούσης λύτρωσαι κολάσεως τοὺς σοὶ βοῶντας· Ἀλληλούϊα» (Ἀκάθ. ὕμν. Ω οἶκ.)

Ο Ἀκάθιστος ὕμνος, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἕνα τραγούδι. Ὑπάρχουν τραγούδια τοῦ Θεοῦ καὶ τραγούδια τοῦ διαβόλου. Τραγούδια τοῦ διαβόλου εἶνε λ.χ. αὐτὰ ποὺ λέγονται στὰ νυχτερι­νὰ κέντρα, ὅπου γίνεται μεγάλη φθορά.
Ἀλλὰ δόξα τῷ Θεῷ ὑπάρχει καὶ πιστὸς λαός, ποὺ μαζεύεται στὶς ἐκκλησίες γιὰ τὰ τραγούδια τοῦ Θεοῦ. Τὶς ἡμέρες μάλιστα αὐτές, κάθε Παρασκευὴ τῆς μεγάλης τεσσαρακοστῆς, ὁ λαὸς τρέχει γιὰ τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο.
Γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος ἐψάλη τὸ 626 μ.Χ. στὴν Κωνσταντινούπολι, ἡ ὁ­ποία σώθηκε τότε ἀπὸ διπλῆ πολιορκία, Ἀβάρων καὶ Περσῶν, μετὰ ἀπὸ θαυμαστὴ ἐπέμβασι τῆς Πανα­γίας. Ὁ ὕμνος αὐτὸς ἀποτελεῖται ἀπὸ 24 στροφὲς ἢ οἴκους, ὅσα καὶ τὰ ψηφία τοῦ ἀλ­φαβήτου. Ἀρχίζει ἀπὸ τὸ ἄλφα, «Ἄγγελος πρωτοστάτης…», καὶ τελειώνει στὸ ὠμέγα, «Ὦ πανύμνητε Μῆτερ…».
Θὰ ποῦμε τώρα λίγα λόγια ἐπάνω στὸν τελευταῖο οἶκο, ὁ ὁποῖος λέει· «Ὦ πανύμνητε Μῆ­τερ, ἡ τεκοῦσα τὸν πάν­των ἁγίων ἁγιώτατον Λόγον· δεξαμένη τὴν νῦν προσφοράν, ἀπὸ πάσης ῥῦσαι συμφορᾶς ἅπαν­­τας καὶ τῆς μελλούσης λύτρωσαι κολάσεως τοὺς σοὶ βοῶν­τας· Ἀλληλούϊα» (Ἀκάθ. ὕμν. Ω οἶκ.).

