Α΄ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

ΕΟΡΤΑΣΕ Ο ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ  π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ

ΣΤΗΝ ΘΡΙΑΜΒΕΥΣΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

_________________________________________

Κυριακὴ Α΄ Νηστειῶν

____________________________________

_________________________________

ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ – ΟΡΘΟΠΡΑΞΙΑ

«Εἰς μίαν, ἁγίαν, καθολικὴν καὶ ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν» (Σύμβ. πίστ. 9)

ΕΑΝ, ἀγαπητοί μου, ἔχουμε κάτι νὰ καυχηθοῦμε, τὸ καύχημά μας εἶνε ἡ Ὀρθοδο­ξία.
Ἡ Ὀρθοδοξία μας πολεμεῖται. Αὐ­τὸ ὅμως εἶνε ἀπόδειξις ὅτι εἶνε ἡ ἀληθινὴ πί­στις. Ὅ­πως ὁ κλέφτης μισεῖ τὸ φῶς, ἔτσι καὶ οἱ ἐχθροὶ τῆς Ὀρθοδο­ξίας μισοῦν τὸ φῶς της. Ἀλλ᾽ αὐ­τὴ θεμέλιο καὶ ῥίζα της ἔχει τὸ Χριστό, «καὶ πύ­λαι ᾅ­δου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. 16,18).
Πρέπει οἱ ὀρθόδοξοι νὰ ὑπερασπισθοῦμε τὴν πίστι μας. Καὶ ποιό εἶνε τὸ ὅπλο; Πολλὰ ὅπλα ἔχουμε. Ἐγὼ ἀπὸ ὅλα θὰ ὑπογραμμίσω τώρα ἕνα. Πιστεύω ἀκραδάντως ὅτι, ἐ­ὰν ὅλοι ἐμεῖς, κλῆρος καὶ λαός, ἤμασταν πρα­γματικὰ ὀρθόδοξοι, δὲν θὰ ὑπῆρχε οὔτε ἕνας αἱρετικός. Μά, θὰ πῆτε, δὲν εἴμεθα ὀρθόδοξοι; Εἴμεθα, ἀλλὰ στὰ χαρτιὰ καὶ στὶς ταυ­τό­τη­τες. Ὀρ­θόδο­ξος ὅμως δὲν σημαίνει νὰ ἔχῃς μόνο τὸ ὄ­νομα. Ὁ ὀρθό­δοξος εἶνε στρατιώτης Χριστοῦ. Καὶ στρατιώ­της σημαίνει ἀπόφασι γιὰ ἐκτέλεσι τῶν νό­μων τοῦ Κυρίου, τῶν ἐν­τολῶν τῆς Ἐκ­κλησίας. Ἂν ἡ Ὀρθοδοξία εἶνε ἡ ἀ­νώ­τερη πί­στι στὸν κόσμο, τότε καὶ τὰ ἔργα τῶν ὀρθοδό­ξων πρέπει νὰ εἶνε ἀνώτερα ἀπὸ ὅλων τῶν ἄλ­λων. Μ᾽ ἄλλα λόγια Ὀρθοδοξία = ὀρθοπραξία.
Τί σημαίνει ὀρθοπραξία; Θ᾽ ἀπαριθμήσω 7 – 8 νούμερα, καὶ πάνω σ᾽ αὐτὰ ἂς ζυγι­στοῦμε ὅ­­λοι. Ἔτσι θὰ φανῇ, ἂν εἴμαστε ὀρθό­­δοξοι στὴν πρᾶξι κι ὄχι μόνο στὸ ὄνομα. Ὁ Κύ­ριος εἶπε· «Οὐ πᾶς ὁ λέγων μοι Κύριε Κύ­ριε εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρα­νῶν, ἀλλ᾽ ὁ ποι­ῶν τὸ θέλημα τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν οὐ­ρανοῖς» (Ματθ. 7,21). Ποιές λοιπὸν εἶνε οἱ ὑ­ποχρε­ώσεις μας ὡς μελῶν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας;

