Αυγουστίνος Καντιώτης



Archive for Οκτώβριος, 2010

«Ω γενεα απιστος και διεστραμμενη!»

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 27th, 2010 | filed Filed under: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Κυριακὴ Ι΄ Ματθαίου (Ματθ. 17,14-23)

«Ω γενεα απιστος και διεστραμμενη!»

«Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη! ἕως πότε ἔσομαι μεθ᾽ ὑμῶν;…» (Ματθ. 17,17)

cf83ceb5cebb-7-cf80a1-185x300ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΣ κάποιος τὰ λόγια αὐτὰ ἴσως πῇ· Τί ἱεροκήρυκας εἶσαι σύ; πῶς μιλᾷς ἔ­τσι; τί θὰ πῇ «γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη»…; Ἡ­συχάστε, ἀγαπητοί μου. Δὲν τὰ λέω ἐ­γὼ αὐ­τά. Τὰ λέει τὸ σημερινὸ εὐ­αγγέ­λιο. Δὲν τ᾽ ἀκούσατε; Τὰ ἐπαναλαμβάνω· «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη!…». Ὁ Χριστὸς τὰ λέει αὐτά. Μὰ γιατί ὁμιλεῖ τόσο σκληρά; Ἐμεῖς, θὰ πῆτε, ξέρουμε, ὅτι ὁ Χριστὸς εἶ­νε πρᾶος, ὁμιλεῖ γλυκά· πῶς αὐτὴ τὴ φορὰ τὰ λόγια του εἶνε βροντὴ καὶ ἀστραπὴ καὶ κεραυ­νός;… Μὴ ταράζεσθε. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς εἶνε. Κι ὅταν λέῃ τὰ γλυκά του λόγια, ποὺ γλυ­κύτερα δὲν ἀκούστηκαν στὸν κόσμο, κι ὅ­ταν ἐλέγχῃ, καὶ πάλι ὁ ἴδιος εἶνε. Διότι ὁ Χριστὸς εἶνε πατέρας. Τί κάνει ὁ πατέρας ποὺ ἀ­γαπάει τὸ παιδί του; Τὸ συμβουλεύει μιά, τὸ συμβουλεύει δυὸ φορές· ἀλλ’ ὅταν βλέπῃ ὅτι τὸ παιδὶ δὲν ἀκούει, τότε ὑψώνει τὴ φωνή, τὸ μαλώνει καὶ τὸ τιμωρεῖ. Καὶ πρέπει νὰ τὸ τιμω­ρήσῃ. Διότι ὅποιος δὲν ἐλέγχει καὶ δὲν τιμωρεῖ τὸ παιδί του, λέει ἡ Γραφή, δὲν τὸ ἀγα­πᾷ (βλ. Παρ. 13,24). Χρειάζεται ἐπιείκεια, ἀλλὰ σὲ ὡρισμένες περιπτώσεις χρειάζεται καὶ αὐστη­ρό­της. Τὸ ἴδιο κάνει καὶ ὁ γιατρός· ὅταν δῇ ὅτι ἡ ἀσθένεια προχώρησε, χρησιμοποιεῖ μαχαίρι! Ἔτσι καὶ ὁ Χριστός, ποὺ εἶνε ὁ κατ’ ἐ­ξοχὴν ἰατρός, χρησιμοποιεῖ ὀξεῖα γλῶσσα. Για­τὶ ὅταν ὁ ἄνθρωπος διαφθαρῇ ψυχικῶς, τότε χρειάζεται ἔλεγχος. Καὶ ὁ Χριστὸς ἐδῶ ἐλέγχει καὶ λέει «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη!…».

* * *

Ἂς ἐξετάσουμε, ἀγαπητοί μου, σὲ ποιούς τὰ λέει τὰ λόγια αὐτά;
Τὰ λέει πρῶτα – πρῶτα γιὰ τοὺς Ἰουδαίους. Τί ἦταν οἱ Ἰουδαῖοι; Ὁ περιούσιος λαὸς τῆς παλαιᾶς διαθήκης. Ἐὰν ὑπάρχῃ ἕνας λαὸς ποὺ ἰδιαιτέρως ἀγάπησε ὁ Θεός, αὐτὸς ἦταν ὁ Ἰ­ουδαϊκός. Τὸ πᾶν ἔκανε γι’ αὐτόν. Ἦταν σκλά­βοι τετρακόσα χρόνια κάτω ἀπὸ τὴν τυραννία τῶν φαραώ· ποιός τοὺς ἐλευθέρωσε; Ὁ Θεός. Πῶς τοὺς ἐλευθέρωσε; Διὰ μέσου τοῦ Μωυσέως. Πείνασαν μέσα στὴν ἔρημο· ποιός τοὺς ἔθρεψε; Ὁ Θεός· τοὺς ἔστειλε τροφὴ γλυκύτατη, τὸ μάν­να. Δίψασαν στὴν ἐρημιά· ποιός τοὺς ἐπότισε; Ὁ Θεὸς πάλι· δι­έταξε τὸ Μωυσῆ νὰ χτυπήσῃ μὲ τὸ ῥαβδί του, καὶ μέσα ἀπὸ τὸν ξηρὸ βράχο βγῆκε ποτάμι, Ἁλιάκμων ὁλόκληρος, ποὺ τοὺς δρόσισε. Ποιός τοὺς φώ­τιζε τὴ νύχτα μέσ᾽ στὸ σκοτάδι; Ὁ Θεός. Ποιός τοὺς ἔσωσε ἀπὸ τὰ φίδια τὰ φαρμακερά; Ὁ Θεός. Ὅλα ὁ Θεὸς τὰ ἔκανε. Ἐν τούτοις αὐτοὶ στάθηκαν ἀγνώμονες καὶ ἀχάριστοι. Πρὸ παντὸς ὅμως ἀγνώμονες καὶ ἀχάριστοι φάνηκαν ὅταν ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς κα­τέβηκε στὸν κόσμο κ’ ἔγινε ἄνθρωπος, καὶ περπάτησε πάνω στὴ γῆ, κ’ ἔκανε θαύματα, ἀν­αρίθμητα θαύ­ματα, καὶ δίδαξε τὴν ὑπέροχη διδασκαλία του, καὶ θεράπευσε τοὺς ἀρρώ­στους (ἔκανε τυφλοὺς ν’ ἀνοίξουν τὰ μάτια τους, κουφοὺς νὰ ἀκούσουν, παραλύτους νὰ θεραπευθοῦν), ἀ­κόμη καὶ νεκροὺς ἀνέστησε. Τότε οἱ Ἑβραῖοι τί ἔκαναν; Μίσησαν τὸ Χριστό, τὸν βλαστήμη­σαν, τὸν κατεδίωξαν, τὸν σταύρωσαν.
«Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη…». Γι᾽ αὐτοὺς τὰ εἶπε. Ἀλλὰ τὰ λόγια αὐτά, ποὺ εἶ­πε ὁ Χριστὸς γιὰ τὴ γενεὰ ἐκείνη τῶν Ἰουδαίων, ἰσχύουν καὶ γιὰ μᾶς τοὺς Ἕλληνες. Ἰ­σχύουν καὶ γιὰ μᾶς, διότι ὕστερα ἀπὸ τοὺς Ἰ­ουδαίους τὸ Ἑλληνικὸ ἔθνος ἔγινε κατὰ κάποιο τρόπο ὁ δεύτερος περιούσιος λαὸς καὶ εὐεργετήθηκε ἐξαιρετικὰ ἀπὸ τὸ Θεό. Σκλαβωμένοι ἤμεθα κ’ ἐμεῖς τετρακόσα χρόνια στοὺς Τούρκους. Ποιός μᾶς ἐλευθέρωσε; Ὁ Χριστὸς ἐνέπνευσε ἀνδρεία καὶ θάρρος στὰ παιδιὰ τῆς Ἑλλάδος. Μᾶς ἔσωσε ὁ Θεὸς ἀπὸ πολλοὺς κινδύνους. Ἂν ὑπάρχῃ σήμερα Ἑλ­ληνικὸ κράτος καὶ δὲν ἔχουμε σβήσει ἀπὸ τὸ γεωγραφικὸ χάρτη τοῦ κόσμου, ὁ Θεὸς τὸ ἔ­κανε αὐτὸ τὸ θαῦμα. Οἱ ἐχθροί μας (λόγου χά­ριν οἱ Γερμανοὶ τὸν καιρὸ τῆς κατοχῆς) ἔ­λεγαν· Ἂν μπορούσαμε, καὶ τὸν ἀέρα ἀκόμα θὰ ἀφαιρούσαμε, νὰ πεθάνουν ἀπὸ ἀσφυξία οἱ Ἕλληνες, νὰ μὴν ὑπάρχουν πάνω στὴ γῆ… Ὁ Κύριος μᾶς ἔσωσε. Μᾶς ἔσωσε μὲ θαύματα, πολλὰ θαύματα.
Τί ἔπρεπε τώρα νὰ κάνουμε ἐμεῖς; Μέσα στὴν πατρίδα μας δὲν ἔπρεπε νὰ ὑπάρχῃ οὔ­τε ἕνας ἄπιστος. Ὕστερα ἀπὸ τόση διδασκαλία ποὺ ἀκούσαμε, ὕστερα τόσα θαύματα ποὺ εἴδαμε, ὕστερα ἀπὸ τόσα χειροπιαστὰ γεγονότα ποὺ ζήσαμε, ἔπρεπε στὴν Ἑλλάδα νὰ μὴ βρίσκεται οὔτε ἕνας ἄθεος. Καὶ ὅμως δὲν ἔ­μεινε πιὰ οὔτε ἕνα χωριὸ καθαρὸ ἀπὸ τὰ ζι­ζάνια τῆς ἀπιστίας. Ὡρισμένοι μᾶς τὸ λένε ἀπεριφράστως· Ἄστε τα αὐτά, παπᾶδες καὶ δεσποτάδες· αὐτὰ εἶνε παραμύθια τῆς Χαλι­μᾶς… Στὰ σχολεῖα μας διδάσκαλοι καὶ καθηγηταὶ δὲν πιστεύουν, καὶ πολλοὶ ἄλλοι θεωρούμενοι μεγάλοι στὴν κοινωνία δὲν πιστεύουν. Ἀπιστία μεγάλη παρατηρεῖται σὲ μία κατ’ ἐξοχὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ χώρα, ποὺ τὰ παιδιά της εἶνε ἀπόγονοι εὐλαβῶν καὶ ἁγίων προγόνων. Ἐκεῖνοι ἄκουγαν τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ στὸν Πόντο καὶ στὴ Μικρὰ Ἀσία καὶ κλαίγανε. Πῶς μετεβλήθησαν, πῶς ἄλλαξαν τὰ παιδιὰ αὐτά; πῶς ἔγιναν ἔτσι, θηρία ἄγρια, καὶ δὲν πιστεύουν πλέον τίποτα καὶ ξερρίζωσαν μέσα ἀπ’ τὶς καρδιές τους κάθε αἴσθημα ἀγάπης πρὸς τὸ Θεό; Τί συμβαίνει καὶ κατήν­τησαν ἄπιστοι;…
Καὶ σ’ ἐμᾶς λοιπόν, στὴ σημερινὴ γενεά, ἁρ­μόζει ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη…». Ἐὰν πιστεύαμε! Ἐὰν πιστεύαμε, θὰ φανερώναμε τὴν πίστι μας μὲ τὰ ἔργα μας, μὲ τὴ γλῶσσα μας, μὲ ὅλη τὴν καθημερινὴ διαγωγή μας. Ἐὰν πιστεύαμε, καν­­είς δὲν θὰ βλαστημοῦ­σε. Στὸν Πόντο περνοῦ­σαν ἑκατὸ χρόνια καὶ βλαστήμια δὲν ἀκούετο. Τώρα στὴν Ἑλ­λά­δα; Καὶ στὸ σπίτι βλαστημοῦν, καὶ στὰ σχολεῖα οἱ μαθηταὶ βλαστημοῦν, καὶ στὸ στρατὸ ἀξιωματικοὶ καὶ στρατι­ῶτες βλαστημοῦν, καὶ στὸ δρόμο οἱ γυναῖ­κες καὶ τὰ μικρὰ παιδιὰ ἀκόμα βλαστημοῦν. Οἱ πάντες βλαστημοῦν. Γίναμε γένος βλάσφη­μο. Ἐὰν πιστεύαμε στὸ Θεό, δὲν θὰ τρέχαμε στὰ δικαστήρια νὰ παλαμίζουμε μὲ τὰ βρωμερά μας χέρια τὸ Εὐαγγέλιο καὶ νὰ παίρνου­με ψεύτικους ὅρκους γιὰ νὰ καταδικάζωνται καὶ νὰ πηγαίνουν ἀθῷοι στὶς φυλακὲς καὶ οἱ ἔνοχοι νὰ ἀθῳώνωνται. Ἐὰν πιστεύαμε στὸ Θεό, δὲν θὰ εἴχαμε διαζύγια. Τὸ διαζύγιο ἄλ­λοτε ἦταν ἄγνωστο στὴν Ἑλλάδα· μόνο τὸ φτυάρι τοῦ νεκροθάφτου χώριζε τὸ ἀντρόγυ­νο. Τώρα ποιά γυναίκα μένει πιστὴ στὸν ἄν­­τρα της καὶ ποιός ἄντρας μένει πιστὸς στὴ γυ­­ναῖκα του; μοιχεία καὶ πορνεία ὑπάρχει στὸν κόσμο. Ἐὰν πιστεύαμε στὸ Θεό, δὲν θὰ ἔκλεβε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο. Ἐὰν πιστεύαμε στὸ Θεό, τὴν Κυριακὴ ὅταν χτυπᾷ ἡ καμπάνα θὰ κάναμε φτερὰ στὰ πόδια γιὰ νὰ βρεθοῦμε στὴν ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ μας. Ποιός πάει τώρα στὴν ἐκκλησία; Ἕνα ἐλάχιστο ποσοστό. Οἱ πολλοὶ ἀπέχουν καὶ προβάλλουν διάφορες προφάσεις. Ἐὰν πιστεύαμε στὸ Θεό, θὰ εἴχαμε ἄλλη διαγωγή. Συνεπῶς σ’ ἐμᾶς ταιριάζουν τὰ λόγια αὐτά· «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη…».
Ἐγὼ θαυμάζω ἕνα πρᾶγμα· τὴ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ, πῶς μακροθυμεῖ ὁ Θεός. Τὸ εἶπε ὁ ἴδιος· «Γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη! ἕως πότε ἔσομαι μεθ᾽ ὑμῶν»; ἕως πότε θὰ σᾶς ὑ­ποφέρω; Δὲν εἶνε ἀπορίας ἄξιο πῶς, ὕστερα ἀπὸ τέτοιες ἁμαρτίες ποὺ κάνουμε καὶ φύγαμε ἀπὸ τὸ Θεό, πῶς ἡ γῆ δὲν κάνει σεισμὸ τέτοιο ποὺ νὰ μὴν ἀφήσῃ οὔτε ἕνα σπίτι ὄρθιο;
Ἀλλὰ ἔρχεται σεισμὸς μεγάλος. Ἐξαντλεῖ­ται πλέον ἡ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ. Καὶ τὰ ποτάμια καὶ οἱ λίμνες θὰ ξεραθοῦνε, καὶ τὰ δέν­­τρα θὰ μαραθοῦνε, καὶ τὰ βουνὰ θὰ φύγουν ἀπὸ τὴ θέσι τους, καὶ τὰ ἄστρα θὰ πέσουν ἀ­πὸ τὸν οὐρανό. Τὸ λέει τὸ εὐαγγέλιο σήμερα· «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη, ἕως πότε… ἀνέξομαι ὑμῶν;». Δὲν εἶνε λόγια δικά μου αὐτά, εἶνε λόγια τοῦ Χριστοῦ μας, τοῦ ἐ­σταυρωμένου καὶ Θεοῦ μας.

* * *

«Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη». Ἂς ἐξ­ετάσουμε, ἀγαπητοί μου, τὸν ἑαυτό μας, ἂς ἐ­­ρευνήσουμε τὴ ζωή μας, καὶ ἂς μετανοήσου­­με εἰλικρινῶς. Ἂς ζητήσουμε τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ ὅλοι, μικροὶ καὶ μεγάλοι, λαὸς καὶ κλῆ­ρος. Διότι ἔρχονται ἡ­μέρες φοβερὲς καὶ τρομερές. Θὰ δοῦμε σημεῖα μεγάλα. Καὶ τὸ 666, ποὺ ἔκανε τὴν ἐμφάνισί του, δὲν εἶνε μικρὸ ση­­μεῖο· ἔρχονται ὅμως κι ἄλλα. Ἐν τούτοις ἐ­μεῖς, ἄντρες γυναῖκες παιδιά, μένουμε ἀμετανόητοι. Ποῦ ὁμιλῶ, ἀγαπητοί μου; σὲ ζῷα ὁμιλῶ; σὲ θηρία ὁμιλῶ; σὲ βουνὰ καὶ λαγκάδια ὁμι­λῶ; σὲ νεκροὺς ὁμιλῶ; Σ’ ἐσᾶς τοὺς ζων­τα­νοὺς ὁμιλῶ, ποὺ εἶστε παιδιὰ μεγάλων καὶ ἐν­δόξων προγόνων. Ἂς μετανοήσουμε λοιπόν, ἀγαπη­τοί μου, ἂς μετανοήσουμε, γιὰ νὰ μὴν ἀκουστῇ καὶ πάλι ἡ φωνὴ τοῦ Θεοῦ «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη! ἕως πότε ἔσομαι μεθ᾽ ὑ­μῶν; ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν;».
† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ἱερό ναὸ Ἀναλήψεως Κυρίου Πελαργοῦ – Ἀμυνταίου 27-8-1989)

________________________

ΣΕΡBIKA

______________________

«О роде неверни и покварени

«О роде неверни и покварени! Докле ћу бити са вама? Докле ћу вас трпети? …» (Мат. 17,17)

Слушајући ове моје речи неко би рекао· Какав си ти проповедник? Како тако причаш? Шта значи « роде неверни и покварени»! Умирите се драги моји. Не говорим то ја. То нам говори данашње еванђеље. Нисте чули? Понављам вам· «О роде неверни и покварени! ». То нам говори Христос. Али зашто говори тако горко! Ми, рећи ћете, знамо, да је Христос кротак и да говори слатко· како су овај пут  његове речи као гром и муња… Немојте се плашити. То је Христос. И када говори слатке речи , да се слађе нису чуле на свету, и када нас опомиње опет је исти. Зато што је Христос отац. Шта ради отац који воли своје дете? Саветује га једном, саветује га два пута· ако види да дете не слуша, тада подиже свој глас и опомиње га и кажњава. И треба да га казни. Јер онај ко не опомиње своје дете, говори нам Писмо, не воли га (видите Пар. 13,24). Потребна је снисходљивост али у неким случајевима је потребна и строгоћа. Исто тако се и лекар понаша· ако види да је болест узнапредовала, користи нож! Тако и Христос, који је пре свега лекар, употребљава горак језик. Ако се човек онечисти душевно онда је потребна опомена. А Христос овде опомиње и каже « О роде неверни и покварени»!

* * *

Хајде да испитамо, драги моји, коме су те речи упућене? Прво ове речи говори за Јудеје. Ко су Јудејци? Они су изабрани народ старог завета. Ако је постојао народ који је Бог посебно волео, то је Јудејски народ. Све је учинио за њих. Били су четристо година у ропству код фараона· ко их је ослободио? Бог. Како их је ослободио? Кроз Мојсија. Гладовали су у пустињи· ко их је нахранио? Бог· им је послао најукуснију храну, ману. Били су жедни у пустињи· ко их је напојио? Бог је опет· наредио Мојсију да удари својим штапом и из суве стене да изађе река, цео Алиакмон, који их је освежио.  Ко им је ноћ осветљавао? Бог.  Ко их је спасао од отровних змија? Бог. Све је Бог учинио. Међутим  они су се унаточ томе показали као незахвални и неблагодарни. Пре свега су се показали незахвални и неблагодарни када је исти Бог сишао у свет и постао човек, и ходао је овом земљом, и учинио је чуда, небројна чуда, и поучио их своме лепом учењу, излечио им болеснике ( слепима је отворио очи, глухи су прочули а парализовани проходали), и мртве је васкрснуо. Шта су онда учинили Јевреји? Замрзили су Христа, хулили су на њега, прогањали су га, разапели га. «О роде неверни и покварени! …». То је рекао за њих. Те речи које је рекао Христос за онај род Јудеја, важе и за нас Грке. И за нас важе зато што је Грчки народ после Јудејског народа постао на неки начин други изабрани народ и дарован је веома од Бога. И ми смо били у ропству под Турцима четристо година. Ко нас је ослободио?  Христос је оплеменио са храброшћу и неустрашивошћу децу Грчке. Бог нас је спасао од многих опасности. То што данас постоји Грчка држава и што нисмо избрисани са географске карте света, Бог је то чудо учинио.  Наши непријатељи ( примера ради Немци за време окупације) су говорили· Да смо могли и ваздух бисмо им одузели да умру од гушења Грци, да не постоје на земљи… Господ нас је спасао. Спасао нас је  са многим чудима. Шта бисмо ми сада требали чинити? У нашој домовини не би требао да постоји ни један неверник. После толико поука које смо чули, после толико чуда која смо видели, после толико руком опипљивих доживљаја које смо проживели у Грчкој не би требао да се налази ни један незнабожац. Нажалост није остало ни једно село чисто од корова који се зове неверје. Неки нам то говоре недоречено· Пустите то, попови и владике· то су бајке Халимине… У нашим школама учитељи и наставници не верују. Велико неверје се уочава код нас као православне земље, чија су деца потомци побожних и светих предака. Они када би чули име Божије у Понду и у Малој Азији су плакали. Како су се променили, како су се променила та деца? Како су постали такви, као дивље звери, и не верују више ништа и искоренили су из свога срца сваки осећај љубави према Богу? Шта се догодило да смо постали неверници?…
И нама, дакле, данашњем роду, приличи реч Христова «О роде неверни и покварени…». Када бисмо веровали! Када бисмо веровали, испољавали бисмо нашу веру са нашим делима, са нашим језиком, са целокупним нашим владањем. Када бисмо веровали, нико не би псовао светиње. У Понду је пролазило и по сто година да се псовка није чула. А сада у Грчкој?  И  у кући псују, и у школи ученици псују, и у војсци официри и војници псују, на путу жене и мала деца псују. Сви псују. Постали смо хулитељи. Када бисмо веровали у Бога не бисмо трчали по судовима и прислањали своју нечисту руку на Еванђеље и не бисмо узимали лажне заклетве да се осуде и затворе недужни у затворе а кривци да се ослобађају. Да верујемо не бисмо имали толико развода. Некада су разводи били непознаница у Грчкој· само је  ашов гробаров  раздвајао супружнике. А сада која жена остаје верна своме мужу и који муж је веран својој жени?  Прељуба и курварство постоје свуда у свету. Да верујемо у Бога, не би крао један од другог. Да верујемо у Бога, Недељом када се чује звоно бацили бисмо крила на ноге да се нађемо у цркви нашег Христа. Ко сада иде у цркву?  Један мали постотак. Многи избегавају доћи и наводе разне изговоре. Да верујемо у Бога имали бисмо другачије владање. Последично и нама пристају ове речи· «О роде неверни и покварени! …».

Ја се дивим једном· дуготрпељивости Божијој, како је Бог дуготрпељив. То нам је и сам рекао· «О роде неверни и покварени! Докле ћу бити са вама? Докле ћу вас трпети? …» (Мат. 17,17). Није ли достојно дивљења, после толико грехова које чинимо и одлазимо далеко од Бога, како се не деси неки земљотрес тако да ни једна кућа не остане усправна? Него, долази велики земљотрес. Исцрпила се  дуготрпељивост Божија. Реке и језера да пресуше, и дрвеће да  свене, и планине да се помере са свога места, и звезде да падну са неба. То нам говори данашње еванђеље· «О роде неверни и покварени! Докле…. ћу вас трпети? ». Ово нису моје речи, то су речи нашег Христа, нашег разапетог Бога.

* * *

«О роде неверни и покварени». Преиспитајмо себе, драги моји, истражимо наш живот, и покајмо се искрено. Затражимо милост Божију, сви, мали и велики, народ и свештенство. Зато што долазе страшни и опаки дани. Видећемо велика знамења. А број 666 који се појавио није мали знак· долазе и остали знаци. Упркос томе ми, мушкарци, жене и деца, остајемо непокајани. Коме говорим, драги моји? Животињама говорим, зверима говорим, планинама и долинама говорим, мртвима говорим? Не. Вама живима говорим, који сте деца великих и славних предака. Покајмо се дакле, драги моји, покајмо се да се не чује опет глас Божији «О роде неверни и покварени? Докле ћу бити са вама? Докле ћу вас трпети?».

πσκοπος Αγουστνος

(Говор Митрополита Флорине о. Августина Кандиота у светом храму Вазнесења Господњег, у Пеларгу – Аминдео  27-8-1989)

ΔΙΔΑΧΑΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ (ΔΙΔΑΧΗ Β΄)

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 27th, 2010 | filed Filed under: AΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ΑΙΤΩΛΟΣ

ΔΙΔΑΧΑΙ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ

ΑΠΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΔΙΔΑΧΗ Β΄

Η παραβολή του σπορέως

AG.-KOSMAS13«Ιδού εξήλθεν ο σπείρων του σπείραι τον σπόρον αυτού. Και εν τω σπείρειν αυτόν ο μεν έπεσε παρά την οδόν, και κατεπατήθη, και τα πετεινά του ουρανού κατέφαγον αυτό και έτερον έπεσεν εις την πέτραν και φυέν, ανατείλαντος του ηλίου δια το μη έχειν ικμάδα εξηράνθη και έτερον έπεσεν ανάμεσον των ακανθών και έπνιξαν αυτό και άλλο έπεσεν εις την αγαθήν γην και φυέν εποίησεν ο μεν τριάκοντα, ο δε εξήκοντα, ο δε εκατόν. Ταύτα λέγων εφώνει ο έχων ότα ακούειν, ακουέτω».

Γράφει ο άγιος απόστολος και ευαγγελιστής Ματθαίος εις το άγιον και ιερόν Ευαγγέλιον: Ήτο ένας γεωργός και εβγήκεν από το σπίτι του, επήρε σπόρον και επήγαινε να σπείρη εις τους αγρούς του. Και εκεί οπού έσπερνεν, άλλος σπόρος έπεσεν εις την οδόν, άλλος εις την πέτραν, άλλος εις τας ακάνθας και άλλος εις την καλήν γην. Εκείνος ο σπόρος οπού έπεσεν εις την οδόν δεν εφύτρωσε, διότι η γη ήτο σκληρά και κατεπατημένη και ήλθον τα πετεινά και τον έφαγον και έμεινε η οδός άκαρπος. Άλλος σπόρος είχεν ολίγον χώμα, εφύτρωσεν, αλλ’ ευθύς οπού εβγήκεν ο ήλιος, ως μη έχων ρίζαν εξηράνθη και έμεινε άκαρπος και αυτός ο σπόρος. Άλλος έπεσεν ανάμεσα εις τα αγκάθια, εφύτρωσε και αυτός, αλλά βγήκαν και τα αγκάθια και τον έπνιξαν και αυτόν. Εκείνος οπού έπεσεν εις την καλήν γην εκαρποφόρησε. Π.χ. έσπειρεν ένα κιλόν και έκαμεν εκατόν. Άλλος έπεσεν εις κατωτέραν γην και έκαμεν εξήκοντα, άλλος εις έτι κατωτέραν και έφερε τριάκοντα.

Η ερμηνεία της παραβολής

παραβ. σπορεοςΜου φαίνεται ότι εκαταλάβατε αυτήν την παραβολήν. Αλλά δια να εννοήσητε καλύτερα, λέγομεν και τα ακόλουθα και προσέχετε ν’ ακούσητε τους λόγους του ιερού Ευαγγελίου. Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός και Θεός έχει πολλά και διάφορα ονόματα. Λέγεται Θεός, Υιός Θεού, Υιός ανθρώπου, σοφία, ζωή, ανάστασις και γεωργός. Ο Κύριος λοιπόν εβγήκεν από τον οίκον Του, δηλαδή από τους πατρικούς κόλπους, δια της ενσάρκου οικονομίας· κατεδέχθη ο Υιός και Λόγος του Θεού και εσαρκώθη εις την κοιλίαν της Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος· όλος μέσα εις την κοιλίαν της Θεοτόκου και όλος πανταχού παρών. Και καθώς ένας άνθρωπος ημπορεί να είνε ο νους του όλος εις την πόλιν και όλος εις τον οίκον του, και πάλιν όλος ο νους του να είνε μέσα εις το κεφάλι του, ο άνθρωπος οπού είνε πλάσμα του Θεού έχει αυτό το χάρισμα, και ο Θεός δεν δύναται να είνε όλος εις τους ουρανούς, και όλος εις κάθε μέρος; Ούτως εβγήκεν, αδελφοί μου, ο Κύριος από τον οίκον του και επήρεν σπόρον να σπείρη τα χωράφια του, τας καρδίας των ανθρώπων. Ποίος είνε ο σπόρος; Το άγιον Ευαγγέλιον, το να πιστεύωμεν και να βαπτιζώμεθα εις το όνομα του Πατρός, και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, και να έχωμεν την αγάπην εις τον Θεόν και εις τους αδελφούς μας. Ποία είνε η οδός; Είνε ο υπερήφανος άνθρωπος, οπού είνε σκληρά και καταπατημένη η καρδιά του από τας βιωτικάς μερίμνας ακούει τον λόγον, αλλά δεν εμβαίνει εις την καρδίαν του, και έρχονται οι δαίμονες και παίρνουν τον λόγον του Θεού, και μένει άκαρπος, ήγουν χωρίς ψυχικήν ωφέλειαν. Πέτρα είνε η καρδιά εκείνου οπού ακούει τον λόγον του θεού και τον δέχεται μετά χαράς, μα έχει ολίγην ευλάβειαν εις τον Χριστόν, και άμα του έλθη ο πειρασμός, τον αρνείται και πηγαίνει με τον διάβολον. Άκανθαι είνε εκείνος οπού ακούει τον λόγον του Θεού, και ύστερον έρχονται τα πονηρά πάθη και τον πνίγουν, και μένει και αυτός άκαρπος. Η καλή γη είνε ο τέλειος άνθρωπος, όστις έφερεν εκατόν, ο μεσαίος εξήκοντα και ο κατώτερος τριάκοντα.
Μα το κεκρυμμένον νόημα της παραβολής δεν το εννοήσατε, και πρέπει εις έκαστον μέρος να ειπώμεν από ένα παράδειγμα.

Παραδείγματα
προς κατανόησην της παραβολής
Μανασσής, ο βασιλεύς των εβραίων

Τον παλαιόν καιρόν ήτο ένας βασιλεύς των Εβραίων λεγόμενος Μανασσής, ο οποίος τους εβασάνιζε με πολλά παιδευτήρια. Τον εσυμβούλευαν οι προφήται και διδάσκαλοι να κυβερνά τον λαόν με πραότητα, αλλ’ αυτός δεν ήκουε τον λόγον του Θεού, δεν μετανόησε. Βλέπων ο Θεός την κακήν του γνώμην τι κάμνει; Σηκώνει έναν βασιλέα από την ανατολήν και τον πολεμεί και τον παίρνει σκλάβον, και τον κλειδώνει μέσα εις ένα καζάνι δια να τον κάψη. Τι κάμνει εκεί ο Μανασσής, μέσα εις το χάλκωμα; Ενεθυμήθη τας αμαρτίας του, έκλαυσε, παρακάλεσε τον Θεόν να τον ελευθερώση και πλέον δεν αμαρτάνει. Βλέπων ο Θεός την καλήν του γνώμην ήκουσε την μετάνοιάν του, εδέχθη τα δάκρυά του και έστειλεν έναν άγγελον και τον ελευθερώνει από εκείνον τον κίνδυνον. Ύστερον επώλησε τα πράγματά του και τα έδωσεν ελεημοσύνην και υπήγε και ασκήτευεν εις όλην του τη ζωήν με νηστείας, αγρυπνίας, προσευχάς, και επήγεν εις τον παράδεισον να χαίρεται πάντοτε. Ανίσως, αδελφοί μου, και είνε κανείς από σας και είνε σκληρόκαρδος ωσάν τον Μανασσήν και ενθυμηθή τας αμαρτίας του και μετανοήση και κλαύση, ας είνε βέβαιος ότι δέχεται την μετάνοιάν του καθώς του Μανασσή.

Πέτρος ο απόστολος

ap-petrow-arnΝα είπωμεν δε και δια την πέτραν έχομεν πολλά, αλλά μόνον ένα παράδειγμα θα ειπώμεν, του αποστόλου Πέτρου. Τη Μεγάλη Πέμπτη το εσπέρας ηξεύροντας ο Κύριος ως καρδιογνώστης Θεός όλα τα μέλλοντα, και μάλιστα την καρδίαν των Εβραίων και του Ιούδα, εκάθησε και εδίδαξε τους αγίους Αποστόλους πολλά και διάφορα νοήματα. Μεταξύ των άλλων τους είπε και τούτον τον λόγον: Να ηξεύρετε ότι ένας από σας θα με πωλήση εις τους Εβραίους δια τριάντα φλωρία, και θα με περιγελάσουν οι Εβραίοι, θα με υβρίσουν, θα με δείρουν και θα με σταυρώσουν. Όμως μη λυπείσθε, διότι εγώ θέλω να σταυρωθώ, δια να σταυρώσω την αμαρτίαν και τον διάβολον, και να δώσω ζωήν εις τους ανθρώπους, και την τρίτην ημέραν ν’ αναστηθώ και να χαροποιήσω υμάς και τον ουρανόν και την γην, και να φαρμακώσω τον Άδην και τους Εβραίους και μάλιστα τον διάβολον. Μάθετε δε και τούτο, μαθηταί μου, ότι τότε θα με αφήσετε όλοι και θα φύγετε. Απεκρίθη ο Πέτρος και λέγει: Κύριε, όλοι και αν σε αρνηθούν, εγώ δεν σε αρνούμαι ποτέ. Του λέγει ο Κύριος: Πέτρε, μη καύχεσαι. Όχι, Κύριε, είμαι έτοιμος να χύσω και το αίμα μου δια την αγάπην σου. Του λέγει ο Κύριος: Καλά Πέτρε ο καιρός θέλει το δείξει. Λέγει ο Πέτρος: Όχι, Κύριε, μη γένοιτο να σε αρνηθώ ποτέ. Λέγει του ο Κύριος: Εσύ οπού λέγεις ότι με αγαπάς, θα με αρνηθής απόψε πριν λαλήσει ο πετεινός δις, θα με αρνηθής τρίς. Διότι καλύτερα ήξευρεν ο Κύριος την καρδίαν του Πέτρου παρά ο ίδιος. Πάλιν λέγει ο Πέτρος: Όχι Κύριε όλοι αν σε αρνηθούν, εγώ δεν σε αρνούμαι. Του λέγει ο Κύριος: Το συτάρι όταν το πυρώση ο ήλιος, τότε φαίνεται πως είνε ριζωμένον, αν δεν ξηρανθή. Ομοίως και κάθε χριστιανός όταν του έλθη πειρασμός και δεν αρνηθή τον Χριστόν, τότε είνε αληθής χριστιανός.
Ήλθεν η ώρα, παρεδώθη ο κύριος θεληματικώς εις τους Ιουδαίους ευθύς έφυγον οι Απόστολοι, καθώς είπεν ο Κύριος επήραν οι Εβραίοι τον Χριστόν και τον επήγαν εις τα παλάτια του Άννα και Καϊάφα και ήρχισαν να τον εξετάζουν πόθεν είνε. Επήγεν ο Πέτρος και ίστατο μακρόθεν δια να ιδή τα πάθη του Χριστού μας. Έρχεται ένας Εβραίος και λέγει του Πέτρου: Και συ μαζί με τον Χριστόν είσαι; Απεκρίθη ο Πέτρος: Όχι, δεν τον γνωρίζω τι άνθρωπος είνε. Ακούετε, αδελφοί μου, τι έκαμεν ο Πέτρος; Ηρνήθη τον Χριστόν και υπήγεν με τον διάβολον. Πρωτύτερα έστεκε να ιδή τι κάμνουν του Χριστού, ύστερον εκοίταζε την πόρταν να φύγη. Έρχεται και άλλος και λέγει του Πέτρου: Και συ μαζί με τον Χριστόν είσαι; Λέγει πάλιν ο Πέτρος: Δεν ηξεύρω τι μου λέγεις. Όταν εζύγωσε κοντά εις την πόρταν να φύγη, τον πιάνει κι άλλος Εβραίος και του λέγει: και συ μαθητής του είσαι; Λέγει ο Πέτρος: Να έχω το ανάθεμα αν τον ηξεύρω αυτόν τον άνθρωπον. Ακούετε, αδελφοί μου, ότι εκείνος, όστις έλεγεν ότι χύνει το αίμα του δια την αγάπην του Χριστού, τώρα τον αρνείται; Και καθώς ηρνήθη το τρίτον, ω του θαύματος: ελάλησεν ο πετεινός, καθώς είπεν ο Κύριος. Ακούσας ο Πέτρος τον πετεινόν ενεθυμήθη τον λόγον του Κυρίου, και εξέλθων έξω έκλαυσε με μαύρα δάκρυα, και εις όλην του την ζωήν, όταν ήκουε τον πετεινόν, έκλαιεν ενθυμούμενος την άρνησιν. Εσταυρώθη ο Κύριος, ανέστη την τρίτην ημέραν, εφανερώθη εις τας μυροφόρους και τας λέγει: Υπάγετε και είπατε εις τους Αποστόλους και εις τον Πέτρον ότι ανέστην, και τους περιμένω εις την Γαλιλαίαν. Διατί εξεχώρησε τον Πέτρον; Δια να μάθη ότι εδέχθη την μετάνοιάν του ο Κύριος και τον εσυγχώρησεν. Επήγαν οι Απόστολοι εις τον Χριστόν και έλαβον την χάριν του Παναγίου Πνεύματος. Επήγε και ο Πέτρος, αμή έστεκε σκυθρωπός. Του λέγει ο Κύριος: Πέτρε, με αγαπάς; Και τον ερώτησεν τρεις φοράς, εις διόρθωσιν των τριών αρνήσεων, και τον επανέφερεν εις την πρώτην του αξίαν.
Έπειτα διήλθε δύσιν και ανατολήν και έκαμε χιλιάδες χριστιανούς. Τον συνέλαβε ένας βασιλεύς της Ρώμης και του έλεγε να αρνηθή τον Χριστόν και να προσκυνήση τα είδωλα. Ο δε Πέτρος του λέγει: δεν τον αρνούμαι. Όθεν τον εσταύρωσε με το κεφάλι κάτω και παρέδωκε την αγίαν του ψυχήν εις χείρας του Χριστού μας και επήγεν εις τον Παράδεισον.

Οσία Μαρία η Αιγυπτία

Να είπωμεν και δια τα αγκάθια. Η οσία Μαρία από δώδεκα χρονών κορίτσι έπεσεν εις τας χείρας του διαβόλου ημέραν και νύκτα ευρίσκετο εις την αμαρτίαν. Την εφώτισεν ο ελεήμων Θεός και φεύγει από τον κόσμον και πηγαίνει εις την έρημον. Εκεί ασκήτευε σαράντα χρόνους, και εκαθαρίσθη και έγινε σαν άγγελος. Θέλων ο Κύριος να την αναπαύση έστειλεν ένα άγιον ασκητήν Ζωσιμάν να την εξομολογήση και να την μεταλάβη τα Άχραντα Μυστήρια. Και ύστερον παρέλαβε την αγίαν της ψυχήν εις τον παράδεισον να χαίρεται με τους αγγέλους. Ανίσως και είνε κανένας από σας ωσάν την οσίαν Μαρίαν, αυτήν την ώραν να κλαύση και μετανοήση, τώρα οπού έχει καιρόν, και ας είνε βέβαιος ότι θα σωθή καθώς και η οσία Μαρία.

Αγία Παρασκευή

ag-paraskΝα ειπούμεν και δια την καλήν γην. Η αγία Παρασκευή ήτο δώδεκα χρονών κόρη από γένος ευγενικόν. Μείνασα ορφανή εμοίρασεν όλην της την περιουσίαν εις τους πτωχούς, και με αυτά ηγόρασε τον παράδεισον. Και μεταχειρίζετο ως φτιασίδια τα δάκρυα, ενθυμούμενη τας αμαρτίας της. Ως σκουλαρίκια είχε τα ώτα της ανοικτά δια να ακούη τας Αγίας γραφάς. Ως κορδόνι είχε τας πολλάς νηστείας, οπού έκαμνον τον λαιμόν της και έλαμπεν ως ο ήλιος. Ως δακτυλίδια τους κόμβους των δακτύλων της από τας μετανοίας οπού έκαμνεν. Ως χρυσούν ζωνάριον την παρθενίαν οπού εφύλαξεν εις όλην της την ζωήν. Ως φόρεμα την εντροπήν οπού είχε εις τον εαυτόν της και ο φόβος του Θεού οπού την εσκέπαζεν. Έτσι εστολίζετο η Αγία. Ανίσως και είνε κανένα κορίτσι και θέλει να στολίζεται, ας στοχασθή τι έκαμνεν η Αγία, να κάμνη και εκείνη, αν θέλη να σωθή. Έτσι, αδελφοί μου, η αγία Παρασκευή έμαθε γράμματα και έγινε σοφώτατη. Και δια την καθαρότητά της την ηξίωσεν ο Θεός και έκαμνε και θαύματα. Ιάτρευε τυφλούς, κωφούς, ανέστηνε νεκρούς. Δύο Εβραίοι, τέκνα του διαβόλου, βλέποντες την Αγίαν να κάμνη θαύματα, την εφθόνησαν και την διέβαλον εις τον βασιλέα Αντωνίνον ως χριστιανήν. Την κράζει λοιπόν ο βασιλεύς και της λέγει να αρνηθή τον Χριστόν και να προσκυνήση τους θεούς, να την κάμνη βασίλισσαν. Λέγει του η Αγία: Εγώ δεν είμαι ανόητη ωσάν εσένα, να αρνηθώ τον Χριστόν μου και να υπάγω εις τον διάβολον, να αφήσω την ζωήν και να υπάγω εις τον θάνατον. Άμποτε να άφηνες και συ το σκότος και να ήρχεσο εις το φως. Ακούετε, αδελφοί μου, ένα κορίτσι να ομιλή με τοιαύτην παρησίαν εμπρός εις τον βασιλέα; Όστις έχει τον Χριστόν μέσα εις την καρδιά του, δεν φοβείται όλον τον κόσμον. Ανίσως θέλωμεν και ημείς να μη φοβούμεθα μήτε ανθρώπους μήτε δαίιμονας, να έχωμεν τον Θεόν μέσα εις την καρδίαν μας. Λέγει ο βασιλεύς της Αγίας: Σου δίδω τρεις ημέρες διορίαν αν δεν μου υπακούσης, θα σε θανατώσω. Λέγει του η Αγία: Βασιλεύ, εκείνο οπού θέλεις να κάμης εις τρεις ημέρας, κάμε το τώρα, διότι εγώ δεν αρνούμαι τον Χριστόν μου. Τότε προστάζει ο βασιλεύς και άναψαν μιαν μεγάλην πυρκαϊάν και βάνουν ένα καζάνι γεμάτο πίσσαν και θειάφι και βράζει καλά. βλέπουσα η Αγία το καζάνι εχαίρετο ότι έμελλε ν’ αναχωρήση από τούτον τον ψεύτικον κόσμον και να υπάγη εις εκείνον τον αληθινόν και αιώνιον. Προστάζει ο βασιλεύς να βάλλουν την Αγίαν εις το καζάνι δια να καή. Η Αγία έκαμε τον σταυρόν της και εμβαίνει μέσα. Περιμνένει δύο – τρεις ώρας ο βασιλεύς και βλέπει οπού δεν καίεται η Αγία της λέγει: Παρασκευή διατί δεν καίεσαι; Λέγει του η Αγία: Διότι ο Χριστός εδρόσισεν το νερό και δεν καίομαι. Λέγει της ο βασιλεύς: ράντισόν με και εμέ δια να ίδω, καίει; Επήρεν η Αγία με τας δυο της χείρας και ευθύς, ω του θαύματος! ετυφλώθη και εγδάρη το πρόσωπόν του. Φωνάζει ο βασιλεύς: Μέγας ο Θεός των χριστιανών και εις αυτόν πιστεύω και εγώ, και έβγα να με βαπτίσης. Εβγήκεν η Αγία και τον εβάπτισε με όλον το βασίλειον. Έπειτα την απεκεφάλισεν άλλος βασιλεύς και υπήγεν εις τον παράδεισον να χαίρετε πάντοτε. Αυτή η αγία έκαμε τα εκατόν κατά τον λόγον του Κυρίου.

Ένα ζεύγος αγίων (Ανδρόνικος – Αθανασία)

Να είπμωεν και δι’ εκείνον οπού έφερε τα εξήκοντα. Εις τας 9 Οκτωβρίου εορτάζει η εκκλησία μας τον άγιον Ανδρόνικον με την σύζυγόν του Αθανασίαν. Τους είχε χαρίσει ο άγιος Θεός δύο παιδιά αρσενικά, και μιαν ημέραν απέθανον και τα δυο. Κλαίουσα η Αθανασία δια τα τέκνα της, έρχεται άγγελος Κυρίου και της λέγει: Αθανασία, διατί κλαίεις; Τα τέκνα σου χαίρονται εις τον παράδεισον και θα τα απολαύσης εις την Δευτέραν Παρουσίαν, και μηγ λυπείσαι. Και έτσι την επαρηγόρησε. Λέγει η Αθανασία του Ανδρονίκου: Αφέντη, χιλιάδες άνδρες και γυναίκες εφύλαξαν παρθενίαν εις όλην των την ζωήν. Ημείς υπανδρευθήκαμεν και απελαύσαμεν τα σωματικά. Δεν γινόμεθα καλόγηροι να κάμνωμεν και τα ψυχικά, να υπάγωμεν και εις τον παράδεισον; Απεκρίθη και ο ευλογημένος Ανδρόνικος και της λέγει: Ας γίνη, αδελφή μου, το θέλημα του Θεού. Και απ’ εκείνην την ώραν έζων ως αδελφοί. Εμοίρασαν την περιουσίαν των, επήγαν και οι δύο εις μοναστήριον και έγιναν καλόγηροι και έζησαν με νηστείας και σκληραγωγίας και επήγαν εις τον παράδεισον. Αυτοί έκαμον τα εξήκοντα, διότι έκαμον πρώτον τα σωματικά και δεύτερον τα ψυχικά. Αυτοί βέβαια είνε κατώτεροι από την αγίαν Παρασκευήν. Ανίσως και θέλη κανένας από σας να κάμη τα εξήκοντα, ας αγωνίζεται ωσάν τον άγιον Ανδρόνικον και την αγίαν Αθανασίαν και σώζεται.

Ο πολύτεκνος Ιωάννης

Πάλιν αν δεν ημπορήτε να κάμνετε τα εξήκοντα, μιμηθήτε εκείνον οπού έκαμε τα τριάκοντα. Εις την ανατολήν ήτο ένας άνθρωπος ιερεύς, το όνομα Ιωάννης, υπανδρεμένος. Είχεν είκοσι παιδιά. μιαν ημέραν υπήγεν ένας Δεσπότης εις το σπίτι του παππά, βλέπει τα παιδία και ερωτά τίνος είνε. Ιδικά μου, λέγει ο παππάς, είνε, ο Θεός μου τα εχάρισε. Του λέγει ο Δεσπότης: Πόσους χρόνους είσαι υπανδρεμένος; Δεκαοκτώ, λέγει ο παππάς. Τότε λέγει ο Δεσπότης: δια δεκαοκτώ χρόνους έχεις 20 παιδία; Εσύ πρέπει να καθαιρεθής. Λέγει ο παππάς: Να εξομολογηθώ, δεσπότη μου, και αν το εύρης εύλογον, ας γίνη ο ορισμός του Θεού. Ήρχισεν ο παππάς και λέγει: Εγώ, δεσπότη μου, έμαθα γράμματα Ελληνικά, έγινα δεκαοκτώ χρονών αναγνώστης, εικοσιπέντε διάκονος και τριάκοντα ιερεύς χωρίς να δώσω καν ένα άσπρο. Κατά τους θείους νόμους υπανδρεύθηκα. Πρώτον εξομολογηθήκαμε με την παπαδιά μου, επήγαμεν εις την εκκλησίαν και εστεφανωθήκαμεν, έπειτα εκοινωνήσαμεν τα Άχραντα Μυστήρια και μετά τρις ημέρας εσμίξαμεν. Και ωσάν εγκαστρώθη, εχωρίσαμεν εώς οπού εγγένησεν. Εσαράντησε, και τότε πάλιν εσμίξαμεν, και πάλιν εχωρίσαμεν, και με τέτοιον τρόπον εκάμαμε τα είκοσι τέκνα πανιερώτατε. Λέγει και ο Δεσπότης: Συγχωρημένος και ευλογημένος να είσαι να κάμης πενήντα και εκατόν τέκνα. Έτσι ο ευλογημένος Ιωάννης έμαθε τα τέκνα του γράμματα, τα επαίδευσε με νουθεσίας καλάς, και επέρασεν εδώ καλά και επήγεν εις τον παράδεισον. Αυτός έκαμε τα τριάκοντα. Θέλεις και συ, αδελφέ μου, να κάμης τα τριάκοντα; Μιμήσου τον παπά Ιωάννην τώρα οπού έχεις καιρόν.
Αυτή είνε η εξήγησις της παραβολής. Οδός είνε οι Εβραίοι, οι οποίοι είνε δια την κόλασιν. Πέτρα είνε οι ασεβείς. Και καλή γη είνε οι ευσεβείς και ορθόδοξοι χριστιανοί, οι οποίοι σώζονται. Αλλά πως σώζονται; Ο καθένας καθώς έπραξεν αν δηλαδή έκαμε καλά, πηγαίνει εις τον παράδεισον, αν κακά πηγαίνει εις την κόλασιν.

(σελ. (134-147, εκδ. 28η)

__________________________

ΑΛΒΑΝΙΚΑ

_____________________________

Nga Mësimet e Shën Kosmait

Kapitujt u shkëputën nga libri
“Kosmai i Etolisë” 1714-1779
(Sinaksari – Mësimet – Profecitë – Shërbesa)

+ Mitropolitit të Follorinës Avgustin Kantioti

Libri u botua për të 22-tën herë në vitin 1999!

Botimi i parë doli në vitin 1950

“Të dashur vëllezërit e mij,
bijtë dhe bijat e mia!
Shpirt dhe Krisht n’a duhen vetëm.
Këto të dyja, sikur bota e tërë
të bjerë sipër jush
nuk mund t’jua marrë ashkush,
vetëm nëse i dorëzoni ju vetë
me dëshirën dhe vullnetin tuaj.”
Nga Mësimet e Shënjtit


MËSIMI 2

Paravolia e farë-mbjellësit

Doli mbjellësi të hedhë farën.  Duke hedhur atë, disa ranë anash rrugës dhe u shkelën, të tjerat i hëngrën shpendët e qiellit.  Disa prej farave ranë nëpër gurë dhe kur doli dielli u thanë; ndërsa të tjerat ranë midis gjëmbave dhe gjëmbat i mbytën; të tjera ranë në tokë të mirë dhe pjellore dhe u shumuan, disa u shtuan në tridhjetë, të tjera në gjashtëdhejtë dhe të tjera deri në njëqind.  Dhe duke thënë këto thërriti: kush ka veshë le të dëgjojë.  N’a shkruan Apostolli dhe Ungjillori i shënjtë Matthe: ishte një mbjellës dhe doli nga shtëpia dhe shkoi në tokat e tij të mbjellë farë.  Duke hedhur farën për të mbjellë, disa prej tyre ranë anash rrugës, të tjerat ranë në gurë, të tjera ranë në driza dhe të tjerat në dhe’ të mirë.  Farat që ranë në gurë nuk mbinë sepse dheu ishte i shkelur me këmbë, i fortë pra, dhe ja tek erdhën shpendët e qiellit dhe i hëngrën.  Farat e tjera që ranë nëpër gurë mbinë, por atje kishte pak dhe’, ndaj kur doli dielli u thanë menjëherë sepse nuk kishin rrënjë.  Kështu që edhe këto fara nuk sollën fruta. Farat që ranë nëpër driza mbijnë, por drizat dhe gjëmbat i mbytën.  Ndërsa farat që ranë në dhe’ të mirë sollën pemë dhe fruta.  P.sh. nëse mbolli një kile farë mblodhi prej tyre njëqind kile të tjera.  Farat që ranë në dhe’ më pak të mirë sollën gjashtëdhjetë kile, dhe të tjera sollën tridhjetë kile.

Interpretimi i Paravolisë

Besoj se e kuptoni këtë paravoli.  Por që t’a kuptoni akoma më mirë, po themi edhe këto pak fjalë të tjera, ndaj kini mëndjen dhe dëgjoni fjalët e Ungjillit të Shënjtë.  Zoti ynë dhe Perëndi Jisu Krishti ka plot emra: quhet Perëndi, Biri i Perëndisë, Biri i Njeriut, Providencë/Urtësi, Jetë, Ngjallje dhe Mbjellës.  Zoti pra doli nga shtëpia e tij, doli nga gjiri i Atit nëpërmjet mishërimit.  Dënjoi pra Biri dhe Fjala e Perëndisë, dhe u mishërua në mitrën e Zonjës sonë Hyjlindëse dhe gjithmonë Virgjërës Mari duke qënë njëkohësisht Perëndi dhe Njeri i përsosur.  Ishte brenda në barkune Hyjlindëses por në të njëjtën kohë gjendej kudo.  Dhe në qoftë se një njeri mund të gjendet mëndërisht në të gjithë qytetin, apo në shtëpi duke e patur mëndjen brenda kokës, si atëhere të mos jetë një gjë e
tillë e mundur për Perëndinë e plotfuqishëm, që të jetë i pranishëm kudo duke qënë njëkohësisht në qiell?  Kështu pra të dashur vëllezër doli Zoti nga banesa e Tij.  Mori farë dhe e mbolli në arat e tij, dmth në zemrat e njerëzve.  Kush është fara?  Fara është Ungjilli i shënjtë.  Farë është besimi ynë dhe pagëzimi në emrin e Atit e Birit e Shpirtit të Shënjtë, farë është dashuria jonë për Perëndinë dhe për vëllezërit tanë.  Kush është udha?!  Është njeriu kryelartë, i cili e ka zemrën e ashpër dhe të shkelur prej përkujdesjeve të jetës së dheshme; e dëgjon fjalën e Hyjshme por ajo nuk i futet në zemër, vijnë demonët dhe ia marrin Fjalën e Perëndisë dhe kështu mbetet shterpë pa asnjë lloj përfitimi shpirtëror.  Gur është zemra e njeriut që kur dëgjon Fjalën e Perëndisë e pranon me gëzim, por për shkak të besimit të paktë tek Krishti, kur i vjen ngasja e tundimi e mohon fjalën e Perëndisë dhe shkon pas djallit me brirë.  Gjëmbi është njeriu që pranon Fjalën e Perëndisë por kur vijnë pasionet e mbytin fjalën e Perëndisë dhe mbetet pa fruta, i shkretë e i thatë.  Toka pjellore është njeriu i saktë; ai që solli fruta njëqind-fish është më i përsosuri, në mes është ai që soli gjashtëdhejtë-fish, dhe më poshtë është ai që solli tridhjetëfish.  Mbase nuk e kuptuat plotësisht thelbin e paravolisë, ndaj për çdo pjesë të saj po sjell nga një shembull.

Shembuj për kuptimin e paravolisë

Manasia mbreti i Judhenjve

Në kohët e vjetra, ishte një mbret i Judhenjve që quhej Manasi , i cili torturonte njerëzit duke i munduar së tepërmi.  Profetët dhe mësonjësit e këshillonin që të sillej zemërgjërësisht ndaj popullit, por ai nuk donte të dëgjonte Fjalën e Perëndisë dhe të pendohej.  Duke parë Perëndia zemrën e tij të ligë ç’bëri?! Ngreh një mbret nga Lindja, i cili pasi e luftoi e zuri rrob dhe e futi në një kazan që t’a djegë.  Dhe çfarë bën atje brenda bakrit Manasia? Solli ndërmend mëkatat e tij, qau me hidhërim, iu lut Zotit që t’a çlironte se nuk do të mëkatonte përsëri.  Duke parë Perëndia pendimin e tij pranoi lotët e derdhura dhe dërgoi një Ëngjëll që t’a shpëtonte nga rreziku.  Më pas shiti gjithë gjërat që kishte, ua dha të varfërve, dhe shkoi të askëtonte, dhe gjithë jetën e tij e kaloi me kreshmë, agripni dhe lutje.  Nëse ndonjë prej jush të dashur vëllezër, është zemër-ashpër si Manasia, dhe i kujton mëkatat dhe qan me lotë të hidhur, le të jetë i sigurt që Perëndia do t’a pranojë pendimin e tij ashtu siç pranoi dhe pendimin e Manasisë.

Apostoll Petroja

Të themi dhe një shembull për gurin, kemi shumë shembuj, por vetëm një shembull, atë të Apostoll Petros do të përmëndim .  Të Enjten e Madhe në
mbrëmje, duke ditur Zoti, si njohës i zemrës dhe Perëndi që njeh të ardhmen, duke ditur pra zemrën e Judhenjve dhe të Judhës, u ul së bashku me Apostojtë dhe iu foli për domethëniet e gjërave.  Midis të tjerash iu tha dhe këto:  t’a dini se njëri prej jush do të më shesë tek Hebrenjtë për tridhjetë argjënde, dhe do të tallen me mua Hebrenjtë dhe do të më pështyjnë dhe do të më rrahin dhe do të më kryqëzojnë.  Por të mos hidhëroheni, sepse me vullnetin dhe dëshirën time po kryqëzohem, dhe duke u kryqëzuar do t’i ve kryq mëkatit dhe djallit, dhe do të jap jetën time për njerëzit, dhe ditën e tretë do të ngjallem dhe do t’ju gëzoj juve pa masë, edhe qiellin edhe dheun, dhe do t’a hidhëroj hadhin dhe Hebrenjtë dhe djallin.  T’a dini edhe këtë gjë, që si nxënësit e mij që jini, kur të ndodhin të gjitha këto, do të më braktisni dhe do të largoheni prej meje.
Atëherë përgjigjet Petroja: o Zot, sikur të gjithë të të mohojnë, unë nuk kam për të të mohuar kurrë.  I thotë Zoti: Petro mos u mburr.  Jo, o Zot, jam gati të derdh gjakun tim për ty.  I thotë Zoti: në rregull Petro, koha do t’a tregojë.  I thotë Petroja: mos u bëftë kurrë që të të mohoj.  Thotë Zoti: ti që thua se më do, sonte mbrëma do të më mohosh përpara se të këndojë këndesi dy herë ti do të më mohosh tri herë.  Sepse më mirë e njihte zemrën e Petros Zoti sesa vetë Petroja.  Përsëri i thotë Petroja: jo o Zot, sikur të gjithë të të mohojnë unë nuk do të të mohoj.  I thotë Zoti: kalliri pasi e pjek dielli duket nëse është me rrënjë apo jo.  Nëse është pa rrënjë do të thahet.  Në të njëjtën mënyrë, çdo i Krishterë, kur i vjen ngasja për të mohuar Krishtin duket nëse është i Krishterë i vërtetë.  Erdhi ora dhe Krishti u dorëzua tek Hebrenjtë.  Menjëherë u larguan Apostojtë ashtu siç parëtha Krishti.  E morën Krishtin Hebrenjtë dhe e çuan në pallatet e Anës dhe Kajafës, dhe filluan t’a gjykojnë.  Shkoi dhe Petroja dhe qëndronte larg duke vëzhguar pësimet e Krishtit.  I afrohet një Hebre Petros dhe i thotë: edhe ti njëri prej tyre a nuk je?  U përgjigj Petroja: Jo, unë nuk e njoh atë njeri.  A dëgjoni o vëllezër se çfarë bëri Petroja?  Mohoi Krishtin dhe u bashkua me djallin.  Në fillim erdhi të shohë se ç’do t’i bënin Krishtit, por më pas nuk gjente dot portën ku të ikte.  Vjen edhe një tjetër dhe i thotë Petros: edhe ti a nuk je me Krishtin?  Nuk di se çfarë më thua, përgjigjet Petroja.  Dhe kur iu afrua portës që të largohej, e kapi edhe një i tretë dhe i thotë: a nuk je ti nxënësi i tij? I thotë Petroja: qofsha i mallkuar nëse e njoh unë atë njeri.
Dëgjuat të dashur vëllezër, ai që thoshte se ishte gati të derdhë edhe gjakun për Krishtin tani e mohon.  Dhe pasi e mohoi për herë të tretë Krishtin, o për çudi, këndoi këndezi ashtu siç i tha Krishti se do të ndodhë. Dhe kur dëgjoi këndezin Petroja iu kujtuan fjalët e Krishtit dhe duke dalë përjashta qau me
lotë të zinj plot hidhërim, dhe gjatë gjithë jetës së tij kur dëgjonte këndezin të këndojë qante me dënesë duke sjellë ndëmënd mohimin .
U Kryqëzua Krishti, u ngjall të tretën ditë, iu shfaq miroforeve duke iu thënë: shkoni u bëni zë Apostojve dhe Petros që u ngjalla dhe i pres në Galile.  Pse e zuri në gojë më vete Petron?  Që t’a kuptojë Petroja se Zoti e pranoi pendimin e tij dhe e fali.  Shkuan pra Apostojtë tek Krishti dhe morën Frymën e Shënjtë.  Shkoi dhe Petroja, dhe qëndronte i pikëlluar.  I thotë Zoti: Petro, a më do? Dhe i bëri të njëjtën pyetje për të ndrequr tre mohimet e Petros, dhe e solli përsëri në pozitën e tij të mëparëshme.
Më pas Petroja përshkoi lindjen dhe perëndimin duke kthyer me mijëra vetë në të Krishterë.  E kapi një mbret i Romës dhe i kërkoi t’a mohonte Krishtin dhe t’iu falej idhujve.  Por Petroja iu përgjigj:  Nuk e mohoj Krishtin.  Atëherë e kryqëzuan kokë-poshtë dhe kështu dha shpirtin e tij të shënjtëruar në duart e Krishtit dhe shkoi në parajsë.

Oshënarja Maria e Egjiptit

Të themi dhe pak fjalë për gjëmbat.  Oshënarja Maria e Egjiptit (Shën Maria e Egjiptit gjithmonë sillet si shembull i lartë pendimi dhe festohet dy herë në vit, të dielën e I të Kreshmëve të Mëdha dhe më datën 1 Prill) që në moshën 12 vjeçare ra në duart e djallit; ditë e natë gjendej në mëkatë.  E ndriçoi Perëndia dhe e braktisi botën duke shkuar të jetojë në shkretëtirë.  Atje asketoi për 40 vjet me rradhë, dhe u pastrua dhe u bë ëngjëll.  Duke dashur Zoti t’a prehë shpirtin e saj dërgoi tek ajo asketin Zosima tek i cili u rrëfye dhe u kungua me Misteret e Shënjta dhe të Kulluara dhe më pas e mori shpirtin e saj në parajsë ku gëzohet së bashku me ëngjëjt.  Nëse dikush prej jus është në gjëndjen e Marias së Egjiptit le të pendohet tani dhe të qajë me dënesë sa është koha, dhe kështu le të jetë i sigurt që do të shpëtojë ashtu siç shpëtoi dhe oshënarja Maria e Egjiptit.

Shën e Premtja

Le të themi pak fjalë dhe për tokën pjellore.  Shën e Premtja ishte 12 vjet vashë prej prindër të mirë.  Mbeti jetime dhe e ndau gjithë pasurinë e saj në të varfërit dhe kështu me ato fitoi parajsën.  Dhe me lotët që derdhte kujtonte gjithmonë mëkatat e saj.  Veshët e saj si vëthë i kishte të hapura vetëm për të dëgjuar Shkrimin e Shënjtë.  Varëse në qafë kishte kreshmët e shumta të cilat e bënin qafën e saj të ndritte si dielli.  Si unaza nëpër gishta kishte pendimet që bëri.  Si brez të artë kishte virgjërinë të cilën e ruajti gjatë gjithë jetës së saj.  Rrobë kishte turpin për vehten e saj dhe frika e Perëndisë e mbulonte nga koka në këmbët.  Kështu u stolis dhe u zbukurua e Shënjta.
Nëse ndodhet këtu ndonj vajzë e cila do të stliset dhe zbukurohet, le të shohë me vëmendje se çfarë bëri Shën e Premtja dhe le të bëjë dhe ajo siç bëri Shënjtorja, nëse dëshiron të shpëtojë.  Kështu pra të dashur vëllezër, Shën e Premtja mësoi shkrim e këndim dhe u bë një vashë tepër e zgjuar dhe e urtë.  Dhe për pastërtinë e saj të shpirtit dhe të zemrës e vlerësoi Perëndia dhe bëri dhe plot çudira.  Shëronte të verbërit, të shurdhët, ngjalli dhe të vdekur.  Dy Hebrenj, bij të djallit, duke e parë Shënjtoren të bëjë çudira, e patën zili dhe e spiunuan tek mbreti Andon si të Krishterë.  E kapi pra mbreti dhe i kërkoi të mohonte Krishtin dhe t’u falej idhujve dhe i premtoi që nëse do t’a bënte këtë gjë do t’a bënte mbretëreshë.  I thotë e Shënjta: unë nuk jam e marrë si ty, që të mohoj Krishtin tim dhe t’i nënshtrohem djallit, t’a braktis jetën dhe t’i nënshtrohem vdekjes.  Uroj që dhe ti një ditë të braktisësh errësirën dhe të vish në dritë.  A mbani vesh o vëllezër, një vashëz t’i flasë mbretit me kaq guxim?  Ai që ka Krishtin në zemër nuk ia ka frikën askujt në botë.  Nëse duam dhe ne të mos ua kemi frikën as njerëzve as demonëve le të kemi Perëndinë në zemrën tonë.  I thotë mbretit Shënjtores:  po të jap 3 ditë afat, nëse nuk më bindesh do të udhëroj vdekjen tënde.  Atëherë i përgjigjet shënjtorja: o mbret, atë që kërkon të bësh për 3 ditë bëje tani, sepse unë nuk kam për t’a mohuar kurrë Krishtin tim.  Atëherë mbreti dha udhër dhe ndezën një zjarr të madh, sipër tij vunë një kazan të madh me pisë i cili zjente.  Duke parë e Shënjta kazanin të zjejë gëzohej, sepse do të largohej nga kjo botë e kotë dhe do të hynte në atë të përjetëshmen.  Dha udhër mbreti t’a futin të Shënjtën në kazan që të digjej.  Shënjtorja bëri kryqin dhe hyri brenda.  Priti dy-tre orë mbreti dhe kur pa që Shënjtorja nuk po digjej i thotë: Shën e Premte, pse nuk digjesh?  I thotë e Shënjta: sepse Krishti im e freskoi kazanin dhe nuk digjem.  I thotë mbreti: spërkatmë dhe mua të shoh nëse djeg apo jo?  Mori e Shënjta me të dyja duart dhe ia hedh në fytyrë mbretit, dhe oooo çudi e madhe!  U verbua mbreti dhe iu përvëlua fytyra.  Thërriste mbreti:  I madh qënkërka Perëndia e të Krishterëve, dhe atij i besoj dhe unë.  Dil o Shën e Premte të më pagëzosh.  Doli e Shënjta dhe e pagëzoi së bashku me të gjithë mbretërinë e tij.  Më vonë ia preu kokën Shënjtores një mbret tjetër dhe kështu shkoi në parajsë të gëzohet përgjithmonë.  Kjo shënjtor i zbatoi të gjitha porositë e Zotit, një për një.

Një çift Shënjtorësh (Androniku dhe Athanasia)

Të themi edhe pak fjalë për atë që solli fruta gjashtëdhejtë.  Më 9 Tetor Kisha jonë e lavdishme feston kujtimin e Shën Andronikut dhe bashkëshortes së tij Athanasisë.  Perëndia e shënjtë iu kishte dhuruar dy fëmijë meshkuj, dhe një ditë vdiqën që të dy fëmijët.  Tek ishte Athanasia duke vajtuar fëmijët e saj i shfaqet Ëngjëlli i Zotit dhe i thotë: Athanasia, pse qan?! Fëmijët e tu prehen në parajsë dhe do të jesh së bashku me ta në Ardhjen e Dytë, ndaj mos u dëshpëro.  Dhe kështu e ngushëllonte.  I thotë Athanasia Andronikut: imzot, o burri im, me mijë burra dhe gra rruajtën virgjërinë gjatë jetës së tyre.  Ne të dy u martuam dhe shijuam kënaqësitë trupore.  A nuk shkojmë në manastir dhe të bëhemi murg dhe murgeshë që të shijojmë kënaqësitë shpirtërore dhe kështu të fitojmë parajsën?!  U përgjigj Androniku i bekuar dhe i thotë: le të bëhet o motra ime dëshira e Perëndisë .  Dhe që nga ai çast jetuan si motër e vëlla.  Ua ndanë pasurinë të varfërve, dhe shkuan secili në manastir dhe u bënë kallogjer dhe kallogre.  Jetuan me kreshmë dhe lutje dhe shkuan në parajsë.  Këta të dy pra sollën fruta gjashtëdhejtë, sepse bënë në fillim truporet dhe më pas shpirtëroret.  Sigurisht që janë më poshtë se Shën e Premtja.  Nëse ndodhet ndonjë prej jush këtu që do të sjellë fruta gjashtëdhjetë, le të përpiqet si Shën Androniku me Shën Athanasinë dhe të shpëtojë.

Ioani me shumë fëmijë

Dhe përsëri ju them, nëse nuk mund të sillni fruta gjashtëdhjetë, ndiqni shembullin e atij që solli fruta tridhjetë.  Në lindje ishte një prift i martuar që quhej Ioan.  Kishte 20 fëmijë.  Një ditë shkon Dhespoti në shtëpinë e tij dhe kur sheh fëmijët e pyet të kujt ishin.  Janë fëmijët e mij, i thotë prifti – m’i fali Perëndia.  I thotë Dhespoti: Sa vjet ke martuar? Tetëmbëdhejtë vjet, i përgjigjet prifti.  Popo, tetëmbëdhjetë vjet martuar dhe ke 20 fëmijë! Ti duhet të zhvishesh nga priftëria, i thotë Dhespoti.  I thotë prifti: të rrëfehem atëherë, dhe nëse e sheh të arësyeshme u bëftë e Perëndisë.  Dhe filloi prifti: unë, Dhespoti im, mësova Greqisht të shkruaj dhe të lexoj, në moshën 18 vjeçare u bëra anagost, në moshën 25 vjeçare u bëra dhjak, dhe në moshën 30 vjeçare u bëra prift pa dhënë asnjë aspër për të marrë hirin e priftërisë.  Sipas ligjeve të shënjta të Perëndisë u martuam.  U rrëfyem që të dy me priftëreshën, shkuam në Kishë, u kurorëzuam, më pas u kunguam me Misteret e Shënjta dhe pas tre ditësh u bashkuam të dy me priftëreshën.  Pasi mbeti me barrë u ndamë derisa lindi.  Pasi bëri 40 ditë fëmija u bashkuam përsëri dhe përsëri u ndamë, dhe kështu i bëmë të 20 fëmijët, shënjtëri.  I thotë Dhespoti: qofsh i falur dhe i bekuar.  Të bësh edhe pesëdhjetë, edhe njëqind fëmijë.  Dhe kështu i bekuari at Ioani u mësoi shkrim e këndim fëmijëve të tyre, i brumosi fëmijët me mësimet e Zotit duke kaluar kështu edhe jetën e këtushme mirë edhe duke vajtur më pas në parajsë.  Ky pra solli fruta tridhjetë.  Dëshiron edhe ti vëlla të sjellësh fruta tridhjetë? Ndiq shembullin e papa Ioanit sa je këtu, tani, dhe  sa ke kohë dhe mundësi .
Ky pra ishte shpjegimi i paravolisë.  Rruga (toka jo pjellore) janë Hebrenjtë, gurët janë të pabesët dhe fajtorët.  Ndërsa dheu pjellor janë të Krishterët Orthodhoksë besëmirë të ciët shpëtojnë.  Por si shpëtojnë?  Secili prej atyre që bëri të mira shkon në parajsë, dhe gjithë ata që bënë të këqia shkojnë në ferr.

Përktheu nga Greqishtja
Aleksandër P. Filip
Gusht, 2008
Shën Kosmai i Etolisë
I përkushtohet Gjerondit të nderuar, luftëtarit të paeupur dhe shëmbëlltor të Orthodhoksisë,
ierarhut të ndriçuar të Kishës së Shënjtë Orthodhokse të Krishtit,
Mitropolitit Follorinës, Prespës dhe Ordheas,
vetë autorit të flaktë të këtij predikimi
(dhe shumë veprave të tjerave)
at AVGUSTIN KANTIOTIT.

Paçim të gjithë ne bekimet dhe uratat e tua Hirësi!
Me dashuri më Krishtin,
Përkthyesi.


MHNYMATA ΠΟΥ ΠΑΡΑΛΑΒΑΜΕ

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 25th, 2010 | filed Filed under: ΜΗΝΥΜ. ΠΑΡΑΛ. ΠΡΟΩΘ.

ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΞΕΣΗΚΩΘΕΙΤΕ !!!

visarionhttp://sites.google.com/site/xrestia/anartiseisall/32

Μπορεί ένας άθεος με την παρέα του να ρυθμίζει τα «πιστεύω» και τα «θέλω» εκατομμυρίων πιστών;

Στην Ελλάδα όλα γίνονται.

Ο γνωστός για την αφθαρσία του λειψάνου του

π. Βησσαρίων της Ιεράς Μονής Αγάθωνος είπε κάποτε:

» Παιδί μου για να προχωρήσει το κακό δεν χρειάζεται τίποτα άλλο παρά την αμέλεια των πιστών «.

(XΡIΣTIANIKH ΕΣΤΙΑ ΛΑΜΙΑΣ)

ab84bb1


__________________

http://1myblog.pblogs.gr

Η Εκκλησια της Ελλαδος εχει παρει αποφαση απο 1998

για τις «νέες» ηλεκτρονικες ταυτοτητες

Χωρίς Σχόλια

Η Εκκλησία της Ελλάδος έχει πάρει απόφαση απο 1998 για τις «νέες» ηλεκτρονικές ταυτότητες

Εφ΄όσον  η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας  της Εκκλησίας της Ελλάδος  δεν έβγαλε καμία απολύτως απόφαση για την  «Κάρτα του Πολίτη» ,αν και απο παντού  της ζητήθηκε να λάβει  θέση, εμείς οφείλουμε να υπακούσουμε  στην απόφαση  της Εκκλησίας μας που ελήφθη  το 1998  και  της οποίας το  περιεχόμενο δεν αναιρείται  απο μεταγενέστερες  αποφάσεις . Ελπίζουμε όταν  η  «διαβούλευση» για  την «Κάρτα του Πολίτη» ολοκληρωθεί και πριν την ψήφιση του σχετικού νόμου, η Ιεραρχία της Εκκλησίας  έχοντας  πλέον αποκτήσει  την απαιτούμενη «ευρεία» γνώση  για αυτό το μείζον Εκκλησιαστικό ζήτημα ,να  λάβει τις αποφάσεις της και να προστατεύσει  το ποίμνιό της  όπως απαιτεί  το καθήκον της  Αποστολικής διαδοχής. Για όσους αναγνώστες  δεν θυμούνται  παραθέτουμε  την  ΙΣΧΥΟΥΣΑ  απόφαση της Ιερά Συνόδου του 1998  που  ειδοποιεί και προφυλασσει τους  πιστούς Χριστιανούς  απο τις συνέπειες  της παραλαβής  μιας ηλεκτρονικής ταυτότητας , που σήμερα  τα  επιτελεία της «Νέας Εποχής» ονομάζουν  «Κάρτα  του Πολίτη»

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ THΣ EKKΛΗΣIAΣ THΣ EΛΛΑΔΟΣ (1998)

Προς Τον ευσεβή ορθόδοξον ελληνικόν λαόν.

p178_2_1Τέκνα ημών εν Κυρίω αγαπητά,
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, εξ΄αφορμής της …..προσφάτου ενάρξεως, από 8ης Δεκεμβρίου 1997, της μερικής εφαρμογής της…. Συνθήκης Σένγκεν, για την Ελλάδα, και εν όψει της επικειμένης ενάρξεως και της συνολικής εφαρμογής της, κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους 1998, απευθύνεται προς εσάς, για να σας διαφωτίση και στηρίξη πνευματικώς, εν σχέσει προς τις ανησυχίες και απορίες πολλών, που σχετίζονται με την εφαρμογή της. Οι ανησυχίες αυτές ξεκινούν αφ΄ενός μέν από την έλλειψη σαφούς και σφαιρικής ενημερώσεως του λαού για την Συνθήκη αυτή, τον σκοπό που υπηρετεί και τα μέσα που χρησιμοποιεί, αφ΄ετέρου δε από την βάσιμη υποψία, ότι δι΄αυτής επιχειρείται η επιβολή ολοκληρωτικού συστήματος ελέγχου επί της ιδιωτικής ζωής, που προσβάλλει το ανθρώπινο πρόσωπο. Πέραν αυτών, με την εφαρμογή της Συνθήκης αυτής, έχουν συνδεθή σοβαρότατα πνευματικά ζητήματα, ως το περί του Αντιχρίστου και του χαράγματός του, καθώς και του δυσωνύμου αριθμού 666, που προκαλούν εύλογη ανησυχία και πολλαπλά ερωτήματα του πιστού λαού, ο οποίος αξιώνει από την πνευματική του εκκλησιαστική ηγεσία αυθεντικές τοποθετήσεις και απαντήσεις.

-Α-

1. H Ιερά Σύνοδος δεν δύναται να μην επισημάνη την απουσία ευρείας δημοσιότητος και λεπτομερούς ενημερώσεως του λαού, κατά την διαδικασία κυρώσεως υπό της Βουλής της Συνθήκης Σένγκεν.
2. Σκοπός της Συνθήκης αυτής, όπως ορίζεται στις διατάξεις της, είναι η εξασφάλιση της διακινήσεως ανθρώπων και αγαθών, μεταξύ των κρατών που συμβάλλονται, μετά το » άνοιγμα των συνόρων » και την κατάργηση των δια-συνοριακών ελέγχων. Η Συνθήκη αυτή κατά ταύτα αποσκοπεί στην μείωση και τον έλεγχο του οργανωμένου εγκλήματος και στην προστασία των νομοταγών πολιτών.
3. Παρά τα προσδοκώμενα όμως αγαθά αποτελέσματά της η εφαρμογή της Συνθήκης κρίνεται ότι στηρίζεται σε μεθόδους και μηχανισμούς δυσμενείς για τις ελευθερίες και τα δικαιώματα των πολιτών. Το ηλεκτρονικό Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (Σ.Π.Σ.) αποσκοπεί στην συλλογή, καταγραφή, επεξεργασία και χρησιμοποίηση πληροφοριών και στοιχείων της προσωπικής ζωής των πολιτών, που θεωρούνται ή είναι ύποπτοι για την ασφάλεια. Με τις διατάξεις επίσης της Συνθήκης εισάγονται νέα δεδομένα στον χώρο του δικαίου, ως λ.χ. η μέθοδος της » διακριτικής παρακολουθήσεως ατόμων που θεωρούνται ύποπτα να διαπράξουν στο μέλλον αξιόποινες πράξεις», ή καταρτίζονται κατάλογοι «ανεπιθυμήτων προσώπων» που δεν γίνονται δεκτά στις χώρες που εφαρμόζεται η Συνθήκη Σένγκεν, δηλ. της Ευρώπης, μόνον με υπόνοιες.
4. Πέραν των σημείων τούτων, τα οποία έχουν σοβαρές επιπτώσεις επί της ελευθερίας του ανθρωπίνου προσώπου και επί του σεβασμού των δικαιωμάτων του, ειδικότερα για μας τους Ορθοδόξους Έλληνες συντρέχουν και άλλοι λόγοι ανησυχίας από την εφαρμογή της Συνθήκης. Στην νέα «καθεστηκυία τάξη», που εδραιώνεται, η Ορθοδοξία κινδυνεύει να αποβή μία ελεγχόμενη μεονοψηφία που θα είναι έρμαιο αντορθοδόξων και ανθελληνικών παραγόντων. Τα πρώτα δείγματα άλλωστε της εφαρμογής αυτής φανερώνουν τον κίνδυνο της αποκοπής μας από τους ομοδόξους λαούς των Βαλκανίων.
5. Για την μη εφαρμογή άλλωστε της Συνθήκης Σένγκεν έχουν εκφρασθή πολιτικά κόμματα, κοινωνικοί φορείς και προσωπικότητες τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη. Το ίδιο το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο σε μια σειρά Εκθέσεών του από το 1992 μέχρι το 1997 στιγματίζει την » έλλειψη διαφάνειας και δημοκρατικού ελέγχου στην εφαρμογή της Συνθήκης » και ζητεί την λήψη μέτρων προς αποφυγή παρομοίων περιστατικών.
6.Κατά συνέπεια η Ιερά Σύνοδος επιμένει επί παλαιοτέρας τοποθετήσεως της και διακηρύσσει και υποστηρίζει την ανάγκη διασφαλίσεως της προστασίας της προσωπικότητος, της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής και του απορρήτου της επικοινωνίας, τα οποία πλήττονται από την Συνθήκη Σένγκεν και ζητεί την άμεση βελτίωση του Ν. 2472/97.

-Β-

1.Η Συνθήκη όμως αυτή συνδέεται άμεσα και με την έκδοση των νέων ηλεκτρονικών ταυτοτήτων και την χρήση σ΄αυτές του αριθμού 666, πού είναι ο αριθμός του ονόματος του Αντιχρίστου, σύμφωνα με το θεόπνευστο κείμενο της Αποκαλύψεως, και όχι ένας τυχαίος αριθμός. Η Ιερά Σύνοδος σε προηγούμενη Εγκύκλιό Της (7-4-1997) είχε τονίσει την πνευματική σημασία του αριθμού 666 και ζητούσε «να μη γίνει δεκτός ως κωδικός αριθμός των κρατικών ηλεκτρονικών συστημάτων για την προστασία του ανθρώπου». Και «για κανένα λόγο να μην εφαρμοσθή σαν κωδικός αριθμός ο αριθμός 666 στο νέο σύστημα ταυτοτήτων της Χώρας μας και το θρήσκευμα να συμπεριλαμβάνεται υποχρεωτικά στα αναγραφόμενα στοιχεία των νέου τύπου ταυτοτήτων «. Τα πράγματα έδειξαν ότι δεν εισακούσθησαν οι εκκλήσεις αυτές της Εκκλησίας.
2.Εάν επομένως και εφ΄όσον οι νέες ταυτότητες μέλλουν να χρησιμοποιήσουν σαν κωδικό αναγνώσεως τους από ηλεκτρονικά μηχανήματα τον δυσώνυμο και απαράδεκτο αριθμό 666, τότε η Ιερά Σύνοδος θεωρούσα ότι παραβιάζεται η θρησκευτική συνείδηση των ορθοδόξων πιστών, συνιστά στους πιστούς να μη δεχθούν τις νέες ταυτότητες. Στην περίπτωση αυτή οφείλει η Κυβέρνηση να θεωρήση τους πιστούς αυτούς ως προβάλλοντας λόγους συνειδήσεως και να ρυθμίση με άλλο τρόπο την έναντι της Πολιτείας τακτοποίησή τους.
3.Το ζήτημα εξ΄ άλλου του «χαράγματος», περί του οποίου λέγονται και γράφονται επ΄εσχάτων πολλά και ποικίλα, που έχουν διαταράξει την ψυχική ηρεμία των πιστών και δημιουργήσει ταραχή, αγωνία και σάλο μεταξύ πολλών υπευθύνων και ανευθύνων, δεν είναι προφανώς θέμα ούτε δημοσίων συζητήσεων και αντεγκλήσεων ούτε πολύ περισσότερο ατομικών ή συλλογικών «αυθεντικών» τοποθετήσεων. Οι άγιοι Πατέρες μετά δέους άπτονται των ζητημάτων της Αποκαλύψεως και με περισσή προσοχή αποφαίνονται, συνιστώντες σε όλους επαγρύπνηση και νηφαλιότητα προς έγκαιρη, με τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, διακρίβωση της ταυτότητος των βιουμένων ιστορικών γεγονότων προς τα προφητικώς περιγραφόμενα στην Αποκάλυψη. Το «χάραγμα», είτε αυτό θα είναι το όνομα του Αντίχριστου, είτε ο αριθμός του ονόματός αυτού, όταν έλθη ο καιρός να επιβληθή στον άνθρωπο, τότε μόνο συνεπάγεται την άρνηση του Χριστού και την σύνταξη με τον Αντίχριστο, εφ΄όσον συντρέχει εκουσία αποδοχή του από τον άνθρωπο. Η εκουσία δε αποδοχή του «χαράγματος», που αποτελεί σαφή άρνηση του Χριστού, καθιστά τη Θεία Χάρη ανενεργόν, εφ΄όσον ο ίδιος ο άνθρωπος με την θέλησή του δεν γίνεται συνεργός αυτής της Χάριτος και επιμένει αμετανοήτως στην απάρνηση αυτής.
Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από την έκπτωση των πνευματικών αξιών και τον κίνδυνο αλλοιώσεως του ορθοδόξου φρονήματος. Ιδιαιτέρως ανησυχητικά είναι τα φαινόμενα που παρατηρούνται στο διεθνές πνευματικό και κοινωνικό στερέωμα, όπου η ιδέα της «συγκρητιστικής» παγκοσμιοποιήσεως τείνει να επιβληθή χωρίς καμμία διάκριση μεταξύ Ορθοδοξίας και αιρέσεως, αληθείας και πλάνης, υγιούς και νοσηρού φρονήματος. Ο συνδυασμός όλων αυτών, καθώς και η επιμονή για την χρησιμοποίηση του αριθμού 666 μας καλούν σε αφύπνιση, νήψη, πνευματική εγρήγορση και αμετάθετον ελπίδα στη νίκη του Χριστού. Διό και πατρικώς προτρεπόμεθα πάντας με τον αποστολικό λόγο «Μη θροείσθε»(Β’ Θεσσαλ. 2,2). Να στηρίζεσθε στην πίστη και να εμπιστεύεσθε τον Θεόν. Στήκετε και κρατείτε την πίστη, με την Χάρη του Κυρίου. Αυτού η δύναμις και το άπειρον έλεος είη μετά πάντων υμών.
+ Ο Αθηνών Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ, Πρόεδρος+ Ο Αιτωλίας και Ακαρνανίας ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ+ Ο Πατρών ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ+ Ο Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης ΙΕΡΟΘΕΟΣ+ Ο Λευκάδος και Ιθάκης ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ+ Ο Καρυστίας και Σκύρου ΣΕΡΑΦΕΙΜ+ Ο Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως+ Ο Σερρών και Νιγρίτης ΜΑΞΙΜΟΣ+ Ο Μηθύμνης ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ+ Ο Ελευθερουπόλεως ΕΥΔΟΚΙΜΟΣ+ Ο Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ+ Ο Κίτρους και Κατερίνης ΑΓΑΘΟΝΙΚΟΣ+ Ο Διδυμοτείχου και Ορεστιάδος ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ
Ο Αρχιγραμματεύς+ Ο Διαυλείας Δαμασκηνός

πηγη

http://orthodox-watch.blogspot.com/2010/10/1998.html

ab84bb1

ΑΦΕΛΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

ΘΕΜΑ ΑΚΥΡΟΤΗΤΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

* Έγινε γνωστό ότι στην Επιτροπή της Κάρτας Πολίτη συμμετέχει ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος, ο οποίος διετύπωσε την αιρετική θέση ότι η Εκκλησία δεν είναι μία (όπως ως τώρα πιστεύαμε και ομολογούσαμε στο Σύμβολο της Πίστεως), αλλά αντίθετα, κατά την παράλογη και κακόδοξη θέση του Μεσσηνίας κ. Σαββάτου, η Εκκλησία είναι «Μία και διηρηρημένη»!
Όταν, λοιπόν,  σε μια Επιτροπή συμμετέχει ένα επίσκοπος που διατυπώνει αιρετικές θέσεις, ποια εγκυρότητα έχει αυτή η επιτροπή και οι αποφάσεις της;
* Ανακοινώθηκε ότι η Ι. Σύνοδος, χωρίς ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας να μετανοήσει και να ζητήσει συγγνώμη για τις αιρετικές ασυναρτησίες του, τον δικαίωσε και τον ΒΡΑΒΕΥΣΕ, ορίζοντάς τον στην Επιτροπή για την Κάρτα του Πολίτη.
Όταν, λοιπόν, μια «Ιερά» Σύνοδο δικαιώνει τις αιρετικές θέσεις ενός αιρετίζοντος Μητροπολίτη και τον τοποθετεί στην Επιτροπή για την Κάρτα του Πολίτη, πόσο ορθόδοξες μπορεί να είναι οι αποφάσεις αυτής της Επιτροπής;
* Πώς είναι δυνατόν ο Καθηγητής Δογματικής που κατήγγειλε τον Μεσσηνίας για αίρεση και διετύπωσε την θέση, ότι αν επιμείνει ο Μεσσηνίας πρέπει να καθαιρεθεί, αυτός ο καθηγητής να συμμετέχει στην Επιτροπή αυτή; Έβαλε κι αυτός κρασί στο νερό του;
O tempora, o mores!