* * *

«Ὦ πανύμνητε Μῆτερ». Ὦ Μάνα τοῦ Χριστοῦ ἀλλὰ καὶ κάθε πιστοῦ! Ἡ γλυκειὰ Μάνα ὅλου τοῦ κόσμου εἶνε ἡ Παναγία μας. Εἶνε ἡ «πανύμνητος Μήτηρ», ἡ Μάνα ποὺ τὴν ὑ­μνοῦν ὅλοι, μικροὶ καὶ μεγάλοι, ὅλη ἡ κτῆσι.
Γιατί; Διότι, λέει, εἶσαι «ἡ τεκοῦσα τὸν πάν­­των ἁ­γίων ἁγιώτατον Λόγον». Εἶσαι παρθένος, ἁγνὴ σὰν τὸ ἀ­πά­­τητο χιόνι, λαμπρὴ σὰν τὶς ἀ­κτῖνες τοῦ ἥλιου, ἀστραφτερὴ σὰν διαμάντι. Γι᾽ αὐτὸ ἀξιώθηκες νὰ γεννήσῃς τὸν Λόγον τοῦ Πατρός, τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, «τὸν πάντων ἁγίων ἁ­γιώτατον», τὸν ἀσυγκρίτως ἁγιώτερο ἀπὸ ὅ­λους τοὺς ἁγίους, ἀνθρώπους καὶ ἀγγέλους. Εἶσαι, Παναγία μας, ὑπεράνω τῶν ἁγί­ων, ὑπερ­άνω τῶν ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων, ὑπεράνω τῶν ἁψίδων τοῦ οὐρανοῦ. Γέννη­σες ὄχι ὅ­πως ὅλες οἱ γυναῖκες, μὲ τὸ γνωστὸ φυσικὸ νόμο, ἀλλὰ κατὰ τρόπο ὑπερφυσικό.
Στὸ σημεῖο αὐτὸ οἱ ὀρθολογισταὶ προβάλλουν ἄρνησι. Ἀμφισβητοῦν τὴν ἐκ παρ­θένου γέννησι τοῦ Χριστοῦ. Ἐμεῖς τί ἀπαν­τοῦμε; Ὅ,τι εἶπε ἕνας διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὅ­πως ὁ ἥλιος περνάει τὸ τζάμι χωρὶς νὰ τὸ σπά­σῃ καὶ μπαίνει μέσα στὸ σπίτι καὶ φωτίζει καὶ θερμαίνει, ἔτσι καὶ ὁ Ἥλιος – Χριστὸς πέρασε στὰ ἁγνὰ καὶ ἀμόλυντα σπλάχνα τῆς ὑ­περ­αγίας Θεοτόκου χωρὶς νὰ φθείρῃ τὴν παρθενία της. Ἡ Παναγία εἶνε παρθένος πρὸ τοῦ τόκου, παρθένος κατὰ τὸν τόκον, καὶ παρ­θένος με­τὰ τὸν τόκον, ἀειπάρθενος. Αὐτὸ εἶνε δόγμα τῆς πίστεώς μας.
«Δεξαμένη τὴν νῦν προσφοράν». Δέξου, σὲ παρακαλοῦμε, Μητέρα μας, αὐτὴ τὴν προσ­φο­ρά, τοῦτο τὸν ὕμνο ποὺ σοῦ προσφέρουμε καὶ ποὺ ἐ­δῶ στὸ ὠμέγα ὁλοκληρώνεται.
«Ἀπὸ πάσης ῥῦσαι συμφορᾶς ἅπαν­­τας», λέει. Σῶ­σε, Παναγία, ὅλους ἀπὸ κάθε συμφορά. Ποιές εἶνε συμφορές; Συμφορὰ εἶ­νε λ.χ. ἡ φτώχεια, ἡ χηρεία, ἡ ὀρφά­νια, ἡ ἀρρώστια (ὁ καρκίνος, ἡ φθίσις κ.τ.λ.)· συμφο­ρὰ εἶ­νε ὁ σεισμός, νὰ τρέμῃ ἡ γῆ· συμφορὰ εἶνε ἡ πεῖ­να – Θεὸς φυλάξοι μήπως ποῦμε πάλι «τὸ ψω­μὶ ψωμάκι»· προσέξτε το αὐτὸ ἰδιαι­τέρως ἐ­σεῖς τὰ παιδιά, ποὺ σᾶς δίνουν φαγη­τὸ οἱ γονεῖς κ᾽ ἐσεῖς τὸ σπρώχνετε πέρα.
Ἡ πιὸ μεγάλη συμφορὰ ὅ­μως εἶνε ἄλλη· εἶνε ἡ αἰωνία κόλασις. Γι᾽ αὐτὸ ὁ ὕμνος κλείνει μὲ τὴν παράκλησι· «Καὶ τῆς μελλούσης λύ­τρωσαι κολάσεως τοὺς σοὶ βοῶντας· Ἀλληλού­ϊα». Λύτρωσε ἀπὸ τὴ μέλλουσα κόλασι ὅλους τοὺς πιστοὺς ποὺ σοῦ φωνάζουν τὸ Ἀλληλούϊα.

* * *

Ὕμνος στὴν Παναγία. Σταματῶ ὅμως, ἀγαπητοί μου, στὸ σημεῖο αὐτό. Διότι τί ἀ­κούω; Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού, Read more »

Χαιρετισμοὶ τῆς Θεοτόκου
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

EΛΛΗΝΕΣ, ΘΑΡΣΕΙΤΕ!

ΑΠΟΨΕ, ἀγαπητοί μου, σὲ ὅλες τὶς ἐκκλησίες τῆς πατρίδος μας, ἀπὸ τὴν Κέρκυρα μέχρι τὴν Κρήτη καὶ τὴν Κύπρο, ἀλλὰ καὶ παντοῦ ὅπου πάλλει ὀρθόδοξος καρδία (Βελιγράδι, Σόφια, Βουκουρέστι, Μόσχα κ.λπ.), ἀπόψε ὅλοι οἱ ὀρθόδοξοι ἑνωμένοι ψάλλουν χαρμοσύνως τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο.
Τὸ ποιητικὸ αὐτὸ ἀριστούργημα μὲ ἄφθαστο λυρισμὸ καὶ πλῆθος εἰκόνες περιγράφει καὶ ἐξυμνεῖ τὸ μεγαλεῖο τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς Μητέρας τοῦ Θεοῦ. Εἶνε καὶ τὸ ποίημα αὐτὸ μία ἀπόδειξις, ὅτι ἡ θρησκεία μας εἶνε ἀπὸ τὸ Θεό, εἶνε ἀληθινή. Σήμερα, χίλιοι ποιηταί, χίλιοι θεολόγοι, χίλιοι ἐπίσκοποι νὰ μαζευτοῦμε, δὲ᾿ μποροῦμε νὰ φτειάξουμε οὔτε μία ἀπὸ τὶς ὑπέροχες στροφές του.
Ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος ἔχει χαρακτῆρα καὶ ἐθνικὸ καὶ θρησκευτικό. Θρησκευτικὸ μέν, διότι μᾶς ὑπενθυμίζει τὸ πρῶτο ἐκεῖνο «χαῖρε» (Λουκ. 11,28) ποὺ ἀκούστηκε πρὸς τὴν ὑπεραγία Θεοτόκο ὅταν «Ἄγγελος πρωτοστάτης οὐρανόθεν ἐπέμφθη» στὴ Ναζαρέτ. Τὸ ἀγγελικὸ ἐκεῖνο «χαῖρε» ἐμεῖς οἱ θνητοὶ τὸ ἐπαναλαμβάνουμε στὸν Ἀκάθιστο ὕμνο 144 φορές.
Ἀλλὰ ἔχει, εἴπαμε, ὁ ὕμνος αὐτὸς καὶ ἐθνικὸ χαρακτῆρα. Διότι μᾶς ὑπενθυμίζει μία ἀπὸ τὶς πιὸ ἔνδοξες σελίδες τοῦ μαρτυρικοῦ μας ἔθνους. Γιὰ νὰ ψαλῇ, εἶχε μία ἀφορμὴ καθαρῶς ἐθνική. Ποιά ἡ ἀφορμή; Ἐλᾶτε νὰ ταξιδέψουμε μὲ Read more »