* * *

⃝ Νούμερο 1. Ὀρθοπραξία σημαίνει σεβασμὸς τοῦ ὀνόματος τοῦ Θεοῦ. Σὲ μιὰ ὀρθόδο­ξη χώρα δὲν ἐπιτρέπεται καμμία βλασφημία τῶν θεί­ων. Εἴμαστε ἐν τάξει σ᾽ αὐτό; Ὄχι δυσ­τυ­χῶς. Κάθε λεπτὸ ἀκούγονται βλαστήμιες. Βλαστημοῦν μεγάλοι – μικροί. Στὴ Μικρὰ Ἀσία δὲ βλαστη­μοῦσε οὔτε ἕνας. Ξέρετε ποῦ ἔμαθαν οἱ πρόσ­φυγες νὰ βλαστημοῦν; Ὅταν περιώδευα τὰ χωριὰ τῆς Μακεδονίας, ἀπὸ Πρέσπα μέχρι Σκρᾶ καὶ πιὸ πέρα, βρῆκα προσφυγικὲς οἰκο­γένειες καὶ τοὺς ἔλεγα· ―Βρὲ παιδιά, βλα­στη­μᾶνε οἱ ἄλλοι, ἀλλὰ κ᾽ ἐ­σεῖς; ―Ἐμεῖς ἐκεῖ δὲ βλαστημούσαμε, μοῦ ἔλεγαν γέροι μὲ ἄσπρα μαλλιά· βλαστήμια πρώτη φορὰ ἀκούσαμε μέ­σα στὰ ἑλ­ληνικὰ κα­ράβια ὅταν μᾶς ἔφερναν ἐδῶ…. Πρέπει λοιπὸν νὰ σβήσῃ ἡ βλαστήμια.
⃝ Νούμερο 2. Ὀρθοπραξία θὰ πῇ σεβασμὸς τῆς Κυριακῆς. Ἕξι μέρες ἐρ­γάσου. Τὴν Κυρι­ακὴ χτύπησαν οἱ καμπάνες; Στὸπ τὰ πάντα, νὰ κλείσουν ὅλα. Τώρα ὅμως τὴν Κυριακὴ γίνονται δραστηριότητες, δυστυχήματα, ἐγκλή­ματα. Ἀπὸ Κυρια­κὴ τὴν καταντήσαμε διαβολική, δὲν τὴν τιμοῦμε. Ὀρθοπραξία θὰ πῇ, τὴν Κυριακὴ νὰ πράττουμε τὰ ἔργα τοῦ Κυρίου, ποὺ εἶνε ἐκκλησιασμός, θεία κοινωνία, μελέτη ἁγίας Γραφῆς, ἐπίσκεψις ἀσθενῶν.
⃝ Νούμερο 3. Ὀρθοπραξία σημαίνει «Οὐ λή­ψει τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἐπὶ ματαίῳ» (Ἔξ. 20,7). «Μὴ ὀμόσαι ὅλως· …ἔ­στω ὁ λόγος ὑ­μῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ» (Ματθ. 5,34-37). Ἀπαγορεύεται τελείως ὁ ὅρκος, εἴτε ψέματα εἴτε καὶ ἀληθι­νά. Ἐδῶ ὅ­μως χιλιάδες χέρια σὲ δικαστήρια καὶ ἀλ­λοῦ παλαμίζουν τὸ Εὐαγγέλιο. Στὴν Κοζάνη συνήντησα ἕνα πτωχαδάκι μὲ 5 – 6 παιδιά. Ἦ­ταν ἀπὸ τὸν Πόντο, ὅπου διδάχθηκε ὅτι ὁ ὅρ­κος εἶνε ἁμαρτία. Τὸν πῆραν ἀγροφύλακα, μὰ δὲν μπόρεσε νὰ μείνῃ στὴ θέσι αὐτή. Τὸν κάλε­­σαν μάρτυρα στὸ δικαστήριο καὶ ἔδω­σε μέσα σὲ μία μέρα 35 ὅρκους. Θεέ μου, λέει, κολά­στηκα! Ἔφυγε, δὲν μποροῦσε νὰ ὑποφέρῃ. Εἴμαστε ὀρθόδοξη χώρα; Τηροῦμε τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ, ἢ ἔχουμε ἀντιευαγγέλιο;
