Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΕ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2084

Κυριακὴ Πάσχα στὴν θ. λειτουργία
8 Ἀπριλίου 2018
Toῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὺγουστίνου Καντιώτου

Οἱ Πράξεις τῶν ἀποστόλων

Ἕνα, ἀγαπητοί μου, ἕνα ἀπὸ τὰ βιβλία τοῦ κανόνος τῆς Καινῆς Διαθήκης, τὸ πέμ­πτο (5ο) κατὰ σειράν, εἶνε οἱ Πράξεις τῶν ἀ­ποστόλων. Τὸ θεόπνευστο αὐτὸ βιβλίο εἶνε γραμμένο μὲ τὸν φωτισμὸ τοῦ ἁγίου Πνεύμα­τος ἀπὸ τὸ χέρι τοῦ ἁγίου ἀποστόλου καὶ εὐ­αγγελιστοῦ Λου­κᾶ. Ἐκλεκτὲς περικοπὲς ἀ­πὸ τὶς Πράξεις τῶν ἀ­ποστόλων διαβάζονται ἀπὸ σήμερα στοὺς ναοὺς τῆς Ὀρ­θοδόξου Ἐκ­κλησίας ὡς ἀποστολικὰ ἀναγνώσματα κατὰ τὶς Κυριακὲς τοῦ Πεντηκοσταρίου, ἀπὸ τὴν ἑορτὴ τοῦ Πάσχα μέ­χρι τὴν ἑορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς. Τὸ βιβλίο ὠνομάστηκε ἔτσι, «Πρά­ξεις τῶν ἀποστόλων», γιατὶ στὶς σελίδες του ὁ εὐ­αγγελιστὴς Λουκᾶς περιγράφει μὲ σαφή­νεια καὶ ζωηρότητα τὴ δρᾶσι τῶν ἀποστό­λων μετὰ τὴν ἀνάστασι τοῦ Κυρίου καὶ τὴν ἵδρυσι τῆς Ἐκκλησίας. Ἰδιαιτέρως περιγράφει τὴ ζωὴ καὶ τὴν κίνησι, τοὺς λόγους καὶ τὰ ἔργα τοῦ δι­δασκάλου του, τοῦ ἀποστό­λου Παύλου, τὸν ὁ­­ποῖ­ον ὁ Λουκᾶς συνώδευε σχεδὸν παντοῦ.
Ἡ ἀξία τοῦ βιβλίου τῶν Πράξεων τῶν ἀποστόλων, ὅπως καὶ ὅλων βέβαια τῶν βιβλίων τῆς ἁγίας Γραφῆς, εἶνε ἀνεκτίμητη. Γιατὶ ἐ­δῶ, στὶς πολύτιμες μαρτυρίες αὐτοῦ τοῦ βιβλίου, ὁ πιστὸς ἀναγνώστης βλέπει καὶ πείθε­ται, ὅτι ὁ Χριστι­ανισμὸς δὲν εἶνε μιὰ θεωρία ἀνεφάρμοστη· βλέπει ὅτι εἶνε πρᾶξις, ἐ­φαρμογή, ζωή. Ὅ,τι κή­ρυξε ὁ Χριστός, τὸ βλέ­­πουμε νὰ πραγματο­­ποιῆται ἀπὸ τοὺς ἀ­ποστόλους καὶ τοὺς πρώ­τους Χριστιανούς.

* * *

Φυλλομετρῆστε, ἀγαπητοί μου, τὸ βιβλίο αὐτὸ καὶ θὰ πεισθῆτε.