Λεόντιος Διονυσίου

2223b01______________

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΣ ΤΩΝ «ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ» ΔΙΑΛΟΓΩΝ

Απατηλές οι προσδοκίες από τους ‘θεολογικούς’ διαλόγους

Ποιοί είναι οι βασικοί υποκινητές των διαλόγων και κύριοι χρηματοδότες των διαχριστιανικών φόρουμ;

Είναι αλήθεια ότι οι απόψεις περί της σημασίας που αποδίδονται στην ανάπτυξη διαχριστιανικών η διαθρησκειακών διαλόγων προκαλούν διχασμό στο χριστεπώνυμο ποίμνιο. Οι υποστηρικτές των διαλόγων με πρώτο τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο κρίνουν αυτούς αναγκαίους και απαραίτητους, επισημαίνοντας ότι συμβάλουν στην διαλεύκανση παρεξηγήσεων και στην περαιτέρω σταδιακή προσέγγιση χριστιανικών Εκκλησιών και θρησκειών. Οι πολέμιοι αυτών ωστόσο, μιλούν για την ανάπτυξη ενός νοσηρού οικουμενισμού που εμπεριέχει τον κίνδυνο αλλοίωσης της αλήθειας και της πίστεως. Έτσι δημιουργείται μία εσωτερική πάλη, η οποία διαιρεί τις Εκκλησίες προκαλώντας οξύνσεις και έντονους ενίοτε διαξιφισμούς.

Ποιοί ωφελούνται όμως, από τον τρόπο διεξαγωγής των διαλόγων και την πάλη αυτή; Ποιοί είναι οι βασικοί υποκινητές των διαλόγων και κύριοι χρηματοδότες των διαχριστιανικών φόρουμ; Ποιοί προωθούν ιδέες περί διασποράς της αλήθειας (Θεωρία των Κλάδων) σε χριστιανικά δόγματα και θρησκείες. Ποιοί ενώνουν στην πράξη με τη θεωρία αυτή τις θρησκείες; Ποιοί ευνοούνται από τη σπορά των αμφιβολιών στους συμμετέχοντες;
Σπορά που εμφανώς προκαλεί μία εμφανή χαλαρότητα στην πίστη, η οποία καταδικάζεται ευθαρσώς από τον τριαδικό και μόνο αληθινό Θεό (βλ. Αποκάλυψη).

Η μύχια αφετηρία των διαλόγων και η οικονομική βάση τους βρίσκεται καλοί μου σύνδουλοι στις γνωστές στοές των ανόμων κέντρων.
Η υπόθαλψη λοιπόν των διαλόγων αυτών υποτιθέμενων θεολογικών η αποσκοπούντων στη ειρήνη γίνεται άπό συγκεκριμένους τεκτονικούς κύκλους. Έχει μάλιστα ως κινητήριο μοχλό την μασωνική φιλοσοφία της εξοικείωσης. Δηλαδή εξοικειώνεται μέσω των συναντήσεων αυτών η αλήθεια με το ψεύδος δημιουργώντας τον αχταρμά της αμφιβολίας, ο οποίος σπρώχνει ασυνείδητα η και συνειδητά πολλούς στην αποδοχή θέσεων και απόψεων ξένων προς τον ευαγγελικό λόγο, όπως αυτός γνήσια εκφράζεται από την Ορθοδοξία.

Τα νήματα των διαλόγων τα κινούν οι Ισραηλίτες γιατί έχουν την εντύπωση ότι είναι ο εκλεκτός λαός του Θεού και γι’ αυτό άλλωστε έχουν μεγάλη έπαρση. Έφθασαν μάλιστα στο σημείο να πείσουν τον νυν Πάπα, να διατυπώσει γραπτώς σε βιβλίο του το εξής εξωφρενικό. Δηλαδή το πως οι αναφορές του Ιουδαϊσμού στον επερχόμενο Μεσσία, μπορεί να βρίσκονται σε σωστό δρόμο!!! Δηλαδή να αμφισβητήσει τον ίδιο τον Μεσσία Ιησού Χριστό. Είναι ένα απλό παράδειγμα της πολιτικής εξοικείωσης που εφαρμόζουν.

Μέσα στο πνεύμα αυτό άλλωστε ο νυν Πατριάρχης Βαρθολομαίος κοινώνησε Παπικούς στη Ραβέννα! Μέσα στο πνεύμα αυτό ο ιερέας που προσφάτως κατήγγειλε ο Μητροπολίτης Γλυφάδας Παύλος έλαβε την όστια! Μέσα στο πνεύμα αυτό Μητροπολίτης της Εκκλησίας της Ελλάδος, ένθερμος υποστηρικτής των διαλόγων αυτών προέβη σε απαράδεκτες πράξεις για να ευαρεστήσει τις λεγόμενες Επισκοπίνες του παραπαίοντος προτεσταντισμού;

Οι απλές λοιπόν ανούσιες συναντήσεις διαλόγου, που ολοένα και περισσότερο πληθαίνουν βλάπτουν και δεν ωφελούν, αφού απομακρύνουν στην κυριολεξία τους εκφραστές και υποστηρικτές αυτών από την οδό της αγιότητας και της σωτηρίας. Και η οδός αυτή είναι ο μοναδικός τρόπος προσέγγισης με τον λανθάνοντα στην ορθή πίστη άνθρωπο. Με την πλύση εγκεφάλου λοιπόν που εντέχνως δέχονται καταντούν τελικά πειθήνια όργανα των ανόμων κέντρων της διαφθοράς και του σκότους και ενίοτε εχθρεύονται μανιωδώς, ως ο Βελζεβούλ τους λοιπούς Ορθοδόξους αδελφούς τους.

Μην απορείτε καλοί μου σύνδουλοι για τις ανωτέρω θέσεις. Αρκεί μία ειλικρινής ματιά από μέρους του κάθε πιστού στα αποτελέσματα των μακρόχρονων αυτών διαλόγων με τον Παπισμό, τον μουσουλμανισμό, τον Ιουδαϊσμό και τον αχταρμά του προτεσταντισμού για να αποδείξει περίτρανα όχι μόνο το διαβρωτικό επιζήμιο χαρακτήρα τους αλλά και την καλλιεργούμενη αποδυνάμωση της πίστης, εκφραζόμενη ως εμπιστοσύνη στον τριαδικό και μόνο αληθινό Θεό.
Τα χρόνια αυτά, πρέπει να καταλάβουμε η πάλη είναι μεγάλη για την επικράτηση της τριαδικής θρησκείας. Είναι η μόνη καθαρή και γνήσια. Αλλά στο τέλος θα δείτε πως ο Θεός θα φέρει πάλι τον κόσμο να θυμηθεί πως ο τριαδικός Θεός και Δημιουργός επιθυμεί και θέλει την ολοκλήρωση. Γι’ αυτό έστειλε και τον μονογενή Υιό Του Ιησού Χριστό και Σωτήρα για να ολοκληρώσει το έργο Του.
Και γι’ αυτό μέσω των δαιμονικών διαλόγων της ιδιοτέλειας παλεύουν οι διάφορες θρησκείες να βρουν τρόπο να φέρουν στα μέτρα τους και να νοθεύσουν τις αναλλοίωτες στον χρόνο αλήθειες της πίστεως. Δεν θα τους περάσει όμως, γιατί ο Κύριος είναι μαζί μας.
Πολύ σύντομα θα διαπιστώσετε την τροπή που θα λάβουν οι περίφημες αυτές συνεστιάσεις κατανάλωσης νόστιμου φαγητού και αρίστης οινοποσίας, για να χρησιμοποιήσουμε τον χαρακτήρα που έδιδε στους διαλόγους γνωστός Μητροπολίτης που εκπροσωπούσε επί σειρά ετών ένα από τα Ελληνορθόδοξα Πατριαρχεία μας. Τροπή που θα αποδείξει πόσο θαυμαστά επεμβαίνει ο Θεός και διαλύει τα σχέδια των δήθεν «εκλεκτών» του καταστρέφοντας ολοσχερώς την έπαρση τους.

Φόρουμ με Παπικούς στη Ρόδο, διαθρησκειακή συνάντηση στο Κατάρ

Μέσα λοιπόν στο πλαίσιο που ήδη περιγράψαμε πραγματοποιήθηκαν το 2ο Φόρουμ Διαλόγου μεταξύ, των Ορθοδόξων Εκκλησιών στην Ευρώπη και του Συμβουλίου των εν Ευρώπη Επισκοπικών Συνελεύσεων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στη Ρόδο καιώς και οι εργασίες του 8ου Διεθνούς Συνέδριο επί του διαθρησκειακού διαλόγου με το Ισλάμ στο Κατάρ και μιας διεθνούς συνάντησης στη Μαλαισία.
Στη πρώτη συνάντηση έλαβαν μέρος 35 Ορθόδοξοι και Παπικοί ιεράρχες, θεολόγοι, ειδικοί επιστήμονες και κληρικοί. Βασικό θέμα του Φόρουμ είναι «Οι σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας, από ιστορικής και εκκλησιολογικής απόψεως».
«Το Φόρουμ Διαλόγου συνεστήθη το 2008, είναι άτυπο, έχει ως αντικείμενο την εξέταση επικαίρων κοινωνικών θεμάτων που αντιμετωπίζουν οι Εκκλησίες σήμερα στην Ευρώπη και κατά κανένα λόγο δεν αντικαθιστά τον ήδη επίσημο Διεθνή Θεολογικό Διάλογο μεταξύ των δυό Εκκλησιών», δήλωσε ο Μητροπολίτης Ρόδου Κύριλλος.
Υπό την αιγίδα του Εμίρη του Κατάρ Χαμάντ Μπιν Χαλίφα Αλ Θάνι πραγματοποιήθηκε το δεύτερο φόρουμ. Οργανώθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ, το Διεθνές Κέντρο για το διαθρησκειακό διάλογο και το Κολέγιο Σαρία και ισλαμικών σπουδών (Πανεπιστήμιο του Κατάρ). Είχε ως θέμα την «Διαπαιδαγώγηση της νέας γενιάς επί τη βάση των αξιών και παραδόσεων: θρησκευτικές προοπτικές»!!!
Να αναφερθεί ότι στο φόρουμ συμμετείχαν εκπρόσωποι Χριστιανισμού, Ισλάμ και Ιουδαϊσμού από διάφορες χώρες του κόσμου. Ανάμεσα στους συμμετέχοντες ήταν ο Γραμματέας του Παπικού Συμβουλίου για το διαθρησκειακό διάλογο Αρχιεπίσκοπος Πιέρ Λουίντζι Τσελάτα, ο Σεΐχης Ταϊσίρ Αλ Ταμίμι (Παλαιστίνη), ο Πρόεδρος του Χριστιανο-ιουδαϊκού Φόρουμ ραβίνος Γκέρσελ Γκλιουκ (Μεγάλη Βρεταννία), ο Γενικός Γραμματέας του Διεθνούς Οργανισμού «Θρησκείες για την ειρήνη» Ου. Ουένδλι (ΗΠΑ) κ. α.
Το Συνέδριο εγκαινίασε ο Υπουργός Δικαιοσύνης του Κατάρ Χασάν Μπιν Αμπντουλά Αλ Γκανίμ, ο οποίος τόνισε τη σημασία αυτού για την οικοδόμηση ειρηνικών σχέσεων ανάμεσα στους λαούς.

Διεθνές διαθρησκειακό συνέδριο και στη Μαλαισία

Με τη συμμετοχή 60 και πλέον θεολόγων και μελετητών της θρησκείας(!), επιστημόνων, κορυφαίων φιλοσόφων, σημαινόντων πολιτικών και κορυφαίων παραγόντων του Διεθνούς Δικαίου πραγματοποιήθηκε, στην πρωτεύουσα της Μαλαισίας Κουάλα Λουμπούρ από τις 3 έως τις 7 Οκτωβρίου διεθνές διαθρησκειακό συνέδριο με θέμα: «Πίστη, Κοινή Σοφία και Διεθνές Δίκαιο» (Faith, Shared Wisdom and International Law). Η παρουσία και οι ομιλίες του πρωθυπουργού της Μαλαισίας, των τέως πρωθυπουργών της Αυστραλίας και της Νιγηρίας, καθώς και των επιτετραμμένων του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών έδωσαν ιδιαίτερη αίγλη στη συνάντηση!!!

Συντάκτης: Δ.ΜΑΚΡΗΣ
Πηγή: ΣΤΥΛΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2010

Πηγή: http://www.orthodoxia.gr/show.cfm?id=1511&obcatid=4

SHORT BIOGRAPHY OF BISHOP AUGOUSTINOS N. KANTIOTES, FORMER METROPOLITAN OF FLORINA,PRESPAS AND EORDAIA

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 18th, 2010 | filed Filed under: BIOGRAPHY BISHOP AUGOUST. English

Με βαθιά αγάπη στην καρδιά μου και πνευματική ευγνωμοσύνη στην ψυχή μου εύχομαι ταπεινά· ΧΡΙΣΤΕ ΑΝΑΠΑΥΣΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΩ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΩ· στο σεβαστό Γέροντα, στον ανίκητο και παραδειγματικό μαχητή της ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, στον φωτισμένο ιεράρχη της του Χριστού Εκκλησίας, στον φλογερό καί ακούραστο ιεροκήρυκα του Λόγου του Θεού, Επίσκοπο Φλωρίνης πατέρα Αυγουστίνο (ο μεταφραστής).

SHORT BIOGRAPHY OF

BISHOP AUGOUSTINOS N. KANTIOTES,

FORMER METROPOLITAN OF FLORINA,PRESPAS AND EORDAIA

By Archimandrite Laurentios Gratseas

(continuation)

π. ΑΥΓ. ΣΤΟΝ ΑΝΒΩΝΑ ιστRarely would he come out on the streets during his free time with his fellow students.  When he was coming out usually he was visiting the courts, or often going to quite places, or to the cemetery, in order to philosophize on the vanity of the world and also to admire   art works decorating the graves of the great benefactors.  At that time he was reading the newspapers which were describing the astonishing news from the Asian Minor war front. At the same time he was successfully taking care of his father’s business . This is the period when the refuges from Asia Minor were arriving in Paros as well, (like in many other places throughout Greece); these events provoked a great impression on the mind of this young student .


During this period he kept regular correspondence with Fr. Philotheos Zervakos (besides being in personal contact) as well as with Demetrios Panagiotopoulos of the brotherhood of theologians “ZOE”- «ΖΩΗ», to whom he was expressing his concerns regarding the wide-spread in the society of atheistic ideas and worldly customs .  He is also eager to read every good Christian magazine and book, as well as the great book of nature .  In addition he is concerned for the the proper education and guidance of his three sisters .  His friends in Paros, even during the vacations are few, and the drive towards the divine and holy things is very intense .  In the church he stands in awe and fear of God; motionless, attentive, without wondering here and there . He lives like a monk in the world and especially grows in prayer. In one of his books he writes: « “O Lord Jesus Christ, Son of God, have mercy on us”. A very short prayer which every Christian must say mentally many times every day; it helps a lot.  A.N. Kantiotes» .  And to his parents he writes: “…Often the words of our faith gladden man much more than money and the other things” . However he must thank them, because they work very hard for him.


His personality already has been formed and he leaves “vivid impressions” around him…and to this day people speak about him with admiration and praise .  In fact, one of his High School directors always used to say: “Two personalities passed through the High School of Syros: Venizelos and Kantiotes” (according to the testimony of Katherine Alimprantes-Hatzinikolaou). We can even say, that Fr. Augoustinos was predestined from his mother’s womb (see Galatians 1,15; Jer. 1,5).  Or, as one of his mother’s friend simply said: “Augoustinos was chosen since he was a child” .


As a Student in Athens


“My ever memorable father, after my decision to study theology in Athens, agonizing for my life in the capital, led me to the brotherhood “ZOE”-«ΖΩΗ», with which he was connected not only as a subscriber but also as a representative of the subscribers of the island of Paros. I was accepted. I lived in the boarding house of the brotherhood “ZOE” for four years, working and studying as much as I could. This period of my life was a period of extraordinary blessings for my student years. The first blessing was that I was able to be in contact with the founder of the brotherhood of theologians “ZOE”, the holy preacher and priest Fr. Eusebios Matthopoulos, author of the famous book “The Destiny of Man”. I was faithfully following the sermons of his last years in the Church of the Domition of the Theotokos  at Monasteraki.  Another blessing was that for about two years I became the assistant of the ever-memorable Panagiotes Trempelas a leading theologian, who was incessantly writing, from early morning till night.  In particular, I remember that on the falling asleep of the ever memorable Fr. Eusebius (June 29, 1929) he dictated the article to me being interrupted from emotions and tears.  Another blessing, for which I am grateful to God, is that as a student, in particular I was able to be in the audience of the ever memorable Hristos Androutos, a renowned theologian and philosopher, among other university professors of course. ”


In Athens Fr. Augoustinos sips like the bee whatever good the surrounding environment offers to him.  His life, as is the life of the two great holy fathers St. Basil and St.Gregory when they were studying in Athens, is enclosed between the University, the Church, and the boarding house.  He finds and observes the great personalities of his time and draws lessons from them. In the boarding house of “ZOE” begins his close friendship with Fr. Christopher Kalyvas, who later became his supporter and co-champion in the good fight for the Church.

______________________________

See N. Alimprantis, pp.60-61, 75, 64-65, 66, 68
See Periodical «ΣΤΑΥΡΟΣ» – “STAVROS”, No.427/1998, pp.137.139
See N. Alimprantis, pp. 80, 72
See N. Alimprantis, pp. 73-76
See N. Alimprantis pp.73-76.
See N. Alimprantis pp.77
See N. Alimprantis pp.78
See N. Alimpantis pp.85
See N. Alimprantis pp.66
See N. Alimpantis pp. 71
See N. Alimprantis pp.76
“CHRISTIANIKE SPITHA” – «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΣΠΙΘΑ» –


ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ!
Humbly translated by Aleksander P. Filip

With deep love from my heart and with a whole lot of gratitude from my soul, I dedicate this work to the honorable Elder, the exemplary champion of Orthodoxy, the enlightened hierarch of the Church of Christ, the fervent and the restless preacher of the Word of God, Bishop of Florina Father Augoustinos

LORD GOD JESUS CHRIST REST THE SOUL OF BISHOP AUGOUSTINOS!

1) ΣΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΑΡΤΕΜΙΟ 2) ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΗΡΩΪΚΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ (ХЕРОЈСКИ ПРИМЕР ВЕРЕ)

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 17th, 2010 | filed Filed under: Cрпски језик, Eпископ Артемије, Român (ROYMANIKA), εορτολογιο

MIKΡΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΤΟΥ ΚΟΣΣΟΒΟΥ ΑΡΤΕΜΙΟ

ΠΟΥ ΔΙΩΚΕΤΑΙ  ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Γραμμένο από ευλαβή ιερομόναχο που κρατά με συνασκητάς του ψηλά το λάβαρο της Ορθοδοξίας

PROSKL. SOC ιστΣεβασμιώτατε Πατέρα!
Μέ θλίψη παρακολουθῶ πώς κάποιοι ξήλωσαν ἀπό τόν καρδιά τους τόν Χριστό! Καί ἦταν ἐπίσκοποι αὐτοί!!!
Πῶς ἤθελες νά κρατήσουν ἐσένα, ἀφοῦ Ἐκεῖνον ξήλωσαν πιό νωρίς;…
Μέ ἄδειες καρδιές προχωρᾶνε καί μέ ἀγωνία κοιτᾶνε νά δοῦν μήπως ὑπάρχει κανείς συνεπίσκοπος, πού ἐξακολουθεῖ τήν Ἀλήθεια νά κρατᾶ στό χέρι και τόν Θεόν νά φανερώνει στούς ἀνθρώπους, καί τόν Θεόν στήν καρδιά νά κρατᾶ!
Σέ ξήλωσαν Πατέρα ἀπό τόν θρόνο τῆς Ράσκας καί Πριζρένης… Δέν μπόρεσαν ὅμως νά σέ ξηλώσουν ἀπό τίς καρδιές τῶν παιδιῶν σου πού τά πάντα ἄφησαν γιά τόν Χριστό!
Σέ ἐξόρισαν μακριά, ἀφήνοντας ἔρημα τά Μοναστήρια καί Ἐκεῖνος ἔστειλε τούς Μοναχούς σου στήν ἔρημο.
Ἡ Ἐκκλησία ἔφυγε στήν ἔρημο…
Ὁ θρόνος τοῦ Πατριάρχου στήθηκε πάνω στό αἷμα, στά δάκρυα, στόν ἱδρῶτα, στήν ἀγωνία!!!
Τά λιοντάρια τοῦ θρόνου σκαλίστηκαν στά κόκκαλα τῶν Μοναχῶν. Τά δάκρυα ὅμως τῶν διωγμένων παιδιῶν τοῦ Θεοῦ θά πνίξουν τούς κακούς ἐργάτας τοῦ Ἀμπελῶνος τοῦ Κυρίου!
Ἐσεῖς Σεβασμιώτατε εἶστε ὁ Πατέρας, ἐμεῖς ἀκολουθοῦμε σιγά σιγά πίσω ἀπό τά διωγμένα παιδιά σου! Μέσα στό Ἅγιο Ποτήριο –τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ– ὅλο τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας στά χέρια σου κρατᾶς!
Προσευχήσου γιά μᾶς τίμιε Πατέρα!
Προσευχήσου καί γιά μᾶς! Ἀμήν.

ab84bb1

ΠΟΙΗΜΑ ΕΤΕΡΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΥΣ ΤΩΝ ΕΣΧΑΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ

ΤΟΙΟΥΤΟΙ  ΥΜΙΝ  ΠΡΕΠΟΥΣΙΝ  ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ

ΚΑΤΑ  ΤΑΣ  ΚΑΡΔΙΑΣ  ΥΜΩΝ  ΔΟΣΩ  ΥΜΙΝ  ΑΡΧΟΝΤΑΣ

1. Σήμερα ποὖναι ἐορτή,———————-2. Μέ τίς χρυσές τίς γκλίτσες των
σήμερα ποὖναι σχόλη,——
———————-τ᾿ ἀτίμητ᾿ ἄμφιά των,
θἄρθουν νά μᾶς βλογήσουνε————-——τίς ἀκριβές τίς μήτρες των,
καμπόσοι ἀργοσχόλοι.—————————-καί τά καλά φαγιά των.

3. Ἄν καί μαστίζετ᾿ ὁ  λαός—————–4. Λέν πώς ποιμαίνουν τόν λαόν,
ἀπό τήν ἀνεργία,——————————–μά μον᾿ ν᾿ ἀρμέγουν ξέρουν,
ἐτοῦτοι ἐδῶ καλοπερνοῦν———————-καί τ᾿ ἔρημο τό βόσκημα
ἀπό τήν Ἐκκλησία.———————–——–πολύ βαρύ τό φέρουν.

5. Γιά τοῦτο φεύγει ὁ λαός———————–6.
Ἐγέμισ᾿ ἡ πατρίδα μας
ἀπό τήν Ἐκκλησία——————————-ἀπό  κακοδοξία
καί δέν τούς καίγεται καρφί———————-κανείς τους δέν ἀνησυχεῖ
γιά τήν ἀποστασία.……………………………γιά τήν ΌΡΘΟΔΟΞΙΑ.

7. Κι᾿ ἄν φύγουν ὅλοι οἱ πιστοί.……………..8. .Ἄς πᾶνε ὅπου θέλουνε,
ἀπό τήν Ἐκκλησία,……………………………..ἐμεῖς καλά περνοῦμε
ἐκεῖνοι ἀναπαύονται…………………………….μέ τίς φιέστες τίς πολλές,
εἰς τήν μισθοδοσία.……………………………..ὅπου γιορτές ἀκοῦμε.
Μ. Κ.  19-10-2010

_________________________

«Η εκκλησία, η οποία προς απολαβή εγκόσμιων αγαθών, έκρινε καλόν να συζευχθεί, να ενώσει την τύχη της μετά του θηρίου της Αποκάλυψης, συν τω χρόνω απώλεσε την ελευθερία της, και ηδονικά καθισμένη στη ράχη του θηρίου, κυβερνάται υπ΄ αυτού και περιφέρεται στις οδούς και στις ρύμες του κόσμου ως μισθωτή πόρνη θρησκευτική πόρνη, που εμπορεύεται τον Χριστόν, αναγκασμένη να κερνά τα πλήθη από το χρυσόν ποτήρι όχι τον καθαρό οίνο της Κ. Διαθήκης, αλλά οίνο νοθευμένο, διδάγματα ξένα και αλλότρια προς το γνήσιο πνεύμα του Χριστιανισμού».

Αυγουστίνος Καντιώτης,  «Χριστιανική Σπίθα» του 1952

____________________________________________________

ΣΧΟΛΙΟ

  • Εξ αφορμής του ποιήματος του ιερομονάχου όπου μεταξύ των άλλων δεσποτικών παραλυσιών στιγματίζει και τα συλλείτουργα με καυστικό τρόπο, ανακάλεσα στη μνήμη μου ένα πρόσφατο κείμενο που δημοσιεύθηκε στον ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΤΥΠΟ με συγγραφέα τον π. Διονύσιο Τάτση το οποίο αναλύει πολλές πτυχές του εκφυλιστικού αυτού φαινομένου κάτω απ το πρίσμα του ορθοδόξου ήθους. Συνιστώ εκθύμως στους αναγνώστες του μπλογκ να το αναγνώσουν είτε μέσω διαδικτύου είτε μέσω ανάγνωσης του εβδομαδιαίου κυκλοφορούντος φύλλου. Με ευγενικό τρόπο αλλά χωρίς μισόλογα και υπεκφυγές ένα δυσώδες έλκος της σύγχρονης εκκλησιαστικής ζωής ανατέμνεται κατά τον καλύτερο τρόπο από τη γραφίδα ενός εκλεκτού κληρικού. Είθε να εκλείψει κάποτε το θλιβερό φαινόμενο των συλλείτουργων που τόσο σκανδαλίζει τον ευσεβή λαό.
  • Σας συγχαίρω για την παράθεση του μνημειώδους κειμένου του αοιδίμου π. Αυγουστίνου στη ΣΠΙΘΑ του 1952 που περιγράφει με μοναδικό τρόπο την άθλια θέση της Ελλαδικής Εκκλησίας έναντι της άθεης πολιτείας. Ο αείμνηστος ιεράρχης είχε συλλάβει το πρόβλημα στις αληθινές του διαστάσεις καθόσον χρημάτισε βοηθός  του αειμνήστου καθηγητού της Θεολογικής Σχολής Αθηνών Χρήστου Ανδρούτσου, συγγραφέως του μοναδικού στο είδος του βιβλίου «ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΕΞ ΕΠΟΨΕΩΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ» που αναλύει με ενάργεια τη μοναδική πραγματικότητα ότι δηλαδή η Εκκλησία της Ελλάδος κατήντησε ταπεινό εξάρτημα της άθεης πολιτείας. Παρενθετικώς αναφέρω ότι ο αείμνηστος, πεφιλημένος όλων μας, θρυλικός πλέον π. Αυγουστίνος προοριζόταν για πανεπιστημιακός λόγω των φοβερών ικανοτήτων του αλλά ΕΥΤΥΧΩΣ άλλως έδοξε τη θεία χάριτι προς όφελος της αγίας μας Εκκλησίας! Ουδέν ψευδέστερον του κατά κόρον λεγομένου ότι κυριαρχεί το σύστημα της συναλληλίας στις σχέσεις Εκκλησίας-πολιτείας όπως έγραψε κάποτε ο αείμνηστος Ιερώνυμος Κοτσώνης, πρώην αρχιεπίσκοπος Αθηνών και καθηγητής του κανονικού δικαίου που ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το θέμα. Η πικρή αλήθεια είναι ότι κυριαρχεί το σύστημα της νόμω κρατούσης πολιτείας προς χαράν των δαιμόνων και προς βλάβη του αληθινού εθνικού συμφέροντος. Δυστυχώς αυτή η κατάσταση βολεύει και κάποιους ορεγομένους επισκοπής. Τυχόν χωρισμός Εκκλησίας-πολιτείας θα επιφέρει αναποτρέπτως καταπληκτική μείωση του αριθμού των ορεγομένων επισκοπής αφού θα εκλείψει το κίνητρο της επισκοποποιήσεώς των και ο νοών νοείτω! Η Εκκλησία μας όμως θα ανακτήσει τη χαμένη αίγλη και αξιοπιστία της. Και κάτι τελευταίο! Ο π. Αυγουστίνος δε δίστασε να χρησιμοποιήσει και εκφράσεις ωμές προς αποκάλυψη της ελεεινής πραγματικότητας. Δυστυχώς η σύγχρονη εκκλησιαστική γλώσσα γέμει διπλωματίας και ψευδοευγένειας και ουσιαστικά επευλογεί τα πλείστα όσα εκκλησιαστικά, κοινωνικά και εθνικά αίσχη! Ας δεηθούμε όλοι μας,εν μια ψυχή και καρδία,οι εκλεκτές σκέψεις του πεφιλημένου π. Αυγουστίνου να προβληματίσουν τους ιεράρχες μας επ αγαθώ της αγίας μας Εκκλησίας!
  • Λυκούργος Νάνης

2223b01

Τοῦ ἁγίου Δημητρίου
26 Ὀκτωβρίου

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΗΡΩΪΚΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Αγιος-ΔημητρΣΗΜΕΡΑ 26 Ὀκτωβρίου εἶνε ἑορτὴ μεγάλη. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ὄχι μόνο στὴν Ἑλ­λάδα ἀλλὰ παντοῦ, τὴν τιμᾷ. Διότι παντοῦ ὑπάρ­χουν Δημήτριοι, ἀκόμη καὶ γυναῖκες Δήμητρες, καὶ ἑορτάζουν τὸν μεγαλομάρτυρα ἅγιο Δημήτριο.

* * *

Τί ἦταν ὁ ἅγιος Δημήτριος; Ἄνθρωπος ἦ­ταν καὶ αὐτὸς ὅπως ἐμεῖς, δὲν διέφερε. Κάθε ἄνθρωπος ὅμως ἔχει θέλησι. Καὶ ἂν κάνῃ κα­λὴ χρῆσι τῆς θελήσεώς του, μπορεῖ νὰ φτάσῃ μέ­χρι τὰ οὐράνια· ἂν κάνῃ κα­κὴ χρῆσι, μπορεῖ νὰ κατρακυλίσῃ μέχρι τὸν ᾅδη. Ἂν θέλῃ γίνεται ἄγγελος, ἂν θέλῃ γίνεται σατανᾶς. Κ’ εἶ­νε στι­γμὲς ποὺ φτάνει πολὺ ψηλά, εἶνε στιγμὲς ποὺ πέφτει πολὺ χαμηλά, ἀηδιάζει τὸν ἑαυτό του, γίνεται χειρότερος ἀπὸ τὸ δαίμονα. Γι’ αὐτὸ γέ­μισε ὁ κόσμος τώρα ἀπὸ δαιμονιζομένους.

Ὁ ἅγιος Δημήτριος γεννήθηκε στὴ Θεσσα­λονίκη ἀπὸ ἐκλεκτὴ οἰκογένεια περὶ τὸ 300 μ.Χ., ὅταν στὴν αὐτοκρατο­ρία βασίλευε ἕνας τύραννος, ὁ Διοκλητιανός. Τὸ ἐπάγγελμά του ἦταν στρατιωτικός, γενναῖος ἀ­ξιωματικός. Ἐ­κεῖνο ὅμως ποὺ τὸν διέκρινε ἀπὸ τοὺς συναδέλφους του ἦταν – ποιό· ὅτι πίστευε στὸ Χρι­­στό, ὅτι αὐτὸς βασιλεύει, εἶνε ὁ κυβερνήτης τοῦ σύμπαντος. Πίστευε μὲ ὅλη τὴν καρδιά του, κι αὐτὸ ποὺ πίστευε δὲν τὸ ἔκρυβε.

Τώρα σπάνια θὰ συναντήσῃς Χριστιανὸ νὰ ὁμολογῇ τὸ Χριστό. Ἔρχονται στὴν ἐκκλησία, προσκυνοῦν, ἀνάβουν κεριά, κ.λπ., ἀλλὰ με­τὰ ἔξω τίποτα. Πουθενὰ δὲν ἐκδηλώνονται. Φοβοῦνται καὶ τὸ σταυρό τους ἀκόμη νὰ κάνουν, ντρέπονται καὶ νὰ ποῦν τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ. Αὐτοὶ εἶνε ἀνάξιοι νὰ λέγωνται Χριστιανοί. Τέτοια δειλία καὶ ἀνανδρία ἐπικρατεῖ. Ἢ πιστεύεις, κύριε, ἢ δὲν πιστεύεις! Ἐὰν δὲν πιστεύῃς, τότε ἑνώσου μὲ τοὺς ἀπίστους καὶ ἀθέους καὶ πολέμησε ὅ,τι ὑψηλὸ καὶ ὡ­ραῖο ὑπάρχει. Ἂν πιστεύῃς ὅμως, αὐτὸ ποὺ πιστεύ­εις νὰ τὸ καμαρώνῃς καὶ νὰ τὸ διακηρύττῃς.

Αὐτὸ ποὺ πίστευε λοιπὸν ὁ ἅγιος Δημήτρι­ος τὸ ἐκήρυττε φανερά, παντοῦ, καὶ προσπαθοῦ­­σε νὰ ἑλκύσῃ κι ἄλλους στὸ Χριστό. Κάθε πρωῒ παρακαλοῦσε· Κύριε, κάνε νὰ γίνουν κι ἄλ­­­λοι Χριστιανοί! Λένε μάλιστα, ὅτι δὲν ἡσύχα­ζε ἐὰν δὲν ἔκανε τοὐλάχιστον ἕνα καινούρ­γιο Χρι­στιανὸ τὴν κάθε ἡμέρα. Πρὸ παντὸς προσπαθοῦσε νὰ φέρῃ στὸ Χριστὸ παιδιὰ καὶ νέους. Καὶ μεταξὺ τῶν νέων ποὺ ἐκέρδισε εἰς Χριστὸν ἦταν καὶ ἕνας ποὺ ὠνομάζετο Νέστωρ.

Αὐτὴ ἦταν ἡ δρᾶσι του ὅταν κηρύχθηκε δι­ωγμός. Ὅποιος ἐκήρυττε Ἰησοῦν Χριστὸν κα­τεδιώκετο· καὶ μεταξὺ τῶν πρώτων ποὺ συν­ελήφθησαν ἦταν ὁ ἅγιος Δημήτριος. Τοῦ εἶ­παν· ―Ἀρνήσου τὸ Χριστό, βλαστήμησέ τον. ―Ὄχι. ―Βλαστήμησε τὸ Χριστό. ―Ὄχι. ―Βλα­στήμησε τὸ Χριστό. ―Ὄχι. Ἐπειδὴ δὲν πειθαρχοῦσε, τὸν καθαίρεσαν ἀπὸ τὸ στρατιωτι­κό του ἀξίωμα, τὸν ἔκαναν ἁπλὸ πολίτη, καὶ τὸν ἔβαλαν στὴ φυλακή.

Ἐνῷ ὅμως βρισκόταν στὸ κελλί, δέχθηκε μία ἐπίσκεψι. Ἀνοίγει ἡ πόρτα καὶ μπαίνει ὁ Νέστωρ. ―Δάσκαλε, φέρ­νω δυσάρεστα νέα. ―Τί συμβαίνει, παιδί μου; ―Ἡ Θεσσαλονίκη εἶ­­νε ἀνάστατος. Ἄντρες γυναῖ­κες παιδιὰ συγ­κεντρώνονται στὸ στάδιο καὶ βλέπουν ἀγῶνες. Ἐκεῖ παρουσιάστηκε ἕνας γιγαντιαῖος σι­δηρό­φρακτος εἰδωλολάτρης ποὺ λέγεται Λυαῖος. Εἶνε τὸ καύχημα καὶ καμάρι τῶν ἐ­χθρῶν τοῦ Χριστοῦ. Κάθε μέρα ὁ κήρυκας φωνάζει· Ὅ­ποιος Χριστιανὸς θέλει, ἂς ἔρ­θῃ νὰ παλέψῃ μὲ τὸ Λυαῖο!… Τόσες μέρες τώρα κανείς δὲν παρουσιάζεται, καὶ ὅλοι μᾶς  χλευάζουν. Δὲν τὸ ἀνέχομαι. Θέλω νὰ ξεπλύ­νω τὸ ὄνειδος αὐ­τό, θέλω νὰ μονομαχήσω μὲ τὸ Λυαῖο, καὶ ζητῶ τὴν εὐχή σου. Ὁ ἅγιος Δημήτριος δὲν τὸν ἀπέτρεψε. Τὸν εὐλόγησε καὶ τοῦ εἶπε· ―«Ὕπαγε· καὶ Λυαῖον νικήσεις καὶ ὑπὲρ Χριστοῦ μαρτυρήσεις»· καὶ τὸ Λυαῖο θὰ νικήσῃς, ἀλλὰ καὶ θὰ μαρτυρήσῃς γιὰ τὸ Χριστό.

Ὡπλισμένος ὁ Νέστωρ μὲ τὴν εὐχὴ τοῦ ἁ­γίου διδασκάλου του, νάτος τώρα κατεβαίνει στὸ στίβο φτερωτός. Ὁ κῆρυξ φωνάζει· ―Ποιός Χριστιανὸς θέλει νὰ μονομαχήσῃ μὲ τὸ Λυαῖο; ―Ἐγώ, φωνάζει ὁ νέος. Στρέφονται ὅλοι καὶ βλέπουν ἕνα παιδάριο. ―Ἐσύ, τοῦ λένε, θὰ τὰ βάλῃς μὲ τὸ γίγαντα; Δὲ λυπᾶσαι τὰ νιᾶτα σου; Μ᾽ ἕνα χτύπημα θὰ σὲ ξαπλώσῃ κατὰ γῆς. Λυπήσου τὴ ζωή σου… Αὐτὸς ὅμως εἶνε ἀ­ποφασισμένος, καὶ ἔτσι οἱ δύο ἀντίπαλοι παρατάσσονται. Καὶ ἐνῷ ὅλοι, τὸ πλῆθος τῶν εἰδωλολατρῶν καὶ οἱ λίγοι Χριστιανοί, κρατοῦν τὴν ἀναπνοή τους, ὁ Νέστωρ ὁρμᾷ καὶ φωνάζοντας «Θεὲ τοῦ Δημητρίου, βοήθει μοι», δίνει ἕνα καίριο πλῆγμα στὸ γίγαντα καὶ τὸν ῥίχνει κάτω μὲ γδοῦπο. Αὐτὸ ἦταν ἕνας θρί­αμβος τοῦ χριστιανισμοῦ τὴν ἡμέρα ἐκείνη.

Ἐν συνεχείᾳ ὅμως ὁ Νέστωρ μαρτύρησε. Τὸν συλλαμβάνουν, τοῦ ζητοῦν νὰ βλαστη­μή­σῃ τὸ Χριστό. Δὲν βλαστημᾷ, κ’ ἔτσι τὸν θανατώνουν.

Μετὰ πηγαίνουν στὴ φυλακή, στὸ κελλὶ τοῦ διδασκάλου. Μὲ τὶς λόγχες τρυποῦν τὸν Δημήτριο στὴν πλευρά, καὶ τελειώνει μαρτυρι­κῶς τὸν δρόμο του. Ὁ τάφος του ἀνέβλυσε μύρο· γι᾽ αὐτὸ λέ­γεται μυροβλήτης. Πάνω στὸν τάφο του κτίστηκε ἔπειτα μεγαλοπρε­πὴς ναός, ὁ ναὸς τοῦ Ἁγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης, ποὺ ἑορτάζει σήμερα.

Πολλὰ καὶ μεγάλα θαύματα ἔκανε ὁ ἅγιος Δημήτριος. Ἕνα μόνο σᾶς θυμίζω. Ἂς μὴν πιστεύουν οἱ ἄπιστοι, δικαίωμά τους· ἐμεῖς πιστεύουμε. Διότι τέτοια ἅγια ἡμέρα, 26 Ὀκτωβρίου τοῦ 1912, ὁ ἅγιος Δημήτριος ἔκανε τὸ θαῦμα του. Τὰ παιδιὰ τῆς Ἑλλάδος φώναζαν στὶς μεραρχίες καὶ στὰ τάγματα· Ἅγιε Δημήτριε, κάνε τὸ θαῦμα σου! Καὶ πράγματι τὴν ἡ­μέρα τοῦ ἁγίου Δημητρίου μπῆκαν στὴ Θεσσαλονίκη καὶ ὕψωσαν τὴ σημαία μας ἐπάνω στὸ Λευκὸ Πύργο! Δὲν εἶνε θαῦμα αὐτό;

* * *

Τὸ συμπέρασμα ποιό εἶνε; Οἱ ἅγιοι εἶνε ὑ­ποδείγματα. Τόσο ὁ ἅγιος Δημήτριος ὅσο καὶ ὁ ἅγιος Νέστωρ εἶνε ὑποδείγματα πίστεως, ποὺ πρέπει κ’ ἐμεῖς νὰ μιμηθοῦμε ὅσο ζοῦμε σ’ αὐτὴ τὴ ζωή, νὰ τοὺς ἀκολουθήσουμε.

Γεννᾶται τὸ ἐρώτημα· πιστεύουμε; Μὲ τὰ λόγια πιστεύουμε, τὰ πράγματα ὅμως ἀποδει­κνύουν ὅτι δὲν ἔχουμε οὔτε λίγη ἀπὸ τὴν πίστι ποὺ εἶχαν οἱ ἅγιοι ἐκεῖνοι. Ἂν γίνῃ δι­ω­γμὸς ―καὶ θὰ γίνῃ διωγμός― ὅπως ἔγινε ἐπὶ Διοκλητιανοῦ, δὲν ξέρω πόσοι ἀπὸ τοὺς λεγομένους Χριστιανοὺς θὰ μείνουν πιστοὶ στὸ Χριστό.

Θὰ πέσῃ κόσκινο. Ἔρχεται ὁ ἀντίχριστος. Τὸ νούμερό του, τὸ 666, ἔχει σημασία. Καὶ οἱ ταυτότητες μὲ τὸ 666 εἶνε μέσα στὸ πρόγραμ­μα τῆς κυριαρχίας του. Μὴν πάρῃ κανείς τέτοια ταυτότητα. Εἶνε σημάδι τοῦ ἀντιχρίστου. Αὐτὸς θὰ σείσῃ τὴν οἰκουμένη, θὰ κοσκινίσῃ μικροὺς καὶ μεγάλους, καὶ ἄρχοντες καὶ ἀρ­χομένους, καὶ γυναῖκες καὶ ἄντρες καὶ παιδιά. Θὰ προσπαθήσῃ νὰ σφραγίσῃ ὅλους. Ἐ­μεῖς μία σφραγῖδα ἔχουμε, τὴ σφραγῖδα τοῦ ἁγίου βαπτίσματος. Θὰ προσπαθήσῃ ὁ ἀντίχριστος νὰ σφραγίσῃ τὸν κόσμο μὲ τὴ σφρα­γῖ­δα τοῦ σατανᾶ. Καὶ τότε μέσ᾽ στοὺς χίλιους ἕνας, μόνο ἕνας, θ’ ἀντισταθῇ!

Εἶνε ὑπερβολικὸς ὁ λόγος μου; Δὲν εἶνε. Διότι πόση ἀντίστασι δείχνουν οἱ σημερινοὶ Χριστι­ανοὶ ἐν συγκρίσει μὲ τοὺς Χριστιανοὺς τῶν πρώτων αἰώνων; Σ’ ἐκείνους τὸ μαχαί­ρι ἔ­βαζαν στὸ λαιμὸ γιὰ νὰ βλαστημήσουν, καὶ δὲ βλα­στημοῦσαν· οἱ σημερινοὶ βλαστημοῦν χω­ρὶς νὰ τοὺς ἀναγκάζῃ κανείς. Ποιός τοῦ βάζει τὸ μαχαίρι στὸ λαιμὸ τοῦ ψευδοχριστιανοῦ καὶ βλαστημᾷ; Ἐὰν λοιπὸν τώρα χωρὶς μαχαίρι, χωρὶς διωγμό, βλαστημοῦν, φαντάσου τί θὰ γίνῃ ὅταν ἔλθῃ ὁ ἀντίχριστος…

Ἐμεῖς τί πρέπει νὰ κάνουμε; Νὰ πιστέψουμε. Ἂς παρακαλέσουμε· Δός μας, Κύριε, τὴν πίστι! τὴν πίστι ποὺ εἶχε ὁ ἅγιος Δημήτριος καὶ ὁ ἅγιος Νέστωρ, τὴν πίστι ποὺ εἶχαν οἱ πρόγονοί μας· τετρακόσα χρόνια ἔζησαν κάτω ἀπ’ τὴν Τουρκιά, μὲ τὸ μαχαίρι στὸ λαιμό, καὶ δὲν ἀρνήθηκαν τὸ Χριστό. Κ’ ἐμεῖς, ἂν γί­νῃ διω­γμός, νὰ μείνουμε ὅλοι πιστοὶ καὶ ἀφωσιωμένοι. Τὰ λεφτά μας ἂς τὰ πάρουν οἱ ἀντίχριστοι, τὰ σπίτια μας ἂς τὰ πάρουν, τὰ χωρά­φια μας ἂς τὰ πάρουν, τὰ ζῷα μας ἂς τὰ πάρουν, ὅπως λέει ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός· τὴν πίστι μας ὅμως στὸ Χριστὸ ὄχι! Νά τὰ λόγια τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ· «Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζονται. Αὐτὰ τὰ δύο ὅλος ὁ κόσμος νὰ πέσῃ, δὲν ἠμπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρῃ, ἐκτὸς καὶ τὰ δώσετε μὲ τὸ θέλημά σας. Αὐτὰ τὰ δύο νὰ τὰ φυλάγετε νὰ μὴ τὰ χάσετε».

Εἴθε, ἀγαπητοί μου, ὅσοι ἀ­κοῦτε τὰ λόγια αὐτά, παιδιὰ γυναῖκες καὶ ἄντρες ποὺ τιμᾶτε σήμερα τὸν ἅγιο Δημήτριο, εἴθε κανείς νὰ μὴ γίνῃ προδότης. Νὰ μείνουμε ὅλοι πιστοί. Κι ἂν ἀκόμη ἔρθουν χρόνια κατηραμένα ―καὶ θὰ ἔρθουν―, καὶ πάνω στὴ γῆ μείνῃ ἕνας Χριστιανός, ἕνας μόνο νὰ μείνῃ, φτάνει αὐτός. Αὐτὸς ὁ ἕνας θὰ νικήσῃ. Θὰ νικήσῃ ὁ ἕνας, δὲ θὰ νικήσουν οἱ πολλοί. Δὲ θὰ νικήσουν οἱ ἀντίχριστοι, δὲ θὰ νικήσουν οἱ ἄθεοι, ἀλλὰ θὰ νικήσῃ ὁ Θεὸς τοῦ ἁγίου Δημητρίου.

«Θεὲ τοῦ Δημητρίου, βοήθει» μας· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος


(Ομιλία Μητροπολίτου Φλωρίνης εις Ιερό ναὸ Ἁγίου Δημητρίου Κ. Καλλινίκης – Φλωρίνης Δευτέρα 26-10-1987)

______________________

ΣΕΡΒΙΚΑ

__________________________

Свети Димитрије Мироточиви- Митровдан- 8 Новембар/ 26 Октобар

ХЕРОЈСКИ ПРИМЕР ВЕРЕ

Данас 26 Октобра је велики празник. Православна Црква, не само у Грчкој него широм васељене га поштује. Зато што свуда постоје Димитрији, имају и жене његово име,  Димитре, и сви они славе великомученика светог Димитрија.

* * *

Шта је био свети Димитрије? Био је човек као и ми, није се разликовао. Сваки човек има вољу. Уколико добро употеби своју вољу, може да стигне и до небеса, ако ли злоупотреби своју вољу скотрљаће се до ада. Ако жели човек постаје анђел или сатана. Има тренутака када стиже веома високо, а има и тренутака када пада веома ниско, гади се сам себи , постаје гори од демона. Зато је сада свет испуњен демонизираним(опседнутим) људима.

Свети Димитрије је рођен у Солуну од угледних родитеља негде 300 п.Х, када је у царству владао један тиранин, Диоклецијан. Занимање светог Димитрија је било војно, био је храбар царски намесник града Солуна. Али оно по чему се издвајао од своје сабраће – шта је било-  веровао је у Христа, да Он царује и да је Он владар васељене. Веровао је свим својим срцем, и то у шта је веровао није скривао.

Данас ћеш веома ретко сусрести Хришћанина да исповеда Христа. Долазе у цркву, поклањају се, пале свеће, итд., али након тога ништа. Нигде се не објављују. Боје се и прекрстити, стиде се да изговоре име Христово. Они су недостојни да се називају Хришћанима. Такав страх и кукавичлук влада. Или верујеш господине или не верујеш! Ако не верујеш онда се уједини са неверницима и незнабошцима и бори се против свега узвишеног и лепог што постоји на свету. Али ако верујеш,  да се поносиш и проповедаш то у шта верујеш.

Оно у шта је веровао свети Димитрије, јавно је проповедао свуда, настојао је и друге да приближи Христу. Свако јутро се молио· Господе, учини и други људи да постану Хришћани! Говоре многи, да се није смиривао ако сваки дан није бар некога  учинио Хришћанином. Пре свега је настојао приближити Христу децу и омладину. Међу омладином коју је придобио Христа ради, био је и један младић који се звао Нестор.

То је било његово деловање  када се прогласио прогон против Хришћана. Онај који проповеда Исуса Христа, прогони се, међу онима који су први били ухваћени је био и свети Димитрије. Рекли су му· Пореци Христа, похули на њега. – Не. – Хули на Христа. – Не. Хули на Христа.- Не. Пошто није пристао, одузели су му његов војни чин, постао је обични грађанин, затворили су га у затвор.

Док је био у затвору, примио је једну посету. Отварају се врата и улази Нестор. – Учитељу, доносим вам непријатне вести. – Шта се дешава, дете моје? – Солун је узнемирен. Мушкарци, жене и деца се сакупљају на стадиону и гледају борбе. Тамо се појавио један огромни ковач идолопоклоник који се зове Лије. Он је понос и похвала непријатеља Христових. Сваки дан разгласивач узвикује: Ко жели од Хришћана нека дође и бори се са Лијеом! … Прошло је већ неколико дана и нико се није појавио, сви нам се подсмејавају. Не могу то више поднети. Желим сапрати ту срамоту, желим се борити са Лијеом, и тражим твој благослов. Свети Димитрије га није одговарао. Благословио га је и рекао му· «Иди, и Лијеа ћеш победити и за Христа ћеш бити мучен »·

Наоружан Нестор са благословом свога светога учитеља, иде лако корака у борбу. Разгласник је повикао· ― Који Хришћанин жели да се бори са Лијеом? – Ја, повикао је младић. Сви се окрећу и виде једно дете. – Ти, кажу му, борићеш се са гигантом? Није ти жао твоје младости? Са једним ударцем ће те срушити на земљу. Сажали се на свој живот… Али он остаје одлучан, и тако се два противника боре. И док сви, мноштво идолопоклоника и мало Хришћана задржавају свој дах, Нестор напада и повикује « Боже Димитријев, помози ми», даје један јак ударац гиганту и баца га на земљу. То је била једна победа хришћанства.

μοι», δίνει να καίριο πλγμα στ γίγαντα κα τν ίχνει κάτω μ γδοπο. Ατ ταν νας θρί­αμβος το χριστιανισμο τν μέρα κείνη.

Потом је Нестор мучен. Ухватили су га, тражили су да хули на Христа. Нећу хулити и тако су га убили.

Затим одлазе у затвор, у ћелију учитеља. Са копљем пробадају  прса Димитрију, и тако завршава мученички свој пут. Из његовог гроба је излазило миро. и зато се назива мироточиви. На његовом гробу је саграђен касније узвишени храм, храм Светог Димитрија Солунског, који се данас слави ( храм је саградио  неки велможа из Илирије, по имену Леонтије, који се излечио од тешке болести на гробу овога светитеља и мученика).

Многа велика чуда је учинио свети Димитрије. Само ћу вас подсетити на једно његово чудо. Нека не верују неверници, њихово право· ми верујемо. Зато што је у такав дан, 26 Октобра 1912 године, свети Димитрије учинио своје чудо. Деца Грчке су у својим водовима и одредима узвикивала· Свети Димитрије учини чудо! И заиста на дан светог Димитрија ушли су у Солун и уздигли заставу на Белој Кули! Није ли то чудо?

* * *

Који је закључак? Свети Димитрије и свети Нестор су примери вере, које и ми треба да следимо колико живимо у овом животу, да их следимо.

Рађа се питање· да ли верујемо? Са речима верујемо, али чињенице доказују да немамо ни мало од вере коју су имали ови светитељи. Ако буде прогона- а биће прогона- као што је био за време Диоклецијана, не знам колико од такозваних Хришћана ће остати верно Христу.

Биће просејавања. Долази антихрист. Број, 666, има симболику. И личне карте са бројем 666 су у програму његове владавине. Немој да неко узме такву личну карту. То је знак антихристов. Он ће потрести васељену, просејаће мале и велике, владаре и поглаваре, жене, мушкарце и децу. Покушаће опечатити све. Ми имамо један печат, печат светога крштења. Настојаће антихрист да опечати свет са сатаниним печатом. И тада од хиљаду, само ће један да се супротстави!

Да ли је моја реч претерана? Није. Јер колико се данас супротстављају данашњи Хришћани у поређењу са Хришћанима првих векова? Њима су нож стављали под грло да псују, и нису псовали, а данашњи псују без да их неко присиљава. Ко ставља нож под грло лажном хришћанину и псује? Ако ли сада без ножа, без прогона, хуле на Бога, замислите шта ће само бити када дође антихрист…

Ми шта треба да чинимо? Да верујемо. Помолимо се· Дај нам, Господе, веру! веру коју су имали свети Димитрије и свети Нестор, веру коју су имали наши преци, четристо година су живели под Турцима, са ножем под грлом, и нису порекли Христа. А ми, ако буде прогона, да останемо верни и посвећени. Наше паре нек узму антихристи, наше куће нека узму, наше њиве, наше животиње нека узму, као што каже свети Козма Етолски· али нашу веру не! Ево речи светог Козме· «Душа и Христос су вам потребни.То двоје цео свет да пропадне, не могу вам узети, осим ако их дате својом вољом. То двоје да чувате да их не изгубите».

Драги моји, сви који слушате ове речи, децо, жене и мушкарци који данас поштујете светог Димитрија, нека нико не постане издајник. Останимо сви верни. И ако дођу године уклете- а доћи ће-, и на земљи остане само један Хришћанин, један да само остане, довољан је и он. Тај један да победи. Победиће један,  неће победити многи. Неће победити антихристи, неће победити незнабошци, него ће победити Бог светог Димитрија.

«Боже Димитријев, помози нам» амин.

πσκοπος Αγουστνος

________________

ROYMANIKA

____________________

MITROPOLITUL AUGUSTIN DE FLORINA LA POMENIREA SFÂNTULUI DIMITRIE:

“Vine Antihristul. Numărul lui, 666, are o importanţă. Şi buletinele cu 666 sunt în programul instaurării lui. Să nu ia nimeni un astfel de buletin. Este semnul lui Antihrist”.

“… Multe şi mari minuni a făcut Sfântul Dimitrie. Vă amintesc doar una. Să nu creadă necredincioşii, dreptul lor; noi credem. Pentru că într-o astfel de sfântă zi, 26 octombrie 1912, Sfântul Dimitrie şi-a făcut minunea. Copiii Eladei strigau în divizii şi batalioane: Sfinte Dimitrie, fă minunea ta! Şi într-adevăr, în ziua Sfântului Dimitrie, au intrat în Tesalonic şi au înălţat steagul nostru pe Turnul Alb! Asta nu e minune?

***

Concluzia care este? Sfinţii sunt exemple. Atât Sfântul Dimitrie, cât şi Sfântul Nestor sunt exemple de credinţă, pe care şi noi trebuie să le imităm cât trăim în această viaţă, să le urmăm.
Se naşte întrebarea: Credem? Cu cuvintele credem, însă faptele demonstrează că nu avem nici măcar puţin din credinţa pe care au avut-o aceşti sfinţi. Dacă ar fi o prigoană – şi va fi prigoană – aşa cum a fost sub Diocleţian, nu ştiu câţi din aşa numiţii creştini vor rămâne credincioşi lui Hristos.
Va veni sita. Vine Antihristul. Numărul lui, 666, are o importanţă. Şi buletinele cu 666 sunt în programul instaurării lui. Să nu ia nimeni un astfel de buletin. Este semnul lui Antihrist. Acesta va cutremura lumea, îi va cerne pe cei mici şi pe cei mari, şi pe conducători şi pe supuşi, şi pe femei şi pe bărbaţi şi pe copii. Va încerca să-i pecetluiască pe toţi. Noi o singură pecete avem, pecetea Sfântului Botez. Antihristul va încerca să pecetluiască lumea cu pecetea satanei. Şi atunci din mii… unul, doar unul, se va împotrivi!
Este exagerat cuvântul meu? Nu este. Fiindcă ce împotrivire arată creştinii de astăzi în comparaţie cu creştinii din primele veacuri? Acelora li se punea cuţitul la gât, ca să hulească, dar nu huleau. Cei de astăzi hulesc fără să-i forţeze nimeni. Cine-i pune cuţitul la gât falsului creştin de huleşte? Dacă deci acum fără cuţit, fără prigoană, hulesc, închipuieşte-ţi ce se va întâmpla când va veni Antihrist…
Noi ce trebuie să facem? Să credem. Să ne rugăm: Dă-ne, Doamne, credinţă!, credinţa pe care au avut-o Sfântul Dimitrie şi Sfântul Nestor, credinţa pe care au avut-o strămoşii noştri; Patru sute de ani au trăit sub turci, cu cuţitul la gât, dar nu s-au lepădat de Hristos. Şi noi, dacă va fi o prigoană, să rămânem toţi credincioşi şi devotaţi. Banii noştri să-i ia antihriştii, casele noastre să le ia, ogoarele noastre să le ia, animalele noastre să le ia, cum zice Sfântului Cosma Etolianul; însă credinţa noastră în Hristos, nu! Iată cuvintele Sfântului Cosma: „De suflet şi de Hristos aveţi nevoie. Pe acestea două, întreaga lume de-ar cădea, nu pot să vi le ia, doar dacă le veţi da de bunăvoie. Acestea două să le păziţi ca să nu le pierdeţi”.
Iubiţii mei, fie ca din toţi câţi auziţi cuvintele mele, copii, femei şi bărbaţi, care îl cinstiţi astăzi pe Sfântul Dimitrie, nimeni să nu ajungă trădător. Să rămânem toţi credincioşi. Şi chiar dacă o să vină ani blestemaţi – şi vor veni -, şi pe pământ va rămâne un singur creştin, unul singur să rămână, ajunge acesta. Acest unul va învinge. Va învinge unul, nu vor învinge cei mulţi. Nu vor învinge antihriştii, nu vor învinge ateii, ci va învinge Dumnezeul Sfântului Dimitrie.
„Dumnezeul lui Dimitrie, ajută-ne”. Amin.”

(traducere: Frăţia Ortodoxă Misionară „Sfinţii Trei Noi Ierarhi”, sursa: A.K.)


(
Говор Митрополита Флорине у Светом храму Светог Димитрија К. Калиникис-  Флорина, Понедељак –26-10-1987)

“ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΘΑ ΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΟΥΜΕ”

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 16th, 2010 | filed Filed under: ΒΙΝΤΕΟ (αποσπασμ.)

ΕΠΕΣΤΡAΦΗ ΑΠΟ ΤΟ YouTube ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ

“ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΘΑ ΤΗΝ ΚΡΑΤΗΣΟΥΜΕ”

ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

Μετά από τα στοιχεία που καταθέσαμε ο χρήστης Antixristos που 2 φορές κατέβασε την ομιλία του Γέροντος , με την «άξίωση» ότι παραβιάστηκαν τα «πνευματικά του δικαιώματα»! δεν μπόρεσε να πείσει το YouTube ότι είναι δική του και την επέστρεψε.
Δεν ξέρουμε ποιoς ή ποιοι κρύβονται πίσω από το όνομα του χρήστη Antixristos. Ζητήσαμε τα στοιχεία του από το YouTube, αλλά δεν μας τα έδωσε· μας επέστρεψε όμως το βίντεο.
Μπορείτε να ακούσετε το μικρό απόσπασμα της ομιλίας, που έχει διάρκεια 1,22 λεπτά.
Σύντομα θα ανεβάσουμε και το υπόλοιπο μέρος της ομιλίας του αγωνιστού ιεράρχου,  αφού τόσο πολύ ενοχλεί τον αντίχριστο και το συγγενολόι του.

Ο Γέροντας έφυγε για την Θριαμβεύουσα Εκκλησία, αλλά  δεν εγκατέλειψε τον αγώνα, όπως μας το υποσχέθηκε. Υπερασπίζεται τα όσια και τα ιερά της Ορθοδόξου Πίστεως. Τάσσεται με τους αγωνιζομένους χριστιανούς της Στρατευομένης Εκκλησίας και μάχεται εναντίον των οικουμενιστών, των μασόνων και των σκοτεινών δυνάμεων. Οι ομιλίες του αφυπνίζουν τους πιστούς και συνταράσσουν τους δαιμονοποιημένους ανθρώπους. Ας μπούμε κι εμείς στον ιερό αυτό αγώνα της πίστεως για να έχουμε την ευχή του.

_______________________

___________________

Η επιστροφή μας ανακοινώθηκε με το εξής μήνυμα:

Θέμα     Re: [#701834053] YouTube DMCA Counter-Notification
Αποστολέας     Copyright Service Add contact
Παραλήπτης     akaplanoglou@augoustinos-kantiotis.gr Add contact
Ημ/νία     Σήμερα 01:01

Hi there,
In accordance with the Digital Millennium Copyright Act, we've completed
processing your counter-notification regarding your video:

http://www.youtube.com/watch?v=X86rhf4abp0

This content has been restored and your account will not be penalized.
Sincerely,

The YouTube Team

ΕΚΚΛHΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΟΣ ΓΙΑ ΕΥΡΕΣΗ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΩΝ

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 16th, 2010 | filed Filed under: ΠΝΕΥΜ. ΠΑΙΔΙΑ ΓΕΡΟΝΤΑ

ΕΚΚΛHΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΟΣ «πατηρ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ»

ΓΙΑ ΕΥΡΕΣΗ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΩΝ

προμ. μικρ ιστ.

www.augoustinos-kantiotis.gr

μεταφραστ.ιστ

ΕΚΚΛHΣΗ

H ορθόδοξη πατερική φωνή του Έλληνος ιεράρχου της Φλώρινας π. Αυγουστίνου Καντιώτου που δεν εσίγησε την άγρια Κατοχή μπροστά στις λόγχες των Ιταλών στα Γιάννενα το 1941, μπροστά στις λόγχες των Γερμανών στην Μακεδονία το 1942-1945, μπροστά στην άγρια προπαγάνδα των Βουλγαροσκοπιανών στην Φλώρινα το 1942-43, μπροστά σε βασιλείς και ηγεμόνες, μπροστά σε δικτάτορας και «δημοκράτες», μπροστά σε αναξίους αρχιερείς του 20ου αιώνος, δεν θα σιγήσει ούτε και τώρα, που τα πάντα προδίδονται.  Αν κάποιοι βιάστηκαν να πανηγυρίσουν την κοίμησή του, έκαναν μεγάλο λάθος.  Απo εδώ και εμπρός θα πρέπει να τον φοβούνται περισσότερο. ΓΙΑΤΙ;

  • 1. Τώρα θα έχει μεγαλύτερη παρρησία στον θρόνο του Θεού και θα ακούεται πιο ισχυρή η φωνή του.

  • 2. Θα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του αγώνος, όπως μας το υποσχέθηκε, και τα βέλη των εχθρών δεν θα μπορούν να τον πλήξουν.

  • 3. Οι αγωνιζόμενοι χριστιανοί θα τον επικαλούνται και θα τον έχουν οδηγό και προστάτη τους.

Με τις πρεσβείες του αλλά και τους πύρινους λόγους του, που διασώζονται και θα δοθούν ως πνευματική κληρονομιά στους πιστούς, αλλά και με τις πολύτιμες πατρικές συμβουλές του, που βρίσκονται στα βιβλία του, παλαιά και νέα, στα κηρύγματά του προφορικά και γραπτά, στους αγώνες του για την κάθαρση της Εκκλησίας, στους διωγμούς και στις περιπέτειές του, θα σημάνουν συναγερμό. Τα κηρύγματά του θα πυρπολήσουν τις καρδιές των ορθοδόξων χριστιανών για να αντισταθούν στην θύελλα του Οικουμενισμού και της Παγκοσμιοποίησης, που έρχεται για να σαρώσει την οικουμένη.

ΝΑ ΞΥΠΝΗΣΟΥΜΕ ΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΓΙΑ ΝΑ MH ΒΡΕΘΟΥΜΕ

ΠΡΟ ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

_____________________________

___________________________

  • Mια μικρή γεύση του εγερτηρίου αυτού σαλπίσματος, που μπορεί να δώσει ο αγωνιστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας π. Αυγουστίνος Καντιώτης και μετά την κοίμησή του, μπορούν να βρουν οι χριστιανοί στο YouTupe, στην διεύθυνση episkoposa.

  • Αν ξυπνήσουμε οι Ορθόδοξοι οι κακοί αρχιερείς και πατριάρχαι που σαν προβατόσχημοι λύκοι βρίσκονται μέσα στην Μάνδρα του Χριστού και οικουμενίζουν και μασονίζουν θα φύγουν δρομέως από τα παράθυρα, από τα κεραμίδια και τους φράχτες της Ορθοδόξου Στρατευομένης Εκκλησίας. Το ξύπνημα αυτό των ορθοδόξων λαών, αν θέλει ο Θεός, μπορεί να το κάνει και ένας καλόγερος.
    Η ιστοσελίδα μας που φέρει το όνομά του Γέροντος αγωνίστου ιεράρχου έγινε για να μεταφέρει την ορθόδοξη πατερική φωνή του σ’ όλους τους ορθοδόξους λαούς. Να τους συνδέσει με τον Χριστό, που είναι η μοναδική Αλήθεια στον κόσμο και αξίζει κανείς όχι μία ζωή, αλλά χίλιες ζωές να θυσιάσει για Εκείνον».

  • H φωνή του σεβάσμιου αγωνίστου ιεράρχου θα ηχήσει και πάλι. Θα γίνει Θούριος του Ρήγα και θα μαζέψει γύρω του όλους τους ορθόδοξους λαούς, που ως λέοντες πυρ πνέοντας θα αντισταθούν στα μασονικά σχέδια του οικουμενισμού και της παγκοσμιοποίησης.

  • Αν δεν ξυπνήσουμε οι ορθόδοξοι λαοί, λέει ο Γέροντας, η Ορθοδοξία δεν θα χαθεί, εμείς θα χάσουμε την πίστη μας και θα γίνουμε μια μάζα στα χέρια των σκοτεινών δυνάμεων.

ΜΕΓΑΛΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ

π. Αυγ......ιστΓια τον αγώνα αυτό έχει αφήσει ο Γέροντας επίσκοπος π. Αυγουστίνος ένα τεράστιο πνευματικό οπλοστάσιο και έχουμε την ευλογία του να το κυκλοφορήσουμε. Στο πνευματικό αυτό οπλοστάσιο μπορούν να καταφεύγουν οι χριστιανοί με απόλυτη εμπιστοσύνη, γιατί όλοι οι λόγοι του στηρίζονται στην ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ και στην ΙΕΡΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ της ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.

Ο άξιος συνεχιστής των πατέρων της Ορθοδόξου Εκκλησίας π. Αυγουστίνος Καντιώτης άφησε ως κληρονομιά στους πιστούς πάνω από 100 βιβλία, παλαιά και νέα. Άφησε χιλιάδες γραπτά κηρύγματα και μπορεί ο κάθε χριστιανός να βρει ότι του χρειάζεται για τον αγώνα της ζωής. Άφησε όμως και κάτι άλλο· -ένα μικρό μέρος απ’ αυτό κυκλοφόρησε στους πιστούς-, άφησε ηχητικά την φωνή του. Χιλιάδες ομιλίες του π. Αυγουστίνου υπάρχουν σε κασέττες. Αν δοθούν στους αγωνιζομένους χριστιανούς, θα χάσουν τον ύπνο τους οι προβατόσχημοι λύκοι.

Η ιστοσελίδα μας www.augoustinos-kantiotis.gr

  • 1. Δίνει άδεια στους πιστούς να κατεβάζουν τ’ αποσπάσματα των ομιλιών του Γέροντος επισκόπου π. Αυγουστίνου Καντιώτου από την διεύθυνση episkoposa, που ανεβάζουμε στο YouTupe, για να βρίσκονται στα χέρια τους σε περίπτωση φιμώσεως ή αποκλεισμού των ορθοδόξων χριστιανικών φωνών.

  • 2. Δηλώνει ότι το τεράστιο παραπάνω υλικό που άφησε ο Γέροντας, θα αξιοποιηθεί και ότι χρειάζεται για τον πνευματικό αγώνα θα δωθεί στους πιστούς.

  • sxed.-5

ΕΚΚΛHΣΗ ΓΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΤΑΣ

ΕΘΕΛΟΝΤΑΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΑΣ

sxed.-5

Για να φτάσει ο ορθόδοξος πατερικός λόγος του Γέροντος σ’ όλους τους ορθόδοξους λαούς, χρειαζόμαστε συνεργάτας. Ο θερισμός πολύς οι εργάτες όμως ολίγοι.

Γνωρίζουμε ότι παρακολουθούν την ιστοσελίδα μας ορθόδοξοι χριστιανοί απ’ όλο τον κόσμο. Τους παρακαλούμε, όσοι γνωρίζουν τα Ελληνικά και μια  δεύτερη γλώσσα· Ρωσικά, Αγγλικά, Γαλλικά Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά, Σέρβικα, Βουλγαρικά και όποια γλώσσα εκείνοι ξέρουν και έχουν διάθεση να αφιερώσουν λίγο από τον πολύτιμο χρόνο τους, να επικοινωνήσουν μαζί μας. Να μεταφράσουν στην γλώσσα τους εθελοντικά όποια αποσπάσματα ομιλιών ή συμβουλών  του Γέροντος αγωνιστού ιεράρχου από την ιστοσελίδα μας θέλουν και μπορούν. Θα είναι πολύτιμη η προσφορά τους.
Λάβαμε μια είδηση από την Γεωργία, γραμμένη στα Αγγλικά. Και αυτός ο τρόπος επικοινωνίας είναι δεκτός. Παρακαλούμε τους αδελφούς που γνωρίζουν καλά την Αγγλική γλώσσα και θέλουν να βοηθήσουν εθελοντικά, ας επικοινωνήσουν μαζί μας.

Το e-mail μας βρίσκεται στο τέλος της ιστοσελίδος, και επάνω δεξιά η επικοινωνία. Τους ευχαριστούμε εκ των προτέρων και να είναι βέβαιοι ότι  Γέροντας αγωνιστής ιεράρχης από την θριαμβεύουσα Εκκλησία θα τους δίδει την ευλογία του και θα τους αναδεικνύει άξιους συνεργάτες του και συνεχιστές των αγίων Πατέρων της ΜΙΑΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.

ΜΕΓΑΛΗ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΩΝ

Σήμερα με πολύ αγάπη ακούνε την φωνή του Γέροντος όχι μόνο Έλληνες χριστιανοί, αλλά και άλλοι ορθόδοξοι λαοί, με την βοήθεια των μεταφραστών.

prima-coperta lucru-coperta_vol3coperta_final_vol2

Οι ορθόδοξοι χριστιανοί της Ρουμανίας μέσα  σε ένα χρόνο εξέδωσαν 4 βιβλία με κηρύγματα του σεβαστού επισκόπου π. Αυγουστίνου  μεταφρασμένα στα Ρουμανικά. Φέρουν τον τίτλο· Mας ομιλεί ο πατέρας Αυγουστίνος o Mητροπολίτης των 103 ετών (το 1ο βιβλίο), και των 104 ετών (το 2ο και 3ο). Tο 4ο μόλις εκυκλοφόρησε.

coperta_vol4_curbeΟι Ρουμάνοι της Ιρλανδία μας παρακάλεσαν να βάζουμε στην αρχή της εβδομάδος το κήρυγμα της Κυριακής στην ιστοσελίδα μας για να φτάνει εγκαίρως μεταφρασμένο στην γλώσσα τους, και να μοιράζεται στους Ορθόδοξους ναούς τους.
Για την κοίμηση του Γέροντος λάβαμε το μήνυμα, που έλεγε· «Εδώ στην Ισπανία, οι λίγοι Ορθόδοξοι που είμαστε αγαπούσαμε πολύ τον επίσκοπο Αυγουστίνο. Στις δύσκολες στιγμές της πνευματικής μας ζωής οι ομιλίες του Αυγουστίνου πάντα ήταν και είναι μια μεγάλη παρηγοριά… Νιώθουμε τον επίσκοπο Αυγουστίνο πολύ κοντά μας. Ήταν αυθεντικός πατέρας γι’ εμάς. Σχεδόν κάθε μέρα ακούμε τις ομιλίες του».

ΖΗΤΟΥΜΕ ΚΑΙ ΣΕΡΒΟΥΣ ΕΘΕΛΟΝΤΑΣ

Σερβικές αγωνιστικές ιστοσελίδες δημοσιεύουν σκίτσα του Γέροντος επισκόπου, που μιλούν σ’ όλες τις γλώσσες, με κάποιες δικές μας αναγκαίες μικρές προσθήκες. Δημοσιεύουν όμως και αγωνιστικές ομιλίες του Ορθοδόξου ιεράρχου π. Αυγουστίνου μεταφρασμένες στην γλώσσα τους.  Τα λίγα Σέρβικα που γνωρίζουν οι συνεργάτες μας, δεν επαρκούν για να καλύψουμε τον μεγάλο αγώνα που κάνει ο επίσκοπος του Κοσσόβου Αρτέμιος, εναντίον μιας ομάδας 5 Σέρβων ιεραρχών, που κατέλαβαν την Ιερά Σύνοδο της Σερβίας και συμπεριφέρονται σαν Οικουμενική Σύνοδο!!! Τα μέλη της Συνόδου αυτής που ονομάζεται SOE είναι τα ίδια εδώ και πολλά χρόνια. Οι ιεράρχαι αυτοί ειναι μάλλον υπάλληλοι και γκαρσόνια των ξένων δυνάμεων και του Πάπα, παρά ποιμένες της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Η ομιλίες του αειμνήστου επισκόπου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου θα βοηθήσουν τον Σέρβικο λαό για να αντισταθεί και να μην σκύψει τον τράχηλό του στις ξένες σύγχρονες Κατοχικές δυνάμεις, και θα παρακινήσει τους ορθόδοξους Σέρβους ιεράρχας που έχουν φόβο Θεού, ν’ αντισταθούν.
Παρακαλούμε αν κάποιος αδελφός από την Σερβία γνωρίζει καλά τα Ελληνικά ή κάποιος Έλληνας ξέρει καλά τα Σερβικά και θέλει εθελοντικά να βοηθήσει, ας επικοινωνήσει μαζί μας, με το e-mail ή με την στήλη· “ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ”

ΕΙΝΑΙ ΔΕΚΤΗ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ, ΓΙΑ ΝΑ ΒΓΑΛΟΥΜΕ ΕΙΣ ΠΕΡΑΣ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΝΕΘΕΣΕ Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΗΣ
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ

ΜΗΝ ΑΠΕΛΠΙΖΕΣΘΕ, ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 16th, 2010 | filed Filed under: ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

ΜΗΝ ΑΠΕΛΠΙΖΕΣΘΕ,

ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΓΧΩΡΗΣΙΣ

Απόσπασμα ομιλίας Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Ο Χριστός συγχωρεί τ’ αμαρτήματα μας. Αν κανένα κορίτσι ή κανένας άνδρας ή καμμιά γυναίκα στον μάταιο και απατηλό και απατεώνα αυτό κόσμο γλυστρήσει και πέσει στην αμαρτία, να μη απελπισθεί.

Τί να κάνει; Να τρέξει στον Χριστό.

Τί να κάνωμε; Σαν τον άσωτο, σαν την πόρνη, σαν το ληστή, να πέσωμε στα ματωμένα πόδια του Χριστού μας και να του πουμε· Χριστέ, συγχώρεσέ μας. Και αν το πούμε όχι με τα χείλη μας, αλλά μέσα από την καρδιά μας, άμα κλαύσωμε και πονέσωμε, όπως η πόρνη, τότε από τα ουράνια θ’ ακουστεί η φωνή, στα βάθη της καρδιάς μας· «Τέκνον, αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου» (Ματθ. 9,2). Παιδί μου, παίρνω σφουγγάρι και σβήνω τ’ αμαρτήματά σου. Αλλά πρόσεχε από εδώ κ’ εμπρός, να μην πέσεις στην αμαρτία. Να φυλάγεσαι από αυτήν όπως φυλάγεσαι από το φίδι. Όπως φεύγεις από το φίδι, όπως φεύγεις το αστροπελέκι, όπως φεύγεις τη φωτιά, όπως φεύγεις την αρρώστια, φεύγε την αμαρτία και σώζου.

Ναι αδελφοί μου! Μην απελπίζεστε. Από την ώρα που τα άγια χείλη του Χριστού είπαν την παραβολή του ασώτου, από την ώρα που επάνω στο Γολγοθά άνοιξε τα χέρια του ο Χριστός και έχυσε το τίμιον του αίμα, από την ώρα εκείνη χιλιάδες αμαρτωλοί ελούσθησαν και λούζονται μέσα στα δάκρυα της μετανοίας και εξομολογήσεως και σώζονται.

Μετά την σταυρική θυσία του Χριστού, δεν υπάρχει πλέον αμαρτία και έγκλημα που να μη τη νικά το έλεος του Θεού. Ακριβώς αυτή τη μεγάλη ελπίδα και παρηγοριά δίνει ο Θεός στον άνθρωπο.


________________________________________


*************************************************************************

***************************************************************************

ΒΡEIΤΕ ΣΕΒΑΣΜΙΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΘΕΙΤΕ Τ’ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ ΣΑΣ

…Παλεύει ο Χριστός και η αμαρτία. Θα νικήσει ο Χριστός, θα νικήσει το έλεος. Σφουγγίστε τα δάκρυά σας αμαρτωλοί, παρηγορηθείτε και μεταβείτε στο εξομολογητήριο. Ανοίξτε τις καρδιές σας και πέστε τ’ αμαρτήματά σας.

Γυναίκες, άνδρες, μικροί, μεγάλοι, τέκνα του Θεού, μεταβείτε στον εξομολογητήριο, για ν’ ακούσετε κ’ εσείς μέσα στην καρδιά σας τον σωτήριο λόγο «Θάρσει, τέκνον· αφέωνταί σοι αι αμαρτίαι σου» (Ματθ. 9,2).

Μηνυματα που παραλαβαμε

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 16th, 2010 | filed Filed under: ΜΗΝΥΜ. ΠΑΡΑΛ. ΠΡΟΩΘ.

Αμετανόητος ο Βαρθολομαίος

συνεχίζει την αντεθνική τουρκοποίηση των Ιεραρχών

Τους έχει γεμίσει ψέματα ότι θα γίνουν… πατριάρχες!

(Ανταπόκριση του »Αθηναίου»)
(www.kalami.net)
Αδόκιμη προσπάθεια κατέβαλε χθες το «Οικουμενικό» Πατριαρχείο να απαντήσει, εμμέσως, στο ερώτημα που έθεσε το «Καλάμι» αναφορικά με το εάν είναι αλήθεια  ή όχι ότι οι Κανονισμοί και το Φερμάνι του 1862, το οποίο διέπει τη λειτουργία του Πατριαρχείου σήμερα, επιβάλλει ο Πατριάρχης να είναι γεννημένος Τούρκος και ο πατέρας του επίσης να είναι γεννημένος Τούρκος.
Μπλογκ που απηχεί τις απόψεις (και τις σκέψεις) του «Οικουμενικού» Πατριαρχείου, προσπάθησε να δικαιολογήσει την αντεθνική ενέργεια του κ. Βαρθολομαίου υποστηρίζοντας ότι «η εξέλιξη αυτή (σ.σ. της τουρκοποίησης των Ιεραρχών) είναι εξαιρετικά σημαντική στο πλαίσιο και της αντιμετώπισης μελλοντικά του προβλήματος διαδοχής αφού η Άγκυρα έθετε ως προϋπόθεση ο εκάστοτε Πατριάρχης να είναι κάτοχος της τουρκικής υπηκοότητας».
Ουδέν αναληθέστερον τούτου. Εμείς θα ξαναρωτήσουμε τον κ. Βαρθολομαίο αν και πότε άλλαξαν οι Κανονισμοί και το Φερμάνι του 1862 που διέπουν την ύπαρξη και λειτουργία του «οικουμενικού» Πατριαρχείου σήμερα.
Όσον και το αποφεύγει θα υποχρεωθεί κάποια στιγμή να απαντήσει. Να μας πει, δηλαδή, αν συνειδητά κοροϊδεύει και εξαπατά τους Ιεράρχες όταν τους «υπόσχεται» πατριαρχικό θώκο την ώρα που γνωρίζει ότι Ιεράρχης Τούρκος υπήκοος έχει δικαίωμα να γίνει Ιεράρχης του «οικουμενικού» θρόνου όχι, όμως, και Πατριάρχης αφού γι’ αυτό απαιτείται «να είναι Τούρκος υπήκοος τουλάχιστον πατρόθεν». Είναι έτσι κ. Βαρθολομαίε; Δεν είναι; Άλλαξαν οι Κανονισμοί; Πότε; Γιατί κάνεις την …πάπια και δεν απαντάς;
Τι φοβάστε; Βάλτε τον Αρχιγραμματέα σας, γνωστό δια-ψεύστη Αρχιμανδρίτη Ελπιδοφόρο Λαμπρυνιάδη, να «αποκαταστήσει την αλήθεια», αν τολμάτε. Διότι εκτός του ότι έχετε, πολύ φοβούμεθα, αποκρύψει την αλήθεια από τους Ιεράρχες σας, δηλαδή τους έχετε παραπλανήσει αναφορικά με τους Κανονισμούς και το Καταστατικό του 1862, το ζήτημα είναι ότι το Πατριαρχείο αν, όπως ισχυρίζεσθε εσείς είναι ότι, για να ασκήσει τη «οικουμενική» του δραστηριότητα δεν μπορεί να περιορίζεται σε Τούρκους μόνο υπηκόους! Η δε η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να μην παρεμποδίζει τη δραστηριότητά του…
Επομένως ΚΑΜΙΑ υποχρέωση έχουν οι μη τουρκογεννημένοι Ιεράρχες να γίνουν Τούρκοι υπήκοοι διαιωνίζοντας, έτσι την επικυριαρχία των Τούρκων πάνω στην Ορθοδοξία την οποία ουσιαστικά και τυπικά διοικούν για 557 τώρα χρόνια! Πιστεύουμε ότι πολλοί Ιεράρχες ενήργησαν καλοπροαίρετα και κυρίως έχοντας κατά νου την διάσωση και την διαιώνιση του Πατριαρχείου. Ωστόσο είναι ΧΡΕΟΣ τους  να μην επιτρέψουν να τους εντάξουν οι Τούρκοι στις ευρύτερες επιδιώξεις τους στην περιοχή.
Αυτή η θεωρία ότι πρέπει ο Οικουμενικός Πατριάρχης των Ορθοδόξων Χριστιανών να εκλέγεται αποκλειστικά  από Τούρκους αρχιερείς είναι παράλογη, παράνομη και προκλητική.
Ο κ. Βαρθολομαίος, εφόσον πιστεύει ότι ηγείται της ελληνικής ορθοδόξου εκκλησίας, έπρεπε να κάνει προσπάθειες να ελληνοποιήσει τους ιεράρχες και τον εαυτό του. Να τους τουρκοποιήσει ήθελε και ο Αλή Πασάς!
Υπενθυμίζεται ότι το θέμα της χορήγησης χορήγησης τουρκικής υπηκοότητας στους Ιεράρχες του Θρόνου (σ.σ. Ιεράρχες Απόδημου Ελληνισμού και Ιεράρχες Νέων Χωρών) από το εξωτερικό είχε τεθεί κατά την συνάντηση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου με τον Πρωθυπουργό της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Ι. Μονή Αγίου Γεωργίου Κουδουνά, στην Πρίγκηπο τον Αύγουστο του 2009.
Μέχρι σήμερα περισσότεροι από 20 Ιεράρχες του Πατριαρχείου από όλο τον κόσμο υπέβαλαν αίτηση και τα σχετικά δικαιολογητικά στις αρμόδιες υπηρεσίες. 14 Ιεράρχες ήδη έλαβαν την τουρκική υπηκοότητα ενώ δεν εγκρίθηκε η αίτηση του Αυστρίας κ. Μιχαήλ.

‘Ελληνες, φυλαχτείτε, οι μητροπολίτες μας έγιναν…Τούρκοι!
Επειδή, μεγάλη και εκ του πονηρού αναισθησία και χοντροπετσά έχει πέσει τόσο στο «οικουμενικό» Πατριαρχείο όσο και στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής (όπως κατάντησε ο Βαρθολομαίος την άλλοτε κραταιά Αρχιεπισκοπή Βορείου και Νοτίου Αμερικής) αλλά και σε ΟΛΕΣ τις Μητροπόλεις των Επαρχιών του Φαναρίου και των Νέων, λεγομένων, Χωρών, αναφορικά με τους Ιεράρχες που έσπευσαν εθελοντικά να γίνουν και Τούρκοι  υπήκοοι, εξαπατηθέντες (;) από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο ότι, τάχατες, θα μπορούσαν έτσι να γίνουν …Πατριάρχες (!)
Επειδή, ουδείς από αυτούς τους σύγχρονους Δούρειους Ίππους του ελληνισμού αποφάσισε οικειοθελώς να δημοσιοποιήσει ότι εφεξής είναι …Τούρκος, για να γνωρίζουν οι Έλληνες πιστοί και να τους αποφεύγουν όπως ο …διάβολος το λιβάνι, αφού πλέον θα εμφορούνται από αισθήματα …υπερηφάνειας και τιμής για την Ημισέλινο… (Δεν έχουμε τίποτε με τον τουρκικό λαό, με τους Ιεράρχες μας τα έχουμε).
Επειδή, είναι βέβαιο ότι εφεξής θα αποδίδουν λογαριασμό στο «αφεντικό» τους που δεν θα είναι άλλος από τον εκάστοτε Τούρκο Νομάρχη Κωνσταντινουπόλεως.
Για όλους αυτούς τους λόγους, το «Κ» δημοσιεύει ΟΛΑ τα ονόματα όπως η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι ενέκρινε, «το αίτημα του Πατριαρχείου (!)  για απόδοση τουρκικής υπηκοότητας».
Να σημειωθεί ότι η τουρκική κυβέρνηση, συνεχίζοντας (με την άδεια και την προτροπή του «οικουμενικού» Πατριαρχείου και προσωπικά του Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου) την απαράδεκτη επέμβαση και διοίκηση, επί 148 χρόνια, στα ζητήματα και τις υποθέσεις των 400 εκατομμυρίων χριστιανών ορθοδόξων ανά τον κόσμο, αρνήθηκε να χορηγήσει υπηκοότητα  στον εκ των αιτούντων Μητροπολίτη Αυστρίας κ. Μιχαήλ. Ας πρόσεχε… Ή μάλλον, σώθηκε!
Υπάρχει, όμως, δυστυχώς, και «δεύτερη δέσμη» αιτήσεων Αρχιερέων και εν δυνάμει «πατριαρχών» να λάβουν την τουρκική υπηκοότητα. Επ’ αυτών αναμένεται η απάντηση των Τουρκικών αρχών. Εμείς, μόλις μάθουμε τα ονόματά τους, θα επανέλθουμε.
Οι πρώτοι 14 Ορθόδοξοι Μητροπολίτες που έγιναν …Τούρκοι είναι:
Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέας. Δαρδανελλίων κ. Νικήτας. Ιεραπύτνης και Σητείας κ. Ευγένιος. Ιταλίας και Μελίτης κ. Γεννάδιος. Καρπάθου και Κάσου κ. Αμβρόσιος. Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος. Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ. Μιλήτου κ. Απόστολος. Μπουένος Άϊρες κ. Ταράσιος. Νέας Ζηλανδίας κ. Αμφιλόχιος. Πέτρας και Χερρονήσου κ. Νεκτάριος. Πισιδίας κ. Σωτήριος. Προικοννήσου κ. Ιωσήφ και Σύμης κ. Χρυσόστομος.
Στο μεταξύ, αναπάντητο εξακολουθεί να μένει από το «οικουμενικό» Πατριαρχείο το ερώτημα που είχε υποβάλλει το «Κ» στις 12 Οκτωβρίου 2010, δηλαδή δύο μέρες πριν από την επίσημα αναγγελία της τουρκικής κυβέρνησης για την τουρκοποίηση των 14ων Ιεραρχών, αναφορικά με το εάν είναι αλήθεια  ή όχι ότι οι Κανονισμοί και το Φερμάνι του 1862, το οποίο διέπει τη λειτουργία του Πατριαρχείου σήμερα, επιβάλλει ο Πατριάρχης να είναι γεννημένος Τούρκος και ο πατέρας του επίσης να είναι γεννημένος Τούρκος.
Όσο τηρεί ειδήμονα σιωπή το Πατριαρχείο, τόσο επιβεβαιώνεται ότι ο κ. Βαρθολομαίος συνειδητά εξαπάτησε τους Ιεράρχες των Επαρχιών του τάζοντάς τους «φύκια για μεταξωτές κορδέλες»…
Και ο νοών, νοείτο.
(14 Οκτωβρίου 2010)

Τουρκοποίηση μητροπολιτών: Οφείλει να απαντήσει το Φανάρι
Επειδή το «Οικουμενικό» Πατριαρχείο δεν υποστέλλει τις υστερόβουλες και εθνικά απαράδεκτες προσπάθειές του να μεταμορφώσει σε Τούρκους τους Ιεράρχες του Απόδημου Ελληνισμού και των Νέων, λεγομένων, Χωρών (!) εμείς θέλουμε ευθέως να ρωτήσουμε τον κ. Βαρθολομαίο, και περιμένουμε απάντηση:
Είναι αλήθεια, Παναγιώτατε, ότι οι Κανονισμοί και το Φερμάνι του 1862, το οποίο διέπει τη λειτουργία του Πατριαρχείου σήμερα, επιβάλλει ο Πατριάρχης να είναι γεννημένος Τούρκος και ο πατέρας του επίσης να είναι γεννημένος Τούρκος; Επομένως, πως μπορεί να γίνει αυτό το οποίο ισχυρίζεστε ότι, δηλαδή, ένας αμερικανογεννημένος ή ελλαδογεννημένος Ιεράρχης μπορεί να να πάρει πολιτική Τουρκική υπηκοότητα και στη συνέχεια, εάν τον εγκρίνει «φυσικά» η Νομαρχία της Κωνσταντινούπολης, να γίνει Πατριάρχης, όταν το «Καταστατικό» επιβάλλει αυτούς τους δύο όρους;  Έχει αλλάξει το «Καταστατικό» αυτό κ. Βαρθολομαίε και, αν ναι, πότε;
Αν δεν άλλαξε, γιατί κοροϊδεύετε (κοινώς εξαπατάτε) τους Ιεράρχες και τους υπόσχεστε πράγματα που δεν μπορούν να συμβούν; Μήπως για να τους δελεάσετε για να «εγγράψουν» ευκολότερα ακίνητα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπως ζητήσατε, κάτι που ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δημήτριος σε συνέντευξή του έχει ξεκαθαρίσει πως σε ό,τι αφορά τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, δεν μπορεί να γίνει αυτό για «νομικούς λόγους»; Ποιοί είναι οι «νομικοί λόγοι» σεβασμιότατε; Δεν κάνει να τους μάθουμε και μεις; Μήπως επειδή το «Οικουμενικό» Πατριαρχείο δεν είναι Νομικό πρόσωπο και, επομένως, δεν μπορεί και δεν δικαιούται να έχει στην κατοχή του ακίνητη περιουσία και η όποια ακίνητη περιουσία ήθελε ενδεχομένως μεταβιβαστεί από τις Επαρχίες και τις Νέες Χώρες θα περάσει αυτομάτως σε τουρκική κατοχή; Και σε ποιό όνομα θα γίνει η συμβολαιογραφική πράξη μεταβίβασης;
Σύμφωνα πάντα με τους ίδιους «Κανονισμούς», το πολύ που μπορεί να γίνει ένας Ιεράρχης που δεν είναι «πατρόθεν» Τούρκος αλλά απόκτησε την τουρκική υπηκοότητα, είναι να χρηστεί Ιεράρχης του «Οικουμενικού θρόνου».  Τ΄ακούτε Άγιοι που σπεύσατε (όσοι σπεύσατε) να υποβάλετε αιτήσεις για να γίνεται τούρκοι υπήκοοι; «Μην προσδοκάτε πλούτοι να σας δώκει η Ιθάκη». Τα έχει κρατήσει όλα για τον εαυτό της…
Αλλά σεβασμιότατε Δημήτριε, δεν είναι άραγε υποχρέωσή σας να ενημερώσετε σχετικά τους ιεράρχες της αρχιεπισκοπής σας ώστε να γνωρίζουν οι άμοιροι τι τους περιμένει όταν γενούν (όσοι γεννούν) Τούρκοι;
Και κάτι τελευταίο, αλλά όχι και μικρότερης σημασίας: Όσοι Ιεράρχες του απόδημου ελληνισμού θελήσουν στο μέλλον ή έχουν ήδη κάνει αίτηση στην νομαρχία της Κωνσταντινουπόλεως να λάβουν τουρκική υπηκοότητα, πρέπει με δημόσια δήλωσή τους να το γνωστοποιήσουν άμεσα στο ποίμνιό τους.
Δεν μπορεί ο Έλληνας να έχει θρησκευτικό «αφεντικό» Τούρκο και να μην το γνωρίζει… Σε κάθε άλλη περίπτωση, αν, δηλαδή, γίνει κρυπτοτούρκος, θα πρέπει να ξυρίζεται…
(13 Οκτ. ’10)

sxed. 1

ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΛΑΒΑΜΕ

Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η ! ! ! . . . Ε Π Ε Ι Γ Ο Ν ! ! !

ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΕ ! ! !

Αγοράκι από τη Νάξο 5,5 ετών o Μάριος Β. πρόκειται να υποβληθεί σε
εγχείρηση μεταμόσχευσης μυελού των οστών. Απαιτείται μεγάλος αριθμός φιαλών
ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΩΝ. Οσοι μπορούν να δόσουν παρακαλούνται θερμά να επικοινωνήσουν
άμεσα μαζί μου.
Τα ΜΜΕ και τα BLOGS που κοινοποιείται το παρόν παρακαλούνται να δόσουν τη
δημοσιότητα που είναι αναγκαία στην περίπτωση του παιδιού.
Για όσους πιθανόν ενδιαφέρονται να…….
βοηθήσουν το αγοράκι και την οικογένεια του με προσφορά ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΩΝ,
παρακαλούνται να έρθουν άμεσα σε επικοινωνία μαζί μου.

ΝΙΚΟΣ ΜΑΪΤΟΣ Πρόεδρος ΔΣ της ΟΝΑΣ τηλ. 6932 785 211.

Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΣΤΑΥΡΟΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΟ ΞΥΠΝΗΣΤΕ ΡΕ ΜΠΛΟΓΚ
http://ksipnistere.blogspot.com/2010/10/blog-post_3631.html

sxed. 1

Ο Μητροπολίτης Κονίτσης για την απόταξη αστυνομικών

που αρνήθηκαν να παραλάβουν την Κάρτα του Πολίτη

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΔΡΥΪΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, ΠΩΓΩΝΙΑΝΗΣ και ΚΟΝΙΤΣΗΣ
Ἀριθ. Πρωτ. 81
Ἐν Δελβινακίῳ τῇ 28ῃ Ὀκτωβρίου 2010
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶ Κονίτσης κ. ΑΝΔΡΕΑΣ, ἔκανε τὶς ἀκόλουθες Δηλώσεις :
« Μὲ ἱερὴ ἀγανάκτηση ὑψώνω φωνὴ διαμαρτυρίας καὶ λέω μιὰ καὶ μόνη λέξη, ποὺ χαρακτηρίζει τὰ τελευταῖα δραματικὰ καὶ ἀπαράδεκτα γεγονότα στὸν χῶρο τῆς Ἑλληνικῆς Ἀστυνομίας :
Ν Τ Ρ Ο Π Η !
Καὶ ἐξηγοῦμαι : Τὶς ἡμέρες αὐτὲς ἔγινε ἡ ἀπόταξη ἀπὸ τὸ τιμημένο Σῶμα τῆς ΕΛ.ΑΣ. γενναίου καὶ ἱκανοῦ ἀστυνομικοῦ, μὲ πολλὲς τιμητικὲς διακρίσεις. Παράλληλα ἔχει κινηθῆ ἡ διαδικασία ἀποτάξεως καὶ γιὰ δύο ἄλλους ἀστυνομικοὺς στὴν περιοχὴ τῆς Θεσσαλονίκης. Ὁ λόγος ; Ὁ λόγος εἶναι, ὅτι οἱ ἐν λόγῳ ἀστυνομικοὶ ἀρνήθηκαν νὰ πάρουν τὴν «κάρτα τοῦ πολίτη» γιὰ λόγους συνειδήσεως.
Ἄριστα ἔπραξαν τὰ γενναῖα αὐτὰ Ἑλληνόπουλα. Ἀπὸ τὴν ἀκριτική μου Ἐπαρχία τὰ συγχαίρω ἐγκαρδίως καὶ τὰ ἀσπάζομαι πατρικῶς, γιατὶ ἔγιναν διδάσκαλοι καὶ παράδειγμα γιὰ ὅλους μας.
Σὲ καιρούς, κατὰ τοὺς ὁποίους κάποιοι….
νεαροὶ ἀρνοῦνται νὰ ὑπηρετήσουν τὴν στρατιωτική τους θητεία γιὰ λόγους, δῆθεν, «συνειδήσεως» · καὶ τοὺς «μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ» ἡ Πολιτεία τοὺς ἔχει στὰ «ὤπα – ὤπα» καὶ τοὺς βάζει νὰ ὑπηρετοῦν, χωρὶς στρατιωτικὴ ἐνδυμασία, σὲ διάφορες ὑπηρεσίες ἀπ’ ὅπου μποροῦν, εὔκολα καὶ ἄνετα, νὰ ἀσκοῦν τὴν προπαγάνδα καὶ τὸν προσηλυτισμό τους, εἶναι ἀδιανόητο νὰ διώκωνται Ἑλληνόπουλα καὶ Χριστιανόπουλα, ἐπειδὴ θέλουν νὰ τιμοῦν τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἑλλάδα. Αὐτὸν τὸν διωγμὸ μόνο ἡ λέξη
Ν Τ Ρ Ο Π Η !
μπορεῖ νὰ τὸν χαρακτηρίσῃ. Ὅταν ὁ πρωθυπουργὸς τῆς Χώρας ὀνομάζει τὴν Ἑλλάδα «διεφθαρμένη», κι’ ὅταν ἀκοῦμε συνεχῶς γιὰ «μίζες» καὶ «λαδώματα», γιὰ σπατάλες καὶ γιὰ διασπάθιση τοῦ δημοσίου χρήματος, ὅταν γίνεται συνεχὴς πολεμικὴ κατὰ τῶν χριστιανικῶν ἀρχῶν, τῆς Ἐκκλησίας, καὶ τῆς Ἱστορίας, εἶναι αἰτία χαρᾶς μεγάλης καὶ αἰσιοδοξίας γιὰ τὴν πορεία τοῦ Ἔθνους, ἡ στάση τῶν γενναίων αὐτῶν ἀστυνομικῶν. Δόξα τῷ Θεῷ !
Γενναῖα Ἑλληνόπουλα ! Μὴ φοβᾶστε ! Ψηλὰ οἱ καρδιές. Ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Ἑλλάδα πάντοτε νικοῦν, ὅπως μᾶς τὸ θύμησε ἡ μεγάλη Ἐπέτειος τοῦ θρυλικοῦ «ΟΧΙ». Εἴμαστε στὸ πλευρό σας. Νἄχετε πάντα κατὰ νοῦν τὸν θεόπνευστο λόγο : «Διήλθομεν διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος καὶ ἐξήγαγες ὑμᾶς εἰς ἀναψυχὴν (Ψαλμ. ξε΄12). Ἡ Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα σᾶς θαυμάζει καὶ σᾶς καμαρώνει. Ὁ Χριστὸς μαζί σας ».
(Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως)

1.Διαχωρ.σκιτσ]

Σεβ. Κονίτσης κ.Ανδρέας :

Νοσηροί εγκέφαλοι επιδιώκουν να σβήσει η Βόρειος Ήπειρος !

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ


Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κ. ΑΝΔΡΕΑΣ, έκανε τιςακόλουθες δηλώσεις :
«Η Ελληνική Πολιτεία έδειξε για μια ακόμη φορά την «αγάπη» και το «ενδιαφέρον» της προς την πολύπαθη Βόρειο Ήπειρο : Ύστερα, δηλαδή, από την σύνταξη του Ο.Γ.Α., που για να την λάβη ο ενδιαφερόμενος έπρεπε υποχρεωτικά να διαμένη στην Ελλάδα, τώρα νέο χτύπημα καταφέρει εναντίον του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Συγκεκριμένα, για να πάρουν οι Βορειοηπειρώτες ταυτότητα ομογενούς πρέπει να παραμένουν στην Ελλάδα !
Ποιοί νοσηροί εγκέφαλοι εκδίδουν τέτοιες αποφάσεις ; Δεν αντιλαμβάνονται οι αρμόδιοι του Υπουργείου Εξωτερικών, ότι το μέτρο αυτό θα επιφέρη την ερήμωση της Βορείου Ηπείρου ; Γιατί αν οι Βορειοηπειρώτες έλθουν να κατοικήσουν στην Ελλάδα είναι ηλίου φαεινότερον, πως η Βόρειος Ήπειρος θα σβήση.
Η μήπως αυτό επιδιώκουν οι διοικούντες το υπουργείο εξωτερικών ; Εμείς δεν θέλουμε και δεν μπορούμε να το πιστέψουμε. Αν, παρά ταύτα, όμως, είναι μέσα στα σχέδιά τους η ερήμωσις της Βορείου Ηπείρου και, κατά συνέπειαν, το «κλείσιμο» όπως -όπως του Βορειοηπειρωτικού θέματος, τότε λυπούμεθα, και λυπούμεθα πολύ, αλλά και διαμαρτυρόμεθα εντόνως, γιατί με τέτοια μικρόψυχη και ηλίθια τακτική δεν αντιμετωπίζονται τα εθνικά ζητήματα.
Μετά την περίπτωση των συντάξεων του Ο.Γ.Α., έρχεται τώρα και το ζήτημα της ταυτότητος ομογενούς για να δώση την χαριστική βολή στον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό. Τότε, μετά τις διαμαρτυρίες και τον θόρυβο, η Ελληνική Κυβέρνηση υπανεχώρησε και υποσχέθηκε ότι το θέμα των συντάξεων θα ρυθμισθή. Ατυχώς, μέχρι τώρα, δεν έγινε τίποτε. Η Ελλάδα, αντί για Μητέρα Πατρίδα, αποδεικνύεται κακή μητρυϊά.
Έχουμε δε την βεβαιότητα ότι και στο θέμα της ταυτότητος ομογενούς, την ίδια παρελκυστική πολιτική θα ακολουθήση .
Ως πότε, όμως, η πολιτική της Χώρας μας θα είναι ερασιτεχνική ; Τα λάθη του παρελθόντος, αλλά και η κρισιμότητα των καιρών πρέπει να μας διδάσκουν και φρονηματίζουν. Τώρα, μάλιστα, που η πέραν του Ατλαντικού υπερδύναμη δείχνει ξανά «ενδιαφέρον» για τα Βαλκάνια, έχουμε αυξημένο καθήκον να μένουμε άγρυπνοι επί των επάλξεων του χρέους απέναντι των αδελφών της Βορείου Ηπείρου. Οι αρμόδιοι ας αναλάβουν, επί τέλους, τις ευθύνες τους».
(Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως

ΣΚΕΠΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 15th, 2010 | filed Filed under: εορτολογιο

ΣΚΕΠΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ

PanagiaΗ Παναγία, ἀγαπητοί μου, τῆς ὁποίας τὴν Σκέπη ἑορτάζουμε, εἶνε πρόσωπο ἱ­ερό. Ἀλλ᾿ ὅπως ὁ Υἱός της ἔγινε «σημεῖον ἀντιλεγό­μενον» (Λουκ. 2,34), ἔτσι καὶ ἐκείνη ποὺ τὸν φιλο­ξένησε στοὺς ἁγίους κόλπους της ὡς ἄνθρωπο. Μετὰ τὸν Χριστὸ ἡ Παναγία εἶνε σημεῖον ἀντιλεγόμενον. Ἄλλοι τὴν ὑβρίζουν καπηλικώτατα, τὴ βλα­­σφημοῦν, τὴν περιφρονοῦν· ἄλλοι ὅμως τὴν ἀ­γαποῦν, τὴ σέβονται, τὴν τιμοῦν, τὴν ὑψώ­νουν ὣς τὰ οὐράνια. Οἱ πα­πικοὶ ἔφθασαν ἀκόμη καὶ στὴν αἵρεσι τῆς «Μαριολατρίας», δηλα­δὴ νὰ τὴ λατρεύσουν ὡς θεά, ὅπως ἔκαναν γιὰ ἄλλες γυναῖκες οἱ ἀρ­χαῖοι πρόγονοί μας.
Ἡ Ὀρ­θόδοξος Ἐκ­κλησία ἀπέχει καὶ ἀπ’ τοὺς προτεστάντες ποὺ τὴ θεωροῦν ὡς ἁ­πλῆ γυναῖ­­κα, καὶ ἀπ’ τοὺς φράγκους ποὺ τὴν ἔχουν σχε­δὸν θεοποιήσει μὲ τελετὲς καὶ ἀγάλ­ματα. Οἱ ὀρθόδοξοι ἀκολουθοῦμε τὴ μέση καὶ βασιλι­κὴ ὁδό· τὴν τιμοῦμε ὑπεράνω ὅ­λων τῶν ἀνθρώπων καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀλλ’ ὄχι ὡς Θεόν. Ἀπὸ κα­ταβολῆς μέχρι συντελείας τοῦ κόσμου δὲ θὰ γεν­νηθῇ ἄλλο λογικὸ κτίσμα σὰν αὐτήν. Εἶνε ἡ «ἁ­γία ἁγίων μείζων» (Ἀκάθ. ὕμν. Ψ), ὑπερ­ά­νω τῶν ἁγί­ων ἀνδρῶν παλαιᾶς καὶ καινῆς δια­θήκης, ὑπερ­άνω πατριαρχῶν καὶ προφητῶν, ὑ­περάνω τοῦ τι­μίου Προδρόμου, ὑπεράνω πατέ­ρων καὶ μαρτύρων καὶ ὁσίων, ὑπεράνω ―προ­χω­ροῦμε― καὶ ἀγ­­γέλων καὶ ἀρχαγγέλων. Ναί, ἀλ­λὰ Θεὸς δὲν εἶνε. Θεὸς ἕνας εἶνε, ὁ Κύρι­ος ἡ­μῶν Ἰησοῦς Χρι­στός. Ὅπως στὸν οὐρανὸ ―λέ­νε οἱ πατέρες― ὑ­­π­άρχει ἕνας ἥλιος, μία σελήνη καὶ πολλὰ ἄστρα, ἔτσι στὸν πνευματικὸ οὐρανὸ τῆς Ἐκκλησίας ἥλι­­ος πνευματικὸς ἄδυτος εἶνε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, σελήνη – πανσέληνος ἡ Παναγία, καὶ ἑκατομμύρια ἄστρα οἱ ἅγιοι. «Οὐρανὸς πολύ­φωτος ἡ ἐκκλησία ἀνεδείχθη…» (κοντ. 13ης Σεπτ.)
Τιμοῦμε λοιπὸν τὴν Παναγία μας. Καὶ λόγῳ τῆς ἰδιαιτέρας σχέσεώς της μὲ τὸν Κύριο ἡ­μῶν Ἰησοῦν Χριστὸν τὴν ἔχουμε μεσίτρια. Ἐ­κείνη προσεύχεται διαρκῶς στὸ Χριστὸ γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου. Καὶ ἀφοῦ κατὰ τὴ Γραφὴ «πολὺ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη» (Ἰακ. 5, 16), πολὺ περισσότερο «ἰσχύει δέησις μη­τρὸς πρὸς εὐμένειαν Δεσπότου» (Μ. Ἀπόδ.).
Ἡ Παναγία εἶνε ἡ μητέρα τοῦ Θεοῦ, ἡ Θεοτόκος, ἀλλὰ καὶ ἡ μητέρα ὅλων τῶν Χριστι­ανῶν, «ἡ γλυκειά μας μάνα». Γι’ αὐτὸ καθένας, ὅποιος κι ἂν εἶνε καὶ σὲ ὅποια περίστασι κι ἂν βρεθῇ, ἐκείνην φωνάζει.
Ἡ Παναγία εἶνε ζωντανή. Ζῇ καὶ βασιλεύει, καὶ κάνει θαύματα, εἰς πεῖσμα τῶν ἀθέων. Μὲ τὴν ἁγιότητα καὶ τὴν παρρησία της, ἑλκύει τὸ ἔ­λεος τοῦ Θεοῦ. Τὰ θαύματά της εἶνε πολλά.
Ἕνα βιβλίο, ποὺ γνώρισε μεγάλη κυκλοφο­­ρία στὴν τουρκοκρατία, εἶνε ἡ «Ἁ­μαρτωλῶν Σω­τηρία». Ἦ­ταν τρόπον τινὰ τὸ ἀ­ναγνωστικὸ τῶν ὑ­ποδούλων καὶ ἡ μελέτη του γέννησε ἥρωες. Ὑποδεικνύει στοὺς ἁμαρτωλοὺς πῶς νὰ ζήσουν γιὰ νὰ σωθοῦν. Ὑπῆρχε στὰ σπίτια τῶν Χριστια­νῶν. Τὸ διάβαζα κ’ ἐγὼ μικρὸς στὸ πατρικό μου κ᾽ ἔκλαιγα ἀπὸ συγκίνησι. Τὸ βιβλίο αὐτὸ σὲ εἰδικὸ μέρος ἐξ­ι­στορεῖ πολλὰ ἀπὸ τὰ ἀναρίθμητα θαύματα ποὺ ἔκανε, κάνει καὶ θὰ κάνῃ μὲ τὴ δύναμι τοῦ Χριστοῦ ἡ Παναγία.
Ἐγὼ θὰ ὑπενθυμίσω στὴν ἀγάπη σας δύο θαύματα, ἕνα παλαιὸ καὶ ἕνα νεώτερο.

* * *

Ποιό εἶνε τὸ παλαιό; Συνέβη στὴν Κωνσταν­τινούπολι στὸ τέλος τοῦ 9ου αἰῶνος, ἐπὶ τῆς βα­σιλείας Λέοντος τοῦ Σοφοῦ. Ἀγαρηνοὶ πολιορ­κοῦσαν τὴ Βασιλεύουσα. Ὁ στρατὸς ἄ­γρυ­πνος φρουροῦσε τὰ τείχη. Καὶ ὁ λαὸς ὅ­λος ἔκανε ἀ­γρυπνία μὲ δάκρυα στὸ ναὸ τῶν Βλαχερνῶν. Εἶ­χαν περάσει πλέον τὰ μεσάνυ­χτα. Καὶ τότε ἔ­γινε τὸ θαῦμα. Εἶνε αὐτὸ τοῦ ὁ­ποίου τὴν ἐπέτειο ἑορτάζουμε σήμερα. Σὲ κάποια γωνιὰ τοῦ ναοῦ προσευχόταν μαζὶ μὲ ὅλους κ’ ἕ­νας ἀσκη­τής, ὁ ὅσι­ος Ἀνδρέας ὁ διὰ Χριστὸν σαλός. Αἴ­φνης τί ἔγινε; Μὲ τὴν κε­ραία τῆς πίστεως, ποὺ εἶχε ἐ­κεῖνος, εἶδε ἕ­να ὅραμα θαυμάσιο. Ἀπὸ τὰ οὐ­ράνια μέσα σὲ φῶς κατέβαινε ἡ Παναγία μας συνοδευομένη ἀπὸ ἀγγέλους καὶ ἀρχαγγέλους. Ἦλθε στὸ ναὸ τῶν Βλαχερνῶν, εἰσ­ῆλ­θε ἀπὸ τὴν κεντρικὴ εἴσ­οδο, στάθηκε μπροστὰ στὴν ὡραία πύλη, ὕψωσε τὰ χέρια καὶ δεήθηκε ὑπὲρ τοῦ λαοῦ. Ἔπειτα ἀ­φαίρεσε ἀ­πὸ τὴν ἁγία κεφα­λή της τὸ μαν­τήλι ποὺ φοροῦ­σε ―τότε ὅ­λες οἱ γυναῖκες φοροῦ­σαν μαν­τήλι―, ἅπλωσε αὐ­τὸ τὸ κάλυμμά της, τὸ μαφόριον ὅπως λε­γόταν, καὶ σκέπασε μ’ αὐτὸ τὸ λαό, μικροὺς καὶ μεγάλους, τὸ στρα­τὸ καὶ τοὺς ἄρχοντας, ὅλη τὴν Πόλι, καὶ τέλος ἀπεχώρησε ἐπιστρέφοντας πάλι στοὺς οὐρανούς. Τὸ εἶδε αὐτὸ ὁ ἅγιος Ἀνδρέ­ας, τὸ ἐπιβε­βαίωσε καὶ ὁ μαθητής του ἅγιος Ἐπιφάνιος ποὺ ἦταν δίπλα του. Ἡ εἴδησις μετεδόθη καὶ ἔδωσε δύναμι στοὺς ὑπερασπιστὰς τῆς πόλεως. Τὴν ἐπέτειο λοιπὸν αὐτοῦ τοῦ θαύματος ἑ­ορτάζουμε σήμερα. Αὐτὴ εἶνε ἡ ἁγία Σκέπη, μία ἀπὸ τὶς θεομητορικὲς ἑορτές.
Ἴσως ὅμως κάποιος σκεφθῇ· ―Αὐτὰ συν­έ­βαιναν «τῷ καιρῷ ἐκείνῳ»… Ἐγὼ λοιπὸν σᾶς λέω, ὅτι τὸ θαῦμα αὐτὸ ἡ Παναγία τὸ ἐπανέλα­βε καὶ στὶς ἡμέρες μας. Πότε; Στὶς 28 Ὀκτωβρί­ου 1940. Ὅσοι ἤμεθα αὐτόπται, αὐτήκοοι καὶ συντελεσταὶ τῶν γεγονότων ἐκείνων, ἔχου­με αἴσθησι τοῦ μεγαλείου. Τί ἔγινε τότε; Ἤχησαν οἱ σειρῆνες, σήμαναν οἱ καμπάνες, σάλπισαν οἱ σάλπιγγες. Τί ἦταν ἐκεῖνο! Μοναδικὸ φαινόμενο. Ἔφευγαν οἱ νέοι πρόθυμοι γιὰ τὸ μέτωπο, σὰ νὰ πήγαιναν σὲ γάμο. Ἔπαλλαν ἀπὸ ἐν­θουσιασμὸ γιὰ τὰ ἱερὰ καὶ ὅσια. Πορεύονταν ἐν καιρῷ νυκτός, μὲ τὰ πόδια, χωρὶς αὐ­το­κίνητα. Ἔσπευδαν νὰ δώσουν τὸ παρών. Ἂν τοὺς ἔψαχνες, εἶχαν ὅλοι σταυρουδάκι στὸ λαι­μὸ καὶ στὸ πορτοφόλι τὴν εἰ­κόνα τῆς ὑπεραγί­ας Θεοτόκου, ποὺ χάρισε ὁ ἀρχιεπίσκοπος Χρύ­σανθος μαζὶ μὲ τὴν εὐχή του. Καὶ πήγαιναν ἀ­πὸ κορυ­φὴ σὲ κορυφή. Καὶ πῆραν τὰ βουνὰ τῆς Ἠπείρου καὶ τὰ ἕνωσαν μὲ τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ. Εἶπαν τὸ «ΟΧΙ» ἐκεῖ­νο, τὸ πανελλήνιο, ποὺ ἔ­μεινε στὴν ἱστορία, γιατὶ ἔχει τόση ἀξία ὅση καὶ τὸ«Μολὼν λαβέ» τοῦ Λεωνίδα. Ὅσοι ὑπηρέτησαν τότε ὡς στρατιωτικοὶ ἱερεῖς, θυμοῦν­ται ὅτι, ὅταν κατελήφθη ὁ Μοράβας, μπαίνον­τας στὴν Κορυτσά, οἱ στρατιῶτες μας ὅλοι, ὅ­πως ἦταν ἱδρωμένοι καὶ σκονισμένοι, πῆγαν στὸ ναὸ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ γονυπετεῖς αὐ­τοὶ καὶ ὁ λαὸς τῆς πόλεως ἔψαλαν ὅλοι μαζὶ μὲ μιὰ φωνὴ «Τῇ ὑ­περμάχῳ Στρατηγῷ τὰ νικητήρια…». Κι ὅταν κα­τελάμβαναν μιὰ ψηλὴ κορυ­φὴ καὶ ὕ­ψωναν τὴν ἑλληνικὴ σημαία, πάλι «Τῇ ὑ­περμά­χῳ Στρα­τηγῷ…» ἔψαλλαν. Καὶ κάτι ἄλ­λο θαυμαστό, ποὺ ἔμαθα· ὑπάρχουν στὸ Ἅγιον Ὄρος ἀσκηταί, ποὺ ἔγιναν μοναχοὶ ἀκριβῶς δι­ότι ὡς στρα­τιῶται καὶ ἀξιωματικοὶ εἶδαν τὸ θαῦ­μα τῆς Παναγίας, εἶδαν πάνω στὶς ψηλὲς κορυ­φὲς τὴν ἴδια τὴν Παναγία μας. Τὴν εἶδαν, ὅπως τὴν εἶ­δε ὁ ἅγιος Ἀνδρέας ὁ ἀσκητὴς στὸ ναὸ τῶν Βλαχερῶν. Ὤ ἡμέρες δόξης τότε, ποὺ τὸ ἔθνος μας προκάλεσε τὸν παγκόσμιο θαυμασμό!…

* * *

Ἱερὸ πρόσωπο ἡ Παναγία μας. Καὶ πρέπει νὰ τιμᾶται. Τιμᾶται ὅμως;
Ὤ, ἐδῶ μοῦ ἔρχεται νὰ κλάψω. Δὲν ἔχουμε κράτος χριστιανικό. Ἂν εἴχαμε, στὴν Ἑλλάδα δὲν θ’ ἀκουγόταν οὔτε μιὰ βλαστήμια τῆς Παναγίας. Τώρα, ἂν τολμήσῃς καὶ βρίσῃς τὴ γυναῖ­κα τοῦ προέδρου τῆς δημοκρατίας ἢ τὸν ἴδιο ἢ τὸν πρωθυπουργὸ ἢ τὸν ἀρχηγὸ κάποιου κόμματος, πᾷς δυὸ χρόνια φυλακή. Δὲν εἴμεθα ἀναρχικοὶ οὔτε συνιστοῦμε ἀπειθαρχία. Εἴμεθα νομοταγεῖς. Ἀλλὰ δὲν μπορῶ νὰ μὴν πῶ, ὅτι ὅλα αὐτὰ τὰ πρόσωπα, ποὺ ἐξελέγησαν διὰ τῆς ψήφου τοῦ λαοῦ, εἶνε μὲν ἄξια τιμῆς, ἀλλὰ μπρο­στὰ στὸ Χριστὸ καὶ μπροστὰ στὴν Παναγία ―ἐὰν πιστεύουμε― εἶνε πελώρια μηδενικά. Ἐν τούτοις βλέπεις τὸ δικαστὴ καί, ὅταν ἀκούσῃ ὅτι κάποιος βλαστήμησε τὴν Παναγία, γελάει ἐπὶ τῆς ἕδρας του. Ἂν ἀκούσῃ, ὅτι κάποιος βλαστήμησε τὴν κυρία προέδρου δημοκρατίας, ἄ τότε πέφτει τιμωρία!…. Νά ἡ ἁμαρτία μας· παύσαμε νὰ λατρεύουμε τὸ Θεὸ καὶ Πατέρα καὶ νὰ τιμοῦμε τὴν Παναγία, καὶ κάναμε Θεὸ τὰ πρόσωπα τῶν ἐπιγείων ἀρχόντων.
Βλαστημοῦν δυστυχῶς οἱ Ἕλληνες. Εἴμεθα τὸ πλέον βλάσφημο κράτος. Κ᾽ ἔπειτα ἀποροῦ­με γιατί γίνεται σεισμός. Κ᾽ ἐγὼ ἀπορῶ πῶς δὲν ἔπεσαν ἀκόμη καὶ τ’ ἀστέρια ἀπὸ τὸν οὐ­ρανὸ νὰ μᾶς κατακαύσουν.
Ἀλλὰ ἵλεως γενοῦ, Κύριε. Ἂς ἀγωνισθοῦμε νὰ ἐκλείψῃ αὐτὸ τὸ κακό. Δὲν ἁμαρτάνει μόνο αὐτὸς ποὺ βλαστημάει· ἁμαρτάνεις κ᾽ ἐσὺ ποὺ τὸν ἀκοῦς ἀδιάφορος. Ὁ Πλάτων εἶπε ὅτι «τῆς Ἑλλάδος ὑβριζομένης οὐδείς πρέπει νὰ μένῃ ἀπαθής». Κ’ ἐμεῖς λέμε· τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν ἱερῶν προσώπων ὑβριζομένων, ἀφείλεις ―ἂν πιστεύῃς― νὰ διαμαρτυρηθῇς, ὅπως τοὐλάχιστον θὰ διεμαρτύρεσο ἐὰν κάποιος ἔλεγε τὴ μητέρα σου πόρνη. Τὸ εἶπε ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός· «Ἂν ὑβρίσῃς τὴ μάνα καὶ τὸν πατέρα μου, σὲ συγχωρῶ· ἂν βλαστημήσῃς Χριστὸ καὶ Παναγιά, δὲν ἔχω μάτια νὰ σὲ δῶ».
Τελειώνω, ἀγαπητοί μου, μὲ μία θερμὴ προτροπή. Κανείς μὰ κανείς νὰ μὴν ἀνεχώμεθα νὰ βλαστημάῃ τὰ θεῖα στὸν τόπο μας. Ἂς δημιουρ­γηθοῦν ἀντιβλασφημικὲς ὁμάδες, ὥστε ὁ κάθε βλάσφημος νὰ φιμώνεται. Καὶ τότε πᾶν στόμα καὶ πᾶσα γλῶσσα θὰ ὑμνῇ τὴν Παναγία Παρθένο εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναὸ Ἁγίας Σκέπης Πτολεμαΐδος

Δευτέρα 27-10-1986 ἑσπέρας)

“ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΠΕΤΕΙΟΙ” ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓ. ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 15th, 2010 | filed Filed under: ΕΘΝΙΚAI ΕΠΕΤΕΙΟΙ, ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΑ

Μητροπολίτoυ Φλώρινης Αυγουστίνου Καντιώτου

ΕΘΝΙΚAI ΕΠΕΤΕΙΟΙ

«Eλλάς, εόρταζε τας εορτάς σου, απόδος τας ευχάς σου» (Ναούμ 2, 1)

ΕΘΝΙΚΑΙ ΕΠΕΤ. ιστ

Αφιερώνεται στην ελληνική νεολαία

Αθήνα, 1970

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Τα έθνη έχουν ιστορία. Όπως ιστορία έχουν και τα άτομα. Κάθε άνθρωπος γράφει την ιστορία του πάνω στη γη. Μόνο τα ζώα δεν έχουν ιστορία. Καθώς στερούνται τη λογική και την ελευθερία, ζουν και κινούνται ενστικτωδώς. Στερεότυπη είναι η ζωή τους, χωρίς να ξεφεύγει από τα όρια του κύκλου, τον οποίο διαγράφουν τα ένστικτα κάθε είδους. Αλλά ο άνθρωπος κλείνει μέσα του θεϊκές δυνάμεις, των οποίων η καλλιέργεια δημιουργεί ποικιλία έργων, δημιουργεί πολιτισμό. Μικρός θεός αναδεικνύεται ο άνθρωπος, αναπτύσσοντας το «κατ’ εἰκόνα και καθ’ ὁμοίωσιν». Αλλά εάν ο άνθρωπος παραμελήσει την καλλιέργεια των θεϊκών στοιχείων της ύπαρξής του και θάψει τα τάλαντά του στον τάφο της οκνηρίας και πονηρίας του, τότε καταντά αυτός ένα απλό βιολογικό ον, με φυσικές μόνον ανάγκες, ένας πεπτικός σωλήνας που συνέχεια γεμίζει και αδειάζει, ένα ζώο που βόσκει, δυστυχέστερο από κάθε άλλο, διότι παρόλη τη διαφθορά του, συναισθάνεται γιατί πλάστηκε και πού έχει καταπέσει. Δεν είναι δυνατό να σβηστεί τελείως ο σπινθήρας της θεϊκής του προέλευσης. Οι άνθρωποι, οι οποίοι ζουν σαν τα κτήνη, έχουν ως σύνθημά τους το επικούρειο· «Φάγωμεν, πίωμεν, αὔριον γὰρ ἀποθνήσκομεν». Και οι άνθρωποι αυτοί, οι οποίοι έπνιξαν τον πνεύμα στον κόσμο της ύλης, δεν γράφουν ιστορία, εάν ιστορία είναι η εξιστόρηση ευγενικών πράξεων που εξυψώνουν τον ανθρώπινο γένος.
Λαοί, που αποτελούνται από άτομα με επικούρεια νοοτροπία, χωρίς καμιά ανάταση της ψυχής, δεν γράφουν ιστορία. Η διάβασή τους δεν αφήνει ίχνη. Πράξεις αξιομνημόνευτες για τους απογόνους δεν υπάρχουν. Σαν αγέλες έρχονται και παρέρχονται, έστω κι αν η ζωή τους αριθμεί χιλιετηρίδες. Καμία λάμψη. Σκοτάδι και έρεβος είναι η ζωή τους. Πνεύμα δεν υπάρχει σ’ αυτούς «διὰ τὸ εἶναι αὐτοὺς σάρκας».
Το έθνος μας δεν υπάγεται σ’ αυτή την κατηγορία των λαών. Η Ελλάδα, από αρχαιοτάτων χρόνων, διακρίθηκε ανάμεσα στα άλλα έθνη. Ανέπτυξε τέχνες και επιστήμες, έγινε δημιουργός ιδιαίτερου πολιτισμού, που κατέστη σε πολλές περιπτώσεις πρότυπο για άλλους υπανάπτυκτους λαούς. Αγωνίστηκε υπέρ βωμών και εστιών. Αγωνίστηκε κατά της βαρβαρότητας, η οποία έτεινε να κατακλύσει την ανθρωπότητα. Το μικρό αυτό Έθνος κατέπληξε τον κόσμο με πράξεις άφθαστου μεγαλείου. Αυτός που μελετά την ιστορία του διακρίνει το δάκτυλο της θείας πρόνοιας, η οποία, καθορίζοντας τα όρια και τις τύχες των εθνών, ανέθεσε στην Ελλάδα εξαιρετική, μπορούμε να πούμε, αποστολή μέσα στην ανθρωπότητα. Να είναι φως γνώσης και επιστήμης. Να είναι πρόδρομος του Χριστιανισμού μεταξύ των ειδωλολατρικών εθνών. Να είναι διαπρύσιος κήρυκας και απόστολος και υπερασπιστής γενναίος της χριστιανικής πίστης ανά τα έθνη. Να είναι σκεύος εκλογής. Δεύτερος Ισραήλ στον κόσμο.
Η ιστορία του μικρού αυτού Έθνους είναι από τις συγκινητικότερες και διδακτικότερες ιστορίες του κόσμου. Εάν ήταν δυνατό να καταρτιστεί και να δημοσιευτεί ένας χρονολογικός πίνακας όλων των σπουδαιότερων ενεργειών και πράξεων του ανθρώπινου πνεύματος, σημειώνοντας σε παράλληλες στήλες τις προόδους και τα επιτεύγματα των διαφόρων εθνών, ποια στήλη στο χρονολογικό αυτό πίνακα θα ήταν η πλουσιότερη; Δεν είναι ανάγκη να το πούμε εμείς. Το φωνάζει η Ιστορία. «Καὶ οἱ λίθοι κεκράξονται». Ένας ιστορικός ημεροδείκτης της Πατρίδας, καταρτισμένος από ειδήμονες της ιστορίας του Έθνους, από την αρχαιότατη εποχή μέχρι σήμερα, στο φύλλο κάθε μέρας θα σημείωνε όχι μόνο μια αξιοθαύμαστη ενέργεια και πράξη των προγόνων μας αλλά πολλές. Άλλων εθνών ημεροδείκτες θα είχαν τα περισσότερα φύλλα λευκά. Ενώ ο ιστορικός ημεροδείκτης της Ελλάδας θα ήταν κατάμεστος. Δεν υπάρχει ημέρα του έτους, κατά την οποία στο παρελθόν, το εγγύς και το μακρύτερο, η Ελλάδα δεν παρουσίασε μέσω των ευγενών της τέκνων, μέσω των ηρώων και αγίων της, μια αξιομνημόνευτη πράξη. Εάν μάλιστα επρόκειτο όλες οι αξιομνημόνευτες πράξεις να εορτάζονται και να πανηγυρίζονται κατά την επέτειο ημέρα τους, η Ελλάδα θα έπρεπε να βρίσκεται σε διαρκή σημαιοστολισμό.
Απ’ όλες τις χρονολογίες του ιστορικού ημεροδείκτη της Ελλάδας υπάρχουν κάποιες χρονολογίες, οι οποίες διακρίνονται από τις υπόλοιπες εξαιτίας της εξαιρετικής λάμψης τους. Είναι οι επέτειοι μεγάλων ιστορικών γεγονότων, που διαδραματίσθηκαν στον ελληνικό χώρο. Τα γεγονότα αυτά είναι δυνατό να ονομαστούν ορόσημα της εθνικής μας ιστορίας, δείκτες που με τα πύρινα βέλη τους δείχνουν προς ποιες κατευθύνσεις πρέπει να πορεύεται το γένος των Ελλήνων. Όταν υπό την ένδοξη ηγεσία του Ιησού του Ναυή ο Ισραήλ κατά θαυμαστό τρόπο διέβη τον Ιορδάνη ποταμό και εισήλθε στη γη της επαγγελίας, ο Κύριος διέταξε να ανεγείρουν 12 λίθους, όσες ήταν και οι φυλές του Ισραήλ, και αυτό για να διατηρείται ζωηρή η ανάμνηση του θαυμαστού γεγονότος, στο οποίο για μια ακόμη φορά φάνηκε η θεία πρόνοια. «Ἵνα ὑπάρχωσιν ὑμῖν οὗτοι εἰς σημεῖον κείμενον διὰ παντός, ἵνα ὅταν ἐρωτᾷ σε ὁ υἱός σου αὔριον λέγων, τί εἰσιν οἱ λίθοι οὗτοι ἡμῖν; καὶ σὺ δηλώσεις τῷ υἱῷ σου λέγων· ὅτι ἐξέλιπεν ὁ Ἰορδάνης ποταμὸς ἀπὸ προσώπου κιβωτοῦ διαθήκης Κυρίου πάσης τῆς γῆς, ὡς διέβαινεν αὐτόν· καὶ ἔσονται οἱ λίθοι οὗτοι ὑμῖν μνημόσυνον τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ ἕως τοῦ αἰῶνος» («Για να τους έχετε ως απόδειξη που θα ισχύει για πάντα, προκειμένου να απαντάς όταν σε ρωτά το παιδί σου αύριο λέγοντας, γιατί έχουμε αυτούς τους λίθους; και συ θα εξηγήσεις στο παιδί σου λέγοντας· επειδή χάθηκε ο Ιορδάνης ποταμός με την εμφάνιση της κιβωτού της διαθήκης του Κυρίου όλης της γης, όταν τον διέβαινε· και θα είναι αυτοί οι λίθοι για σας, τα παιδιά του Ισραήλ, μια αιώνια υπενθύμιση»)(Ιησούς Ναυή 4, 5 – 7). Κι εμείς, σαν το Ισραήλ, με κάθε τρόπο πρέπει να αναζωογονούμε στη μνήμη των νεότερων την ανάμνηση του ένδοξου παρελθόντος. Να ανοικοδομήσουμε, όπως ο Σολομών και ο Ιουστινιανός, Ναό περίλαμπρο από λίθους όλης της Ελλάδας, για να εκπληρώσουμε το ιερό τάμα των προγόνων μας· να ανεγείρουμε μνημεία, αναμνηστικές στήλες και προτομές ηρώων· να εκδίδουμε βιβλία· να κάνουμε ομιλίες και διαλέξεις· να παρουσιάζουμε στα μάτια της νεολαίας κινηματογραφικά έργα ή θεατρικές παραστάσεις, με τις οποίες ζωηρά θα αναπαρίστανται ιστορικές στιγμές του Έθνους ως μνημόσυνο αιώνιο για τα παιδιά της Ελλάδας.
Μόνον εχθροί της πατρίδας αποστρέφονται και μισούν τις εθνικές επετείους. Ενδόμυχη επιθυμία τους είναι να καταργηθούν αυτές, να σβήσει το μνημόσυνο των ηρώων της Φυλής. Αυτοί, οπαδοί νέων κοσμοθεωριών, ξένοι προς τα ήθη, τα έθιμα και την ιστορία μας, θα ήθελαν να εορτάζουμε άλλες επετείους… Θα θυμούνται οι παλαιότεροι ότι κατά τα απαίσια χρόνια της Κατοχής (1941 – 1944) οι εχθροί της Ελλάδας, καταπατώντας τα ιερά εδάφη της, δεν ήθελαν να εορτάζεται πάνδημα η εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου! Έτρεμαν μήπως η ανάμνησή της διεγείρει στα στήθη των Ελλήνων την ορμή να σπάσουν τα νέα δεσμά της δουλείας. Οι εχθροί της Πατρίδας είναι όπως ο Αντίγονος εκείνος, ο οποίος, αφού κατέκτησε δια πυρός και σιδήρου το Ισραήλ, απαγόρευσε τις γιορτές και τα πανηγύρια του. Διάταγμά του «ἦν οὔτε σαββατίζειν οὔτε πατρώους ἑορτὰς διαφυλάττειν οὔτε ἁπλῶς Ἰουδαίους ὁμολογεῖν εἶναι» («ήταν ούτε να τηρούν την αργία του Σαββάτου ούτε να διαφυλάττουν τις πατροπαράδοτες εορτές ούτε γενικά να ομολογούν ότι είναι Ιουδαίοι») (Β΄ Μακκ. 6, 6), αλλά να εορτάζουν την … ημέρα των γενεθλίων του τυράννου τους με διονυσιακές εκδηλώσεις. Οι γενναίοι όμως Μακκαβαίοι περιφρόνησαν το διάταγμα του τυράννου για την κατάργηση των εορτών και πανηγύρεων, αντιστάθηκαν και γιόρταζαν τις εορτές τους στα βουνά και έτσι διέσωζαν τη μνήμη του ένδοξου παρελθόντος τους. Στα αφτιά των γενναίων αυτών παιδιών έφθανε η φωνή του προφήτη τους· «ιδού επί τα όρη οι πόδες ευαγγελιζομένου και απαγγέλλοντος ειρήνην· εόρταζε, Ιούδα, τας εορτάς σου, απόδος τας ευχάς σου» («Να, πάνω στα βουνά καταφτάνει αυτός που φέρνει τη χαρμόσυνη είδηση και αναγγέλλει την ειρήνη· γιόρταζε, Ιούδα, τις εορτές σου, ανάπεμψε τις προσευχές σου») (Ναούμ 2, 1).
Και συ, Ελλάδα, μαρτυρική μας Πατρίδα, ανάγγελλε τη χαρμόσυνη είδηση της ειρήνης, γιόρταζε τις εορτές σου, ανάπεμψε τις προσευχές σου, για να δοξολογήσεις το Θεό, για να θυμηθείς με ευγνωμοσύνη τους ήρωές σου, για να ευφρανθεί ο λαός σου, για να χαρούν οι φίλοι σου και να λυπηθούν οι εχθροί σου.
Το Έθνος μας, διατηρώντας τη μνήμη του ένδοξου παρελθόντος του, προσεχώς με τη συμπλήρωση 150 ετών από την επανάσταση του 1821, ετοιμάζεται να εορτάσει μεγαλοπρεπώς την ενδοξότερη επέτειο της νεότερης ιστορίας του. Μ’ αυτή την ευκαιρία εκδίδουμε κι εμείς το παρόν βιβλίο με τον τίτλο «Εθνικές Επέτειοι». Σ’ αυτό δημοσιεύονται άρθρα και κηρύγματα, τα οποία γράφτηκαν και εκφωνήθηκαν κατά το παρελθόν, ιδίως σε ημέρες εθνικών περιπετειών και κινδύνων, σε ημέρες κατά τις οποίες και η λέξη Ελλάδα, που ακουγόταν έντονα από τα χείλη του ιεροκήρυκα, ήταν επικίνδυνη. Αυτός που γράφει τις γραμμές αυτές με συγκίνηση θυμάται τις ημέρες εκείνες, όταν στα Ιωάννινα και στην Κοζάνη τον κατέβασαν από τον άμβωνα και διέτρεξε τον έσχατο κίνδυνο, διότι διέπραξε το έγκλημα να θυμηθεί πάνω από τον άμβωνα την Ελλάδα και τις θυσίες της… Οι νέοι Αντίγονοι δεν ήθελαν να ακούγεται το όνομα της Ελλάδας. Τώρα το να μιλάει κανείς και να ρητορεύει για την Ελλάδα είναι κάτι ακίνδυνο. Τότε, εν μέσω της ζοφερής εκείνης εποχής, και μία μόνο ζητωκραυγή συνεπαγόταν διωγμό, εξορία, θάνατο.
Τα δημοσιευμένα άρθρα και κηρύγματα, ελαφρώς τροποποιημένα και διασκευασμένα, δεν αναφέρονται μόνο στην εορτή της 25ης Μαρτίου. Αναφέρονται και σε άλλες εθνικές επετείους. Όχι βέβαια σε όλες, γιατί, όπως είπαμε, ο ιστορικός ημεροδείκτης της Ελλάδας είναι πλουσιότατος. Σε όλες τις χρονολογίες προτάσσουμε τη χρονολογία της άφιξης του αποστόλου Παύλου στην Ελλάδα, καθώς είναι ιστορικά αναμφισβήτητο ότι το κήρυγμα του κορυφαίου των Αποστόλων για τον Εσταυρωμένο Λυτρωτή εμφύσησε πνοή ζωής στο νεκρωμένο, λόγω διαφθοράς, σώμα της Ελλάδας και την ανέστησε σε νέα ζωή. Έγινε απαρχή νέας περιόδου στην εθνική ζωή των Ελλήνων, η οποία θεμελιώθηκε στην πίστη του Χριστού. Κλείνουμε μάλιστα το βιβλίο με το άρθρο που έχει τίτλο «Ο Ελευθερωτής» ως εκδήλωση ευγνωμοσύνης προς Εκείνον, ο οποίος αποτελεί το Α και το Ω, το κέντρο γύρω από το οποίο πρέπει να περιστρέφεται όλη η ατομική, κοινωνική και εθνική ζωή της Ελλάδας. Δύο από τα δημοσιευμένα άρθρα αναφέρονται σε δύο θλιβερότατα γεγονότα της ελληνικής ιστορίας. Το ένα είναι η άλωση της Κωνσταντινούπολης· το άλλο η Μικρασιατική καταστροφή. Του πρώτου εορτάστηκε το 1953 η 500ετηρίδα, του δεύτερου το 1962 η 40ετηρίδα. Συμπεριλήφτηκαν στο βιβλίο αυτό και τα κηρύγματά μας στις επετείους των δύο ανωτέρω γεγονότων, όχι μόνο επειδή κατά τα θλιβερά εκείνα γεγονότα έλαμψε το φως της χριστιανικής πίστης και αρετής στο πρόσωπο ηρωικών φυσιογνωμιών, αλλά και γιατί οι επέτειο αυτές, παρόλη την οδύνη που δοκιμάζει κάθε ελληνική ψυχή, παρέχουν πολύτιμα διδάγματα για τους επόμενους. Από το πικρό είναι δυνατό να βγει κάτι γλυκό.
Η Ελλάδα δεν συμπλήρωσε την ιστορία της. Στο βιβλίο της υπολείπονται πολλές άγραφες σελίδες. Τι θα φέρει η επόμενη μέρα είναι άγνωστο. Ανεξιχνίαστες οι βουλές του Υψίστου.  Δέος πρέπει να καταλαμβάνει τις ψυχές μας μπροστά στις μυστηριώδεις βουλές του Υψίστου για τον κόσμο όλο και για κάθε έθνος. Αλλά και μια γλυκιά και ζωογόνος ελπίδα πρέπει να ζωογονεί τις καρδιές μας, όταν αναλογιζόμαστε ότι η Ελλάδα, που βρέθηκε όχι μόνο μια φορά μπροστά στο χείλος της καταστροφής, σώθηκε με τη βοήθεια του ισχυρού βραχίονα του Υψίστου. Ευλογητός ο Θεός, ο οποίος δεν εγκατέλειψε την Πατρίδα μας, ώστε να γίνει βορά των ποικιλόχρωμων θηρίων της αβύσσου. Και να η Ελλάδα, μέσα από υφάλους και σκοπέλους, μέσα από κλυδωνισμούς, εσωτερικούς και εξωτερικούς, συνεχίζει την πορεία της. Το μέλλον της, μετά το Θεό, εμπιστεύεται στα ευγενικά της παιδιά, την καρδιά των οποίων δονούν ιερά συναισθήματα· ακράδαντη πίστη στο Θεό και φλογερή αγάπη προς την Πατρίδα. Το εμπιστεύεται στις νέες γενιές, οι οποίες έρχονται να καταλάβουν το προσκήνιο της ιστορίας μας. Ας μη λησμονούν οι νεότεροι ότι χίλια χρόνια αγώνων και θυσιών δεν αρκούν για την ανάσταση και δημιουργία ενός έθνους, ενώ μια στιγμή απροσεξίας, αφροσύνης και εγκληματικότητας μπορεί να καταστρέψει ένα έθνος. Μοιραίες ονομάζουν κάποιοι ιστορικοί τέτοιες στιγμές. Αλλά όχι. Δεν υπάρχει τύχη. Δεν υπάρχουν μοιραία γεγονότα. Θεία Πρόνοια διέπει τα ανθρώπινα. Ο Θεός δικάζει τα έθνη, υψώνει και ταπεινώνει. Η «μοιραία» στιγμή  καταστροφής ενός έθνους είναι αποτέλεσμα πνευματικής κατάπτωσης, φοβερής διάβρωσης του αγνού θρησκευτικού και εθνικού βίου και, για να μιλήσουμε με τη γλώσσα της Γραφής, του αδιάψευστου αυτού Βιβλίου, οι συμφορές που πλήττουν ένα λαό, η καταστροφή ενός έθνους, είναι το αποτέλεσμα αμαρτιών αρχόντων και αρχομένων. Διότι «δικαιοσύνη ὑψοῖ ἔθνος, ἐλασσονοῦσι δὲ φυλὰς ἁμαρτίαι» («η δικαιοσύνη ανυψώνει ένα έθνος, ενώ οι αμαρτίες ελαττώνουν τις φυλές») και «ο εάν σπείρει άνθρωπος, τούτο και θερίσει» («αυτό που τυχόν σπείρει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει») (Παροιμ. 14, 34· Γαλάτ. 6, 7).
Μακάρι η λήθη (λησμονιά) να μην καταλάβει τις νέες γενιές των Ελλήνων. Μακάρι η μνήμη του παρελθόντος του έθνους να διατηρείται ζωηρή στις καρδιές των νέων μας, κίνητρο για μεγαλουργία, για την οποία και πλάστηκαν οι νέοι. Μακάρι οι νέοι μας, οιστρηλατούμενοι (συνεπαρμένοι) από ιερές επιθυμίες και φλογερούς πόθους, να γράψουν νέες σελίδες τιμής και δόξας και να επαναλάβουν το άσμα των νέων της αρχαίας Σπάρτης· «Ἄμμες δὲ γ’ ἐσόμεθα πολλῷ κάρονες» («Εμείς θα είμαστε πολύ καλύτεροι/γενναιότεροι»).

Έγραφα στη Φλώρινα, στις 24 Φεβρουαρίου 1970
+Ο Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας

Αυγουστίνος

51 μ.Χ. Ο ΠΑΥΛΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΕΘΝ. Επ. ΠΑΥΛΟΣ ιστ«Και οραμα δια της νυκτός ώφθη τω Παύλω· ανήρ τις ην Μακεδών εστώς, παρακαλών αυτόν και λέγων· διαβάς εις Μακεδονίαν βόηθησον ημίν. Ως δε το όραμα είδεν, ευθέως εζητήσαμεν εξελθείν εις την Μακεδονίαν, συμβιβάζοντες ότι προσκέκληται ημάς ο Κύριος ευαγγελίσασθαι αυτούς». (Πράξ. 16, 9 – 10)
«Διοδεύσαντες δε την Αμφίπολιν και Απολλωνίαν ήλθον εις Θεσσαλονίκην» (Πράξ. 17, 1).
«Εν δε ταις Αθήναις παρωξύνετο το πνεύμα του Παύλου εν αυτώ θεωρούντι κατείδωλον ούσαν την πόλιν… Σταθείς δε εν μέσω του Αρείου πάγου έφη· άνδρες Αθηναίοι, κατά πάντα ως δεισιδαιμονεστέρους υμάς θεωρώ. Διερχόμενος γαρ και αναθεωρών τα σεβάσματα υμών εύρον και βωμόν εν ω επεγέγραπτο, αγνώστω Θεώ. Ον ουν αγνοούντες ευσεβείτε, τούτον εγώ καταγγέλλω υμίν» (Πράξ. 17, 16 – 23).
«Μετά δε ταύτα χωρισθείς ο Παύλος εκ των Αθηνών ήλθεν εις Κόρινθον» (Πράξ. 18, 1).
«Σπούδασον ελθείν προς με εις Νικόπολιν· εκεί γαρ κέκρικα παραχειμάσαι» (Τίτ. 3, 12).

«Υπεπλεύσαμεν την Κρήτην κατά Σαλμώνην, μόλις τε παραλεγόμενοι αυτήν ήλθομεν εις τόπον τινά καλούμενον Καλούς λιμένας, ω εγγύς ην πόλις Λασαία» (Πράξ. 27, 7 – 8).

Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΠΑΥΛΟΥ

ΠΡΟΣ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

(Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε ως κύριο άρθρο στο υπ.αρίθμ.30 Ιουνίου 1948, φύλλο του περιοδικού «Απολύτρωσις»).

Προς τον Παύλο, τον πρώτο μετά τον Ένα, την κολοσσιαία αυτή φυσιογνωμία του Χριστιανισμού, η οποία λαμπρώς ακτινοβολεί το φως του Λυτρωτή και φωτίζει τους αιώνες, στρέφονται με ευγνωμοσύνη οι καρδιές των Χριστιανών Ελλήνων.
Ο Παύλος με άρρηκτους δεσμούς συνδέεται με τη χριστιανική Ελλάδα. Επισκέφτηκε πρώτος την πατρίδα μας. Περιόδευσε τις πόλεις της. Πότισε τα εδάφη της με τους ιδρώτες των αποστολικών του κόπων. Και αξιώθηκε σ’ αυτό το κέντρο του αρχαίου ειδωλολατρικού κόσμου, στην Αθήνα, να δώσει την ιστορική, τη μεγάλη ιδεολογική μάχη κατά της συνασπισμένης φιλοσοφίας, να νικήσει και να στήσει εκεί τη σημαία του Εσταυρωμένου. Το ποτάμι που βρισκόταν κοντά στους Φιλίππους, αυτός ο Ιορδάνης, όπως ονομάστηκε, της Ευρώπης, στο οποίο βαπτίστηκαν οι πρώτοι Χριστιανοί της ηπείρου μας, τα ιστορικά τείχη της Θεσσαλονίκης, οι δρόμοι της Βέροιας, οι βράχοι της Ακρόπολης, ο ισθμός της Κορίνθου, οι ακτές της Κρήτης, της Κύπρου και της Μικράς Ασίας, τα βουνά, οι θάλασσες και τα πελάγη μας αντηχούν ακόμη από τα θεσπέσια ρήματα, τα οποία έσεισαν εκ θεμελίων τον ειδωλολατρικό κόσμο και φύτευσαν στην Ευρώπη τις πρώτες χριστιανικές εκκλησίες.
Έτσι, με το επιλέξει την Πατρίδα μας ο Παύλος ως πεδίο ιεραποστολικής δράσης, κατέστησε το όνομα της Ελλάδας ακόμη λαμπρότερο σε όλο τον κόσμο. Όπου κυκλοφορεί η Καινή Διαθήκη, και κυκλοφορεί σήμερα σε χίλιες και περισσότερες γλώσσες και διαλέκτους, τα ονόματα των ελληνικών πόλεων Φιλίππων, Θεσσαλονίκης, Βέροιας, Κορίνθου, Εφέσου και  Νικόπολης είναι γνωστά, πασίγνωστα. Τα γνωρίζουν και οι μαθητές των Κατηχητικών Σχολείων όλων των χριστιανικών χωρών. Τα γνωρίζουν από τις Πράξεις των Αποστόλων και τις επιστολές του Παύλου. Ζωηρά επιθυμούν χιλιάδες ζηλωτές Χριστιανοί να επισκεφτούν τα ιερά εδάφη, στα οποία πρώτα αντήχησε η φωνή του πρωταθλητή της χριστιανικής ιδεολογίας. Στη Βέροια είδαμε το συγκινητικό θέαμα· Χριστιανοί στρατιώτες από διάφορες χριστιανικές χώρες της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ανατολής, διερχόμενοι από αυτή την αποστολική πόλη, κατέβαιναν από τα στρατιωτικά τους αυτοκίνητα, αναζητούσαν με φλογερή περιέργεια το ιερό βήμα, στο οποίο κήρυξε ο μέγας Απόστολος και εκεί γονυπετούσαν και προσεύχονταν κατανυκτικά.
Αλλά ο Παύλος, ο οποίος πριν από 1900 περίπου χρόνια μίλησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, εξακολουθεί και σήμερα να μιλά σε μας τους νεότερους Έλληνες. Μας μιλά γραπτώς. Μας μιλά με τις αθάνατες επιστολές του και ιδιαίτερα με τις επιστολές του εκείνες, οι οποίες απευθύνονται στις ελληνικές πόλεις. Μας μιλά με αγάπη, με τρυφερότητα πατρικής καρδιάς. Είναι η ίδια καρδιά, η οποία έγραφε προς τους προγόνους μας· «Το στόμα ημών ανέωγε προς υμάς, Κορίνθιοι, η καρδία ημών πεπλάτυνται· ου στενοχωρείσθε εν ημίν… πλατύνθητε και υμείς» (Β΄Κορινθ. 6, 11 -13). Μέσα στην πλατιά καρδιά του Παύλου βρίσκουν θέση όλοι οι Έλληνες. Προς όλους ανεξαιρέτως απευθύνει το σωτήριο μήνυμά του· «Έλληνες του 20ου αιώνα! Πιστέψτε στον Κύριο. Πιστέψτε όπως πίστευσαν και οι πρόγονοί σας. Πιστεύστε ακράδαντα. Μετανοήστε ειλικρινά για την αποστασία σας. Τότε μόνο θα σωθείτε «εκ της οργής της επερχομένης».
Για όλους τους Έλληνες, που κατοικούν τη μαρτυρική αυτή γωνιά των Βαλκανίων, αλλά και ιδιαίτερα για καθέναν από τους Έλληνες κάτι μεγάλο, σοφό και σωτηριώδες έχει να πει και σήμερα ο Παύλος, ο κοινός αυτός δάσκαλος, παιδαγωγός και πατέρας όλων των Ελλήνων. Ω! Εάν ανοίγαμε τα αφτιά μας όλοι οι Έλληνες για να ακούσουμε και να ενστερνιστούμε τη φωνή του Παύλου, πόσα δε θα είχαμε να ωφεληθούμε! Να, ο μέγας Απόστολος νοερά μας επισκέπτεται και απευθύνει προς τον καθένα τις συμβουλές του, τα σωτηριώδη του φάρμακα. Με τις επιστολές του εισέρχεται πρώτα στο άδυτο της ελληνικής οικογένειας και παραγγέλλει. Στους άνδρες· «Οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας εαυτών, καθώς και ο Χριστός ηγάπησε την εκκλησίαν». Στις γυναίκες· «Αι γυναίκες τοις ιδίοις ανδράσιν υποτάσσεσθε ως τω Κυρίω». Στους γονείς· «Οι πατέρες μη παροργίζετε τα τέκνα υμών, αλλ’ εκτρέφετε αυτά εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου». Και στα παιδιά· «Υπακούετε τοις γονεύσιν υμών εν Κυρίω» (Εφεσ. 5, 21 – 33, 6, 1 – 5). Στους πλούσιους, οι οποίοι έχουν τη μανία να θησαυρίζουν μέσα σ’ ένα λαό που πεινάει και δυστυχεί, ο Παύλος επισείει και τώρα τους τρομερούς κινδύνους της μαμωνολατρίας· «Ρίζα πάντων των κακών εστιν η φιλαργυρία… Τοις πλουσίοις εν τω νυν αιώνι παράγγελλε μη υψηλοφρονείν, μηδέ ηλπικέναι επί πλούτου αδηλότητι, αλλ’ εν τω Θεώ τω ζώντι, … αγαθοεργείν πλουτείν εν εργοις καλοίς, ευμεταδότους είναι, κοινωνικούς» (Α΄ Τιμ. 6, 10. 17 – 18). Για εκείνους οι οποίοι ως κηφήνες τρώνε το μέλι της κοινωνικής κυψέλης, ζώντας σε βάρος του συνόλου, χωρίς να προσφέρουν κάτι, ο Παύλος εκσφενδονίζει το μεγαλειώδες εκείνο· «Ει τις ου θέλει εργάζεσθαι, μηδέ εσθιέτω» (Β΄ Θεσσ. 3, 10). Στους υλιστές και άθεους επιστήμονες, οι οποίοι καυχιούνται για το πλήθος των άκαρπων γνώσεών τους, ο μέγας Απόστολος τονίζει ότι πάνω από τη γνώση, η οποία κάνει τον άνθρωπο υπερήφανο, είναι η αγάπη, η οποία οικοδομεί και ψάλλει τον υπέροχο εκείνο ύμνο της αγάπης (Α΄ Κορ. 13, 1 – 13). Η περικοπή αυτή θα έπρεπε να εγχαραχτεί με χρυσά γράμματα σε μαρμάρινες πλάκες και να εντοιχιστεί στις αίθουσες των Πανεπιστημίων και των Σχολείων της χώρας μας. Επειδή έγινε πια υπεραισθητή στη χώρα μας η έλλειψη επιστημόνων με αγάπη, η οποία θα θυσιάζει τα πάντα στην υπηρεσία της κοινωνίας μας. Στα στρατευμένα νιάτα της Πατρίδας, τα οποία φυλάγουν τη στιγμή αυτή τα ιερά της εδάφη, ο Παύλος θα μπορούσε να επαναλάβει ό, τι είπε στον Άρειο Πάγο, ότι δηλαδή τα όρια των εθνών, και άρα και τα όρια της μικρής και αγαπημένης Πατρίδας μας, δεν τα ορίζει η αυθαιρεσία των τυράννων και η ιδιοτροπία των ισχυρών της γης αλλά η πρόνοια του Θεού, ο οποίος, κατά το σοφό του σχέδιο, «εποίησεν εξ ενός αίματος παν έθνος ανθρώπων κατοικείν επί παν το πρόσωπον της γης, ορίσας προστεταγμένους καιρούς και τας οροθεσίας της κατοικίας αυτών» (Πράξ. 17, 26). Στις χιλιάδες των ορφανών και των χηρών μας, οι οποίες απαρηγόρητα κλαίνε πάνω στους νεοσκαμμένους τάφους των προσφιλών τους υπάρξεων, ο Παύλος με ιδιαίτερη στοργή  στρέφεται και τους απευθύνει το μεγαλύτερο κήρυγμα της αναστάσεως· «Έλληνες! Οι πατέρες σας, οι σύζυγοι και οι αδελφοί σας και τα παιδιά σας δεν πέθαναν. Κοιμήθηκαν. «Μη λυπείσθε λοιπόν καθώς και οι λοιποί οι μη έχοντες ελπίδα. Ει γαρ πιστεύομεν ότι Ιησούς απέθανε και ανέστη, ούτω και ο Θεός τους κοιμηθέντας δια του Ιησού άξει συν αυτώ… Ώστε παρακαλείτε αλλήλους εν τοις λόγοις τούτοις» (Α΄ Θεσσ. 4, 13 – 18). Σε εκείνους από τους Έλληνες, οι οποίοι είναι αναίσθητοι, κάνουν ακολασίες, πλεονεκτούν, βάφουν τα χέρια τους σε λεκάνες αδελφικού αίματος και ως δαίμονες της κολάσεως στήνουν μακάβριο χορό γύρω από τα θύματά τους, ο Παύλος υπενθυμίζει την αναπόφευκτη οργή του Κυρίου· «Μη πλανάσθε· ούτε πόρνοι ούτε ειδωλολάτραι ούτε μοιχοί ούτε μαλακοί ούτε αρσενοκοίται ούτε πλεονέκται ούτε κλέπται ούτε μέθυσοι, ου λοίδοροι, ούχ άρπαγες βασιλείαν Θεού ου κληρονομήσουσι» (Α΄ Κορ. 6, 9 – 10). Τέλος στους συνειδητούς χριστιανούς, οι οποίοι ζουν τη ζωή της πίστης και με λόγια και με έργα κάνουν καθημερινή την ομολογία του ονόματος του Χριστού, ο Παύλος επαναλαμβάνει το παράγγελμά του· «Ίνα γένησθε άμεμπτοι και ακέραιοι, τέκνα Θεού αμώμητα εν μέσω γενεάςσκολιάς και διεστραμμένης, εν οις φαίνεσθε ως φωστήρες εν κόσμω» (Φιλιπ. 2, 15).
Αυτή είναι η πατρική και μεγαλειώδης φωνή του Παύλου προς τη σύγχρονη Ελλάδα.
Ω Κύριε! Συ, ο οποίος κοντά στον ποταμό των Φιλίππων άνοιξες την καρδιά της πρώτης Ελληνίδας γυναίκας, της Λυδίας,  «προσέχειν τοῖς λαλουμένοις ὑπὸ τοῦ Παύλου», άνοιξε, σε παρακαλούμε, τις καρδιές όλων των σημερινών Ελλήνων, για να προσέχουμε όσα με τις θεόπνευστες επιστολές εξακολουθεί να μας διδάσκει ο μεγάλος σου Απόστολος, που αγάπησε τόσο την πατρίδα μας τόσο και αγαπήθηκε τόσο από αυτήν. Ουράνιε Πατέρα, κάνε, ώστε η φωνή του Παύλου να αντιλαλήσει, να εισδύσει και πάλι βαθύτατα μες στις καρδιές όλων των Ελλήνων, ώστε η Ελλάδα να αναδειχθεί μέσα στον παραπαίοντα σημερινό κόσμο «γένος εκλεκτόν, βασίλειον ιεράτευμα, έθνος άγιον, λαός εις περιποίησιν», ακτινοβολώντας τις αρετές του αναστάντος Κυρίου μέχρι τα πέρατα της γης. Αμήν.

628 μ.Χ.
ΝΙΚΗ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΑΤΑ ΒΑΡΒΑΡΩΝ

ΕΘΝ. ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ«Εὐφρανθήτωσαν οἱ οὐρανοὶ καὶ ἀγαλλιάσθω ἡ γῆ καὶ τερφθήτω ἡ θάλασσα καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς. Καὶ πάντες οἱ χριστιανοὶ αἰνοῦντες καὶ δοξολογοῦντες εὐχαριστήσωμεν τῷ μόνῳ Θεῷ, χαίροντες ἐπὶ τῷἁγίῳ αὐτοῦ ὀνόματι χαρὰν μεγάλην. Ἔπεσε γὰρ ὁ ὑπερήφανος καὶ θεομάχος Χοσρόης. Ἔπεσε καὶ ἐπτωματίσθη εἰς τὰ καταχθόνια, καὶ ἐξωλοθρεύθη ἐκ γῆς τὸ μνημόσυνον αὐτοῦ, ὁ ὑπεραιρόμενος καὶ λαλήσας ἀδικίαν ἐν ὑπερηφανίᾳ καὶ ἐξουδενώσει κατὰ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, καὶ τῆς ἀχράντου μητρὸς αὐτοῦ, τῆς εὐλογημένης δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, ἀπώλετο ὁ ἀσεβής μετ’ ἠχοῦς. Ἐπέστρεψεν ὁ πόνος αὐτοῦ ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ. Καὶ ἐπὶ τὴν κορυφὴν αὐτοῦ κατέβη ἡ ἀδικία αὐτοῦ».
(«Ας ευφρανθούν οι ουρανοί και ας αγάλλεται η γη και ας χαίρεται η θάλασσα και όσα υπάρχουν μέσα σ’ αυτά. Και όλοι οι χριστιανοί με αίνους και δοξολογίες ας ευχαριστήσουμε το μόνο Θεό, έχοντας μεγάλη χαρά εξαιτίας του αγίου ονόματός του. Γιατί έπεσε ο υπερήφανος και θεομάχος Χοσρόης. Έπεσε και έγινε πτώμα στα καταχθόνια και εξολοθρεύθηκε από το τη γη η μνήμη του, αυτός που υπερηφανευόταν και έλεγε άδικα πράγματα με αλαζονικό και εξουθενωτικό τρόπο εναντίον του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, του αληθινού Θεού, και της άχραντης μητέρας του, της ευλογημένης δέσποινάς μας Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, χάθηκε ο ασεβής με τρόπο ηχηρό. Ο πόνος επέστρεψε στο κεφάλι του. Και στη δική του κορυφή κατέβηκε η αδικία του).

(Από επιστολή του αυτοκράτορα Ηρακλείου)

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΚΑ

Το Βυζάντιο σε κίνδυνο

(Δημοσιεύτηκε στο υπ. αρίθμ. 34/Σεπτ. 1949 φύλλο του περιοδικού «Χριστιανός Στρατιώτης»)

Ας ανοίξουμε την ιστορία της πατρίδας μας και ας ανατρέξουμε στο παρελθόν. Πόσα δεν έχει να μας διδάξει! Ο Έλληνας μελετώντας την ιστορία του έθνους του φωτίζεται και ενισχύεται ψυχικά, διότι βλέπει δια μέσου των αιώνων τεσσάρων χιλιετηρίδων να επαναλαμβάνεται το εξαίσιο θαύμα· η Ελλάδα να βρίσκεται πολλές φορές στο χείλος τρομεράς αβύσσου και αιφνιδίως μυστηριώδης δύναμη να την ανασύρει, να την ανυψώνει προς τα πάνω, προς τα άστρα, προς νίκες και θριάμβους.
Βρισκόμαστε στις αρχές της έκτης εκατονταετηρίδας μ.Χ. Η ισχυρή Βυζαντινή αυτοκρατορία, την οποία ίδρυσε ο Μ. Κωνσταντίνος με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη, κλονιζόταν εκ θεμελίων. Βάρβαροι έσπασαν την ασθενική άμυνα, διέβησαν τα σύνορα και έκαναν επιθέσεις από όλες τις πλευρές. Άβαροι, Σκύθες, Σλάβοι, Λογγοβάρδοι, Πέρσες, όλοι μαζί έκαναν επιθέσεις. Ιδίως οι τελευταίοι, με τον περιβόητο βασιλιά Χοσρόη, αναδιοργανώθηκαν, σχημάτισαν φοβερές στρατιές, σαν τις στρατιές του Ξέρξη και του Δαρείου και σαν ακατάσχετο ρεύμα προχωρούσαν και καταλάμβαναν τη μία κατόπιν της άλλης τις πόλεις της Μ. Ασίας. Μια στρατιά από αυτές επέλασε στην Παλαιστίνη, στην Αγία Γη, η οποία ήταν εκλεκτή επαρχία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, κυρίευσε τα Ιεροσόλυμα, έσφαξε περίπου 90 χιλιάδες χριστιανούς, συνέλαβε αιχμαλώτους χιλιάδες, μεταξύ των οποίων και αυτόν το σεβάσμιο πατριάρχη της ιερής πόλης, το Ζαχαρία, και η μεγαλύτερη συμφορά ήταν ότι, μεταξύ των λαφύρων που απεκόμισαν οι Πέρσες βρισκόταν και ο Τίμιος Σταυρός, τον οποίο είχε άλλοτε υψώσει η αγία Ελένη.
Η είδηση ότι οι Πέρσες κυρίευσαν τα Ιεροσόλυμα, έσφαξαν τους χριστιανούς, σύλησαν τον Τίμιο Σταυρό, προκάλεσε απερίγραπτη θλίψη στη Βασιλίδα των πόλεων. Αλλά το κράτος ήταν ανίσχυρο να πράξει κάτι γενναίο. Ελάχιστα τάγματα αποτελούσαν τη δύναμη του στρατού, και αυτά χωρίς ηθικό. Τα δημόσια ταμεία κενά. Επιπλέον διχόνοιες στρατηγών και οξείες πολιτικές έριδες γύρω από την εξουσία εξασθένιζαν ακόμη περισσότερο τη δύναμη του Βυζαντίου. Εν τω μεταξύ χιλιάδες κάτοικοι των επαρχιών, που βρίσκονταν στην ακτίνα δράσης των βαρβάρων, εγκατέλειπαν τα πάντα και έρχονταν να ασφαλιστούν μέσα στα οχυρά τείχη της Κωνσταντινούπολης, της οποίας οι κάτοικοι άκουγαν τις διηγήσεις των προσφύγων σχετικά με την αγριότητα των βαρβάρων και φοβισμένοι και απελπισμένοι ανέμεναν και αυτοί την τραγική σειρά τους. Οι φλόγες της καταστροφής των πόλεων της Μ. Ασίας, και ιδίως των Ιεροσολύμων, τάραζαν τα πνεύματα όλων.

ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ Ο ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ

Σ’ αυτή την αθλιότητα είχε περιέλθει η Βυζαντινή αυτοκρατορία. Οι βάρβαροι, οι οποίοι στρατοπέδευαν λίγο έξω από τα τείχη της πόλης, έτριβαν τα χέρια τους από δαιμονική χαρά, γιατί θεωρούσαν βέβαιη πλέον την πτώση της Βασιλίδας των πόλεων και τη διάλυση της αυτοκρατορίας.
Έφτασε λοιπόν το τέλος του Βυζαντίου;
Αλλά, «άλλαι μεν βουλαί ανθρώπων, άλλα δε Θεός κελεύει» («άλλες οι βουλές των ανθρώπων, άλλα όμως ο Θεός προστάζει»)! Το Βυζάντιο είχε ακόμη αποστολή μεγάλη να εκπληρώσει στον κόσμο. Ήταν ο κυματοθραύστης εναντίον της βαρβαρότητας. Και η θεία πρόνοια, η οποία επιστατεί στην παγκόσμια ιστορία, γνωρίζει μύριους τρόπους για να σώσει ένα έθνος άξιο να σωθεί και να συνεχίσει τον ιστορικό του δρόμο.
Στην παραλία του Βοσπόρου το 611 αποβιβάστηκε ένδοξος στρατηγός, ο Ηράκλειος. Ερχόταν από την Αφρική, στην οποία πολεμούσε επί χρόνια και είχε αποκτήσει ανεκτίμητη πολεμική πείρα από τον πόλεμο κατά των βαρβάρων. Με επιθυμία του λαού αναβιβάζεται στο θρόνο του Βυζαντίου. Προβλήματα τεράστια ορθώνονταν ενώπιόν του. Σπάνια κυβερνήτης λαού βρέθηκε μπροστά σε τόσο εξαρθρωμένο κράτος, όπως βρέθηκε ο Ηράκλειος όταν αναλάμβανε την εξουσία.

Ο ΗΡΑΚΛΕΙΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΕΙ ΣΤΡΑΤΟ

Αφού τακτοποίησε τα επείγοντα εσωτερικά ζητήματα του κράτους, αποφάσισε να εκστρατεύσει εναντίον των βαρβάρων. Αλλά ο Ηράκλειος ήταν χριστιανός ηγέτης και ως χριστιανός πίστευε στο ιδεώδες της ειρηνικής συμβίωσης με τους γειτονικούς λαούς και γι’ αυτό, προτού λύσει δια του ξίφους τις διαφορές, ζήτησε να έλθει σε διαπραγματεύσεις με τους κυριότερους εχθρούς. Και όσον αφορά τους Αβάρους, πέτυχε να υπογράψει μαζί τους σύμφωνο ειρήνης, το οποίο όμως μετά από λίγο καταπάτησαν, καθότι οι βάρβαροι δεν έχουν τιμή. Όσον αφορά τους Σλάβους, μαλάκωσε την οργή τους επιτρέποντας την εγκατάστασή τους στις επαρχίες που βρίσκονταν πέρα από τον Ίστρο ποταμό. Έμεναν οι Πέρσες. Αλλά οι Πέρσες υπερήφανοι για τις τελευταίες νίκες τους δεν εννοούσαν να έλθουν σε καμιά συνεννόηση με τους Βυζαντινούς. Ο βασιλιάς τους ο Χοσρόης μισούσε τη χριστιανοσύνη. Άκουγε το όνομα του Χριστού και άφριζε. Πρόγραμμά του είχε να καταστρέψει τη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Αυτή ήταν καρφί στα μάτια του! «Δε θα παύσω να πολεμώ» έλεγε «έως ότου υπάρχει και ένας χριστιανός στον κόσμο». Τι αντίχριστος!
Κατά του Χοσρόη αποφάσισε να διεξαγάγει πόλεμο ο Ηράκλειος. Οι δυνάμεις όμως των δύο αντιπάλων ήταν τελείως άνισες. Ο Χοσρόης είχε μεγάλες στρατιές και ικανές εφεδρείες. Είχε όλη την Ανατολή υποταγμένη. Εξουσίαζε ακόμη και την εύφορη πεδιάδα του Νείλου ποταμού. Απέναντι σ’ αυτόν τον κολοσσό τι μπορούσε να αντιτάξει την εποχή εκείνη ο αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης;
Ο Ηράκλειος εναντίον του αντέταξε όχι μεγάλες στρατιές, αλλά μια φάλαγγα από είκοσι χιλιάδες (20.000) εκλεκτούς στρατιώτες, τους οποίους γύμνασε και εκπαίδευσε ο ίδιος με δικό του σύστημα. Εκείνο μάλιστα το οποίο πρόσεξε περισσότερο από όλα κατά την εκπαίδευση, ήταν να φυτεύσει και να καλλιεργήσει το θρησκευτικό συναίσθημα στο στήθος και του τελευταίου στρατιώτη. Φρόντισε ώστε κάθε τάγμα να έχει και τον ιερέα του. Στο στρατόπεδο δεν ακουγόταν βλασφημία ούτε κάποια άλλη ηθική ασχήμια. Αξιωματικοί και στρατιώτες ήταν αυστηροί τηρητές των εντολών του Ευαγγελίου και αισθάνονταν ιδιαίτερη συγκίνηση να βλέπουν τον αυτοκράτορα ανάμεσά τους το πρωί και το βράδυ να προσεύχεται και να κηρύττει τα μεγαλεία της πίστεώς μας.
Αρχές Απριλίου του 622 η φάλαγγα αυτή ήταν έτοιμη να ξεκινήσει. Φάλαγγα ανώτερη από τη μακεδονική φάλαγγα που είχε διοργανώσει άλλοτε ο Μ. Αλέξανδρος. Διότι οι στρατιώτες του Ηρακλείου είχαν βαθιά συναίσθηση της αποστολής τους. Γνώριζαν ποιανού ήταν στρατιώτες και γιατί πολεμούσαν. «Είμαι χριστιανός στρατιώτης!» , θα μπορούσε να πει ο κάθε στρατιώτης του Ηρακλείου.
Ήρθε η μέρα της αναχώρησης. 5 Απριλίου του 622. Όλη η πόλη επί ποδός. Ο Ηράκλειος μεταβαίνει στο ναό της Αγίας Σοφίας, φορεί όχι τα πορφυρά πέδιλα του αυτοκράτορα αλλά τα μαύρα πέδιλα του μαχητή, πέφτει ενώπιον του ιερού και προσεύχεται με πίστη, με δάκρυα. Επικαλείται τη βοήθεια του Χριστού·

  • «Δέσποτα Θεέ και Κύριε Ιησού Χριστέ, μην επιτρέψεις εξαιτίας των αμαρτιών μας να νικηθούμε και να γίνουμε περίγελως των εχθρών μας, αλλά σε παρακαλούμε, ελέησε το λαό σου και δώσε τη νίκη, για να παύσουν να υπερηφανεύονται οι ασεβείς, οι οποίοι ζητούν την εξόντωση της κληρονομίας σου».

Έπειτα στρέφεται προς τον πατριάρχη Σέργιο και λέγει·

  • «Στα χέρια του Θεού, της Θεομήτορος και τα δικά σου αφήνω την πόλη αυτή και το γιο μου» (Ο γιος του αυτοκράτορα, ο διάδοχος Κωνσταντίνος, ήταν τότε παιδί ηλικίας μόλις 10 ετών).

Κατόπιν παίρνει την αχειροποίητη εικόνα του Σωτήρα, την υψώνει ως σημαία και ακολουθούμενος από τους στρατιώτες μεταβαίνει στην παραλία και επιβιβάζεται στο στόλο. Αναρίθμητος λαός με συγκίνηση βαθύτατη βλέπει τα πλοία να ανασύρουν τις άγκυρες και να πλέουν προς τη Μ. Ασία. Μυριάδες ευχές ανέρχονται στον ουρανό, για να δώσει ο Θεός τη νίκη στη χριστιανική εκείνη φάλαγγα του Ηρακλείου.

Ο ΕΠΤΑΕΤΗΣ ΑΓΩΝΑΣ

Ο Ηράκλειος εξέρχεται από τον Ελλήσποντο, περιπλέει τα παράλια της Μ. Ασίας και αποβιβάζεται στην απέναντι από την Κύπρο γωνία, την οποία σχηματίζει η μεταξύ Κιλικίας και Συρίας παραλία, στον κόλπο της Ισσού. Έτσι πέτυχε τον πρώτο αιφνιδιασμό. Βρέθηκε πίσω από τα νώτα του εχθρού. Ο αγώνας άρχισε. Διήλθε από πολλές φάσεις. Το πεδίο των επιχειρήσεων ήταν εκτεταμένο. Από τα παράλια της Μ. Ασίας έως τα βάθη της Αρμενίας και της Περσίας ο Ηράκλειος έκανε συνεχείς κινήσεις, διέβαινε ποταμούς, χαράδρες, βουνά πανύψηλα, αιφνιδίαζε τον εχθρό, εφάρμοζε ευφυή στρατηγήματα, συνέτριβε τις εχθρικές δυνάμεις. Αλλά ο Χοσρόης δεν ήταν εύκολο να καταβληθεί, γιατί κάθε φορά που τον νικούσαν είχε την ευχέρεια να ανασυντάσσεται και από τους συρφετούς της Ασίας να ετοιμάζει νέες στρατιές.
Έξι έτη διήρκεσε ο σκληρός αυτός αγώνας. Ο Χοσρόης υπολόγιζε στο χρόνο. Ήλπιζε ότι το ηθικό των στρατιωτών του Ηρακλείου θα κατέπιπτε και η μικρή φάλαγγα θα διαλυόταν και τον Ηράκλειο αιχμάλωτο θα συνελάμβανε και στα ανάκτορά του σιδηροδέσμιο θα τον οδηγούσε. Αλλά ο Ηράκλειος κράτησε αμείωτο τον ενθουσιασμό των ανδρών του. Η απαράμιλλη προσωπική του ανδρεία, που θύμιζε την ανδρεία του Αχιλλέα και του Μ. Αλεξάνδρου, η σιδερένια αντοχή του στις στερήσεις και τις κακουχίες, η πατρική του αγάπη σε κάθε αξιωματικό και στρατιώτη ήταν αναμφίβολα σπουδαίοι συντελεστές της διατήρησης του ηθικού των στρατιωτών του. Αλλά το μυστικό που κρατούσε τη φάλαγγα αυτή ακατάβλητη ήταν η ιδέα της Θρησκείας. Αυτή ήταν το ισχυρότερο ελατήριο του ηρωισμού. Μπροστά στη φάλαγγα ως σημαία προπορευόταν η αχειροποίητη εικόνα. Ο Ηράκλειος δεν έπαυε να τονίζει ότι ο αγώνας δεν γίνεται για μικρά και ασήμαντα πράγματα αλλά για τα ύψιστα συμφέροντα του χριστιανικού κόσμου. Ο Ηράκλειος ήταν έξοχος ρήτορας. Μιλούσε από την καρδιά του. Μιλούσε με ενθουσιασμό. Η Ιστορία διέσωσε μικρά αποσπάσματα από τις εμπνευσμένες ομιλίες του Ηρακλείου προς τους στρατιώτες του. Έτσι το 623, λίγο πριν από τη μεγάλη μάχη που δόθηκε στα πρόθυρα της σπουδαίας περσικής πόλεως Γάζας, παρέταξε τα τάγματά του, στάθηκε στο μέσο τους και περιστοιχιζόμενος από το επιτελείο και στων σταυροφόρων σημαιών ανέκραξε·

  • «Άνδρες αδελφοί! Ας φυτεύσουμε στην καρδιά μας το φόβο του Θεού και ας αγωνιστούμε να τιμωρήσουμε του υπερήφανους υβριστές του αγίου ονόματός του. Ας σταθούμε με γενναιότητα ενάντια στους εχθρούς, οι οποίοι τόσες συμφορές έχουν προξενήσει στους χριστιανούς της Ανατολής. Ας οπλιστούμε όλοι με πίστη, η οποία φονεύει όλους τους φόβους. Όποιος πιστεύει δεν φοβάται. Ας σκεφθούμε ακόμη ότι βρισκόμαστε στο εσωτερικό της χώρας των εχθρών και η τυχόν φυγή μας θα φέρει κίνδυνο μεγάλο. Ας τιμωρήσουμε τους διαφθορείς των παρθένων, τους ασελγείς και κακούργους, οι οποίοι συλλαμβάνοντας αιχμάλωτους τους χριστιανούς κόβουν απάνθρωπα τα μέλη τους… Ας σταθούμε εμείς ανδρείοι και Κύριος ο Θεός θα είναι μαζί μας. Θα μας βοηθήσει και θα καταστρέψει τους εχθρούς μας…».

Όταν οι κάτοικοι της Κολχίδας, οι οποίοι συμπολεμούσαν με το στρατό του, κουράστηκαν από τον συνεχή αγώνα και τον εγκατέλειψαν και κάποια ανησυχία παρατηρήθηκε στις τάξεις των στρατιωτών, ο Ηράκλειος μίλησε και ενέπνευσε θάρρος με τους εξής λόγους:

  • «Αδελφοί! Είμαστε λίγοι και οι εχθροί μας είναι πολλοί. Αλλά το πλήθος των εχθρών ας μη μας ταράζει. Θεού θέλοντος ένας από εμάς θα καταδιώξει χίλιους. Ας προσφέρουμε λοιπόν τα σώματά μας ως εύοσμη θυσία στο Θεό αγωνιζόμενοι για τη σωτηρία των αδελφών μας. Ας λάβουμε το φωτοστέφανο του μάρτυρα και η Ιστορία θα μας επαινέσει για την αυτοθυσία μας…».