Β΄ Στάσις τῶν Χαιρετισμῶν 
Του Μητροπολιτου Φλωρίνης π. Αυγουστινου

H δροσια του oδοιπoρου στην ερημο

«Χαῖρε, σκέπη τοῦ κόσμου, πλατυτέρα νεφέλης» (Ἀκάθ. ὕμν. Λ4β΄)

ΚΑΙ ΠΑΛΙ, ἀγαπητοί μου, ὁ ἅγιος Θεὸς μᾶς ἀξίωσε νὰ συγκεντρωθοῦμε καὶ ν’ ἀκούσου­με τὴν δευτέρα στάσι τοῦ Ἀκαθίστου.
Τί εἶνε ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος, ποὺ σὰν μαγνή­της ἕλκει τοὺς Χριστιανοὺς στοὺς ἱεροὺς ναούς; Ὅταν κάποιος πάῃ σ’ ἕνα κῆπο, κόβει λου­­λούδια, φτειάχνει ἕνα μπουκέτο καὶ τὸ προσ­φέρει σ’ ἕνα πρόσωπο ποὺ ἀγαπᾷ καὶ ἐκτιμᾷ. Κῆπος καὶ «παράδεισος ἔμψυχος», ὅπως ψάλ­λει ὡραῖα ἡ Ἐκκλησία μας (ε΄ ᾠδ. καν.), εἶνε οἱ χά­ριτες τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου· ἡ ἁγνότης, ἡ ταπείνωσι, ἡ ὑπακοή, ὅλες οἱ ἀρετές της. Μέσα στὸν κῆπο αὐτὸν περιπατεῖ ἡ ἁ­γία Τριάς, οἱ ἄγγελοι καὶ ἀρχάγγελοι, οἱ ἅγιοι μάρτυρες· περιπατεῖ κι ὁ ἐμ­πνευσμένος ἀν­ώνυμος ποιητής μας καὶ σχηματίζει τὴν ποι­ητικὴ ἀνθοδέσμη ποὺ ὀνομάζεται Ἀκάθιστος ὕμνος. Ἐπαναλαμβάνει καὶ ἀναπτύσσει τὸν ἀθάνατο χαιρετισμό, ποὺ ἔφερε στὴν Παρθένο ὁ ἀρχάγγελος Γαβριήλ· τὸ «χαῖρε» ἐκεῖνο, ποὺ διέλυ­σε τὸ σκότος καὶ τὴν ἀχλὺ τοῦ ψεύδους, τῆς πλάνης καὶ τῆς λύπης, κ’ ἔκανε νὰ λάμψῃ στὸν κόσμο ἡ χαρὰ καὶ ἡ ἀγαλλίασις.
Τὸ «χαῖρε» αὐτὸ τὸ ἐπαναλαμβάνουμε κ’ ἐ­μεῖς λέγοντας τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο. Ὅλοι οἱ ση­μερινοὶ παπᾶδες καὶ δεσποτάδες καὶ θεολόγοι νὰ μαζευτοῦμε, δὲν μποροῦμε νὰ φτειάσουμε ἕνα τέτοιο τραγούδι, ποὺ ἐνεπνεύσθη τὸ Βυζάντιο μὲ τὴ θρησκευτικὴ πνοὴ καὶ τὴν πίστι ποὺ εἶχε. Ἂν μετρή­σετε τὰ «χαῖρε» μόνο τῶν 24 οἴκων, εἶνε 144. 144 λουλούδια σχηματίζουν τὴν ὡραία αὐτὴ ἀν­θοδέσμη, ποὺ προσ­φέρει στὴν Παναγία ὁ ἀρ­χάγγελος Γαβριὴλ μὲ τὸ στόμα τοῦ ἀνωνύ­μου ποιητοῦ. Καθένα ἀπὸ τὰ «χαῖρε» αὐτὰ ἔ­χει θε­ολογία, φιλοσοφία, μυσταγωγία, ὕψος. Νὰ τὰ ἑρμηνεύσουμε ὅλα; Οὔτε ἐγὼ ἔχω δύναμι, οὔτε σεῖς προθυμία. Θὰ ἔπρεπε νὰ κάνου­με 144 κηρύγματα γιὰ ὅλο τὸν Ἀκάθιστο ὕμνο.
Ἀπὸ τὰ 144 ἐγκώμια, ποὺ περιλαμβάνει, θὰ σᾶς παρουσιάσω ἕνα μόνο, ἐκεῖνο ποὺ λέει· Χαῖρε, Παναγία· «χαῖρε, σκέπη τοῦ κόσμου πλατυτέρα νεφέλης» (Λ4β΄).