Τί δίδαξε ὁ Χριστός; Τὴν ἀγάπη. Αὐτή, εἶπε, θὰ εἶνε τὸ γνώρισμα τῶν μαθητῶν μου· «Ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐ­στε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις» (Ἰω. 13,35). Ἀλλὰ νά, ἐδῶ στὶς Πράξεις τῶν ἀποστόλων ἡ ἀγάπη γίνεται ἔργο καὶ πρᾶξις, ποὺ προκαλεῖ τὴν κατάπληξι ὅλων. Μὲ λίγα λόγια ὁ θεόπνευ­στος συγγρα­­φεὺς τοῦ βιβλίου μᾶς δίνει τὴν εἰκόνα τῆς ἀγάπης τῶν πρώτων Χριστι­α­νῶν. Ἐκεῖνοι ποὺ πίστεψαν, λέει, εἶχαν μεταξύ τους τέτοιο σύνδεσμο, ποὺ ἦταν σὰν νὰ ἔ­χουν μία ψυ­­χὴ καὶ μία καρδιά, καὶ κανείς τους δὲν ἔλεγε ὅτι τοῦ ἀνήκει κάτι ἀπὸ τὰ ὑπάρχον­τά του, ἀλλὰ τὰ εἶχαν ὅλα κοινά· «τοῦ δὲ πλήθους τῶν πι­­στευσάντων ἦν ἡ καρδία καὶ ἡ ψυχὴ μία, καὶ οὐδὲ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὐ­τῷ ἔλεγεν ἴ­διον εἶναι, ἀλλ᾿ ἦν αὐτοῖς ἅ­παν­­τα κοινά» (Πράξ. 4,32). Ἡ ἐν Χριστῷ ἀγάπη τοὺς χάριζε τέτοια ὁμοψυχία, ὥστε ἔφτασαν μέχρι καὶ τὴν κοινοκτη­μοσύνη· κατώρθωσαν δηλαδή, ἀ­βί­α­στα καὶ ἐλεύθερα, νὰ πρα­γματοποιή­σουν ἐκεῖνο ποὺ ἄλλοι στὰ σιδερένια καθεστῶτα τους προσπάθησαν νὰ ἐπιτύχουν διὰ τῆς βί­ας χωρὶς νὰ τὸ κατορθώσουν. Τέτοια ἀ­γάπη εἶχαν οἱ πρῶτοι Χριστιανοί· νόμιζε καν­εὶς ὅτι στὶς χιλιάδας τῶν θνητῶν ἐκείνων ἀν­θρώπων κατοικεῖ μιά ψυχή.
Τί ἄλλο δίδαξε ὁ Χριστός μας; Τὴ χαρά. Χαρὰ καὶ ἀγαλλίασι σ᾽ ἐσᾶς, εἶπε, καὶ θά ᾽χετε μισθὸ στὸν οὐρανό, ἂν γιὰ τὴν πίστι σας σ᾽ ἐμένα σᾶς συκοφαντήσουν καὶ σᾶς κατηγορή­σουν καὶ σᾶς καταδιώξουν· «μακάριοί ἐστε ὅ­ταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ δι­ώξωσι καὶ εἴπωσιν πᾶν πονηρὸν ῥῆμα καθ᾿ ὑ­μῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ. χαίρετε καὶ ἀ­γαλλιᾶσθε, ὅτι ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς» (Ματθ. 5,11-12). Νά λοιπὸν ἐδῶ στὶς Πράξεις ὅτι οἱ ἀπόστο­λοι, ἐνῷ διώκονται σκληρὰ γιὰ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἐν τούτοις ἡ χαρὰ λάμπει στὰ πρόσωπά τους. Τὸ ἰουδαϊκὸ συνέδριο τοὺς ῥα­βδίζει καὶ τοὺς παραγγέλλει αὐστηρὰ νὰ πάψουν νὰ μιλοῦν ὑπὲρ τοῦ Χριστοῦ· κι αὐ­τοί, παρ᾽ ὅλη τὴν κακοποίησι, φεύγουν χαρού­μενοι ἀπ᾽ τὸ συνέδριο, γιατὶ ἀξιώθηκαν νὰ ἐξ­ευτελιστοῦν γιὰ τὸ ὄνομά του· «ἐ­­πο­ρεύοντο χαίροντες ἀπὸ προσώπου τοῦ συνεδρίου, ὅτι ὑπὲρ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ (=τοῦ Ἰησοῦ) κατηξιώθησαν ἀτιμασθῆναι» (Πράξ. 5,41).
Τί ὑποσχέθηκε ὁ Χριστός; Ὅποιος πιστεύει σ᾽ ἐμένα, τὰ θαύματα ποὺ κάνω ἐγὼ θὰ κά­νῃ καὶ αὐτός, κι ἀκόμη πιὸ μεγάλα· «Ὁ πιστεύ­­ων εἰς ἐμέ, τὰ ἔργα ἃ ἐγὼ ποιῶ κἀκεῖνος ποιήσει, καὶ μείζονα τούτων ποιήσει» (Ἰω. 14,12). Καὶ νά ἐδῶ στὶς Πράξεις, ὅτι ὁ Πέτρος, ὁ Παῦ­λος καὶ ἄλ­λοι ἀποστόλοι θαυματουργοῦν στὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ· οἱ σελίδες τοῦ βιβλίου τῶν Πράξεων εἶνε γεμᾶτες θαύματα, μὲ τὰ ὁ­ποῖα·
• καὶ ἀσθενεῖς θεραπεύονται (βλ. Πράξ. 3,1-11· 9,32-35· 14,8-10,19-20· 19,12· 28,8-9),
• καὶ δαιμόνια ἐκβάλλονται (βλ. ἔ.ἀ. 16,16-18· 19,12),
• καὶ τὰ μέλλοντα προφητεύονται (βλ. ἔ.ἀ. 11,28),
• καὶ δεσμὰ φυλακῶν καταλύονται (βλ. ἔ.ἀ. 5,19· 12,3-11· 16,26),
• καὶ φίδια δηλητηριώδη γίνονται ἀκίνδυνα (βλ. ἔ.ἀ. 28,3-6),