Όταν πάλι άλλοι σύμμαχοι των Βυζαντινών, οι Χαζάροι, λιποτάκτησαν και η δύναμη του στρατεύματος ελαττώθηκε, ο Ηράκλειος συγκάλεσε τα τάγματά του και ανέκραξε·

  • «Αδελφοί! Ας γνωρίζουμε ότι στον αγώνα αυτόν που διεξάγουμε σύμμαχός μας, που δεν μας εγκαταλείπει ποτέ, είναι ο Θεός και η Υπεραγία Θεοτόκος. Οι άλλοι που μας εγκατέλειψαν στο μέσο του αγώνα θα πεισθούν πολύ γρήγορα ότι η βοήθεια του Θεού σε μας αξίζει απείρως περισσότερο από τη δική τους βοήθεια».

Άξιο ιδιαίτερης προσοχής είναι ότι σε όλες τις ομιλίες ο Ηράκλειος προσφωνεί τους στρατιώτες με τη λέξη «αδελφοί»! Ω! Αυτή και μόνο η λέξη αρκεί να αποδείξει πόσο στενός ήταν ο σύνδεσμος μεταξύ βασιλιά και στρατιώτη. Αληθινά! Μόνο ο Χριστιανισμός συναδελφώνει τους ανθρώπους και κάνει έναν αυτοκράτορα του Βυζαντίου να ονομάζει έναν απλό στρατιώτη «αδελφό». Πότε θα εννοήσουν οι διάφοροι ψευδοδημοκράτες ότι η αληθινή δημοκρατία, το πνεύμα της αλληλεγγύης και της συναδέλφωσης του κόσμου, βρίσκεται μόνο κάτω από το Σταυρό του Κυρίου;
Τα λόγια αυτά του αυτοκράτορα, τα οποία εξέρχονταν θερμά από την καρδιά του, έφεραν θαυμάσια αποτελέσματα. Το φρόνημα των στρατιωτών για τη νίκη αναπτερωνόταν. Ύστερα από μια ομιλία του ένας από τους παλαίμαχους στρατιώτες είπε·

  • «Βασιλιά! Σήμερα άνοιξες και πλάτυνες την καρδιά μας. Τα λόγια σου ακόνισαν τα ξίφη μας. Τα όπλα μας δεν είναι πλέον άψυχα αλλά ως έμψυχα τα αισθανόμαστε. Μας αναπτέρωσες με τα λόγια σου αλλά και με το ηρωικό σου παράδειγμα. Διότι σε βλέπουμε πάντοτε μπροστά στις μάχες και η καρδιά μας συγκινείται και είμαστε έτοιμοι να εκτελέσουμε κάθε διαταγή σου».

Αλλά ενώ οι στρατιώτες του Ηρακλείου αγωνίζονταν γενναία στα βάθη της Μ. Ασίας, η πρωτεύουσα πολιορκήθηκε ξαφνικά από τα στίφη των Αβάρων, οι οποίοι παρασπόνδησαν και διαμήνυσαν στον πληθυσμό ότι μόνο εάν γίνουν ψάρια και κολυμπήσουν και πουλιά και πετάξουν θα μπορέσουν να σωθούν. Αλλά ο λαός δεν πτοήθηκε. Το παράδειγμα του αυτοκράτορα και των στρατιωτών, που αγωνίζονταν χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα, ενέπνεε ηρωικό φρόνημα. Η μικρή φρουρά της πόλης με τον πατριάρχη Σέργιο προέβαλε άμυνα πρωτοφανή. Δεήσεις θερμές αναπέμπονταν προς το Θεό. Και το θαύμα έγινε. Όπως ο άνεμος αρπάζει τα άχυρα και τα διασκορπίζει, έτσι η οργή του Θεού διεσκόρπισε τους βαρβάρους που πολιορκούσαν την πόλη και η πόλη λυτρωμένη από τα δεινά της έψαλε· «Τη υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια…».

Η ΝΙΚΗ

Ο επίμονος επταετής αυτός αγώνας του Ηρακλείου στα όρη και τις πεδιάδες της Μ. Ασίας δεν ήταν δυνατό παρά να φέρει το θαυμάσιο αποτέλεσμά του. Οι στρατιές του εχθρού κάμφθηκαν. Ο Χοσρόης, ο οποίος επί μια εικοσαετία ήταν ο μεγάλος ληστής των λαών της Ανατολής, βρήκε οικτρό τέλος. Ο διάδοχός του Σιρόης έστειλε αντιπροσωπεία στον Ηράκλειο και ζήτησε ειρήνη. Ο Ηράκλειος προέβαλε ως όρους· 1) Να αποδοθεί ο Τίμιος Σταυρός. 2) Να ελευθερωθούν όλοι οι αιχμάλωτοι. 3) Να αποσυρθούν πέρα από τα σύνορα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας οι βάρβαροι.
Οι όροι έγιναν δεκτοί και ειρήνη υπογράφτηκε στις 8 Απριλίου του 628. Ταχυδρόμοι μετέδωσαν το χαρμόσυνο άγγελμα στην πρωτεύουσα. Όλος ο λαός, ο οποίος υπέφερε τα πάνδεινα από τους επιδρομείς του Χοσρόη, αισθάνθηκε χαρά ανέκφραστη. Επίσημη δοξολογία τελέστηκε στο μεγαλοπρεπή ναό της του Θεού Σοφίας και από τον άμβωνα αναγνώστηκε η περίφημη επιστολή, την οποία έγραψε από το στρατόπεδο ο νικητής αυτοκράτορας. Η πρωτεύουσα ανέμενε εναγώνια την επάνοδο του νικητή.
Ο αυτοκράτορας, αφού εγκατέστησε φρουρές στα σύνορα και τις διάφορες πόλεις της Μ. Ασίας, αποφάσισε να επιστρέψει στην πρωτεύουσα. Αρχές Σεπτεμβρίου έφτασε στην απέναντι της Κωνσταντινούπολης ακτή του Βοσπόρου. Ο πατριάρχης Σέργιος, ο διάδοχος, οι επίσημοι και ο λαός κρατούσαν κλαδιά ελιάς και λαμπάδες και έψαλλαν στο Θεό ευχαριστήριους ύμνους. Συγκινητική ιδίως ήταν η συνάντηση του αυτοκράτορα με το γιο του, το διάδοχο Κωνσταντίνο, τον οποίο, όταν αναχωρούσε για την εκστρατεία, άφησε παιδί. Τον ξαναέβλεπε νέο 17 ετών. Διαπέρασε το Βόσπορο και εισήλθε θριαμβευτικά στην πρωτεύουσα. Η υποδοχή, την οποία είχαν ετοιμάσει οι κάτοικοι της πρωτεύουσας, ήταν ανώτερη κάθε περιγραφής. Στην όλη πομπή προηγούνταν ο Τίμιος και Ζωοποιός Σταυρός, τον οποίο κρατούσαν χέρια γενναίων παλαίμαχων στρατιωτών. Ποιος είδε το Σταυρό και δεν δάκρυσε και δεν είπε μυστικά και εκφώνως την προσευχή·

  • «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου· νίκας τοῖς εύσεβέσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος, καὶ τὸ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα».

(«Σώσε, Κύριες, το λαό σου και δώσε ευλογίες στους κληρονόμους σου· δωρίζοντας νίκες στους ευσεβείς κατά των βαρβάρων, και διαφυλάσσοντας τους πολίτες της Βασιλείας σου με τη δύναμη του Σταυρού σου»).
Μετά το Σταυρό ακολουθούσε ο νικητής αυτοκράτορας και πίσω από αυτόν λαός αναρίθμητος. Η όλη πομπή κατέληξε στο ναό της Αγίας Σοφίας, όπου τελέστηκε δοξολογία.

Η ΥΨΩΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Ο Τίμιος και Ζωοποιός Σταυρός, αφού παρέμεινε επί ένα 6μηνο στο ναό της Αγίας Σοφίας σε κοινή προσκύνηση όλων, αποφασίστηκε να υψωθεί και πάλι στον Κρανίου τόπο, εκεί όπου τον ύψωσε πριν από τρείς και περισσότερους αιώνες αρχικά η αγία Ελένη. Γι’ αυτό τον επόμενο χρόνο ο Ηράκλειος με τον Τίμιο Σταυρό, ο οποίος όπου εμφανιζόταν προκαλούσε ρίγη συγκίνησης, διέσχισε και πάλι τη Μ. Ασία, έφτασε στη Συρία και από εκεί ήλθε στα Ιεροσόλυμα. Αποκατέστησε στο θρόνο του το μάρτυρα πατριάρχη Ζαχαρία,  ο οποίος προ 14 ετών συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Πέρσες και στις 14 Σεπτεμβρίου ορίστηκε να υψωθεί ο Τίμιος Σταυρός. Πάνδημη νηστεία κηρύχτηκε. Κατά την ημέρα αυτή ο ίδιος ο αυτοκράτορας κρατούσε τον Τίμιο Σταυρό και βάδιζε προς το φρικτό Γολγοθά. Ο κλήρος έψαλλε· «Σῶσον, Κύριε, τὸν λαόν σου…». Απερίγραπτα συγκινητική ήταν η στιγμή, κατά την οποία ο Τίμιος Σταυρός, το σύμβολο της πίστεως και της νίκης, υψώθηκε και πάλι στη θέση του.
Έκτοτε, η 14η Σεπτεμβρίου εορτάζεται μεγαλοπρεπώς σε όλους τους ναούς της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας.
Κατά την εορτή αυτή ψάλλεται μεταξύ τόσων άλλων ωραίων ύμνων και ο εξής θεσπέσιος ύμνος, ο οποίος μας δίνει μια ζωηρή εικόνα της άπειρης δύναμης του Σταυρού·

  • «Σταυρὸς ὁ φύλαξ πάσης τῆς οἰκουμένης· Σταυρός, ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας· Σταυρός, βασιλέων τὸ κραταίωμα· Σταυρός, πιστῶν τὸ στήριγμα· Σταυρός, ἀγγέλων ἡ δόξα, καὶ τῶν δαιμόνων τὸ τραῦμα».

(«Σταυρός ο φύλακας ολόκληρης της οικουμένης· Σταυρός, η ωραιότητα της Εκκλησίας· Σταυρός, η δύναμη των βασιλέων· Σταυρός, το στήριγμα των πιστών· Σταυρός, η δόξα των αγγέλων, και το τραύμα (η πληγή) των δαιμόνων»).

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΝΙΚΑ

Από την ημέρα κατά την οποία στα Ιεροσόλυμα υψώθηκε ο Τίμιος Σταυρός έχουν παρέλθει 1320 έτη*. Αλλά κατά το μακρό αυτό χρονικό διάστημα ο Τίμιος Σταυρός δεν έπαυσε να νικά. Ποιος θα μπορέσει να απαριθμήσει όλες τις νίκες του Σταυρού;
Άπιστοι! Ελάτε να δείτε την τελευταία νίκη του Σταυρού. Ορισμένα έξαλλα παιδιά της Ελλάδας – αλίμονο! – που γεννήθηκαν μεν στην Ελλάδα, αλλά παρασύρθηκαν από ξένες αντιχριστιανικές διδασκαλίες, έσφιξαν το γρόνθο τους, ύψωσαν τα μάτια προς το γαλανό ουρανό της Πατρίδας μας και φώναξαν· «Κάτω ο Σταυρός». Και αντ’ αυτού ύψωσαν, ως σύμβολο της νέας πίστης τους, άλλο σύμβολο, το οποίο στάζει αίμα· το κόκκινο αστέρι. Αυτό το σύμβολο το ζωγράφισαν στους τοίχους, στις εκκλησίες, παντού. Και για την επικράτηση αυτού προέβησαν σε κακουργήματα στυγερά. Ανατίναξαν γέφυρες, γκρέμισαν σχολεία, ατίμασαν παρθένους, σταύρωσαν ιερείς, άρπαξαν από τις αγκαλιές Ελληνίδων μητέρων χιλιάδες παιδιά. Επιστήμονες της απάτης και του εγκλήματος αναδείχτηκαν. Η εγκληματικότητα και η  ασέβειά του υπερέβη κάθε όριο. Ένα τελευταίο όργιό τους· όπως έγραψε το περιοδικό της Αθήνας «Φρουρός», συνέλαβαν στρατιώτες, έκοψαν τα μέλη τους και πάνω τους κόλλησαν… εικόνες της Υπεραγίας Θεοτόκου! Αυτοί είναι οι νεότεροι θεομάχοι Χοσρόες.
Και η Ελλάδα βρέθηκε σε τρομερό κίνδυνο. Πτωχή, ρακένδυτη, άοπλη, αδιοργάνωτη, αιμορροούσα, όπως εξήλθε από την πάλη με τις δύο αυτοκρατορίες του Άξονα, παρουσιαζόταν ως το ευκολότερο θύμα που θα μπορούσε να καταβροχθίσει ο κόκκινος Μινώταυρος. Αλλά η Ελλάδα απέναντι στην παράταξη των αθέων ύψωσε και πάλι τον Τίμιο Σταυρό και επί 3 και πλέον έτη χριστιανοί στρατιώτες και αξιωματικοί, ως άλλοι νέοι Ηράκλειοι, πολέμησαν και αγωνίστηκαν υπέρ της Φυλής.
Δόξα τω Θεώ! Το κόκκινο θηρίο νικήθηκε. Η Ελλάδα αναπνέει. Στο Σταυρό του Κυρίου η Πατρίδα ανακάλυψε όπλο αήττητο, «εν ω έθνη βάρβαρα ήττηνται» («με το οποίο έχουν νικηθεί έθνη βάρβαρα»). Και ποιος θα μπορέσει ποτέ να νικήσει το Σταυρό, τον οποίο έχει στην κορυφή της σημαίας της η Ελλάδα; Ευγνώμονες λοιπόν προς τον Εσταυρωμένο για τις παλιές και νέες νίκες του Ελληνισμού ας ψάλλουμε με κατάνυξη τον ύμνο·

  • «Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ εκουσίως, τη επωνύμῳ σου καινή πολιτεία, τους οικτιρμούς σου δώρησαι, Χριστέ ο Θεός· εύφρανον εν τη δυνάμει σου τους πιστούς βασιλείς ημών, νίκας χορηγών αυτοίς κατά των πολεμίων. Την συμμαχίαν έχοιεν την σην όπλον ειρήνης, αήττητον τρόπαιον».

(«Χριστέ ο Θεός, που υψώθηκες στο Σταυρό εκούσια (με τη θέλησή σου), δώρισε τους οικτιρμούς σου (την ευσπλαχνία σου) στους πολίτες της καινούργιας βασιλείας σου που φέρουν το όνομά σου· δώσε ευφροσύνη (χαρά) στους πιστούς βασιλιάδες (άρχοντές) μας, χορηγώντας τους νίκες κατά των εχθρών. Ας έχουν τη δική σου συμμαχία ως όπλο ειρήνης, ως αήττητο τρόπαιο»).

963 μ.Χ.

Ο ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ο ΑΘΩΝΙΤΗΣ

ΙΔΡΥΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

  • ΕΘΝ. Αγ. ΑΘ. ,,ΑΘΩΝ«Τα τε άλλα το Όρος ο Άθως θαυμάζεσθαι άξιον είναι δοκεί μοι, ότι τε προς αέρα κέκραται πάνυ τε ευφυώς και ότι πολλή τινι και παντοδαπή τη χλόη κοσμείται και σφόδρα φιλοτίμως ειπείν εκ του ράστου των εντυγχανόντων την αίσθησιν δεξιούται, και πολλήν ευθύς προβάλλεται την της τέρψεως ηδονήν· και ρει πανταχόθεν ώσπερ εκ θησαυρών το τε εύπνουν της οσμής και το του άνθους εύχρουν, και καθαραίς το πλείστον ομιλεί ταις του ηλίου ακτίσιν· δένδρεσί τε πολυειδέσι κομά και άλση και λειμώνας ποικίλους, έργα χειρών ανθρωπίνων, πλουτεί· και γένει παντοίων ορνίθων περιηχείται· και σμήνη μελιττών εκεί περιτρέχει τα άνθη, και ηρέμα τον αέρα περιβομβεί και τέρψεώς τις πέπλος εντεύθεν υφαίνεται ξένος εκεί και συμμιγής, ουκ ήρος ώρα μόνη, αλλ’ ἐν παντί καιρώ και χρόνω, ομοζυγούντος αεί του των τεσσάρων ωρών κύκλου προς ὁμοίαν τὴν χάριν καὶ ἡδονὴν τῶν ἀνθρωπίνων αἰσθητηρίων· καὶ μάλισθ’ ὅτ’ ἐκ μέσου τοῦ ἄλσους καὶ τῶν φυτῶν ἐκείνων ὄρθριος ἡ τῆς ἀηδόνος ἠχήσασα μουσικὴ συνάδοι τοῖς ἐκεῖ μονάζουσιν εἰπεῖν καὶ συνυμνεῖν τὸν Κύριον· ἔχει γὰρ κἀκείνη καὶ κιθάραν ἐπὶ στήθους ἔνθεόν τινα καὶ ψαλτήριον ἔμφυτον καὶ μουσικὴν ἐναρμόνιον, ἐξ αὐτοσχεδίου περισαλπίζουσαν τοὺς ἀκούοντας πάνυ τοι ἐμμελῶς· καὶ ἅμα πηγαῖς αὐτοφυῶν ὑδάτων ὁ χῶρος ἄρδεταί τε καὶ περιαντλεῖται πολλαῖς· ῥύακες ἀποβλύζοντες ἄλλοθεν ἄλλοι μυρίων γίνονται παῖδες πηγῶν καὶ ἀλλήλοις καὶ λάθρα, κλέπτοντες ὥσπερ τὸν δρόμον, κινοῦνται τὸ ῥεῦμα οἷον ἐπίτηδες καὶ αὐτοὶ σιωπῶντες καὶ διδόντες ἐξουσίαν μακρὰν τοῖς ἐκεῖ μονασταῖς, ἀθόρυβον βίον ἀνύοντας, τὰ πτερὰ τῆς εὐχῆς ἡσυχῇ πρὸς τὸν Θεὸν ἀναπέμπειν, ὅτι καὶ πολλὴν πρὸς ἡσυχίαν παρέχει τὴν εὐφυΐαν τοῖς τὴν οὐράνιον ἐν γῇ μετιέναι ἐθέλουσι πολιτείαν, πρός γε τὴν χορηγίαν τῶν εἰς τροφὴν παντοίων ἐπιτηδείως ἐχόντων ἄφθονον οἴκοθεν οἴκαδε τὸν ἅπαντα χρόνον πορίζεται καὶ ἅμα θαλάσσῃ μακρᾷ στεφανοῦται, πολλῶν ὡς ἐκ κύκλου κομιζούσῃ τὴν χάριν αὐτῷ, παρὰ τοσοῦτον μὴ νῆσον εἶναι καθάπαξ αὐτὸ συγχωροῦσῃ, παρ’ ὅσον ἰσθμῷ τινι μὴ σὺν πόνῳ καρποῦσθαι καὶ τὴν ἕξω χεομένην εἰς μῆκος ἅμα καὶ πλάτος ἤπειρον δίδωσι…».

(«Νομίζω ότι το όρος Άθως είναι άξιο θαυμασμού ανάμεσα στα άλλα και επειδή βρίσκεται σε σημείο που έχει εύκρατο αέρα και επειδή στολίζεται με πολλή και κάθε λογής χλόη και, για να μιλήσω πιο επαινετικά, πολύ εύκολα προκαλεί αίσθηση με όσα έχει, και αμέσως δημιουργεί πολλή ευχάριστη διάθεση· και ρέουν από παντού σαν θησαυρός ευωδιαστές οσμές και πολύχρωμα άνθη, και δέχεται τις καθαρές ακτίνες του ήλιου· έχει ως κόμη του κάθε λογής δένδρα και έχει πλούσια άλση και διάφορα λιβάδια, για τις εργασίες των ανθρώπων· και από παντού αντηχούν φωνές κάθε είδους πτηνών· εκεί και σμήνη μελισσών περιτρέχουν τα λουλούδια και βομβούν ήρεμα γύρω στον αέρα· και από εκεί υφαίνεται ένα παράξενο και πολυσχιδές πέπλο αγαλλίασης, όχι μόνο την εποχή της άνοιξης, αλλά σε κάθε περίσταση και χρόνο, καθώς ο κύκλος των τεσσάρων εποχών πάντα παρέχει χάρη και ευχαρίστηση στις ανθρώπινες αισθήσεις· και προπάντων όταν μέσα από το δάσος και τα φυτά εκείνα η πρωινή μουσική του αηδονιού που κελαηδά συνάδει με τις προσευχές και τους ύμνους των μοναχών προς τον Κύριο· γιατί έχει κι εκείνο μια θεϊκή κιθάρα στο στήθος του και ψαλτήριο έμφυτο και μουσική αρμονική, σαλπίζοντας αυτοσχέδιο τραγούδι σ’ αυτούς που ακούν· και ταυτόχρονα ο χώρος ποτίζεται με πολλές φυσικές πηγές και αντλείται νερό από αυτές· ρυάκια που αναβλύζουν από αλλού προερχόμενα από άλλες πηγές και με τρόπο κρυφό, σαν να κλέβουν δρόμο, κινούνται στο ρεύμα σιωπηρά δίνοντας την ευκαιρία σε όσους μονάζουν εκεί, διανύοντας μια ζωή χωρίς θορύβους, να αναπέμπουν με ησυχία τα φτερά της προσευχής προς το Θεό, καθώς παρέχεται η δυνατότητα για ήσυχη σκέψη σ’ αυτούς που θέλουν να φτάσουν στην ουράνια πολιτεία, και όσον αφορά τον ανεφοδιασμό τροφών τα πάντα εξασφαλίζονται όλο το χρόνο άφθονα από την πατρίδα και ταυτόχρονα στεφανώνεται με μακριά θάλασσα, δίνοντας κυκλικά μία χάρη, αν και δεν είναι νησί, όπως ήταν παλιότερα, παρά περισσότερο κάτι σαν ισθμός αφού χωρίς πολύ κόπο γίνεται ο ανεφοδιασμός και έχει επικοινωνία με την ηπειρωτική χώρα σε όλο το μήκος και το πλάτος της…»)

(Νικηφόρος Γρηγοράς)

ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

ΕΟΡΤΕΣ ΧΙΛΙΕΤΗΡΙΔΑΣ

Δημοσιεύτηκε στο υπ. αρίθμ. 267/1963 φύλλο του περιοδικού «Χριστιανική Σπίθα», με την ευκαιρία της χιλιετηρίδας του Αγίου Όρους.

Από την ημέρα που ο άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης έθεσε τα θεμέλια της πρώτης ιεράς μονής του Αγίου Όρους, της Μεγίστης Λαύρας, παρήλθαν χίλια χρόνια. Το γεγονός αυτό, ύψιστης θρησκευτικής και ταυτόχρονα εθνικής σημασίας για την προσφιλή μας Πατρίδα, στην επικράτεια της οποίας ανήκει το Άγιον Όρος, θεωρήθηκε σκόπιμο, μετά από σύμφωνη απόφαση Εκκλησίας και Πολιτείας, να εορταστεί πανηγυρικά. Έτσι διοργανώθηκαν οι εορτές της χιλιετηρίδας του Αγίου Όρους. Εκατομμύρια διατέθηκαν από το δημόσιο κορβανά. Δρόμοι διανοίχτηκαν για να διέλθουν τα αυτοκίνητα των επισήμων. Είδη πολυτελείας μεταφέρθηκαν. Πλοία ναυλώθηκαν. Εκατοντάδες δωρεάν εισιτήρια δόθηκαν. Βασιλιάς και πατριάρχης συναντήθηκαν, υπενθυμίζοντας ιστορικές στιγμές της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Αρχιεπίσκοποι και μητροπολίτες, αντιπρόσωποι ομόδοξων και ετερόδοξων Εκκλησιών, θεολόγοι Ανατολής και Δύσης, δημοσιογράφοι, φωτορεπόρτερς και ένας κόσμος ολόκληρος, ετερόκλητος μετέβη στο Άγιον Όρος για να εορτάσει το μεγάλο γεγονός.
Ρωτούμε· εορτάστηκε όπως έπρεπε και άξιζε το γεγονός; Αναζωογονήθηκε η φλόγα της Ορθοδοξίας; Αναζωπυρώθηκε το χάρισμα της κατά Χριστόν αγαμίας; Θερμάνθηκαν οι καρδιές προς θείο έρωτα; Να απαντήσουμε εμείς στα ερωτήματα αυτά; Απάντησαν όσοι παρακολούθησαν τις εορτές και τις έκριναν από ανώτερη σκοπιά. Ορθόδοξος στοχαστής, διακρινόμενος για την προσήλωσή του στις παραδόσεις της Ορθοδοξίας, λάτρης, μπορούμε να πούμε, του Αγίου Όρους, σε ειδικό άρθρο του που δημοσιεύτηκε σε καθημερινή εφημερίδα της Αθήνας έγραψε χαρακτηριστικά ότι οι περισσότεροι από αυτούς που μετέβησαν στις εορτές του Αγίου Όρους «μόσχοι μετέβησαν και βούβαλοι επέστρεψαν». Γιατί; Γιατί οι εορτές της χιλιετηρίδας έλαβαν το χαρακτήρα μιας ευχάριστης εκδρομής, την οποία κάποιος θα νόμιζε ότι διοργανώνει ένα από τα πολλά τουριστικά γραφεία της πρωτεύουσας. Έλειπε, όπως ορθά παρατηρήθηκε, το ένα, το πολυτιμότερο από όλα. Έλειπε η δέουσα πνευματική προπαρασκευή, έλειπε το πνευματικό εκείνο αισθητήριο, δια του οποίου διεισδύει κάποιος στον άγνωστο εκείνο κόσμο της υψηλής θεωρίας των θείων πραγματικοτήτων. Μάταια παίζεται η λύρα σε αγέλη γαϊδουριών, για τα οποία η ύψιστη επιθυμία είναι ο άφθονος σανός…

ΠΟΙΟ ΤΟ ΠΑΡΟΝ;

Με αφορμή τις εορτές της χιλιετηρίδας πλείστα όσα γράφτηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά. Εάν κάποιος είχε την υπομονή να συγκεντρώσει όλα τα σχετικά δημοσιεύματα, θα σχημάτιζε ογκωδέστατο τόμο. Οι περισσότεροι ασχολήθηκαν με το παρελθόν του Αγίου Όρους. Νοστάλγησαν το Βυζάντιο. Έκαψαν άφθονο λιβάνι. Μίλησαν ως καλλιτέχνες και αρχαιολόγοι. Το παρόν όμως του Αγίου Όρους δεν θέλησαν να το θίξουν. Ποια, δηλαδή, η σημερινή κατάσταση του Αγίου Όρους από ηθική, θρησκευτική και εκκλησιαστική άποψη; Υπάρχουν ελπίδες για τη συνέχεια, όχι απλώς για τη συνέχεια, αλλά και για ένα λαμπρό μέλλον, αντάξιο του ένδοξου παρελθόντος; Η μήπως αυτοί που ήδη μονάζουν στο Άγιον Όρος, εξαιτίας της φοβερής αποστασίας των καιρών μας, είναι γραμμένο στα βιβλία του Θεού γραμμένο να είναι οι τελευταίοι μοναχοί, οι οποίοι ως άλλος Κωνσταντίνος Παλαιολόγος θα σημάνουν τα τελευταία σήμαντρα της αγιορείτικης ζωής;… Ιδού ερωτήματα φλέγοντα, που ζητούν απάντηση.
Να απαντήσουμε εμείς στα ερωτήματα αυτά; Η «Σπίθα», η μικρή αυτή εφημερίδα, η οποία κατά το εικοσαετές διάστημα της έκδοσής της ήλεγξε ανώνυμα, αλλά και επώνυμα, διεφθαρμένες καταστάσεις, ιδέες και ρεύματα αντίθετα προς το Χριστιανισμό, αλλά ήλεγξε και πρόσωπα ακόμη, οσονδήποτε υψηλά και εάν στέκονταν στην Πολιτεία και την Εκκλησία, κάθε φορά που τα πρόσωπα με τα λόγια και τις πράξεις τους δημοσίως σκανδάλιζαν το λαό, η «Σπίθα», στην προκειμένη περίπτωση του Αγίου Όρους, σιώπησε. Γιατί ο συντάκτης της στάθηκε και στέκεται με δέος απέναντι στο Άγιον Όρος. Και πώς να μη σταθεί κανείς με θρησκευτικό δέος; Όταν κάποιος αναλογιστεί τις θρησκευτικές και εθνικές ακόμη υπηρεσίες, τις οποίες κατά το παρελθόν πρόσφερε στην Πατρίδα μας ο τόπος αυτός· όταν κανείς αναλογιστεί το φωτεινό νέφος των οσίων, οι οποίοι κατά την υπερχιλιετή ιστορία έζησαν «ἐν ὀπαῖς καὶ σπηλαίοις» («στις τρύπες και τις σπηλιές») του Αγίου Όρους μια ζωή όντως υπεράνθρωποι, ως επίγειο άγγελοι με σάρκα, σε ανθρώπινο σώμα· όταν κανείς αναλογιστεί ότι από αυτούς τους οσίους και μάρτυρες, των οποίων τα ονόματα είναι γραμμένα «ἐν βίβλῳ ζωῆς» («στο βιβλίο της ζωής»), εβδομήντα έξι (76), οι πιο γνωστοί για τη ζωή τους, το όσιο, το μαρτυρικό τέλος και τα θαύματά τους, έχουν αναγνωριστεί ως άγιοι και εορτάζονται στην Ορθόδοξη Εκκλησία, και ναοί έχουν ανεγερθεί επ’ ονόματί τους στον κόσμο και λιτανείες και πανηγύρεις τελούνται· όταν κανείς αναλογιστεί ότι και σήμερα, παρόλη την παρακμή της μοναχικής ζωής, υπάρχουν ακόμη, δόξα τω Θεώ, υπέροχοι χαρακτήρες μοναχών, αληθινοί ασκητές, που ως «πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ» ζουν στους κρημνώδεις βράχους του Αγίου Όρους· όταν κάποιος αναλογιστεί όλα αυτά, δεν μπορεί παρά να καταληφθεί από δέος, όπως εκείνος ο οποίος στέκεται στους πρόποδες βουνού και ατενίζει την πανύψηλη κορυφή. Η γλώσσα και η γραφίδα σταματούν, διστάζουν να προχωρήσουν σε έλεγχο. Ιδού ο λόγος, ο βαθύτερος λόγος, για τον οποίο η «Σπίθα» βασιλιάδες και πατριάρχες έχει ελέγξει, καμία όμως μέχρι τώρα ελεγκτική λέξη δεν έγραψε για το Άγιον Όρος. Τήρησε σιγή.
Αλλά τώρα, νομίζουμε, έφτασε ο καιρός να λύσουμε τη σιωπή μας και να πούμε και περί του Αγίου Όρους ορισμένες αλήθειες, οι οποίες, παρόλη τη λύπη που ενδέχεται να προξενήσουν σε κάποιους, θα γίνουν, ελπίζουμε, αφορμή για μια βαθύτερη έρευνα, και κάποια βοήθεια για να λυθεί το μεγάλο και ακανθώδες πρόβλημα, όπως το παρουσιάζει η σύγχρονη κατάσταση του Αγίου Όρους. Πριν όμως η γραφίδα μας στάξει… κάποιες μικρές σταγόνες πικρής αλήθειας, θα προσφέρουμε στους φίλους αναγνώστες, λαϊκούς και μοναχούς, κάποια αναψυχή, κάποια ποτήρια γλυκύτητας, τα οποία το ίδιο το Άγιον Όρος μας δίνει προς πνευματική ευφροσύνη όλων μας. Κατά την πραγμάτευση δηλαδή του θέματος, προτού εισέλθουμε προς το παρόν στην εξέταση της σύγχρονης κατάστασης, θα δούμε το Άγιον Όρος έξω από την παροδικότητα, που δημιουργούν οι δυσμενείς σημερινές συνθήκες, θα του δούμε πρώτα από άποψη φυσικού και πνευματικού περιβάλλοντος.

Α΄ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

«Το περιβόλι της Παναγίας»

Όπως είναι γνωστό, το Άγιον Όρος γεωγραφικώς βρίσκεται στη Μακεδονία, στη χερσόνησο της Χαλκιδικής. Αυτή σχίζεται σε τρεις μικρότερες χερσονήσους, οι οποίες βαίνοντας παράλληλα εισχωρούν σε αρκετό μήκος μέσα στο Αιγαίο πέλαγος. Στην πιο ανατολική από αυτές, η οποία σαν σκοπός φυλάει το Αιγαίο και ατενίζει προς τη Μ. Ασία στην έξοδο των Δαρδανελλίων, γι’ αυτό και ονομάστηκε φάρος του Αιγαίου και Γιβραλτάρ της Ελλάδας, βρίσκεται το κρατίδιο, η αυτόνομη Αγιορείτικη Πολιτεία, η οποία καταλαμβάνει ολόκληρη σχεδόν τη χερσόνησο.
Ο Ξέρξης, για να θυμηθούμε λίγο και κάτι από την Ιστορία, εκστρατεύοντας κατά της Ελλάδας και επειδή φοβόταν να διέλθει από το ακρωτήριο της μικρής αυτής χερσονήσου, το οποίο με τα άγρια κύματά του είχε γίνει ο τάφος των 300 τριήρεων του στόλου του Μαρδόνιου, στην αρχή της χερσονήσου στο στενότερό της σημείο άνοιξε διώρυγα, για να περάσει ο δικός του στόλος. Ο ισθμός, που άνοιξε το βαθύ αυλάκι της διώρυγας εκείνης, με τη ροή του χρόνου εξαφανίστηκε και σήμερα κατάφυτη κοιλάδα, όμοια με την κοιλάδα των Τεμπών, καταλαμβάνει τη θέση του ισθμού, ο οποίος, αν διασωζόταν και εμβαθυνόταν με τη σύγχρονη μηχανική επιστήμη, θα διαχώριζε τελείως το Άγιον Όρος από την ξηρά και θα μετέβαλε το Άγιον Όρος σε νησί. Περνώντας την κοιλάδα αυτή φτάνεις στα σύνορα της ιδιότυπης Πολιτείας, στην οροθετική γραμμή, η οποία χωρίζει τον κόσμο της μοναχικής ζωής και πολιτείας από τον έξω «κόσμο». Εισέρχεσαι πλέον στον ιερό χώρο, τον οποίο η γλώσσα των αγιορειτών ονόμασε «κήπο της Θεοτόκου», «περιβόλι της Παναγίας».
Και όντως το Άγιον Όρος είναι κήπος. Κήπος ωραιότατος. Τα φυσικά κάλλη του τόπου αυτού κρατούν έκθαμβο τον επισκέπτη. Από τις πολλές περιγραφές επισκεπτών δημοσιεύουμε εδώ περικοπές από τα συγγράμματα δοκίμων συγγραφέων, παλαιότερων και νεότερων, οι οποίοι, μετά την επίσκεψή τους στο Άγιον Όρος, με τη γραφίδα τους περιέγραψαν ζωηρά τα φυσικά του κάλλη.

Περιγραφές συγγραφέων

Έτσι, ο Νικηφόρος Γρηγοράς, βυζαντινός ιστορικός που ήκμασε κατά τον 14ο αιώνα, δίνει περιγραφή, της οποίας μία περικοπή παραθέτουμε σε ελεύθερη μετάφραση. «Το Άγιον Όρος, ο Άθως – λέει- εκτός των άλλων λόγων που πρέπει να θαυμάζεται, άξιο, νομίζω, είναι να θαυμάζεται, γιατί και ο αέρας που πνέει εκεί είναι καθαρός και όλα τα είδη των χόρτων εκεί φυτρώνουν και στολίζουν σαν τάπητες τη γη και έτσι ευθύς εξ αρχής ο επισκέπτης διατίθεται με ευμένεια. Από όλες τις πλευρές είναι ευχάριστο μέρος. Ευχάριστες οσμές εξέρχονται σαν από μυστικά θησαυροφυλάκια της φύσης, ποικιλία ευωδιών, η οποία μαζί με την ποικιλία των χρωμάτων των λουλουδιών ευφραίνει και αναζωογονεί τους επισκέπτες. Δάση που αποτελούνται από διάφορα δένδρα, λιβάδια και κήποι που καλλιεργούν χέρια ανθρώπων, να ένα άλλο ευχάριστο θέαμα. Πτηνά διασχίζουν τον αέρα, σμήνη μελισσών που περιτρέχουν και βομβούν, να ένα άλλο ευχάριστο θέαμα. Αλλά τι να πει κανείς για τη μουσική εκείνη που ακούγεται, μουσική που προέρχεται από τη φωνή του αηδονιού; Το αηδόνι, το οποίο συμψάλλει με τους εκεί μοναχούς, έχει στο στήθος του κάποια κιθάρα που του έδωσε ο Θεός, για να ψάλλει εναρμόνια μουσική. Και εκτός της φωνής του αηδονιού και κάποια άλλη φωνή ακούγεται, η οποία καταθέλγει τους επισκέπτες· είναι η φωνή του νερού που τρέχει και κελαρύζει. Διότι άφθονα είναι εκεί τα νερά. Σχηματίζουν ρυάκια. Αναπηδούν από τα βάθη της γης. Συνοδοιπορούν και συμψάλλουν και αυτά με τους μοναχούς. Εκεί από τα δένδρα και τα φυτά, από τους κήπους και τα λιβάδια άφθονα έχουν τα προς το ζην οι μονάζοντες. Και μαζί με τη θαυμάσια θέα που παρέχει η ξηρά, ιδού και η θάλασσα, η οποία από παντού περικυκλώνει τη στενόμακρη χερσόνησο, πλην του ισθμού του Ξέρξη, έρχεται και αυτή να δώσει το δικό της χρώμα και να συμπληρώσει τη συνολική εικόνα του Αγίου Όρους… Αυτή η γη, που ταπείνωσε το υπερήφανο φρόνημα των βαρβάρων της Ανατολής, που έρχονταν για να κατακτήσουν την Ελλάδα και τον κόσμο ολόκληρο, εξακολουθεί και σήμερα να μεταδίδει με τη ζωή των μοναχών το αναγκαιότατο κήρυγμα της αρετής, το κήρυγμα της μοναχικής ζωής, το κήρυγμα της ταπείνωσης ενώπιον του παντοδύναμου Θεού…».
Παρόμοιο ύμνο για τα φυσικά κάλλη του Αγίου Όρους ψάλλει και ο δάσκαλος του Γένους, ο Ευγένιος Βούλγαρης (1716 – 1806), ο διευθυντής της περίφημης Αθωνιάδος Ακαδημίας. Από τους νεότερους μάλιστα συγγραφείς ο αγιογράφος και εκλεκτός λογοτέχνης Φώτης Κόντογλου ως εξής περιγράφει το άκρο της χερσονήσου· «Ψηλά στο χείλος των τεράστιων βράχων, οι οποίοι βυθίζονται απότομα στη θάλασσα, αιωρούνται σχεδόν οι κήποι και οι μικροί ελαιώνες των χαμηλότερων κελλιών, όπως οι κρεμαστοί (κήποι) της Βαβυλώνας. Κάτω στα θεμέλιά τους, μέσα από τα σκοτεινά νερά, αναδύονται τεράστιες αψίδες στη σειρά, πελώρια και σκοτεινά σπήλαια, εντός των οποίων ζουν θαλάσσια τέρατα, φώκιες και άγρια θαλασσοχελίδονα. Πολλές φορές, όταν ο καιρός είναι νότιος και θυελλώδης, τα κύματα σκεπάζουν το χαμηλό νησύδριο του Αγίου Χριστοφόρου, το οποίο βρίσκεται μπροστά από τη Σκήτη, και οι αφροί τους ραντίζουν τους κήπους τους. Τότε σείεται ολόκληρος ο βράχος».
Ο μακαρίτης καθηγητής Ν. Λούβαρης, ο οποίος κατ’ επανάληψη επισκέφτηκε το Άγιον Όρος, στο βιβλίο του «Άθως, η πύλη του Ουρανού», έκθαμβος μπροστά στο μεγαλείο όλης της χερσονήσου γράφει τα εξής· «Από κάθε κορυφή λόφου που φτάνουμε χαιρετούμε τη θάλασσα, τη σειρά των αγριωπών κάβων, τους κομψούς όρμους, τις αμφιθεατρικές ακτές, που στολίζουν καστανιές, ελιές και κυπαρίσσια. Το βαθύ σεμνό τόνο αυτής της μουσικής μορφών και χρωμάτων συμπληρώνει το σιωπηλό δάσος των καστανιών, ατελείωτο, ακίνητο, ημισκότεινο. Πελώριοι, πανύψηλοι κορμοί, διαδεχόμενοι ο ένας τον άλλο σε μυστηριώδη βάθη, στολίζονται με πυκνά στεφάνια, τα οποία αδιείσδυτα από το φως του ήλιου, δημιουργούν την εντύπωση απέραντου θόλου, που βαστάζουν οι ευθυτενείς εκείνοι κίονες των αιωνόβιων δένδρων. Ένας αληθινός καθεδρικός ναός, αχειροποίητος και υποβλητικός, που συναρπάζει προς τα πάνω την ψυχή, όπως οι γοτθικοί ναοί της Δύσης. Αποτέλεσμα του υπερδύναμου όγκου και του απρόσιτου ύψους του είναι ότι εμβάλλει στην ψυχή το φόβο και συγχρόνως μας έλκει προς τον εαυτό του, μας μεταδίδει κάτι από την ορμή του και μας παρασύρει μαζί του προς τον ουρανό».

Το ιερό άνθος

Μέσα στο μακάριο αυτό τόπο, που ο καθαρός αέρας δεν αφήνει να αναπτυχθούν τα φθοροποιά μικρόβια των ποικίλων ασθενειών, δεν είναι καθόλου απίστευτο εκείνο, το οποίο σημειώνουν αρχαίοι συγγραφείς, ότι δηλαδή οι παλαιοί κάτοικοι της ευλογημένης αυτής χερσονήσου ήταν οι μακροβιότεροι όλων των Ελλήνων.
Και κάτι άλλο περίεργο· στους απόκρημνους βράχους του Άθωνα φύεται ένα μοναδικό άνθος, που ονομάζεται «ιερό», «λεπτό, ανοιχτό θαλασσί άνθος, με μεταφυσική ευωδία»,  σαν εκείνο το άλλο μοναδικό άνθος,  το οποίο είναι γνωστό ως «εντελβάις» και φυτρώνει στις χιονοσκεπείς κορυφές των Άλπεων. Το ιερό λουλούδι του Άθωνα ήταν άλλοτε περιζήτητο και το πουλούσαν πολύ ακριβά στις αγορές της Μόσχας. Γι’ αυτό το λόγο και νεαροί Ρώσοι μοναχοί, από τους οποίους τότε ήταν γεμάτο το Άγιον Όρος, ανέβαιναν στους απόκρημνους εκείνους βράχους, για να κόψουν το λουλούδι, και όχι λίγοι από τους ορειβάτες αυτούς μοναχούς και καταγκρεμνίζονταν στο χάος. Σκοτώνονταν για ένα άνθος! Αλλά υπάρχουν άλλα πιο ευωδιαστά, αμάραντα και αιώνια άνθη απ’ ότι αυτά τα φυσικά άνθη. Για να συλλέξει κανείς αυτά τα λουλούδια, πρέπει να γίνει ορειβάτης του πνεύματος και να ανέλθει στις κορυφές των βουνών, των θείων αρετών, ακούγοντας τη θεϊκή πρόσκληση· «Εἰς τὰ ὄρη, ψυχή, ἀρθῶμεν, ὅθεν βοήθεια ἥξει» («Στα βουνά ας ανυψωθούμε, ψυχή, απ’ όπου θα καταφτάσει βοήθεια»).
Τέλος, ως επιστέγασμα των περιγραφών, με τις οποίες υμνείται το φυσικό κάλλος του Αγίου Όρους, σαν το περισσότερο εξαιρετικό, σπάνιο, μοναδικό ας θέσουμε τους εξής στίχους του δικού μας ποιητή Παν. Σούτσου·

  • «Κρυσταλλωμένε Άθωνα! Το ύψος σου θαυμάζω
  • και βλέποντάς σε τη δεξιά του Πλάστου σου δοξάζω.
  • Το φως λαμβάνει τ’ ουρανού η κορυφή σου η πρώτη,
  • και στου Άδη φτάνουνε τα πόδια σου τα σκότη.
  • Διάδημα αδαμάντινο την κορυφή σου στέφει,
  • τα δάση έχεις ζώνη σου και κόμη σου τα νέφη.
  • Η αστραπή το βλέμμα σου, ο χείμαρρος φωνή σου
  • και ανεμοστρόβιλος η βροντερή πνοή σου».

Β΄ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Ο καθαρός αέρας, τα διαυγή και κελαρυστά νερά, τα ποικίλα φυτά και λουλούδια, τα λιβάδια και οι κήποι, τα παρθένα δάση, τα σμήνη των μελισσών και των ωδικών πουλιών, οι απόκρημνοι βράχοι, η χιονοσκεπή κορυφή του Άθωνα, η θάλασσα που περιβάλλει τη χερσόνησο αποτελούν το φυσικό περιεχόμενο ή περιβάλλον του Αγίου Όρους. Αλλά ποιο είναι το πνευματικό περιεχόμενο ή περιβάλλον;
Το πνευματικό περιβάλλον του Αγίου Όρους το αποτελούν άψυχα και έμψυχα. Ας κάνουμε εκ των προτέρων μια παρατήρηση. Υπάρχουν στο Άγιον Όρος άψυχα, τα οποία, αν τα δούμε και τα μελετήσουμε με ευλάβεια, είναι πιο ζωντανά από πολλά έμψυχα, όπως υπάρχουν και έμψυχα εκεί που δεν διαφέρουν από τα νεκρά παρά μόνο σε αυτό, στο ότι έχουν όνομα ότι ζουν…
Το πνευματικό περιβάλλον του Αγίου Όρους συνιστούν τα εξής στοιχεία:

Τα ιερά λείψανα

1. Οι νεκροί. Οι νεκροί; Ναι! Οι νεκροί. Αυτοί εξασκούν τεράστια επιρροή στους ζωντανούς. Αλλά ποιοι νεκροί; Αυτοί που στο όνομα του Κυρίου με οσιότητα τελείωσαν τον επίγειο βίο τους. Τα σκηνώματα αυτών, τα οστά, την ιερή σκόνη φιλοξενεί η γη της ιερής χερσονήσου μέχρι τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, όταν η αρχαγγελική σάλπιγγα θα σαλπίσει και οι νεκροί θα εγερθούν από τα μνημεία τους. Αναμνήσεις νεκρών είναι τα ιερά λείψανα οσίων, μαρτύρων, παλαιοτέρων και νεοτέρων, πατέρων και διδασκάλων της Εκκλησίας. Πουθενά στην ελληνική γη – γιατί όχι και στον κόσμο ολόκληρο;- δεν υπάρχει τόσο πλήθος ιερών λειψάνων όσο στο Άγιον Όρος. Δεν υπάρχει ιερή μονή, σκήτη και κελλί που να μην επιδεικνύει ως θησαυρούς ανεκτίμητης αξίας λείψανα αγίων. Αλλά είναι όλα εκεί τα λείψανα αληθινά; ρωτούν σήμερα πολλοί. Γιατί υπάρχουν δύσπιστοι, οι οποίοι απορούν πώς τόσο πλήθος λειψάνων έχει συγκεντρωθεί στο Άγιον Όρος. Αλλά κάποιος θα μπορούσε να ανοίξει την εκκλησιαστική ιστορία και να δει ποια κατά τους πρώτους χρόνους του Χριστιανισμού τιμή αποδιδόταν στα ιερά λείψανα των μαρτύρων, πάνω στα οποία θεμελιώνονταν και θεμελιώνονται μέχρι σήμερα τα ιερά θυσιαστήρια των Ναών· ακόμη θα μπορούσε να λάβει υπ’ όψιν το γεγονός ότι οι μοναχοί κατά τα ένδοξα χρόνια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας περιοδεύοντας ως ιεραπόστολοι με επιμέλεια περισυνέλεγαν οτιδήποτε υπενθύμιζε τη διάβαση των αγίων και των μαρτύρων από τον κόσμο και το μετέφεραν με χαρά και αγαλλίαση στις Μονές της μετανοίας του ως πολύτιμο κειμήλιο, όπως και το άλλο γεγονός ότι μετά την πτώση και διάλυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας πλείστα όσα λείψανα ιερείς και λαϊκοί τα εμπιστεύτηκαν, σαν σε ασφαλή τράπεζα, στις Ιερές Μονές. Τότε η απορία πώς τόσα ιερά λείψανα έχουν συγκεντρωθεί στο Άγιον Όρος, θα διαλυόταν. Οι ευλαβείς μοναχοί ήταν συλλέκτες ιερών λειψάνων. Αλλά οι άνθρωποι του σήμερα, που ζουν στον αιώνα αυτό της ύλης και των πιο περίεργων και περιττών ενασχολήσεων, είναι μανιώδεις συλλέκτες διαφόρων ευτελών, ευτελέστατων αντικειμένων, όπως οι γραμματοσυλλέκτες, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να δώσουν ολόκληρη περιουσία για να αγοράσουν ένα σπάνιο παλαιό γραμματόσημο. Το να περισυλλέγεις γραμματόσημα Αργεντινής και Βενεζουέλας θεωρείται σπουδαίο, αλλά το να περισυλλέγεις ιερά λείψανα αναμφισβήτητης γνησιότητας από τους τόπους των μαρτυρίων και των ασκήσεων των αγίων ανδρών και γυναικών μυκτηρίζεται σήμερα ως ενέργεια ανθρώπων καθυστερημένων… Αυτοί οι άνθρωποι, αν είχαν εξουσία, θα παρέδιδαν στη φωτιά όλα ανεξαιρέτως τα ιερά λείψανα, αλλά θα επαναστατούσαν σαν άγρια θηρία εάν τολμούσε κανείς να κατακαύσει μια σπάνια συλλογή γραμματοσήμων τους. Αλίμονό σου, κόσμε!
Η φωνή που προέρχεται από τα κοιμητήρια των αγίων και των ιερών λειψάνων, φωνή αιωνιότητας, φωνή που διδάσκει πώς πρέπει να ζει και να πεθαίνει ο άνθρωπος, εξακολουθεί να είναι συγκλονιστική για τις ψυχές εκείνες, στις οποίες το κανδήλι της πίστης καίει ακόμη το ιλαρό της φως.
Όποιος θέλει να δει ποια ιερά λείψανα φυλάσσονται σε καθεμία από τις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, ας μελετήσει το βίο του ιερομονάχου Γερβασίου της Ιβηρικής σκήτης του Προδρόμου, με τον τίτλο «Προσκυνητάρι του Αγίου Όρους» (Βιβλιοπωλείο Σάββα ιερομονάχου, Καρυές, Άγιον Όρος 1949).

Οι εικόνες

2. Οι εικόνες. Το Άγιον Όρος έχει πλήθος εικόνες βυζαντινής τέχνης, εικόνες τις οποίες ζωγράφισαν χέρια ασκητών, πιστών τέκνων της Ορθόδοξης πίστεως. Για τους ζωγράφους αυτούς, οι οποίοι ζωγράφισαν τις ωραιότερες εικόνες των Ι. Μονών, που προκαλούν θρησκευτικό δέος και κατάνυξη στους προσκυνητές, η ζωγραφική δεν ήταν επάγγελμα, αλλά αποστολή. Πριν πιάσουν το πινέλο και αρχίσουν να ζωγραφίζουν, προετοιμάζονταν πνευματικά. Νήστευαν, προσεύχονταν, μελετούσαν τις Γραφές και τους βίους των αγίων. Αναμείγνυαν τα δάκρυά τους με χρώματα. Στους ζωγράφους αυτούς με βαθιά συναίσθηση της τέχνης έχουν εφαρμογή οι εξής λόγοι νεότερου φιλοσόφου· « Για να ζωγραφίζει κανείς, λέει, το Χριστό χρειάζεται ερημικές ώρες, ερημικές ημέρες, ερημικά χρόνια. Πρέπει να είναι μόνος με τον εαυτό του, μόνος με το Θεό του, να αγιάζει καθημερινά τον εαυτό του, να είναι απαλλαγμένος από καθετί το ευτελές και ταπεινό. Τότε κατέρχεται στην ψυχή του το Άγιο Πνεύμα, τότε αναπαύεται μέσα στο αιώνιο και βλέπει και νιώθει το Λυτρωτή» .
Από τα ταπεινά εργαστήρια του Αγίου Όρους προήλθαν έξοχα δημιουργήματα, εικόνες βυζαντινής τέχνης, κάποιες από τις οποίες, όπως λέγει ένας δόκιμος αγιογράφος των ημερών μας, είναι «ανεπανάληπτης μοναδικότητας», δηλαδή, είναι εικόνες, τις οποίες δε θα μπορέσει κανείς άλλος να υπερβεί στην έκφραση.
Οι εικόνες αυτές της Ορθοδοξίας, όπως ορθά παρατήρησε κάποιος, ήταν τα μοναδικά βιβλία του αγράμματου λαού μας στον καιρό της Τουρκοκρατίας. Ο επισκέπτης τότε του Αγίου Όρους, ο οποίος είχε μέσα στο στήθος του σπινθήρα ευσέβειας, όταν εισερχόταν στους ναούς και έβλεπε στους τοίχους να ζωγραφίζεται σε αλλεπάλληλες εικόνες η ζωή του Χριστού, της Παναγίας, των αγίων και των μαρτύρων της πίστεως, διδασκόταν και φρονηματιζόταν. Οι αγράμματοι ρωτούσαν τους μοναχούς τι σήμαιναν τα όσα ζωγράφιζαν στις εικόνες και οι μοναχοί, λαμβάνοντας αφορμή από τις εικόνες, παρέδιδαν στους προσκυνητές θαυμάσιο μάθημα Ορθόδοξης κατήχησης, πράγμα που έμενε ανεξίτηλο εντός της καρδιάς των διδασκομένων. Ορισμένες μάλιστα εικόνες, με τις οποίες εικονίζονται ζωηρά το τέλος του κόσμου, η μέλλουσα κρίση, όπως και οι τιμωρίες των ανθρώπων εκείνων, οι οποίοι διέπραξαν στη ζωή τους βαρύτατα αμαρτήματα, θανάσιμα αμαρτήματα, χωρίς ποτέ γι’  αυτά να χύσουν ένα δάκρυ μετανοίας, οι εικόνες αυτές έκαναν βαθιά εντύπωση στους προσκυνητές και ο θείος φόβος εμφυτευόταν στις καρδιές τους. Έτσι η πίστη και η ηθική διδάσκονταν με τις εικόνες.
Αλλά όχι μόνο άριστα εποπτικά μέσα Ορθόδοξης διδασκαλίας ήταν και είναι οι εικόνες, όσες ζωγραφίζονται με τις οδηγίες της θείας τέχνης, αλλά και ιδιαίτερη χάρη έχουν. Ναι! Όσοι προσέρχονται και ασπάζονται ευλαβώς τις ιερές εικόνες, αυτών ο νους και η καρδιά, δια των ορατών αυτών μέσων, αναπτερώνονται και ανεβαίνουν στα ύψη. Οι ευλαβείς προσκυνητές βλέπουν νοερά τα ιερά πρόσωπα, των οποίων τις εικόνες ασπάζονται, και τα παρακαλούν με πίστη, όπως θα τα παρακαλούσαν, εάν ζούσαν στα χρόνια, κατά τα οποία έζησαν με τη σάρκα τους πάνω στη γη οι άγιοι και ο αρχηγός των αγίων, ο Χριστός, ο οποίος αν και ήταν αόρατος Θεός, όταν έγινε άνθρωπος, έγινε ορατός και συναναστράφηκε τους ανθρώπους. Αυτός που αρνείται την εικονογράφηση του Χριστού θα καταλήξει και στην άρνηση του θείου μυστηρίου της ενανθρωπήσεως. Η πίστη είναι και η δύναμη η οποία θαυματουργεί και διαμέσου των εικόνων. Χωρίς την πίστη που ενεργείται μέσα στην αγάπη καμιά ωφέλεια δεν προέρχεται από την απλή θέα και τον τυπικό ασπασμό των εικόνων.
Όποιος θέλει να γνωρίσει ποιο ανεκτίμητο πλούτο ιερών εικόνων περικλείει το Άγιον Όρος, ας μελετήσει το βιβλίο με τον τίτλο «Βαθύτερη εξέταση στον Άθω» , δηλαδή διήγηση για τις άγιες και θαυματουργές στον Άθω ένδοξες εικόνες της Υπεραγίας Θεοτόκου και άλλων αγίων» (Βιβλιοπωλείο Σάββα ιερομονάχου, Καρυές, Άγιον Όρος 1957).

Τα βιβλία

3. Τα βιβλία. Στις Ι. Μονές του Αγίου Όρους σε ιδιαίτερα διαμερίσματα φυλάσσονται τα βιβλία, βιβλία έντυπα και βιβλία χειρόγραφα, που ονομάζονται κώδικες. Τα έντυπα ανέρχονται σε 100.000 περίπου τόμους και οι κώδικες σε 10.000. Μεγάλος πνευματικός πλούτος, που θα ήταν διπλάσιος και τριπλάσιος, εάν οι ξένοι, που με το πρόσχημα του προσκυνητή επισκέπτονταν τον ιερό αυτό τόπο, με απατηλά μέσα δε συλούσαν τις βιβλιοθήκες του Αγίου Όρους. Τα κλεμμένα βιβλία είναι πολλά. Σπουδαιότατοι κώδικες της Αγίας Γραφής, λειτουργικών βιβλίων και πατερικών λόγων και ομιλιών κατά τους δυσχερείς καιρούς που διήλθε το έθνος μας, και μαζί και το Άγιον Όρος, εκλάπησαν και πουλήθηκαν έναντι μεγάλου αντιτίμου στη Δύση και ήδη κοσμούν τις βιβλιοθήκες της Ρώμης, του Λονδίνου και της Ρωσίας. Οι κώδικες αυτοί ανήκουν στην πνευματική ιδιοκτησία του Αγίου Όρους και, εάν υπήρχε ντροπή στον κόσμο, θα έπρεπε να επιστραφούν. Αλλά, για να πούμε την αλήθεια, ποτέ κυβέρνηση του μοναδικού στον κόσμο Ορθόδοξου κράτους δεν μερίμνησε για την επιστροφή των κλεμμένων αυτών θησαυρών, που έχουν απείρως ανώτερη αξία από τα αγάλματα του αρχαίου κόσμου.
Ποιοι έγραψαν τις χιλιάδες αυτές των χειρόγραφων κωδίκων, πολλοί από τους οποίους είναι και έξοχα εικονογραφημένα βιβλία; Ποιοι άλλοι παρά οι ήρωες, οι ταπεινοί μοναχοί του Αγίου Όρους, οι οποίοι έχουν την καλλιγραφία ως ιερή διακονία. Αυτοί στις μέρες της δόξας του Αγίου Όρους, για να μιλήσουμε με τη σύγχρονη γλώσσα, είχαν ανοίξει το μεγαλύτερο τυπογραφείο του κόσμου. Από το πρωί μέχρι τα βαθιά μεσάνυχτα έκαναν αντιγραφές των αρχαίων κειμένων της ιερής αλλά και της θύραθεν (κοσμικής) σοφίας με αξιοθαύμαστη υπομονή, και από τ’  άγια χέρια τους εξέρχονταν και Ευαγγέλια και Απόστολοι και λειτουργικά βιβλία και λόγοι και ομιλίες Πατέρων και αρχαία συγγράμματα φιλοσόφων και ποιητών, και κυκλοφορούσαν στον κόσμο. Η αντιγραφή βιβλίων εθεωρείτο από τα σπουδαιότερα διακονήματα του μοναχού. Γι’  αυτό και υπήρχε τότε η ζωηρή προτροπή προς τους μοναχούς· Γράφε, μελέτα, ψάλλε, στέναζε, προσεύχου, σιώπα.
Και τώρα φτάσαμε στο στοιχείο εκείνο, το οποίο κατεξοχήν δημιουργεί το περιβάλλον του Αγίου Όρους. Και το στοιχείο αυτό το απαραίτητο, χωρίς το οποίο δεν νοείται το Άγιον Όρος, είναι ο μοναχός.

Ο μοναχός

4. Ο μοναχός. Και άλλοτε μας δόθηκε η αφορμή να γράψουμε για τη μοναχική ζωή (βλ. τα υπ’  αρίθμ. 217 και 250 φύλλα της «Σπίθας») και ίσως στο προσεχές μέλλον, εάν ο Θεός θελήσει, μπορεί πλατύτερα να μιλήσουμε και να γράψουμε γι’ αυτήν. Εδώ αυτό μόνο λέμε, ότι δηλαδή η παρθενική ζωή είναι θεοφύτευτο δένδρο, το οποίο φύτευσε ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός, όταν είπε· « Οὐ πάντες χωροῦσι τὸν λόγον τοῦτον, ἀλλ’ οἷς δέδοται. Εἰσὶ γὰρ εὐνοῦχοι, οἵτινες ἐκ κοιλίας μητρὸς ἐγενήθησαν οὕτω· καί εἰσιν εὐνοῦχοι, οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, και εἰσιν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν· ὁ δυνάμενος χωρεῖν χωρείτω», ( «Δεν αντέχουν όλοι αυτά τα λόγια, άλλα μόνο σε όσοι τους έχει δοθεί το χάρισμα. Γιατί υπάρχουν ευνούχοι, που έτσι γεννήθηκαν· και υπάρχουν ευνούχοι, οι οποίοι ευνουχίστηκαν από τους ανθρώπους, και υπάρχουν ευνούχοι οι οποίοι  ευνούχισαν τους εαυτούς τους για τη βασιλεία των ουρανών· αυτός που μπορεί να το δεχτεί και να προχωρήσει, ας το κάνει») (Ματθ. 19, 11 – 12).
Ένας λοιπόν κλάδος της παρθενικής ζωής, της κατά Χριστόν αγαμίας, η οποία δρα με διάφορα σχήματα στην στρατευόμενη Εκκλησία, είναι και μοναχική ζωή στην έρημο, της οποίας εξαίρετο άνθος είναι η αγιορείτικη ζωή. Η μοναχική ζωή στην έρημο είναι μίμηση της ζωής του πυρφόρου προφήτη, του προφήτη Ηλία, στο Καρμήλιο όρος, είναι μίμηση της ζωής του Ιωάννου του Προδρόμου και προπαντός της παραμονής κατά διαστήματα του Κυρίου στην έρημο, είναι η άνοδος μέσω των αγώνων της εσωτερικής κάθαρσης στην κορυφή του Θαβωρείου όρους, όπου έκθαμβοι οι τρεις μαθητές με το στόμα του Πέτρου παρακαλούσαν τον Κύριο λέγοντας· «Κύριε, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι» («Κύριε, είναι ωραία να μείνουμε εδώ») (Ματθ. 17, 4). Και δεν είναι, νομίζουμε, χωρίς βαθύτερη σημασία το ναΐδριο, το οποίο ανεγέρθηκε στην κορυφή του Άθωνα από τον αοίδιμο πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ και τιμάται στο όνομα της θείας Μεταμορφώσεως του Σωτήρα Χριστού. Το Θαβώρειο πρέπει να ζουν οι μονάζοντες. Αλλά ας μη λησμονούν οι ανερχόμενοι στο Θαβώρ της θείας Μεταμορφώσεως μοναχοί, οι θεατές δια της εσωτερικής ελλάμψεως του ακτίστου φωτός, ότι η μεγάλη μάχη, η σκληρή και εκτεταμένη, με νεκρούς και τραυματίες, αλλά και με ήρωες της πίστεως και αρετής, δίνεται στα κράσπεδα του όρους, δίνεται μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία, μέσα στον κόσμο, στον οποίο έζησε το πλείστο της ζωής του ο Θεάνθρωπος ιδρυτής, το αθάνατο πρότυπο της ζωής των πιστών όλων των αιώνων. Και υπέρ αυτών των χριστιανών που μάχονται μέσα στον κόσμο πρέπει να προσεύχονται διαρκώς οι μοναχοί, που ζουν στο Θαβώρειο όρος, στο Άγιον Όρος. Ναι! Να προσεύχονται όπως άλλοτε προσευχόταν ο Μωυσής, όταν ο παλαιός Ισραήλ αγωνιζόταν σκληρό αγώνα κατά των υιών Αμαλήκ (Εξόδ. 17, 8 – 16). Όταν όμως λέμε μοναχό, εννοούμε τον αληθινό μοναχό, του οποίου την εικόνα μας τη δίνει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος στα λίγα αυτά σπουδαιότατα λόγια του· «Μοναχός ἐστι τάξις καὶ κατάστασις ἀσωμάτων, ἐν σώματι ὑλικῷ καὶ ῥυπαρῷ ἐκτελουμένη. Μοναχός ἐστιν ὁ μόνων τῶν τοῦ Θεοῦ ἐνταλμάτων ἐχόμενος, ἐν παντὶ καιρῷ καὶ τόπῳ καὶ πράγματι. Μοναχός ἐστι βία φύσεως διηνεκής, καὶ φυλακὴ αἰσθήσεων ἀνελλιπής. Μοναχός ἐστιν ἡγνισμένον σῶμα, κεκαθαρμένον στόμα, καὶ πεφωτισμένος νοῦς. Μοναχός ἐστι κατώδυνος ψυχή, ἐν διαρκεῖ μνήμῃ θανάτου ἀδολεσχοῦσα, ἐγρηγορυῖα τε καὶ ὑπνώττουσα» («Ο μοναχός βρίσκεται σε μια τάξη και κατάσταση ασώματη, αν και έχει υλικό και βρώμικο σώμα. Ο μοναχός ακολουθεί μόνο τις εντολές του Θεού, σε κάθε περίσταση και τόπο και υπόθεση. Ο μοναχός εκβιάζει συνεχώς την ανθρώπινη φύση του και ανελλιπώς φυλάγει τις αισθήσεις του. Ο μοναχός έχει αγνό σώμα, καθαρό στόμα και φωτισμένο νου. Ο μοναχός έχει ψυχή που πονάει για όλους και έχει διαρκή μνήμη θανάτου, είτε είναι ξύπνιος είτε κοιμάται». Και η ερώτηση είναι· Υπάρχουν σήμερα τέτοιοι μοναχοί; Και με το ερώτημα αυτό εισερχόμαστε στο μέρος εκείνο του άρθρου, στο οποίο, καθώς υποσχεθήκαμε και στην αρχή, καλούμαστε να πούμε ορισμένες αλήθειες

Γ΄ ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

Φως και σκοτάδι, αρετή και κακία

Εάν λέγαμε ότι στο Άγιον Όρος δεν υπάρχουν πλέον σήμερα μοναχοί, οι οποίοι να ζουν το μοναχικό ιδεώδες, θα διαπράτταμε αδικία μεγάλη. Όχι. Τέτοια αδικία δε θα διαπράξουμε εμείς. Και στο δύσκολο αυτό αιώνα υπάρχουν, όπως και άλλοτε είπαμε, υπάρχουν μοναχοί, οι οποίοι ζουν το μοναχικό ιδεώδες, όπως αυτό αποτυπώνεται στα βιβλία των Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας μας σχετικά με τον Ορθόδοξο μοναχισμό. Υπάρχουν ακτήμονες μοναχοί, αετοί υψιπέτες. Υπάρχουν ασκητές, οι οποίοι με την ιερή θεωρία και τη συνεχή μελέτη μεταβάλλουν το Άγιον Όρος σε άλλο Θαβώρειο όρος και μπορούν να επαναλάβουν το του Πέτρου· «Κύριε, καλόν ἐστιν ἡμᾶς ὧδε εἶναι» («Κύριε, είναι ωραία να μείνουμε εδώ»). Υπάρχουν πνεύματα εξαϋλωμένα, που πετούν με τις φτερούγες της νοεράς, της αδιάλειπτης προσευχής στους ουράνιους κόσμους, στους οποίους καθετί το βέβηλο δεν μπορεί να εισχωρήσει (βλ. βιβλίο αρχιμ. Γαβριήλ Διονυσιάτου, ηγουμένου Ι. Μ. Αγ. Διονυσίου, «Λαυσαϊκό Αγίου Όρους», Βόλος 1953). Υπάρχουν στο Άγιον Όρος άγιες υπάρξεις «ὧν ούκ ἄξιος ὁ κόσμος», («για τους οποίους ο κόσμος δεν αξίζει»), που διανύουν τη μοναχική τους βιοτή στις τρύπες και τις σπηλιές με τέλεια αυταπάρνηση. Μπροστά σε τέτοιες υπάρξεις που μπορεί να μην αποκαλυφθεί; Γιατί ό,τι είναι αληθινό, και ο εχθρός ακόμη το σέβεται.
Αλλά, εάν είναι αλήθεια, όπως και είναι αλήθεια, ότι στο Άγιον Όρος υπάρχει αγιότητα, επίσης είναι αλήθεια ότι στο Άγιον Όρος υπάρχει και το κακό και, δυστυχώς, το κακό σε πολλά σημεία της μοναχικής ζωής και πολιτείας φαίνεται τώρα τελευταία να υψώνεται με θρασύτητα, να νικά και να θριαμβεύει. Δεν πρέπει να το αποκρύψουμε. Δεν ωφελεί να το αποκρύψουμε. Γιατί, όπως λένε οι Πατέρες, «νόσος κρυπτομένη νόσος ἀνίατος» («αρρώστια που κρύβεται αρρώστια αθεράπευτη»). Θ’ αναφέρουμε εδώ μερικά συμπτώματα, τα οποία μαρτυρούν ότι υπάρχουν έλκη (=πληγές), έλκη που κρύβονται κάτω από τη μαύρη ενδυμασία και βόσκουν και υποσκάπτουν τα βάθρα της πνευματικής ζωής και πολιτείας. Όπως ορθά παρατηρεί ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης, ο δριμύς αυτός ελεγκτής των ηθικών παρεκτροπών όσων ζουν στον κόσμο αλλά και στην έρημο, δεν είναι το ράσο και η γενειάδα, δεν είναι η ευτέλεια των ενδυμάτων ασφαλής απόδειξη ασκήσεως. Είναι δυνατό κάτω από το καλογερικό ράσο να κρύβεται σατανάς. Και το Άγιον Όρος δεν κινδυνεύει τόσο από τους έξω, αλλά από τους εντός, από τους μοναχούς εκείνους οι οποίοι με την όλη τους διαγωγή, που είναι ανάξια των ιερών παραδόσεων του μοναχισμού, δίνουν άφθονο υλικό για καύχηση στο διάβολο.

Συμπτώματα βαριάς ασθένειας

Αλλά ποια είναι τα συμπτώματα της βαριάς ασθένειας, η οποία κατατρώγει την καρδιά της μοναχικής ζωής; Πρώτο σύμπτωμα αναφέρουμε την εμφάνιση της πολυτέλειας, των περιττών πραγμάτων, της χλιδής και ματαιότητας, που στον ιερό τόπο έρχεται σε ζωηρή αντίθεση με την άκρα λιτότητα των αγίων ασκητών, τέτοια αντίθεση, η οποία κάνει τον ευσεβή επισκέπτη να θυμάται το ρητό του αποστόλου Παύλου· «Ὃς μὲν πεινᾷ, ὃς δὲ μεθύει» («Άλλος πεινάει και άλλος μεθάει») (Α΄ Κορ. 11, 21).
Φλογερός υμνητής του μοναχικού βίου, ευσεβής καθηγητής του εθνικού Πανεπιστημίου όχι θεολόγος αλλά φιλόλογος, με λύπη παρατηρώντας την αντίθεση στο Άγιον Όρος μεταξύ πολυτέλειας και λιτότητας, έγραφε προ ετών τα εξής· «Άλλοι (από τους καλόγερους) πατώντας σε τάπητες και ζώντας σα μεγιστάνες, με χέρια λευκά, αμάθητα από τον κόπο, νυσταλέα μάτια της αμαρτίας (της νοσταλγίας του κόσμου) και άλλοι αμπελουργοί και βοσκοί και θαλασσινοί και εργοχειράδες που πελεκούν και γλύφουν σταυρούς, εικόνες, κουτάλια και πλέκουν κάλτσες και σκάβουν και από τα ευλογημένα χέρια τους, από τον ιδρώτα του άσαρκου σώματός τους θα αγοραστεί το κριθαρένιο ψωμί και το λίγο κρασί που θα τους συντροφεύσει κατά τις ημέρες που δεν ξηροφαγούν. Κόσμος ανόμοιος…». Άλλος λογοτέχνης και ακαδημαϊκός, όταν επισκέφτηκε την πιο πολυτελή από τις ιδιόρρυθμες Ι. Μονές, έμεινε κατάπληκτος ενώπιον κοσμικής (λάθος καλογερικής) τράπεζας, στην οποία παρατέθηκε σειρά αλλεπάλληλων πιάτων που σχημάτιζαν πυραμίδα, και από ένα ιδιαίτερο φαγητό που γεύτηκε, καλογερικής κατασκευής, που ξεπερνούσε και τον καλύτερο κοσμικό μάγειρα, έλαβε, δυστυχώς, αφορμή ο κύριος αυτός να διακωμωδήσει την ασκητική ζωή και να ερμηνεύσει σεξουαλικώς την τέχνη του καλόγερου μάγειρα που προσπαθεί να ικανοποιήσει πλούσια το αισθητήριο της γεύσης και αυτό προς αποζημίωση άλλων ηδονών που τις έχασε στην καλογερική…
Άλλο σύμπτωμα της βαριάς αγιορείτικης ασθένειας είναι ότι η εξουσία όχι σπάνια φεύγει από τα χέρια των αγίων και περιέρχεται σε χέρια ανάξιων υποκειμένων, οι οποίοι διοικούν σα σατράπες και λυμαίνονται το ιερό χρήμα των Ι. Μονών. Φρίττει κανείς όταν διαβάσει αντίγραφα καταδικαστικών αποφάσεων, με τις οποίες άτομα που δεν έχουν καμιά εσωτερική σχέση με την ευσέβεια, αλλά την υποκρίνονται, κατόρθωσαν να κυριαρχήσουν στη διοίκηση και διαχείριση, να ονομαστούν προϊστάμενοι, και ως προϊστάμενοι να έχουν ελευθερία κινήσεως, να εξέρχονται από το Άγιον Όρος για να κατασπαταλούν το ιερό χρήμα ζώντας με πόρνες και παλλακίδες. Ένας από αυτούς περιφερόταν στον κόσμο με διάφορα ψευδώνυμα, ωσότου έπεσε στα δίχτυα της αστυνομίας. Άλλοι μοναχοί κατάλληλα διαπορθμεύουν το ιερό χρήμα σε συγγενικά τους πρόσωπα και προικίζουν αδελφές και ανεψιές και υποστηρίζουν άπιστους συγγενείς και άθεους και εμπαίκτες κάθε ιερού και οσίου. Η συμπρωτεύουσα της Ελλάδας, η ωραία Θεσσαλονίκη, έχει κατασκανδαλιστεί με τη διαγωγή αυτών των μεγιστάνων της μοναχικής πολιτείας…
Τρίτο σύμπτωμα οι αδικίες των κυρίαρχων Μονών σε βάρος κελλιωτών, οι προστριβές και οι έριδες περί των ορίων και δικαιωμάτων (βλ. «Ο Καταστατικός Χάρτης του Αγίου Όρους και οι εξ αυτού αδικίες κατά των κελλιωτών», Αθήνα 1931). Τέταρτο σύμπτωμα! Αλλά πώς να το αναφέρουμε αυτό; Πρέπει κανείς να κλαίει και να αναστενάζει, διότι στο Άγιον Όρος φρικώδη αμαρτήματα, τα οποία αποφεύγουμε να κατονομάσουμε, κατόρθωσαν να βρουν και εκεί λιπαρό έδαφος καλλιέργειας… Κάτω από αυτές τις συνθήκες ευλαβείς μοναχοί υποφέρουν ψυχικά και οι πιο ευαίσθητοι από αυτούς εγκαταλείπουν τις Μονές και αναζητούν στις τρύπες και τα σπήλαια του Αγίου Όρους καταφύγιο για να ζήσουν μόνοι τους ή εξέρχονται του Αγίου Όρους, επειδή δεν μπορούν να ανέχονται, κατά τις ώρες των ιερών αγρυπνιών, οι άλλοι να ανοίγουν τα ραδιόφωνά τους και να ακούν πορνικά τραγούδια δικών μας και ξένων ραδιοφωνικών σταθμών… Θα έπρεπε να ζούσε σήμερα ένας Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, για να περιγράψει όπως πρέπει και να καυτηριάσει τις φοβερές παρεκτροπές από την αληθινή μοναχική ζωή των αμόναχων εκείνων μοναχών, οι οποίοι κάτω από το ράσο κρύβουν ολόκληρο λεγεώνα κακιών, μικρών και μεγάλων δαιμονίων. Όπως έγραψε σε ειδικό φυλλάδιο εκλεκτός μοναχός, κρίνοντας από άλλη άποψη την πάγια κατάσταση που κινδυνεύει να δημιουργηθεί στο Άγιον Όρος, όντως το Άγιον Όρος βρίσκεται σε κίνδυνο.
Αλλά τι πρέπει να γίνει για να σωθεί το Άγιον Όρος από τη βέβαιη καταστροφή, προς την οποία φέρεται ολοταχώς, εάν συνεχιστεί η άθλια κατάσταση που επικρατεί εκεί;

Επανάσταση – Ριζικά μέτρα

Αρμόδιοι να υποδείξουν τι πρέπει να γίνει είναι οι ευλαβέστατοι, οι ζηλωτές μοναχοί. Αυτοί δεν πρέπει να παρακολουθούν απαθώς την κατάσταση, αλλά οφείλουν να επαναστατήσουν επανάσταση ειρηνική και αγία, η οποία με ριζικά μέτρα θα ανακόψει την πρόοδο του κακού και θα συντελέσει στο να ανατείλουν ένδοξες και πάλι ημέρες της αληθινής μοναχικής ζωής και πολιτείας.
Ας επιτραπεί και σε μας με όλο το σεβασμό που τρέφουμε προς την αληθινή μοναχική ζωή να υποδείξουμε σύντομα τα εξής:
1. Εκκαθάριση. Επιτροπή από τους πιο εξαίρετους μοναχούς, που διακρίνονται για τα αυστηρά τους ήθη, εξουσιοδοτημένη όπως απαιτείται, να κάνει το σταυρό της και να λάβει στα χέρια της το κόσκινο χωρίς τρόμο και να κοσκινίσει από το ένα άκρο έως το άλλο άκρο τη χερσόνησο, μονές, σκήτες, κελλιά, καλύβες, και ό,τι στοιχείο αρνητικό βρει για μια γνήσια μοναχική ζωή, με τη βοήθεια και της αστυνομικής δύναμης, να το περισυλλέξει και όλο αυτό τον κόσμο που περιπατεί αντίθετα στην ευαγγελική διδαχή και παράδοση να τον εγκλείσει σε μία ή και περισσότερες Μονές, που θα έχουν διαρρυθμιστεί ειδικά, έξω από τις οποίες να γράφει το περίφημο έμβλημα του Παχωμίου, το πιο δύσκολο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου, το γράμμα Ξ. Στις μοναχικές αδελφότητες Ξ θα γίνει δεύτερο κοσκίνισμα και όσοι εμφανώς δείξουν σημεία μετανοίας, θα μείνουν και θα μεταβληθούν σε εύχρηστα σκεύη, ενώ οι άλλοι σαν την άχρηστη πια σκουριά πρέπει να εκτιναχθούν μακριά από το καμίνι.
2. Ολοσχερής κατάργηση του ιδιορρύθμου. Μετά την αναγκαία εκκαθάριση πόσοι θα μείνουν; 600, 500, 300; Ευλογητός ο Θεός! Φτάνει ο αριθμός αυτός για να δημιουργήσει νέες μοναχικές αδελφότητες, οι οποίες θα ζουν κοινοβιακά. Διότι το κοινόβιο είναι ο άριστος τρόπος ζωής, τον οποίο έζησε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός με τους μαθητές του, δημιουργώντας το πρώτο κοινόβιο του Χριστιανισμού. Ενώ το ιδιόρρυθμο είναι πηγή κάθε αθλιότητας στη μοναχική ζωή και είναι απορίας άξιο πώς μέχρι σήμερα δεν έχει καταργηθεί. Όταν λέμε κοινόβιο, εννοούμε αληθινό κοινόβιο, καθώς πολλά από τα σημερινά κοινόβια έχουν μόνο το όνομα του κοινοβίου, αλλά το ιδιόρρυθμο και εκεί βασιλεύει. Είναι απόλυτη ανάγκη, μαζί με το κοινό συσσίτιο, να προσφέρεται σε όλους και πλούσιο πνευματικό συσσίτιο. Χρειάζεται κοινή μελέτη και ερμηνεία της Γραφής, εξύψωση της τυπικής λατρείας σε πνευματική, συχνή συμμετοχή στο Μυστικό Δείπνο και τρεις φορές την εβδομάδα σύντομη πρακτική ομιλία του ηγουμένου, κατά το σύστημα του Θεοδώρου του Στουδίτη.
3. Σύνταξη νέου Καταστατικού Χάρτη. Μη, σεβαστοί πατέρες και αδελφοί, μη επαναστατείτε ακούγοντας νέο καταστατικό χάρτη του Αγίου Όρους. Διότι ο καταστατικός χάρτης δεν είναι ιερό κείμενο όπως οι Άγιες Γραφές και οι όροι των Οικουμενικών Συνόδων. Έξι ή επτά φορές μέχρι σήμερα έχει μεταβληθεί, ο δε πρώτος καταστατικός χάρτης, που λεγόταν και τράγος,  και συντάχτηκε από τον άγιο Αθανάσιο, τον ιδρυτή της αγιορείτικης ζωής, υπήρξε για την εποχή του μια μεταρρύθμιση, μια επανάσταση ενάντια στην τότε επικρατούσα μοναστική κατάσταση στο Άγιον Όρος. Είναι δυνατόν, λοιπόν, και ο σημερινός καταστατικός χάρτης, βάσει του οποίου το Άγιον Όρος κυβερνάται, να μεταρρυθμιστεί και να γίνει τελειότερος προς εξυπηρέτηση του μοναχικού ιδεώδους.
4. Επάνοδος στη μοναχική ζωή της παλαιάς διακονίας, η οποία δόξασε κάποτε το Άγιον Όρος. Η διακονία αυτή είναι η διακονία του καλλιγράφου ή αντιγραφέα βιβλίων, η οποία στη σύγχρονη εποχή θα ονομαστεί διακονία στοιχειοθέτη – τυπογράφου – βιβλιοδέτη. Από τέτοιους μοναχούς μπορεί να δημιουργηθεί ένα θαυμάσιο Αγιορείτικο τυπογραφείο, από το οποίο θα εξέρχονται Άγιες Γραφές, πατερικά βιβλία, περιοδικά και θρησκευτική εφημερίδα, με τα οποία θα είναι τεράστια η πνευματική επιρροή του Αγίου Όρους στον κόσμο. Ακόμη θα ήταν δυνατό στο Άγιον Όρος και ραδιοφωνικός σταθμός να εγκαθιδρυθεί, ο οποίος με τη διοίκηση μια ομάδας λογίων μοναχών θα μετέφερε τη φωνή της Ορθοδοξίας στα πέρατα του κόσμου. Ακόμη… Αχ! Πόσα θα μπορούσαν να γίνουν, εάν το Πνεύμα το Άγιο άναβε στις καρδιές των μοναχών τις φλόγες μιας νέας Πεντηκοστής!
5. Για την ευταξία, το συντονισμό και τη δραστηριοποίηση κάθε πνευματικής κίνησης στο Άγιον Όρος πρέπει να επανέλθει ο θεσμός του Πρώτου, του οποίου τώρα σκιά είναι ο πρωτεπιστάτης της Ι. Κοινότητας, που εδρεύει στις Καρυές.

Και ήδη προς τους μοναχούς, τους αληθινούς μοναχούς, οι οποίοι ακτινοβολούν κάτι από το Θαβώρειο φως, με πολύ σεβασμό στρεφόμαστε και λέμε·
Σεβαστοί Αγιορείτες μοναχοί, στους οποίους έφτασαν τα τέλη των αιώνων! Κατοικείτε σε μια ευλογημένη χερσόνησο. Η εδαφικής της έκταση είναι όση της Νάξου, στην οποία ζουν περίπου 20 χιλιάδες κάτοικοι. Εσείς δεν υπερβαίνετε τα 2.000 άτομα. Είστε το πιο αραιοκατοικημένο μέρος της Ελλάδας, ικανό να θρέψει πενταπλάσιο πληθυσμό. Πλούτος υλικός υπάρχει. Πράσινος χρυσός από την εκμετάλλευση των δασών ρέει, και θα μπορούσε να ρεύσει ακόμη περισσότερος… Είστε αφορολόγητοι. Απολαμβάνετε την αυτονομία και ιδιαίτερα προνόμια. Έχετε τις υλικές εκείνες προϋποθέσεις, για να δώσετε σάρκα και ιδέες, και να επιτελέσετε θαύματα μπροστά στα οποία θα μείνει έκθαμβη η Ελλάδα και ολόκληρος ο Ορθόδοξος κόσμος. Ένα ακόμη λείπει, το σπουδαιότερο, η πνευματική ανασυγκρότηση, η οποία το νοσογόνο τέλμα θα μεταβάλει σε αείροες πηγές ζωντανών υδάτων, και το Άγιον Όρος σε πραγματικό παράδεισο θα μετατρέψει. Γι’ αυτό χρειάζεται, όπως είπαμε, μια επανάσταση Ορθοδόξων ψυχών. Και φορείς της αγίας επαναστάσεως πρέπει να γίνετε εσείς. Φορείς ενός νέου κινήματος του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, του κινήματος των Κολλυβάδων. Υπάρχουν στο Άγιον Όρος τριακόσιοι μοναχοί, «ἄνδρες ἐπιθυμιῶν» («άνθρωποι που επιθυμούν») του Αγίου Πνεύματος; Εάν υπάρχουν, εσείς το γνωρίζετε. Φτάνουν οι λίγοι να επιτελέσουν το νεότερο αγιορείτικο θαύμα. Ορθώς λέγεται· ένας Πλάτωνας, χίλιοι Πλάτωνες, ένας μοναχός, αληθινός μοναχός, χίλιοι μοναχοί. Επειδή ένας μοναχός θα είναι μαγνήτης που θα ελκύει και άλλους. Επειδή ένας που εκτελεί το θέλημα του Κυρίου «κρείσσων ἢ μύριοι παράνομοι» («ανώτερος παρά χίλιοι παράνομοι»).
Ω ευλαβείς μοναχοί, δε σας τρομάζει η σημερινή κατάσταση του Αγίου Όρους; Εξεγερθείτε. Οι πράοι ας γίνουν μαχητές (Ιωήλ 4, 11). Αγωνιστείτε σαν ένας άνθρωπος μέχρις αίματος, μέχρι διωγμών και μαρτυρίου, νικήστε το κακό, εντείνατε όλες τις πνευματικές σας δυνάμεις, εκμεταλλευτείτε μέχρι το δίλεπτο όλο τον αμύθητο υλικό και πνευματικό πλούτο που περικλείει η ιερή σας γη και τότε η έρημος και πάλι θα κυβερνήσει πνευματικά τον κόσμο. Ναι! Το πιστεύουμε ακράδαντα.

1453 μ.Χ.

ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ

Αγ. Σοφια.ιστ

Εθν. ΘΡΗΝ. ΑΛ.ιστΘΡΗΝΗΤΙΚΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ

Γραμμένο από τον Φώτιο Κόντογλου, τον Κυδωνιέα
… Κλάψετε πέτρες άψυχες. Μαρανθείτε δένδρα ανθισμένα, γιατί δεν είναι πλέον Μάιος δι’ εμάς από τότε που έκαψε τα φυλλοκάρδια μας εκείνος ο καταραμένος Μάιος. Ο πλέον καλός μήνας, ο μοσχοβολημένος μήνας της χαράς, γίνηκε για εμάς ο πλέον ασβολερός, ξέρακας χειρότερος από τον Δεκέμβρην. Εμαράνθη το άνθος της καρδιάς μας. Έπεσεν ο στέφανος από την κεφαλήν μας. Από τότε, ωσάν να μην εξημέρωσε ποτέ, γιατί οι ημέρες μας είναι ωσάν τες νύκτες. Αηδόνια δεν λαλούν πλέον επάνω εις τα δένδρα μας, αμή μονάχα κόρακες και κουρούνες κράζουν λυπητερά. Μεγάλη εβδομάδα εγίνηκεν όλη η ζωή μας. Το σήμερον κρεμάται επί ξύλου εγίνηκε το τραγούδι μας. Ο Χριστός νεκρός και σταυροχεριασμένος μέσα εις το μνήμα γίνηκε το εικόνισμά μας. Τα τραγούδια μας εγίνηκαν ωσάν μοιρολόγια, το χρυσοκέρινον πρόσωπον της Παναγίας είναι φαρμακωμένον, οι άγιοί μας κοιτάζουν συλλογισμένοι και παραπονεμένοι. Τα χωριά μας είναι ωσάν μοναστήρια, τα σπίτια μας ωσάν ερημοκλήσια, οι μανάδες και οι αδελφάδες μας είναι ωσάν καλογριές μαυροφορεμένες. Οι πατεράδες μας ομοιάζουνε ωσάν ασκητάδες, τα παληκάρια μας είναι καταπικραμένα…

(Από το τεύχος 17 -18 /1953 του περιοδικού «Κιβωτός»)

ΓΙΑΤΙ ΕΠΕΣΕ

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

Δημοσιεύτηκε στο υπ’ αρίθμ. 17 -18/1953 τεύχος του περιοδικού «Κιβωτός» για την 500ή επέτειο από την άλωση της Κωνσταντινούπολης.