* * *

Τὸ ἐγκώμιο αὐτὸ μᾶς ὑπενθυμίζει μιὰ παλιὰ ἱστορία. Ἀνοῖξτε, παρακαλῶ ἀπόψε στὸ σπί­τι τὴν ἁγία Γραφὴ καὶ διαβάστε ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη καὶ τὸ βιβλίο τῆς Ἐξόδου τὸ 13ο κεφά­λαιο. Θὰ συναντήσετε ἐκεῖ ἕνα περιστατικό.
Εἶνε γνωστὸ ὅτι, ἀπ’ ὅλα τὰ ἔθνη τοῦ ἀρ­χαί­ου κόσμου, ὁ Θεὸς ἐξέλεξε ἕνα, τὸ Ἰσραήλ, καὶ τὸ εἶχε ὡς λαὸ περιούσιο. Τὸ προστάτευε μὲ ἀγγέλους καὶ θαύματα ἐξαίσια. Ἐν τούτοις, ὅπως ἐμεῖς 400 χρόνια ἤμασταν σκλαβωμένοι στοὺς Τούρκους, ἔτσι καὶ οἱ Ἰσ­ραηλῖ­τες 400 χρόνια ἦταν σκλαβωμένοι στοὺς φαραώ, ποὺ τοὺς τυραννοῦσαν καὶ τοὺς ἔ­βαζαν νὰ κάνουν πλίνθους γιὰ νὰ χτιστοῦν οἱ πυραμίδες τῆς Αἰ­­γύπτου. Τέλος τὸ παντοδύναμο χέρι τοῦ Θεοῦ ἁπλώθηκε πάνω τους, τοὺς ἐλευθέ­ρωσε διὰ τοῦ Μωϋσέως, κ’ ἔτσι οἱ Ἰσραηλῖτες ἔφυγαν διὰ μέσου τῆς ἐρήμου γιὰ νὰ φθάσουν στὴ γῆ τῆς ἐπαγγελίας τὴν «ῥέουσαν μέλι καὶ γάλα» (Ἔξ. 3,8 κ.ἀ.). Στὴν ἔρημο ὅμως περιπλανήθηκαν 40 χρόνια καὶ συνάντησαν μεγάλα ἐμπόδια.
Στὴν ἔρημο Read more »

Α΄ Στάσις τῶν Χαιρετισμῶν
Του Μητροπολιτου Φλωρινης π. Αυγουστίνου

YΠΑΡΧΕΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΧΑΡΑ;

«Χαῖρε, δι’ ἧς ἡ χαρὰ ἐκλάμψει» (Ἀκάθ. ὕμν. Α1α΄)