⃝ Νούμερο 4. Ὀρθοπραξία θὰ πῇ σεβασμὸς τοῦ γήρατος. Ὅσοι εἶστε νέοι, ζυγιστῆτε ἐδῶ. Κάποτε μπροστὰ σὲ γέροντα ὁ νέος σηκωνόταν ὄρθιος, εἶχε ντροπή, κοκκίνιζε. Τώρα σὲ τραῖνα καὶ αὐτοκίνητα βλέπεις γριὲς ὄρθιες νὰ κρέμωνται ἀπὸ τοὺς ἱμάντες, καὶ παιδιὰ νὰ κάθωνται μακαρίως. Μόλις ὅμως ἐμφανισθῇ κάποιο δεσποινάριον, τότε ὁ δανδῆς σηκώνεται ὄρθιος. Γι᾽ αὐτὸ ἐγὼ τοὐλάχιστον προτι­μῶ νὰ πηγαίνω μὲ τὰ πόδια. Πῆρε «καλὰ» μαθήμα­τα ἡ νεολαία στὸν κινηματογράφο καὶ τώρα τὰ ἐ­φαρμόζει. Τὰ ἴδια καὶ στὸ σπίτι. Τοῦ μι­λᾶ­νε, κι ὁ νέος κάθεται διπλοπό­δι καὶ καπνίζει κιόλας. Ὁ πατέρας καὶ ἡ μάνα εἶνε ἕνας μικρὸς θεὸς ἐπὶ τῆς γῆς· ὅποιος δὲ σέβεται αὐτοὺς ποὺ τοὺς βλέπει, πῶς νὰ σεβαστῇ τὸ Θεὸ ποὺ δὲν τὸν βλέπει; Σεβασμὸς τοῦ γήρατος σημαίνει τιμὴ στοὺς γονεῖς, κληρικούς, διδασκάλους.
⃝ Νούμερο 5. Ὀρθοπραξία θὰ πῇ ὄχι πορνεία. Σ᾽ ἕνα ὀρθόδοξο λαὸ δὲν πρέπει ὄχι νὰ γίνεται ἀλλ᾽ οὔτε ν᾽ ἀκούγεται πορνεία (πρβλ. Ἐφ. 5,3). Οὐ πορνεύσεις, «οὐ μοιχεύσεις» (Ἔξ. 20,13· Δευτ. 5,18)· καθαρὴ πρέπει νά ᾽νε ἡ ζωὴ τῶν νέων. Καὶ ὅ­μως στὰ χρόνια μας τὸ κακὸ ξεχεί­λισε καὶ περ­πατάει στὸ δρόμο· ἁμαρτάνουν φανερά, σὰν τὰ σκυλιά. Ὀρθοπραξία θὰ πῇ «τίμιος ὁ γάμος… καὶ ἡ κοίτη ἀμίαντος» (Ἑβρ. 13,4). Παν­τρεύτηκες στὴν ἐκκλησία; ἔκανες ἱερὸ συμβό­λαιο μπροστὰ στὸ Θεό, ποὺ λέει· «Σὲ καὶ μόνον καὶ αἰωνίως». Μόνο τὸ φτυά­ρι τοῦ νεκροθάφτη χωρί­ζει τὸ ἀντρόγυνο. Τὸ διαζύγιο εἶνε ἄγνωστο.
⃝ Νούμερο 6. Ὀρθοπραξία θὰ πῇ ὄχι τυχερὰ παιχνίδια. Ἔχουμε ἕνα βιβλίο ἱερό, τὸ Πηδάλιο, ποὺ σημαίνει τιμόνι. Καράβι χωρὶς τιμόνι δὲν ταξιδεύει. Ἔτσι εἶνε καὶ τὸ βιβλίο αὐτὸ γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Μέσα σ᾽ αὐτὸ εἶνε ὅλοι οἱ κανό­­νες τῶν ἁγίων Συνόδων. Ἐκεῖ οἱ δώδεκα ἀπό­στολοι ὁρίζουν· Ὅποιος κληρικὸς παίζει ζάρια, τράπουλες, ὅλα αὐτά, «ἢ παυσά­σθω, ἢ καθαιρείσθω»· ἢ νὰ παύσῃ ἀπὸ αὐ­τά, ἢ νὰ καθαιρε­θῇ. Κι ὁ ἑπόμενος κανόνας λέει· Ὅποιος λαϊκός, ἄντρας ἢ γυναίκα, πιάνει αὐτὰ τὰ πράγματα στὰ χέρια, «ἢ παυσάσθω, ἢ ἀ­φοριζέσθω», δὲν ἔχει θέσι στὴν ἐκκλησία (ΜΒ΄ καὶ ΜΓ΄ καν. ἁγ. Ἀπ., Πηδάλιον, Ἀθῆναι 19576, σσ. 47-48 καὶ Ἀλιβιζάτου, Οἱ ἱεροὶ Κανόνες, Ἀθῆναι 19973, σ. 185). Τώρα ὅ­μως, χάριν τοῦ κέρδους, ἡ πατρίδα μας ἔγινε καζῖνο καὶ χαρτοπαικτικὴ λέσχη. Κοντὰ σ᾽ αὐτὰ εἶνε καὶ ὅλα τὰ τυχερὰ παιχνίδια, λαχεῖα, καθὼς καὶ τὸ «Προ – πὸ» κ.τ.