  • «Μνήσθητι, Κύριε, ὅ,τι ἐγενήθη ἡμῖν· ἐπίβλεψον καὶ ἰδὲ τὸν ὀνειδισμὸν ἡμῶν. Κληρονομία ἡμῶν μετεστράφη ἀλλοτρίοις, οἱ οἶκοι ἡμῶν ξένοις. Ὀρφανοὶ ἐγενήθημεν… Ἐδιώχθημεν, ἐκοπιάσαμεν, οὐκ ἀνεπαύθημεν… Οἱ πατέρες ἡμῶν ἤμαρτον, οὐχ ὑπάρχουσιν· ἡμεῖς τὰ ἀνομήματα αὐτῶν ὑπέσχομεν… Ἔπεσεν ὁ στέφανος ἡμῶν τῆς κεφαλῆς· οὐαὶ δὴ ἡμῖν, ὅτι ἡμάρτομεν».
  • (Θρήνοι Ιερεμία 5, 1 -3, 5, 7, 16)

(Θυμήσου, Κύριε, ότι μας συνέβη· ρίξε το βλέμμα σου και δες τον εξευτελισμό μας. Η κληρονομιά μας περιήλθε στα χέρια των εχθρών, τα σπίτια μας στους ξένους. Γίναμε ορφανοί… Διωχθήκαμε, κοπιάσαμε, δεν αναπαυτήκαμε… Οι πατέρες μας έσφαλαν, δεν υπάρχουν· εμείς επωμι-στήκαμε τα λάθη τους… Έπεσε το στεφάνι από το κεφάλι μας· αλίμονό μας, για τις αμαρτίες μας»).

Τίποτε, αγαπητοί μου, δεν είναι τυχαίο στον κόσμο. Ούτε μια σταγόνα νερού, ούτε ένα φύλλο από τα δένδρα δεν πέφτει χωρίς αιτία. Κάθε πράγμα ή συμβάν έχει την αιτία του. Ο νόμος της αιτιότητας είναι παγκόσμιος. Η αιτία φέρνει ένα αποτέλεσμα και το αποτέλεσμα προϋποθέτει αιτία και το αποτέλεσμα γίνεται αιτία ενός νέου αποτελέσματος και έτσι δημιουργείται μια μακριά αλυσίδα αιτιών και αποτελεσμάτων, της οποίας ελάχιστοι μόνο κρίκοι είναι ορατοί, οι δε υπόλοιποι κρύβονται, όπως οι κρίκοι της άγκυρας που ρίχνονται στα βάθη της θάλασσας. Και οι άνθρωποι ερευνούν για την ανεύρεση των βαθύτερων αιτιών. Επαινετή η έρευνα της επιστήμης. Αλλά όχι σπάνια η έρευνα για την εξεύρεση της αιτίας αποτυγχάνει· ο νους των επιστημόνων πλανάται, λοξοδρομεί, πέφτει σε λαβύρινθο αμφιβολιών και εξάγει σφαλερά συμπεράσματα, τα οποία δε δίνουν την εικόνα της πραγματικής αιτίας των γεγονότων. Πόσοι π.χ. ασθενείς δεν πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω κακής διάγνωσης! Γιατί η βαθύτερη αιτία της ασθένειάς τους παρόλη την έρευνα της ιατρικής επιστή-μης δεν ανακαλύφθηκε, αλλά ως αιτία θεωρήθηκε κάποια άλλη, άσχετη στην ασθένειά τους. Κακή ερμηνεία γεγονότων πηγή συμφορών.
Γεγονός αναμφιβόλως από τα σπουδαιότερα της παγκόσμιας ιστορίας είναι η προ 500 ετών άλωση από τους Τούρκους της Βασιλίδας των πόλεων. Αυτή επήλθε ως αποτέλεσμα αιτίας. Αλλά ποια η αιτία της αλώσεως, η οποία επέφερε την πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας; Η οικονομική κρίση, η οποία τις παραμονές της αλώσεως μάστιζε το Βυζαντινό κράτος, το οποίο δε διέθετε πια πόρους για τον εξοπλισμό ικανού στρατού και στόλου; Η έλλειψη επαρκούς βοήθειας εκ μέρους του Πάπα και των βασιλέων της Δύσης, οι οποίοι στην αρχή, όπως συνήθως, υπόσχονταν τα πάντα, και κατόπιν αρκέστηκαν στην αποστολή ενός μικρού στόλου πλοιαρίων και λίγων εκατοντάδων στρατιωτών, που διατελούσαν υπό τις διαταγές του γενναίου Ιουστινιανού; Η προηγηθείσα εξασθένηση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας από τις αλλεπάλληλες βαρβαρικές επιδρομές και ιδίως από την επιδρομή των περιβόητων Σταυροφόρων; Η ακμή, η σφριγηλότητα του νεαρού κράτους των Μωαμεθανών; Η δυσαναλογία των δικών μας στρατιωτικών δυνάμεων προς τις δυνάμεις του εχθρού, δεδομένου ότι 7.000 στρατιώτες του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου αντιπαρατάχθηκαν σε τριακονταπλάσιες δυνάμεις του Μωάμεθ Β΄; Η διάπραξη από τους δικούς μας στρατηγικών λαθών κατά τη διάρκεια των μαχών, κατά τις οποίες αυτός που διαπράττει τα λιγότερα λάθη κερδίζει τελικά τον πόλεμο; Ο εφοδιασμός του τουρκικού στρατού με νέο όπλο, το τεράστιο τηλεβόλο, το οποίο έβαλλε κατά των τειχών και με το δαιμονιώδη κρότο επιδρούσε ψυχολογικά στους πολιορκούμενους; Ή, τέλος, η απρονοησία των δικών μας να αφήσουν ανοιχτή μια από τις πύλες του απέραντου τείχους, μέσω της οποίας και έγινε η πρώτη είσοδο των βαρβάρων στην πόλη;
Με την αναζήτηση τέτοιων αιτιών καταγίνονται οι ιστορικοί, οι οποίοι ασχολούνται με την άλωση της Κωνσταντινούπολης και την πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Αλλά οι αιτίες αυτές δεν συνιστούν τη βασική, την πρώτη αιτία, την αρχική αιτία, από την οποία προήλθε η απερίγραπτη εκείνη συμφορά. Είναι δευτερεύουσες αιτίες. Η αρχική αιτία ποια είναι;
Σκοτεινή, σκοτεινότατη εποχή, αυτή την οποία ερευνούμε. Αλλά κατά τη συμβουλή του αποστόλου Πέτρου, καθώς βρισκόμαστε «ἐν αὐχμηρῷ τόπῳ» («σε ξηρό/σκοτεινό τόπο»), ας λάβουμε σα λυχνάρι που φωτίζει το λόγο του Θεού και με το φως αυτό, το οποίο είναι βεβαιότερο από κάθε άλλο φως, ας εξερευνήσουμε την περίοδο αυτή για να δούμε ποια η αιτία η πρωταρχική, η κύρια αιτία της μεγάλης, της απερίγραπτης εκείνης συμφοράς.
Εάν κάποιος κατά το πρώτο μισό του 15ου αιώνα επισκεπτόταν την Κωνσταντινούπολη, από την πρώτη ματιά θα θαύμαζε την πόλη. «Αυτή» – θα αναφωνούσε – «είναι η πόλη, η γέφυρα Ανατολής και Δύσης, το σημείο ένωσης δύο θαλασσών, το κέντρο του εθνικού και θρησκευτικού βίου της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, ο οφθαλμός ολόκληρης της οικουμένης!». Και τι δε θα έβλεπε στην περιβόητη πόλη ο επισκέπτης! Ανάκτορα και μέγαρα αρχόντων μεγαλοπρεπή, δρόμοι, πλατείες, θέατρα και ιπποδρόμια, αλλά και ναοί ωραιότατοι στόλιζαν την πρωτεύουσα. Μοναδικός μάλιστα σε λαμπρότητα υψωνόταν ο ναός της του Θεού Σοφίας, ο οποίος πλήθος λαών, και βαρβάρους ακόμη, είλκυε να έρχονται από μακρινές χώρες για να δουν και να θαυμάσουν το εξαίρετο αυτό μνημείο της χριστιανικής τέχνης. Και μόνο ναοί; Εκατοντάδες ψαλτών, συγκροτημένων σε χορούς, πλήθος μοναχών, διακόνων και πρεσβυτέρων, χρυσοστόλιστοι επίσκοποι και μητροπολίτες προσέδιδαν ιδιαίτερη αίγλη κατά τις ημέρες των μεγάλων εορτών και πανηγύρεων, κατά τις οποίες ο λαός συνέρρεε στους ναούς.
Αλλά δυστυχώς στην εξωτερική αυτή λαμπρότητα της πόλεως δεν ανταποκρινόταν η εσωτερική λαμπρότητα. Το έξωθεν ήταν καθαρό και λαμπρό, αλλά το έσωθεν; Αλίμονο! Το έσωθεν της πόλεως ήταν γεμάτο «ἐξ ἀκρασίας καὶ ἁρπαγῆς» («από έλλειψη εγκράτειας και αρπακτική διάθεση»). Στο βάθος της καρδιάς η αληθινή ευσέβεια που ως ζύμη εισχωρεί και μεταμορφώνει ολόκληρο τον άνθρωπο, η ηρωική πίστη που εκφράζεται με την αγάπη προς το Θεό και τον πλησίον και δημιούργησε τα θαύματα του παρελθόντος στο Βυζάντιο, άρχισε να ελαττώνεται αισθητά, η στάθμη κατέβαινε προς το μηδέν, οι λαμπάδες των πιστών, όπως οι λαμπάδες των πέντε εκείνων μω-ρών παρθένων της παραβολής του Κυρίου, άρχισαν να σβήνουν. Ηθικό σκοτάδι κάλυπτε την πόλη, από την οποία πριν από λίγους αιώνες το φως του Χριστού μεταδιδόταν από πυρφόρους ανθρώπους και ακτινοβολούσε από τα Ουράλια όρη, την αραβική έρημο, τις ηράκλειες στήλες και το Γάγγη ποταμό, ως τα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου.
Γενικά και αόριστα φαίνονται τα παραπάνω; Θέλετε λοιπόν συγκεκρι-μένες αποδείξεις; Ορίστε· Σύγχρονος σοφός, ο Ιωσήφ Βρυέννιος, ο δάσκαλος του προμάχου της Ορθοδοξίας του Μάρκου του Ευγενικού, σε επιστολές και ομιλίες, κάποιες από τις οποίες εκφωνήθηκαν στην αίθουσα των ανακτόρων, διεκτραγωδεί την διαφθορά που είχε ενσκήψει πριν από την άλωση. Το ιερατείο πρώτον είχε διαφθαρεί. Οι περισσότεροι από τους κληρικούς χειροτονούνταν με σκοπό τα χρήματα. Κλήρος σιμωνιακός (=που αγαπάει το χρήμα) εθνική συμφορά, «ἅλας μωρόν» (=άνοστο αλάτι)! Τα μυστήρια ξεπουλιόνταν από τους ανάξιους αυτούς κληρικούς. Με πληρωμή, με δωροδοκίες δινόταν η άφεση των αμαρτιών και μεταδιδόταν το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου. Επίσκοποι, άγαμοι κληρικοί, μοναχοί, οι οποίοι είχαν υποσχεθεί την παρθενία, αναιδέστατα συζούσαν με μοναχές. Οι κοσμικοί πάλι μιμούμενοι τους κληρικούς πριν την τέλεση του μυστηρίου του γάμου συζούσαν με τις γυναίκες. Το άγιο όνομα του Θεού βλασφημείτο δημόσια και κανένας – λέει ο Βρυέννιος – δεν ύψωνε φωνή διαμαρτυρίας γι’ αυτό, ενώ θα έπρεπε, εμείς ως υπερασπιστές του ονόματος του να προτιμήσουμε μαρτυρικό θάνατο από τους ασεβείς από το να γίνουμε συνένοχοι των βλάσφημων με τη σιωπή μας. Όρκοι σε δημόσια διάταξη. Η αδιαφορία των πολιτών για τις ανάγκες του γείτονα, της κοινωνίας, του κράτους που κινδύνευε ήταν μέγιστη. Η φιλαυτία βασίλευε, εξυπηρετούνταν τα προσωπικά συμφέροντα του καθενός. Τα τείχη της πόλεως παρουσίαζαν φθορές και χρειάζονταν σύντομα επισκευή, αλλά όσοι είχαν υλικούς θησαυρούς προτιμούσαν να κτίζουν τριώροφες κατοικίες παρά να διαθέτουν τα χρήματά τους για την κοινή ασφάλεια
(βλ. τους τρεις τόμους των διδαχών του Ιωσήφ Βρυέννιου που εκδόθηκαν από τον Ευγένιο Βούλγαρη, Λειψία 1768 – 1794).
Η φιλαργυρία των πλουσίων ασυναγώνιστη. Όταν ο τελευταίος μαρτυρικός βασιλιάς Κωνσταντίνος ο Παλαιολόγος ανέλαβε την εξουσία, το δημόσιο ταμείο βρέθηκε κενό· γι’ αυτό απηύθυνε έκκληση στους πλουσιότερους της πόλεως, ζητώντας τη συνδρομή τους. Αλλά οι μεγιστάνες αρνήθηκαν ισχυριζόμενοι ότι είναι… φτωχοί. Φτωχοί; Ποιοι; Αυτοί, των οποίων τα υπόγεια των μεγάρων αμέσως μετά την άλωση ανέσκαψαν οι Τούρκοι και ανακάλυψαν μέγιστους θησαυρούς, αρκετούς να εξοπλίσουν στρατούς και στόλους! Ο ίδιος ο αυτοκράτορας συνομιλώντας με το Φραντζή εκφραζόταν πικρά λέγοντας ότι γύρω από τον θρόνο που κλονιζόταν δεν βρισκόταν ούτε ένας ειλικρινής σύμβουλος, καθώς όλοι ζητούσαν το ατομικό τους συμφέρον. Χαρακτηριστικό δείγμα της ιδιοτέλειας είναι και αυτό, ότι δηλαδή, όταν κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της πόλεως τα εξωτερικά τείχη πάθαιναν σοβαρές βλάβες από τις βολές του τηλεβόλου και ανοίγονταν ρήγματα, τα οποία χρειάζονταν άμεση επισκευή, ούτε σ’ αυτή την ύστατη ώρα, δεν πείθονταν, λησμο-νώντας το δικό τους συμφέρον, να παράσχουν τα αναγκαία υλικά και την ερ-γασία, προτού πληρωθούν γι’ αυτά!
(βλ. Κ. Παπαρρηγόπουλου, «Ιστορία του Ελληνικού έθνους», τόμος Ε΄, σελ. 336, 346).
Εκτός των ανωτέρω και νέα απόδειξη προστέθηκε. Το1882 στην Ι. Μο-νή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μετεώρων ο μακαρίτης επίσκοπος Πατρών Νικηφόρος Καλογεράς μεταξύ των άλλων βρήκε και πολύτιμο χειρόγραφο, το οποίο περιείχε την εξομολόγηση του Γεννάδιου, του πρώτου μετά την άλωση πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Ο Γεννάδιος, ζώντας τα δραματικά γεγονότα πριν και μετά την άλωση, γνώριζε όσο λίγοι την ηθική και θρησκευτική κατάσταση των χρόνων εκείνων και σε εξομολόγησή του, ως άλλος Ιερεμίας, θρηνώντας στα ερείπια της πόλεως, ο πατριώτης ιεράρχης λέει τα εξής:

  • «Κύριε!… Πανταχοῦ διεσπάρημεν. Ὄνειδος προκείμεθα οὐ γείτοσι μόνον, ἀλλὰ καὶ πᾶσιν ἀνθρώποις. Μυκτηρισμὸς καὶ χλευασμὸς τοῖς κύκλῳ ἡμῶν ἐγενόμεθα. Παράδειγμα συμφορᾶς εἰς τὸν ἀνθρώπινον κατέστημεν βίον. Καὶ ἵνα τί, Κύριε, ταῦτα συνεχώρησας ἐφ’ ἡμῖν; Ἵνα τί ὁ θυμός σου ἐφ’ ἡμᾶς ἐξεκαύθη;… Διεφθάρημεν καὶ ἐβδελύχθημεν ἐν τοῖς ἡμῶν ἐπιτηδεύμασι. Πάντες ἐξεκλίναμεν, ἅμα ἠχρειώθημεν. Ταῖς ἑορταῖς σου ἠτιμάσαμεν. Τῆς δόξης σου κατεφρονήσαμεν. Τὰ σώματα ἡμῶν τοῖς πάθεσιν ἐξεδώκαμεν. Τὰς ψυχὰς ἡμῶν τοῖς σώμασι προσηλώσαμεν. Αἱ δεξιαὶ ἡμῶν δεξιαὶ ἀδικίας ἐγένοντο. Αἱ γλῶσσαι ἡμῶν ἐβλασφήμησαν κατὰ τῶν ἁγίων σου. Χείλη ἡμῶν δόλια ἐν τῇ καρδίᾳ καὶ ἐν καρδίᾳ ἐλάλησαν κακά. Μάταια ἐλάλησεν ἕκαστος πρὸς τὸν πλησίον αὐτοῦ. Ὠμνύομεν τοῖς πλησίον ἡμῖν καὶ ἠθετοῦμεν. Τὸ ἀργύριον ἡμῶν ἐπὶ τόκῳ παρείχομεν καὶ ἐπ’ ἀθώων ἐλαμβάνομεν δῶρα. Δικαιοσύνην καὶ κρίσιν ἐβδελυξάμεθα. Οἱ ζυγοὶ ἡμῶν ἄνισοι. Τὸ ἀργύριον ἡμῶν ἀδόκιμον. Ἕκαστος τὴν κακίαν τοῦ πλησίον αὐτοῦ ἐλ-ογιζόμεθα ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν. Οἱ ποιμένες ἠπατῶμεν τὸν λαὸν τοῦ Θεοῦ καὶ τὰς τρίβους αὐτοῦ ἐταράττομεν, καὶ ἐν ἀρετῆς σχήματι πονη-ρίαν ἐδιδάσκομεν. Οἱ ἄρχοντες ἠπειθοῦμεν τοῖς νόμοις σου, κοινωνοὶ κλεπτῶν, ἀγαπῶντες δῶρα, διώκοντες ἀνταπόδομα, ὀρφανοῖς οὐ κρί-νοντες καὶ κρίσιν χηρῶν οὐ προσέχοντες. Ἁπλῶς εἰπεῖν παρασυνεβλήθημεν τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθημεν αὐτοῖς. Σὺ δε, Κύριε, ἐμακροθύμεις, ἠνείχου, ἔμενες, ἵνα ποιήσωμεν σταφυλήν, καὶ ἡμεῖς ἀεὶ ἐποιοῦμεν ἀκάνθας… Ἔσειες τὴν γῆν, καὶ ἐτρυφῶμεν. Ἠπείλεις, καὶ οὐκ ἐφροντίζομεν. Ἐδίδασκες, καὶ οὐκ ἐβουλόμεθα συνιέναι τοῦ ἀγαθῦναι. Ἐκέλευες μετανοεῖν, καὶ οὐ προσείχομεν, οὐδ’ ἐπολιτευόμ-εθα, καθὼς ἐνετείλω ἡμῖν, ἵνα εὖ ἡμῖν γένηται, ἀλλ’ ἐν τῷ βάθει τῶν πειρασμῶν καὶ τῆς ἀπειλῆς τῆς ἐγκαταλείψεώς σου τοῖς λειψάνοις τῆς ἀναιδείας ἡμῶν ἐπεξήλθομεν, καθὼς ἐποιήσαμεν βουλὴν καὶ οὐ διὰ Κυρίου. Καὶ διὰ τοῦτο τοῖς κρημνοῖς τῆς ἀβουλίας περιεπέσαμεν. Ὁμολογοῦμεν ταῦτα, Θεέ, Βασιλεῦ οὐράνιε. Οὐκ ἀρνούμεθα. Ὁμολογοῦμεν, ὅτι ἐγενόμεθά σοι εἰς πλησμονήν, καὶ διὰ τοῦτο οὐκέτι ἀφῆκας τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν. Καὶ ὅτε τὰς χεῖρας ἡμῶν ἐξετείνομεν πρὸς σε, ἀπέστρεφες τοὺς ὀφθαλμούς σου ἀφ’ ἡμῶν… Πῶς ἂν ἐδέξω χεῖρας αἵματος πλήρεις; Πῶς ἂν ἤκουσας χειλέων βλασφημούντων ὁμοῦ καὶ αἰνούντων σε; Πῶς ἔμελλες φείδεσθαι τῆς τοσαύτης ἀνελπίστου καὶ ἀμετανοήτου πωρώσεως; Οὐκοῦν εὐλογητὸς εἶ, Κύριε ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ δεδοξασμένον τὸ ὄνομά σου εἰς τοὺς αἰῶνας. Δίκαιος εἶ ἐπὶ πᾶσιν, οἷς ἐποίησας ἡμῖν. Καὶ πάντα, ὅσα ἐποίησας ἡμῖν, ἐν ἀληθινῇ κρίσει ἐποίησας» (βλ. Ευθυμίου Ζυγαβηνού, «Υπόμνημα στις Επιστολές του Παύλου»,  εκδοθέν υπό Νικηφόρου Καλογερά, Αθήνα 1887, πρόλογος, σελ. 99 – 100).

«Κύριε!   Διασκορπιστήκαμε παντού. Γελοιοποιηθήκαμε όχι μόνο στα μάτια των γειτόνων μας αλλά και όλων των ανθρώπων. Μας κοροϊδεύουν και μας χλευάζουν όλοι γύρω μας. Γίναμε παράδειγμα συμφοράς στην ανθρώπινη ζωή. Κύριε, γιατί τα επέτρεψες αυτά σε μας; Γιατί ο θυμός σου μας κατέκαυσε;…  Είμαστε διεφθαρμένοι και σιχαμεροί σε ό,τι κάνουμε. Όλοι ξεφύγαμε και ταυτόχρονα εξαχρειωθήκαμε. Δεν τιμήσαμε τις γιορτές σου. Περιφρονήσαμε τη δόξα σου. Παραδώσαμε τα σώματα μας στα πάθη. Προσκολλήσαμε τις ψυχές μας στα σώματα. Τα χέρια μας χέρια αδικίας έγιναν. Οι γλώσσες μας βλασφήμησαν κατά των αγίων σου. Τα χείλη της καρδιάς μας είναι δόλια και μίλησαν με κακία. Μάταια πράγματα είπε ο καθένας στον πλησίον του. Δίναμε όρκους στους συνανθρώπους μας και τους αθετούσαμε. Δανεί-ζαμε χρήματα με τόκο και παίρναμε δωροδοκίες από αθώους ανθρώπους. Αποστραφήκαμε τη δικαιοσύνη και τον έλεγχο. Οι ζυγαριές μας ήταν άνισες. Τα χρήματά μας ήταν παράνομα. Ο καθένας μας μηχα-νευόμασταν στην καρδιά του το κακό του πλησίον μας. Οι ποιμένες (της Εκκλησίας) εξαπατούσαμε το λαό του Θεού και τον εκτρέπαμε από το σωστό δρόμο και διδάσκαμε την κακία με πρόσχημα την αρετή. Οι άρχοντες δείχναμε απείθεια στους νόμους σου, ως συνεργάτες των ληστών, αγαπώντας τις δωροδοκίες, επιδιώκοντας ανταποδόσεις, χωρίς να υπερασπιζόμαστε τα ορφανά και τις χήρες. Γενικά, γίναμε σαν τα κτήνη που δεν έχουν λογική και ομοιωθήκαμε με αυτά. Εσύ όμως, Κύριε, έδειχνες μακροθυμία, ανεχόσουν, περίμενες, για να κάνουμε έστω και όψιμα σταφύλια, και εμείς συνεχώς κάναμε αγκάθια… Συντάραζες τη γη με σεισμούς και εμείς καλοπερνούσαμε. Μας έστελνες σημάδια απειλητικά και εμείς δεν δείχναμε ενδιαφέρον. Μας δίδασκες, και δεν θέλαμε να καταλάβουμε και να φρονηματιστούμε. Μας παρότρυνες να μετανοήσουμε, και δεν σε προσέχαμε, ούτε ζούσαμε κατά τις εντολές σου, για να αποβεί σε καλό μας, αλλά ζήσαμε με περίσσια αναίδεια σε βαθείς πειρασμούς με το φόβο να μας εγκαταλείψεις, αφού έτσι παίρ-ναμε αποφάσεις και όχι με τη βοήθεια του Κυρίου. Και γι’ αυτό περιπέσαμε σε γκρεμούς απελπισίας. Τα παραδεχόμαστε αυτά, Θεέ, Ουράνιε Βασιλιά. Δεν τα αρνούμαστε. Παραδεχόμαστε ότι κάναμε πολλά εναντίον σου και γι’  αυτό δεν συγχώρησες ακόμη τις αμαρτίες μας. Και όταν απλώναμε τα χέρια μας προς Εσένα, απέστρεφες τα μάτια σου από εμάς… Πώς θα μπορούσες να δεχτείς χέρια γεμάτα με αίμα. Πώς θα μπορούσες να ακούσεις χείλη που σε βλασφημούν και ταυτόχρονα σε υμνούν; Πώς επρόκειτο να λυπηθείς τόση ανέλπιστη και αμετανόητη πώρωση; Είσαι λοιπόν, Κύριε Θεέ μας, άξιος κάθε υμνολογίας και το όνομα σου είναι αιώνια δοξασμένο. Έχεις δίκιο για όλα όσα μας έχεις κάνει. Και όλα όσα μας έχεις κάνει, τα έχεις κάνει σύμφωνα με τη δίκαιη κρίση σου».
Απ’ όσα μαρτυρούν άνθρωποι που  είδαν και άκουσαν οι ίδιοι, εξάγεται το συμπέρασμα ότι «η απερίγραπτη εκείνη συμφορά δεν συνέβη από μόνη της, αλλά ήταν αποτέλεσμα της γενικής εξαχρείωσης του έθνους, ότι κύρια αιτία δεν ήταν τόσο η δύναμη του κατακτητή, όσο οι αμαρτίες που είχαν κατακλύσει το πολιτικό, κοινωνικό, και ιδιωτικό βίο»
(βλ. Νικηφόρου Καλογερά, ο.π. σελ. 94).
Αληθινά έπεσε η Πόλη, και μαζί μ’ αυτή η Βυζαντινή αυτοκρατορία, εξαιτίας των αμαρτιών των κατοίκων της. Είναι δυνατό ο υποστηρικτής της σχολής του ιστορικού υλισμού, σύμφωνα με την οποία μόνο ο οικονομικός παράγοντας είναι που αυτός που ρυθμίζει την εξέλιξη των κοινωνιών, είναι δυνατό, λέμε, ο υλιστής ιστορικός να μας ειρωνευτεί για την αφελή, κατά τον ίδιο, ερμηνεία, την οποία δίνουμε στο ιστορικό γεγονός της αλώσεως της Βασιλίδας των πόλεων. Αλλά ο άνθρωπος, ο οποίος αποκλείει από την Ιστορία την ύπαρξη του ηθικού και πνευματικού παράγονται και αποδίδει τα πάντα στη συστολή ή διαστολή του στομαχιού και έχει ως θεό την ύλη, ένας τέτοιος επιστήμονας είναι μυωπικός και δεν μπορεί να δει τα απώτερα εκείνα αίτια, τους παράγοντες εκείνους, η επίδραση των οποίων είναι τεράστια για την εξέλιξη των ανθρώπινων κοινωνιών. Πίσω από την ύλη κρύβεται το πνεύμα. Πίσω από τους φυσικούς νόμους του σύμπαντος υπάρχουν οι ηθικοί νόμοι, των οποίων η αυστηρή τήρηση επιφέρει την κοινωνική ακμή και πρόοδο, ενώ η ασύστολη παράβασή τους από τους άρχοντες και το λαό επιφέρει την εξασθένηση, τον εκφυλισμό και τον παντελή όλεθρο των εθνών. Ένα μικρό έθνος, του οποίου οι πολίτες ζουν με φόβο Θεού, πρόθυμοι ακροατές και ταχείς και δραστήριοι εφαρμοστές των ηθικών νόμων του, είναι αδύνατο αυτό να κατακτηθεί, έστω και αν ο επιτιθέμενος εχθρός διαθέτει δεκαπλάσιες και εικοσαπλάσιες δυνάμεις, διότι ένας πιστός του Θεού δούλος θα καταδιώξει χίλιους άπιστους και ασεβείς. Σύμμαχός τους είναι ο Κύριος! Ποιος άλλος υπάρχει μεγαλύτερος σύμμαχος; Αντίθετα, ένα μεγάλο έθνος, του οποίου οι πολίτες είναι καθημερινοί παραβάτες των ηθικών νόμων και δεινοί υβριστές της θείας μεγαλοσύνης του Δημιουργού, και ζουν ζωή αρπαγής και ακολασίας, το έθνος αυτό θα καταρρεύσει. Καθόλου δε θα το βοηθήσει ο ισχυρότερος εξοπλισμός, οι πλωτοί κολοσσοί της θάλασσας, τα υπερφρούρια του αέρα, τα τεχνητά τείχη της ξηράς. Ενώ γι’ αυτόν που φοβάται το Θεό ο ιστός της αράχνης γίνεται φρούριο απόρθητο, ενώ για τον ασεβή, τον αναιδή πε-ριφρονητή των εντολών του Κυρίου, θα έλθει στιγμή, κατά την οποία και τα χαλύβδινα τείχη, που τον προστατεύουν, θα γίνουν πιο ευτελή από τον ιστό της αράχνης, ξερό καλάμι που καίγεται με ένα σπίρτο. Ούτε πρόκειται να σώσει τον υπερήφανο, τον ασεβή, τον αμετανόητο λαό. Να, τι λέει ο Κύριος με το στόμα του προφήτη Οβδιού· «Ἐὰν μετεωρισθῇς ὡς ἀετὸς καὶ ἐὰν ἀνὰ μέσον τῶν ἄστρων θῇς νοσσιάν σου, ἐκεῖθεν κατάξω σε»
(«Αν βρίσκεσαι ψηλά σαν αετός και εάν έχεις τη φωλιά σου μέσα στα άστρα, από εκεί θα σε ρί-ξω κάτω») (Οβδ. στίχ. 4).
Ο Θεός δεν στέκεται απαθής θεατής της ιστορίας των ανθρώπινων πραγμάτων. Είναι ο δίκαιος Κριτής. Μέσα από τις σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας φαίνονται τα ίχνη του. Περνάει αμείβοντας την αρετή, τιμωρώντας την κακία. Και από το πικρό ξέρει η άπειρη σοφία του να εξάγει το γλυκό, από την κοπριά τα ευωδιαστά λουλούδια της ειλικρινής μετάνοιας και της ιερής κατάνυξης, και από τη δουλεία του 1453 να εξάγει το ηρωικό 1821.
Αγαπητοί αναγνώστες! Με την ευκαιρία της 500ης επετείου του θλιβερού γεγονότος της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, ας μελετήσουμε εμβριθώς (= προσεκτικά, με επιμέλεια) την Ιστορία και, βλέποντας ότι κύρια αιτία της συμφοράς εκείνης υπήρξε η υπερβολική αμαρτωλότητα, ας αντλήσουμε πολύτιμα διδάγματα για το Έθνος μας. Τα παθήματα των προγόνων ας γίνουν μαθήματα για μας. Το ένα, που πρέπει να τραβήξει την αμέριστη προσοχή κλήρου και λαού είναι, εάν εμείς όλοι οι κάτοικοι της μαρτυρικής αυτής γωνίας του κόσμου, στους οποίους «τὰ τέλη τῶν αἰώνων κατήντησαν» (= έφτασαν τα έσχατα χρόνια), εάν αγαπούμε τον Κύριο, εάν δηλαδή τηρούμε τις θείες του εντολές, εάν μισούμε το κακό οπουδήποτε και αν το συναντήσουμε, εάν μισούμε υπερβολικά τη θεομπαιξία, τη σιμωνία (=την αγάπη για τα χρήμα-τα), τη βλασφημία, τους όρκους, τη φιλοδοξία, την αρπακτικότητα, την ακο-λασία, την κακή επιθυμία, τη φιλαργυρία, την πλεονεξία, η οποία είναι ειδωλολατρία. Τα πάθη αυτά έγιναν οι νεκροθάφτες του μεγαλείου της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Αυτά υπήρξαν οι ισχυρότεροι σύμμαχοι του κατακτητή. Χω-ρίς τη συνδρομή τους ποτέ ο Μωάμεθ ο Β΄ δε θα εισερχόταν στην Πόλη, ενώ η σημαία του Σταυρού θα κυμάτιζε στο τρούλλο της Αγίας Σοφίας, και η εξέλιξη των γεγονότων θα ήταν διαφορετική.
Έλληνες αδελφοί! Ας βάλουμε το χέρι στο στήθος και ας ρωτήσουμε τον εαυτό μας και τους άλλους· Ζει μέσα μας η ορθή πίστη, η ανυπόκριτη αγάπη προς τον Κύριο και τον πλησίον; Είναι μαζί μας ο Κύριος; Απόρθητο φρούριο θα είναι η πατρίδα μας. Αυξήθηκε η ανομία; Πάγωσε η αγνή αγάπη; Νεκρώθηκε η Ορθόδοξη πίστη; Υψώθηκαν ανάμεσα μας ξένοι βωμοί, νέα είδωλα του ψευδοπολιτισμού; Νέα συμφορά, σε βάθος και έκταση μεγαλύτερη από την άλωση της Κωνσταντινούπολης, θα ενσκήψει στο ταλαίπωρο έθνος μας. Ο Θεός δεν εμπαίζεται. Είναι «πῦρ καταναλίσκον» («φωτιά που κατακαίει»). Κανένας ευφυής οικονομικός συνδυασμός, καμιά συμμαχία με ξένα έθνη δε θα σώσει εμάς που απιστούμε και λατρεύουμε νέα είδωλα και βλασφημούμε καπηλικώς τα θεία. Ιστό αράχνης υφαίνουμε, λεπτό καλάμι θα μας διαλύσει.
Από εμάς, εφόσον υπάρχει ακόμη καιρός, εξαρτάται η αποτροπή νέας συμφοράς. Μπροστά μας σήμερα στέκονται η ζωή και ο θάνατος. Η ζωή με το Χριστό· ο θάνατος μακριά από το Χριστό. Ας επιλέξουμε τη ζωή την αθάνατη. Ας γευθούμε την αθάνατη ζωή με λόγια, με έργα και με τα Μυστήρια. Ο Χριστός ας βασιλεύει στην καρδιά μας. Αυτός ας ρυθμίζει την ατομική, την οικογενειακή και εθνική μας ζωή. Αυτός και μόνο ας είναι ο Θεός μας· το όνομά του επικαλούμαστε· εκτός από Αυτόν δεν αναγνωρίζουμε κανέναν άλλο. Εάν προσπέσουμε ενώπιόν του με μετάνοια νινευιτική, εκζητώντας το άπειρο έλεός του, τότε υπάρχει ελπίδα που δεν καταισχύνει ότι η αγαπητή μας Πατρίδα θα εξέλθει από το σκοτάδι σε νέο φως, θα δει καλύτερες ημέρες, και σαν πρωινό αστέρι θα λάμπει και πάλι ανάμεσα στου λαούς Ανατολής και Δύσης!

(“ΕΘΝΙΚΑΙ ΕΠΕΤΕΙΟΙ” ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ

π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ, σελ. 1-77)

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

“ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΠΕΤΕΙΟΙ” ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓ. ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ (2)

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 15th, 2010 | filed Filed under: ΕΘΝΙΚAI ΕΠΕΤΕΙΟΙ, ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΑ

25η Μαρτίου 1821

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

ΕΘΝ. ΕΛ- ΕΠΑΝ.

  • «… Όταν αποφασίσαμε να κάμομε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μια βροχή έπεσε σε όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση… Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, όπου άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν αρμάδα… Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα, είπαμε πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος… Εμάς, μη μας τηράτε πλέον. Το έργο μας και ο καιρός μας επέρασε. Και αι ημέραι της γενεάς, η οποίας σας άνοιξε το δρόμο, θέλουν μετ’ ολίγον περάσει. Την ημέρα της ζωής μας θέλει διαδεχθεί η νύκτα του θανάτου μας, καθώς την ημέρα των αγίων Ασωμάτων θέλει διαδεχθεί η νύκτα και η αυριανή ημέρα. Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο όπου ημείς ελευθερώσαμε· και, δια να γίνει τούτο, πρέπει να έχετε ως θεμέλια της πολιτείας την ομόνοια, την θρησκεία…» (Από λόγο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη προς τους μαθητές του Ελληνικού Γυμνασίου, ο οποίος εκφωνήθηκε από το βήμα της Πνύκας στις 8/10/1838).

Ο ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ ΤΟΥ 1821

Δημοσιεύθηκε εις το περιοδικό «Χριστιανός Στρατιώτης» φυλ. 27/1949

Ο αγώνας του 1821 δεν ήταν αγώνας λίγων μόνο ατόμων. Ήταν αγώ-νας, ο οποίος προσέλαβε ευθύς εξαρχής πανελλήνιο χαρακτήρα. Ηλέκτρισε την ελληνική καρδιά. Δεν έμεινε Έλληνας, οπουδήποτε και αν κατοικούσε, ο οποίος να μη σκίρτησε από χαρά και αγαλλίαση, όταν άκουσε να χτυπούν τα σήμαντρα της ελευθερίας. Επί αιώνες η ιδέα της ελευθερίας καλλιεργούνταν μυστικά στις καρδιές και γι’ αυτό ήταν αρκετός ο σπινθήρας της 25ης Μαρτίου για να ανάψει τη μεγάλη εκείνη πυρκαγιά, της οποίας οι ουρανομήκεις φλόγες φώτισαν την οικουμένη και έκαναν όλους τους λαούς να μιλούν για το νέο ελληνικό θαύμα. Νόμιζαν ότι είχαν αναστηθεί από τους τάφους οι Λεωνίδες και οι Θεμιστοκλήδες, οι Μιλτιάδες και οι Αριστείδες.
Όλοι οι Έλληνες έλαβαν τότε μέρος στον αγώνα εκείνο και άφησαν αθάνατο παράδειγμα στις νεότερες γενιές των Ελλήνων ότι, για να οδηγηθεί σε νικηφόρο πέρας ένας ευγενικός αγώνας, πρέπει να συμμετέχει όλος ο λαός.
Ας αναφέρουμε μερικά στιγμιότυπα από τον πανελλήνιο εκείνο συναγερμό του 1821.

Οι κληρικοί

Η συμμετοχή των κληρικών στον αγώνα υπέρ της ανεξαρτησίας της Ελλάδας χρονολογείται πολύ πριν το 1821. Αρχίζει από την επόμενη μέρα της πτώσης της Βασιλίδας των πόλεων. Το Πατριαρχείο, οι Ι. Μητροπόλεις, τα Μοναστήρια προπαντός έγιναν τα απόρθητα κάστρα της Φυλής. Εκεί, κάτω από το φως της κανδήλας των ιερών εικόνων, τις νύχτες μοναχοί δίδασκαν, κατηχούσαν, ενθουσίαζαν τα Ελληνόπουλα. Εκεί έβρισκαν παρηγοριά οι θλιμμένοι και εμψυχώνονταν στους αγώνες τους οι ήρωες της αντιστάσεως του Έθνους.
Από τα Μοναστήρια ξεκίνησαν και οι μεγάλοι ιεραπόστολοι, οι οποίοι περιόδευσαν κατά τους χρόνους της δουλείας τις διάφορες επαρχίες, κήρυξαν το λόγο του Θεού και συγκράτησαν στην Ορθόδοξη πίστη τους χριστιανούς, οι οποίοι κινδύνευαν να εξισλαμισθούν. Πολλοί από αυτούς μαρτύρησαν. Κορυφαίος των ιεραποστόλων υπήρξε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο ιερομάρτυρας, ο οποίος μαρτύρησε το 1779 κοντά στο Βεράτι της Αλβανίας και το λείψανό του το έριξαν στον Αώο ποταμό. Μαθητές του ο Σαμουήλ ο ιερομόναχος, η δόξα του Σουλίου, και ο εκ Σαμαρίνας της Πίνδου νεομάρτυρας Δημήτριος, ο οποίος προτίμησε να ενταφιαστεί ζωντανός παρά να αρνηθεί την πίστη του. Μαθητές του πάρα πολλοί αγωνιστές του 1821, οι οποίοι άκουσαν τα φλογερά του κηρύγματα. Άλλοι κληρικοί ως δάσκαλοι καλλιέργησαν τα γράμματα και χρημάτισαν διευθυντές και δάσκαλοι των περίφημων σχολών Κυδωνίας, Ιωαννίνων, Κοζάνης, Πάτμου, Χίου και Αθωνιάδας του Αγίου Όρους.
Και τέλος, όταν εξερράγη η επανάσταση του 1821, ο κλήρος βρέθηκε πρώτος στις ιερές επάλξεις. Κορυφαίοι αναδείχθηκαν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Παπαφλέσσας (Δικαίος), ο Βρεσθένης Θεοδώρητος, ο Ρωγών Ιωσήφ, ο Νεόφυτος Δούκας, ο Νεόφυτος Βάμβας, ο Ταλαντίου Νεόφυτος, ο Καρύστου Νεόφυτος και πολλοί άλλοι, οι οποίοι παρακολούθησαν από κοντά τον αγώνα και εμψύχωναν ποικιλοτρόπως τους αγωνιστές.
Σώθηκε επιστολή του ταπεινού ιερέα του 1821 παπά Ευθυμίου, ο οποίος, πνευματικός στις Σπέτσες, έσπευσε κοντά στους αγωνιστές και με το μυστήριο της εξομολογήσεως ενίσχυσε τους μαχόμενους. Σε μια επιστολή του προς τους πιστούς γράφει:

  • «Κάνετε φίλο τον Κύριο Σαβαώθ με την εξομολόγηση, τη μετάνοια και τη μετάληψη των ζωοποιών Μυστηρίων μας. Ενωθείτε όλοι, ως αδελφοί, με τον αδιάρρηκτο σύνδεσμο της κοινής και απαθούς αναμεταξύ σας αγάπης. Έπειτα αρματωθείτε και με άρματα, τα ίδια με τα οποία ως τώρα, με τη βοήθεια του Θεού, πολεμήσατε τον εχθρό με γενναιότητα· και τότε όχι εγώ ή άλλος γήινος άνθρωπος, αλλά ο ίδιος ο Θεός των δυνάμεων, ο οποίος με την ευχή του Εζεκία του βασιλιά σε μια νύχτα φόνευσε εκατόν ογδόντα πέντε χιλιάδες άπιστους αλλόφυλους, αυτός, λέω, ο ίδιος θα σας φωνάξει· «Ἄκουε, λαός μου· ὑμεῖς πορεύεσθε σήμερον εἰς τὸν πόλεμον ἐπὶ τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν… μὴ φοβεῖσθε μηδὲ ἐκκλίνετε ἀπὸ προσώπου αὐτῶν, ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν… συνεκπολεμῆσαι ὑμῖν τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν» («Άκουγε, λαέ μου· εσείς βαδίζετε σήμερα σε πόλεμο εναντίον των εχθρών σας… μη φοβάστε και μην τους αποφεύγετε, επειδή ο Κύριος ο Θεός σας… θα πολεμήσει μαζί σας εναντίον των εχθρών σας») (Δευτ. 20, 3 – 4). Έτσι αρματωθείτε, αδελφοί μου, έχοντας εμπιστοσύνη στον Κύριο και θα δείτε το έλεος και τα μεγαλεία του Θεού μας.
  • Ο εν τη Καμένη (των Σπετσών) ελάχιστος πνευματικός

παπα – Ευθύμιος

Από την βιογραφία μάλιστα του μορφωμένου ιερομονάχου Βάμβα αποσπούμε το εξής χαρακτηριστικό· ο Νεόφυτος Βάμβας, μόλις άρχισε η Επανάσταση, εγκατέλειψε το Παρίσι και ήλθε στην Πατρίδα, της οποίας ασπάστηκε το ιερό έδαφος. Αποβιβάστηκε στις Σπέτσες. Ήταν παραμονή της Κυριακής του Θωμά. Οι πρόκριτοι συνεδρίαζαν στην Ι. Μονή. Μετά το τέλος της συνεδρίασης ο Λάζαρος Κουντουριώτης του λέει·
«Βάμβα! Αύριο υψώνεται η σημαία σύμφωνα με τις προσευχές σου και να μιλήσεις και για την ελευθερία».
Όταν τα άκουσε αυτά ο Βάμβας τον κατασπάστηκε, δάκρυσε και προσευχήθηκε. Και σημειώνει στο ημερολόγιό του τα εξής ο πατριώτης κληρικός·

  • «Η νύχτα εκείνη ήταν σε μένα δάκρυα και στοχασμοί. Όταν ανέτειλε ο ήλιος της Κυριακής του Θωμά και ηχούσαν οι καμπάνες, ήταν θέαμα κατανυκτικό να βλέπει κανείς το λαό απ’ όλα τα μέρη της αμφιθεατρικής εκείνης πόλης να κατεβαίνουν στην παραλία. Ολόκληρη η πλατεία της παραλίας, τα καταστρώματα και τα κατάρτια των αγκυροβολημένων πλοίων, η οροφή του ναού της Μονής, όλα ήταν γεμάτα από το πλήθος. Τότε ανέβηκα στο βήμα ενθουσιασμένος από τα συναισθήματα και μέσα σε βαθιά σιωπή παρουσίασα το δίκαιο του ελληνικού αγώνα που ξεκινούσε υπέρ πίστεως και πατρίδος, τα δεινά της πολυχρόνιας τυραννίας και την ανάγκη του να αγωνιστούμε με μια ψυχή και μια καρδιά, έχοντας πεποίθηση στη βοήθεια του Κυρίου των δυνάμεων και στην ευμένεια των ευσεβών βασιλέων. Κατέβηκα από το βήμα μέσα σε σοβαρή σιωπή από τη μεριά του ηρωικού εκείνου λαού· και σε τρεις μέρες οπλίστηκαν και ετοιμάστηκαν τα τριάντα καλύτερα πλοία, για να ενωθούν με άλλα τόσα από τις Σπέτσες και να εκπλεύσουν στα Ψαρά».

Αυτό είναι το ένδοξο ράσο της Ελλάδας και οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι τα παραδείγματα των κληρικών, οι οποίοι δίνουν τη ζωή τους για να ζήσει το Έθνος μας, δεν τελείωσαν. Ιδού! Στις μέρες μας 300 και περισσότεροι είναι οι κληρικοί, οι οποίοι σφαγιάστηκαν από τους νεότερους εχθρούς της Ελλάδας, που αποδείχθηκαν χειρότεροι από τα στίφη του Ιμπραήμ.

Οι δάσκαλοι

Υπήρχαν σε διάφορα κέντρα της υπόδουλης Ελλάδας διασκορπισμένοι, σαν φώτα σε ασέληνη νύκτα, λίγοι μεν αλλά εκλεκτοί λόγιοι άνδρες, οι οποίοι με την προφορική και γραπτή διδασκαλία, τα συγγράμματά τους, φώτιζαν τη διάνοια και θέρμαιναν τις καρδιές των Ελλήνων.
Σχετικά με το τι έπραξαν οι αείμνηστοι αυτοί άνδρες μπορούμε να πάρουμε μια ιδέα, εάν μελετήσουμε το βίο ενός από κορυφαίους δασκάλους του 1821, του Γεωργίου Γεννάδιου.
Το Μεσολόγγι έπεσε. Όσοι από την ηρωική φρουρά διασώθηκαν κατέφυγαν στο Ναύπλιο. Ζητούσαν ψωμί για να ζήσουν και πυρίτιδα για να πολεμήσουν. Αλλά η Κυβέρνηση βρισκόταν σε αδιέξοδο. Η Πελοπόννησος είχε καεί από τις ορδές του Ιμπραήμ. Τα ταμεία ήταν κενά. Αλλά υπήρχε το πνεύμα. Και το πνεύμα θαυματουργεί! Μέσα σ’ εκείνη τη δεινή κατάσταση εμφανίζεται ο δάσκαλος Γεώργιος Γεννάδιος. Συγκαλεί το λαό στην πλατεία, στήνει πρόχειρο βήμα στη ρίζα του πλατάνου, ο οποίος υψωνόταν στο κέντρο της πλατείας, και από εκεί με φωνή στεντόρεια και με ευγλωττία σαν του Δημοσθένη ομιλεί στα πλήθη. Μεταξύ άλλων λέγει·

  • «Η Πατρίδα καταστρέφεται, ο αγώνας ματαιώνεται, η ελευθερία εκπνέει. Απαιτείται σύντονη βοήθεια. Πρέπει οι ανδρείοι αυτοί άνθρωποι, οι οποίοι έφαγαν πυρίτιδα και ανέπνευσαν φλόγες, και ήδη μας περιστοιχίζουν αδρανείς και πεινασμένοι, να σπεύσουν όπου νέος κίνδυνος τους καλεί. Γι’ αυτό απαιτούνται πόροι και οι πόροι λείπουν. Αλλά αν θέλουμε να έχουμε Πατρίδα, αν είμαστε άξιοι να ζούμε ως ελεύθεροι άνθρωποι, πόρους βρίσκουμε. Ας δώσει ο καθένας ό,τι έχει και μπορεί. Να, η πενιχρή εισφορά μου. Ας με μιμηθεί όποιος θέλει».

Και άδειασε αμέσως καταγής το φτωχικό διδασκαλικό του βαλάντιο…
«Αλλά όχι» – επανέλαβε μετά από λίγο – «η συνεισφορά αυτή είναι μηδαμινή! Οβολό άλλο δεν έχω να δώσω, αλλά έχω τον εαυτό μου, και, ορίστε, τον πουλώ! Ποιος θέλει δάσκαλο τέσσερα χρόνια για τα παιδιά του; Ας καταβάλει εδώ το αντίτιμο για τους διδασκαλικούς μου κόπους, και αμέσως εγώ τον ακολουθώ».
Το αποτέλεσμα της ομιλίας αυτής ήταν εκρηκτικό. Άναψε η φλόγα του πατριωτισμού. Όλοι οι άνδρες έσπευσαν να δώσουν ό,τι είχαν και συγκεντρώθηκε ποσό αρκετό για την κάλυψη των πρώτων αναγκών.
Την επόμενη μέρα κάλεσε τις γυναίκες και τα παιδιά στον Ιερό Ναό του Ναυπλίου. Και ο Ιερός Ναός γέμισε από παιδιά, ορφανά κυρίως του ιερού αγώνα. Ο Γεννάδιος τα κοίταξε, δάκρυσε, διέταξε να γονατίσουν μπροστά στην εικόνα του Χριστού και απηύθυνε την εξής συγκλονιστική προσευχή·

  • «Ύψιστε Θεέ, Εσύ που προστατεύεις τους αθώους και όσους δεν έχουν καταφυγή, μην εγκαταλείπεις και Συ τα παιδιά αυτά που προσπέφτουν σε Σένα.  Σώσε αυτά από τα δεσμά της αιχμαλωσίας. Οι άνθρωποι τα εγκατέλειψαν· πρόσεξέ τα και στρέψε την προσοχή σου και στην Ελλάδα, εναντίον της οποίας όλοι ξεσηκώθηκαν, την οποία παραμελούν, την οποία προδίδουν τα ίδια της τα παιδιά. Δώσε, παρά τη θέληση των ανθρώπων, να λάμψει σ’ αυτή ο ήλιος της ελευθερίας και να φανεί τέλεια η δύναμή Σου και τα παιδιά αυτά, ως πολίτες ελεύθεροι, να την υπηρετήσουν κάποτε με πίστη και ειλικρίνεια με σκοπό τη σωτηρία της και την αιώνια δοξολογία Σου! Αντίθετα, αν Εσύ ο πάνσοφος γνωρίζεις ότι πρόκειται να έχουν αρνητικά αισθήματα, να γίνουν ιδιοτελή και φίλαρχα και έτσι να γίνουν αυτά κάποτε υπαίτια δει-νών για την Πατρίδα, καλύτερα παράδωσέ τα στο στόμα του μαχαιριού και παράδωσε και μένα σ’ αυτό, προτού δω ξανά την ημέρα που η Ελ-λάδα θα γίνει υπόδουλη και ταπεινωθεί».

Άλλοτε πάλι, όταν ο αγώνας είχε ανάγκη ιππικού, ο Γεννάδιος υπήρξε ο ιδρυτής… του πρώτου ιππικού. Πώς; Με τη δύναμη του λόγου του! Τους κάλεσε όλους στην πλατεία και εκεί με ζωηρές εκφράσεις εξέθεσε την ανάγκη της συγκρότησης ιππικού σώματος.

  • «Αλλά πού» – είπε – «θα βρούμε τα άλογα; Εδώ βλέπω και πολλούς και προύχοντας και οπλαρχηγούς που έχουν δύο και τρία άλογα και κομπάζουν γι’ αυτό στους δρόμους. Όποιος έχει άλογο για ευχαρί-στηση και επίδειξη και δεν το προσφέρει στης Πατρίδας του την ανάγκη, είναι ανάξιος να λέγεται προύχοντάς της ή να φέρει το ξίφος του αρχηγού. Με τα άλογα αυτά μπορούμε να σχηματίσουμε ιππικό. Τους παίρνουμε;» – «Τους παίρνουμε», ανέκραξε με μια φωνή ο λαός. – «Και αν δεν μας τους δώσουν, τους παίρνουμε με τη βία;» – «Τους παίρνουμε με τη βία», αποκρίθηκαν χιλιάδες στόματα. – «Εμπρός λοιπόν!», διέταξε. Αλλά πριν προφθάσει να εκτελεστεί η φοβερή εντολή, τριακόσια πενήντα άλογα είχαν μεταφερθεί στην πλατεία με εκούσια συνεισφορά. Τότε φώναξε από το πλήθος ονομαστικά τον Χατζή Μιχάλη, «Εσύ» – του είπε ο Γεννάδιος – είσαι άξιος να διευθύνεις το ιππικό. Πάρε τα ά-λογα αυτά, οργάνωσέ τα και αναχώρησε όσο πιο γρήγορα».

Αυτή ήταν η ψυχή των διδασκάλων του 1821. Ευτυχισμένο το Έθνος μας, εάν και σήμερα θα μπορούσε να παρουσιάσει πολλούς δασκάλους με την ψυχή του Γεώργιου Γενναδίου, ο οποίος με την ευσέβειά του, τη φιλοπατρία του και με το παράδειγμά του συντέλεσε τα μέγιστα στο θρίαμβο του αγώνα του 1821.

Οι μαθητές

Και όχι μόνο οι δάσκαλοι αλλά και οι μαθητές έλαβαν μέρος στον ένδοξο αγώνα του 1821. Ναι, και οι μαθητές! Έχουν να παρουσιάσουν τον Ιερό Λόχο.
Στις 24 Φεβρουαρίου 1821 κυκλοφορεί στις παραδουνάβιες ελληνικές ηγεμονίες της Μολδαβίας και της Βλαχίας η προκήρυξη της επανάστασης. Στα όπλα! φωνάζει η Πατρίδα. «Ιδού» – γράφει η προκήρυξη – «μετά από τόσους αιώνες οδύνης απλώνει πάλι ο φοίνικας της Ελλάδας μεγαλοπρεπώς τις φτερούγες του και προσκαλεί κάτω από τη σκιά του τα γνήσια και υπάκουα τέκνα της. Ιδού η αγαπημένη μας Πατρίδα Ελλάδα ανυψώνει θριαμβευτικά τις προπατορικές της σημαίες, τον Τίμιο Σταυρό και μεγαλόφωνα κράζει· «Με αυτό το σημείο νικάμε. Ζήτω η ελευθερία!…».
Η προκήρυξη αυτή προκάλεσε απερίγραπτο ενθουσιασμό στους μαθητές των ελληνικών γυμνασίων και των σχολείων των ηγεμονιών και της νότιας Ρωσίας. Οι Ελληνόπαιδες αυτοί άφησαν τα βιβλία, έσπασαν τις γραφίδες τους, εγκατέλειψαν τα θρανία και σχημάτισαν δικό τους σώμα αγωνιστών αποτελούμενο από 500 και περισσότερους μαθητές, στους οποίους δόθηκε το όνομα Ιερός Λόχος.
Οι 500 αυτοί μαθητές, οι οποίοι αποτελούσαν το άνθος της ελληνικής νεολαίας του Δούναβη, ύψωσαν τη σημαία του Σταυρού, αγωνίστηκαν γενναία και έπεσαν στο πεδίο της τιμής.
Η μεγαλειώδης θυσία των μαθητών αυτών φανερώνει ότι η φιλοπατρία, η οποία έκαιγε στα στήθη των Ελλήνων ήταν τόσο μεγάλη, ώστε και οι μαθητές ακόμη έλαβαν μέρος στους υπέρ Πίστεως και Πατρίδος αγώνες. Δεν είχαν βέβαια, όπως παρατηρεί ο εθνικός μας ιστορικός Παπαρρηγόπουλος, οι νεαροί αυτοί οπλίτες του Ιερού Λόχου την εμπειρία και την άσκηση των ορεσίβιων ανδρών του Ολύμπου και του Κισσάβου, αλλά δεν υστέρησαν ως προς την προθυμία και την αυταπάρνηση. Αναδείχθηκαν και αυτοί άξια τέκνα της Ελλάδας.

Οι γυναίκες

Και οι Ελληνίδες γυναίκες, μητέρες, σύζυγοι και αδελφές, συμμετείχαν ποικιλοτρόπως στον ιερό υπέρ της ελευθερίας της Πατρίδας αγώνα. Όχι μία ή δύο σελίδες αλλά ολόκληρο βιβλίο με τη χρυσή επιγραφή «Οι Ελληνίδες στον αγώνα του 1821» θα άξιζε να συγγραφεί, εάν επρόκειτο να μνημονευθούν ιδιαιτέρως όλες οι θυσίες των αείμνηστων γυναικών του 1821.
Εδώ ας αρκεστούμε να αναφέρουμε ένα και μόνο παράδειγμα, για να εκτιμήσουμε σε ποιες θυσίες υποβλήθηκαν οι γυναίκες εκείνες για να κρατήσουν την τιμή τους, την τιμή της Ελλάδας, ψηλά. Διότι εναντίον των Ελληνίδων στρεφόταν η μανία των εχθρών της Ελλάδας. Νόμιζαν ότι, εάν τις ατίμαζαν, θα ατίμαζαν στο πρόσωπό τους την Ελλάδα. Αλλά οι Ελληνίδες προτιμούσαν το θάνατο παρά την αισχρή ατίμωση.
Από το ημερολόγιο του αγώνα· 6 Απριλίου 1822. Ο αιμοβόρος πασάς της Θεσσαλονίκης, ο Αμπούλ – Αβούδ, καίει τη Νάουσα. Μητέρες και παρθένοι της ηρωικής πόλης, αποφεύγοντας τον κίνδυνο της ατίμωσης, βγήκαν από την πόλη. Κατέφυγαν σ’ ένα ύψωμα, το οποίο βρίσκεται πάνω από τους καταρράκτες, και από εκεί έπεσαν στα ορμητικά νερά του ποταμού. Η περίφημη αυτή τοποθεσία, που ονομάζεται Αραπίτσα, παραμένει ένα υπέροχο δείγμα του ηρωισμού των γυναικών του 1821. Οι αγνές Μακεδονοπούλες της Νάουσας έπραξαν ό,τι έπραξαν και οι άλλες εκείνες Ελληνίδες της Ηπείρου, οι οποίες έπεσαν από τους βράχους του Ζαλόγγου για να αποφύγουν την ατίμωση.
Βράχοι της Ηπείρου και καταρράκτες της Νάουσας!  Διδάσκετε αιωνίως ότι εδώ στην Ελλάδα η Ελληνίδα, η γνήσια Ελληνίδα, υπεράνω όλων των θησαυρών του κόσμου έχει την τιμή της!

Οι Έλληνες του εξωτερικού

«Τι σε συγκινεί περισσότερο από τον αγώνα του 1821;», ρώτησαν κάπο-τε ένα σοφό Έλληνα. Και ο Έλληνας σοφός, ο οποίος ασχολείται με την ιστο-ρία της Πατρίδας όσο λίγοι και φέρνει στο φως τη δημοσιότητας ολοένα και νέα στοιχεία, απάντησε· «Είναι πολλά εκείνα που με συγκινούν από την ιστο-ρία του 1821. Τόσα πολλά, ώστε δεν μπορεί ο θαυμασμός, η συγκίνηση και το ενδιαφέρον να μείνουν σ’ ένα γεγονός. Με συγκινεί η καταστροφή της Κάσου και των Ψαρών, η έξοδος του Μεσολογγίου. Περισσότερο όμως ένα άλλο, που τα σχολικά βιβλία δεν το λένε. 450 Έλληνες, εγκατεστημένοι στις Ινδίες, μόλις κηρύχτηκε η επανάσταση, ξεκίνησαν με τα πόδια, και μέσω Αφγανιστάν, Περσίας, Ρωσίας και Ευρώπης, παλεύοντας με θεριά και εχθρούς, ήρθαν στην Ελλάδα να πολεμήσουν. Λίγοι σώθηκαν! Αυτό μ’ αφήνει κατάπληκτο».
Θαυμάστε ύψος πατριωτισμού. Άκουσαν ότι η Πατρίδα αγωνίζεται για να ελευθερωθεί και ξεκίνησαν από τα βάθη της Ασίας, για να έλθουν στην Ελλάδα και να πάρουν μέρος μαζί με τους άλλους Έλληνες στον υπέρ πάντων αγώνα.
Ω Κύριε, άναψε πάλι στα στήθη όλων των Ελλήνων του εσωτερικού και του εξωτερικού την αγία φλόγα της φιλοπατρίας, η οποία έκαιγε στα στήθη των 450 αυτών Ελλήνων!

Οι αγωνιστές

Από τέτοιους κληρικούς, όπως ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, από τέτοιους δασκάλους, όπως ο Γεώργιος Γεννάδιος, από τέτοιες προπαντός μητέρες, όπως ήταν οι ηρωίδες του Ζαλόγγου και της Νάουσας, γεννήθηκαν οι αγωνιστές, οι γίγαντες του 1821. Έκλειναν στην καρδιά τους το Χριστό και την Ελλάδα, και γι’ αυτό έψαλλαν με όλη την ψυχή τους το πολεμικό άσμα του 1821·

  • «Για του Χριστού την Πίστη την αγία
  • και της Πατρίδος την ελευθερία,
  • γι’ αυτά τα δύο πολεμώ.
  • Κι αν δεν τ’ αποκτήσω,
  • τι μ’ ωφελεί να ζήσω;».

Δείτε τις σημαίες των αγωνιστών. Δείτε τα ιερά τους σύμβολα και συν-θήματα. Όλα εκπέμπουν πίστη ακράδαντη. Οι Χειμαρριώτες είχαν σημαία, στην οποία είχαν ζωγραφισμένους τους αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ με τις πύρινες ρομφαίες. Οι αρματολοί και οι κλέφτες είχαν σημαία, στη μια πλευρά της οποίας ζωγραφιζόταν ο Σταυρός, ενώ στην άλλη η Αρχιστράτηγος, η Υπεραγία Θεοτόκος. Ο Λάμπρος Κατσώνης είχε σημαία με την εικόνα των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Ο Μάρκος Μπότσαρης λευκή σημαία με την εικόνα του αγίου Γεωργίου. Ο Παπαφλέσσας ένωσε λωρίδες ράσου και φουστανέλας και έκανε τη σημαία των στρατευμάτων του. Ο Πλαπούτας έ-γραψε στη σημαία τα αρχικά Ι. Χ. Ν. (Ιησούς Χριστός Νικά). Και ο Αθανάσι-ος Διάκος κάτω από το Σταυρό το σύνθημα· ελευθερία ή θάνατος.
Τέτοιοι ήταν οι αγωνιστές του 1821. Με ακράδαντη πίστη στο Χριστό. Με φλογερή αγάπη προς την Πατρίδα. Με απόφαση ή να ελευθερώσουν την Πατρίδα ή να πεθάνουν κάτω από τα πυρίκαυστα ερείπιά της. Οι 600 άνδρες της φρουράς του Μεσολογγίου κατά την πρώτη πολιορκία έψαλλαν το άσμα αυτό και έκλαιγαν από ιερή συγκίνηση·

  • «Στ’ άρματα να σταθούμε,
  • Πατρίδα να γλιτώσουμε ή να θανατωθούμε.
  • Τον τόπο να τιμήσουμε, το άνθος της Ελλάδος,
  • πού ‘ναι στον κόσμο ξακουστός, είναι και παινεμένος,
  • πού ‘ναι κλειδί της Ρούμελης και του Μωριά κολώνα
  • … … … … … … … … … … … … … … … … … … …
  • κι αν μας αφήσουν μοναχούς, πάλι δεν προσκυνούμε»

Οι Φιλέλληνες

Στην αρχή του ιερού αγώνα όλη η Ευρώπη ήταν δυσμενώς διατεθειμένη εναντίον των Ελλήνων. Αλλά η αυταπάρνηση ανδρών, γυναικών και παιδιών, η οποία ιδίως αποκορυφώθηκε στην πτώση του Μεσολογγίου, έκανε τα έθνη να στρέψουν βλέμματα θαυμασμού προς την μικρή αλλά ένδοξη αυτή Πατρίδα. Και τότε άρχισαν να συρρέουν από όλα τα έθνη άνδρες, οι οποίοι πρόσφεραν ό,τι είχαν, τα χρήματά τους, τις γνώσεις τους, και τέλος θυσίασαν και τη ζωή τους υπέρ της επιτυχίας του αγώνα. Αυτοί είναι οι Φιλέλληνες.
Κορυφαίος μεταξύ των Φιλελλήνων θεωρείται ο λόρδος Βύρων, ο οποίος ήλθε στο Μεσολόγγι και σε ηλικία 36 ετών πέθανε στην αγκαλιά της Ελλάδας, την οποία αγάπησε ως δική του πατρίδα. Οι τελευταίες του λέξεις ήταν· «Ελλάδα! Σε σένα έδωσα ό,τι μπορεί να δώσει άνθρωπος· την περιουσία μου, το χρόνο μου, την υγεία μου, τώρα μάλιστα και την ίδια τη ζωή μου. Είθε η θυσία μου να αποβεί προς ωφέλειά σου».

Η Ελλάδα του 1949

∗ Όπως σημειώθηκε, το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1949.

122 χρόνια έχουν περάσει από την ημέρα της ναυμαχίας του Ναυαρίνου, κατά την οποία τέθηκε τέρμα στον επταετή αγώνα, και η Ελλάδα, η μικρή γωνιά της Ελλάδας, ελευθερώθηκε. Ό,τι έμεινε ήταν ερείπια. Αλλά μέσα από τα ερείπια, με την εργατικότητα των Ελλήνων, ξεπήδησε μια νέα Ελλάδα, η οποία έφθασε μέχρι τη Ροδόπη και τον Αώο ποταμό και το Βόσπορο.
Το ίδιο θαύμα θα επαναληφθεί και σήμερα. Ο νέος αγώνας, ο οποίος άρχισε την 28η Οκτωβρίου 1940 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, θα τελειώσει σύντομα. Και μέσα από τα καπνισμένα ερείπια θα εξέλθει η νέα Ελλάδα, η Ελλάδα, η οποία με το Χριστό κυβερνήτη θα θεμελιώσει νέα περίοδο εθνικής ζωής, και θα σκορπίσει τα φώτα σε όλη την Βαλκανική χερσόνησο και πέρα απ’ αυτή ακόμη.
Το μέλλον της Ελλάδας θα είναι μεγάλο, όπως προφήτευσε ο άγιος Κο-σμάς ο Αιτωλός, αρκεί εμείς οι νεότεροι Έλληνες να φανούμε άξια τέκνα της Ελλάδας.

  • «Ω συ, που σκοτώθης για το φως,
  • σήκω να δεις τον ήλιο,
  • ξύπνα να δεις το αίμα,
  • πώς έγινε βασίλειο».

ΡΑΣΟ ΚΑΙ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΛΑ

∗ Δημοσιεύτηκε στο υπ’ αρίθμ. 15/1948 φύλλο του περιοδικού «Χριστιανός Στρατιώτης».

«Ελευθερία ή θάνατος»

ΡΑΣΟ & ΦΟΥΣΤ ιστΑνεκτίμητες υπηρεσίες πρόσφερε στην Ελληνική Πατρίδα το ράσο του Έλληνα κληρικού.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν έμεινε απαθής στις δοκιμασίες του λαού μας. Αντίθετα, στις σκοτεινές μέρες του Έθνους προέτασσε τα στήθη των ηρώων κληρικών της υπέρ των τέκνων της. Συνέκλαιγε, συνέπασχε, συσταυρωνόταν με την Ελλάδα. Ιδίως κατά τη μακρά περίοδο της σκληρής δουλείας των Τούρκων η Εκκλησία μας αναδείχθηκε η πραγματική μητέρα του Ελληνικού λαού, που έκανε τον ποιητή μας Κρυστάλλη, πλήρη από συγκίνηση, να ανακράζει·

  • «Ω Θρησκεία!
  • Γλυκιά μας μάνα!
    Συ χύνεις μέσα στην καρδιά μας
    χίλιες χρυσές ελπίδες».

Το ράσο μυριάδων ταπεινών και αφανών κληρικών, εφημερίων, ιερομονάχων και μοναχών απλώθηκε πάνω από το μαρτυρικό μας λαό σαν το ουράνιο σέλας, σαν τις φτερούγες του δικέφαλου αετού. Δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι χωρίς το ράσο θα ήταν αδύνατο να ανατείλει στον ορίζοντα της Ελληνικής Πατρίδας η 25η Μαρτίου 1821. Και όταν ανέτειλε η 25η Μαρτίου 1821, το ράσο έδωσε πρώτο το «παρών». Δεν πρόκειται εδώ να μνημονεύσουμε τα ονόματα όλων εκείνων των κληρικών, οι οποίοι καθ’ όλη τη διάρκεια του 7ετούς επικού αγώνα στάθηκαν πολύτιμοι εμψυχωτές και συμπαραστάτες του αγωνιζόμενου Έθνους. Μία μόνο λεπτομέρεια, η οποία φανερώνει το σύνδεσμο κλήρου και λαού κατά τον ιερό αγώνα, θα αναφέρουμε. Ο Παπαφλέσσας, ο φλογερός εκείνος κληρικός, ο οποίος έκλεινε στα στήθη του ηφαίστειο ολόκληρο πατριωτισμού, είχε εισέλθει στην Τρίπολη και μιλούσε για το σκοπό του ιερού αγώνα. Σε μια στιγμή της ομιλίας, συνεπαρμένος από ιερό ενθουσιασμό, ζητεί σημαία για τον αγώνα. Αλλά πού σημαία; Ο Παπαφλέσσας εμπνέεται και την κατασκευάζει αμέσως. Πώς; Σχίζει το γαλάζιο εσώρασό του και ένας στρατιώτης, ονόματι Κεφάλας, σχίζει δύο λωρίδες από την φουστανέλα. Με τις λωρίδες σχηματίζεται Σταυρός, τον οποίο ράβουν στο ράσο του φλογερόψυχου κληρικού και έτσι κατασκευάζεται η γαλανόλευκη, στην οποία άλλος κληρικός, ο ένδοξος ήρωας της Αλαμάνας, ο Αθανάσιος Διάκος, πρόσθεσε το σύνθημα «ελευθερία ή θάνατος».
Ράσο και φουστανέλα, κλήρος και λαός ενωμένοι αδιάσπαστα βάδισαν για να δημιουργήσουν την ελεύθερη Ελλάδα. Και τη δημιούργησαν.


***

Και η ιερή αυτή παράδοση του άρρηκτου συνδέσμου Θρησκείας και Πατρίδας, η οποία απαιτεί ο Έλληνας κληρικός να είναι πρωτοπόρος και εμψυχωτής των ευγενών υπέρ του δικαίου και της ελευθερίας αγώνων της Ελλάδας, δεν έσβησε στο Έθνος μας. Το ράσο των ταπεινών εφημερίων της υ-παίθρου συνεχίζει και σήμερα την ένδοξη ιστορία και με καθημερινές θυσίες αποδεικνύει ότι βρίσκεται στο πλευρό του στρατευόμενου λαού μας. Σε τρεις περίπου εκατοντάδες αριθμούνται οι ιερείς, οι οποίοι εσφάγησαν στα θυσιαστήρια ως αρνία, επειδή δε δέχθηκαν να αρνηθούν ούτε τη Χριστιανική Θρησκεία ούτε την Πατρίδα.
Οι εχθροί της Ελλάδας τίποτε άλλο δε μισούσαν τόσο πολύ όσο τον Έλληνα κληρικό. Διότι γνωρίζουν ότι κάτω από το ράσο κρύβεται η καρδιά της Χριστιανικής Ελλάδας, την οποία χτυπούν και ζητούν να ξεριζώσουν. Χθες (∗) ακόμη οι εφημερίδες μετέδωσαν στο Πανελλήνιο την είδηση ότι ο 84χρονος σεβάσμιος ιερέας του ελληνικού χωριού Μικρά Δερεία κοντά στον Έβρο ποταμό, τη στιγμή που μετέβαινε στην εκκλησία προς εκτέλεση των ιερατικών του καθηκόντων, φονεύθηκε από ομάδα συμμοριτισσών! Γιατί; Γιατί προ ημερών ο αγαθός λευίτης, όταν αντιλήφθηκε ότι συμμορίτες μετέφεραν βίαια Ελληνόπουλα πέρα από τα σύνορα, δε συγκρατήθηκε αλλά αναλύθηκε σε δάκρυα και διαμαρτυρήθηκε εντονότατα, γι’ αυτό το απαίσιο έγκλημα του παιδομαζώματος.

ΤσιολistΑυτή είναι η ψυχή του Έλληνα κληρικού.

***

Τονίζουμε για μια ακόμη φορά· Πίστη και Πατρίδα θα νικήσουν. Οι εκδηλωμένοι εχθροί του Χριστιανισμού και της Ελλάδας θα συντριβούν. Ράσο και φουστανέλα, που δημιούργησαν τη γαλανόλευκη σημαία, θα συμβαδίζουν αιώνια. Και εφόσον η ένωση αυτή θα είναι αδιάσπαστη, εφόσον δηλαδή ο λαός μας θα εμπνέεται και θα καθοδηγείται από την Ορθόδοξη πίστη των πατέρων μας, η Ελλάδα θα ζει ένδοξα. Αλίμονο στα έθνη που πολεμούν μια τέτοια Ελλάδα!

_________________________________________________

(*) Όπως σημειώθηκε, το παρόν  δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στην περίοδο του συμμοριτοπόλεμου


Ο ΑΜΒΩΝΑΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ

Α΄

Στην Οδησσό της Ρωσίας στις 26 Οκτωβρίου του 1821 τελούσαν στην ελληνική εκκλησία ιερό μνημόσυνο υπέρ των πρώτων θυμάτων της τουρκικής θηριωδίας. Στο μνημόσυνο αυτό μίλησε ο έξοχος εκκλησιαστικός ρήτορας Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων, ο οποίος με δύναμη μεγάλη τόνισε ότι ο αγώνας είναι ιερός και εξέφρασε την ακράδαντη πίστη του ότι η Ελλάδα θα εξέλθει από τον αγώνα νικήτρια, άξια να στεφανωθεί από τα χέρια του Θεού.
Από την ομιλία αυτή όπως και από άλλες ομιλίες, τις οποίες εκφώνησε κατά την εποχή εκείνη στην Οδησσό ο υπέροχος κληρικός, δημοσιεύουμε εδώ περικοπές, οι οποίες αποδεικνύουν ότι κατά τον ιερό εκείνο αγώνα και ο άμβωνας συναγωνιζόταν υπέρ της Ελλάδας.
«Ω! Ευφραίνεσθε οι ουρανοί και όσοι σκηνώνετε σ’ αυτούς. Ω υιοί της Εκκλησίας, σπέρματα της ευσέβειας αγνά και καθαρά, που τηρείτε τις εντολές του Θεού και έχετε τη μαρτυρία του Ιησού Χριστού, δείξτε ανδρεία, έχετε θάρρος! Μέσα στις θλίψεις και τους οδυρμούς σας υψώστε το κεφάλι σας και θαυμάστε το ύψος των μυστηρίων της θείας πρόνοιας. Η μεγάλη του Χριστού Εκκλησία δε θα γίνει ποτέ θύμα και παιχνίδι της ωμότητας των εχθρών της. Ζει στους αιώνες και διασώζεται από τους έσχατους κινδύνους αβλαβής, διότι στέκεται μετέωρη με τις μυστικές φτερούγες, με τις οποίες την περιβάλλει ο επουράνιος Πατέρας της, φτερούγες μεγάλες, ισχυρές, αδιάπτωτες, ανίκητες, όμοιες με του υψιπέτη αετού του μεγάλου. Τα πιστά μάλιστα και γνήσια τέκνα της ευσέβειας αυτής, αν και φτωχά και λίγα και καταδιωκόμενα και κατασφαζόμενα αλλά όμως νικούν παραδόξως με το αίμα του αιώνιου Αρνίου, το οποίο θα κατατροπώσει τελικά και το μέγα δράκοντα και το κόκκινο και αιμοβόρο θηρίο και όλες τις δυνάμεις του. Και το Αρνίο θα τους νικήσει, επειδή είναι Κύριος κυρίων και Βασιλιάς βασιλέων, και μαζί του οι κλητοί και εκλεκτοί και πιστοί. Ναι, αγαπητοί, πιστοί και εκλεκτοί του Αρνίου στρατιώτες είναι οι ομογενείς μας, που μονομαχούν υπέρ Πίστεως και Πατρίδος εναντίον του φοβερού θηρίου· και το Αρνίο θα στεφανώσει τον ιερό αυτό αγώνα με τη νίκη».

  • «Ο Θεός σώζει την Ελλάδα. Ο Θεός αποστέλλει από τον ουρανό το πνεύμα της ισχύος στους Μωυσείς, τους Γεδεών, του Ιεφθάε, τους Μακκαβαίους, τους Κωνσταντίνους, να συντρίψουν τον τυραννικό ζυγό και να ελευθερώσουν το ευσεβές τους γένος από τα χέρια του υιού της απωλείας… Εμπρός, εμπρός στο σκοπό! Στον όλεθρο του τυράννου. Μη φοβάστε που είστε λίγοι. Αν επιμείνετε πρόθυμα στον ιερό αγώνα σας, ο Θεός των δυνάμεων θα συμπολεμήσει μαζί σας. Τριακόσιοι άνδρες με το Γεδεών εξολόθρευσαν μυριάδες αλλόφυλους. Τριακόσιοι αδελφοί σας με το Λεωνίδα κατασυνέτριψαν τους βαρβάρους της Ασίας. Με τη θεία χάρη ένας θα καταδιώξει χίλιους και δύο θα μετακινήσουν μυριάδες!»
  • «Υπομείνετε, λοιπόν, Έλληνες και με βεβαιότητα θα ανατείλει το φως της σωτηρίας σας. Μη φοβηθείτε τις απειλές κανενός ανθρώπου. «Μὴ φοβοῦ» («Μη φοβάσαι») -ακούστε, γενναίοι υιοί της πενθούσας Εκκλησίας και της ορφανής Ελλάδας· ακούστε, βασιλικά τέκνα, τι σας λέει ο Σωτήρας στο Ευαγγέλιο -, «Μὴ φοβοῦ τὸ μικρὸν ποίμνιον· ὅτι ὁ πατὴρ ὑμῶν εὐδόκησε δοῦναι ὑμῖν τὴν βασιλείαν» («Μη φοβάσαι το μικρό ποίμνιο· διότι ο πατέρας σας θέλησε σε σας να δώσει τη βασιλεία»). Βασιλεία ουράνια και κάτω επίγεια, προορίσθηκε δηλαδή να υπηρετήσει αλλά και να είναι συνεργός της θείας βασιλείας του Ευαγγελίου ως αμοιβή για την ανδρεία και τους αγώνες σας. Τελείωσε ήδη ο παράδοξος χρόνος των 366 ετών, κατά τον οποίο επρόκειτο να δοξα-σθούν και να βασιλεύσουν οι υιοί Κηδάρ, δουλεύοντας ως άξιοι μισθωτοί της θεϊκής οργής που επέπεσε εναντίον σας λόγω των αμαρτιών σας. «Ἐκλείψει ἡ δόξα τῶν υἱῶν Κηδὰρ ὡς ἐνιαυτὸς μισθωτοῦ» («Θα χαθεί η δόξα των υιών Κηδάρ όπως ο χρόνος του μισθωτού εργάτη»). Πρέπει τώρα πια να απολαύσουν και αυτοί το μισθό της εργασίας τους και εμείς τα δικά μας θεόσδοτα δικαιώματα. Δεν είναι, δεν είναι πια υποφερτό ούτε αντέχει πια ο ουρανός να μιαίνει το θρόνο του Μεγάλου Κωνσταντίνου ο απόγονος του Οσμάνου, και να τυραννεί την πατρίδα του Σόλωνα και του Σωκράτη ο νόθος υιός της Άγαρ. Κάτω η ημισέληνος! Κάτω στα Τάρταρα το Κοράνιο και ο προφήτης του σκότους! Ας αναλάμψει πάλι με τους αγώνες σας ο Σταυρός στην κορυφή της Αγίας Σοφίας και η σοφία του Πλάτωνα στην Ακαδημία των Αθηνών. Ας ξα-ναστηθούν οι εικόνες των ηρώων της ευσεβείας και της πατρίδας και ας πέσει ο κολοσσός της ασέβειας, ο οποίος πλέον δεν στηρίζεται, παρά στη φρίκη και το μίσος, το οποίο προκαλούν σε όλο τον κόσμο οι αθέμι-τες πράξεις του».
  • Και μια έξοχη συμβουλή του αοίδιμου άνδρα, την οποία θα έπρεπε να προσέξουμε και εμείς οι σημερινοί Έλληνες·
  • «Οποιαδήποτε αν φανεί η πολιτική της Ευρώπης, ω Έλληνες, μη δειλιάσετε! Μη στηρίζετε την πεποίθησή σας στους ανθρώπους. Μόνο ο ουρανός ας είναι η καταφυγή σας, και μόνοι πιστοί σύμμαχοί σας τα χέρια σας. Οι προπάτορές μας δεν περίμεναν ούτε τους γείτονες Λακεδαιμόνιους, όταν επρόκειτο να χτυπήσουν τους βαρβάρους στο Μαραθώνα· φανείτε άξιοι πρόγονοί τους ως προς την προθυμία, έχοντας την ελπίδα της σωτηρίας σας πρώτα στο Θεό, και κατά δεύτερο λόγο στον εαυτό σας. Έπειτα ποιο κακό έχετε να φοβηθείτε; Τέσσερις σχεδόν αιώνες κρατήσατε με τη βία σκυμμένο τον τράχηλό σας κάτω από τη μάχαιρα του απίστου. Είδατε πολλές φορές να πέφτουν θερισμένα τα κεφάλια των πατέρων, των αδελφών, όλων πολλές φορές των συγγενών σας. Γίνατε πια εξοικειωμένοι και συνηθισμένοι και γνώριμοι με το θάνατο. Τι άλλο μένει να φοβηθείτε, αφού μια φορά τινάξατε τις αλυσίδες; Ελεύθεροι, σαν αετοί, πετάτε κατά των εξολοθρευτών σας. Νικήστε τους ή πεθάνετε με δόξα, για να μη σας σφάζει πια ο αχρείος και βάρβαρος Τούρκος».

Β΄

Στη Βενετία της Ιταλίας, η οποία ήταν πρωτεύουσα του Ενετικού βασιλείου, υπήρχε ακμάζουσα ελληνική κοινότητα με το περίφημο Φλαγγινιανό εκπαιδευτήριο, στο οποίο από όλη την υπόδουλη Ελλάδα συνέρρεαν τα Ελληνόπουλα που ποθούσαν τη μόρφωση, για να γίνουν μια μέρα οι εμπνευσμένοι δάσκαλοι και ιερείς της Ελλάδας, οι οποίοι με το θείο φως που σκόρπισαν προετοίμασαν ψυχικά το λαό για τη μεγάλη μέρα της εθνικής μας ανάστασης.
Στο εκπαιδευτήριο αυτό της Βενετίας, το οποίο έκτισε η φιλοπατρία των Ελλήνων, φοιτούσε το 1688 ένας νέος από την Κεφαλονιά ηλικίας 19 ετών. Ήταν όλος φλόγα. Ονομαζόταν Ηλίας Μηνιάτης. Ήταν εκείνος, ο οποί-ος κατόπιν εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο εκκλησιαστικό ρήτορα της υπόδουλης Ελλάδας και ο οποίος με δημοσθένεια ρητορεία κήρυξε τα μεγαλεία του Θε-ού. Οι «Διδαχές και λόγοι» του εκδόθηκαν κατ’ επανάληψη. Αριθμούν την πολλοστή έκδοσή τους και είναι πραγματικά αριστουργήματα. Τα μελέτησαν και τα μελετούν γενεές γενεών Χριστιανών Ελλήνων και ωφελούνται πάρα πολύ.
Ήταν η 25η Μαρτίου 1688. Οι Έλληνες της Βενετίας γιόρταζαν τη μεγάλη εορτή. Ο νεαρός Ηλίας Μηνιάτης, του οποίου την καρδιά δονούσε βαθύ θρησκευτικό συναίσθημα, την ημέρα εκείνη ανήλθε στο βήμα και εκφώνησε την πρώτη του ομιλία στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Όταν έφθασε στο τέλος της ομιλίας συγκινήθηκε βαθύτατα και η ψυχή του, σαν να προαισθανόταν ποιο ένδοξο γεγονός έμελλε να συμβεί μετά από 133 χρόνια, απηύθυνε από τον άμβωνα θερμότατη προσευχή υπέρ της ελευθερίας της Ελλάδας. Το ακροατήριό του έκλαιγε!
Η προσευχή αυτή, την οποία δημοσιεύουμε πιο κάτω, τόσο πολύ αντα-ποκρίνεται στις ψυχικές ανάγκες του ελληνικού λαού, ώστε, μολονότι έχουν παρέλθει από τότε 260 ολόκληρα χρόνια(*) .νομίζει κανείς ότι γράφτηκε από το σημερινό Έλληνα, ο οποίος και σήμερα εξακολουθεί να αγωνίζεται κατά βαρβάρων.

Η προσευχή

Όπως σημειώθηκε, το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1948.

  • «Και εδώ, κεχαριτωμένη Παρθένε, πέφτοντας στα πανάχραντα πόδια σου, άλλο δεν επιθυμώ από εσένα, παρά την άμαχή σου προστασία για την καταδίωξη και την εξολόθρευση του αντίθεου τυράννου. Έως πότε, πανακήρατε Κόρη, το τρισάθλιο γένος των Ελλήνων θα βρίσκεται στα δεσμά μιας ανυπόφορης δουλείας; Έως πότε να του πατεί τον ευγενικό λαιμό ο βάρβαρος; Έως πότε θα βασιλεύουν με μισό φεγγάρι οι χώρες εκείνες, στις οποίες ανέτειλε σε ανθρώπινη μορφή από την αγιασμένη σου γαστέρα ο μυστικός της δικαιοσύνης Ήλιος;
  • Αχ, Παρθένε! Θυμήσου πως στην Ελλάδα πιο πριν,  παρά σε άλλο τόπο, έλαμψε το ζωηφόρο φως της αληθινής πίστης· το ελληνικό γένος στάθηκε το πρώτο, που άνοιξε την αγκαλιά του και δέχθηκε το θείο Ευαγγέλιο του μονογενούς σου Υιού, το πρώτο που σε γνώρισε για αληθινή Μητέρα του Θεανθρώπου Λόγου, το πρώτο που αντιστάθηκε στους τυράννους, που με μύρια βάσανα γύρευαν να ξεριζώσουν από τις καρδιές των πιστών το σεβάσμιό σου όνομα. Αυτό έδωσε στον κόσμο τους δασκάλους, οι οποίοι με το φως της διδασκαλίας τους φώτισαν τις αμαυρωμένες διάνοιες των ανθρώπων. Αυτό τους ποιμένες, που με την ποιμαντική ράβδο εξόρισαν τους αιμοβόρους λύκους από το εκκλησιαστικό ποίμνιο. Αυτό τους γεωργούς, που με το άροτρο του Σταυρού και με τον ιδρώτα του προσώπου καλλιέργησαν τις καρδιές και σπέρνοντας τον ευαγγελικό σπόρο θέρισαν τις ψυχές για την ουράνια αποθήκη. Αυτό τους μάρτυρες, που με το ίδιο το αίμα τους έβαψαν την πορφύρα της Εκκλησίας.
  • Λοιπόν, ευσπλαχνική Μαριάμ, σε παρακαλούμε για το «Χαίρε» εκείνο, που μας προξένησε τη χαρά· για τον αγγελικό εκείνο Ευαγγελισμό, που στάθηκε της σωτηρίας μας το προοίμιο. Χάρισέ του την προηγούμενη τιμή. Σήκωσέ το από την κοπριά της δουλείας στο θρόνο του βασιλικού αξιώματος, από τα δεσμά στο σκήπτρο, από την αιχμαλωσία στο βασίλειο. Και αν αυτές μας οι φωνές δεν σε παρακινούν να μας σπλαχνιστείς, ας σε παρακινήσουν αυτά τα πικρά δάκρυα, που πέφτουν από τα μάτια μας. Αλλά αν και αυτά δεν φθάνουν, ας σε παρακινήσουν οι φωνές και οι παρακλήσεις των αγίων σου, που ακατάπαυστα φωνάζουν από όλα τα μέρη της τρισάθλιας Ελλάδας. Φωνάζει ο Ανδρέας από την Κρήτη. Φωνάζει ο Σπυρίδων από την Κύπρο. Φωνάζει ο Ιωάννης από την Αντιόχεια. Φωνάζει ο Διονύσιος από την Αθήνα. Φωνάζει ο Πολύκαρπος από τη Σμύρνη. Φωνάζει η Αικατερίνη από την Αλεξάνδρεια. Φωνάζει ο Χρυσόστομος από τη Βασιλεύουσα πόλη και, δεί-χνοντάς σου τη σκληρότατη τυραννίδα των άθεων Αγαρηνών, ελπίζουν από την άκρα σου ευσπλαχνία την απολύτρωση του ελληνικού γένους.
  • Δέξου, λοιπόν, Παναγία Παρθένε, τα δάκρυά μας, τα οποία σημαδεύουν το μυστήριο, που έγινε σε σένα. Γιατί, καθώς τα δάκρυα τρέχουν χωρίς βλάβη των ματιών, έτσι και ο θείος Λόγος έτρεξε από την καθαρή σου μήτρα, δίχως φθορά της παρθενίας σου. Δώσε τόση δύνα-μη εναντίον των ανθρωποκτόνων και αιμοβόρων βαρβάρων, ώστε να σβηστεί τελείως το φως του φεγγαριού, να λάμψει περισσότερο του μυστικού Ήλιου η ζωοποιός ακτίνα, να εξαπλωθεί στον κόσμο ολόκληρο η δύναμη του Σταυρού και να δοξαστεί από όλους το άγιό σου όνομα με τον Πατέρα και τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα τώρα και πάντα και στους αιώνες. Αμήν»..

Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΥ

ΕΘΝ. Η ΔΥΝΑΜ.

Δημοσιεύτηκε στο υπ’ αρίθμ. 241/1961 φύλλο του περιοδικού «Χριστιανική Σπίθα»

«Ἰδὼν τοὺς ὄχλους ἐσπλαχνίσθη περὶ αὐτῶν, ὅτι ἦσαν ἐκλελυμένοι καὶ ἐρριμμένοι ὡς πρόβατα μὴ ἔχοντα ποιμένα» (Ματθ. 9, 36).

(«Όταν είδε τους όχλους τους σπλαχνίσθηκε, επειδή ήταν διασκορπισμένοι και εγκαταλελειμμένοι σαν πρόβατα που δεν έχουν βοσκό»).

«Πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ» (Φιλιπ. 4, 13).

(«Όλα τα μπορώ με τη δύναμη που μου δίνει ο Χριστός»).

«Ο παπάς»

Ο «παπάς»! Με πόση περιφρόνηση προφέρει σήμερα τη λέξη αυτή ο πολύς κόσμος! Τον βλέπει με βλέμμα ειρωνικό και εμπαικτικό. Μόλις εμφανίζεται ένας κληρικός, ανάγωγοι και ασεβείς νέοι – γιατί όχι και ηλικιωμένοι και γέροντες και ελεεινά ακόμη δεσποινάρια και παιδάρια; – εκτρέπονται σε αστειολογίες, σε βωμολοχίες και αισχρές ακόμη χειρονομίες. Στα λεωφορεία, τα κατάμεστα από κόσμο, κανένας δε σηκώνεται πρόθυμα για να παραχωρήσει θέση σε κληρικό, ενώ έντονη ακούγεται η φωνή του εισπράκτορα· «Μία θέση για τον παπά». Στα μέγαρα της αριστοκρατίας, στα οποία ο ιερέας καλείται αναγκαστικά να τελέσει γάμο ή βάπτισμα, απομονώνεται σε ιδιαίτερο δωμάτιο, ωσότου έλθει η ώρα της τελέσεως. Είναι, βλέπετε, λίαν αποκρουστική η εμφάνιση του ιερέα εν μέσω των αριστοκρατικών κύκλων. Στα δημόσια γραφεία, ενώ τμηματάρχες και διευθυντές και νομάρχες και υπουργοί σηκώνονται και υποκλίνονται ενώπιον κυρίων και δεσποινίδων ισχυρών οίκων, οι κύριοι αυτοί αντιθέτως κρατούν μπροστά τους, μερικές φορές για ώρες, όρθιους σεβάσμιους κληρικούς. Υπάρχουν παλαιότερα αλλά και νεότερα παραδείγματα, κατά τα οποία αυτοί που διαχειρίζονται την κρατική εξουσία στην Ελλάδα συμπεριφέρθηκαν με ασεβέστατο τρόπο σε κορυφές της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Υπενθυμίζουμε τη συμπεριφορά του ανεκδιήγητου εκείνου Έλληνα αρμοστή της Σμύρνης Στεργιάδη προς τον αείμνηστο επίσκοπο Σμύρνης Χρυσόστομο τον εθνομάρτυρα. Υπενθυμίζουμε ζωηρό επεισόδιο του μακαριστού Μητροπολίτη Ιωαννίνων Σπυρίδωνα Βλάχου, του μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Αθηνών, με κάποιον γενικό διοικητή της Ηπείρου… Πόσα παραδείγματα ανάρμοστης συμπεριφοράς λαού και αρχόντων προς τον κλήρο δε θα μπορούσαμε να αναφέρουμε! Το ράσο, όπου εμφανίστηκε, περιφρονείται, γίνεται στόχος δυσμενών σχολίων, ειρωνειών και εμπαιγμών. Και είναι τόση η περιφρόνηση προς το ράσο, ώστε κάποιοι μικρόψυχοι νεότεροι κληρικοί, μη μπορώντας να υποφέρουν τον ονειδισμό αυτό του Χριστού, ζητούν να αποβάλουν το τιμημένο ράσο και να φορέσουν σακάκι και γραβάτα… Αλλά αυτοί είναι δειλοί στρατιώτες της στρατιάς του Κυρίου!

Ο «παπάς» περιφρονημένος και εξουθενωμένος στις μέρες μας. Πότε έριξε σ’ αυτόν στοργικό βλέμμα το Ορθόδοξο Βασίλειό μας, που έχει την αξίωση σε κάθε Λειτουργία να μνημονεύει τα ονόματα των ανώτατων αρχόντων του; Ρακένδυτος περπατάει στην ύπαιθρο. Ο κρατικός κορβανάς εκατομμύρια και δισεκατομμύρια δαπανά για όλα και για όλους και μόνο για τον ιερέα δεν έχει. Και προς μεγαλύτερη εξουθένωσή του, επιμένει να κρατά την αναγκαστική ενοριακή εισφορά ως μέσο συντηρήσεως του ιερατείου. Άχρηστο βάρος θεωρείται ο ιερέας. Πολιτικός αρχηγός, από τους ισχυρούς των ημερών μας, στην παράκληση νεότερου ιεράρχη να ενδιαφερθεί για τον ιερέα της υπαίθρου, απάντησε· «Η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από παπάδες! Έχει ανάγκη από γεωπόνους και μηχανικούς». Την ίδια περίπου νοοτροπία έχουν και όλοι οι άλλοι πολιτικοί μας.

Οι θυσίες του ορθόδοξου κλήρου

Η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από παπάδες! Τι άγνοια της ιστορίας του Έθνους μας και τι αχαριστία! Τούρκος υπήκοος, με φέσι και τουρκική ομιλία θα ήταν ο κύριος αυτός και οι όμοιοί του, εάν δεν υπήρχε το ράσο του ορθόδοξου κληρικού. Πόσα δεν οφείλει σ’ αυτό η Ελλάδα! Να μνημονεύσουμε εδώ τις υπηρεσίες, που πρόσφερε στον ελληνικό λαό ο κλήρος; Είναι αδύνατο. Τόμοι ολόκληροι θα έπρεπε να συγγραφούν για να εκθέσουν τις ανεκτίμητες υπηρεσίες του κλήρου προς το Έθνος μας. Περιοριζόμαστε εδώ στο να απευθύνουμε προς τους κυρίους αυτούς τα εξής μόνο ερωτήματα· Όταν η Βυζαντινή αυτοκρατορία κατέρρευσε και η ημισέληνος υψώθηκε στη Βασιλίδα των πόλεων και οι άρχοντες, παίρνοντας μαζί τους τους υλικούς θησαυρούς τους, πανικόβλητοι έφευγαν στη Δύση για να διασώσουν το σαρκίο τους, ποιοι έμειναν, παρακαλώ, πλησίον του υπόδουλου Γένους, για να το παρηγορήσουν και να το εμψυχώσουν τον καιρό των ανεκδιήγητων βασάνων τεσσάρων αιώνων; Ποιοι κράτησαν άσβεστη τη λαμπάδα της Πίστεως και την αγάπη προς την Πατρίδα; Ποιοι δίδαξαν και διατήρησαν την ελληνική γλώσσα; Οι κληρικοί, απαντά η Ιστορία. Και όταν έφτασε η ημέρα της εθνεγερσίας, ποιοι πρωτοστάτησαν στον ιερό αγώνα και ύψωσαν το λάβαρο της ελευθερίας και συγκακουχήθηκαν με το μαχόμενο λαό και συνανέμειξαν τα αίματά τους με τα αίματα των ευγενέστερων τέκνων της Ελλάδας; Οι κληρικοί, απαντά πάλι η Ιστορία. Και όταν επήλθε η Μικρασιατική καταστροφή και ο ανεκδιήγητος εκείνος αρμοστής έντρομος τη νύχτα μαζί με άλλους έφευγε και η Σμύρνη παραδινόταν στις φλόγες, ποιοι παρέμειναν εκεί, για να προσφέρουν την ύστατη θυσία υπέρ του Γένους; Κληρικοί και πάλι, απαντά η Ιστορία, από τους οποίους κορυφαίος ο αείμνηστος Χρυσόστομος. Και όταν το Έθνος κατά τον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο περιήλθε σε τριπλή κατοχή και υφίστατο τα απερίγραπτα μαρτύρια, ενώ οι πολιτικοί ηγέτες έγκαιρα έφτασαν σε ασφαλείς χώρες και έμεναν εκεί φιλοσοφώντας… ποιοι, παρακαλώ, παρέμειναν στην Ελλάδα, για να σηκώσουν το Σταυρό του μαρτυρίου; Οι κληρικοί και πάλι, απαντά η νεότατη Ιστορία του Έθνους. 400 περίπου κληρικοί πρόσφεραν τη ζωή τους υπέρ του Γένους, αφού μαρτύρησαν ποικιλοτρόπως. Ο αριθμός όσων θυσιάστηκαν από τον κλήρο αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό συγκριτικά με τα ποσοστά αυτών που θυσιάστηκαν από άλλους κλάδους και επαγγέλματα.

______________________________________

∗ Ευτυχώς σήμερα, όταν εκτυπώνεται το παρόν βιβλίο, ύστερα από αγώνες και δημοσιογραφικό έλεγχο που ασκήθηκε, δεν υφίσταται πλέον ενοριακή εισφορά, ενώ η Ελληνική Πολιτεία, με το υπ’ αρίθμ. 469/1968 Α. Ν. φιλοτιμήθηκε να καταβάλλει τη μισθοδοσία του κλήρου. Θα χρειαστεί όμως χρόνος αρκετός, καθώς και άλλες ενέργειες εκ μέρους των κρατούντων, για να βρει ο ορθόδοξος κλήρος τη θέση, η οποία του ταιριάζει στην Ελληνική Πατρίδα.

***

Ο κλήρος στο περιθώριο!

Ο ορθόδοξος κλήρος, ο οποίος τόσες ανεκτίμητες υπηρεσίες και εκδουλεύσεις έχει προσφέρει στον ελληνικό λαό, θα έπρεπε να είναι υπερβολικά σεβαστός. Θα έπρεπε η φωνή του, ως η αγνότερη φωνή της Ελλάδας, να ακούγεται και να λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψιν από τους άρχοντες της πολιτείας στη ρύθμιση κοινωνικών, ηθικών και πνευματικών θεμάτων, που αφορούν στη ζωή του ποιμνίου τους, το οποίο αποτελεί το 98% του πληθυσμού της Ελλάδας. Θα έπρεπε…

Και όμως! Αμέσως μετά την πρώτη απελευθέρωση του Έθνους (1830) μία τάση, από επίδραση κακών παραδειγμάτων της Δύσης, παρατηρήθηκε, τάση ο κλήρος ως παράγων να παραγκωνιστεί και να τεθεί στο περιθώριο της κοινωνικής και εθνικής ζωής. Πρωταγωνιστής αυτός στους εθνικούς αγώνες είδε τον εαυτό του να περιφρονείται και να περιορίζεται στην εκπλήρωση τυπικών καθηκόντων, να βαπτίζει και να κηδεύει, να κρατάει τα ληξιαρχικά βιβλία, και να καταντά ένας ταπεινός υπηρέτης του Καίσαρα, τελευταίος τροχός της κρατικής αμάξης, υδροφόρος και ξυλοφόρος της αισχρής πολιτικής. Και μαζί με τον ιερέα, που έτσι περιφρονήθηκε και ταπεινώθηκε, τέθηκε στο περιθώριο και η Θρησκεία του Ναζωραίου. Αυτή, κατά την αντίληψη πολιτικών ψυχρών και αδιάφορων, που όχι λίγοι από αυτούς ανήκουν σε μασονικές στοές, είναι χρήσιμη και αναγκαία για απελευθερωτικούς αγώνες, καθώς εξάπτει το μένος των πολεμιστών, αλλά περιττή και άχρηστη για τη θεμελίωση και ανάπτυξη της πολιτείας. Έξω, λοιπόν, από τη ζωή του Έθνους το Ευαγγέλιο! Το πνεύμα των αρχαίων ειδωλολατρών προγόνων έπρεπε να αναζωογονηθεί, για να ανασυνδεθεί έτσι, κατά την αντίληψη αυτών των κυρίων, η νεότερη Ελλάδα με την αρχαία. Το πνεύμα μετά τη Δύση έπρεπε να πνεύσει και στη ζωή του Έθνους, για να μη θεωρείται η Ελλάδα χώρα καθυστερημένη. Και έτσι οι νοσταλγοί του παγανιστικού κόσμου της αρχαιότητας μαζί με ανόητους νεοτεριστές, που «χάζευαν» μπροστά σε κάθε βιτρίνα του ψευδοπολιτισμού της Δύσεως, διαμόρφωσαν τη νέα ελληνική κοινωνία, στην οποία η χριστιανική ζωή διαρκώς αποχρωματιζόμενη έχανε ολοένα τη λάμψη της, για να γίνει το λαμπρό αστέρι της Ελλάδας ως αστέρι της Αποκαλύψεως που σβήνει και πέφτει.

Έτσι, για να μιλήσουμε με παραδείγματα, η Παιδεία, η οποία στηριζόταν σε ορθόδοξα κείμενα, εξέκλινε από την ευθεία γραμμή. Το Ψαλτήρι και η Οκτώηχος εξοβελίστηκαν. Από τα αναγνωστικά των Ελληνοπαίδων αποβλήθηκαν υπέροχες περικοπές των μεγάλων πατέρων της Εκκλησίας και αντ’ αυτών εισήγαγαν τους μύθους, οι οποίοι διηγούνται τις γεννήσεις, τις μάχες και τα άθλα των ψευδοθεών του Ολύμπου. Οι ώρες των θρησκευτικών περιορίστηκαν στο ελάχιστο. Η πρωινή προσευχή κατάντησε ξερός τύπος. Η σχολική εορτή των γραμμάτων, η εορτή των Τριών Ιεραρχών, ήλθε εποχή που καταργήθηκε εντελώς. Φιλόλογοι εκθείαζαν το αρχαίο πνεύμα, φυσικοί περιγελούσαν ως μυθικές τις ιδέες της Γραφής σχετικά με το Θεό και τη Δημιουργία του κόσμου. Υλιστές γιατροί προέτρεπαν σε ακόλαστη ζωή τη νεότητα και δίδασκαν την αθεΐα. Η Κυριακή βεβηλώθηκε με τις λαϊκές αγορές, με τα ιπποδρόμια, με το βάρβαρο ποδόσφαιρο. Η νομοθεσία του Κυρίου σχετικά με το γάμο και το διαζύγιο καταπατήθηκε με αντιχριστιανικές διατάξεις. Αντίθετα επίσης προς τη νομοθεσία του Κυρίου, για μηδαμινά ζητήματα, επιβλήθηκε ο όρκος, για να μη μείνει Έλληνας καθαρός από τον όρκο. Η βλασφημία των Θείων λογαριάζεται στην ποινική νομοθεσία ως ελάχιστο πταίσμα. Η ίδια η επικεφαλίδα του Συντάγματος, «Εἰς τὸ ὄνομα τῆς ὁμοουσίου καὶ ἀδιαιρέτου Τριάδος», η οποία σαν φωτεινό αέτωμα στέγαζε το πολίτευμα της νεότερης Ελλάδας, ήλθε εποχή, όταν με γέλια και καγχασμούς οι βουλευτές την κατέβασαν. Αλλά και τώρα, όταν υπάρχει, ποιος σεβασμός προς τον Τριαδικό Θεό; Σε άλλη τριάδα, σατανική τριάδα, πιστεύουν οι άνθρωποι αυτοί. Οι συνεδριάσεις της Βουλής αρχίζουν και τελειώνουν χωρίς προσευχή. Θεατρικά έργα που εκθεμελιώνουν την ηθική του Ευαγγελίου και χλευάζουν τον Εσταυρωμένο ανεβαίνουν στη σκηνή και τιμώνται με την παρουσία αρχόντων. Τα σπήλαια της ακολασίας λειτουργούν σε απόσταση λίγων βημάτων από τους ναούς. Ο αλκοολισμός αλματωδώς προοδεύει. Οι ταβέρνες αυξάνουν καταπληκτικά. Το ούζο και τα άλλα οινοπνευματώδη ποτά σαν πύρινος ποταμός κατακαίνε τα σπλάχνα του ελληνικού λαού. Τα παιδιά των αλκοολικών, ρέποντας προς την ασωτία και το έγκλημα, αποτελούν δημόσιο κίνδυνο. Το κάπνισμα ανήλθε σε τέτοιο ύψος κατανάλωσης, ώστε να σχολιάζεται από τις καθημερινές εφημερίδες. Και γυναίκες και παιδιά ακόμη καπνίζουν. Υπέρμετρος πλούτος αφενός που συγκεντρώνεται σε λίγες οικογένειες, και απερίγραπτη πενία αφετέρου εκατομμυρίων ατόμων χαρακτηρίζουν την κοινωνική μας κατάσταση. Ο τουρισμός η μόνη ελπίδα! Μετατρέψατε, Έλληνες, τον οίκο της Ελλάδας σε οίκο… , για να ελκύσετε πελατεία από τις διεφθαρμένες μεγαλοπόλεις της Ευρώπης. Και η ζωή της Ελλάδας συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις της νέας θεότητας του τουρισμού. Και η διαφθορά προχωράει βαθύτερα! Καζίνα άρχισαν να λειτουργούν. Κορυφές βουνών, που ήταν φωλιές αγίων, μεταβάλλονται σε κέντρα οργίων. Νησί, το οποίο έπαιξε σπουδαιότατο ρόλο κατά την Ελληνική Επανάσταση, βρίσκεται ήδη κάτω από την υψηλή προστασία του τουρισμού και μεταβλήθηκε σε κέντρο αφάνταστης ακολασίας και ο γηραιός Μητροπολίτης με φρίκη απειλεί να εγκαταλείψει το νησί…

Ο κλήρος απαθής θεατής;

Αρκούν, νομίζουμε, τα παραπάνω, για να αποδείξουν ότι η ζωή του Έθνους μας δεν πορεύεται πλέον τις ευθείες οδούς του Κυρίου. Εκτροχιάστηκε επικίνδυνα. Και είναι μεν αλήθεια ότι για τον εκτροχιασμό αυτόν από την ορθόδοξη τροχιά, πάνω στην οποία για αιώνες κινιόταν, ακούστηκαν στο Έθνος μας φωνές διαμαρτυρίας. Ιεροκήρυκες εκφώνησαν πύρινους λόγους, θρησκευτικά περιοδικά δημοσίευσαν άρθρα, που στηλιτεύουν το κακό, εγκύκλιοι της Ι. Συνόδου εκδόθηκαν και αναγνώστηκαν σε όλους τους ναούς, χριστιανοί κατήλθαν ακόμη και σε πεζοδρομιακό αγώνα. Αλλά ποια τα αποτελέσματα των ενεργειών αυτών; Ελάχιστα. Γιατί; Πολλοί οι λόγοι. Ένας μάλιστα από τους σπουδαιότερους λόγους, για τον οποίο το πολυειδές κακό εξωτερικά – υπογραμμίζουμε τη λέξη – έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις, είναι το ότι ο πολιτικός παράγοντας, ο οποίος θα μπορούσε μέσω της κρατικής εξουσίας να περιορίσει εξωτερικά το κακό και να συντελέσει στην κάθαρση της κοινωνίας, καμία σημασία δεν έδωσε ποτέ στις εκκλήσεις και διαμαρτυρίες, που, κατά την αντίληψη των κρατούντων, προέρχονται από ανθρώπους, οι οποίοι εξακολουθούν στον εικοστό αιώνα να έχουν μεσαιωνικές αντιλήψεις. Έτσι ονομάζουν, μεσαιωνισμό δηλαδή, την αυστηρή διδασκαλία του Χριστιανισμού.

Και όμως! Διαφορετική θα ήταν η κατάσταση στο Έθνος μας, εάν ο πολιτικός παράγοντας εμπνεόταν από τα χριστιανικά ιδεώδη και, συνεπής στις αρχές, ευθυγράμμιζε τη ζωή του Έθνους προς το μοναδικό κανόνα αληθινής ζωής, το Ευαγγέλιο. Και τον πολιτικό παράγοντα θα μπορούσε να επηρεάσει, όχι απλώς να επηρεάσει, αλλά και να κατευθύνει προς ευαγγελικές λύσεις των προβλημάτων της χώρας μας ο ορθόδοξος ελληνικός κλήρος.

Ναι, κύριο αρχηγοί πολιτικών κομμάτων πάσης φύσεως. Ο κλήρος, τον οποίο εσείς περιφρονείτε και θεωρείτε αμελητέα δύναμη, εγκλείει τεράστια και ακατανίκητη δύναμη, τη δύναμη της πίστεως. Αλλά θα ρωτήσετε· Με ποιο τρόπο θα μπορούσε ο κλήρος να επηρεάσει και να κατευθύνει ευαγγελικώς τη ζωή του Έθνους; Να κατέλθει ο ίδιος σε πολιτικούς αγώνες; Και σ’ αυτούς τους αγώνες, από άποψη πολιτικών δικαιωμάτων, κανένα εμπόδιο δεν έχει σήμερα ο κλήρος. Διότι κατά τον ισχύοντα εκλογικό νόμο ο κληρικός έχει το δικαίωμα και του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι και συνεπώς μπορεί να υποβάλει υποψηφιότητα βουλευτή. Και υπάρχουν στην Ελλάδα κληρικοί, οι οποίοι, καθώς υπηρέτησαν το λαό ποικιλοτρόπως, εάν έθεταν ανεξάρτητη υποψηφιότητα υπέρ των γενικών συμφερόντων του Έθνους, θα ήταν δυνατό να εκλεγούν βουλευτές και να εισέλθουν στη Βουλή των Ελλήνων και να ανανεώσουν το παράδειγμα των κληρικών του 1821, οι οποίοι ως βουλευτές μετείχαν στις συνεδριάσεις των πρώτων μετά την απελευθέρωση εθνοσυνελεύσεων, και κανείς τότε δεν διαμαρτυρόταν για την παρουσία τους. Αλλά νομίζουμε ότι δεν ενδείκνυται η αυτοπρόσωπη κάθοδος του ορθόδοξου κληρικού στο στίβο των πολιτικών αγώνων, επειδή, όπως έχουν σήμερα τα πράγματα σε μας, εν μέσω των φοβερών ύβρεων και αντεγκλήσεων των πολιτικών, το κύρος του κλήρου θα υφίστατο φθορά. Συμφωνούμε σ’ αυτό το σημείο με όσα ορθά στο περιοδικό «Εφημέριος» (φύλλο 1/9/61 σελ. 510 – 513), στη στήλη των «Αδελφικών γραμμάτων», διατύπωσε φίλος ιεροκήρυκας σχετικά με τη μη ανάμειξη του κλήρου στις πολιτικές διαμάχες των σημερινών κομμάτων.

Αλλά εάν η αυτοπρόσωπη κάθοδος του ορθόδοξου κληρικού στο στίβο των πολιτικών πραγμάτων δεν ενδείκνυται, ενδείκνυται όμως και επιβάλλεται εξαιτίας της κρισιμότητας των καιρών ο κλήρος να μη μείνει απαθής θεατής της εξελίξεως της πολιτικής ζωής της χώρας αλλά να ενδιαφερθεί με έναν και μόνο σκοπό· Το Έθνος μας να κυβερνηθεί όχι μόνο με τα λόγια αλλά και στην πράξη χριστιανικά. Και το ενδιαφέρον του στον τομέα αυτό πρέπει να μην περιορίζεται μόνο στις προσευχές και δεήσεις υπέρ της καλύτερης διακυβέρνησης της χώρας αλλά να επεκταθεί και σε σειρά ποιμαντορικών ενεργειών, για να σωθεί το Έθνος με τη χριστιανική διακυβέρνηση. Πώς; Ακούστε μας, φίλοι αναγνώστες.

Δόξα τω Θεώ! Παρόλη τη διαφθορά της εποχής μας και την κρίση των συνειδήσεων, τον κλονισμό των πολλών, υπάρχει στο Έθνος μας το «μικρό ποίμνιο του Ιησού». Υπάρχουν οι επτακισχίλιοι, που δεν «ἔκλιναν γόνυ τῷ Βάαλ», δεν προσκύνησαν τα σύγχρονα είδωλα. Υπάρχουν χριστιανοί και χριστιανές που αναστενάζουν για τη σημερινή αθλιότητα. Υπάρχουν και εκλεκτοί άνδρες, διασκορπισμένοι σε όλους τους κλάδους των επαγγελμάτων, οι οποίοι πρωτοστατούν σε έργα χριστιανικής διαφωτίσεως και φιλαλληλίας και στην Αθήνα και στις επαρχίες και ποθούν ένα αναμορφωτικό κίνημα υπό την αιγίδα της Εκκλησίας.

Να υψωθεί νέο λάβαρο

Σ’ αυτούς τους τελευταίους η Διοικούσα Εκκλησία θα μπορούσε να στραφεί και με το στόμα των Ιεραρχών της να πει·

«Αγαπητά μας πνευματικά παιδιά. Σεις που είστε ζωντανά μέλη της Εκκλησίας του Χριστού, ακούστε τη φωνή των ποιμένων σας. Για 130 χρόνια το μικρό μας Βασίλειο κυβερνιέται από πολιτικούς άνδρες, οι οποίοι δεν ζουν το Χριστό. Πλην του αείμνηστου Καποδίστρια και ίσως και κάποιου άλλου, οι πολιτικοί άνδρες υπήρξαν ψυχροί, αδιάφοροι, είρωνες των πατρικών παραδόσεων, καταφρονητές του Ευαγγελίου, εμπαίκτες του Θεού, βλάσφημοι, άπιστοι, ασεβείς, πολλοί μάλιστα από αυτούς και ενεργά μέλη μασονικών στοών, για τις οποίες εργάζονται καταχθονίως. Ποια υπήρξε η συμπεριφορά των ανθρώπων αυτών απέναντι της αγίας μας Θρησκείας, είναι γνωστό σε όλους σας. Η τεράστια περιουσία της Εκκλησίας δημεύτηκε όχι υπέρ του λαού αλλά υπέρ των κομματικών φίλων. Η Εκκλησία κατάντησε το «κλωτσοσκούφι» της πολιτικής εξουσίας και μέσο αισχρής εκμετάλλευσης για πολιτικούς σκοπούς. Δεν αισθανόμαστε, αγαπητά μας παιδιά, πικρία για την αχαριστία τους, ούτε τρέφουμε αισθήματα εκδικήσεως για τις ύβρεις τους. Μάθαμε να υποφέρουμε. Το θέμα όμως είναι άλλο· η τεράστια ηθική και θρησκευτική βλάβη του λαού που προέρχεται από τέτοιους πολιτικούς άνδρες. Σας θέτουμε το ερώτημα· Επιτρέπεται οι ψήφοι χιλιάδων πιστών, που ζουν τη λύτρωση του Χριστού, επιτρέπεται να δίνονται υπέρ τέτοιων πολιτικών ανδρών και με τη δύναμη των ψήφων τους να εκλέγονται βουλευτές και να κυβερνούν τον τόπο μας; Με τη σιωπή σας και την ψήφο σας δεν είτε και σεις υπεύθυνοι για τη διαφθορά, στην οποία βυθίζουν το Έθνος ο αντιχριστιανικές ενέργειες τέτοιων πολιτικών ανδρών; Γι’ αυτό η Ιεραρχία, φέροντας την ευθύνη για το μέλλον του ιστορικού αυτού Έθνους, σας καλεί σε αγώνα για την εκχριστιάνιση της πολιτικής ζωής της χώρας. Γι’ αυτό εξέλθετε από τα διάφορα πολιτικά σχήματα της εποχής μας, αποτινάξτε τον κονιορτό των ποδιών σας, σχηματίστε ιερή παράταξη με σύνθημα «Ο Χριστός αρχηγός μας σε όλα», καταρτίστε πρόγραμμα εμποτισμένο από τα χριστιανικά ιδεώδη και διασκορπισθείτε σε όλο το Έθνος και, αν άλλοι μιλούν για γέφυρες και δρόμους, εσείς διακηρύξτε με όλη τη θέρμη και το πάθος της ψυχής σας ότι «ἑνός ἐστι χρεία» («ένα πράγμα χρειάζεται»), ότι τα δεινά της Ελλάδας δε θα παύσουν παρά μόνο εάν ο Ελληνικός λαός με ελεύθερη επιλογή αναγνωρίσει το Χριστό κυβερνήτη του σε όλες τις εκφάνσεις της ηθικής του ζωής. Ό,τι θέλει Εκείνος, αυτό ας είναι και το θέλημα της Ελλάδας. Ο ορθόδοξος κλήρος της Ελλάδας, ο οποίος άλλοτε στο πρόσωπο του Παλαιών Πατρών Γερμανού ύψωσε στην ιστορική Μονή της Αγίας Λαύρας το λάβαρο για την εθνική απελευθέρωση, υψώνει και σήμερα άλλο λάβαρο, εξίσου ή και περισσότερο σπουδαίο, το λάβαρο για τη χριστιανική διακυβέρνηση της χώρας μας. Και αυτό γιατί, ενώ η Ελλάδα ελευθερώθηκε από την τουρκική δουλεία, εξαιτίας άπιστης και αισχράς πολιτικής, υποδουλώθηκε σε σκοτεινές δυνάμεις και ήδη το Έθνος αναστενάζει από την έλλειψη γνήσιας χριστιανικής ηγεσίας. Εσείς οι λαϊκοί, παιδιά μας εκλεκτά, που έχετε όλη την ευχέρεια να κινηθείτε πολιτικώς, αφήστε την ένοχη αδράνεια, θεωρήστε ύψιστο καθήκον το ενδιαφέρον για τα κοινά και μην αφήνετε, κατά την παραβολή της Παλαιάς Διαθήκης, να βασιλεύει το αγκάθι. Στο κίνημά σας αυτό για την εξυπηρέτηση του λαού και τη δόξα του Χριστού θα συμπαρασταθεί η Εκκλησία με όλες της τις δυνάμεις. Διότι, εάν η Εκκλησία δεν υποστηρίξει τα τέκνα της τα πιστά, ποιους θα υποστηρίξει;».

Έτσι πρέπει να μιλήσει μια ελεύθερη και ζωντανή Εκκλησία. Και ένας λαός πιστός, εμπνεόμενος και καθοδηγούμενος από τους ποιμένες του θα αγωνιστεί και στον τομέα αυτό της δόξας του Θεού. 8000 κληρικοί σε σταυροφορία. Ο καθένας απ’ αυτούς στον κύκλο της δράσεώς του δε μπορεί κατά μέσο όρο να επηρεάσει υπέρ των αγίων απόψεων 50 – 100 λαϊκούς; Από τις κάλπες, είμαστε βέβαιοι, ότι θα εξέλθουν οι δυνατοί. Θα εκλεγούν 10, 20, 30 … βουλευτές, αντιπροσωπεύοντας γνησίως τον πιστό λαό, και τότε στη Βουλή των Ελλήνων θα ακουστεί η φωνή του Χριστού να ρυθμίζει τη ζωή του Έθνους. Ποιος ξέρει εάν από αυτό το αναμορφωτικό κίνημα δεν προκύψει ένας νεότερος Καποδίστριας που θα ζει το Χριστό στην καρδιά του και θα καθοδηγεί προς Αυτόν το ταλαίπωρο Έθνος μας;

Ω! Τι δε θα μπορούσε να πράξει μια Εκκλησία ελεύθερη και ζωντανή, της οποίας οι ποιμένες, δονούμενοι από ακράδαντη πίστη, θα τολμούσαν το παν για το Χριστό, για την επικράτηση των αρχών του στην κοινωνία και την Πολιτεία! Και έτσι φθάνουμε στο σπουδαιότερο όλων των ερωτημάτων· Υπάρχουν ανάμεσά μας ποιμένες για να ηγηθούν τέτοιες σταυροφορίες;

Μία έκκληση

Αυτές τις μέρες, αγαπητοί μας αναγνώστες, συνεδριάζει εκτάκτως η σεπτή Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδας. Ως ελάχιστος ιερομόναχος της Εκκλησίας αυτής τολμώ να απευθυνθώ προς τις κορυφές της Ιεραρχίας και να πω τα εξής·

Σεβασμιότατοι Ιεράρχες! Δεν υπάρχει, νομίζω, σύνοδος Ιεραρχίας, στην οποία να μην εκφράζετε τη λύπη και την αγανάκτησή σας για την καταπάτηση από την Πολιτεία των δικαίων της Εκκλησίας, για την ασεβή συμπεριφορά πολιτικών αρχόντων προς λειτουργούς της, για την αδιαφορία τους προς λύση του εφημεριακού και άλλων προβλημάτων. Αλλά θα αρκεστείτε μόνο να εκφράσετε τη λύπη και την αγανάκτησή σας; Δεν νομίζετε ότι έφτασε ο καιρός να κάνει η Εκκλησία κάτι γενναιότερο και υψηλότερο για την αναστήλωση του εκκλησιαστικού γοήτρου και τη σωτηρία του λαού; Είναι κατάλληλο να λεχθεί και για σας· «Ἐπάρατε τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν καὶ θεάσασθε τὰς χώρας, ὅτι λευκαί εἰσι πρὸς θερισμὸν ἤδη» («Σηκώστε τα μάτια σας και δείτε τα χωράφια ότι είναι ήδη λευκά για θερισμό»). Ο ευσεβής λαός διψά για δραστηριότητα, υψηλό φρόνημα, υγιή ποιμαντορία. Αδελφοί και πατέρες! Γιατί να κατατριβόμαστε για τα μικρά και ελάχιστα; Ας ρίξουμε ένα βλέμμα και ας δούμε ότι ετερόδοξες Εκκλησίες με λόγια και έργα, με ακούραστη δραστηριότητα, κατόρθωσαν να κάνουν αισθητή την παρουσία της Εκκλησίας, να επηρεάσουν βαθιά την πολιτική ζωή της χώρας, να δημιουργήσουν χριστιανικά κινήματα, που απέτρεψαν την εισβολή και την κυριάρχηση αντιχριστιανικών συστημάτων και δραστήρια τέκνα των Εκκλησιών αυτών, εμπνεόμενα και καθοδηγούμενα από τους ποιμένες τους, είναι ηγέτες στην πολιτική ζωή των χωρών του. Γιατί σε μας τόση αδράνεια;

Ω Κύριε! Βοήθησε και δώσε έμπνευση στους ποιμενάρχες. Ας γίνει κάθε αρχιερατική ράβδος Μωυσέως, μοχλός, με τον οποίο η Ελλάδα από το σημερινό τέλμα θα μετακινηθεί σε νέα ζωή και δόξα.

ΑΡΑΠΙΤΣΑ

Δημοσιεύτηκε στο υπ’ αρίθμ. 92 /1949 φύλλο του περιοδικού «Χριστιανική Σπίθα»

ΑΡΑΠΙΤΣΑ ιστ25η Μαρτίου 1821! Ημέρα αγία. Πηγή εμπνεύσεων. Αστέρι φωτεινό, το οποίο φωτίζει την Ελλάδα μας στο δρόμο της πίστης και της αρετής.

25 Μαρτίου 1821. Στην Αγία Λαύρα τελείται ιερή και συγκινητική η θεία Λειτουργία, η αρχιερατική ράβδος αστράφτει, ξεσπάει ο κεραυνός, ανάβει η φωτιά, υψώνεται το λάβαρο, ακούγεται το σύνθημα· «Ελευθερία ή θάνατος». Αντηχούν τα όρη και τα πελάγη. Η Ελλάδα τινάζεται όρθια. Από το Δούναβη μέχρι τον Ταΰγετο, την Κρήτη, τα Δωδεκάνησα και την Κύπρο η Ελλάδα εξεγέρθηκε σα λιοντάρι και η λύρα του Τυρταίου – Ρήγα, το σχοινί του Πατριάρχη, το ράσο του Διάκου, ο δαυλός του Κανάρη και ο χορός του Ανδρούτσου κλονίζουν τα θεμέλια της τουρκικής αυτοκρατορίας. Η Ευρώπη μένει έκπληκτη. Λαοί και έθνη, θαυμάστε την Ελλάδα μας! Δείτε πώς πολεμάει. Ο Δαβίδ νικά το Γολιάθ. Ο Νέστορας το Λυαίο. Ο Σταυρός την ημισέληνο.

Όλη η Ελλάδα μάχεται. Από τους πρώτους συμμετέχει στον αγώνα τη Μακεδονία μας. Οι Ι. Μονές του Αγίου Όρους, τα ηρωικά χωριά της Χαλκιδικής, το Μέλενικο, οι Σέρρες, η Δράμα, η Βέροια, η Νάουσα, η Κοζάνη, η Σέλιτσα, η Βλάστη, η Σιάτιστα, τα Γρεβενά, η Κλεισούρα, η Καστοριά, το Μοναστήρι – και ποια πέτρα της Μακεδονίας δεν κινήθηκε; – δίνοντας το «παρών» και με μύριους τρόπους χτυπούν το θηρίο της αβύσσου. Ω γνωστοί και άγνωστοι ήρωες της Μακεδονίας μας, όσοι αγωνιστήκατε υπέρ της ανεξαρτησίας της Πατρίδας, διακόψτε προς στιγμή το μακάριο ύπνο σας, τις νίκες και τους θριάμβους σας. Ο νεότεροι απόγονοί σας δεν είναι αχάριστοι. Μελετούν την ιστορία σας, αντιγράφουν τους ηρωισμούς σας και ακούν τις φωνές σας· «Φύλακες, να είστε σε επαγρύπνηση! Οι εχθροί της Ελλάδας δεν εξοντώθηκαν ακόμη».

***

Η Μακεδονία πήρες μέρος στον αγώνα του 1821. Αλλά εάν υπάρχει μία πόλη της Μακεδονίας, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ωραίο σύμβολο των αγώνων της υπέρ της ελευθερίας της Ελλάδας, αυτή είναι η Νάουσα. Εάν η Νότια Ελλάδα έχει το Μεσολόγγι, η Βόρεια Ελλάδα έχει να παρουσιάσει τη Νάουσα. Εκεί ο πρόμαχος της ελευθερίας, ο ατρόμητος Ζαφειράκης, υψώνει τη σημαία της Ελλάδας. Όλοι τη βλέπουν, δακρύζουν και προσεύχονται. Στη μία πλευρά ήταν ζωγραφισμένος ο φοίνικας με το ρητό· «Μάχου ὑπὲρ πίστεως καὶ Πατρίδος», στην άλλη πλευρά ήταν ο Σταυρός με το ρητό· «Ἐν τούτῳ νίκα».

Αλλά εναντίον της πόλεως αυτής εκστρατεύει ο πασάς, ο περιβόητος Αμπούλ – Αβούδ. Με κανόνια, με Εβραίους, με Αθίγγανους, με 16.000 στρατιώτες, άγρια θηρία του Ισλάμ, τα οποία διψούν να πιουν αίμα χριστιανικό, πολιορκεί την πόλη. Η μικρή φρουρά αγωνίζεται για 20 και περισσότερες μέρες. Αγώνας υπεράνθρωπος. Από την ακατάπαυστη χρήση τα όπλα πυρακτώνονται, αχρηστεύονται. Τα πολεμοφόδια εξαντλούνται και τέλος η πόλη πέφτει. Αλλά και πέφτοντας έγραψε σελίδες άφθαστου μεγαλείου, μία από τις οποίες είναι και εκείνη η οποία δίνει τον τίτλο στο παρόν άρθρο.

Αραπίτσα! Αλλά τι είναι Αραπίτσα; Είναι ένας καταρράκτης, ο οποίος κυλά τα ρεύματά του ορμητικά λίγο έξω από την πόλη της Νάουσας. Εκεί στήθηκε βωμός, εκεί τελέστηκε θυσία Ελληνίδων, μπροστά στην οποία θα αποκαλύπτονται οι αιώνες. Όταν οι ορδές του Αμπούλ – Αβούδ έθραυσαν την άμυνα και εισήλθαν στην ιστορική πόλη, μητέρες και παρθένοι, θέλοντας να αποφύγουν τον κίνδυνο της ατίμωσης, προχώρησαν προς το ύψωμα, το οποίο βρισκόταν επάνω από τους καταρράκτες και από εκεί ρίχτηκαν στα ορμητικά νερά του ποταμού. Έτσι τα μεν σώματα των ηρωίδων έμειναν αμίαντα, οι δε ψυχές τους φτερούγισαν στους ουρανούς, για να συναντήσουν τις αντάξιες αδελφές τους, τις ηρωίδες του Σουλίου, οι οποίες προτίμησαν και αυτές το θάνατο παρά την ατίμωση, χόρευσαν το χορό και εκσφενδονίστηκαν στα ανοιχτά εκείνα βάραθρα των γκρεμών του Ζαλόγγου.

Αραπίτσα! Δίδασκε τις Χριστιανές Ελληνίδες ότι υπεράνω όλων των θησαυρών του κόσμου είναι η τιμή της Ελληνίδας κόρης!

Και ευτυχώς για την Ελλάδα μας η Αραπίτσα ως παράδειγμα δεν πέθανε. Ζει στην καρδιά πολλών Ελληνίδων. Πόσες Ελληνίδες της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της υπόλοιπης Ελλάδας, διωκόμενες από τις ορδές των νεότερων εχθρών της Φυλής μας, οι οποίοι ξεπέρασαν σε αγριότητα τον Αμπούλ – Αβούδ, πόσες, λέμε, Ελληνίδες στις μέρες μας δεν προτίμησαν τον ένδοξο θάνατο παρά την αισχρή ατίμωση; Με πόση χαρά οι ψυχές των ηρωίδων της Αραπίτσας και του Ζαλόγγου θα υποδέχθηκαν τις αδελφές τους! Και έτσι ο αριθμός των παρθένων Ελληνίδων αυξάνει και οι ουρανοί των ουρανών αντηχούν από το υπέροχο άσμα του Βυζαντίου· «Τὴν ὡραιότητα τῆς παρθενίας…». Και σεις, χαράδρες της Μακεδονίας, δείξτε μας πού ακριβώς έπεσαν οι νεότερες αδελφές των ηρωίδων της Αραπίτσας, για να στήσουμε εκεί λευκό σταυρό της αρετής και του μαρτυρίου τους.

Έλληνες! Μην κλαίτε τις Ελληνίδες αυτές. Αυτές στεφανωμένες με το διπλό στεφάνι, της παρθενίας και του μαρτυρίου, σήμερα, ημέρα της εθνικής μας εορτής, στέκονται μπροστά στο θρόνο του δικαιοκρίτη Θεού και δέονται υπέρ της μητέρας Ελλάδας. Και είναι δυνατό να χαθεί ένα Έθνος, υπέρ του οποίου εύχονται τόσες ψυχές μαρτύρων;

Έλληνες! Μην κλαίτε τις Ελληνίδες αυτές. Κλάψτε άλλες Ελληνίδες, οι οποίες ζουν αλλά θα ήταν προτιμότερο να είχαν πεθάνει. Ποιες είναι αυτές; Πώς να τις παρουσιάσουμε σήμερα στο Πανελλήνιο; Δεν φορούν τη λαμπρή, τη νυμφική στολή των ηρωίδων της Αραπίτσας. Φορούν ράκη ακαθαρσίας και οι άγγελοί τους φεύγουν μακριά σκυθρωποί. Είναι οι Ελληνίδες εκείνες, οι οποίες σαπίζουν μέσα στα ακατανόμαστα καταγώγια, τα οποία καθημερινά αυξάνουν. Μόνο η πόλη των Τρικάλων αριθμεί 17 τέτοιους οίκους. Πόσους η Λάρισα; Πόσους η Κοζάνη; Πόσους η Θεσσαλονίκη, ο Βόλος, ο Πειραιάς και η Αθήνα; Αλλά δεν είναι μόνο αυτές. Είναι και άλλες! Είναι εκείνες από τις Ελληνίδες, οι οποίες αποφεύγοντας το λεπίδι των συμμοριτών εγκατέλειψαν τα χωριά τους και ως πρόσφυγες κατέφυγαν στα κέντρα, σε πόλεις, για να ασφαλίσουν τη ζωή τους και περισσότερο από τη ζωή τους την τιμή τους. Αλλά δυστυχώς πολλές από αυτές υπέστησαν την ηθική πανωλεθρία. Δεν είναι πλέον ούτε μητέρες ούτε παρθένοι. Έχασαν την τιμή τους, τον αδάμαντά τους, το θησαυρό τον ανεκτίμητο.

Λαέ της Ελλάδας! Ποιοι είναι οι διαφθορείς, οι κλέφτες και οι διαρρήκτες του παρθενικού αυτού θησαυρού της Ελλάδας; Ποιοι είναι; Χριστιανοί; Όχι, χίλιες φορές όχι! Έλληνες; Όχι! Δεν αξίζουν να φέρουν ταυτότητα Έλληνα. Άνδρες; Ούτε άνδρες αξίζει να ονομάζονται, διότι ως άνδρες θα έπρεπε να σεβαστούν τα θύματα της εθνικής τραγωδίας. Είναι τα άθλια εκείνα υποκείμενα, τα καθάρματα, όπως θα τα ονόμαζε ένας ιερός Χρυσόστομος, τα οποία, παρόλα τα αρώματα των μυροπωλείων, βρωμούν χειρότερα από την κόπρο του Αυγείου, την οποία καθάρισε ο Ηρακλής. Και εμείς έναν Ηρακλή χρειαζόμαστε. Τα άθλια αυτά υποκείμενα, οποιοδήποτε όνομα κι αν φέρουν, εκμεταλλευόμενα την αθωότητα, την ευπιστία και προπαντός τη δυστυχία των Ελληνίδων παρθένων, παρέσυραν και παρασύρουν καθημερινά στο βούρκο τα αγνά αυτά κρίνα της Μακεδονικής γης, η οποία έχει μιαν Αραπίτσα.

Αυτοί είναι διαφθορείς, ληστές και διαρρήκτες! Αυτοί είναι σύμμαχοι των συμμοριτών στο έργο της εκθεμελίωσης της Πατρίδας μας. Αυτοί είναι εχθροί της Ελλάδας, όσο και εάν φωνάζουν ότι αγαπούν την Ελλάδα. Όχι. Αυτός που διαπράττει άτιμες πράξεις δεν είναι παιδί της Ελλάδας. Γιατί η Ελλάδα δεν είναι μια λέξη χωρίς περιεχόμενο αλλά είναι ένας αστερισμός αθάνατων ιδεών. Η Ελλάδα σημαίνει πολλά πράγματα. Σημαίνει, στο συγκεκριμένο ζήτημα, το οποίο ανακινούμε, σημαίνει χορό του Ζαλόγγου και καταρράκτες της Αραπίτσας. Πάνω από όλα η τιμή της Ελληνίδας κόρης. Και όποιος προσβάλλει την τιμή μιας Ελληνίδας κόρης και μάλιστα κόρης της υπαίθρου, η οποία κατέφυγε στην πόλη για να σώσει την τιμή της, αυτός δεν διαφέρει από τον Αμπούλ – Αβούδ, ο οποίος έκαψε τη Νάουσα.

Αγαπητοί! Δεν πιστεύουμε ότι διαπράξαμε σφάλμα, εάν σήμερα, στην επέτειο της εθνικής εορτής, θελήσαμε να ανασύρουμε και να προβάλουμε τη σελίδα αυτή του μαρτυρίου των γυναικών της Νάουσας. Οι ηρωίδες αυτές μητέρες και παρθένοι της μαρτυρικής αυτής πόλεως, οι οποίες στις 6 Απριλίου 1822 έπεσαν στους καταρράκτες για να σώσουν την τιμή τους, διαμαρτύρονται για τα εγκλήματα, τα οποία στρέφονται εναντίον της τιμής της Ελληνίδας. Όπως εκείνες έζησαν αγνές, έτσι θέλουν και οι σημερινοί απόγονοί τους να ζήσουν αγνές. Μακριά από τους Ελληνικούς οίκους η ατιμία και η διαφθορά!

Οι αρμόδιοι πρέπει να ακούσουν τους θρήνους και τους κοπετούς των νεανίδων, τις οποίες επιτήδειοι παρασύρουν στην εξαχρείωση. Τα κέντρα της ακολασίας πρέπει να κλειστούν. Οι άμβωνες των εκκλησιών πρέπει να καυτηριάσουν την ανηθικότητα, η οποία ως ίππος της Αποκαλύψεως καλπάζει σήμερα στην Πατρίδα μας. Οι αρχιερατικοί θρόνοι ας αστράψουν και πάλι με τις αστραπές Μ. Βασιλείου και Χρυσοστόμου. Κανείς να μη μείνει ασυγκίνητος. Το επτακέφαλο θηρίο της σαρκολατρείας πρέπει να συντριβεί. Το πνεύμα της αγνότητας των ηρωίδων του 1821 πρέπει να επικρατήσει απ’ άκρου εις άκρον της μαρτυρικής μας Πατρίδας.

Έτσι, η θυσία των ηρωίδων της Νάουσας θα αξιοποιηθεί και σήμερα και οι Ελληνίδες κόρες θα μείνουν αμόλυντες, για να γίνουν αύριο εκλεκτές μητέρες Ελλήνων, οι οποίοι με χαλύβδινο σώμα και υγιή ψυχή θα είναι έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να βροντοφωνήσουν το σύνθημα των προγόνων μας· «Ελευθερία ή θάνατος»!

ΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ

Δημοσιεύτηκε στο υπ’ αρίθμ. 335/1970 φύλλο του περιοδικού «Χριστιανική Σπίθα»

ΕΘΝΙΚ. ΤΟ ΜΕΣΣΟΛ

  • «Στον τάφο του κλεισμένο,
  • το Μεσολόγγι σκέλεθρο, γυμνό, ξεσαρκωμένο,
  • δεν παραδίνει τ’ άρματα, δεν γέρνει το κεφάλι·
  • κρατεί για νεκροθάπτη του το Χρήστο τον Καψάλη,
  • το ράσο του Δεσπότη του φορεί για σάβανό του,
  • και φλογερό μετέωρο πετά στον ουρανό του
  • και θάφτεται ολοζώντανο».
  • (Αριστοτέλής Βαλαωρίτης)

Ύλη

Υπάρχουν, αγαπητοί μας αναγνώστες, υπάρχουν πόλεις πολυάνθρωπες, των οποίων τα ονόματα καθόλου δε μας συγκινούν. Είναι πόλεις θαυμάσιες από άποψη τοπίου, ρυμοτομίας, πλατειών, πάρκων και κτηρίων. Κέντρα βιομηχανικής και εμπορικής δραστηριότητας. Πλούτος άφθονος ρέει. Κάθε είδος διασκέδασης βρίσκει σ’ αυτές ο σύγχρονος άνθρωπος. Αγέλες περιηγητών επισκέπτονται τις πόλεις αυτές για αναψυχή· για να κορέσουν την ακόρεστη δίψα της οράσεως και της ακοής. Αλλά οι πόλεις αυτές, οσοδήποτε μεγάλες, ωραίες, πλούσιες και εκσυγχρονισμένες και αν είναι, δεν έχουν ιστορία. Ή μάλλον, έχουν ιστορία, αλλά ιστορία ταπεινή, περιστρεφόμενη σε μικρά και ασήμαντα πράγματα. Και αν ποτέ εκλείψουν οι πόλεις αυτές – και θα εκλείψουν σύμφωνα με τις προφητείες της Αποκαλύψεως, όπως χάθηκαν οι αρχαίες πόλεις της Νινευί και της Βαβυλώνας – η απώλεια δε θα είναι μεγάλη. Θα θρηνήσουν οι έμποροι και οι τραπεζίτες, που θησαυρίζουν από κάθε άνομο και αμαρτωλό κέρδος και ιδρύουν τα μεγάλα οικονομικά συγκροτήματα. Θα θρηνήσουν οι πορνοβοσκοί, που αρμέγουν τις αγέλες των διεφθαρμένων γυναίων. Θα θρηνήσουν οι άνθρωποι των ανέσεων και των διασκεδάσεων, οι πελάτες των νυχτερινών κέντρων, οι νυχτερίδες των ηδονών και οι κόρακες που κρώζουν για σάρκες. Αυτοί μόνο θα θρηνήσουν. Οι πόλεις αυτές ζουν όπως στις ημέρες του Νώε και του Λώτ. Και το τέλος τους θα είναι το τέλος των πόλεων στον καιρό του κατακλυσμού και το τέλος των Σοδόμων και της Γομόρρας.

Πνεύμα

Αλλά δεν υπάρχει μόνο η ύλη και η σάρκα. Υπάρχει και το πνεύμα. Υπάρχει και ο άνθρωπος με την ανώτερη έννοια της λέξης, εικόνα και ομοίωμα του Πλάστη. Και απόδειξη, εκτός των άλλων, είναι μερικές μικρές πόλεις, οι οποίες εξαιτίας της υπέροχης αρετής των πολιτών τους εξήλθαν ξαφνικά από την αφάνεια, ανήλθαν σε ύψη δόξας, μεσουράνησαν και καταστάθηκαν ένδοξες και ξακουστές.

Μια τέτοια πόλη είναι το Μεσολόγγι. Όπως λέει ο ποιητής, «το Μεσολόγγι δεν χρειάζεται κανενός είδους με κοσμητικά επίθετα φτιασίδωρα· είναι το Μεσολόγγι». Αληθινά, το Μεσολόγγι δεν έχει ανάγκη από ψιμύθια. Το Μεσολόγγι δεν έχει ανάγκη ρητορικούς λόγους και ποιητικές εξάρσεις. Το Μεσολόγγι επιβάλλεται με τη δόξα του. Και μόνο η λέξη Μεσολόγγι αρκεί για να προκαλέσει ρίγη συγκινήσεως στις υπάρξεις εκείνων των Ελλήνων, για τους οποίους Πίστη και Πατρίδα εξακολουθούν να είναι πολύτιμα ιδανικά, χάριν των οποίων αξίζει να ζει κανείς και να πεθαίνει.

Σε εποχή, κατά την οποία το ένδοξο παρελθόν περιφρονείται και νέες ιδέες, σαν πυροτεχνήματα τη νύχτα, εντυπωσιάζουν και ελκύουν τους πολλούς, ιδίως τη νεότητα· σε εποχή, κατά την οποία πελώριο κύμα διαφθοράς, προερχόμενο από τις μεγάλες πόλεις της Αμερικής και της Ευρώπης και μάλιστα από τις Σκανδιναβικές χώρες, τείνει να μολύνει και τις ακτές της δικής μας νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας, και ο τύπος του έκφυλου νέου μπητλς και χίππυς προβάλλεται προς μίμηση· σε εποχή, κατά την οποία ανιστόρητοι ιστορικοί, ακουμπώντας μόνο την επιφάνεια των γεγονότων, σαν όστρακα έχουν προσκολληθεί στην περιβόητη θεωρία του ιστορικού υλισμού – που είναι το βάθρο του άθεου Κομμουνισμού – θεωρία, η οποία ζητά να ερμηνεύσει όλα τα ιστορικά γεγονότα ως προϊόντα υλικών και οικονομικών παραγόντων· σε εποχή, κατά την οποία και ορισμένοι εκκλησιαστικοί ηγέτες, συνεχώς αναμασώντας την καραμέλα περί Οικουμενικότητας και Οικουμενισμού, έπαυσαν πλέον να θερμαίνονται και να θερμαίνουν με τον ήλιο της Ορθόδοξης πίστης, με την οποία οι πρόγονοί μας κατανίκησαν βασίλεια και σήκωσαν τρόπαια· σε μια τέτοια εποχή είναι θρησκευτική και εθνική ανάγκη να ανατρέχουμε στο παρελθόν και να θυμόμαστε το Μεσολόγγι. Η ανάμνησή του είναι κολυμβήθρα, στην οποία οφείλουμε να αναβαπτίζουμε κατά καιρούς το φρόνημά μας.

Πρώτη πολιορκία

Το Μεσολόγγι κατά τις αρχές της Ελληνικής Επανάστασης ήταν μια μικρή παραθαλάσσια πόλη, η οποία απείχε λίγα χιλιόμετρα από τις εκβολές του Αχελώου και την κατοικούσαν ψαράδες. Σ’ αυτή, όταν κατέφτασε ο χείμαρρος των τουρκικών στρατευμάτων, κατέφυγαν οπλαρχηγοί της Δυτικής Ελλάδας και του ηρωικού Σουλίου. Σχηματίστηκε στρατόπεδο ηρωικών ανδρών. Από ένα ανοιγμένο αυλάκι εισέρρευσαν τα νέρα της λιμνοθάλασσας και έγινε υδάτινη τάφρος, την οποία μόνο με γέφυρες θα μπορούσε κάποιος να διαβεί. Με την τάφρο, το Μεσολόγγι αποκόπηκε από την ξηρά και φαινόταν σαν νησάκι. Στη μικρή αυτή έκταση γης παίχτηκε το συγκινητικότερο δράμα της Ελληνικής Επανάστασης.

Το Μεσολόγγι έγινε ο στόχος των άγριων τουρκικών επιθέσεων. Δύο φορές πολιορκήθηκε. Η πρώτη πολιορκία έγινε το 1822, όταν ο Ομέρ Βρυώνης και ο Κιουταχής με δύναμη 20.000 περίπου ανδρών κατέβηκαν από τον Πέτα και πολιόρκησαν την πόλη. Αλλεπάλληλες ήταν οι επιθέσεις του εχθρού. Χιλιάδες τα βλήματα των κανονιών του, με τα οποία χτυπήθηκε το Μεσολόγγι. Αλλά όλες οι εχθρικές επιθέσεις αποκρούονταν. Ηρωική φρουρά αμυνόταν γενναία. Ελληνικός στόλος κατέπλευσε, διέσπασε τον εχθρικό κλοιό, τροφοδότησε τη φρουρά, αποβίβασε στο Βασιλάδι 1.700 πολεμιστές με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και ενίσχυσε τη φρουρά, η οποία άρχισε να εξέρχεται από την πολιορκημένη πόλη και να ενεργεί επιδρομές στο στρατόπεδο των εχθρών και να επιφέρει μεγάλες φθορές. Το ηθικό των Τούρκων άρχισε να καταπέφτει. Ο χειμώνας έφτασε. Τελευταία προσπάθεια των Τούρκων για άλωση της πόλης έγινε τη νύχτα των Χριστουγέννων. Οι Τούρκοι νόμιζαν ότι τη νύχτα εκείνη όλοι οι Χριστιανοί θα βρίσκονταν στην εκκλησία, για να γιορτάσουν τη μεγάλη εορτή της Χριστιανοσύνης. Αλλά οι πολιορκούμενοι, αφού ειδοποιήθηκαν μυστικά από τον Έλληνα κυνηγό των Τούρκων, τον Κωνσταντίνο Γούναρη, βρέθηκαν όλοι στα τείχη. Η επίθεση των Τούρκων απέτυχε. Η φθορά τους ήταν πολύ μεγάλη. Μετά από λίγες μέρες, η πολιορκία λύθηκε και η στρατιά του Ομέρ Βρυώνη και του Κιουταχή έφυγε ντροπιασμένη. Ο Ομέρ Βρυώνης, οργισμένος κατά του Γούναρη, που αποκάλυψε τη μυστική επίθεση τη νύχτα των Χριστουγέννων, κατέσφαξε όλη την οικογένειά του, που διέμενε στην Άρτα, ενώ ο Γούναρης, ο οποίος έγκαιρα διέφυγε και διασώθηκε, μετά τη λήξη της Ελληνικής Επανάστασης ντύθηκε το ράσο του μοναχού και ασκήτευσε στη μικρά μονή της Αγίας Ελεούσας στην Ακαρνανία. Τον ήρωα αυτόν ύμνησε η Ελληνική μούσα, επειδή συντέλεσε πολύ στην αποτυχία και λύση της πρώτης πολιορκίας του Μεσολογγίου.

Οι Τούρκοι ήταν πολύ αγανακτισμένοι με την αποτυχία της πολιορκίας. Αποφάσισαν για δεύτερη φορά να εκστρατεύσουν κατά της πόλης και να την πολιορκήσουν. Δύο χρόνια μετά την πρώτη πολιορκία νέες δυνάμεις των Τούρκων, ξεκινώντας από τη Σκόδρα της Αλβανίας, ενώθηκαν με τις ανασυγκροτημένες δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη και του Κιουταχή, κατόρθωσαν να διαλύσουν τις μικρές αντιστάσεις των Ελλήνων, να διαβούν τον Αχελώο και να στρατοπεδεύσουν μπροστά στο Μεσολόγγι. Στις δυνάμεις αυτές προστέθηκαν αργότερα και οι φάλαγγες των Αιγυπτίων στρατιωτών, οι οποίες με το φοβερό Ιμπραήμ, αφού κατερείπωσαν την Πελοπόννησο, πήραν εντολή να ενισχύσουν τα στρατεύματα που πολιορκούσαν το Μεσολόγγι. Έτσι, Αλβανοί, Αιγύπτιοι και Τούρκοι συναγωνίζονταν ποιος πρώτος θα καταλάμβανε το Μεσολόγγι. Ένας «φράκτης» ήταν το Μεσολόγγι, όπως είπε περιφρονητικά ο Αιγύπτιος στρατάρχης, όταν για πρώτη φορά το αντίκρισε. Αλλά τι φράκτης! Ο φράκτης αυτός έκλεινε μέσα του τη δύναμη των Θερμοπυλών. Η φρουρά ετοιμαζόταν να επαναλάβει το «Μολὼν λαβέ».

Δεύτερη πολιορκία. Βύρων – Μάρκος Μπότσαρης

Η δεύτερη αυτή πολιορκία διήλθε από πολλές φάσεις. Συνέβησαν γεγονότα, τα οποία αναπτέρωσαν το ηθικό των πολιορκούμενων. Ένα τέτοιο γεγονός, το οποίο γέμισε με χαρά και αγαλλίαση ολόκληρη την πόλη, υπήρξε η άφιξη του Λόρδου Βύρωνα. Αυτός ανήκε σε πολύ πλούσια οικογένεια της Αγγλίας και νέος, στην ακμή της ηλικίας του, ενώ περνούσε ζωή τρυφής και αμαρτωλών διασκεδάσεων, όταν άκουσε το σάλπισμα της Ελληνικής Επανάστασης και ότι η μικρή αυτή αλλά ιστορική χώρα εξεγέρθηκε, για να αποκτήσει την ελευθερία της, αισθάνθηκε σεισμό στον ψυχικό του κόσμο. Με τη ζωηρή και ποιητική του φαντασία έβλεπε ότι πέρα από τις εφήμερες και αμαρτωλές ηδονές υπάρχει ωραίος κόσμος ιδεών και αισθημάτων. Και αυτός ο κόσμος άρχισε να εξασκεί επάνω του αφάνταστη γοητεία. Πήρε την ηρωική απόφαση. Εγκατέλειψε ηδονές και διασκεδάσεις, και την πατρική του γη, και ήλθε να αγωνιστεί στην Ελλάδα. Έφτασε στο Μεσολόγγι. Η πόλη του Μεσολογγίου με επικεφαλής τον ηρωικό ιεράρχη Ρωγών Ιωσήφ υποδέχτηκε το φιλέλληνα με δάκρυα ευγνωμοσύνης και τον έρανε με άνθη. Ο Βύρων δεν έζησε πολύ. Συγκακουχήθηκε με το λαό του Θεού, ασθένησε και μετά από λίγο πέθανε. Ολόκληρο το Μεσολόγγι συνόδευσε τον νεκρό μέσα σε βαθύτατο πένθος στην τελευταία του κατοικία.

Οκτώ μήνες πριν το θάνατο του Λόρδου Βύρωνα το Μεσολόγγι κήδευε έναν από τους ευγενέστερους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης, το Μάρκο Μπότσαρη, ο οποίος φονεύτηκε στη μάχη του Καρπενησίου στην προσπάθειά του να κρατήσει το Μεσολόγγι μακριά από τις επιτιθέμενες εχθρικές φάλαγγες. Λίγο πριν από το ηρωικό του τέλος ο Μάρκος Μπότσαρης έδωσε υπέροχο παράδειγμα ανωτερότητας μπροστά στις ανθρώπινες μικρότητες. Η Ελληνική Κυβέρνηση, εκτιμώντας την αξία του άνδρα, τον είχε διορίσει στρατηγό. Αλλά επειδή ο διορισμός του προκάλεσε δυσαρέσκειες, αντιζηλία και φθόνο, κάλεσε τους Σουλιώτες οπλαρχηγούς και μίλησε σ’ αυτούς με γλώσσα συγκινητική. Τα λόγια του πλήρη ενθουσιασμού και πατριωτισμού. Από την πατριωτική αυτή ομιλία, όπως τη διέσωσε στα Απομνημονεύματά του ο Κωνσταντίνος Μεταξάς, αποσπούμε τα εξής:

Κατασπαράσσεται η καρδιά μου βλέποντας ότι οι συμπολίτες μου αποξενώνονται με αφορμή ανύπαρκτες υπόνοιες, ότι δηλαδή εγώ, κινούμενος από εγωισμό, θέλω να εξουσιάζω τους άλλους… Ποια ωφέλεια θα κατορθώσουμε, αν είμαστε διαιρεμένοι; Ποια αποκατάσταση στις οικογένειές μας; Η αδελφότητα, λοιπόν, η ομόνοια μεταξύ μας είναι τα μόνα μέσα, με τα οποία μπορούμε και την ιερή πατρίδα μας να τιμήσουμε και να φανούμε χρήσιμοι στην απελευθέρωση της Ελλάδας. Εγώ, συμπατριώτες, δε ζήτησα βαθμούς από τη Διοίκηση ούτε αρχηγός διορίστηκα, βαθμός μου χορηγήθηκε, αλλά τάχα δεν είστε άξιοι και σεις όλοι οι οπλαρχηγοί να πάρετε αυτό το βαθμό ή τον ζητήσατε και βρήκατε εναντίωση; Αλλά για να σας αποδείξω ότι βρίσκομαι πολύ μακριά από το να έχω σκοπούς φιλαυτίας και εγωισμού και ότι είμαι ο Μάρκος εκείνος, τον οποίο είδατε να μάχεται πάντοτε στο πλευρό σας, να εδώ μπροστά σας σχίζω το δίπλωμα της στρατηγίας, το οποίο έλαβα και σας ορκίζομαι ότι άλλο αξίωμα δε θέλω παρά εκείνο το οποίο είχαν και οι προπάτορές μου και σεις οι ίδιοι έχετε. Εμείς, αδελφοί, τίποτα δεν έχουμε να μοιράσουμε μεταξύ μας, ένα μόνο έχουμε κοινό, αυτό της δόξας και της τιμής· να ο εχθρός μας περιμένει, στο πεδίο της μάχης λοιπόν πρέπει να δοξάσουμε και να τιμήσουμε τον γενναιότερο».

Αυτά είπε ο Μάρκος και αμέσως κατέσχισε το δίπλωμα της στρατηγίας του. Η ομιλία και η πράξη του συγκίνησαν όλους μέχρι δακρύων. Σηκώθηκαν και ασπάστηκαν ο ένας τον άλλο. Η ομόνοια επανήλθε.

Αποθαρρυντικά γεγονότα

Εκτός της διχόνοιας και άλλα γεγονότα αποθαρρυντικά για τη μαχόμενη φρουρά συνέβησαν. Ο τουρκικός στόλος πυκνώθηκε με νέα πλοιάρια, κατάλληλα για τη λιμνοθάλασσα. Και η πολιορκία από τη θάλασσα έγινε αδιάσπαστη. Επανειλημμένες απόπειρες του Ελληνικού στόλου να διασπάσουν τον κλοιό απέβησαν, εκτός από μία ή δύο περιπτώσεις, άκαρποι. Η Ελληνική Κυβέρνηση στο Ναύπλιο, που σπαρασσόταν και αυτή από διχόνοιες, δεν μπορούσε να συλλάβει το μέγεθος του τιτανικού εκείνου αγώνα. Δεν φρόντισε όσο έπρεπε για τη φρουρά του Μεσολογγίου. Δεν προνόησε να εφοδιαστεί η πόλη με επαρκή τρόφιμα, προτού διασπαστεί ο κλοιός από τη θάλασσα. Η γνώμη του Κολοκοτρώνη να μεταφερθεί το σιτάρι του κάμπου της Ηλείας έγκαιρα στο Μεσολόγγι δεν εισακούστηκε. Τα χρήματα, τα οποία ήρθαν από το Εξωτερικό για την ενίσχυση του αγώνα, είχαν κατασπαταληθεί. Κάποιοι υπουργοί και ανώτεροι λειτουργοί της Πολιτείας, όπως γράφει ο Πουκεβίλ, είχαν πλουτίσει από το Αγγλικό δάνειο και χρήματα αρκετά δεν υπήρχαν πλέον για να οπλιστεί αξιόλογος στόλος για την κατανίκηση του εχθρικού στόλου που πολιορκούσε το Μεσολόγγι. Μόνο ο Μιαούλης με μικρό στόλο πλοίων της Ύδρας και των Ψαρών κατόρθωσε τον Ιανουάριο του 1826 να προσεγγίσει στο λιμάνι της πολιορκούμενης πόλης και να προμηθεύσει τροφές και πολεμοφόδια για δύο μόνο μήνες.

Αποθαρρυντικό επίσης ήταν το γεγονός ότι οι πολιορκούμενοι είδαν έκπληκτοι Γάλλους αξιωματικούς και άλλους Ευρωπαίους να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στα εχθρικά στρατεύματα με σκοπό τις υλικές απολαβές. Όπως σημειώνουν τα «Ελληνικά Χρονικά», η μοναδική εφημερίδα η οποία εκδιδόταν στο Μεσολόγγι κατά τη διάρκεια της πολιορκίας από τον Ελβετό φιλέλληνα Ιωάννη Μάγιερ, «αφού αποβιβάστηκαν Άραβες στο Κρυονέρι, περίπου 4.000, και οδηγούμενοι από Γάλλους αξιωματικούς τους πλησίαζαν στο εχθρικό στρατόπεδο με όλη την πομπή… ». Χριστιανοί αξιωματικοί ενίσχυαν σκανδαλωδώς τους εχθρούς του Σταυρού! Και δεν είναι η μόνη περίπτωση, κατά την οποία οι Χριστιανικές Δυνάμεις της Ευρώπης υποστήριξαν την Οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία κατέσφαζε σαν αρνιά τους χριστιανούς της Ανατολής. Πικρή, πικρότατη θα παραμείνει η ανάμνηση της καταστροφής της Σμύρνης, όταν, ενώ η θάλασσα είχε κοκκινίσει από το αίμα των χριστιανών που σφάζονταν, στη ναυαρχίδα Χριστιανικής Δυνάμεως αξιωματικοί και ναύτες πανηγύριζαν την νίκη του Κεμάλ. Χριστιανοί αξιωματικοί λοιπόν ενωμένοι με τους υιούς του αντίχριστου Μωάμεθ, έβαλαν κατά της πολιορκούμενης πόλης του Μεσολογγίου, της οποίας οι Ορθόδοξοι κάτοικοι ήθελαν να ζήσουν ελεύθερα στον ήλιο.

Η φρουρά απτόητη

Όλα τα παραπάνω ήταν αποθαρρυντικά. Για άλλους όμως και όχι για την ηρωική φρουρά. Και ηρωική φρουρά δεν ήταν μόνο αυτοί που σήκωναν τα όπλα αλλά ήταν όλοι οι πολιορκούμενοι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Αυτοί, παρόλα τα δυσάρεστα γεγονότα, τα οποία μπορούσαν να ψυχράνουν και να κάμψουν τις καρδιές άλλων, ολιγόπιστων μαχητών, δεν ψυχράθηκαν και δεν κάμφθηκαν. Δεν μείωσαν τη μαχητικότητά τους. Γνώριζαν με ποιο εχθρό είχαν να κάνουν. Γνώριζαν το άσπονδο μίσος τους. Έβλεπαν από τα πρόχειρα τείχη τους, που είχαν ανεγερθεί με πέτρες και χώμα κοντά στην υδάτινη τάφρο, έβλεπαν φρικιαστικές εικόνες μίσους. Έβλεπαν τους Τουρκοαιγύπτιους να σουβλίζουν ιερείς και γυναίκες και να τους στήνουν απέναντι από την πολιορκούμενη πόλη. Μακάβρια θεάματα, ικανά να τρομοκρατήσουν τους πολλούς. Αλλά οι πολιορκούμενοι δεν ήταν από τους δειλούς ανθρώπους. Γνώριζαν εναντίον ποιων πολεμούσαν και για ποιες ιδέες αγωνίζονταν. Έρωτας Χριστού, έρωτας ελευθερίας, έρωτας Πατρίδας, οι ευγενέστεροι των ερώτων, που μπορεί να αισθανθεί άνθρωπος πάνω στη γη, φλόγιζαν τις καρδιές τους. Ήταν όλοι αποφασισμένοι. Το σύνθημα «Ελευθερία ή θάνατος» αντηχούσε σε όλη την πόλη. Ζώντας καθημερινά στη ζώνη του πυρός και του θανάτου, συνεχώς εξαγνίζονταν και εξαϋλώνονταν. Οι Τούρκοι με τα 40 πυροβόλα τους έριχναν κάθε ημέρα εναντίον της πόλης γύρω στις 2.000 σφαίρες και βόμβες. Όπως ψάλλει η δημώδης ποίηση·

«Πέφτουν κανόνια σαν βροχή, κι οι μπόμπες σαν χαλάζι,

κι αυτά τα λιανοτούφεκα σαν άμμος της θαλάσσης».

Τα θύματα ανέρχονταν καθημερινά σε 40 ή 50 ή 60. Αλλά οι γενναίοι δεν πτοούνταν. Είχαν εξοικειωθεί με το θάνατο. Όταν ο στρατηγός Σπύρος Κοντογιάννης, ηρωικότατα μαχόμενος κατά των Τούρκων, πληγώθηκε βαριά, λίγο πριν εκπνεύσει, μιλώντας στον αδελφό του Νικόλαο, ο οποίος δεν μπορούσε να συγκρατήσει τα δάκρυά του είπε· «Τι κλαις, αδελφέ; Δεν ήρθαμε εδώ να πεθάνουμε;».

Σαν σε πανηγύρι και γάμο συμπεριφέρονταν οι ελεύθεροι πολιορκημένοι. Είχαν μεθύσει από την αγία μέθη, την οποία αργότερα υπενθύμισε στα νεότερα παιδιά της Πατρίδας ο ποιητής του Μεσολογγίου· «Ένα λόγο έχω να σας πω. Δεν έχω άλλο κανένα. Μεθύστε απ’ τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα».

Και όχι μόνο οι άνδρες ήταν εύθυμοι και απαντούσαν «όχι» στην πρόταση για συνθηκολόγηση και σε Τούρκο στρατηγό, μαζί με την απάντηση, έστειλαν και «4 μποτίλιες ρούμι», για να δυναμώσουν οι στρατιώτες του και να κάνουν το «γιουρόυσι». Αλλά και οι γυναίκες αλλά και τα παιδιά ακόμη, όταν άκουγαν πυροβολισμούς, αντί να κλαίνε και να κρύβονται, έτρεχαν με χαρά και ενθουσιασμό και ανέβαιναν στα τείχη και πετροβολούσαν τους Αραπάδες και μερικά τραυματίζονταν και φονεύονταν. Ο πόλεμος είχε γίνει για τα ηρωικά Μεσολογγιτόπουλα ευχάριστο παιχνίδι. Ποιο ενθουσιασμό είχε η παιδική τους ψυχή μαρτυρεί επιστολή του νεαρού γιου του Μάρκου Μπότσαρη, του Δημήτρη, προς το θείο του το στρατηγό Νότη Μπότσαρη που αγωνιζόταν στο Μεσολόγγι. Στην επιστολή του αυτή ο νεαρός Δημήτριος εκφράζει τη λύπη του γιατί, παρά τη θέλησή του, βρίσκεται μακριά από το Μεσολόγγι.

«Άμποτες», γράφει «να βρισκόμουν και εγώ μαζί σου, για να συναγωνιστώ στον ιερό και θείο αυτό αγώνα, στον οποίο εσύ εντρυφάς. Αλλά πόσο λυπούμαι, καθώς η ηλικία μου είναι ακόμη μικρή! Παρόλα αυτά πασχίζω και εγώ, όσο μπορώ, να φωτιστώ λίγο και τότε να πετάξω σαν αετός και να έλθω στην κοινή Πατρίδα, για να εκπληρώσω το χρέος, για το οποίο με συμβούλευσε ο πατέρας μου με τον τίμιο θάνατό του».

Αλλά οι μέρες του Μεσολογγίου ήταν πλέον μετρημένες. Έσχατος εχθρός εμφανίστηκε, ο φοβερότερος όλων, η πείνα. Τα λίγα τρόφιμα, τα οποία μετέφερε ο Μιαούλης και κάποιοι άλλοι γενναίοι ναυτικοί εξαντλούνταν. Όπως εξιστορεί στα Απομνημονεύματά του ο Κασομούλης, Μακεδόνας αγωνιστής, που βρέθηκε ανάμεσα στη φρουρά του Μεσολογγίου κατά τις τραγικές εκείνες ημέρες, το αλεύρι το μοίραζαν με το φλιτζάνι. Το έβραζαν με φύκια και καβούρια της λιμνοθάλασσας. Σε λίγο και αυτό το φλιτζάνι άρχισε να λείπει. Άρχισαν να σφάζουν και να τρώνε τα άλογα και τα γαϊδούρια. Κατόπιν ήλθε η σειρά των σκύλων. Τα έσφαζαν και τα καταβρόχθιζαν. Σε λίγο ούτε γάβγισμα σκυλιών δεν ακουγόταν. Το παρατήρησαν οι πολιορκητές και ρωτούσαν τους πολιορκημένους· «Τι απέγιναν τα σκυλιά σας;». Μετά τους σκύλους ήλθε η σειρά των γάτων. Και μετά τους γάτους ήλθε η σειρά των ποντικών. Λένε ότι και τεμάχια από νεκρά σώματα τα απέκοψαν και τα έφαγαν. Και δέρματα ζώων μασούσαν. Πείνα αφόρητη. Σκελετοί είχαν καταντήσει οι άνθρωποι. Αλλά στους σκελετούς εκείνους κατοικούσαν ψυχές ατρόμητες.

Παραμονές της εξόδου

Το τέλος του Μεσολογγίου πλησίασε. Οι οπλαρχηγοί, αφού μάταια επί μήνες περίμεναν τον Ελληνικό στόλο να διασπάσει τον κλοιό και να τροφοδοτήσει την πολιορκούμενη πόλη, αποφάσισαν την έξοδο. Κοντά σε αυτό, σε συνεννόηση με οπλαρχηγούς Ελληνικών σωμάτων, οι οποίοι δρούσαν στα ψηλά βουνά της Ρούμελης, όρισαν ως χρόνο εξόδου τη νύκτα της 10ης προς 11η Απριλίου 1826, ημέρες κατά τις οποίες η Εκκλησία γιόρταζε την ανάσταση του Λαζάρου και τη Βαϊοφόρο. «Ποιος ξέρει» – λέει ο εγκωμιαστής του ένδοξου γεγονότος της εξόδου – «ποιος ξέρει μήπως ο καθορισμός της ημέρας εκείνης δεν είχε συμβολική σημασία, υπονοώντας την νεκρανάσταση του Μεσολογγίου μετά από επιτυχημένη έφοδο, όπως την ημέρα αυτή αναστήθηκε, σύμφωνα με τις Γραφές, εκ νεκρών ο Λάζαρος;». Όσα προηγήθηκαν από την έξοδο υπήρξαν δραματικά. Δραματικότερα όμως ήταν όσα συνέβησαν κατά την έξοδο. Ποια γλώσσα μπορεί να τα περιγράψει;

Τα κυριότερα γεγονότα που προηγήθηκαν της εξόδου ήταν τα εξής·

Οι οπλαρχηγοί, μαζί με τους δημογέροντες και τον επίσκοπο Ρωγών Ιωσήφ, συγκεντρώθηκαν σε μυστική σύσκεψη στο σπίτι του Κίτσου Τζαβέλα. Εκεί μετά από μακρά συζήτηση λήφθηκε ομόφωνα η απόφαση της εξόδου της φρουράς. Αλλά προέκυψε ένα μεγάλο ζήτημα· Τι θα γίνονταν τα γυναικόπαιδα; Όλοι, καθώς εξιστορεί ο Κασομούλης, έλαβαν απόφαση ανατριχιαστική· Να φονευτούν όλες οι γυναίκες και τα παιδιά. Και η φρουρά ανεμπόδιστη να εξέλθει και να επιτεθεί κατά του εχθρού. Δεν ήθελαν καμία γυναίκα και κανένα παιδί να πέσει στα χέρια των Τούρκων, να ατιμαστεί, να αλλαξοπιστήσει. Προτιμούσαν την ατίμωση και την αλλαξοπιστία από τη σφαγή. Ήταν έτοιμοι να εκτελέσουν την απόφαση. Αλλά ο επίσκοπος Ρωγών σηκώθηκε έντρομος και είπε·

Εν ονόματι της Αγίας Τριάδος, είμαι αρχιερέας! Αν τολμήσετε να πράξετε αυτό, πρώτα θυσιάστε εμένα! Και σας αφήνω την κατάρα του Θεού και της Παναγίας και όλων των αγίων. Και το αίμα των αθώων να πέσει στα κεφάλια σας.

Αυτά είπε, κάθισε, κάλυψε το πρόσωπό του με τα χέρια και άρχισε να κλαίει γοερά. Οι οπλαρχηγοί συγκινήθηκαν και δεν εκτέλεσαν την απάνθρωπη εκείνη απόφαση. Αποφάσισαν οι γυναίκες να οπλιστούν και αυτές και να ακολουθήσουν τους δικούς τους, ενώ τα νήπια να τα ποτίσουν με υπνωτικό για να μην κλαίνε και προδοθούν. Ως προς τους ασθενείς και τραυματίες, οι οποίοι ανέρχονταν στους 600, αποφασίστηκε να συγκεντρωθούν αυτοί κατά ομάδες σε ορισμένα μεγάλα σπίτια, να εφοδιαστούν με φυσέκια και νερό και να κλειστούν μέσα. Όταν οι Τούρκοι πλησιάσουν, να θέσουν πυρ στην πυρίτιδα και να πεθάνουν μαζί με τους αλλόφυλους όπως ο Σαμψών. Όλη τη νύχτα έτρεχαν στους δρόμους με τα φανάρια και συγκέντρωναν τους ασθενείς και τραυματίες στα καθορισμένα σπίτια. Εκείνοι όλοι μαζί φώναζαν·

Τα παράθυρα να μας αφήσετε ανοιχτά μονάχα και ώρα σας καλή! Ο Θεός να μας ανταμώσει στον άλλο κόσμο.

Οι οπλαρχηγοί, αφού έλαβαν τις αποφάσεις, ρώτησαν τους δημογέροντες και τον παριστάμενο αρχιερέα, εάν η πράξη της εξόδου είναι αρεστή και στο Θεό και στους ανθρώπους. Ναι, απαντούν οι δημογέροντες. Στην ερώτηση μάλιστα των οπλαρχηγών, εάν έχουν κανένα παράπονο εναντίον τους, οι δημογέροντες κλαίνε και με δάκρυα στα μάτια λένε·

Στρατηγοί μας! Οι πολίτες του Μεσολογγίου, οι οποίοι υπέφεραν τρεις πολιορκίες, και συναγωνίστηκαν με σας ενώνοντας το αίμα τους, ποτέ δε θα αποφασίσουν τίποτε άλλο παρά εκείνο που εσείς οι γενναίοι αποφασίσατε. Και ο τελευταίος των ανθρώπων είδε και βλέπει πόσα δεινά υποφέρατε για να κρατήσετε αυτή τη θέση, η οποία, αν και ωφέλιμη για μας τους ντόπιους, όμως περισσότερο ωφέλιμη θα ήταν στο Έθνος αν την κρατούσαμε. Ξέρουμε και εμείς οι ίδιοι και όλοι οι πολίτες ότι δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα περισσότερο. Αλίμονο σ’ εκείνους που δε φρόντισαν για τον ανεφοδιασμό του φρουρίου…

Ο ηρωικός μάλιστα επίσκοπος Ιωσήφ στην ερώτηση των οπλαρχηγών· «Τι λέει, άγιε Δεσπότη, η αγιότητά σου;», απάντησε·

«Μάρτυρας κι εγώ των αγώνων σας, θα ομολογήσω και στο Θεό μετά θάνατο την αλήθεια των δεινών σας και την αρετή της φρουράς. Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον… Και τώρα αρχίστε, γράψτε το σχέδιο, για να το πληροφορηθούν όλοι και να μη γίνει καμία αταξία».

Οι οπλαρχηγοί δέχονται και ο Δεσπότης υπαγορεύει·

«Εν ονόματι της Αγίας Τριάδος.

Βλέποντας τον εαυτό μας, το στράτευμα και τους πολίτες γενικά, μικρούς και μεγάλους, απελπιστικά στερημένους από όλα τα αναγκαία της ζωής και ότι εκπληρώσαμε τα χρέη μας ως πιστοί στρατιώτες της Πατρίδας στη στενή αυτή πολιορκία και ότι, εάν περιμένουμε μια ημέρα περισσότερο, θα πεθάνουμε όρθιοι στους δρόμους όλοι.

Θεωρώντας από την άλλη μεριά ότι έσβησε κάθε ελπίδα βοήθειας και προμήθειας, τόσο από τη θάλασσα καθώς και από την ξηρά, ώστε να αντέξουμε, ενώ βρισκόμαστε νικητές του εχθρού, αποφασίσαμε ομόφωνα: Η έξοδός μας να γίνει βράδυ, στις 2 τη νύχτα, 10 Απριλίου, ημέρα Σάββατο, κατά το εξής σχέδιο, έρθει ή δεν έρθει βοήθεια…».

Η τελευταία θεία Κοινωνία

Αλλά η πλέον συγκινητική στιγμή, η οποία εκτυλίχθηκε γύρω από το δράμα του Μεσολογγίου, ήταν εκείνο, το οποίο συνέβη κατά τις πρωινές ώρες του Σαββάτου, εορτή του Λαζάρου, όταν οι καμπάνες των εκκλησιών κάλεσαν το λαό στον τελευταίο εκκλησιασμό. Ο επίσκοπος Ρωγών Ιωσήφ παρήγγειλε να συγκεντρωθούν όλοι μπροστά στην πλατεία της Αγίας Παρασκευής, για να εξομολογηθούν και να κοινωνήσουν. Στο «Μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστεως καὶ ἀγάπης προσέλθετε» κάλεσε τους ήρωες, τους μελλοθάνατους, τους έτοιμους για την υπέρτατη θυσία, να κοινωνήσουν τα Άχραντα Μυστήρια. Και άρχισαν να προσέρχονται οπλαρχηγοί, απλοί πολεμιστές, άνδρες, γυναίκες και μικρά παιδιά. Στιγμές άκρως συγκινητικές. Δάκρυα έρρεαν από τα μάτια. Αναστεναγμοί ακούγονταν. Ασπάζονταν ο ένας τον άλλο «ἐν φιλήματι ἁγίῳ». Εχθροί συμφιλιώνονταν. «Συγχωρήστε μας, αδελφοί. Καλή αντάμωση στον άλλο κόσμο. – Κύριε, ἐλέησον. – Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ βασιλείᾳ σου». Ο επίσκοπος και οι ιερείς γεμάτοι συγκίνηση μετέδιδαν τη θεία Κοινωνία στους μελλοθάνατους. Σπάνια άνθρωποι κοινώνησαν κάτω από τέτοιες συνθήκες και με τόση κατάνυξη. Όντως Μυστικός Δείπνος! Ο Ιησούς Χριστός στο πρόσωπο των ηρωικών αλλά ταπεινών αυτών ψυχών, που στέκονταν με δέος απέναντι στις ανεξιχνίαστες βουλές του Θεού, επρόκειτο μετά από λίγο να σταυρωθεί ξανά. Νέος Γολγοθάς θα γινόταν το Μεσολόγγι. Ο προδότης ήταν κοντά. Ο προδότης υπήρχε στην πόλη. Κάποιος βούλγαρος αιχμάλωτος που είχε δραπετεύσει πρόδωσε στους εχθρούς όλο το σχέδιο της εξόδου.

Ω! η θεία εκείνη Κοινωνία των μελλοθάνατων! Είναι για μας το πλέον συγκινητικό επεισόδιο του όλου δράματος. Ο Ζώης Βλασσόπουλος στο βιβλίο του «Η τελευταία νύχτα του Μεσολογγίου» αυτό το γεγονός εκθέτει πολύ παραστατικά. «Όσοι επέζησαν» – γράφει – «όταν μας διηγούνταν εκείνες τις στιγμές, μας συγκινούσαν μέχρι δακρύων. Ήταν σπαραξικάρδιο, έλεγαν, να βλέπει κάποιος τους συγγενείς και φίλους να ζητούν με δάκρυα και λυγμούς συγχώρηση από τους συγγενείς και φίλους, τους οποίους έβλεπαν για τελευταία φορά. Και αυτοί οι μαχητές, με τη χαλύβδινη καρδιά και συνηθισμένοι να βλέπουν αίματα και σφαγές, αναλύονταν σε δάκρυα. Και δεν είχαν τη δύναμη να ασπαστούν τα παιδιά τους, καθώς τα ασπάζονταν για τελευταία φορά σαν να βρίσκονταν στο νεκρικό φέρετρο· τα ταλαίπωρα παιδιά συγκινούνταν και ξεσπώντας σαν από ένστικτο σε κλάματα, κρεμιόνταν από το λαιμό των δύσμοιρων γονιών…».