ΤΟ ΑΣΜΑ, ἀγαπητοί μου, τὸ τραγούδι, ἡ μου­σικὴ εἶνε θεῖο δῶρο. Ἀλλὰ μὲ μία οὐ­σι­ώδη διαφορά· τραγούδι ἀπὸ τραγούδι διαφέρει. Ὑπάρχει τραγούδι ποὺ ὑπηρετεῖ τὸ κα­κό, ἐ­ρεθίζει τὶς κατώτερες ὁρμὲς τοῦ ἀνθρώπου, τὸν βυθίζει στὸν ᾅδη· καὶ ὑπάρχει ἀντιθέτως τραγούδι ποὺ ἐκφράζει τὶς ἀνώτερες ἐφέσεις καὶ τοὺς πόθους του, τοῦ δίνει φτερὰ νὰ φτά­σῃ μέχρι τρίτου οὐρανοῦ καὶ ν’ ἀκούσῃ τὸ ἀλ­λη­λούϊα. Ὑπάρχουν τραγούδια τῆς γῆς, καὶ τρα­­γούδια τοῦ οὐρανοῦ. Ὑπάρχουν τραγούδια ἀνούσια. Ἡ ἐπίδρασί τους εἶνε ἀσήμαντη. Λίγους συγκινοῦν καὶ μέσα σὲ μία γενεὰ σβήνουν· πρέπει νὰ ψάξῃ κανεὶς σὲ παλαιὲς ἀν­θολογίες γιὰ νὰ βρῇ τοὺς στίχους τους.
Ἀλλὰ ἕνα τραγούδι ἐξακολουθεῖ νὰ συγκι­νῇ βαθύτατα τὶς καρδιὲς τῶν ὀρθοδόξων Χριστιανῶν· εἶνε ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος, ὁ ὕμνος τῆς Παρθένου. Ἀπὸ τότε ποὺ γιὰ πρώτη φορὰ (τὸ 626 μ.Χ.) ἀκούστηκε στὸ ναὸ τῶν Βλαχερνῶν τῆς Βασιλίδος τῶν πόλεων, ἔχουν περάσει τό­­σοι αἰῶνες, καὶ ὅμως ὁ χρόνος δὲν κατώρθω­σε νὰ σβήσῃ τὸ τραγούδι αὐτό. Ὅπου κι ἂν βρίσκωνται οἱ ὀρθόδοξοι, εἴτε μέσα στὶς πόλεις εἴτε στὴν ὕπαιθρο εἴτε σὲ ἐξωκκλήσια εἴτε στὸ ἐξωτερικὸ εἴτε μέσα σὲ πλοῖα, ὅλοι ἀ­πόψε αἰσθάνονται ἀγαλλίασι ἀκούγοντάς το.
Τί εἶνε ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος; Γιὰ νὰ μιλήσου­με ἁπλούστερα, ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος εἶνε τὸ κόσμημα καὶ καύχημα τῶν Ἑλλήνων. Ἄλλο ποί­ημα μὲ τέτοιο λυρισμό, τέτοιο συν­αί­σθημα, τέ­τοια πτῆσι, τέτοια φτερουγίσματα, δὲν βρίσκει κανείς στὴν παγκόσμια ποί­ησι. Δὲν τὸ λέ­με ἐμεῖς· ξένος γλωσσολόγος διεθνοῦς κύρους εἶπε, ὅτι τὸ ποίημα αὐτὸ μόνο στὴν ἑλ­ληνικὴ γλῶσσα μποροῦσε νὰ γραφῇ. Ἐὰν ἡ γαλλικὴ γλῶσσα εἶνε κατάλληλη γιὰ σαλόνια καὶ διπλωματία, ἐὰν ἡ ἰταλικὴ εἶνε κατάλληλη γιὰ μουσική, ἐὰν ἡ γερμανικὴ εἶνε κατάλληλη γιὰ ἐπιστημονικοὺς ὅρους, ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα μὲ τὸν πλοῦτο τῶν λέξεών της στάθηκε ἱκανὴ νὰ ἐκφράσῃ τὸ ὕψος τῶν ἀληθει­ῶν τῆς χριστιανικῆς πίστεως. Γι’ αὐτὸ τὸ ποίημα τοῦτο συγκινεῖ τὶς γενεὲς τῶν Ἑλ­λή­νων. Συνεκίνησε τοὺς προγόνους μας, συγ­κινεῖ ἐ­μᾶς, θὰ συγκινῇ τὰ παιδιά μας καὶ τὰ παιδιὰ τῶν παιδιῶν μας. Εἶνε ἀριστούργημα ἀκατάλυτο. Μόνο κάποιος ποὺ αἰσθάνθηκε βαθειὰ τὸ χρι­στιανισμὸ μποροῦσε νὰ τὸ ἐμπνευσθῇ. Ἔχει μεταφραστῆ σὲ πολλὲς γλῶσσες τοῦ κό­­σμου. Οἱ Ἕλληνες μποροῦμε νὰ καυχώμεθα ὄχι τόσο γιὰ τὸν Παρθενῶνα ὅσο γιὰ τὸ ποίημα αὐτὸ ποὺ ὑμνεῖ τὴν παρθενία.
Ἀλλ’, ἀδελφοί μου, τί ἔπαθα; Δὲν εἶμαι λογοτέχνης – κάθε ἄλλο, γιὰ ν’ ἀναλύω τὸ κάλλος τῶν ἐκφράσεων καὶ τῶν νοημάτων ποὺ ἔ­χει τὸ ἀριστούργημα αὐτό. Ἐγὼ ὡς ἱεροκήρυ­κας θέλω νὰ σᾶς δώσω κάτι νὰ ὠφεληθῆτε. Ἀπὸ τὴν ποιητικὴ λοιπὸν αὐτὴ ἀνθοδέσμη κόβω ἕνα ἄνθος, τὸ πρῶ­το ἀπὸ τὰ 144 «χαῖρε», τὸ ὁ­­ποῖο λέει· «Χαῖρε, δι’ ἧς ἡ χα­ρὰ ἐκλάμψει». Χαῖρε, λέει, ὑπεραγία Θεοτόκε, διότι ἔγινες τὸ ὄργανο ποὺ ἔδιωξε τὴ λύπη καὶ ἔφερε τὴ χαρά. Ποῦ εἶνε αὐτοὶ ποὺ κατηγοροῦν τὴ θρησκεία μας ὅτι δημιουργεῖ κατήφεια; Βλέπετε; ὁ Ἀ­κάθιστος ὕμνος ἀρχίζει Read more »