λ.. Ὁ Ἀριστο­τέλης λέει, ὅτι ὁ χαρτοπαίκτης κατατάσσεται ὄχι στοὺς τιμίους ἀν­θρώπους ἀλλὰ δίπλα στὸν κλέφτη· γιατὶ κι αὐ­τὸς κλέβει μὲ τρόπο τοὺς ἄλλους. Ποιός φταίει γι᾽ αὐτά; Ἐμεῖς, ἡ ποιμαίνουσα ἐκ­κλησία. Ἔ­πρεπε νὰ ποῦμε στοὺς κυβερνῶντες· Οἱ κανόνες τῆς Ἐκκλησίας εἶνε παραπάνω ἀπὸ τοὺς νόμους τοῦ κράτους· ἐὰν ψηφίζετε τέτοιους νόμους, ἐμεῖς θὰ χτυπήσουμε νεκρικὰ τὶς καμ­πάνες. Προτιμῶ νὰ πέσω, νὰ εἶμαι ἁπλὸς κα­λόγερος, νὰ πάω στὶς φυλακές, παρὰ ν᾽ ἀφή­σω τὸ τζόγο νὰ διαλύσῃ τὸν τόπο. Ζητοῦμε ἀπ᾽ τὸ Θεό, νὰ ἑνώσῃ τοὺς ἱεράρχας, καὶ ν᾽ ἀ­φή­σουν τὰ μικρὰ καὶ ἀσήμαντα, καὶ νὰ πιάσουν τὰ μεγάλα θέματα, ποὺ ταλανίζουν τὴν πατρίδα.
⃝ Νούμερο 7. Ὀρθοπραξία θὰ πῇ κοινωνικὴ δικαιοσύνη. Ἀπὸ τὰ μικρά μου χρόνια στὸ χωριὸ τὴ Μεγάλη ᾽Βδομάδα στὴν ἀκολουθία τοῦ Νυμφίου μοῦ ἄρεσε ἐκεῖνο· «Δικαιοσύνην μάθε­τε, οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς» (Ἠσ. 26,9β΄). Ὀρ­θοδοξία θὰ πῇ ἰδεώδης κοινωνία, στὴν ὁ­ποία ἐ­πικρατεῖ δικαιοσύνη, ὅπως βλέπουμε στὶς Πρά­ξεις τῶν ἀποστόλων. Δὲν ὑπῆρχε ἐκεῖ φτωχὸς καὶ πλούσιος, εἶχαν ὅλοι τὰ πάντα κοινά (Πράξ. 4,32). Μιὰ ψυχὴ ἔκλαιγε; χίλια μαν­τήλια σπόγγιζαν τὰ δάκρυά της. Κοινωνία ἀγ­γέλων. Τὰ ἀ­γαθὰ εἶνε σὰν τὸ αἷμα, ποὺ μοιράζεται παν­τοῦ στὸ σῶμα. Ἂν πάῃ ὅ­λο στὴν καρδιά, θὰ φέρῃ συγκοπή· ἂν πάῃ ὅ­λο στὸν ἐγκέφαλο, θὰ φέρῃ συμφόρησι· ἂν πάῃ ὅλο στὰ πνευμόνια, θὰ φέ­ρῃ ἀσφυξία. Καὶ σ᾽ ἕνα περιβόλι μὲ χίλια δέν­τρα, ἂν ὁ κηπουρὸς ῥίξῃ ὅλο τὸ νερὸ σὲ δέκα δέντρα, αὐτὰ μὲν θὰ σαπίσουν τὰ δὲ ἄλλα θὰ κιτρινίσουν. Δεντριὰ εἶνε κ᾽ οἱ ἄνθρωποι· διψοῦν δροσιά, μὰ τὸ νεράκι πέφτει μόνο σὲ λίγα δέντρα. Δὲν ὑπάρχει δικαιοσύνη. Ὁ πλοῦ­τος μαζεύτηκε στὰ χέρια τῶν ὀλίγων, ἐνῷ οἱ πολλοὶ ὑποφέρουν. Ἅμα τὰ πῇς αὐτά, σὲ λένε ἀρι­στερό. Ἀλλ᾽ ὄχι, ἀδέρφια μου, ἐγὼ δὲν ἀνήκω σὲ κόμματα· ἀ­νήκω στὸ Χριστό, στὴν Ὀρθοδο­ξία, καὶ πιστεύω ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ μας, αὐτὸ καὶ μόνο, μπορεῖ νὰ σώσῃ τὸν κόσμο.
⃝ Καὶ τὸ νούμερο 8, τελευταία ζυγαριά. Ὀρθο­πραξία θὰ πῇ δάκρυα μετανοίας, σὰν ἐκεῖνα τῶν ἁγίων. Δῶστε μου ἕνα τέτοιο δάκρυ, καὶ σᾶς χαρίζω ὅλα τὰ πλούτη! Αὐτὴ εἶνε ἡ Ὀρ­θοδοξία μας, ἀδελφοί. «Καρδίαν καθαρὰν κτῆ­σον ἐν ἐμοί, ὁ Θεός, καὶ πνεῦμα εὐθὲς ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου» (Ψαλμ. 50,12).