• καὶ ἀσεβεῖς τιμωροῦνται (βλ. ἔ.ἀ. 5,1-11· 13,6-12),
• καὶ νεκροὶ ἀνασταίνονται (βλ. ἔ. ἀ. 9,36-42· 20,7-12),
• καὶ πολλὰ ἄλλα θαύματα γίνονται (βλ. ἔ.ἀ. 5,12· 8,39· 14,3· 19,11).
Τί προεῖπε ὁ Χριστός; Προεῖπε, ὅτι «κηρυχθήσεται τοῦτο τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας ἐν ὅλῃ τῇ οἰκουμένῃ εἰς μαρτύριον πᾶσι τοῖς ἔ­θνεσι» (Ματθ. 24,14). Καὶ νά στὶς Πράξεις, ἐνῷ ­ζοῦ­σαν ἀκόμη οἱ ἀπόστολοι, τὸ εὐαγγέλιο κηρύσ­­σεται στὰ ἔθνη, ἱδρύονται ἐκκλησίες σὲ ὅλο τὸν παραμεσόγειο δακτύλιο, στὸν γνωστὸ τότε κόσμο· ἐπὶ τοῦ Ἀσιατικοῦ ἐ­δάφους (ἀπὸ τὰ Ἰεροσόλυμα, τὴν Ἀντιόχεια καὶ τὴν Κύπρο μέχρι τὰ Μικρασιατικὰ παράλια) καὶ ἐπὶ τοῦ Εὐ­ρωπαϊκοῦ ἐ­δάφους (ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὰ νησιά της μέχρι τὴν Ἰταλία καὶ τὴν Ἱσπανία) πλήθη εἰδωλο­λάτρες ἑλκύονται καὶ συλ­λαμβάνονται στὸ δίχτυ τοῦ κηρύγματος, βαπτίζονται καὶ φωτίζονται ἀπὸ τὴ χάρι τοῦ ἁγίου Πνεύματος, χειροτονοῦνται κληρικοὶ καὶ ἐκ­δηλώνονται χαρίσματα θαυμαστά. Οἱ ἅγιοι ἀ­πόστολοι, σὰν ἀετοί, διασχίζουν ξη­ρὰ καὶ θάλασσα, μεταφέρουν τὸ σωτήριο μήνυμα καὶ σπέρ­νουν τὸν σπόρο τοῦ Χριστοῦ σὲ ὅλες τὶς χῶρες· ὁ λόγος τοῦ Κυρίου τρέχει καὶ εἰσδύει καὶ στὶς ἀκαδημίες τῶν φιλοσόφων καὶ στὰ ἀνάκτορα τῶν καισάρων.
Τί φρόνημα ἐνέπνευσε ὁ Χριστός; Ὅσοι πιστεύετε σ᾽ ἐ­μένα, εἶπε, καὶ εἶστε δικοί μου μαθηταί, νὰ ξέρετε ὅτι στὸν κόσμο αὐτὸν δὲν θὰ ζήσετε μὲ ὅ­λες τὶς ἀνέσεις, ἀλλὰ θὰ δοκιμάσετε θλῖ­ψι· μὴ χάνετε ὅμως τὸ θάρρος σας, γιατὶ ἐγὼ ἔ­χω νική­σει τὸν κόσμο· «Ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἕ­­ξετε· ἀλ­λὰ θαρσεῖτε, ἐγὼ νενίκηκα τὸν κόσμον» (Ἰω. 16,33). Ἔμαθε τοὺς μαθητάς του νὰ ἔχουν θάρρος, ἐνέπνευσε στοὺς ἀ­ποστόλους του ἀνδρεία, γιὰ νὰ μὴ δει­λιάσουν μπροστὰ στὴν ὠργανωμένη βία ποὺ θὰ συναν­τοῦσαν. Καὶ ὄντως, τὰ λόγια τοῦ Χρι­στοῦ ἔ­πιασαν κ᾽ ἔφεραν ἀποτέλεσμα. Οἱ ἀπόστολοι, ποὺ προηγουμένως φοβοῦνταν σὰν λαγοὶ καὶ κρύβονταν γιὰ ν᾿ ἀποφύγουν κι αὐτὰ ἀκόμη τὰ βλέμματα τῶν διωκτῶν τοῦ Ναζωραίου, τώ­ρα γίνονται λιοντάρια ἀτρόμητα. Κηρύττουν τὸ Χριστὸ μπροστὰ σὲ ὅλους, καὶ στὸν ἁπλὸ λαὸ καὶ στοὺς ἄρχοντες καὶ δικαστάς. Ὑπομένουν βασανιστήρια καὶ φυλακίσεις. Καὶ μέσα ἀκόμη στὸ μαρτύριο δείχνουν τέτοια ὑπομονὴ καὶ καρτερία καὶ ἀντοχὴ καὶ τέτοιο θάρρος, ποὺ προκαλεῖ τὴν ἀπορία, τὴν κατάπληξι καὶ τὸ θαυμασμὸ καὶ αὐτῶν τῶν διωκτῶν.
Ἀλλὰ γιατί νὰ μακρηγοροῦμε; Μπροστὰ σὲ κάθε Χριστιανὸ βρίσκεται τὸ ἀθάνατο αὐτὸ βι­βλίο, οἱ Πράξεις τῶν ἀποστόλων. Ἂς τὸ πά­ρῃ λοιπὸν στὰ χέρια του, ἂς τὸ ἀνοίξῃ καὶ ἂς ἀρ­χίσῃ νὰ τὸ διαβάζῃ μὲ πίστι· καί, καθὼς θὰ μελετᾷ τὶς σελίδες του, θὰ δῇ ὅτι δὲν ὑπάρχει ἀρετὴ ποὺ κήρυξε ὁ Χριστός, ὁ μοναδικὸς διδάσκαλος τῆς ἀνθρωπότητος, ποὺ νὰ μὴ τὴν ἐφάρμοσαν οἱ ἀπόστολοι καὶ γενι­κὰ οἱ πρῶτοι Χριστιανοί. Ὁ βίος ὅλων μαζὶ αὐ­τῶν ἀλλὰ καὶ τοῦ καθενὸς ἰδιαιτέρως ἀποτελεῖ ἕνα ἐφαρμο­σμένο, ἕνα «εἰκονογραφημέ­νο» Εὐαγγέλιο. Ἐ­φάρμοσαν κατὰ γράμμα τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεί­ου διδασκάλου· ἡ ζωή τους εἶ­νε μιὰ ζωὴ προσ­ευχῆς ἀδιαλείπτου, δικαιοσύνης, ἐλεημο­σύνης, ἁγνότητος, σωφροσύνης, εἰλικρινείας.