Γ΄ Στάσις Χαιρετισμῶν
Παρασκευὴ 21 Μαρτίου 2014 βράδυ
Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου

Το βραβειο της εγκρατειας

«Χαῖρε, τὸ στέφος τῆς ἐγκρατείας» (Ἀκάθ. ὕμν. Ν1β΄)

           Ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος, ἀγαπητοί μου, μοιάζει μὲ ἀνθοδέσμη. Ὅπως ἐκεῖνος ποὺ φτειά­χνει μιὰ ἀνθοδέσμη διαλέγει λουλούδια, τὰ δένει μὲ μιὰ κλωστὴ καὶ τὰ προσφέρει, ἔτσι καὶ ὁ ἀνώνυμος ποιητὴς τοῦ Ἀκαθίστου διαλέγει ἄνθη ἀπὸ τὰ πνευματικὰ λιβάδια, τῆς ἁ­γίας Γραφῆς, τῆς φύσεως καὶ τῆς ἱστορίας, ἄν­θη ποιητικά, εἰκόνες καὶ παραδείγματα. Ἀπὸ αὐτὰ πλέκει τὸν ὕμνο του καὶ τὸν προσφέρει στὴν ὑπεραγία Θεοτόκο. Μετρῶ τὰ ἄνθη τῆς ἱερᾶς αὐτῆς ἀνθοδέσμης καὶ τὰ βρίσκω 144. Κάθε «Χαῖρε» εἶνε κ᾿ ἕνα ἄνθος.
Δῶστε μου γιὰ λίγο τὴν ὑπομονή σας, γιὰ νὰ ἑρμηνεύσουμε ἕνα ἀπὸ τὰ «Χαῖρε» ποὺ ἀ­κούσαμε. Εἶνε τὸ «Χαῖρε, τὸ στέφος τῆς ἐγ­κρατείας» (Ἀκάθ. ὕμν. Ν1β΄).

* * *

      «Χαῖρε, τὸ στέφος τῆς ἐγκρατείας». Τί σημαίνει στέφος; τὸ καταλαβαίνουμε; Ὅπως πᾶ­με, γιὰ νὰ μάθουμε τὰ ἑλληνικά, θὰ πηγαίνου­με ἔξω. Μὲ πῆρε ἕνας ἀπὸ τὴ Νέα Ὑόρκη καὶ μοῦ λέει· –Ἔχω χαρά· στὴν Ἑλλάδα πῆγα γυμνάσιο – λύκειο, ἑλληνικὰ δὲν ἔμαθα· τώρα ἐ­δῶ πάω σ᾿ ἕνα σχολεῖο ποὺ διδάσκονται ἀρχαῖα ἑλληνικά… Ποῦ καταντήσαμε, τὰ παιδιὰ τῆς Ἑλλάδος νὰ μὴ γνωρίζουν τὴ γλῶσσα τους!
Τὸ στέφος, λοιπόν, εἶνε λέξις τῆς ὡραίας ἑλ­ληνικῆς γλώσσης ποὺ σημαίνει «στεφάνι». Τὸ δὲ στεφάνι μᾶς ὑπενθυμίζει τοὺς ἀρχαίους ἀ­θλητάς. Πολλοὶ ἦταν οἱ ἀγῶνες στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα. Σπουδαιότεροι ἦταν οἱ Ὀλυμπιακοί, στὸ στάδιο τῆς Ὀλυμπίας. Ἐκεῖ συνέρρεαν ἀπ᾿ ὅλη τὴν Ἑλλάδα ἀθληταὶ καὶ τὸ Πανελλήνιο παρακολουθοῦσε ἐπὶ ἡμέρες τὰ ἀγωνίσμα­τα. Καὶ κατὰ τὴ διάρκεια τῶν ἀγώνων σταματοῦσαν οἱ πόλεμοι· εἶχαν ἐκεχειρία, εἰρήνη.
Στοὺς ὀλυμπιονῖκες ἐδίδοντο μεγάλες τιμές. Ἐθεωροῦντο ἥρωες. Οἱ πόλεις, ἀπ᾿ τὶς ὁ­ποῖες κατήγοντο, γκρέμιζαν πρὸς χάριν τους τὰ τείχη. Τί νόημα εἶχε αὐτό; Μιὰ πόλις ποὺ ἔ­χει τέτοια παλληκάρια, ἔλεγαν, δὲν χρειάζεται τείχη· κάστρο της εἶνε ἡ ἀνδρεία τους. Καὶ ἡ ἱστορία μαρτυρεῖ, ὅτι πράγματι ὀχυρά, ποὺ ἐθεωροῦντο ἀπόρθητα, ἔπεσαν, διότι αὐ­τοὶ ποὺ τὰ φύλαγαν δὲν εἶχαν ψυχή. Παράδει­γμα ἡ γραμμὴ Μαζινό. Ἀδύνατον νὰ περάσῃ ἡ Γερμανία! ἔλεγαν οἱ Γάλλοι. Καὶ ὅμως ἡ γραμ­μὴ ἔπεσε. Γιατὶ οἱ Γάλλοι εἶχαν τὴ νοοτροπία τοῦ «πουρκουά;», ποὺ σημαίνει «γιατί νὰ πολεμήσουμε;». Ἀντιθέτως τὸ Μεσολόγγι –ποὺ ἡ ἐπέτειός του ἑορτάζεται τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων– τί ἦταν; Ἕνας ταπεινὸς φράχτης. Κι ὅμως ἐπάνω σ᾿ αὐτὸν ἔσπασαν τὰ ἀλλεπάλληλα κύματα τῶν ἐχθρῶν τοῦ γένους. Γιατί; Δ Read more »