* * *

Τελείωσα. Στὴν Ἀποκάλυψι ὁ Ἰω­άννης εἶδε νὰ πετάῃ ἕνας ἀετός, ποὺ θυμίζει τὰ ἐμβλήμα­τα τῆς Ὀρθοδοξίας· ἀετὸς στὶς σφραγῖδες, στὰ ἐγκόλπια, στὰ βιβλία, παντοῦ· ὁ δικέφαλος ἀετὸς εἶνε ἡ Ὀρθοδοξία μας.
Ποῦ εἶσαι, ἀετὲ τῆς Ὀρθοδοξίας; Χαμήλωσε, ἔλα καὶ πάρε μας στὶς φτεροῦγες σου. Καὶ ὕψωσέ μας ψηλά, ἐκεῖ ποὺ εἶνε ὁ Θεός, ἐκεῖ ποὺ εἶνε οἱ ἅγιοι, ἐκεῖ ποὺ εἶνε οἱ πρόγονοι καὶ οἱ πατέρες μας, ἐκεῖ νὰ ζήσουμε αἰωνίως. Ὀρθόδοξοι γεννηθήκαμε, ὀρθόδοξοι νὰ ζήσουμε, καὶ ὀρθόδοξοι νὰ πεθάνουμε· ἀμήν.

____________

_________

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό των Αγίων Ἀναργύρων Ν. Ἰωνίας – Ἀθηνῶν τo 1959)