* * *

Τὸ βιβλίο αὐτό, ἀγαπητοί μου, μὲ τὶς ἡρωι­κὲς πράξεις τῶν ἀποστόλων θὰ δίνῃ πάντοτε ἀποστομωτικὴ ἀπάντησι στοὺς κατηγόρους τῆς πίστεώς μας. Θὰ διαλαλῇ σὲ ὅλες τὶς γενεές, ὅτι ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ, ὅ­που βρῇ καρδιὲς δεκτικές, ῥιζοβολεῖ ἀμέσως καὶ παρουσιάζει καρποὺς ἁγίας ζωῆς.
Μὴ λέμε λοιπόν, ὅτι εἶνε ἀδύνατον νὰ ζήσουμε ὅπως ὁρίζει ὁ Χριστός. Νά οἱ ἀπόστολοι, νά οἱ πρῶτοι Χριστιανοί, τῶν ὁποίων τὴν ἁ­γία ζωὴ μᾶς διηγοῦνται οἱ Πράξεις τῶν ἀποστόλων. Ἔζησαν καὶ ἔφυγαν ἀπὸ τὸν κόσμο αὐτὸν ὡς γνήσιοι μαθη­ταὶ τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἡ ζωὴ καὶ ὁ θάνατός τους ἔλαμψαν σὰν φῶς μέσα στὸ σκοτάδι. Ἔτσι ἂς ζήσουμε κι ἂς πεθάνουμε κ᾽ ἐμεῖς. Καὶ τότε ἡ ἀλήθεια, ὅτι ὁ Χριστιανισμὸς δὲν εἶνε μόνο θεωρία ἀλλὰ εἶνε καὶ πρᾶξις καὶ ζωή, θὰ λάμψῃ περισσότερο ἐν μέσῳ τῆς συγχρόνου γενεᾶς.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

1940 (28-4-1940 Μεσολόγγι γραπτὸ κήρυγμα)

Ἄρθρο δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ τῆς ἱ. μητροπόλεως Αἰτωλίας & Ἀκαρνανίας «Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός» (Μεσολόγγι, φ.240/15-4-1940, σ. 45).