Η έξοδος

Μετά τη θεία Κοινωνία, το υπόλοιπο της ημέρας πέρασε με προετοιμασίες. Ο ήλιος έδυσε. Η νύχτα έφτασε. Η σελήνη, πανσέληνος, ανέτειλε και φώτιζε το φρικτό τοπίο. Κατά την καθορισμένη ώρα, ένας πυροβολισμός που ακούστηκε από το όρος Ζυγό έδωσε το σύνθημα της εξόδου. Η φρουρά διαιρέθηκε σε τρία σώματα. Το πρώτο υπό το Νότη Μπότσαρη. Το δεύτερο υπό τον Κίτσο Τζαβέλα. Το τρίτο υπό το Δημήτριο Μακρή. Στο μέσο έβαλαν τα γυναικόπαιδα που πλαισιώνονταν από ενόπλους. Στην υδάτινη τάφρο τοποθετήθηκαν τρεις ξύλινες γέφυρες, που της είχαν κατασκευάσει πριν από καιρό για το σκοπό της εξόδου. Οι γενναίοι γονάτισαν, ασπάστηκαν το χώμα της γης, που είχαν ποτίσει με τα δάκρυα και τα αίματά τους, σηκώθηκαν, έκαναν το σημείο του Σταυρού και με τις σημαίες σηκωμένες εξόρμησαν. Δεν ήταν πλέον κοινοί θνητοί. Η θεία Κοινωνία τους είχε μεταμορφώσει σε αγγέλους και αρχαγγέλους με πύρινες ρομφαίες. «Ὡς λέοντες πὺρ πνέοντες». Εξόρμησαν. Το τι επακολούθησε η ζωηρότερη φαντασία δεν μπορεί να φανταστεί και να αναπαραστήσει. Οι Τουρκοαιγύπτιοι τους περίμεναν. Φοβερή πάλη έγινε. Διαρκώς χτύποι από τα συγκρουόμενα γιαταγάνια ακούγονταν. Μια φωνή ακούστηκε· «Πίσω, πίσω!». Επακολούθησε «κόλασι, κόσμου χαλασμός, σεισμός, οργή Κυρίου». Στις υπώρειες του όρους Ζυγός κατέφυγαν όσοι κατόρθωσαν να διαφύγουν από την τρομερή κόλαση. Αλλά και εκεί το ιππικό του Ιμπραήμ τους κατεδίωξε. Ανέβηκαν στην κορυφή του όρους, όπου οι επιζήσαντες ήταν πια ασφαλείς. Αλλά το ψύχος ήταν δριμύ και αυτοί ήταν πεινασμένοι και εξαντλημένοι και γεμάτοι αγωνία για την τύχη των δικών τους. Η νύχτα πέρασε και άρχιζε να γλυκοχαράζει. Ο ήλιος ανέτειλε. Από την κορυφή του βουνού έβλεπαν την προσφιλή τους πόλη. Το Μεσολόγγι καιγόταν. Κρότοι ισχυροί ακούγονταν, φλόγες υψώνονταν, καπνοί κάλυπταν την πόλη. Ήταν φανερό ότι όσοι ασθενείς και τραυματίες εναπέμειναν στην πόλη ανατίναζαν τα σπίτια. Ο ηρωικός γέροντας Χρήστος Καψάλης, του οποίου η σύζυγος είχε πεθάνει το πρωί της ημέρας εκείνης, βρισκόταν στον ανεμόμυλο, όπου είχαν καταφύγει πλήθος γυναικόπαιδα και γέροντες, όταν είδε ότι οι Τούρκοι είχαν ανεβεί στη στέγη, είπε το «Μνήσθητί μου, Κύριε», έριξε τον αναμμένο δαυλό στην πυριτιδαποθήκη και ανατίναξαν στον αέρα όλους όσοι βρίσκονταν μέσα σε αυτήν. Η ορμή της ανατίναξης ήταν τόσο μεγάλη, ώστε η γύρω περιοχή κατακλύστηκε από θάλασσα.

Ο σεπτός επίσκοπος Ρωγών είχε και αυτός θάνατο αντάξιο της ηρωικής του ζωής. Έριξε δαυλό μέσα σε ένα πιθάρι πυρίτιδας και μισοκαμένος συνελήφθηκε από τους βαρβάρους και αποκεφαλίστηκε.

Από τους 3.500 άνδρες της φρουράς 1.300 περίπου διασώθηκαν. Μαζί με αυτούς σώθηκαν και επτά γυναίκες και μερικά παιδιά. «Τα λίγα απομεινάρια της πείνας και της ανδρείας», όπως ονομάζει όσους διασώθηκαν ο εθνικός ποιητής Σολωμός. Τα σεπτά αυτά λείψανα, αφού πέρασαν φρικώδη νύχτα στην κορυφή του Ζυγού, την επόμενη μέρα βάδισαν δέκα ώρες και έφτασαν στο ερημωμένο χωριό Δερβέκιστα. Και από εκεί συνεχίζοντας τη μαρτυρική τους πορεία έφτασαν στα Σάλωνα, όπου βρήκαν ανάπαυση και φιλοξενία, σεβασμό και θαυμασμό. Από εκεί προχώρησαν προς τη θάλασσα, πέρασαν στην Πελοπόννησο και βάδισαν προς το Ναύπλιο…

Η πτώση του Μεσολογγίου ανάσταση της Ελλάδας

Αλλά πριν φτάσουν οι ήρωες στο Ναύπλιο, έφτασε η είδηση της εξόδου και της πτώσης του Μεσολογγίου. Έφτασε μετά από τρεις μέρες. Ας αφήσουμε το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη να περιγράψει τη βαθειά εντύπωση, την οποία προκάλεσε η είδηση·

«Μας ήλθε η είδηση Μεγάλη Τετράδη, στο δειλινό, που είχε παύσει η Συνέλευση, και ήμασταν σε κάτι ίσκιους. Μας ήλθε είδηση ότι το Μεσολόγγι χάθηκε. Έτσι βάλαμε μαύρα όλοι, μισή ώρα στάθηκε σιωπή που δεν έκραινε κανένας, αλλά μέτραγε καθένας με το νου τους τον αφανισμό μας. Βλέποντας εγώ τη σιωπή σηκώθηκα στο πόδι και τους μίλησα λόγια για να εμψυχωθούν. Τους είπα ότι το Μεσολόγγι χάθηκε ένδοξα και θα μείνει στους αιώνες των αιώνων η ανδρεία. Εάν βάλουμε τα μαύρα και διστάσουμε, θα πάρουμε το ανάθεμα και θα πάρουμε το αμάρτημα όλων των αδύνατων…».

Ο Σολωμός βρισκόταν στη Ζάκυνθο και άκουγε καθημερινά τον κρότο των κανονιών, συγκινούνταν, μονολογούσε και έλεγε· «Βάστα, καημένο Μεσολόγγι!». Από τη συγκίνησή του δεν είχε όρεξη να φάει. Έμενε νηστικός. Από την έξοδο μάλιστα του Μεσολογγίου εμπνεύστηκε το υπέροχο και συγκινητικότατο ποίημα «Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι». Πολιορκημένοι σωματικά οι ήρωες του Μεσολογγίου αλλά ελεύθεροι ψυχικά, αδούλωτοι.

Αλλά η έξοδος και η πτώση του Μεσολογγίου δεν συγκίνησε μόνο το Πανελλήνιο. Συγκίνησε και την παγκόσμια Γνώμη. Φοιτητές των Παρισίων, με την αναγγελία της πτώσης, χύθηκαν σε αυθόρμητο συλλαλητήριο, διέτρεχαν τους δρόμους και καταριόνταν τους Γάλλους αξιωματικούς, οι οποίοι υπηρετούσαν υπό τον Ιμπραήμ. Ο Βίκτωρ Ουγκώ συνθέτει ποίημα. Σ’ αυτό ψάλλει το μεγαλείο του Μεσολογγίου· «Απ’ το βαθύ κόλπο των φλογών ξέφευγαν νέφη ψυχών, που έπεφταν στην άβυσσο ή πετούσαν στον ουρανό». Στο Μόναχο ο φιλέλληνας βασιλιάς Λουδοβίκος συνθέτει ποίημα με τον τίτλο «Θρήνος των Ελλήνων». Καυτηριάζει τους ηγεμόνες και διπλωμάτες της Ευρώπης, οι οποίοι έχοντας το Θεό και τη θρησκεία μόνο στο στόμα, λησμόνησαν τα δίκαια του Ελληνικού Έθνους. Ο ποιητής Γουλιέλμος Μύλλερ στο ποίημά του «Η ανάληψη του Μεσολογγίου» εκφράζεται παρόμοια. Η απήχηση του γεγονότος έφτασε μέχρι το Νέο Κόσμο.

Και μόνο ένας από τους σύγχρονους τότε λόγιους έμεινε ασυγκίνητος. Και μόνο ασυγκίνητος; Είχε συμπάθεια στον Ιμπραήμ. Αυτόν το σφαγέα των χιλιάδων χριστιανών τον ονόμαζε «η αυτού Υψηλότης»! Σε έκθεσή του προς τον υποπρόξενο του Πάπα μιλούσε για αποστολή 3.100 ζευγαριών αφτιών, τα οποία απέκοψαν οι Τούρκοι και απέστειλαν στην Κωνσταντινούπολη. Δεν τον συγκινούσε το φρικιαστικό γεγονός. Την ηρωική και ένδοξη έξοδο, μπροστά στην οποία στέκεται έκθαμβος ο κόσμος, την ονομάζει πράξη ασύνετη! Αυτός, ο ασυγκίνητος και υβριστής, που συμπαθεί τους Τούρκους και αντιπαθεί τους Έλληνες, είναι ένας βρωμερός φραγκόπαπας, ο αββάς Μικαρέλλι, πρόξενος της Αυστρίας, ο οποίος παρακολουθούσε από κοντά τα γεγονότα. Ας το ακούσουν αυτό οι εν Ελλάδι φιλοπαπικοί, κληρικοί και λαϊκοί, που ερωτοτροπούν προς τον Πάπα και ζητούν προσάρτηση στο άρμα του Βατικανού. Οι Φράγκοι, που λατρεύουν τον Πάπα, αγαπούν τον Οθωμανό και μισούν τον Έλληνα ως Ορθόδοξο. Η ίδια διαγωγή πάντοτε! Το πνεύμα του αββά Μικαρέλλι δεν πέθανε. Γι’ αυτόν –και τους ομοίους του-, όπως λέγει ο ιστορικός Κόκκινος, οι Έλληνες δεν αποτελούσαν τμήμα της ανθρωπότητας!…

Το Μεσολόγγι έπεσε. Αλλά πέφτοντας ανέστησε την Ελλάδα.

Αγαπητοί μας αναγνώστες! Μελετώντας την ιστορία της εξόδου του Μεσολογγίου αναβαπτιζόμαστε στην κολυμβήθρα των ιερών αναμνήσεων του Γένους. Όπως έγραψε στη διακήρυξή της η νέα Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδας, που είχε σχηματιστεί μετά την πτώση του Μεσολογγίου, «η αθάνατη φρουρά του Μεσολογγίου, της οποίας ναός σήμερα λατρείας είναι κάθε Έλληνος καρδιά, πολεμώντας συγχρόνως με όλες τις δυνάμεις του εχθρού ενωμένες και με όλα τα δεινά μιας τρομερής πολιορκίας, δείχνει σε όλους τους Έλληνες εύκολο και ασφαλή δρόμο της ευδαιμονίας του και στο μέσο της παντελούς ελλείψεως των αναγκαίων. Ενόσω η Πατρίδα έχει τέτοιους πολίτες, όπως αυτοί του Μεσολογγίου, ποτέ δεν κινδυνεύει να χαθεί, οποιαδήποτε και αν είναι η δύναμη του εχθρού ή η έλλειψη των αναγκαίων και μπορεί κανείς, χωρίς να φοβηθεί ότι θα πει ψέματα, να πει ότι και ένα άλλο Μεσολόγγι αν είχαμε να πάρει ο εχθρός, θα χανόταν ο ίδιος ο εχθρός εν μέσω των αξιοδάκρυτων θριάμβων του».

Αυτά διακήρυττε η νέα Ελληνική Κυβέρνηση του Ναυπλίου στις 18 Απριλίου 1826 υπό την προεδρία του Ανδρέα Ζαΐμη. Λόγοι εμπνευσμένοι, λόγοι προφητικοί.

Νέα Μεσολόγγια, κατά μίμηση του πρώτου Μεσολογγίου, ανέμενε η Ελλάδα. Και η προσδοκία αυτή δεν διαψεύστηκε.

Αυτός που γράφει τις γραμμές αυτές, υπηρετώντας πριν από τριάντα χρόνια ως πρωτοσύγκελος στην Ιερά Μητρόπολη Ακαρνανίας, με συγκίνηση θυμάμαι τις διοργανωμένες κατ΄ έτος εορτές στην ιερά πόλη του Μεσολογγίου για την ηρωική έξοδο. Ιδίως θυμάμαι την επέτειο δύο ή τρία έτη προ της κηρύξεως του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στην τελετή ήταν παρών και ο τότε Πρωθυπουργός της Χώρας αείμνηστος Ιωάννης Μεταξάς. Στάθηκε με πολλή συγκίνηση στον ιερό χώρο των ηρώων και μίλησε λακωνικά. Δεν έχω ακούσει συντομότερα πανηγυρικό λόγο. Βαρυσήμαντος και προφητικός λόγος. Είπε· «Αξία έχει η σημερινή γιορτή, εάν, σε περίπτωση που δοθεί νέα ευκαιρία, μπορέσει η Ελλάδα να επαναλάβει το Μεσολόγγι». Και πράγματι η Ελλάδα επανέλαβε μετά από λίγο τον ηρωισμό του Μεσολογγίου. Δια του στόματος του Πρωθυπουργού της, του ίδιου του Μεταξά, είπε το ιστορικό της Όχι. Το Όχι αυτό δεν ήταν μικρότερης αξίας από το Όχι της ηρωικής φρουράς του Μεσολογγίου, η οποία στις προτάσεις του Κιουταχή και του Ιμπραήμ απαντούσε· «Πεθαίνουμε αλλά δεν προσκυνούμε». Και η Ελλάδα του 1940 απέρριψε τις προτάσεις δύο τεράστιων αυτοκρατοριών και κίνησε πάλι τον παγκόσμιο θαυμασμό και σεβασμό. Όχι, είπε στους νεότερους Κιουταχήδες και Ιμπραήμηδες. Όχι, είπε στον αλαζόνα δικτάτορα της Ρώμης. Όχι, στον μαινόμενο Φύρερ της Γερμανίας. Όχι, είπε και στον άθεο Κομμουνισμό. Και τα νεότερα αυτά Όχι πλήρωσε με ποταμούς δακρύων και αιμάτων. 500.000 είναι τα θύματα των αγώνων της Ελλάδας κατά τη δεκαετία 1940 -1950.

Το Μεσολόγγι, ως σύμβολο υπέρτατης θυσίας, ζει στις καρδιές των πατριωτών. Και εφόσον θα ζει, η Ελλάδα δεν θα πεθάνει.

ΤΟ ΣΤΑΣΙΔΙ ΤΟΥ ΚΑΝΑΡΗ

Εάν, αγαπητέ μου αναγνώστη, εάν ποτέ μεταβείς στην πρωτεύουσα της Ελληνικής Πατρίδας, την Αθήνα, κάνε, σε παρακαλώ, έναν κόπο να επισκεφτείς στο τέρμα της οδού Κυψέλης ένα μικρό ιερό ναό, τιμώμενο στο όνομα των Αγίων Αποστόλων. Εκεί θα δεις ένα ιστορικό μνημείο, το οποίο θα σου υπενθυμίσει το ένδοξο 1821 και θα σε κάνει να ριγήσεις από εθνική συγκίνηση. Διότι, μόλις θα εισέλθεις στο μικρό αυτό ναό, ένα στασίδι, το οποίο βρίσκεται αριστερά του δεσποτικού θρόνου, θα σου προκαλέσει αμέσως την προσοχή. Είναι στολισμένο με μία ταινία, η οποία φέρει τα ελληνικά χρώματα, το λευκό και το γαλάζιο. Και στο στασίδι είναι χαραγμένη με κεφαλαία γράμματα μία επιγραφή. Διαβάζεις· «ΣΤΑΣΙΔΙ ΤΟΥ ΝΑΥΑΡΧΟΥ ΚΑΝΑΡΗ 1794 – 1877».

Πόσα δε μας λέει η μικρή αυτή επιγραφή! Μας υπενθυμίζει πρώτα μία από τις ηρωικότερες φυσιογνωμίες του αγώνα της εθνικής μας ανεξαρτησίας, του αγώνα του 1821· τον ατρόμητο ήρωα των ελληνικών θαλασσών, τον Κωνσταντίνο Κανάρη, ο οποίος με το πυρπολικό του μια ασέληνη νύχτα του Ιουνίου του 1822 άναψε στο λιμάνι της Χίου «φλόγα ουρανομήκη», έκαψε την τουρκική ναυαρχίδα, εκδικήθηκε την άγρια σφαγή της Χίου, τιμώρησε τους βάρβαρους επιδρομείς, φωταγώγησε τα ελληνικά πελάγη, εμψύχωσε στον υπέρ πάντων αγώνα της Φυλής και προκάλεσε παγκόσμια προσοχή.

Ο νεαρός αυτός Έλληνας ναύτης έγινε θρύλος. Η εικόνα του, που τυπώθηκε σε μυριάδες αντίτυπα, κυκλοφόρησε σε όλες τις ελεύθερες χώρες. Ξένοι ποιητές, όπως ο Ουγκώ, ύμνησαν τον ηρωισμό του εκλεκτού αυτού τέκνου της Ελλάδας. Ο ποιητής μάλιστα Κάλβος, στο περίφημο ποίημά του «Ηφαίστεια», έψαλε τη δόξα του Κανάρη·

  • «Και τα σπήλαια της γης εβόων·
  • Κανάρη!
  • Και των αιώνων τα όργανα ίσως θέλουν αντηχήσει πάντα
  • Κανάρη!…»

Αλλά ο εθνικός αυτός ήρωας της Ελλάδας ήταν άνθρωπος βαθύτατων πεποιθήσεων. Πίστευε ακράδαντα στη Χριστιανική Θρησκεία. Πίστευε ότι υπεράνω των δυνάμεων της ύλης υπάρχει ο Κύριος των δυνάμεων.

Πίστευε ότι η θεία δικαιοσύνη δεν ήταν δυνατό παρά να τιμωρήσει τους σφαγείς των νηπίων και των γυναικών, οι οποίοι σαν αγέλες αιμοδιψών λύκων έρχονταν από τα βάθη της Ανατολής για να εξοντώσουν μια ιστορική φυλή. Πίστευε ότι στην πάλη της ημισελήνου και Σταυρού θα νικούσε τελικά ο Τίμιος Σταυρός, το αιώνιο αυτό σύμβολο του ανώτερου ψυχικού πολιτισμού. Πίστευε ο Κανάρης. Και γι’ αυτό μετά το ηρωικό του κατόρθωμα, αμέσως μόλις αποβιβάστηκε στους βράχους των Ψαρών, έσπευσε αμέσως ο ίδιος και οι σύντροφοί του να δοξολογήσουν το Θεό. Μετέβη στο εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου, άναψε λαμπάδα, γονάτισε και γεμάτος ιερή συγκίνηση ευχαρίστησε τον Κύριο και τον παρακάλεσε να δώσει ταχύτατα την ελευθερία της Πατρίδας. Και αξιώθηκε ο ναύαρχος να δει τους καρπούς των αγώνων του. Είδε την Ελλάδα, για χάρη της οποίας ζούσε και ανέπνεε, ελεύθερη και, όταν εγκαταστάθηκε μετά την απελευθέρωση στην απόκεντρη τότε συνοικία των Αθηνών, την Κυψέλη και ενώ απολάμβανε τη γενική εκτίμηση των Ελλήνων, δε λησμόνησε το Θεό. Ο ναύαρχος κάθε Κυριακή, από τα χαράματα, επί πολλά χρόνια, μέχρι τα βαθιά του γεράματα, πήγαινε από τους πρώτους στον ιερό ναό της ενορίας του και στεκόταν με ευλάβεια μέχρι τέλους στη θεία Λειτουργία. Μέχρι σήμερα υπάρχει η θέση, όπου στεκόταν ο ναύαρχος.

Παιδί θαυματουργής πίστης ήταν ο Κανάρης. Και όχι μόνο ο Κανάρης αλλά και ολόκληρη η ένδοξη εκείνη γενιά των αγωνιστών του 1821 είχε βαθύτατο θρησκευτικό συναίσθημα. Εάν μελετήσεις την ιστορία του βίου των επισημότερων ηρώων του αγώνα, του Κολοκοτρώνη, του Κουντουριώτη, του Μιαούλη, του Διάκου, του Μάρκου Μπότσαρη και άλλων, θα δεις σε μύριες περιπτώσεις του πολυετούς και δραματικού αγώνα ότι οι άνδρες αυτοί, οι οποίοι πολέμησαν σα λιοντάρια υπέρ της ελευθερίας, είχαν την πίστη ριζωμένη στα βάθη της ύπαρξής τους. Όλοι οι αγωνιστές ήταν πιστά τέκνα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Νήστευαν, προσεύχονταν, εκκλησιάζονταν, κοινωνούσαν με βαθύτατη κατάνυξη τα Άχραντα Μυστήρια και εκπλήρωναν όλα τα θρησκευτικά τους καθήκοντα. Άρχιζαν και τελείωναν κάθε πράξη τους υπέρ της Πατρίδας με το όνομα του Θεού. «Ἐν ὀνόματι τοῦ Κυρίου Παντοκράτορος». Αυτή ήταν η επικεφαλίδα των διπλωμάτων, με τα οποία εφοδιάζονταν οι Έλληνες πλοίαρχοι των καταδρομικών για να καταδιώξουν τα εχθρικά πλοία. Νικούσαν και θριάμβευαν οι ήρωες και απέδιδαν τα νικητήρια στην Υπέρμαχο Στρατηγό. Δοξολογούσαν το Θεό και στα επίσημα έγγραφα, με τα οποία αναγγέλλονταν οι νίκες, έγραφαν· «Μέγας ὁ Θεὸς καὶ ἡ πίστις τῶν Ὀρθοδόξων χριστιανῶν» και «Ἡ δεξιά σου, Κύριε, δεδόξασται ἐν ἰσχύι».

Ήρωες της πίστης ήταν οι αγωνιστές του 1821. Αλλά δυστυχώς μετά την απελευθέρωση του Έθνους η πίστη εκείνη η μεγάλη, που γέννησε τους άθλους του 1821, άρχισε να ψυχραίνεται στην ελεύθερη Πατρίδα. Γιατί άνδρες «λυμεῶνες» (= κακοποιοί), βγαίνοντας από τα πανεπιστημια της Δύσης, όπου διδάσκονταν την αθεΐα, δίδαξαν τον υλισμό, πολέμησαν με λύσσα τα διδάγματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας και για μια εκατονταετία αγωνίστηκαν με όλα τα μέσα για να μεταβάλουν το λαό μας σε λαό άθρησκο. Και ως επί το πλείστον αυτοί οι άνθρωποι κυβέρνησαν τον τόπο. Αυτοί θέλησαν να σβήσουν από τον Ελληνικό Σύνταγμα την επικεφαλίδα, την οποία είχαν θέσει ως θεμέλιο του Έθνους οι πρώτοι εκείνοι αγωνιστές· «Ἐν ὀνόματι τῆς Ἁγίας καὶ Ὁμοουσίου Τριάδος». Έτσι άρχιζε το Σύνταγμα, το οποίο ψήφισαν οι πρώτες εθνοσυνελεύσεις των ηρώων. Αλλά η επικεφαλίδα αυτή θεωρήθηκε από τους ανθρώπους της απιστίας ως αναχρονισμός, ο οποίος δεν είχε πλέον θέση στη σύγχρονη γενιά μας.

Και δυστυχώς το πνεύμα αυτό της αδιαφορίας, για να μην πούμε της εχθρότητας, προς την Ορθόδοξη Εκκλησία, την κιβωτό της σωτηρίας του Έθνους μας κατά τους σκοτεινούς εκείνους χρόνους της δουλείας, εξακολουθούσε να έχει τις ρίζες του στην πολιτική και δημόσια ζωή της Ελλάδας. Και συμβαίνει αυτό το παράδοξο· ενώ ο λαός, ο μεγάλος λαός της Ελλάδας, πιστεύει στη Θρησκεία του – πόσα δείγματα της πίστης του κατά τα τελευταία χρόνια δεν έχουμε να αναφέρουμε! – αντίθετα, εκείνοι, οι οποίοι λένε ότι τον εκπροσωπούν στη δημόσια και πολιτική ζωή της χώρας, πόσο φαίνονται ψυχροί, αδιάφοροι και πολλές φορές άπιστοι, άθεοι, υλιστές, αντίχριστοι! Θεωρείτε υπερβολική την κρίση μας; Θα μπορούσαμε να σας αναφέρουμε πλήθος παραδειγμάτων.

Αλλά σήμερα αρκούμαστε μόνο να ρωτήσουμε· εσείς, όσοι κατοικείτε στην πρωτεύουσα της Ελλάδας, μπορείτε να μας πείτε, πόσοι από τους πολιτικούς άνδρες σας, όσοι κυβέρνησαν ή κυβερνούν ή φιλοδοξούν να κυβερνήσουν τον ιστορικό αυτό τόπο, εμπνέονται από την Ορθόδοξη Πίστη; Πόσοι ζουν σαν πιστά της Εκκλησίας τέκνα; Πόσοι αποδεικνύονται πραγματικά ότι σκέπτονται και ενεργούν χριστιανικά; Να ένα παράδειγμα· είναι Κυριακή. Οι καμπάνες των ιερών ναών χτυπούν. Ο Κανάρης άκουγε τον ήχο τους και ηλεκτριζόταν ολόκληρος. Ευφραινόταν να βρίσκεται στον ιερό ναό. Τις ακούνε και σήμερα οι νεότεροι πολιτικοί μας και κανείς από αυτούς δεν εκκλησιάζεται τακτικά τις Κυριακές.

Εσείς, αγαπητοί αναγνώστες, όσοι κατοικείτε στις επαρχιακές πόλεις, ρίξτε ένα βλέμμα στους ιερούς ναούς του τόπου σας. Ο υπουργός, ο νομάρχης, οι ανώτεροι υπάλληλοι, επιθεωρητές εκπαίδευσης, καθηγητές και δάσκαλοι, εκτός από ελάχιστες τιμητικές εξαιρέσεις, όλοι λάμπουν με την απουσία τους. Ας εκκλησιάζεται ο … μικρός λαός. Ας εκκλησιάζονται τα γραΐδια. Αυτοί, τώρα, μεγάλοι, σπουδαίοι, άρχοντες λαού, θεωρούν υποτιμητικό να εκκλησιαστούν. Και μόνο κατά τις επίσημες εθνικές εορτές, όπως είναι η 25η Μαρτίου, θα πλημμυρίσουν τον ιερό ναό. Τότε μόνο θυμούνται ότι έχουν Θρησκεία. Κανάρη! Ξύπνα να δεις τους επίσημους από τους απογόνους σου πώς θρησκεύουν.

Αυτή η επιδεικτική απουσία των επίσημων εκπροσώπων του Ελληνικού Κράτους από τους τόπους της δημόσιας λατρείας σκανδαλίζει τον ευσεβή λαό μας. Πόσες φορές την Κυριακή το πρωί πολίτες, πηγαίνοντας στους ιερούς ναούς της Ελλάδας για να προσευχηθούν, δεν είδαν δημόσιους υπαλλήλους, που κατέχουν μάλιστα ανώτατες θέσεις, να κάνουν τον περίπατό τους επιδεικτικότατα στις κεντρικές πλατείες των πόλεών τους, ενώ στον παρακείμενο ναό πλήθος λαού παρακολουθεί τη θεία Λειτουργία και το ιερό κήρυγμα;

Ω, υπουργοί και νομάρχες, αρχηγοί κομμάτων και βουλευτές, ναύαρχοι και στρατηγοί, καθηγητές και δάσκαλοι και όλοι γενικά οι δημόσιοι λειτουργοί της Ελλάδας! Η θέση σας την Κυριακή το πρωί δεν είναι στις πλατείες και τους δρόμους των πόλεών μας. Εκπροσωπείτε μια Ελλάδα, η οποία κατά τη μέγιστη πλειοψηφία του λαού της πιστεύει στη Θρησκεία των πατέρων. Με την ακλόνητη πίστη στη Θρησκεία αυτή ο μικρός αυτός λαός αναδείχτηκε μέγας, έζησε μέσα σε μεγάλες συμφορές και καταιγίδες, ανέπτυξε πολιτισμό, έστησε απαράμιλλα τρόπαια, έγραψε εποποιίες, για τις οποίες χρειάζονται ποιητές πινδαρικής και ομηρικής έμπνευσης για την εξύμνηση των κατορθωμάτων του. Πιστός είναι ο λαός μας και γι’ αυτό πιστοί πρέπει να είναι και οι γνήσιοι εκπρόσωποί του. Πιστοί πρέπει να είναι οι κυβερνήτες του λαού αυτού, δίνοντας πρώτοι το παράδειγμα της αφοσίωσης προς την Πατρίδα.

Διαφορετικά, το στασίδι του ιερού ναού των Αγίων Αποστόλων της Αθήνας με τη γαλανόλευκη ταινία θα παραμείνει δριμύς έλεγχος όλων εκείνων των Ελλήνων, οι οποίοι, διαδεχόμενοι τους ιερούς εκείνους ήρωες στις διάφορες δημόσιες θέσεις, δεν έχουν ούτε ένα μόριο της Χριστιανικής Πίστης των προγόνων τους.

Η Χριστιανική Ελλάδα έχει την αξίωση να κυβερνιέται από χριστιανούς κυβερνήτες, που κλείνουν στα στήθη τους τη θαυματουργή πίστη ενός Κανάρη!

(“ΕΘΝΙΚΑΙ ΕΠΕΤΕΙΟΙ” ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ, σελ. 77-153)

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ


(“ΕΘΝΙΚΑΙ ΕΠΕΤΕΙΟΙ” ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤINOY (3)

author Posted by: Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης on date Οκτ 15th, 2010 | filed Filed under: ΕΘΝΙΚAI ΕΠΕΤΕΙΟΙ, ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΑ

21 Μαΐου 1864

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ

  • Eun. Ion. NHS ist«Ω μάννα, αγκάλιασέ μας
  • μέσα στα φυλλοκάρδια σου κρύψε μας, φύλαξέ μας!
  • Μας φαίνεται σαν όνειρο! Μας φαίνεται ότι ο ξένος
  • μας τρώγει με το μάτι του αργά μετανιωμένος.
  • Πάρε μας, μάννα, σφίξε μας γλυκά στην αγκαλιά σου·
  • σήμερα την αγάπη σου κι αύριο τα παιδιά σου
  • θα σου γυρέψουν, μάννα μας, ένα σταυρό στον ώμο,
  • κομμάτι κρίθινο ψωμί και μακρυνόνε δρόμο».
  • (Αριστότελης Βαλαωρίτης)

Η ΕΝΩΣΗ ΔΩΡΟ;

Πού η δικαιοσύνη των μεγάλων;

Όλη η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε θλίψη. Σε εθνική θλίψη. Και πώς να μη θλίβεται κάθε Ελληνική ψυχή όταν βλέπει ότι ένα δίκαιο αίτημα της Ελλάδας, όπως είναι το αίτημα της αυτοδιάθεσης της μεγαλονήσου Κύπρου, αίτημα το οποίο κατοχυρώνει θεμελιώδης αρχή του Καταστατικού Χάρτη του Ο.Η.Ε., καταπατείται από τα μεγάλα κράτη, εκείνων τα οποία άλλοτε, σε στιγμές τραγικές για την ύπαρξή τους, έδιναν από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς την υπόσχεση ότι όλα τα δίκαια αιτήματα της μικρής μας Πατρίδας, που θυσιάζεται υπέρ της ελευθερίας, θα ικανοποιηθούν και ότι μια νέα Ελλάδα, ισχυρή και μεγάλη, αντάξια των αγώνων και των θυσιών της, θα εξέλθει από τον πόλεμο, Ελλάδα η οποία θα εναγκαλιστεί όλα τα αλύτρωτα παιδιά της; Αλλά δυστυχώς οι υποσχέσεις αυτές λησμονήθηκαν την επαύριον της λήξης του πολέμου και η Ελλάδα έγινε και πάλι το αντικείμενο αισχρής εκμετάλλευσης των ισχυρών, οι οποίοι, με σκοπό το δικό τους συμφέρον, έσπειραν το σπόρο της διαίρεσης των Ελλήνων και η Πατρίδα μας καταματωμένη από τα τραύματα του πολέμου κινδύνευσε να καταποντιστεί στο φοβερό κλύδωνα του εμφύλιου σπαραγμού. Έτσι αγωνιζόμενη η Ελλάδα για την υπόστασή της πλέον ως ανεξάρτητου κράτους δεν είχε τη δύναμη να διεκδικήσει τα δίκαιά της στα συνέδρια της ειρήνης! Πού ο λόγος του ισχυρού εκείνου πολιτικού ηγέτη, ο οποίος για να παρηγορήσει τον ηρωικώς αγωνιζόμενο Ελληνικό λαό έλεγε ότι, όταν στην αίθουσα των συνεδριάσεων του παγκόσμιου συνεδρίου της ειρήνης θα εισερχόταν ο αντιπρόσωπος της Ελλάδας, ο πρόεδρος θα χτυπούσε το καμπανάκι και θα έλεγε· «Κύριοι σύνεδροι, σηκωθείτε! Εισέρχεται η Ελλάδα η μεγαλομάρτυρας!»; Αλίμονο! Αντί επαίνων και εγκωμίων ποιες φρικτές ύβρεις και συκοφαντίες δεν άκουσε η Ελλάδα στα συνέδρια της ειρήνης! Η Ελλάδα κατηγορούμενη! Οι συμπάθειες των ισχυρών συμμάχων στράφηκαν προς τους εχθρούς μας, προς τους δημίους μας, προς εκείνους οι οποίοι ούτε σταγόνα αίματος δεν έχυσαν για τα ιδεώδη της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, για τα οποία, όπως διακήρυτταν οι μεγάλοι σύμμαχοί μας, γινόταν ο αγώνας. Η Ελλάδα για μια ακόμη φορά εισέπραξε το μισθό της ευπιστίας της στις υποσχέσεις των μεγάλων. Και πώς τώρα να μη λυπάται και να μην αγανακτεί, όταν βλέπει τα δίκαιά της να καταπατώνται και καμιά φωνή κάποιου ισχυρού συμμάχου να μην ακούγεται, που να υποστηρίζει ειλικρινά και ευθαρσώς το δίκαιο της μικρής αυτής χώρας;

Αλίμονο! Τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό της σκοπιμότητας και της ιδιοτέλειας. Και λοιπόν, πρέπει εμείς οι Έλληνες να απελπιστούμε;

Ακτίνες χαράς

Μέσα στο πυκνό νέφος της θλίψης και της μελαγχολίας που σκεπάζει τον ουρανό της Ελλάδας ήλθε να ρίξει ακτίνα χαράς και αισιοδοξίας μία επέτειος, την οποία γιορτάσαμε με μεγαλοπρέπεια. Είναι η εκατονταετηρίδα της απελευθέρωσης των Ιονίων νήσων.

Πόσο διδακτική και παρήγορη είναι η ιστορία της απελευθέρωσης των Επτανήσων! Αυτός που δεν άνοιξε ποτέ την ιστορία του τόπου μας ίσως να νομίζει ότι η απελευθέρωση των Ιονίων νήσων έγινε χωρίς κόπο. Ίσως να νομίζει ως αληθινό ότι τα Επτάνησα δόθηκαν ως δώρο της Αγγλίας στην Ελλάδα με την ενθρόνιση του βασιλιά Γεωργίου του Α΄. Αλλά όποιος μελετά την εθνική μας ιστορία θα δει ότι και η απελευθέρωση της Επτανήσου, όπως και κάθε άλλου τμήματος της Ελληνικής Πατρίδας, δεν προσφέρθηκε ως δώρο των μεγάλων μέσα σε χρυσό δίσκο, αλλά αυτή επιτεύχθηκε μετά από αγώνες και θυσίες.

Από την ένωση προηγήθηκαν αγώνες

Η Επτάνησος ποτέ δε θα ελευθερωνόταν, εάν δεν αγωνιζόταν. Η Ιστορία διδάσκει ότι μετά την κατάλυση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας τα Επτάνησα περιήλθαν οριστικά στους Ενετούς, οι οποίοι επί τέσσερις και πλέον αιώνες είχαν εγκαταστήσει εκεί το κράτος της ωμής βίας, το κράτος του Παπισμού, το οποίο απέβλεπε στην εξουθένωση της Ορθοδοξίας. Εκτός μιας ελάχιστης μειοψηφίας, η οποία αρνήθηκε την Ορθοδοξία και προσκολλήθηκε στο άρμα του Παπισμού για προσωπικά οφέλη και έγινε το προγεφύρωμα της Δύσης στην Ανατολή, όλος ο άλλος πληθυσμός έμεινε στερεός και αμετακίνητος στην πίστη των πατέρων του. Μετά τους Ενετούς ήλθαν οι Γάλλοι. Οι Γάλλοι έφτασαν στην Κέρκυρα, όταν το άστρο του Ναπολέοντα μεσουρανούσε στον ουρανό της Ευρώπης. Ο Ναπολέων δαπάνησε τεράστια ποσά για την οχύρωση του νησιού, το οποίο θεωρούσε κομβικό σημείο του Αδριατικού πελάγους. Οι Γάλλοι, διαπνεόμενοι από δημοκρατικές ιδέες, φέρθηκαν φιλάνθρωπα στο λαό. Φύτευσαν συμβολικά δένδρα ελευθερίας και ίδρυσαν την Ιόνιο Ακαδημία, η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί ως το πρώτο Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα. Η παραμονή των Γάλλων υπήρξε ολιγοχρόνια. Το Βατερλώ, στο οποίο, όπως είναι γνωστό, νικήθηκε κατά κράτος ο Ναπολέων, υπήρξε ο τάφος της Γαλλικής αυτοκρατορίας. Το Συνέδριο της Βιέννης, το οποίο συγκλήθηκε μετά τη συντριβή του Ναπολέοντα για να ρυθμίσει τις τύχες της Ευρώπης, δεν έτρεφε συμπάθεια προς τους υπόδουλους λαούς της Ανατολής. Ο Μέττερνιχ, μισέλληνας υπουργός των εξωτερικών της Αυστρίας, ήταν η κυρίαρχη μορφή του Συνεδρίου, η ψυχή της αποκαλούμενης Ιεράς, στην πραγματικότητα ανίερης, Συμμαχίας, της οποίας τα μέλη, μολονότι ονομάζονταν χριστιανικά, ανέλαβαν υπό την προστασία τους… Τούρκους. Δόγμα της Συμμαχίας η ακεραιότητα της αντίχριστης Οθωμανικής αυτοκρατορίας, η οποία καθημερινά σφαγίαζε τους χριστιανούς. Φοβόντουσαν οι χριστιανοί της Δύσης μήπως οι υπόδουλοι Ορθόδοξοι λαοί των Βαλκανίων αφυπνιστούν και διαλύσουν το κράτος του Ισλάμ… Όχι νίκη στην Ορθοδοξία αλλά στον Ισλαμισμό. Τι έγκλημα, τι αίσχος! Η Επτάνησος, χάρη στη διπλωματία της πονηρής Αλβιόνας, αφαιρέθηκε από τους Γάλλους και τέθηκε υπό την… προστασία της Αγγλικής αυτοκρατορίας. Η Αγγλία, κρύβοντας τους βαθύτερους σκοπούς της, έσπευσε να ιδρύσει το Ιόνιο λεγόμενο κράτος με πρωτεύουσα την Κέρκυρα. Στο κράτος αυτό εκτός των Επτανήσων συμπεριλήφθηκε και η απέναντι της Κέρκυρας ηπειρωτική λωρίδα, που περιλάμβανε την Πάργα. Ω η Πάργα! Αυτή θα διηγείται στους αιώνες των αιώνων το αίσχος της Αγγλίας. Διότι ολόκληρη η Πάργα πουλήθηκε στο αγριότερο θηρίο, τον Αλή Πασά, οι δε Πάργιοι δεν επιτράπηκε από τους Άγγλους να πάρουν μαζί τους τίποτε, εκτός μόνο από τη σκόνη των οστών των προγόνων τους… Ο Ιησούς στο πρόσωπο των Ορθόδοξων χριστιανών της Πάργας πουλήθηκε για μια ακόμη φορά αντί τριάκοντα αργυρίων. Ιούδας η Αγγλία. Αίσθημα φρίκης κατέλαβε τους υπόλοιπους κατοίκους του Ιονίου κράτους βλέποντας την αισχρή συμπεριφορά των νέων κατακτητών τους. Αποφάσισαν να αντιδράσουν εναντίον κάθε άμεσης ή έμμεσης ενέργειας των Άγγλων, η οποία σκοπό είχε να παύσει η Επτάνησος να ζει την Ελλάδα και την Ορθοδοξία. Οι Άγγλοι ενέτειναν τα μέτρα τους. Υποστήριξαν τους προδότες, καταδίωξαν τους ζηλωτές της πατρικής ευσέβειας, έδωσαν δύναμη στους εγγραφόμενους στις μασονικές στοές, που πρώτοι αυτοί ίδρυσαν στα Επτάνησα, κυκλοφόρησαν προπαγανδιστικά φυλλάδια υβριστικά της Ορθόδοξης πίστης, δίωξαν, εξόρισαν, φυλάκισαν, απαγχόνισαν και στη Λευκάδα και στην Κεφαλονιά και στην Κέρκυρα κήρυκες της πίστης και της ελευθερίας του Έθνους και όταν εξερράγη η Ελληνική Επανάσταση του 1821, επέτρεψαν στα πλοία των Τούρκων να προσεγγίσουν στα λιμάνια της Επτανήσου και να έχουν στα ιστία τους τα πτώματα των απαγχονιζόμενων Ελλήνων, για να βλέπουν οι Έλληνες της Επτανήσου και να τρομοκρατούνται.

Αλλά οι Επτανήσιοι δεν τρομοκρατήθηκαν. Φλογερότερος άναψε μέσα τους ο πόθος για την ελευθερία. Συμμετείχαν στα δεινά της ηπειρωτικής Ελλάδας. Από τα παράλια της Ζακύνθου άκουγαν τον κρότο των τουρκικών τηλεβόλων κατά της αθάνατης φρουράς του Μεσολογγίου και έκλαιγαν από ιερή συγκίνηση. Άνοιξαν την αγκαλιά τους και δέχθηκαν τα ράκη της εθνικής εκείνης εποποιίας. Μοίρασαν τον άρτο τους με χήρες και ορφανά και αίμα γενναίων νησιωτών συναναμίχθηκε με τα αίματα των αγωνιζόμενων αδελφών της ηπειρωτικής Ελλάδας. Δυστυχώς κατά την ίδρυση του ανεξάρτητου Κράτους της Ελλάδας (1830) η Επτάνησος δεν συμπεριλήφθηκε. Την κρατούσε στα ισχυρά του νύχια το Βρετανικό λιοντάρι. Αλλά ο λαός της Επτανήσου δεν ησύχασε. Το ηφαίστειο της πατριωτικής οργής διετηρείτο εν ενεργεία και πάντα εξέπεμπε τη λάβα του. Για την Αγγλία η Επτάνησος δεν ήταν αγελάδα που αρμεγόταν εύκολα και πλούτιζε το αγγλικό θησαυροφυλάκιο. Η Επτάνησος δημιουργούσε συνεχώς προβλήματα και προξενούσε πονοκεφάλους στους πολιτικούς του Λονδίνου. Η Αγγλική διπλωματία πολλά μεταχειρίστηκε μέσα για την ειρήνευση της Επτανήσου, και αυτό ακόμη το τέχνασμα της διχοτόμησης της Επτανήσου, δεχόμενη να αφήσει ελεύθερα τα άλλα νησιά εκτός από την Κέρκυρα, που ήταν αναγκαία για τη θαλασσοκρατορία της. «Αλλά όχι, απάντησαν τα άλλα νησιά. Δε θέλουμε ελευθερία χωρίς την Κέρκυρα». Τέλος επισκέφτηκε την Επτάνησο και ο πολύς Γλάδστων. Προσπάθησε κι αυτός να κατευνάσει την οργή. Υποσχόταν ότι η Αγγλία είναι πρόθυμη να κατασκευάσει λιμάνια, δρόμους, γέφυρες και ό, τι άλλο χρειάζονταν τα νησιά για την υλική ευημερία τους. Αλλά οι Επτανήσιοι, υψηλοί στο φρόνημα, απέρριψαν τις προτάσεις των Άγγλων και όλοι, άνδρες και γυναίκες, με μια φωνή απάντησαν ότι από την Αγγλία δε θέλουν τίποτε άλλο παρά την ένωση με τη μητέρα Ελλάδα. «Όσο αξίζει», είπαν, «ένας γυμνός βράχος ελεύθερος, δεν αξίζουν για μας όλοι οι θησαυροί του Λονδίνου». Αυτό το υψηλό φρόνημα για την Πατρίδα εξέφραζε στα ποιήματά του ο Επτανήσιος ποιητής Βαλαωρίτης, ο οποίος πλήρης πατριωτισμού χαιρέτισε την ελευθερία και την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα.

Ύστερα από τόσο σφοδρό πόθο, επίμονους αγώνες, θυσίες και αίματα ήλθε επιτέλους η ελευθερία. Όχι ως δώρο αλλά ως αμοιβή, ως στεφάνι, με το οποίο στεφανώνει η δικαιοσύνη του Θεού τους λαούς, οι οποίοι αγωνίζονται για την ελευθερία.

21 Μαΐου 1864. Ήταν η ιστορική ημέρα, κατά την οποία από το φρούριο της Κέρκυρας κατέβαζαν την Αγγλική σημαία και υψωνόταν μέσα σε απερίγραπτη χαρά και αγαλλίαση η Ελληνική σημαία. Την ημέρα εκείνη χαίρονταν οι ψυχές ζώντων και τεθνεώτων, όλων όσοι πόθησαν την ελευθερία και αγωνίστηκαν γι’ αυτήν. Χαιρόταν μαζί τους και η ψυχή του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, ο οποίος ιεραποστολικά είχε εργαστεί στα Επτάνησα, ιδίως στην Κεφαλονιά, και προ 100 περίπου ετών είχε προφητεύσει την απελευθέρωση των νησιών. Ιδού η θαυμαστή προφητεία του Αγίου·

«Θα ΄ρθουν οι κόκκινοι σκούφοι κι ύστερα οι Άγγλοι επί 54 χρόνια και κατόπιν θα γίνει Ρωμαίικο»(*).

____________________

(∗) «Κόκκινοι σκούφοι» ονομάζονται οι Γάλλοι στρατιώτες από το χρώμα των καλυμμάτων της κεφαλής κατά τους Ναπολεόντειους χρόνους. Η προφητεία αυτή εκπληρώθηκε καταπληκτι-κά. Διότι μετά τους Ενετούς στα Επτάνησα εγκαταστάθηκαν οι Γάλλοι και μετά την αναχώ-ρησή τους ήλθαν οι Άγγλοι, των οποίων η παραμονή διήρκεσε 54 χρόνια, δηλαδή όσα προφή-τευσε ο Άγιος. Το 1810 κατέλαβαν ουσιαστικά οι Άγγλοι τα Επτάνησα (εκτός της Κέρκυρας, η οποία παραδόθηκε το 1815 στον Κάμπελλ), και το 1864  τα παρέδωσαν στην Ελλάδα ( βλ. δικό μας βιβλίο «Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός», Αθήνα 1966, έκδοση γ ΄, σελ. 318).

Άξια της Ελλάδας τέκνα

Τα Επτάνησα κατά τη μακραίωνη ιστορία τους, ιστορία η οποία φτάνει μέχρι τα Ομηρικά χρόνια, γέννησε τέκνα που με τα έργα τους τίμησαν την Ελλάδα. Εάν τα ονόματα όλων εκείνων των Επτανησίων, οι οποίοι στα γράμματα, τις τέχνες, τις επιστήμες και τους διάφορους άλλους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας διέπρεψαν και κόσμησαν, σαν πολύτιμοι λίθοι, το περιδέραιο της Ελλάδας, επρόκειτο να χαραχτούν σε μαρμάρινες στήλες, ω, πόσες μαρμάρινες στήλες δε θα χρειάζονταν; Άνδρες υπέροχοι γεννήθηκαν. Από την Κέρκυρα δεν προέρχεται η ένδοξη εκείνη δυάδα των αχώριστων φίλων, των σοφών Ιεραρχών, οι οποίοι με τα συγγράμματά τους δίδαξαν και ωφέλησαν το υπόδουλο γένος και ονομάστηκαν διδάσκαλοί του και επέκτειναν μέχρι τη Ρωσία την ευεργετική τους επιρροή, υπηρετώντας τον εκεί ομόδοξο λαό σε εμπερίστατες επισκοπές και μητροπόλεις; Αυτοί είναι ο Ευγένιος Βούλγαρης και ο Νικηφόρος Θεοτόκης. Από την Κεφαλονιά δεν ανέτειλε ο λαμπρός εκείνος αστέρας της Ορθόδοξης Εκκλησίας, του οποίου το όνομα ως διάσημου εκκλησιαστικού ρήτορα ακούγεται μέχρι σήμερα; Και αυτός είναι ο Ηλίας Μηνιάτης. Από την Κέρκυρα δεν καταγόταν ο φιλόσοφος Πέτρος Βράιλας Αρμένης; Από τη Ζάκυνθο, το μυροβόλο αυτό νησί, δεν προέρχεται ο ποιητής Διονύσιος Σολωμός, του οποίου ο Ύμνος στην ελευθερία έγινε ο εθνικός μας ύμνος, ο οποίος, κάθε φορά που ακούγεται, συγκινεί κάθε ελληνική καρδιά; Η Κέρκυρα δεν μας έδωσε τον πρώτο εκείνο χριστιανό κυβερνήτη της Ελλάδας, τον αείμνηστο Ιωάννη Καποδίστρια;

Μετά την ένωση άνδρες Επτανήσιοι εμβριθείς στις γνώσεις, τολμηροί στις ιδέες, ρήτορες σπάνιοι, γνήσιοι πατριώτες, ακραιφνείς Ορθόδοξοι, δεν εισήλθαν ως βουλευτές στο Ελληνικό κοινοβούλιο και συντάραξαν τα λιμνάζοντα ύδατα; Οι αγορεύσεις των δύο Επτανήσιων αδελφών Ιακωβάτων στη Βουλή των Ελλήνων υπέρ της πίστεως έμειναν μνημειώδεις. Από αυτούς ο Γεώργιος Τυπάλδος Ιακωβάτος έπλεξε το εγκώμιο της Ορθοδοξίας, αδιαφορώντας για τις ειρωνείες και τα σκώμματα βουλευτών που δεν πίστευαν. «Φρονώ», βροντοφώνησε στο τέλος μιας αγορεύσεώς του, «ότι άμα δύσει ο ήλιος της Ορθοδοξίας δεν απομένει τίποτε άλλο παρά ότι συγκεντρωθήκαμε από τα 4 πέρατα της γης, άλλο τίποτα δεν περιμένουμε παρά μία αγέλη όπως αυτή περιγράφεται στον Ψαλμό που λέει «ὁ ἥλιος ἔθου σκότος καὶ ἐγένετο νύξ, ἐν αὐτῇ διελεύσονται πάντα τα θηρία τοῦ ἀγροῦ, σκύμνοι ὠρυόμενοι τοῦ ἁρπάσαι καὶ ζητῆσαι παρὰ τῷ Θεῷ βρῶσιν αὐτοῖς» (βλ. το δικό μας βιβλίο «Εθνικά προβλήματα», Αθήνα 1960, σελ. 320). Επτανήσιος δεν ήταν και ο διάσημος απολογητής του Χριστιανισμού Ιωάννης Σκαλτσούνης;

Κοσμάς Φλαμιάτος

Και αυτοί είναι οι γνωστότεροι Επτανήσιοι, των οποίων τη δράση περισσότερο ή λιγότερο τη γνωρίζουν πολλοί. Αλλά πόσοι είναι οι ήρωες της πίστεως και της πατρίδας, των οποίων τα ονόματα παραμένουν άγνωστα! Ανώνυμοι ήρωες! Υπάρχει μάλιστα ένας, ο οποίος, μολονότι όχι μόνο με τη γλώσσα και με τη γραφίδα αλλά και με το μαρτυρικό του θάνατο διεκήρυξε την Ορθοδοξία, αγωνίστηκε υπέρ πίστεως και πατρίδος, εντούτοις δεν έτυχε της πρέπουσας τιμής της οποίας ήταν άξιος. Και αυτός είναι ο Κοσμάς ο Φλαμιάτος. Απ’ όσο γνωρίζουμε, πουθενά στα Επτάνησα δεν υπάρχει άγαλμα, στήλη, εικόνα που υπενθυμίζει στους νεότερους το πρόσωπό του.

Γι’ αυτό κι εμείς για τον έξοχο αυτόν άνδρα, τον Κοσμά Φλαμιάτο, με την ευκαιρία της εκατονταετηρίδας της ένωσης των Ιονίων νήσων με τη μητέρα Ελλάδα, κρίνουμε σκόπιμο να χαράξουμε λίγες γραμμές, δίνοντας αφορμή σε εκλεκτούς λόγιους των Ιονίων νήσων να ερευνήσουν τα σχετικά με τον άνδρα αυτόν και από την έρευνά τους σε περιοδικά, βιβλία και αρχεία της εποχής να προέλθει βιογραφία, η οποία να αναπαριστά τη ζωή και τη δράση του άνδρα, τον οποίο εμείς θεωρούμε ως αντιπροσωπευτικό τύπο του Έλληνα Ορθόδοξου αγωνιστή, που αγωνίστηκε μέχρι θανάτου υπέρ της πατρώας πίστεως.

Εξ όσων μπορέσαμε να μάθουμε από την ανάγνωση κάποιων άρθρων που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά αλλά κυρίως από τη μελέτη των προλεγομένων στο βιβλίο των διδαχών του με τον τίτλο «Φωνὴ Ὀρθόδοξος καὶ σπουδαία περιεκτικὴ πολλῶν γνώσεων καὶ τὰ μέγιστα περίεργος εἰς ἀνακάλυψιν τῆς κατὰ τῶν Ὀρθοδόξων ἐπιβουλῆς», ο Κοσμάς Φλαμιάτος γεννήθηκε κατά τα τέλη του 18ου αιώνα στο χωριό Πουλάτα της επαρχίας Σάμης Κεφαλονιάς. Ήταν εγγράμματος. Η μόρφωσή του δεν ήταν μικρή. Τόσο τον εκτιμούσαν για τη μόρφωσή του, ώστε σ’ αυτόν έγινε πρόταση από τους Άγγλους να διοριστεί καθηγητής της Ιονίου Ακαδημίας, για την οποία έχουμε μιλήσει παραπάνω. Στη θέση αυτή ασφαλώς θα τον τιμούσαν και θα δοξαζόταν και θα είχε βίο άνετο, χωρίς περιπέτειες και διωγμούς. Αλλά ο Κοσμάς Φλαμιάτος δε δέχθηκε τη θέση του καθηγητή. Προτίμησε, όπως ο Μωυσής, να συγκακουχείται με το λαό του Θεού παρά να έχει τις τιμές και τις απολαύσεις του κόσμου. Ήθελε να εργαστεί ως ταπεινός δάσκαλος, ως λαϊκός ιεροκήρυκας και να περιοδεύει τις επαρχίες κηρύττοντας το λόγο του Θεού. Σκοπό του βίου του έθεσε τη διαλάληση και υπεράσπιση της Ορθόδοξης πίστεως. Και με πόσο θαυμαστό ζήλο εργάστηκε! Περιόδευε πόλεις και χωριά, κήρυττε, ήλεγχε το κακό, αποκάλυπτε τις πλεκτάνες των αιρετικών, στηλίτευε τις πλάνες, καυτηρίαζε τη Μασονία, η οποία δρούσε υπό την προστασία των Άγγλων, έγραψε πλήθος επιστολών προς τους χριστιανούς που ζητούσαν τη συμβουλή του, σύστησε την εταιρεία των Φιλορθοδόξων, έκανε συγκεντρώσεις ζηλωτών και κατήρτιζε τους χριστιανούς για αγώνες και μαρτύρια, προέτρεψε το μοναχό Χριστόφορο Παπουλάκο να εγκαταλείψει το μοναστήρι του και να εξέλθει σε περιοδεία κηρύγματος, του ενέπνευσε, όπως και σε άλλους εκλεκτούς κληρικούς και μοναχούς, ιεραποστολικά ιδεώδη… Η δράση του στα Επτάνησα προκάλεσε, όπως ήταν επόμενο, τη δυσαρέσκεια των Αγγλικών αρχών, οι οποίες πείστηκαν ότι ο Κοσμάς Φλαμιάτος, οσοδήποτε και αν πιεζόταν ποτέ δε θα μετέβαλε το φρόνημά του και γι’ αυτό τον εξόρισαν από τα Επτάνησα και εξόριστος ήλθε στην Πάτρα. Αλλά και εκεί δεν ανέκοψε την ιεραποστολική του δράση. Το αντίθετο την αύξησε. Πίστη του ήταν ότι η κραταιά Αγγλία επιβουλεύεται την Ορθόδοξη πίστη, την οποία ήθελε να εξαφανίσει από προσώπου γης. Φοβερό μάλιστα όπλο της επιβουλής κατά της πίστεως θεωρούσε τη Μασονία. Βάλλοντας εναντίον της με καταιγιστικά πυρά, όπως και εναντίον όπου καταπατούσε τον ηθικό Νόμο, προκάλεσε την ανησυχία των κρατούντων. Κατόπιν ραδιουργιών ο Φλαμιάτος μαζί με άλλους 150 κληρικούς και λαϊκούς ρίχτηκαν στις φυλακές, από τις οποίες αυτός δε βγήκε πια. Πέθανε στις φυλακές πριν φτάσει η ημέρα της δίκης του. Διαδόθηκε έντονα τότε στην πόλη της Πάτρας ότι ο Κοσμάς Φλαμιάτος δεν πέθανε με φυσικό θάνατο αλλά απεβίωσε κατόπιν δραστικού δηλητηρίου, το οποίο έδωσαν οι Άγγλοι για να εξοντώσουν το δεινό κατήγορο των εγκλημάτων της Αγγλικής αυτοκρατορίας. Λίγες ημέρες πριν το θάνατό του, που συνέβη στις φυλακές της Πάτρας την 9η Ιουνίου 1852, εκάρη μοναχός δια χειρός του αείμνηστου ιερομονάχου Ιγνατίου Λαμπρόπουλου, τον οποίο, όπως και τον Παπουλάκο, είχε προτρέψει σε ιεραποστολική δράση.

Ο Κοσμάς Φλαμιάτος, ο οποίος έτσι έζησε, έδρασε και πέθανε, πρέπει να λογίζεται ως εθνομάρτυρας και ιερομάρτυρας, γενναίος στρατιώτης και πρόμαχος της Ορθόδοξης πίστεως. «Ἐξήνθησεν ὡς εὐωδέστατον ῥόδον ἐν μέσῳ ἀκανθῶν», όπως σημειώνει στον πρόλογο του βιβλίου του Κοσμά με τον τίτλο «Φωνὴ Ὀρθόδοξος» ο εκδότης. Θα έπρεπε να είχε ανακηρυχθεί άγιος και να καταταχτεί μεταξύ των νεομαρτύρων της Φυλής μας. Οι συμπατριώτες του Κεφαλλήνιοι ας φροντίσουν να γίνει το συντομότερο η ανακήρυξη του Κοσμά Φλαμιάτου ως αγίου.

Ιδέες του Κοσμά Φλαμιάτου

Από το σύγγραμμά του, που μνημονεύσαμε ανωτέρω, θα δημοσιεύσουμε εδώ ορισμένες περικοπές, για να δουν οι φίλοι αναγνώστες της «Σπίθας» με πόση οξυδέρκεια ο αοίδιμος διέκρινε τους ύπουλους εχθρούς, με πόση ταπεινότητα σκέψης ήλεγξε τις πλάνες τους και με πόσο θάρρος στηλίτευσε την Αγγλική υποκρισία, όπως και κάθε άλλο κακό από οπουδήποτε και αν προερχόταν.

1. Άγγλοι αρμοστές

Ο Κοσμάς Φλαμιάτος ελέγχει την κακία των Άγγλων αρμοστών των Επτανήσων, οι οποίοι υποκρίνονταν το φίλο και προστάτη του λαού και κήρυτταν και διέδιδαν τις φιλελεύθερες ιδέες αλλά στην πραγματικότητα αποδεικνύονταν περισσότερο βάναυσοι από τους τυράννους και οι φοβεροί επίβουλοι των ιερών και των οσίων της Ορθόδοξης Ελληνικής Πατρίδας.

«Εκείνοι οι Αρμοστές, οι οποίοι ακολουθούν από την αρχή συστηματικά μια τέτοια επέμβαση, αυθαιρεσία, διωγμό και επιβουλή, σε όλα τα θεία και ιερά της θρησκείας, του προστατευόμενου λαού, τα οποία κανένας διώκτης στους αιώνες και τύραννος δεν επινόησε, για να πραγματοποιήσει. Εκείνοι οι Αρμοστές, οι οποίοι ενώπιον αυτών και ενώπιον κάθε άλλου Άγγλου, Μητροπολίτες, Επίσκοποι, Ιερείς, Νομοθέτες, Βουλευτές και χωροφύλακες φαίνονται της ίδιας αξίας και ως άχυρα καταπατούνται. Εκείνοι οι Αρμοστές, οι οποίοι πολλές φορές για απλή υποψία θανάτωσαν ιερείς με ελεεινό και τραγικό θάνατο, άλλους ξύρισαν και έδειραν επίσημα στην αγορά. Εκείνοι οι Αρμοστές, στων οποίων την αυθαιρεσία κρέμεται η ιδιοκτησία, η ελευθερία των πράξεων και των λόγων και η ζωή, οι οποίοι πολλές φορές για απλή υποψία ή για απλό λόγο που ψιθυρίζουν οι πολίτες, συλλαμβάνουν τη νύχτα, φυλακίζουν και εξορίζουν άνθρωπο οποιασδήποτε τάξης».

2. Η αγωγή των νέων

Η Αγγλική πολιτική είχε ιδρύσει στην Κέρκυρα ανώτερο σχολείο, το καλούμενο Σεμινάριο, για τη μόρφωση νέων που προορίζονταν για θέσεις διοικητικές στο κράτος των Ιονίων νήσων. Αλλά στο σχολείο αυτό των Άγγλων με ύπουλη διδασκαλία υπονομευόταν η Ορθοδοξία. Το ίδιο συνέβαινε και σε κάθε άλλο σχολείο που διηύθυναν τα όργανα του Άγγλου Αρμοστή. Τα σχολεία αυτά αναδείχθηκαν φυτώρια Μασονικών στοών. Ιδού πώς ο Φλαμιάτος αποκαλύπτει τη φθοροποιό επίδραση στους Ορθόδοξους νέους του Σεμιναρίου και των υπόλοιπων σχολείων·

«Έβλεπε κάποιος στην αρχή νέους, πολύ ηθικούς, αφοσιωμένους στην Ορθοδοξία και ζηλωτές υπέρ αυτής και μόλις εισέρχονταν σ’ αυτό το Σεμινάριο ως μαθητές, μετά από μία ή δύο εβδομάδες, φαινόταν σ’ αυτούς μια φρικτή και τρομερή αλλοίωση στο δόλο, στην υποκρισία, σε όλη την αθρόα σήψη της διαφθοράς, της πλάνης και κάθε άλλης κακίας. Χιλιάδες νέοι, από την αρχή μέχρι τώρα, μαθήτευσαν σ’ αυτό και δεν φάνηκε ούτε σε έναν και μόνο η εξαίρεση, να μη ναυαγήσει δηλαδή σε όλα αυτά τα είδη της πλάνης και της κακίας. Διαθρυλείται σε όλο τον ακόμη Ορθόδοξο λαό των Επτανήσων γενική φήμη ότι όλοι αυτοί οι μαθητές, μετά τον καταρτισμό τους στην πλάνη και στη συνωμοσία κατά της Ορθοδοξίας, σφραγίζονται μία μυστική σφραγίδα σε ένα μέρος του σώματος, την οποίοι κάποιοι επιβεβαίωσαν με όρκο ότι την είδαν σ’ αυτούς και για την οποία πολλές φορές ο λαός στηλιτεύει αυτούς κατά πρόσωπο. Διαθρυλείται λόγος κοινός ότι από τους μαθητές αυτού του σχολείου συγκροτείται ο 25ος βαθμός της μυστικής εταιρείας, από τον οποίο απαρτίζεται η συνωμοσία κατά του μοναχικού βίου και εναντίον όλου του ορθόδοξου κλήρου».

3. Δόλιοι τρόποι ψευδοδιδασκάλων

«Κοντά σε όσους άλλους πολλούς και ποικίλους τρόπους μετέρχονται οι ψευδοδιδάσκαλοι της απαίσιας και φρικτής εποχής, σύμφωνα με τη μυστική και έμμεση εισήγηση της επιβουλής, για την πτώση όλης της Ορθόδοξης νεολαίας, θεωρούνται και οι ακόλουθοι:

… Ο ολεθριότερος και δολιότερος τρόπος από όλους τους άλλους, με τον οποίο καταφέρνουν εύστοχα και ανύποπτα την πτώση των μαθητών σε όλα τα λεγόμενα Σεμινάρια ή Πανεπιστήμια είναι ο ακόλουθος. Όλος, δηλαδή, ο αγώνας και το έργο των ψευδοδιδασκάλων είναι να λένε επανειλημμένα, συστηματικά και διδακτικά τις όσες φρικτές βλασφημίες εκφέρουν και λένε οι Θεϊστές, οι άθεοι και οι Λούθηροι – Καλβίνοι, κατά της Ορθόδοξης πίστης, με το πρόσχημα ότι πρόκειται να φέρουν έπειτα την αναίρεσή τους. Η απολογία όμως υπέρ της πίστεως, προς αναίρεση των όσων μεγάλων και πολλών βλασφημιών άκουσαν οι μαθητές, ποτέ σχεδόν δε γίνεται με διάφορες προφάσεις και εάν κάποια φορά πει κανείς κάτι λίγο σχετικά με αυτό, η απολογία γίνεται σύντομα, ασύστατα, εμπαικτικά, όχι προς οικοδομή αλλά για περισσότερο σκανδαλισμό. Αυτούς και άλλους πολλούς και ποικίλους τρόπους μετέρχονται οι καθηγητές της τωρινής εποχής, της ορθόδοξης νεολαίας».

4. Προφητεία περί των ολέθριων αποτελεσμάτων της άθεης παιδείας

Ορθώς ο Κοσμάς Φλαμιάτος διέγνωσε ότι το κυριότερο αίτιο της βαθμιαίας διάβρωσης της ηθικής και της πίστεως των Ελλήνων είναι η κάκιστη αγωγή των ελληνοπαίδων μέσα από τέτοια σχολεία. Τα όσα λέει για τα αποτελέσματα τα οποία θα έχουν στο μέλλον τα σχολεία αυτά είναι όντως προφητικά. Τα αποτελέσματα τα βλέπει κανείς σήμερα.

«Το σχέδιο και σκοπός αυτός των τωρινών σχολείων ανακαλύφτηκε προ πολλού και αναγνωρίστηκε πραγματικά, γι’ αυτό και περιθρυλείται με πολλή οδύνη και λύπη από όλους τους ομογενείς και ορθόδοξους.

Αλλά τι πρώτο και τι τελευταίο να πει κανείς γι’ αυτό το μέγιστο και σπουδαιότατο αντικείμενο, για του οποίου την πλήρη έκθεση δεν αρκούν βιβλία πολλά και μεγάλα; Αυτό μόνο λέω, πρώτα ότι, και αν δινόταν κατά θεία ευδοκία ήδη μία πρόβλεψη και κηδεμονία φρόνιμη και πατρική, για να διορθωθούν τα πράγματα σε όλα τα κράτη που τα επιβουλεύονται και πολύ περισσότερο στα ορθόδοξα και προ πάντων σ’ αυτά της Ελλάδας και της Ανατολής, η διόρθωση αποβαίνει πολύ δύσκολη τόσο εξαιτίας της βαθύτατης υποκρισίας που επικρατεί συστηματικά αναφορικά με τον προσηλυτισμό όσων μας επιβουλεύονται όσο και γιατί η νόθευση σ’ αυτούς που θεωρούνται λογικοί και πεπαιδευμένοι κατάντησε τόσο γενική, ώστε σπανιότατα σήμερα υπάρχουν υγειόφρονες, ορθόδοξοι και ειλικρινείς, καθηγητές και δάσκαλοι· δεύτερον διότι, εάν διαρκέσει ακόμη λίγο αυτό το απαισιότατο και σατανικό σύστημα των σχολείων, αυτό και μόνο αρκεί για να φέρει το γενικό ναυάγιο της Εκκλησίας και την ολοκληρωτική πτώση και καταστροφή στα ορθόδοξα κράτη».

5. Η πολιτική νομοθεσία συνεργός στην αποστασία από το Θεό

«Προκαλείται μέγιστη φρίκη και λύπη σε οποιονδήποτε συνετό άνθρωπο εξετάσει και παρατηρήσει σε βάθος και με ακρίβεια τα όσα συμβαίνουν στα Επτάνησα και στο βασίλειο της Ελλάδας, τα οποία είναι όμοια σε όλα και απαράλλακτα και ενεργούνται περισσότερο ή λιγότερο σε όλη την Ανατολή και σε όλα τα υπόλοιπα ορθόδοξα κράτη. Δεν εννοώ τα αμιγώς Εκκλησιαστικά και όσα φρικώδη σχετίζονται με την ανατροφή και τη μόρφωση της νεολαίας αλλά αυτή την ίδια την πολιτική νομοθεσία, της οποίας το όλο πνεύμα και ο σκοπός τείνει δολίως και πολυτρόπως να σβήσει το πνεύμα της θρησκείας με τα σκάνδαλα, τη διάδοση της πλάνης και της διαφθοράς, τα εμφύλια σχίσματα, την ανεπαίσθητη και ολοένα κλιμακούμενη απονέκρωση της γεωργίας, της κτηνοτροφίας, της βιομηχανίας, της ναυτιλίας και του εμπορίου, με τη γενική ένδεια και φτώχεια και τα παραπλήσια προς αυτά. Πάνω σ’ αυτό το θέμα ο λόγος αποβαίνει πολύ εκτεταμένος και παραλείπω το έργο σε άλλους, εκτός από λίγα ως μικρή νύξη, τα οποία είναι τα ακόλουθα:

… Στα Επτάνησα και στο βασίλειο της Ελλάδας ορίζονται δια νόμου τόσο φρικτοί, πυκνοί και αλλεπάλληλοι όρκοι όσοι δεν αναφάνηκαν ποτέ σε άλλο χριστιανικό κράτος.

… Εξαιτίας αυτού όλοι οι σοφοί νομοθέτες, όσων οι σκοποί αποβλέπουν στην κοινή ευδαιμονία του λαού, σπανιότατα και σε πολύ σπουδαίες και μεγάλες περιστάσεις απαιτούν δια νόμου τους όρκους. Το Ευαγγέλιο όμως απαγορεύει απολύτως οποιονδήποτε όρκο και γι’ αυτό όσες φορές γίνεται όρκος, γίνεται συγχρόνως και η αποστασία από το Ευαγγέλιο. Γι’ αυτό κατά το πέρασμα των αιώνων σε όλους τους ορθόδοξους λαούς της Ανατολής σπανιότατα δινόταν όρκος και όσες φορές συνέβαινε αυτό προκαλούσε γενική φρίκη και λύπη στο λαό, επειδή θεωρούσε αυτή την πράξη σαν ένα είδος άρνησης της πίστης».

6. Μίσος κατά της αισχρής πολιτικής της Αγγλίας

«Όσο μίσος, αποστροφή και στηλίτευση απαιτείται κατά του νοητού Σατανά, τα ίδια απαιτούνται να έχουν και οι Ορθόδοξοι Έλληνες κατά του αισθητού Σατανά, ο οποίος είναι η πολιτική της Αγγλίας, επειδή ποτέ άλλοτε ένα έθνος που το επιβουλεύονται και το πολεμούν δεν είχε τέτοιο δολιότατο, ολέθριο και αδιάλλακτο εχθρό, όπως είναι η πολιτική εναντίον όλων των Ορθοδόξων και μάλιστα κατά των Ελλήνων».

7. Η προκοπή της Εκκλησίας

Κατά την ορθή κρίση του Φλαμιάτου η προκοπή της Εκκλησίας εξαρτάται από την εκλογή καλών ποιμένων, ενάρετων ιεραρχών και πιστών. Αντίθετα η χειροτονία φαύλων υποκειμένων είναι συμφορά μέγιστη στην Εκκλησία, ρίζα όλων των κακών.

«Η ασφάλεια του σώματος της Εκκλησίας και ο καταρτισμός του και η προκοπή εξαρτάται από το παρακάτω έργο. Όταν δηλαδή η ψήφος, η χειροτονία της ιεραρχίας, όλων δηλαδή των Επισκόπων, γίνεται σε εκείνους που ανέβηκαν στο βαθμό της τελειότητας, που σημαίνει στο βαθμό του υιού, των δε πρεσβυτέρων και ιερέων σε όσους ανέβηκαν στο βαθμό του φίλου. Από αυτή την εκλογή, την ψήφο και τη χειροτονία των Επισκόπων εξαρτάται όλη η ασφάλεια και η προκοπή όλης εν γένει της Εκκλησίας και επομένως η ασφάλεια, η ειρήνη και η ευδαιμονία όλου του κόσμου. Επαναλαμβάνω ότι το σπουδαιότατο όλων των άλλων, το πιο θείο και αναγκαίο έργο της Εκκλησίας, από το οποίο εξαρτάται η κοινή σωτηρία ή προέρχεται ο κίνδυνος σε όλο τον κόσμο είναι η ψήφος και η χειροτονία της ιεραρχίας. Εάν η εκλογή της και η χειροτονία γίνεται σε άνδρες αγίου και Αποστολικού βίου, οι οποίοι ανέβηκαν στο βαθμό του υιού, όπως απαιτεί η τάξη και το καθήκον, χαίρεται και πανηγυρίζει ο ουρανός και η γη για τους γενικούς, μεγάλους και σωτήριους καρπούς που θα προκύψουν από αυτή. Εάν όμως απεναντίας δεν γίνεται η εκλογή και η χειροτονία σε τέτοιους ανθρώπους αλλά σε ορισμένους κατώτερου βαθμού ή, κάτι που είναι το πιο απαίσιο και ολέθριο από όλα, σε ανθρώπους σαρκικούς και κοσμικούς, φρίττουν και τρέμουν και αυτά τα στοιχεία της φύσης για τα φρικτά, παγκόσμια και μεγάλα δεινά που θα συμβούν. Επειδή από αυτό δεν επιτυγχάνεται ούτε η ασφάλεια από τις προσβολές της ανομίας και της πλάνης στο σώμα της Εκκλησίας ούτε η προκοπή της στα θεία και ιερά πράγματα».

8. Μέτρα κατά της επιβουλής

Ο Φλαμιάτος δεν αρκείται μόνο στον έλεγχο του κακού, στη στηλίτευση της πλάνης και της ασέβειας αλλά προτείνει σειρά μέτρων, με τα οποία θα αποκρουστεί η επιβουλή κατά του Γένους και θα νικήσει και θα θριαμβεύσει και πάλι η Ορθοδοξία. Ένα μάλιστα από τα μέτρα που υποδεικνύει είναι η ένωση όλων των Ορθοδόξων.

«Η κοινή ένωση των ορθοδόξων και η ορθή και ειλικρινής ομόνοιά τους. Απ’ όλα όσα είναι αναγκαία αυτό είναι πρώτο, η διατήρηση της ορθόδοξης θρησκείας και δεύτερο η όσο το δυνατό μεγαλόφωνη και αδιάλειπτη στηλίτευση των ραδιουργιών και των σατανικών και ολεθριότατων σκοπών αυτής της επιβουλής».

Αγαπητοί μας αναγνώστες! Αυτές ήταν οι κυριότερες ιδέες τις οποίες κήρυττε και υπέρ των οποίων θυσιάστηκε ο Κοσμάς Φλαμιάτος, ο αντιπροσωπευτικός αυτός τύπος των αγνών πατριωτών της Επτανήσου, οι οποίοι αγωνίστηκαν υπέρ της ενώσεως των νησιών με τη μητέρα Ελλάδα. Αντί επιλόγου αναδημοσιεύουμε εδώ κάποιες περικοπές της κατανυκτικής προσευχής, με την οποία κατακλείνει το βιβλίο του ο αοίδιμος άνδρας. Στην προσευχή αυτή βλέπει κανείς την καρδιά του Φλαμιάτου να πάλλει από πίστη και αγάπη.

«Θεὲ Πανάγιε, Πανάγαθε, Πάνσοφε, Παντοδύναμε, ὁ Πατήρ, ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ὁ εἷς καὶ μόνος ἀληθινὸς Θεός, ὁ Ποιητὴς καὶ Δημιουργὸς πάσης νοητῆς τε καὶ αἰσθητῆς κτίσεως… Σοὶ καὶ ἡμεὶς λατρεύομεν, Σὲ προσκυνοῦμεν καὶ Σὲ δοξάζομεν, ὅτι Σοὶ μόνῳ πρέπει ἡ λατρεία, Σοὶ πρέπει πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνησις εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν…».

«Εὐλογημένον εἴη καὶ δεδοξασμένον τὸ φοβερὸν καὶ θεῖόν Σου ὄνομα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν…».

«Ἡμάρτομεν μετὰ τῶν ἐπὶ γῆς Πατέρων ἡμῶν, ἠνομήσαμεν καὶ ἠδικήσαμεν ἐνώπιόν Σου, διὸ καὶ παρέδωκας αὐτοὺς ἐν ὀργῇ Σου εἰς χεῖρας καὶ ὑπὸ ζυγῶν ἀλλοφύλων… Σὺ Πάτερ, Θεὲ Παντοδύναμε, Κύριε τοῦ Οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, οἶδας ταῦτα καὶ τὰ παραπλήσια τούτοις, καὶ Σὺ γινώσκεις τὴν κατὰ πάντα ἡμῶν ἀσθένειαν καὶ ἀπειροκακίαν, οἵτινές ἐσμεν ὡς βρέφη γαλακτοτροφούμενα, περιστοιχούμενα δὲ καὶ ἐπιβουλευόμενα ὑπὸ τοιούτων πονηρῶν, δολίων καὶ ἀδιαλλάκτων ἐχθρῶν, καὶ Σοῦ δεόμεθα, ἐπίσκεψαι ἡμᾶς ἐν ἐλέει καὶ οἰκτιρμοῖς καὶ ματαίωσον αὐτῶν τὰς βουλάς. Ὁ Θεός μου θοῦ αὐτοὺς τοὺς ἐχθρούς Σου, ὡς τροχόν, ὡς καλάμην κατὰ πρόσωπον ἀνέμου· ὡσεὶ πῦρ ὃ διαφλέξει δρυμόν, ὡσεὶ φλὸξ κατακαύσει ὄρη οὕτω καταδίωξον αὐτοὺς ἐν τῇ καταιγίδι σου καὶ ἐν τῇ ὀργῇ Σου συντάραξον αὐτούς. Πλήρωσον τὰ πρόσωπα αὐτῶν ἀτιμίας, καὶ εὐδόκησον ἵνα ζητήσωσι τὸ ὄνομά Σου, διὰ τῆς αὐτῶν ἐπιστροφῆς πρὸς τὴν ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν Σου. Σῶσον δὲ τὸν ὀρθόδοξον ἐκλεκτὸν λαόν Σου, καὶ ἀπάλλαξον αὐτὸν ἐκ τῆς ἐπιβουλῆς τοῦ ἐχθροῦ καὶ ἐκ παντὸς κινδύνου πνευματικοῦ καὶ σωματικοῦ ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός Σου καὶ διὰ πρεσβειῶν καὶ ἱκεσιῶν τῆς πανυπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ ἐπουρανίων δυνάμεων καὶ πάντων τῶν ἀπ’ αἰῶνος Ἁγίων Σου. Ἀμήν. Γένοιτο!».

1904: ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ

Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΜΑΣ

Δημοσιεύτηκε στο υπ’ αρίθμ. 75/1947 φύλλο του περιοδικού «Χριστιανική Σπίθα»

ΕΘΝ. ΜΑΚ. ΑΓΩΝ istΌλα στη Μακεδονία φωνάζουν ότι η Μακεδονία από αρχαιοτάτων χρόνων συνδέεται άρρηκτα με την Ελληνική Πατρίδα. Ο Στράβωνας, ο πατέρας της Γεωγραφίας, πριν από δύο χιλιάδες περίπου χρόνια, βασιζόμενος σε πλήθος μαρτυριών και παρατηρήσεων, με τρόπο αναμφισβήτητο διεκήρυξε στον κόσμο ότι η Μακεδονία είναι Ελληνική. «Ἔστιν οὖν Ἑλλὰς καὶ ἡ Μακεδονία». Ορθώς ειπώθηκε ότι «τα δημοτικά τραγούδια της Μακεδονίας, τα παραμύθια της, οι παροιμίες της, τα νανουρίσματά της, τα λαχταρίσματα, τα ήθη και τα έθιμά της, οι ευχές της, τα μοιρολόγια της, τα αινίγματα και οι μύθοι της και οι συμβολισμοί της, όλες οι παραδόσεις της, γενικώς όλα απηχούν γνήσιο Ελληνικό βίο και μαρτυρούν ότι η Μακεδονία και εν μέσω των θλιβερότερων περιπετειών και φρικτότερων μαρτυρίων ουδέποτε λησμόνησε τη μητέρα Ελλάδα».

Όλα στη Μακεδονία φωνάζουν Ελλάδα. Και αυτή ακόμη η ενδυμασία του Μακεδόνα έχει την εθνική της παράδοση σχετιζόμενη με την αναγέννηση του Γένους. Όσοι παρατηρούν προσεκτικά την εθνική ενδυμασία των Μακεδόνων και μάλιστα όσων κατοικούν στο βορειοδυτικό τμήμα της Μακεδονίας βλέπουν ότι η ενδυμασία αυτή φέρει τρία χρώματα, το λευκό στη φουστανέλα, το κόκκινο στο γιλέκο και το μαύρο στο κοντούσι.

Τα τρία αυτά χρώματα, με τα οποία ο Μακεδόνας επί αιώνες βάφει την εθνική του στολή ως σύμβολα έχουν τη σημασία τους, υπενθύμιζαν και υπενθυμίζουν το ηθικό μεγαλείο της ψυχής του Έλληνα Μακεδόνας, ο οποίος ως φωτεινό μετέωρο έλαμπε και λάμπει στο Ελληνισμό. Για τη σημασία των χρωμάτων της εθνικής στολής του Μακεδόνα θα ασχοληθεί σύντομα το παρόν άρθρο.

Το λευκό

Το χρώμα αυτό της φουστανέλας, όπως λένε, παριστάνει την αγνότητα της ψυχής του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, του τελευταίου αυτοκράτορα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, της οποίας εκλεκτό τμήμα ήταν η Μακεδονία. Παριστάνει γενικότερα την αγνότητα της ψυχής του Μακεδόνα. Κυρίως υπενθυμίζει από χριστιανική άποψη το περίφημο χωρίο του 50ου ψαλμού· «Πλυνεῖς με καὶ ὑπὲρ χιόνα λευκανθήσομαι». Δηλαδή· Κύριε, είμαι ψυχικώς ακάθαρτος. Μετανοώ. Πιστεύω. Πλύνε με και η ψυχή μου θα γίνει λευκή, λευκότερη του χιονιού, που σκεπάζει αιωνίως την κορυφή του Ολύμπου. Η Μακεδονία πρώτη από όλες τις χώρες της Ευρώπης άκουσε το κήρυγμα του Θεανθρώπου και πίστευσε και βαπτίστηκε στην κολυμβήθρα του Χριστιανισμού. Ο μικρός ποταμός που βρίσκεται κοντά στην αρχαία πόλη των Φιλίππων, όπου βαπτίστηκε από τον Παύλο η Λυδία, η πρώτη Ευρωπαία χριστιανή, ονομάζεται έκτοτε ο μικρός Ιορδάνης της Ευρώπης. Η Μακεδονία έγινε ενθουσιώδης λάτρης του Εσταυρωμένου, απέβαλε τον ειδωλολατρικό μανδύα και ντύθηκε το φωτεινά ιμάτια της χριστιανικής αρετής, σύμφωνα προς το «Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε».

Η Μακεδονία περιβλήθηκε το Χριστιανισμό. Οι χριστιανοί Μακεδόνες, όπως αυτοί της πόλεως των Φιλίππων και της Θεσσαλονίκης, κατά τους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού φημίζονταν για τις χριστιανικές τους αρετές, οι οποίες έδωσαν το δικαίωμα στον απόστολο Παύλο να χαίρεται, να καυχάται εν Κυρίω και να γράφει ότι η φήμη των καλών έργων των χριστιανών Μακεδόνων εξήλθε από τα όρια της Μακεδονίας και τη διαλαλούσε όλος ο χριστιανικός κόσμος. Η Μακεδονική γη ευωδίαζε από χριστιανοσύνη. Οι κάτοικοί της είχαν φόβο Θεού και απέφευγαν αμαρτήματα που προκαλούν τη φρίκη. Μέχρι πριν 60 χρόνια, προτού ο αθεϊσμός ρίξει τους σατανικούς του σπόρους και στα ευλογημένα αυτά χώματα της Μακεδονίας, η βλασφημία, για να αναφέρουμε ένα και μόνο αμάρτημα που σήμερα έχει τόση διάδοση, δεν ακουγόταν σε όλη τη Μακεδονία. Ο Μακεδόνας δε βλασφημούσε το Θεό και εάν άκουγε ποτέ κανένα να βλασφημεί, αγανακτούσε και απέφευγε πλέον να τον συναναστρέφεται. Ήταν καθαρός από τη βλασφημία, όπως ήταν καθαρός και από άλλα φρικτά εγκλήματα και αμαρτήματα. Για τους χριστιανούς της Μακεδονίας θα μπορούσε να λεχθεί ό, τι γράφει η Αποκάλυψη για τις πιστές και αφοσιωμένες στον Κύριο ψυχές, οι οποίες, αν και ζούσαν εν μέσω ειδωλολατρικού κόσμου, δεν μόλυναν τα ιμάτιά τους και γι’ αυτό θ’ αξιωθούν να περπατήσουν μαζί με τον Ιησού Χριστό, ντυμένοι με λευκή στολή, διότι είναι άξιοι (Αποκ. 3, 4).

Καθαρή διατηρήθηκε η ψυχή του γνήσιου Χριστιανού Έλληνα Μακεδόνα από καθετί το οποίο ερχόταν να μολύνει τη χριστιανική και εθνική του συνείδηση. Το λευκό χρώμα της φουστανέλας του ήταν καθημερινό κήρυγμα, το οποίο φώναζε· «Έλληνα Μακεδόνα! Πίστεψες στο Χριστό; Βαπτίστηκες στο όνομα της Αγίας Τριάδας; Φύλαξε την καρδιά σου καθαρή. Κοίταξε τις κορυφές των Μακεδονικών βουνών, οι οποίες είναι λευκές. Γίνει και συ λευκός σαν το χιόνι…».

Αλλά για να διατηρήσει την καθαριότητά του και να σώσει την ψυχή του, το φρόνημά του, τη χριστιανική και εθνική του ιδεολογία, ο Μακεδόνας υπέστη φρικτούς διωγμούς και το αίμα του έρρευσε άφθονο. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο στην εθνική του ενδυμασία βλέπουμε εκτός από το λευκό χρώμα και το κόκκινο.

Το κόκκινο

Το χρώμα αυτό παριστάνει το αίμα που χύθηκε σαν Αλιάκμονας για να ποτίσει τη Μακεδονική γη. Επί αιώνες η Μακεδονία διήλθε δια πυρός και σιδήρου. Δεν υπάρχει σελίδα της ιστορίας της πολύπαθης αυτής χώρας που να μην είναι βαμμένη με αίμα, με το αίμα των ηρωικών της τέκνων. Ήλθαν εποχές, κατά τις οποίες οι κάμποι και τα βουνά της Μακεδονίας κατακλύστηκαν από κύματα βαρβάρων, οι οποίοι αγωνίστηκαν με όλα τα μέσα της βίας για να εξαλείψουν από την ψυχή του Μακεδόνα κάθε ίχνος της Χριστιανικής του πίστης και της Ελληνικής του συνείδησης. Κατά τις εποχές αυτές των μαρτυρίων θα μπορούσε ο Έλληνας Μακεδόνας να αρνηθεί την εθνικότητά του, να αλλαξοπιστήσει, να γίνει όμοιος με τους βαρβάρους, φίλος και οπαδός τους, κυβερνήτης τους ακόμη και να σώσει και τη δική του ζωή και τη ζωή των οικείων του και να εξασφαλίσει μιαν άνετη ζωή. Αλλά αυτός προτίμησε να υποστεί τα φρικτότερα μαρτύρια παρά να παύσει να λέει· «Είμαι Χριστιανός. Είμαι Έλληνας».