Δ΄ Στάσις Χαιρετισμῶν
Παρασκευὴ 28 Μαρτίου 2014 βράδυ

O NOHTOΣ ΗΛΙΟΣ

«Χαῖρε, ἀκτὶς νοητοῦ Ἡλίου» (Ἀκαθ. ὕμν. Φ1α΄)

       Ἡ Ἐκκλησία μας, ἀγαπητοί μου, ἡ Ἐκκλησία ἡ Ὀρθόδοξος ἔχει θησαυροὺς ἀνεκτιμή­­τους. Εἶνε τὰ ἅγια βιβλία ποὺ κρατοῦν οἱ ψάλτες μας· εἶνε τὰ τροπάρια, τὰ ἀπολυτίκια, οἱ καταβασίες, τὰ ὑπέροχα αὐτὰ ποιήματα.
Ἕνας τέτοιος θησαυρὸς εἶνε καὶ ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος, ποίημα ποὺ συγκινεῖ τὶς ψυχὲς τῶν ὀρθοδόξων. Εἶνε ἕνα στέμμα, μιὰ χρυσῆ ἁ­λυσίδα, ἕνα περιδέραιο μὲ πολύτιμα πετράδια, ποὺ ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία προσφέρει στὴν ὑπεραγία Θεοτόκο. Πετράδια εἶνε τὰ «χαῖρε» ποὺ ἀκοῦμε. Ἑκατὸν σαραντατέσσερα (144) τέ­τοια πετράδια ἔχει ὁ ὕμνος. Ἀπὸ αὐτὰ θὰ σᾶς παρουσιάσω ἕνα. Εἶνε ὁ χαιρετισμὸς «Χαῖ­ρε, ἀκτὶς νοητοῦ Ἡλίου» (Ἀκαθ. ὕμν. Φ 1).

* * *

Τί θέλει νὰ ἐκφράσῃ ὁ ποιητὴς μὲ τὸν χαιρε­τισμὸ αὐτό; Ὁ ἀνώνυμος ποιητὴς τοῦ Ἀκαθίστου, γεμᾶτος θαυμασμὸ γιὰ τὸ ἀσύγκριτο μεγαλεῖο τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, ποὺ εἶνε τὸ τιμιώτερο κτίσμα τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖνο ποὺ ἀπ᾿ ὅλα τὰ ἄλλα ἀντανακλᾷ λαμπρότερα τὸ φῶς του, ζητεῖ μιὰ εἰκόνα, ἕνα παράδειγμα ἀπὸ τὸ φυσικὸ κόσμο· καὶ ὡς κατάλληλη εἰκόνα διαλέγει τὸν ἥλιο μὲ τὶς ἀκτῖνες του. Καὶ εἶνε ἡ ἐκλογή του πολὺ ἐπιτυχής. Διότι, ἀγαπητοί μου, ἀπ᾿ ὅλα τὰ δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ τὸ πιὸ ἔξοχο, τὸ πιὸ μεγαλοπρεπές, εἶνε ὁ ἥλιος.
Ὁ ἥλιος προσφέρει μεγάλη εὐεργεσία. Μὲ τὶς ἀκτῖνες του ὅλα μεταβάλλονται.
⃝ Πέφτει ὁ ἥλιος πάνω στὴ γῆ. Καὶ μόλις πέ­σῃ, ἀμέσως φεύγει τὸ σκοτάδι καὶ γίνεται ἡ­μέρα. Μᾶς προσφέρει φωτισμὸ καὶ θέρμανσι, ἀπ᾿ τὸ πρωὶ ὣς τὸ βράδυ. Στέλνει ἑκατομμύρια – δισεκατομμύρια κιλοβάτ. Καὶ δὲν εἶνε ὁ ἥλιος σὰν τὶς ἠλεκτρικὲς ἑταιρεῖες τῆς γῆς, ποὺ ἂν ἀργήσῃς τρεῖς – τέσσερις μέρες νὰ πλη­ρώσῃς σοῦ κόβουν τὸ ῥεῦμα· προσφέρει τὸ φῶς του δωρεάν, ἀλλὰ καὶ χωρὶς καμμία διάκρισι. Οἱ ἀκτῖνες του πέφτουν καὶ στὰ ἀ­νάκτορα καὶ στὴν καλύβα, περνᾶνε ἀκόμα καὶ τὰ κάγκελλα τῆς φυλακῆς καὶ φτάνουν στὸ κελλὶ τοῦ καταδίκου. Φτάνουν παντοῦ. Στέλνει τὸ φῶς του στὸν ἄνθρωπο ἀκόμα καὶ τὴν ὥρα ποὺ αὐτὸς βλαστημάει τὸ Θεό!
⃝ Πέφτει ὁ ἥλιος πάνω στὴ γῆ. Κι ὅταν ζεστάνῃ τὸ χῶμα, οἱ σπόροι ποὺ εἶνε μέσ᾿ στὸ ἔ­δαφος ὡριμάζουν καὶ βγαίνει τὸ χορτάρι, ἡ πρασινάδα. Τώρα τὴν ἄνοιξι ἡ γῆ γεμίζει βλάστησι· νομίζεις πὼς εἶνε στρωμένη μὲ πολύχρωμο χαλί, γιὰ τὴν ὑποδοχὴ τοῦ Χριστοῦ, τοῦ βασιλέως τῆς δόξης.
⃝ Πέφτει ἡ ἥλιος ἐπάνω στὴ γῆ. Καὶ ἔτσι ὡριμάζουν ὅλοι οἱ καρποί. Τὰ στάχυα κιτρινίζουν καὶ γίνονται σὰν τὸ χρυσάφι, τὰ μῆλα κοκκινίζουν…, γεμίζει ἡ γῆ ἀπ᾿ ὅλα τ᾿ ἀγαθά.
⃝ Πέφτει ἀκόμη ὁ ἥλιος καὶ πάνω στὴ θάλασσα. Τί σπουδαία εὐεργεσία του εἶνε αὐτή! Ἀλ­λοίμονο ἂν δὲν ἔπεφτε στὴ θάλασσα. Πέφτει, καὶ τὴ ζεσταίνει. Καὶ τὸ νερὸ ἐξατμίζεται, ἀ­νεβαίνουν ὑδρατμοὶ καὶ γίνονται σύννεφα, καὶ τὰ σύννεφα γίνονται βροχή.
⃝ Πέφτει ὁ ἥλιος πάνω στὴ γῆ· καὶ στὰ χαμη­λὰ ἀλλὰ καὶ στὶς πιὸ ψηλὲς κορυφές, ἐκεῖ ποὺ εἶνε χιόνια ἄλειωτα. Πέφτει, καὶ λειώνει τὰ χιόνια, καὶ ἔτσι σχηματίζονται ῥυάκια καὶ ποτάμια.
Ὅταν κανεὶς σκεφτῇ πόσα καλά, πόσες εὐ­εργεσίες προσφέρει ὁ ἥλιος, τὸ δημιούργημα αὐτὸ τοῦ Θεοῦ, γεμίζει ἡ καρδιά του ἀ­πὸ εὐγνωμοσύνη καὶ λέει· «Δόξα σοι τῷ δείξαντι τὸ φῶς» (δοξολ. καὶ Ἠσ. 53,11). Σ᾿ εὐχαριστοῦμε, Θεέ, ποὺ μᾶς ἔδωσες τὸν ἥλιο.

* * *

Ἀλλ᾿ ἐκτὸς ἀπὸ τὸν ἥλιο αὐτὸ τὸν φυσικό, ὑπάρχει, ἀγαπητοί μου, καὶ κάποιος ἄλλος ἥ­λιος. Εἶνε αὐτὸς ποὺ λέει σήμερα ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος, «Χαῖρε, ἀκτὶς νοητοῦ Ἡλίου», ὁ «νοητὸς Ἥλιος». Ἔχουμε λοιπὸν δυὸ ἥλιους· τὸν φυσικό, καὶ τὸν νοητό, δηλαδὴ ὑπερφυσικὸ καὶ πνευματικό. Καὶ ὁ νοητὸς ἥλιος εἶνε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.
Νοητὸς ἥλιος ὁ Χριστός. Ἔτσι τὸν ὀνομάζει ὁ προφήτης Ἠσαΐας, ποὺ λέει· Χριστέ, θά ᾿ρθῃς στὸν κόσμο σὰν ἕνα μεγάλο φῶς (Ἠσ. 9,2), καὶ Read more »