Τις δύο αυτές ιδιότητες δεν αρνήθηκε ποτέ. Η ψυχή του, γαλβανισμένη από την πίστη των αιώνων, αντιστάθηκε ηρωικότατα στην πίεση μυριάδων δαιμόνων. Δεν παρέδωσε τα όσια και τα ιερά της Πίστης και της Πατρίδας στους σκύλους και τους χοίρους. Κατά το Μακεδονικό αγώνα χωριά ολόκληρα της Μακεδονίας καταστράφηκαν, διότι δε θέλησαν να αρνηθούν την Ελληνική τους υπόσταση. Κατά δε τους μαύρους χρόνους της μακραίωνης τουρκικής δουλείας μυριάδες Ελλήνων Μακεδόνων υπέστησαν μαρτυρικό θάνατο ομολογώντας μέχρι την τελευταία τους αναπνοή την Ορθόδοξη πίστη και προκαλώντας με τον απαράμιλλο ηρωισμό τους το θαυμασμό και αυτών των δημίων τους. Ο νεομάρτυρας Δημήτριος από τη Σαμαρίνα της Πίνδου, ο οποίος προτίμησε να κτιστεί ολόκληρος ζωντανός παρά να αλλαξοπιστήσει, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ακλόνητης πίστης των Μακεδόνων. Το αίμα των μαρτύρων στη Μακεδονία έρρεε συνεχώς αλλά η Μακεδονία δεν υπέκυπτε.

Και το μαρτύριο αυτό της γνήσιας Μακεδονικής ψυχής κορυφώθηκε επί των ημερών μας(). Τα δεινά της υπερέβησαν κάθε περιγραφή. Για μιαν ακόμη φορά η Μακεδονία μας λούστηκε στο αίμα μυριάδων εκλεκτών της τέκνων. Χωριά ολόκληρα της Μακεδονίας, που δε δέχθηκαν να έλθουν σε κανένα συμβιβασμό με τους δεδηλωμένους εχθρούς της Ελλάδας, οι οποίοι ζητούσαν να αποσπάσουν τη Μακεδονία από την αγκάλη της μητέρας Ελλάδας, παραδόθηκαν στη φωτιά και οι κάτοικοί τους μέχρι των αθώων νηπίων κατασφάχτηκαν. Ω αθώα νήπια, πατριώτες δάσκαλοι, ευλαβείς ιερείς του Υψίστου, χωρικοί και βοσκοί, όσοι δε δεχθήκατε να συνθηκολογήσετε με τα θηρία της Αποκαλύψεως και σφαγήκατε από τους νέους Νέρωνες της ανθρωπότητας, διακόψτε προς στιγμή το μακάριο ύπνο σας, εγερθείτε από τους τάφους σας, εμφανιστείτε στα συνέδρια της αισχρής διπλωματίας και ως εκλεκτοί από τους εκλεκτούς της Ελληνικής Πατρίδας βροντοφωνήστε· «Δικαιοσύνη για την Ελλάδα».

Το μαύρο

Αλλά η εθνική ενδυμασία του Μακεδόνα έχει και τρίτο χρώμα, το μαύρο. Το μαύρο παριστάνει τα δάκρυα. Ω, τα δάκρυα των Μακεδόνων! Αφήνω τα δάκρυα που έχυσαν οι παρελθούσες γενιές και βλέπω τα δάκρυα που καθημερινώς χύνονται στη Μακεδονία. Δάκρυα ορφανών, χηρών, προσφύγων σμίγουν όλα για να σχηματίσουν ένα μαύρο ποτάμι, μέσα στο οποίο θα έπρεπε να ριχτούν και να πνιγούν οι δημιουργοί του Μακεδονικού δράματος. Δεν είπε ο Κύριος μας ότι εκείνος, ο οποίος με την αντίχριστη διαγωγή του σκανδαλίζει και βλάπτει την κοινωνία και ανοίγει τάφους για να ενταφιάζει ψυχές και σώματα αδελφών, αυτός είναι προτιμότερο να κρεμάσει λίθο στο λαιμό του και να ριχτεί στη θάλασσα;

Αναρίθμητα τα θύματα του Αντίχριστου στη Μακεδονία. Τάφοι παντού. Τα νεκροταφεία μας πλήρη. Δεν μιλάμε υπερβολικά. Θα κλάψετε εάν επισκεφτείτε τα νεκροταφεία των πόλεων Γρεβενών, Κοζάνης, Αμυνταίου, Πτολεμαΐδας, Φλώρινας, Καστοριάς, για να αναφέρουμε τις πόλεις μόνο της Δ. Μακεδονίας. Και εάν μπορείτε να επισκεφτείτε την ύπαιθρο και ιδίως τα χωριά της παραμεθόριας γραμμής από Πρέσπες μέχρι Έβρο θα δείτε στρατιά γυναικών που μαυροφορούν. Είναι οι θλιμμένες γυναίκες της Μακεδονίας στα πρόσωπα των οποίων βλέπεις βαθύ τον πόνο. Είναι οι αδελφές, οι θυγατέρες, οι μητέρες και οι σύζυγοι χιλιάδων Ελλήνων Μακεδόνων, οι οποίοι μαρτύρησαν κατά την τελευταία και φρικτότερη περίοδο του εθνικού μας μαρτυρίου. Σε μερικά μάλιστα χωριά οι άνδρες έχουν εκλείψει και μόνο οι γυναίκες παρέμειναν, για να κλαίνε πάνω στα μνήματα και οι σπαρακτικές τους φωνές να αντηχούν πέρα από τα ελληνικά σύνορα.

Φονιάδες! Οποιοιδήποτε και αν είστε, είτε στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό κατοικείτε, εάν απέμεινε στα στήθη σας μόριο ανθρωπισμού, ακούστε το θρήνο και τον κοπετό μυριάδων γυναικόπαιδων και σκεφτείτε την ενοχή σας. Δε φοβάστε μήπως το δάκρυ αυτό, δάκρυ ορφανών και χηρών που κλαίνε και αναζητούν τους προστάτες τους μεταβληθεί σε πύρινο ποτάμι της οργής του Κυρίου; Πριν ξεσπάσει η οργή του Κυρίου, μετανοήστε! Και η Ελλάδα, μιμητής του παραδείγματος του θείου Λυτρωτή, ο οποίος από το Σταυρό του συγχώρησε τους σταυρωτές τους, είναι και αυτή έτοιμη να σας συγχωρήσει. Αρκεί να μετανοήσετε ειλικρινά.

Αλλά ω Μακεδονία, μαρτυρική θυγατέρα της Ελλάδας. Σε σένα, κατά τον απόστολο Παύλο, ο οποίος τόσο σε αγάπησε, «ἐχαρίσθη οὐχὶ μόνον τὸ εἰς Χριστὸν πιστεύειν, ἀλλὰ καὶ τὸ ὑπὲρ αὐτοῦ πάσχειν». Πέρασες θλίψεις, μαρτύρησες, σταυρώθηκες. Αλλά έχε θάρρος! Λίγο ακόμη και το θαύμα θα συντελεστεί. Ο Κύριος, που βλέπει μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια το δράμα σου, θα σε στεφανώσει ως γενναία αθλήτρια. Από την κολυμβήθρα των δακρύων και των αιμάτων σου εξέρχεσαι εξαγνισμένη, λευκή σα χιόνι, ακτινοβολώντας τις αρετές στου ως τα τελευταία κράσπεδα της Ελλάδας.

Προς εσένα, Μακεδονία, η οποία στους κόλπους σου δέχτηκες το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων της Μικράς Ασίας και της Θράκης, θα μετατοπιστεί οπωσδήποτε το κέντρο του νεότερου Ελληνισμού. Συ θα δώσεις νέα πνοή και σφρίγος στην Ελλάδα μας. Τα παιδιά σου, όσα φάνηκαν άξια και υπεράξια της Πατρίδας, θα παίξουν πρωτεύοντα ρόλο στην αναγέννηση της Ελλάδας. Και όπως άλλοτε έδωσες στην Ελλάδα αυτοκράτορες, βασιλιάδες, στρατηγούς, φιλοσόφους, μεγάλους άνδρες, οι οποίοι δόξασαν την Πατρίδα, έτσι και σήμερα είσαι προορισμένη να δώσεις νέους άνδρες, δια των οποίων η Πατρίδα μας θα μεγαλουργήσει.

Ω Μακεδονία μας! Να ζεις αιώνια στους κόλπους της μητέρας Ελλάδας, κηρύττοντας την Ορθοδοξία, με την οποία συνδέθηκε άρρηκτα η Ελλάδα, καλώντας με τους ιεραποστόλους σου λαούς ολόκληρους στην Ορθόδοξη πίστη.

_________________

∗ Όπως σημειώθηκε, το άρθρο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1947.

1912 – 1913:

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ –

ΗΠΕΙΡΟΥ- ΚΡΗΤΗΣ –

ΝΗΣΙΩΝ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΕΛΑΓΟΥΣ

Δημοσιεύτηκε στο υπ’ αρίθμ. 252 – 253 /1962 φύλλο του περιοδικού «Χριστιανική Σπίθα».

ΕΘΝ. ΑΠΕΛΕΥΘ. 1912

ΜΙΑ ΠΕΝΤΗΚΟΝΤΑΕΤΗΡΙΔΑ

(1912 – 1962)

«Ὅπως ἂν γνῷ γενεὰ ἑτέρα, υἱοὶ οἱ τεχθησόμενοι, καὶ ἀναστήσονται καὶ ἀπαγγελοῦσιν αὐτὰ τοῖς υἱοῖς αὐτῶν».

(Ψαλμ. 77, 6)

Η φωνή της Ιστορίας

Ας ανοίξουμε την Ιστορία. Ας ανατρέξουμε νοερά στο παρελθόν. Λαός, ο οποίος λησμονεί την ιστορία του και δε φροντίζει να διδαχθεί από το παρελθόν, είναι σαν το δένδρο που αποκόπτεται από τις ρίζες του, είναι λαός καταδικασμένος σε παρακμή και εξαφάνιση. Διδάσκαλος πολύτιμος είναι η Ιστορία. Πόσα δεν έχει να διδαχθεί από την Ιστορία το κάθε έθνος! Η μελέτη του παρελθόντος είναι η προφητεία του μέλλοντος. Διότι και στην Ιστορία ισχύει από κάποια άποψη ο νόμος «τα ίδια αίτια οδηγούν σε ίδια αποτελέσματα».

Και εάν η αναδρομή στο παρελθόν, η μελέτη των σελίδων της Ιστορίας, είναι ωφέλιμη για κάθε έθνος, πολύ περισσότερο η μελέτη αυτή είναι ωφέλιμη για τα έθνη εκείνα τα οποία δεν είναι χθεσινά αλλά είναι έθνη αρχαία, που έπαιξαν πολλές φορές ρόλο πρωταγωνιστή στο παγκόσμιο δράμα της Ιστορίας, συντέλεσαν τα μέγιστα στην εξέλιξη του πολιτισμού, του αληθινού πολιτισμού, και βυθίζουν τις ρίζες της ιστορικής τους ύπαρξης στα βάθη αιώνων και χιλιετηρίδων. Και ένα από αυτά τα έθνη είναι και το δικό μας έθνος. Πόσο διδακτική, πόσο συγκινητική είναι η ιστορία του έθνους μας! Πρέπει κανείς να έχει πέτρινη καρδιά για να μη διδάσκεται και να μη συγκινείται από την ανάγνωση υπέροχων σελίδων, τις οποίες έγραψαν γενεές γενεών Ελλήνων.

Υπάρχουν στην ιστορία του έθνους μας σημαντικά, αξιομνημόνευτα γεγονότα, που άλλαξαν τη ροή της Ιστορίας, γεγονότα των οποίων η ανάμνηση κάνει ώστε οι καρδιές να πάλλουν και οι οφθαλμοί να δακρύζουν και από τα χείλη ενός πατριώτη να εξέρχεται αίνος και δοξολογία προς το Θεό, διότι πολύ είναι το έλεός του στο λαό αυτό, τον οποίο δεν άφησε να εξαφανιστεί αλλά πολλές φορές χρησιμοποίησε ως σκεύος εκλογής εν μέσω των άλλων εθνών.

Ένα από αυτά τα αξιομνημόνευτα γεγονότα της Ελληνικής ιστορίας είναι και το γεγονός, του οποίου την πεντηκονταετηρίδα η Ελλάδα εόρτασε πριν από λίγα χρόνια.

Το θαύμα

Σεπτέμβριος 1912. Μεγάλη ανησυχία πνευμάτων στα Βαλκάνια. Κάτι ψυχορραγεί. Κάτι νέο πρόκειται να γεννηθεί. Η Ελλάδα, η παλαιά Ελλάδα, της οποίας τα σύνορα δεν ξεπερνούσαν τον Όλυμπο, με αγωνία περίμενε τοκετό. Τρεις μέρες μετά την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, την 17η Σεπτεμβρίου 1912, μια φωνή ακούστηκε από άκρο σε άκρο της χώρας. Επιστράτευση! Η Ελλάδα μαζί με τα άλλα Ορθόδοξα έθνη του Αίμου κατερχόταν σε πόλεμο. Καλούσε κάτω από τη σημαία τα τέκνα του ελεύθερου βασιλείου. Η σάλπιγγα σάλπισε το προσκλητήριο. Οι υιοί της Ελλάδας υπάκουσαν στη φωνή της Πατρίδας. Στα λιμάνια και τους σιδηροδρομικούς σταθμούς συγκινητικές σκηνές εκτυλίχθηκαν. Γονείς αποχαιρετούσαν τα παιδιά τους, γυναίκες τους συζύγους τους, παιδιά τους γονείς τους. Θα τους ξαναέβλεπαν; … Τα πλοία, οι σιδηρόδρομοι, κατάμεστοι από νέους, από ό,τι εκλεκτό είχε η Ελλάδα, αναχωρούσαν. Όλοι έσπευδαν προς το μέτωπο. Σε λίγες μέρες η μικρή στρατιά σχηματιζόταν και παρατασσόταν. Ανέμενε το σύνθημα της εξόρμησης. Και το σύνθημα δόθηκε. Την 5η Οκτωβρίου οι στρατιώτες της Ελλάδας έκαναν το σημείο του Σταυρού και πέρασαν τα σύνορα. Ο εχθρός ηττάται. Τα φυσικά και τεχνητά οχυρά πέφτουν το ένα μετά το άλλο. Εμπόδια βουνών και ποταμιών υπερπηδούνται. Ο Ελληνικός στρατός προχωρεί ημέρα και νύκτα. Πόλεις περιέρχονται στην εξουσία του. Η ημισέληνος με πολλή ντροπή κατεβαίνει και η σημαία του Σταυρού με πολλή τιμή ανυψώνεται. Εορτή του αγίου μεγαλομάρτυρα Δημητρίου· η στρατιά προ των πυλών της μεγάλης πόλεως της Θεσσαλονίκης… Εάν κάποιος λίγους μήνες πριν την κήρυξη του πολέμου αυτού έλεγε ότι η μικρή και περιφρονημένη από όλους Ελλάδα θα διασπούσε την εχθρική γραμμή και εντός είκοσι ημερών θα ύψωνε νικηφόρα τη σημαία της πάνω στο Λευκό Πύργο της δεύτερης πόλης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ποιος θα το πίστευε; Και όμως ό, τι υπερέβαινε και τη φαντασία του πλέον αισιόδοξου Έλληνα πατριώτη πραγματοποιήθηκε μέσα σε συντομότατο διάστημα. Γι’ αυτό ο θρίαμβος εκείνος των ελληνικών όπλων ονομάστηκε ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ.

1912 – 1913 Ελληνικό θαύμα! Αλλά πώς συντελέστηκε το θαύμα;

Για να εκτιμήσουμε όσο πρέπει το μέγεθος του θαύματος, ας ρίξουμε ένα βλέμμα στην τότε επικρατούσα στα Βαλκάνια κατάσταση.

Βαλκάνια

Στο χώρο των Βαλκανίων από τον Ταΰγετο μέχρι το Δούναβη και λίγο πέρα από αυτόν, μέχρι τα Καρπάθια όρη, κατοικούσαν έθνη χριστιανικά, που ανήκαν στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εκτός των Ελλήνων, οι οποίοι αποτελούσαν και το πολυπληθέστερο έθνος διασκορπισμένο σε όλη την έκταση των Βαλκανίων, κατοικούσαν και Ρουμάνοι και Βούλγαροι και Σέρβοι και Μαυροβούνιοι. Τα έθνη αυτά, ζώντας στο σκοτάδι της αισχρής ειδωλολατρίας, είδαν το φως του Χριστιανισμού δια μέσου κηρύκων, τους οποίους απέστελλε σε αυτά το Βυζάντιο, καθώς θεωρούσε ως κύριο έργο τη διάδοση και υποστήριξη της ορθής πίστης, όπως θεωρεί σήμερα η Ρωσία τη διάδοση και υποστήριξη του άθεου κομμουνισμού. Τα έθνη αυτά, που εκχριστιανίστηκαν με Βυζαντινούς ιεραποστόλους, αποτελούσαν «θέματα» της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Αλλά μετά την πτώση της Βασιλίδας των πόλεων το 1453 οι βαρβαρικές ορδές του Ισλάμ από την Αραβία κατέκλυσαν το Βαλκανικό χώρο, κατέλυσαν κάθε είδος ανεξαρτησίας των χριστιανικών εθνών και πάνω στα ερείπια αυτά ίδρυσαν την Οθωμανική αυτοκρατορία. Άγριο θηρίο, κατά την Αποκάλυψη, που ανέβαινε από την Άβυσσο, υπήρξε το Ισλάμ. Έσταζε αίμα, διοικούσε απολυταρχικά τους λαούς, πίεζε τη θρησκευτική τους συνείδηση, εξανάγκαζε σε αλλαξοπιστία και ήθελε να μεταβάλει τους χριστιανικούς λαούς σε αγέλη ζώων. Όποιος παρέμενε σταθερός στην πίστη του Χριστού εθεωρείτο κτήνος και σαν τέτοιο τον μεταχειριζόταν ο κατακτητής. Μπορούσε κάθε Τούρκος, όπως στην περίπτωση του Ρήγα Φεραίου, να διατάξει το ραγιά να σκύψει για να καθίσει αυτός στη ράχη του και σαν υποζύγιο ο χριστιανός να τον μεταφέρει όπου εκείνος ήθελε… Κατάσταση εξευτελιστική, ανυπόφορη.

Πρώτος λαός των Βαλκανίων, ο οποίος διέρρηξε τα δεσμά, ήταν ο ελληνικός λαός. Η Επανάσταση του 1821 υπήρξε το έναυσμα. Το παράδειγμα των Ελλήνων ακολούθησαν και τα άλλα υπόδουλα έθνη. Έτσι στα Βαλκάνια ιδρύθηκαν τα κράτη της Ελλάδας, της Σερβίας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και του Μαυροβουνίου. Στη δικαιοδοσία των κρατών αυτών οι χριστιανοί ανέπνεαν ελεύθεροι, αλλά μεγάλο μέρος των χριστιανών παρέμενε εντός των εδαφών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ήταν οι αλύτρωτοι. Οικτρή ήταν η κατάστασή τους κάτω από τη διοίκηση της ημισελήνου. Ξένοι ανταποκριτές με τα ζωηρότερα χρώματα περιγράφουν το μαρτύριό τους. Αλλά η κοινή γνώμη στην Ευρώπη έμενε ως επί το πλείστον ασυγκίνητη. Δυστυχώς, οι μεγάλες «χριστιανικές» δυνάμεις της Ευρώπης, για τα δικά τους συμφέροντα, διατηρούσαν φιλικές σχέσεις με τους απαίσιους σφαγείς της Ανατολής και θώπευαν το θηρίο. Και ενώ με κοινή ενέργεια των δυνάμεων αυτών ήταν εύκολη η εξόντωση του θηρίου, εντούτοις το θηρίο παρέμενε ζωντανό τρεφόμενο με τις σάρκες των αγίων. Και έτσι το λεγόμενο Ανατολικό πρόβλημα παρουσιαζόταν άλυτο. Το χειρότερο μάλιστα ήταν ότι μεταξύ των μικρών κρατών των Βαλκανίων αναπτύχθηκαν μίση και έχθρες, που υποδαύλιζαν οι μεγάλες δυνάμεις για να κρατούν εξασθενημένα τα κράτη αυτά και να τα μεταχειρίζονται κάθε φορά ως όργανα της αισχρής πολιτικής του. Οι Έλληνες έκλιναν προς την Αγγλία, οι Βούλγαροι και οι Σέρβοι προς τη Ρωσία, οι Ρουμάνοι προς τη Γαλλία, οι Μαυροβούνιοι προς την Ιταλία.

Αλλά το έτος 1912 τα Ορθόδοξα κράτη των Βαλκανίων, προς κατάπληξη των μεγάλων δυνάμεων, παρουσιάστηκαν ενωμένα. Οι διπλωμάτες της Ευρώπης έτριβαν τα μάτια τους. Πώς ενώθηκαν χωρίς τη συμβουλή τους; Αλλά ευτυχώς που δε ζήτησαν τη συμβουλή τους. Θα έβρισκαν τρόπο να τα κρατούν αιωνίως διαιρεμένα. Η πρωτοβουλία της ένωσής τους προήλθε από την Ελλάδα, από το κράτος εκείνο το οποίο είχε τα μεγαλύτερα παράπονα εναντίον των γειτόνων του, και μάλιστα των Βουλγάρων, οι οποίοι κατέσφαζαν χειρότερα από τους Τούρκους τους Έλληνες αλύτρωτους. Αλλά η Ελλάδα, καταπνίγοντας τα παράπονά της και υποτάσσοντας τα συμφέροντά της στα γενικότερα συμφέροντα των χριστιανικών λαών των Βαλκανίων, εντάχθηκε στη συμμαχία χωρίς ιδιαίτερες συμφωνίες. Στη διάνοια του Έλληνα πρωθυπουργού, που συνέλαβε το ευφυές σχέδιο της ένωσης των Βαλκανικών λαών, προείχε η συντριβή του θηρίου, ενώ η λύση των διαφορών μεταξύ των συμμάχων επαφίετο στη σύνεσή τους.

Αλήθεια θαύμα ήταν ή ένωση των αλληλοσπαρασσόμενων λαών των Βαλκανίων. Το θαύμα μάλιστα αυτό επακολούθησε άλλο θαύμα· η μικρή Ελλάδα, την οποία όλοι περιφρονούσαν και η οποία έφερε στο μέτωπό της το αίσχος της ήττας του 1897, κατά το Βαλκανικό πόλεμο σημειώνει έκτακτες επιτυχίες, νικά στη ξηρά και στη θάλασσα τον εχθρό, προκαλεί τον παγκόσμιο θαυμασμό και ο θρίαμβός της ονομάζεται, όπως είπαμε και πιο πάνω, το νέο Ελληνικό θαύμα.

Οι συντελεστές του θαύματος

Η περίλαμπρη νίκη, η οποία έστεψε τότε τα Ελληνικά όπλα και διπλασίασε τη μικρή μας Πατρίδα, δεν υπήρξε τυχαίο γεγονός. Όχι! Υπήρξε αποτέλεσμα φανερών και αφανών αιτιών, υλικών και πνευματικών παραγόντων.

Ποιοι λοιπόν ήταν οι συντελεστές του θαύματος;

1. Το δίκαιο του αγώνα. Ας ρωτήσουμε· Γιατί η Ελλάδα ρίχτηκε στον πόλεμο εκείνο; Για σκοπούς υλικούς; Για να κατακτήσει απλώς εδάφη; Για ν’ αποκτήσει πηγές πλουτισμού και εμπορικής εκμετάλλευσης; Όχι. Ιδεολογικά ήταν τα κίνητρα του αγώνα. Η Ελλάδα άκουγε τους αναστεναγμούς των αλύτρωτων και ποθούσε να δώσει σ’ αυτούς την ελευθερία. Ρωτούμε· Έχει σχέση ο αγώνας του 1912 – 1913 με τους πολέμους που διεξάγουν τα μεγάλα και ισχυρά κράτη για την επέκταση της πολιτικής και οικονομικής ισχύος τους; Ποιος αγνοεί ότι για τα πετρέλαια, για τα κάρβουνα και τα σίδερα συγκρούστηκαν τα μεγάλα κράτη και συμπαρέσυραν σε παγκόσμιες συρράξεις και τα μικρά έθνη, τα οποία εξαπάτησαν με το πρόσχημα ότι αγωνίζονται για τις μεγάλες ιδέες; Αλλά δεν ήταν τέτοιος ο αγώνας της Ελλάδας. Το δίκαιο του αγώνα αυτού, όπως και των συμμάχων Βαλκανικών λαών, έλαμπε όπως ο ήλιος. Οι αλύτρωτοι έπρεπε να λυτρωθούν.

2. Η πίστη στον αγώνα. Αλλά για τη νίκη δεν αρκεί μόνο να είναι δίκαιος ο αγώνας. Πρέπει και οι άνθρωποι, οι οποίοι λαμβάνουν μέρος στον αγώνα, να πιστεύουν σ’ αυτόν και να εμπνέονται από τα μεγάλα και υψηλά. Στην υλιστική εποχή, κατά την οποία τα μετριούνται με τον πήχη του ατομικού συμφέροντος, το ιδανικό της απελευθέρωσης αλύτρωτων καθόλου δε συγκινεί τους ανθρώπους. Αυτοί αδιαφορούν για τα μαρτύρια των άλλων. «Να ζω εγώ καλά και ας καίγεται όλος ο άλλος κόσμος!». Να πώς σκέφτεται ο υλιστής και φίλαυτος. Δεν έχει ο ατομιστής αυτιά να ακούει τους αναστεναγμούς των αιχμαλώτων. Δεν έχει μάτια να βλέπει τις φρικαλέες σκηνές της δουλείας. Δεν έχει καρδιά να αισθάνεται τον πόνο των άλλων. Καμιά ανώτερη σκέψη, κανένας παλμός, κανένας ενθουσιασμός. Τα πάντα τα αποξήρανε ο λίβας της εγωλατρίας. Αλλά οι άνδρες της γενιάς του 1912 δεν ήταν τέτοιοι. Πίστευαν στα μεγάλα και υψηλά. Πίστευαν ότι ο αγώνας στον οποίο αποδυόταν το έθνος ήταν δίκαιος και ιερός, εξίσου δίκαιος και ιερός με τον αγώνα των προγόνων του 1821. Η πίστη τους μάλιστα αυτή τους έκανε να ενθουσιάζονται. Ο ενθουσιασμός τους αυτός φαινόταν και εκδηλωνόταν παντού. Σαν ηλεκτρικό ρεύμα διαχεόταν και μεταδιδόταν από καρδιά σε καρδιά. Εκτός αυτών που είχαν επιστρατευτεί, οι οποίοι αμέσως έσπευδαν να καταταγούν κάτω από τις πολεμικές σημαίες, πλήθος εθελοντών παρουσιάστηκε, οι οποίοι και ιδιαίτερα σώματα σχημάτισαν και γενναία αγωνίστηκαν. Ο ενθουσιασμός ηλέκτρισε και τις καρδιές των απόδημων Ελλήνων. Στις προκυμαίες των λιμανιών του Εξωτερικού και ιδίως της Αμερικής χιλιάδες Έλληνες συνωστίζονταν για να επιβιβαστούν στα πλοία και να φτάσουν το συντομότερο στα πεδία των μαχών, όπου διεξαγόταν ο ιερός αγώνας. Οι ξένοι βλέποντας το θέαμα των εθελοντών, οι οποίοι άφηναν τις εργασίες και τις ανέσεις τους για να υποβληθούν στους κόπους και τους μόχθους της σκληρής στρατιωτικής ζωής, έμεναν κατάπληκτοι. Να είναι κάποιος στρατιώτης το θεωρούσαν τιμή μεγαλύτερη από την τιμή των υψηλότερων αξιωμάτων. Ο τότε διάδοχος του Ελληνικού θρόνου, που ήταν και αρχιστράτηγος της ένδοξης εκείνης στρατιάς, ο αείμνηστος Κωνσταντίνος, ζούσε ως απλός στρατιώτης, συγκακουχούμενος με το στρατό του. Πρίγκιπες και πριγκίπισσες βρίσκονταν κι αυτοί ανάμεσα στο στράτευμα. Ο ίδιος ο γέρων βασιλιάς Γεώργιος ο Α΄ εγκατέλειψε τα ανάκτορα του στην Αθήνα και παρέμενε στη Θεσσαλονίκη ως ακοίμητος φρουρός της, όπου και δολοφονήθηκε.

Τον ιερό αυτό ενθουσιασμό, ο οποίος ενέπνεε το έθνος, βλέπει κανείς στην λαμπρή ομιλία, την οποία πάνω στο θωρηκτό «Αβέρωφ» λίγες στιγμές πριν τον απόπλου του από το Φαληρικό κόλπο απηύθυνε προς τους αξιωματικούς και τους ναύτες ο τότε πρωθυπουργός της χώρας, ο αείμνηστος Ελευθέριος Βενιζέλος. «Υπάρχουν» είπε «στιγμές στη ζωή των ατόμων, κατά τις οποίες μετανοούν για το στάδιο, το οποίο ακολούθησαν και στο οποίο επιδόθηκαν· πρέπει να ομολογήσω ότι αυτή τη στιγμή βρίσκομαι κι εγώ σ’ αυτή την κατάσταση. Μετανοώ, γιατί αυτή τη στιγμή το στάδιό μου με έφερε να είμαι ο αρχηγός της Πολιτείας, αντί να είμαι ένας από εμάς, οτιδήποτε, είτε αξιωματικός είτε υπαξιωματικός ή και ναύτης και από τους απλούς ακόμη ναύτες, γιατί σε όλους εσάς εμπιστεύεται σήμερα με κάθε αισιοδοξία η Πατρίδα τις τύχες της…».

Και ο ενθουσιασμός των αξιωματικών και στρατιωτών της ένδοξης εκείνης στρατιάς κορυφωνόταν, όταν μετά τις νικηφόρες μάχες εισέρχονταν στις πόλεις και τα χωριά και οι υπόδουλοι τους υποδέχονταν. Αδυνατεί η γραφίδα να περιγράψει τη συγκίνηση των στιγμών εκείνων. Οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούσαν χαρμόσυνα. «Χριστός Ανέστη», αναφωνούσαν. Οι ιερείς με τα άμφιά τους και με τις ιερές εικόνες εξέρχονταν μαζί με το λαό σε συνάντηση των ελευθερωτών. Τους έραιναν με λουλούδια, έκλαιγαν από συγκίνηση, έπεφταν και φιλούσαν τα πόδια τους, τους αγκάλιαζαν ως απεσταλμένους του Θεού. Γέροντες ύψωναν τα μάτια τους προς τον ουρανό και ευχαριστούσαν το Θεό για τη μεγάλη μέρα. Και όπως ο πρεσβύτης Συμεών επαναλάμβαναν το «Νῦν ἀπολύεις τὸν δοῦλόν σου, Δέσποτα, ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σωτήριόν σου». Πώς ακούγοντας και βλέποντας τέτοια πράγματα οι άνδρες εκείνοι, πώς να μη πυρακτώνονταν ολοένα και περισσότερο και να μη πρόσθεταν φωτιά στη φωτιά του ιερού ενθουσιασμού που φλόγιζε την καρδιά τους;

3. Η πειθαρχία. Πίστευαν οι άνδρες εκείνοι στο δίκαιο του αγώνα. Ενθουσιάζονταν από την ιδέα της απελευθέρωσης των αλύτρωτων αδελφών. Στην πίστη και τον ενθουσιασμό τους προστέθηκε και θετικότερο στοιχείο, η πειθαρχία, η μέχρις αυταπαρνήσεως πειθαρχία. Οι άνδρες εκείνοι γνώριζαν να πειθαρχούν. Οι εντολές των ανωτέρων τους εκτελούνταν με προθυμία και ακρίβεια. Το παράδειγμα της πειθαρχίας δινόταν άνωθεν. Οι αξιωματικοί, αυστηροί προς τους στρατιώτες τους, ήταν αυστηρότεροι προς τους εαυτούς τους. Δεν γνώριζαν ανέσεις, δεν έκαναν διακρίσεις. Ο αρχιστράτηγος αγρυπνούσε και κοιμόταν στο χώμα. Πεινούσε και διψούσε, όπως και οι στρατιώτες του. Στο επιτελείο του άκρα πειθαρχία. Υπάρχει φωτογραφία, στην οποία ο τότε επίδοξος διάδοχος του θρόνου και μετά βασιλιάς Γεώργιος ο Β΄, υπηρετώντας ως λοχαγός και επειδή δεν εκτέλεσε κάποια διαταγή του αρχιστράτηγου πατέρα του, παρουσιάζεται να στέκεται όρθιος κάτω από τον καυστικό ήλιο, έξω από το στρατηγείο προς τιμωρία του. Ο στρατηγός Καλλάρης, ο αείμνηστος διοικητής της 11ης Μεραρχίας, της επονομασθείσας «σιδηράς», το γιο του, νεαρό ανθυπολοχαγό που μόλις είχε εξέλθει από τη σχολή των Ευελπίδων και είχε τοποθετηθεί στη Μεραρχία, δεν τον κράτησε κοντά του, αλλά τον άφησε να τοποθετηθεί όπου υπήρχε ανάγκη στελεχών. Και ο γιος Κάλλαρης έπεσε αγωνιζόμενος στην πρώτη γραμμή του πυρός. Όταν ο στρατηγός πληροφορήθηκε το θάνατο του γιου του, σηκώθηκε από τη θέση του, έκανε το σημείο του Σταυρού και συνέχισε την εργασία του. Ποιος στρατιώτης βλέποντας τόσο υπέροχα παραδείγματα στρατιωτικών ηγητόρων δεν εμπνέεται και δε φιλοτιμείται να επιδείξει και αυτός προσήλωση και αφοσίωση στο καθήκον του;

4. Η ενότητα του Έθνους. Σπανίως στη μακραίωνη ιστορία του Έθνους οι Έλληνες παρουσιάστηκαν τόσο ενωμένοι όσο κατά τους Βαλκανικούς πολέμους. Βασιλιάς και πρωθυπουργός, άρχοντες και λαός, αξιωματικοί και στρατιώτες, οι πάντες σαν να ήταν μια ψυχή και μια καρδιά σκέπτονταν, αισθάνονταν και ενεργούσαν. Οι πάντες ομόφρονες και ομόψυχοι, ένα σκοπό είχαν, το αληθινό της Πατρίδας συμφέρον, στο οποίο υπέτασσαν όλα τα άλλα συμφέροντα. Ο πρωθυπουργός της χώρας, αναγγέλλοντας στη Βουλή την κήρυξη του πολέμου, στον επίλογο τόνισε ότι στην ενότητα του Έθνους στηρίζει η Κυβέρνηση τις ελπίδες της νικηφόρας έκβασης του αγώνα. «Εκτός της στρατιωτικής δύναμης», είπε επί λέξει, «στην οποία στηρίζεται κατά πρώτο λόγο η Ελλάδα, η ηθική ενότητα, την οποία παρουσιάζει ο Ελληνικός λαός και το Ελληνικό έθνος κατά την κρίσιμη αυτή περίοδο του εθνικού βίου, είναι ένα πρόσθετο στοιχείο δύναμης για τη σημερινή Κυβέρνηση». Ο δε αρχηγός της Αντιπολίτευσης Κυριακούλης Μαυρομιχάλης απαντώντας στον πρωθυπουργό είπε· «Κόμματα, κύριοι, δεν υπάρχουν. Υπάρχει μόνο η εθνική σημαία, γύρω από την οποία οφείλουμε όλοι να αφιερωθούμε. Καθόσον δεν πρέπει ποτέ να λησμονούμε ότι η ελεύθερη Ελλάδα, η οποία ευτύχησε να εκπροσωπεί τη φαεινότερη ιστορία της ανθρωπότητας, οφείλει πάντοτε να είναι το ορμητήριο και όχι το κοιμητήριο του Ελληνισμού». Η συνεδρίαση εκείνη της Ελληνικής Βουλής έμοιαζε με μυσταγωγία. Οι βουλευτές έφυγαν δακρυσμένοι. Οι νεότεροι από αυτούς μετέβησαν στα πεδία των μαχών.

Στην ηθική ενότητα, την οποία παρουσίασε τότε το Έθνος, συντέλεσε και το κίνημα στο Γουδί το 1909. Υπό την ηγεσία του αληθινού πατριώτη, του συνταγματάρχη Ζορμπά, εκατό περίπου κατώτεροι αξιωματικοί επαναστάτησαν κατά της νοσηρής νοοτροπίας, η οποία διαιρούσε το Έθνος σε πολιτικές φατρίες και εξασθενούσε τις δυνάμεις του, και αξίωσε την ηθική ανόρθωση, την αναδιοργάνωση των κρατικών υπηρεσιών και την έντονη στρατιωτική προπαρασκευή, ώστε η Ελλάδα σε περίπτωση κινδύνου να βρεθεί πανέτοιμη. Το κίνημα, υποκινούμενο από αγνά ελατήρια, βρήκε απήχηση στις καρδιές όλων των πατριωτών που θρηνούσαν για φαυλοκρατική διοίκηση της χώρας. Το κίνημα ως ισχυρός πτερνιστήρας κέντησε τα πλευρά του νυσταλέου ίππου, αφύπνισε το πατριωτικό αίσθημα, δραστηριοποίησε τις λανθάνουσες δυνάμεις, και η Ελλάδα, η οποία κινδύνευε να γίνει ένα τέλμα κοαζόντων βατράχων, μεταβλήθηκε σε δύο χρόνια σε στρατόπεδο, όπου οι άνδρες ασκούνταν στα πολεμική και προετοιμάζονταν για την κρίσιμη ώρα.

Αναφέραμε όλους τους συντελεστές του Ελληνικού θαύματος; Όχι. Υπάρχει και ένας άλλος συντελεστής, ο σπουδαιότερος απ’ όλους. Και αυτός είναι·

5. Ο θεϊκός παράγοντας. Οι άνθρωποι, οι οποίοι δεν πιστεύουν στην ύπαρξη του Θεού ως Προνοητή του κόσμου, όλα όσα συμβαίνουν στην ιστορία των ατόμων, των οικογενειών και των εθνών τα θεωρούν ως αποτελέσματα που οφείλονται σε καθαρά κοσμικά αίτια. Υλικά συμφέροντα, οικονομικοί λόγοι, ορμές και πάθη ανθρώπινα, τυχαία περιστατικά είναι για αυτούς οι συντελεστές των διαφόρων γεγονότων. Ο Θεός, κατ’ αυτούς, είναι εκτός της Ιστορίας, απομονωμένος σε κάποια γωνιά του απείρου σύμπαντος και από εκεί απαθώς παρακολουθεί την εξέλιξη των ανθρώπινων πραγμάτων. Αλλά όσοι πιστεύουν ότι ο κόσμος δεν είναι έργο της ανύπαρκτης τύχης αλλά δημιουργήθηκε από τον πάνσοφο και παντοδύναμο Θεό και ότι το καθετί που γίνεται στον κόσμο το ξέρει και φροντίζει γι’ αυτό ο Θεός αλλά και τα πάντα ο Θεός τα κατευθύνει προς ένα ορισμένο σκοπό, αυτοί πίσω από όλα τα γεγονότα βλέπουν τη θεία Πρόνοια. Αυτή, χωρίς να καταργεί την ανθρώπινη ελευθερία, όπως πιστεύουν οι μοιρολάτρες λαοί της Ανατολής, δεν αφήνει τον κόσμο έρμαιο των σκοτεινών δυνάμεων αλλά, σε στιγμές που ο Θεός κρίνει, επεμβαίνει και ματαιώνει βουλές ανθρώπων και με διάφορους τρόπους κατευθύνει τη ροή της Ιστορίας προς τον τελικό σκοπό. Ποιος πιστός δεν βλέπει και στην ιστορία των Βαλκανικών πολέμων τον δάκτυλο της θείας Πρόνοιας; Πώς τα αλληλομισούμενα έθνη των Βαλκανίων ενώθηκαν απότομα; Πώς κατευνάστηκαν τα μεταξύ τους πάθη; Πώς τυφλώθηκε η ευρωπαϊκή διπλωματία ώστε τίποτε δεν έγινε αντιληπτό από την ενωτική κίνηση των κρατών του Αίμου; Πώς η Τουρκία απέρριψε τις μετριοπαθείς προτάσεις των συμμάχων για ειρηνική συνύπαρξη στο Οθωμανικό κράτος των υπηκόων χριστιανών με τους μωαμεθανούς και εξώθησε τα πράγματα στον καταστρεπτικό γι’ αυτήν πόλεμο; Πώς συνέβη ώστε την ημέρα της εορτής του αγίου Δημητρίου, του πολιούχου της Θεσσαλονίκης, να υπογραφεί από τους Τούρκους παράδοση της πόλεως στους Έλληνες; Πώς;… Οι Έλληνες στρατιώτες και αξιωματικοί, όσοι παρακολουθούσαν τα γεγονότα από κοντά, διέκριναν σαφώς και διακήρυτταν ότι στον αγώνα υπέρ της απελευθερώσεως των αδελφών σύμμαχός τους ήταν ο Θεός. Η πίστη στη βοήθεια του Θεού, που υπερασπιζόταν τα δίκαια των αδυνάτων και καταδυναστευομένων, υπήρξε αχώριστος σύντροφος των αγωνιζομένων. Πάνω στη γέφυρα του «Αβέρωφ» ο αείμνηστος ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης κρατούσε τον τίμιο Σταυρό και έστελνε σήμα σε όλα τα πληρώματα των πλοίων λέγοντας ότι με τη βοήθεια του Θεού βαίνουμε ακάθεκτοι κατά του προαιώνιου εχθρού του Γένους.

Διάσημοι Ευρωπαίοι στρατηγοί, εξετάζοντας το Βαλκανικό πόλεμο από στρατιωτική άποψη, εξέφραζαν την απορία τους πώς ορισμένα οχυρά, που θεωρούνταν απόρθητα και πίστευαν ότι θα γίνει εκεί ο τάφος της Ελλάδας, πώς έπεσαν. Απορούσαν μάλιστα ακόμη για τα μεγάλα στρατιωτικά λάθη, τα οποία διέπραξε κατά τον πόλεμο η Οθωμανική αυτοκρατορία, η οποία διαθέτοντας τις δυνάμεις της με άλλο τρόπο θα μπορούσε να καταφέρει καίρια πλήγματα κατά των μικρών κρατών και να τα συντρίψει. Αλλά οι μεγάλοι στρατιωτικοί νόες της Ευρώπης λησμονούσαν ότι υπεράνω των επιτελικών σχεδίων υπάρχουν τα σχέδια της θείας Πρόνοιας, η οποία μέσα από μικρά και εκ πρώτης όψεως ασήμαντα περιστατικά μπορεί να μεταβάλει άρδην την κατάσταση, να ανατρέψει και τα μεγαλοφυέστερα σχέδια και να αποδείξει μωρούς και ανόητους και τους ικανότερους στρατιωτικούς άνδρες, όπως το Ναπολέοντα. Ένας Όμηρος, ο οποίος έζησε 1000 χρόνια περίπου προ Χριστού, μέσα στο ειδωλολατρικό σκοτάδι που κάλυπτε την οικουμένη, διέκρινε ότι το θείο θέλημα επικρατούσε στην έκβαση των γεγονότων. Περίφημη είναι η φράση με την οποία συνήθως επισφράγιζε την εξιστόρηση πολεμικών πράξεων· «Διὸς δὲ ἐτελεῖτο βουλή». Αλλά δυστυχώς οι σύγχρονοι στρατιωτικοί μυωπάζουν και δε μπορούν να διακρίνουν την αλήθεια αυτή, ότι δηλαδή υπάρχουν στην Ιστορία αστάθμητοι για τον άνθρωπο παράγοντες, τους οποίους όμως έχει σταθμίσει η θεία Πρόνοια. Όντως χωρίς τη θέληση του Θεού δεν πέφτει στη γη ούτε ένα σπουργίτι.

Ο Θεός έκρινε την κρίση του. Η Οθωμανική αυτοκρατορία «ἐμετρήθη, ἐζυγίσθη και εὑρέθη ἐλλιπής». Όργανο της θείας δίκης έγινε ο μικρός στρατός της Ελλάδας. Δι’ αυτού ο Θεός έκανε το θαύμα του 1912.

Το χρέος μας

Όπως σημειώθηκε, το άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 1962.

5 Οκτωβρίου 1912. Είναι η ημέρα κατά την οποία η στρατιά των Ελλήνων εξόρμησε για την απελευθέρωση της Μακεδονίας και της Ηπείρου. Συμπληρώθηκαν 50 χρόνια. Με τη συμπλήρωση της 50ετηρίδας αυτής ποιο είναι το χρέος μας; Να αντιπαρέλθουμε αδιάφοροι το γεγονός αυτός δεν επιτρέπεται. Έχουμε χρέος να τιμήσουμε την επέτειο αυτή όπως πρέπει. Πώς;

1. Χρέος μας πρώτον είναι ύμνο και δοξολογία εκ βάθους καρδιάς να αναπέμψουμε προς το Θεό. Αυτός είναι ο Θεός των πατέρων μας. Αυτός είναι ο Κύριος των δυνάμεων, ο δεσπότης του κράτους της θάλασσας, αυτός που διατάζει τους ανέμους και τις θύελλες, αυτός που κυβερνά όλα τα στοιχεία της φύσης. Αυτός είναι ο Κύριος των εθνών, ο θεός της Ιστορίας, αυτός που ρυθμίζει τα όρια των εθνών. Αυτός είναι ο δίκαιος Κριτής. Αυτός κατακρημνίζει τους υπερήφανους και υψώνει τους ταπεινούς. Αυτός είδε από ψηλά την ταπείνωση του Γένους μας και ύψωσε το Έθνος μας «ἐκ τῆς κοπρίας» και «ἐποίησε μεγάλα καὶ ἐξαίσια, ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός». Χωρίς τη βοήθεια αυτού τι θα μπορούσαμε να πράξουμε; Δεκαπλάσιο στρατό και στόλο και τους γενναιότερους άνδρες και τους μεγαλύτερους στρατηγούς και μεγαλοευφυέστερους πολιτικούς αν είχαμε και τα ισχυρότερα όπλα αν διαθέταμε, εφόσον δε θα είχαμε τη βοήθεια του Κυρίου, όλα θα ήταν μάταια. Διότι, όπως λέει το Πνεύμα το Άγιο δια του Προφητάνακτος, «ἐὰν μὴ Κύριος φυλάξῃ πόλιν, εἰς μάτην ἠγρύπνησεν ὁ φυλάσσων» (Ψαλμ. 126, 1).

Τυφλοί πρέπει να είμαστε για να μη βλέπουμε την αλήθεια αυτή, την οποία πιστοποιούν μύρια παραδείγματα όχι μόνο από την εθνική αλλά και από την παγκόσμια ιστορία. Ελεεινά και αχάριστα όντα πρέπει να είμαστε για να μη μνημονεύουμε με ευγνωμοσύνη το όνομα του Θεού, ο οποίος έδωσε δύναμη και στα παιδιά της ελεύθερης Ελλάδας, για να συντρίψουν τα δεσμά της σκληρής και επαίσχυντης δουλείας και να χαρίσουν την ελευθερία σε τρία περίπου εκατομμύρια Ελλήνων.

Στον Κύριο λοιπόν, τον Εθνεγέρτη και Ελευθερωτή των υπόδουλων λαών, πρέπει και ύμνος αιώνιος.

2. Τιμή σ’ εκείνους, οι οποίοι έπεσαν στον απελευθερωτικό αυτό αγώνα. Και αυτοί είναι πολλοί. Δεν υπάρχει χωριό στην Παλαιά Ελλάδα, που να μην προσέφερε το αίμα των καλύτερων νέων στο βωμό της υπέρτατης θυσίας. Οι νέοι αυτοί άφησαν ό,τι προσφιλές και αναχώρησαν ένα πρωί από τον τόπο της γέννησής τους για να μην επιστρέψουν πια… Στον ηρωικό θάνατό τους χτύπησε τότε η καμπάνα του χωριού τους. Οι συμπολεμιστές τους διατηρούν ακόμη την ανάμνησή τους. Στα σπίτια των συγγενών τους είναι αναρτημένες οι φωτογραφίες τους ως στρατιωτών και αξιωματικών. Σε κάποια θήκη φυλάσσονται τα μετάλλια του αγώνα και τα τελευταία γράμματά τους από το μέτωπο, κιτρινισμένα πλέον από την πολυκαιρία. Στη στήλη των ηρώων είναι χαραγμένα τα τίμια ονόματά τους. Τα κόκαλά τους είναι διασκορπισμένα στους κάμπους και τα βουνά της Μακεδονίας και της Ηπείρου. Όχι λίγοι από αυτούς τους ήρωες έχουν ταφεί μακριά από τα Ελληνικά σύνορα. Οι συμπολεμιστές τους γνωρίζουν πού θάφτηκαν. Ρίχτηκε η ιδέα της μεταφοράς των λειψάνων τους από το ξένο έδαφος. Εάν πραγματοποιούνταν αυτό, ποια ρίγη συγκινήσεως θα σκόρπιζε στην παλιά αλλά και τη νεότερη γενιά! Η Κύμη π.χ. θα υποδεχόταν πάνδημα τα λείψανα του ήρωα των ηρώων του 1912, του αείμνηστου ταγματάρχη των ευζώνων Βελισαρίου, ο οποίος έπεσε στο έσχατο σημείο της προέλασης του Ελληνικού στρατού, στο ύψωμα 1378, λίγο πιο πέρα από τα στενά της Κρέσνας.

Πόσο θα στοίχιζε η δαπάνη αυτή; Πάντως η δαπάνη μεταφοράς λειψάνων ηρώων που θυσιάστηκαν υπέρ ενός μεγάλου ιδανικού θα στοίχιζε λιγότερο από τις δαπάνες προσκλήσεως από το εξωτερικό καλλιτεχνών και ηθοποιών αμφίβολης ηθικής ποιότητας, οι οποίοι έρχονται εδώ για να διασκεδάσουν τους αργόσχολους κυρίους και κυρίες της Αθήνας.

3. Τιμή στους επιζώντες ήρωες. Από τη μικρή εκείνη ένδοξη στρατιά των 120 περίπου χιλιάδων ανδρών, οι οποίοι ένα πρωί του Οκτωβρίου 1912 εξόρμησαν από τα παλαιά σύνορα και φτερωτοί διασκέλισαν τα βουνά της Μακεδονίας και της Ηπείρου, από το μικρό εκείνο στόλο, ο οποίος νίκησε και «μάντρωσε» στα στενά των Δαρδανελλίων την Τουρκική αρμάδα, πόσοι απέμειναν στη ζωή; Αλίμονο! Το μεγάλο πλήθος των αγωνιστών απήλθε στην αιωνιότητα. Πόσοι είναι αυτοί που επέζησαν; Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, η οποία ενδιαφέρθηκε να καταμετρήσει και τα πλέον ευτελή αντικείμενα του ελληνικού … «νοικοκυριού», θα μπορούσε να κάνει σχετική έρευνα και να μας πληροφορήσει… Πάντως περισσότεροι από 5 έως 6 χιλιάδες δε θα είναι στη ζωή. Γέροντες πια οι κάποτε αερόποδες και άλκιμοι νέοι, των οποίων οι σχετικώς νεότεροι έχουν υπερβεί το όριο των ετών της ανθρώπινης ζωής κατά Δαβίδ (Ψαλμ. 89, 10).

Ποιος τιμά τους επιζώντες αυτούς ήρωες; Ποιος τους θυμάται; Στις τελετές και τις πανηγύρεις που γίνονται πρώτοι είναι οι επίσημοι, ενώ, εάν υπήρχε ζωηρή η συνείδηση του χρέους των νεότερων γενεών προς την παλιά γενιά, στην πρώτη σειρά, πριν τους επίσημους, θα στέκονταν οι επιζώντες άνδρες της γενιάς εκείνης, οι δημιουργοί της νεότερης Ελλάδας. Αυτούς τους ήρωες θα τους τιμούσαν με τις μεγαλύτερες τιμές. Αυτοί για ένα χρόνο θα είχαν δωρεάν εισιτήριο στους σιδηρόδρομους και αυτοκίνητα για να επισκεφθούν για τελευταία φορά τα πεδία των μαχών, τις πόλεις και τα χωριά που αυτοί απελευθέρωσαν. Αυτοί θα γίνονταν δεκτοί σε επίσημους δεξιώσεις των δήμων και κοινοτήτων. Αυτοί θα έπρεπε να είναι και οι ομιλητές των εορτών. Η απλή τους διήγηση θα ζωντάνευε στους νεότερους το έπος εκείνο… Αυτοί θα καλούνταν από όλη την Ελλάδα εδώ στην Αθήνα και χάριν αυτών στο Στάδιο θα γινόταν ειδική τελετή.

Αρκετά εκατομμύρια σπαταλιούνται για μάταιες γιορτές, για φεστιβάλ, για τουριστικές επιδείξεις. Ας διατεθεί και ένα επιτέλους ποσό προς τιμή των επιζώντων ηρώων του 1912, οι οποίοι, όπως είπαμε, δε θα υπερβαίνουν τις 5 – 6 χιλιάδες άνδρες. Ας κοπεί γι’ αυτούς ειδικό αναμνηστικό μετάλλιο πεντηκονταετηρίδας. Ας προκηρυχτεί διαγωνισμός συγγραφής βιβλίου που θα ιστορεί σε λαϊκή γλώσσα τα κατορθώματα της γενιάς τους. Ας διανεμηθεί δωρεάν στα σχολεία και το λαό. Ας γυριστεί ταινία κινηματογραφική, η οποία να αναπαριστά τις διάφορες φάσεις του ιερού αγώνα και ας προβληθεί σε όλη την Ελλάδα. Ποιου θεατή τα μάτια θα μείνουν αδάκρυτα βλέποντας π.χ. στην οθόνη τα ηρωικά τάγματα της Ελλάδας να εισέρχονται την 27η Οκτωβρίου 1912 στη Θεσσαλονίκη;…

«Πολλά ζητάτε», θα πει ίσως κάποιος. Πολλά ζητάμε; Αλλά πώς; Σε καιρό, κατά τον οποίο στούντια κινηματογραφικά στην Ελλάδα λειτουργούν, και ενισχύονται κρατικά, και ταινίες γυρίζονται αναπαριστώντας και τα πλέον ακάθαρτα και απαίσια, και για την παραγωγή των φιλμ ξένοι και ντόπιοι ηθοποιοί περιτρέχουν τα νησιά και τα διάφορα τοπία, και με τη γυμνότητά τους και τη χυδαιολογία τους μολύνουν καθετί Ελληνικό, και φεστιβάλ ταινιών στη Θεσσαλονίκη τελείται, είναι πολύ να ζητείται με δαπάνες του Κράτους να γυριστεί μια καθαρά εθνική ταινία, όπως θα ήταν η ταινία του ιερού αγώνα του 1912; Δεν μπορούν να παρουσιάσουν οι ηθοποιοί μας αυτή; Αλλά τότε πρέπει να καούν όλα τα ελληνικά στούντια, εάν δεν είναι σε θέση να παρουσιάσουν μία τέτοια ταινία.

Τιμώντας όμως τους επιζώντες ήρωες δεν πρέπει να περιοριστούμε μόνο σε εορτές και πανηγύρεις, σε δωρεάν εισιτήρια κινήσεως, σε μετάλλια, σε βιβλία, σε φιλμ. Όχι. Υπέρ των επιζώντων ηρώων και πρακτικότερο πρέπει να εκδηλωθεί το ενδιαφέρον της Ελληνικής Πολιτείας. Πώς. Ρωτούμε· μεταξύ των 5 – 6 χιλιάδων επιζώντων ηρώων υπάρχουν στρατιώτες και βαθμοφόροι, οι οποίοι, αφού τιμήθηκαν με τα ανώτερα παράσημα της στρατιωτικής ανδρείας και την εύφημη μνεία στις ημερήσιες διαταγές των μονάδων τους, τώρα πια στη δύση της ζωής τους, πένονται και στερούνται τον επιούσιο άρτο και αυτοί και τα μέλη της οικογένειάς τους; Ρωτούμε· υπάρχουν τέτοιοι; Εάν ναι, οι πένητες αυτοί και ρακένδυτοι ήρωες αποτελούν ντροπή εν μέσω των εορτών και των πανηγύρεών μας των υποκριτικών. Τιμάμε αληθινά τους ήρωες αυτούς; Ας το δείξουμε με τα έργα. Ένα μικρό σπίτι για να στεγάσει αυτούς και τα μέλη της οικογένειάς τους. Τι; Θα είναι μεγάλο και σπουδαίο να κτιστεί τιμής ένεκεν; Μία εξόφληση των αγροτικών χρεών που βαρύνουν τους ήρωες αυτούς. Τι; Θα ήταν μεγάλη οικονομική επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού, ο οποίος τόσα άλλα κονδύλια αναγράφει για την ανέγερση τουριστικών μεγάρων και περιπτέρων; …

Ω! Πόσα θα μπορούσαν να γίνουν με την ευκαιρία της εορταζομένης πεντηκονταετηρίδας, με τα οποία η Ελληνική Πολιτεία θα αποδείκνυε ότι γνωρίζει με λόγια και με έργα να τιμά τους ήρωες, στους οποίους οφείλονται οι ωραιότερες σελίδες της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας!

Αλλά δυστυχώς ο λίβας του υλισμού και του ψευδοκοσμοπολιτικού πνεύματος αποσβήνει ολοένα και περισσότερο τα ευγενή αισθήματα, και οι άνθρωποι καταντούν αχάριστοι προς το Θεό, αχάριστοι προς τους ευεργέτες τους.

Αγαπητοί μας αναγνώστες! Σε μια εποχή φιλαυτίας και ιδιοτέλειας, σε μια εποχή ψύξης του θρησκευτικού και πατριωτικού συναισθήματος, όπως είναι η δική μας εποχή, η εορταζόμενη πεντηκονταετηρίδα έρχεται να υπενθυμίσει έναν ανώτερο κόσμο εμπνεόμενο από τα ευγενέστερα ιδανικά. Έρχεται να μας διδάξει τι μπορεί να κατορθώσει η Ελλάδα, όταν τα τέκνα της ζουν και πολιτεύονται άξια της κλήσεώς τους. Μεγάλο ιδίως είναι το δίδαγμα από την εθνική ενότητα, την οποία παρουσίασε η Ελλάδα κατά την ευλογημένη εκείνη περίοδο. Η Ελλάδα τότε έμοιαζε με κιθάρα, της οποίας όλες οι χορδές κρούονταν αρμονικά. Θεία μελωδία αναδιδόταν. Από τότε, εκτός από κάποια μικρή διακοπή, όπως ήταν η περίοδος του Ιταλοελληνικού πολέμου (1940 – 41), η ταλαίπωρη Πατρίδα μας δεν είδε πλέον ημέρες εθνικής ενότητας, όπως το 1912. Οι πρωταγωνιστές του έπους εκείνου, βασιλιάς και πρωθυπουργός, ήρθαν δυστυχώς σε σφοδρή σύγκρουση. Η Ελλάδα διχάστηκε. Έλληνες μισούσαν και πολεμούσαν Έλληνες. Ο γύπας της εθνοκτόνου διχόνοιας κατέτρωγε τα σπλάχνα της Ελλάδας. Τα αποτελέσματα φρικτά. Εκρίζωση και εξόντωση του Ελληνισμού της Μ. Ασίας, ο οποίος από 3 χιλιάδων ετών ήταν εγκατεστημένος στα αλησμόνητα εκείνα μέρη. Δυστυχώς ούτε από τα φοβερά εκείνα παθήματα φαίνεται να έχουμε συνετιστεί.

Εθνική διαίρεση, τι κατάρα! Εθνική ενότητα, τι ευλογία! Διάσημος πολιτικός της Ευρώπης του περασμένου αιώνα, ο οποίος δε διακρινόταν για τα φιλελληνικά του αισθήματα, στον οποίο φίλος του ιστορικός απέστειλε ως δώρο το έργο του, τρίτομη ιστορία του Ελληνικού Έθνους, απάντησε στο συγγραφέα τα εξής· «Από την προσεκτική ανάγνωση του περισπούδαστου έργου σας ένα συμπέρασμα εξήγαγα, ότι, εάν ο Ελληνικός λαός είχε ομόνοια και δε σπαρασσόταν από εσωτερικές διαιρέσεις, θα ήταν ασφαλώς κυρίαρχος ολόκληρου του κόσμου».

Γράφοντας αυτά ας μη θεωρηθεί ότι αποβλέπουμε στη διέγερση αισθημάτων μίσους και πνεύματος εκδίκησης κατά γειτονικών λαών. Φιλοπόλεμο το έθνος μας δεν είναι. Όσες φορές αγωνίστηκε, αγωνίστηκε υπέρ ιδεών. Το μικρό μας Έθνος, που ταλαιπωρήθηκε από το στρόβιλο δύο παγκοσμίων πολέμων όσο λίγα έθνη, ποθεί διακαώς την ειρήνη. Πιστεύοντας στον Εσταυρωμένο Χριστό ποθούμε ειρήνη όχι του α΄ ή β΄ κοσμικού τύπου, αλλά ειρήνη Χριστού στηριζόμενη στη δικαιοσύνη και την αλήθεια. Η Ελλάδα, κατά την εποχή αυτή του σιδήρου και της σκουριάς θα μπορούσε εν μέσω των αντιμαχόμενων κολοσσών να υψώσει το λάβαρο της ειρήνης του Χριστού, να ηγηθεί μιας αγίας σταυροφορίας για την πραγματική εκχριστιάνιση της κοινωνικής ζωής του κόσμου και να γίνει και πάλι ΕΘΝΟΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ που φέρει το φως του Χριστού, το φως της Ορθοδοξίας μέχρι τις εσχατιές της γης. Η Ελλάδα όχι κοιμητήριο αλλά ορμητήριο για τόσο υψηλά ιδανικά! Αυτό θα είναι και η ωραιότερη εκπλήρωση του ιστορικού χρέους της νεότερης γενιάς προς την παλαιότερη γενιά του 1912, η οποία δια του στόματος του τότε πρωθυπουργού της διακήρυξε, ίσως ασυνείδητα αλλά προφητικά, ότι ο σκοπός του ιερού αγώνα δεν είναι απλώς η απελευθέρωση των υπόδουλων αλλά «η ανάπλαση της Χριστιανικής Ανατολής όχι μόνο χάρη στους λαούς που την κατοικούν αλλά και με βάση το γενικότερο συμφέρον της ευρωπαϊκής τάξης και του πολιτισμού».

1922: ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

  • ΜΙΚΡΑΣ. ΚΑΤΑΣΤΡ ιστ«Τέλος έφτασε η ώρα η πολυδακρυσμένη εκείνη,
  • αβοήθητοι και έχοντας χάσει κάθε ελπίδα
  • έκλαιγαν οι μετανάστες την πολύκλαυστη πατρίδα,
  • διαδίδονταν των παιδιών και των γυναικών οι θρήνοι,
  • και ουδέποτε ημέρα
  • στον ουρανό φάνηκε γι’ αυτούς θλιβερότερη».
  • (Αλέξ. Κατακουζηνός)

ΜΙΑ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑΕΤΗΡΙΔΑ ()

(1922 – 1962)

  • «Αἱ λυχνίες αἱ ἑπτὰ ἑπτὰ ἐκκλησίαι εἰσίν…
  • Μετανόησον καὶ τὰ πρῶτα ἔργα ποίησον·
  • εἰ δὲ μή, ἔρχομαί σοι ταχὺ καὶ κινήσω
  • τὴν λυχνίαν σου ἐκ τοῦ τόπου αὐτῆς».
  • (Ἀποκάλ. 1, 20 και 2, 5)


Θλιβερή επέτειος

Δημοσιεύτηκε στο υπ’ αρίθμ. 254 /1962 φύλλο του περιοδικού «Χριστιανική Σπίθα».

Κατά το έτος 1962 συνέπεσαν δύο επέτειοι εθνικών γεγονότων, μια πεντηκονταετηρίδα και μια τεσσαρακονταετηρίδα. Η πρώτη υπόθεση ανέκφραστης χαράς και αγαλλίασης για τους Έλληνες που αναθυμούνται τους ένδοξους Βαλκανικούς πολέμους, δια των οποίων η μικρή Ελλάδα διπλασιάστηκε και η σημαία του Σταυρού στήθηκε στο Λευκό Πύργο της ωραίας νύμφης του Θερμαϊκού. Η δεύτερη υπόθεση απερίγραπτη λύπης και οδύνης, την οποία προξενεί στις καρδιές των Ελλήνων η ανάμνηση της φοβερής Μικρασιατικής καταστροφής.

Μεστές διδαγμάτων είναι και οι δύο επέτειοι. Και σχετικά με την πεντηκονταετηρίδα γράψαμε στο προηγούμενο άρθρο. Στη θλιβερή όμως επέτειο της Μικρασιατικής καταστροφής, την τεσσαρακονταετηρίδα, αφιερώνουμε το παρόν.

Μικρασιατική καταστροφή! Μαύρο κεφάλαιο της Ελληνικής ιστορίας, το πλέον μαύρο και θλιβερό, που υπερβαίνει σε μέγεθος καταστροφής και αυτή την πτώση της Βασιλίδας των πόλεων. Κεφάλαιο το οποίο ο Έλληνας πατριώτης δεν μπορεί να μελετήσει χωρίς να δακρύσει και χωρίς στην καρδιά του και στα χείλη του να ανεβεί το παράπονο· Γιατί, Θεέ των πατέρων μας, επέτρεψες στο γένος των Ελλήνων μία τόσο μεγάλη καταστροφή;…

Για να συλλάβουμε την εικόνα της Μικρασιατικής καταστροφής πρέπει να ανατρέξουμε στο παρελθόν, να στρέψουμε το βλέμμα στα βάθη της ιστορίας της Μ. Ασίας και διατρέχοντας αιώνες και χιλιετηρίδες να φτάσουμε στο θλιβερό έτος 1922, όταν η σάλπιγγα της Αποκάλυψης σήμανε το τέλος. Τι μακρά ιστορία, τι θέατρο αγώνων ανοιγέται μπροστά στα μάτια μας! Εκεί, στη Μ. Ασία, διεξήχθη ιστορική πάλη αιώνων μεταξύ πολιτισμού και βαρβαρότητας, μεταξύ φωτός και σκότους, για να επικρατήσει στις μέρες μας, «κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος», η βαρβαρότητα και η ημισέληνος.

Ο Ελληνισμός στην Μ. Ασία

Πολλούς αιώνες προ Χριστού υπήρχαν στη Μ. Ασία Έλληνες. Έλληνες τότε στη Μ. Ασία; Πώς; Προέρχονταν από την κυρίως Ελλάδα με αποικισμό. Αφήνοντας την πρώτη περίοδο του αποικισμού, την αρχή της οποίας οι ιστορικοί τοποθετούν γύρω στο 1000 π.Χ., ερχόμαστε στη δεύτερη περίοδο του αποικισμού, από τον 8ο έως τον 6ο αιώνα π.Χ. Κατά τη δεύτερη αυτή περίοδο, λόγω αυξήσεως του πληθυσμού και πολιτικών λόγων, πολλοί από τους Έλληνες αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τα πάτρια εδάφη και να τραπούν σε άλλα μέρη, για να αναπτύξουν εκεί με περισσότερη άνεση και ελευθερία τη ζωή τους. Και άλλοι μετοίκησαν στα μέρη της Δύσης, ιδίως στη Σικελία και νότιο Ιταλία, ιδρύοντας με τις πολλές εκεί αποικίες τους τη λεγόμενη Μεγάλη Ελλάδα, ενώ άλλοι μετοίκησαν στα παράλια της Μ. Ασίας, ιδρύοντας και εκεί μεγάλες πόλεις, ώστε και η Μ. Ασία να ονομαστεί Ελλάδα. Βεβαίως και άλλοι λαοί της αρχαιότητας άφηναν την πατρίδα τους και μετοικούσαν σε άλλες χώρες και ίδρυαν αποικίες. Αλλά οι αποικίες τις οποίες ίδρυαν οι Έλληνες διέφεραν από τις αποικίες των άλλων εθνών. Οι αποικίες των Ελλήνων δεν ήταν όπως οι αποικίες των νεότερων μεγάλων κρατών, τα οποία με υλικές δυνάμεις επέβαλαν την κυριαρχία τους σε άλλους λαούς και απέβλεπαν μόνο σε υλικά συμφέροντα. Οι Έλληνες άποικοι, λαός βαθύτατα θρησκευτικός, κατά την αναχώρησή τους από την Πατρίδα τους έπαιρναν μαζί τους τους εφέστιους θεούς και το ιερό πυρ από το ναό της Εστίας και μόλις αποβιβάζονταν στα νέα εδάφη, ως πρώτο έργο τους είχαν να κτίσουν βωμό και να προσφέρουν θυσίες. Διατηρούσαν τα ήθη και τα έθιμα της Πατρίδας τους και δεν διέκοπταν το σύνδεσμο με την πόλη από την οποία προέρχονταν, τη μητρόπολη, όπως λεγόταν. Απόδειξη μάλιστα της ζωτικότητας τους είναι το γεγονός ότι, μολονότι γειτνίαζαν ή περικυκλώνονταν από φυλές και έθνη ισχυρά και πολυπληθή και πιέζονταν από αυτοκρατορίες, όπως ήταν η αυτοκρατορία των Μήδων και Περσών, εντούτοις δεν απορροφήθηκαν, δεν αφομοιώθηκαν με τους ξένους λαούς, αλλά διατήρησαν ακμαία δια μέσου χιλιετηρίδων τη θρησκευτική και εθνική υπόστασή τους. Θαυμαστό το φαινόμενο! Οι Έλληνες άποικοι, όπως λέει και ο εθνικός μας ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, ήταν οι εμπροσθουφυλακές της Ελλάδας, οι οποίες μάχονταν κατά της βαρβαρότητας. Έλληνας δεν ονομαζόταν τότε μόνο ο κάτοικος της κυρίως Ελλάδας αλλά Έλληνας παρέμενε και ονομαζόταν και ο καθένας που μετανάστευε οπουδήποτε εκτός της κυρίως Ελλάδας. Ήταν μάλιστα το όνομα του Έλληνα τότε πολύ τιμητικό.

Αποικίες ιδρύθηκαν σε όλο το μήκος των Μικρασιατικών ακτών. Οι Ελληνίδες πόλεις συναγωνίζονταν στην ίδρυση αποικιών. Η Μίλητος π.χ. λέγεται ότι ίδρυσε 80 έως 100 πόλεις – αποικίες, ενώ η Χαλκίδα στην Εύβοια γύρω στις 50. Κάποιες από αυτές ξεπέρασαν σε ακμή τις μητροπόλεις. Ο επισκέπτης έμενε έκπληκτος βαδίζοντας διαμέσου των οδών και πλατειών των νέων πόλεων. Τα πάντα ήταν Ελληνικά. Ο Ελληνισμός στη Μ. Ασία ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο με νέο αίμα, το οποίο μετάγγισε στις φλέβες του η εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου, ο οποίος κατέλυσε το κράτος των Περσών. Η πορεία του ένδοξου τέκνου της Μακεδονίας υπήρξε εκπολιτιστική. Νέες πόλεις, περίπου 200, ιδρύθηκαν κατά την πορεία του προς ανατολάς. Αποστρατευόμενοι άνδρες της στρατιάς του, αντί να επιστρέψουν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους, ενισχυόμενοι οικονομικώς από το βασιλιά παρέμεναν στα νέα εδάφη. Μαζί με άλλους Έλληνες της κυρίως Ελλάδας, τους οποίους είλκυε προς την Ανατολή η δόξα των κατορθωμάτων του Μ. Αλεξάνδρου, σχημάτιζαν νέους πυρήνες, νέες εστίες πολιτισμού, σε τρόπο ώστε εν μέσω της απέραντης εκείνης αυτοκρατορίας οι Ελληνικές πόλεις να αποτελούν νησίδες και φάρους εκπολιτισμού των λαών.

Ελλάδα η Μ. Ασία. Και αν ιστορικοί που μισούν τους Έλληνες αρνηθούν την αλήθεια αυτή «και οι λίθοι» ακόμη της Μ. Ασίας «κεκράξονται». Ανασκαφές παλαιότερων και νεότερων αρχαιολόγων έφεραν στο φως πλούσια ευρήματα, τα οποία πιστοποίησαν την ιστορικότητα αρχαίων Ελληνικών πόλεων, για τις οποίες κάνει λόγο ο Όμηρος. Επιτύμβιες πλάκες, σκεύη πολύτιμα, επιγραφές και ψηφίσματα, όλα μαρτυρούν ότι η Μ. Ασία από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν Ελλάδα.

Ο Χριστιανισμός στη Μ. Ασία

ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ιστΗ Μ. Ασία λόγω των Ελλήνων, οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι σε όλα σχεδόν τα μέρης της, πυκνότερα στα παράλια, αραιότερα στην ενδοχώρα, βρισκόταν σε υψηλό επίπεδο πολιτισμού. Ήκμαζαν οι τέχνες και τα γράμματα. Ποιητές, ρήτορες και φιλόσοφοι είχαν αναδειχθεί εφάμιλλοι εν πολλοίς με αυτους που βρίσκονταν στην κυρίως Ελλάδα. Ναοί και κτήρια μεγαλοπρεπή είχαν ανεγερθεί. Εμπορική κίνηση ζωηρή παρετηρείτο στα λιμάνια. Πλούτος και ευημερία. Ευτυχής χώρα η Μ. Ασία, «ῥέουσα μέλι καὶ γάλα».

Αλλά παρόλη την εξωτερική της λάμψη, η χώρα βρισκόταν στο σκοτάδι και σε σκιά θανάτου. Ήταν απ’ άκρου εις άκρον ειδωλολατρική. Εάν αφαιρέσετε την ελάχιστη μειονότητα των Ιουδαίων, οι οποίοι εγκατεστημένοι στις κυριότερες πόλεις λάτρευαν τον αληθινό Θεό και είχαν ιδρύσει δικά τους θρησκευτικά κέντρα, τις λεγόμενες συναγωγές, ο υπόλοιπος πληθυσμός, Έλληνες και μη, είχαν άγνοια του αληθινού Θεού. Ψεύτικοι θεοί, όπως οι θεοί των αρχαίων Ελλήνων, καθώς και άλλοι ψεύτικοι θεοί της Ανατολής, όπως ο Βάαλ και η Αστάρτη, λατρεύονταν. Αγάλματα από χρυσάφι και ασήμι κοσμούσαν τους ειδωλολατρικούς ναούς. Πανήγυρεις τελούνταν, κατά τις οποίες οι εορταστές εκτρέπονταν σε κάθε είδος ακολασίας. Η πορνεία στεγαζόταν επίσημα στις στοές των ναών. Οι ιερείς των ειδώλων με τις καθημερινές θυσίες, με τις μαγείες και τις μαντείες εκμεταλλεύονταν το θρησκευτικό συναίσθημα του λαού και πλούτιζαν. Τα ήθη ήταν σε φοβερή κατάπτωση. Αλλά η ψυχή, ανήσυχη και ταραγμένη κάτω από την ενοχή της αμαρτίας, αναστέναζε και ζητούσε τη λύτρωση. Έξοχη εικόνα, που συμβόλιζε την ενοχή, το σπαραγμό της καρδιάς και τον πόθο για λύτρωση, υπήρξε ο μύθος του Προμηθέα, τον οποίο ο τραγικός ποιητής κάρφωσε σε ένα από τα βουνά της Μ. Ασίας, στον Καύκασο, για να κατασπαράσσεται εκεί από ένα απαίσιο πουλί αναμένοντας εναγώνια το Λυτρωτή.

Ποιος έλυσε τον Προμηθέα; Ποιος τον έβγαλε από το σκοτάδι τη Μ. Ασία; Ποιος σάρωσε την κόπρο και καθάρισε τη χώρα αυτή, στην οποία και αισχρές τελετές γίνονταν και ανθρωποθυσίες προσφέρονταν και φοβερή και απερίγραπτη ακολασία βασίλευε; Ποιος γκρέμισε και σάρωσε τα είδωλα; Ποιος εμφύσησε στον κόσμο νέα ζωή; Ο Χριστιανισμός. Αυτός έσωσε, φώτισε και ανέδειξε τη γη αυτή ευλογημένη, κήπο εκλεκτό με τα ωραιότερα άνθη της πίστεως και της αρετης.

Η Μ. Ασία ήταν η χώρα, η οποία από τις πρώτες δέχθηκε τις ακτίνες του εξ ύψους ανατείλαντος Ηλίου. Όργανο της σωτηρίας των κατοίκων της Μ. Ασίας υπήρξε κατεξοχήν ο κορυφαίος απόστολος Παύλος. Ιδιαίτερη πατρίδα του ήταν πόλη της Μ. Ασίας, η Ταρσός, στην οποία ήκμαζε το Ελληνικό στοιχείο και τα γράμματα καλλιεργούνταν με επιμέλεια. Κατά το Στράβωνα η Ταρσός στην ακμή ξεπερνούσε και αυτή την Αθήνα. Ο Παύλος ως Ιουδαίος, ο οποίος μαθήτευσε παρά τους πόδας του περίφημου νομοδιδάσκαλου Γαμαλιήλ γνώριζε άριστα την Ιουδαϊκή Θρησκεία. Ζώντας σε πόλη ειδωλολατρική με πλήθος ρητόρων και φιλοσόφων δεν αγνοούσε και τα της ειδωλολατρικής θρησκείας. Αφού κλήθηκε από το Θεό στην αληθινή εν Χριστώ πίστη, ορίστηκε Απόστολος των Εθνών. Στο έργο αυτό επιδόθηκε με δραστηριότητα ακάματη και με ζήλο απαραδειγμάτιστο. Στράφηκε προς τη Μ. Ασία και τρεις φορές την περιόδευσε και ίδρυσε τις πρώτες Χριστιανικές Εκκλησίες. Το ιερό βιβλίο των Πράξεων μας διηγείται τη φωτεινή πορεία του Αποστόλου των Εθνών. Όπου πατούσε, δαίμονες συντρίβονταν, το σκοτάδι διαλυόταν, ήλιος έλαμπε. Δέρβη, Λύστρα, Ικόνιο, Αντιόχεια, Έφεσος, Μίλητος, ιδού τα μεγάλα κέντρα του αρχαίου ειδωλολατρικού κόσμου. Σ’ αυτά τα κέντρα έδωσε τις πνευματικές του μάχες ο απόστολος Παύλος. Πολέμησε κατά του τυπικού Ιουδαϊσμού και της αισχρής ειδωλολατρίας. Και οι δύο κόσμοι εξεγέρθηκαν για την εξόντωσή του. Αλλά ο Παύλος δε δείλιασε. Και τον Ιουδαϊσμό ήλεγξε και την ειδωλολατρία εκ θεμελίων ανέτρεψε. Και πάνω στα ερείπια του αρχαίου κόσμου έκτισε το νέο κόσμο της Κ. Διαθήκης. Εκκλησίες ισχυρές ιδρύθηκαν. Προς Γαλάτας και Εφεσίους και Κολασσαείς, όπως και προς τον Ονήσιμο, ο Παύλος απέστειλε επιστολές, οι οποίες μαρτυρούσαν τη σφοδρή αγάπη του προς τους χριστιανούς της Μ. Ασίας.

Εκτός όμως του Παύλου και άλλοι Απόστολοι εργάστηκαν στη Μ. Ασία για τη διάδοση του Χριστιανισμού. Εργάστηκε ο Ανδρέας ο Πρωτόκλητος, ο οποίος κατά την παράδοση περιόδευσε τις ακτές του Πόντου και έφτασε μέχρι το Βυζάντιο. Εργάστηκε και ο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου, ο ευαγγελιστής Ιωάννης. Στην Έφεσο έγραψε αυτός το υψιπετές Ευαγγέλιό του. Στην Πάτμο την Αποκάλυψή του. Προς επτά Εκκλησίες της Μ. Ασίας απευθύνονταν οι επτά επιστολές που εμπεριέχονται στην Αποκάλυψη. Αποστολέας ο Ιησούς Χριστός. Παραλήπτες οι άγγελοι των επτά Εκκλησιών, δηλαδή οι επίσκοποι των Εκκλησιών Εφέσου, Σμύρνης, Περγάμου, Θυατείρων, Σάρδεων, Φιλαδελφείας και Λαοδικείας. Οι επτά αυτές Εκκλησίες αποτελούσαν την επτάφωτη λυχνία της Αποκαλύψεως, η οποία έλαμπε στη Μ. Ασία μέχρι το 1922.

Σε καιρούς διωγμών η μανία των χριστιανομάχων ξεσπούσε κατά των χριστιανών. Εάν ανοίξουμε τα μαρτυρολόγια της αγίας μας Εκκλησίας, θα δούμε ότι οι περισσότεροι μάρτυρες είναι από τη Μ. Ασία, άνδρες και γυναίκες και μικρά παιδιά ακόμη, που πρόθυμα έχυσαν το αίμα τους υπέρ του Χριστού. Γι’ αυτό και ο αρχαίος συγγραφέας, το πλήθος το μαρτύρων έχοντας υπ’ όψιν του, έγραψε για τη Μ. Ασία ότι «στοιχεῖα μεγάλα κεκοίμηται ἐν αὐτῇ».

Η Μ. Ασία, εξαιτίας της πυκνότητας και της αγωνιστικότητας του χριστιανικού της στοιχείου, από διάσημο βυζαντινολόγο ονομάστηκε το κύριο σώμα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Είχε δίκιο! Διότι η Μ. Ασία κυρίως απέκρουε τις επιδρομές των βαρβάρων. Ηρωικά τέκνα της Μ. Ασίας φύλαγαν τα ανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας, οι καλούμενοι ακρίτες και απελάτες. Όταν μάλιστα καταλύθηκε η αυτοκρατορία και η Μ. Ασία υποτάχτηκε στους Τούρκους, η αρετή και η πίστη των Μικρασιατών και πάλι έλαμψε θαυμάσια. Η πίεση τότε των κατακτητών ήταν φοβερή. Γλώσσες, οι οποίες μιλούσαν την ελληνική, κόβονταν. Απηνείς, νερώνειοι γίνονταν σε καιρούς διωγμών στη χώρα. Επίμονες προσπάθειες καταβάλλονταν για τον εξισλαμισμό των χριστιανών. Αλλά οι χριστιανοί προέβαλλαν ηρωική αντίσταση. Πλήθος νεομαρτύρων ανεφάνη στην ιερή αυτή γη. Το έδαφός της ποτίστηκε και πάλι με αίμα μαρτυρικό. Αυτό το αίμα ενίσχυε την πίστη και γιγάντωνε το φρόνημα των Μικρασιατών για την αντίσταση κατά της τουρκικής θηριωδίας. Τα πάντα ήταν έτοιμοι να υποστούν παρά να προδώσουν την πίστη τους. Οι περιηγητές, όσοι έτυχε κατά τις περιοδείες τους στη Μ. Ασία να γίνουν θεατές μαρτυρικών σκηνών των χριστιανών. επέστρεφαν στις ιδιαίτερες πατρίδες τους και έγραφαν εγκώμια των χριστιανών της Ανατολής. Εάν σε χώρες της χριστιανικής Δύσης βασίλευε ο Τούρκος και χρησιμοποιούσε τα μέσα τα οποία χρησιμοποίησε στη Μ. Ασία για τον εξισλαμισμό των χριστιανών, πόσοι άραγε από τους Ευρωπαίους, Φράγκους και Προτεστάντες, θα έμεναν πιστοί στο Χριστό;

Απόδειξη της δύναμης του Χριστιανισμού της Μ. Ασίας είναι και τα μνημεία όσα από τους αρχαιολόγους ανακαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές. Από τα μνημεία αυτά, τα οποία είναι εγκατεσπαρμένα σε όλη τη Μικρασιατική γη, μία φωνή ακούγεται ότι οι χριστιανοί, οι οποίοι έζησαν εκεί, ήταν άξιοι του ονοματός τους. Και από τις επιγραφές των τάφων τους νομίζει κανείς ότι ακούει τη φωνή του Παύλου· «Ἐμοὶ τὸ ζῆν Χριστὸς καὶ τὸ ἀποθανεῖν κέρδος». Από την Ανατολή το φως (Ex Oriente lux!), όπως είπαν διάσημοι αρχαιολόγοι και ιστορικοί, οι οποίοι μελέτησαν τα χριστιανικά μνημεία της Μ. Ασίας.

Αλλά το Χριστιανισμό της Μ. Ασίας περισσότερο από τα μνημεία διακήρυτταν τα τέσσερα περίπου εκατομμύρια των Ελλήνων Χριστιανών, οι οποίοι κατοικούσαν στη Μ. Ασία προτού ενσκήψει η μεγάλη συμφορά.

Η απελευθέρωση

Οι Έλληνες Χριστιανοί της Μ. Ασίας έζησαν επί πέντε σχεδόν αιώνες υπόδουλοι. Η σκληρή δουλεία των Μικρασιατών χριστιανών κάτω από το θηρίο του Ισλάμ παρατάθηκε περισσότερο από τα άλλα τμήματα της πάλαι ποτέ Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Στ’ αφτιά των βασανισμένων χριστιανών της Ανατολής έφθαναν τα ευχάριστα αγγέλματα της εξέγερσης και απελευθέρωσης άλλων υπόδουλων. Το 1821 σκίρτησαν οι καρδιές των χριστιανών της Μ. Ασίας με την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης. Νόμισαν ότι ήταν εγγύς ο καιρός και της δικής τους απελευθέρωσης. Η χαρά τους πληρώθηκε με αίμα. Οι ελπίδες τους διαψεύστηκαν. Ζόφος και πάλι κάλυψε τις καρδιές τους. Εντός του ίδιου αιώνα, του 19ου αιώνα, εκτός της Ελλάδας και άλλες περιοχές, όπως η Σερβία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, είτε δια της διπλωματίας είτε με επαναστάσεις απαλλάχτηκαν από τον Τουρκικό ζυγό. Η Μ. Ασία όμως παρέμεινε υπόδουλη. Το 1912 νέες ελπίδες. Η Οθωμανική αυτοκρατορία ηττάται από τους σύμμαχους Βαλκανικούς λαούς. Ο κρότος των τηλεβόλων των συμμαχικών στρατών ακουγόταν ευκρινώς μέχρι την Κωνσταντινούπολη. Ο καπνός των θωρηκτών της Ελλάδας φαινόταν από τα παράλια της Μ. Ασίας. Σκιρτούσαν οι καρδιές των υπόδουλων στο άκουσμα των νικών των χριστιανικών λαών. Η Κρήτη, τα νησιά του Αιγαίου, η Μακεδονία, η Ήπειρος, η Θράκη έθραυαν τα δεσμά και ενώνονταν με τη μητέρα Ελλάδα. Και η Ιωνία ήδη έτεινε τα χέρια προς την Ελλάδα, έσειε τα δεσμά της και περίμενε την ευλογημένη μέρα για να ελευθερωθεί και αυτή και πέσει στην αγκαλιά της μητέρας.

Και η ημέρα αυτή, την οποία γενεές γενεών προσδοκούσαν, ανέτειλε. Ήταν το πρωί της 1ης Μαΐου 1919. Μέρος του Ελληνικού στόλου κατέπλευσε στο λιμάνι της Σμύρνης. Ο Ελληνικός στρατός έτοιμος για αποβίβαση. Η Ελληνική σημαία υψώνεται. Εύζωνος σαλπίζει και το σάλπισμα της απελευθέρωσης σα σάλπισμα αρχαγγέλου ακούγεται από τις μυριάδες των Ελλήνων, οι οποίοι από πολύ πρωί είχαν συρρεύσει στην προκυμαία της Σμύρνης, για να υποδεχθούν τους ελευθερωτές. Είναι αδύνατο με λέξεις να εκφραστεί τι αισθανόταν τις στιγμές εκείνες το άπειρο πλήθος. Ζητωκραυγές ακούγονταν ανάμεικτες με δάκρυα και λυγμούς. Κάποια μυσταγωγία συντελούνταν. Στην προκυμαία ο ιερός κλήρος ντυμένος τα άμφια. Επικεφαλής του κλήρου ο αείμνηστος μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος, ο οποίος με διάγγελμα προς τον Ελληνικό πληθυσμό της Σμύρνης τον είχε καλέσει σ’ αυτή τη μυσταγωγία.

  • «Αποκαλυφθείτε», έλεγε, «και σταθείτε καλά. Κρατήστε με φόβο Θεού τα μέτωπα υψηλά, κλίνοντας μόνο τις ψυχές σας μπροστά στις μεγάλες και ανεξερεύνητες βουλές του Θεού. Αδελφοί, το πλήρωμα του χρόνου έφτασε. Οι πόθοι των αιώνων εκπληρώνονται. Ο καιρός πλησίασε. Οι μεγάλες ελπίδες του γένους μας, ο ανύστακτος, ο σφοδρός, ο μύχιος, ο θερμός, ο καυτός και φλογισμένος, όπως το πυρακτωμένο σίδερο, πόθος για ένωση με τη μητέρα Ελλάδα, ιδού κατά τη σημερινή ιστορική και αξιομνημόνευτη ημέρα της 1ης Μαΐου, γίνεται υπόθεση και γεγονός συντελεσμένο. Από σήμερα 1ης του Μαΐου, του δροσοστάλακτου αυτου μήνα, του στεφάνου των μηνών, αποτελούμε αναπόσπαστο τμήμα της ενωμένης, της ένδοξης, της αθάνατης μεγάλης πατρίδας Ελλάδας. Η αποβίβαση των ελληνικών μεραρχιών στα μικρασιατικά παράλια άρχισε, το εξωτερικό φρούριο της Σμύρνης καταλήφθηκε από τα Ελληνικά στρατεύματα. Αύριο οι ελευθερωτές μας εισέρχονται στην κατοχή της πόλης. Ζήτω το Έθνος».

Στιγμές αλησμόνητες, για όσους τα έζησαν είτε ως στρατιώτες και αξιωματικοί, είτε ως απλοί πολίτες μέσα στο ανώνυμο πλήθος. Η χαρά για την απελευθέρωση της Ιωνίας, χώρας Ελληνικής από τα Ομηρικά χρόνια, μεταδόθηκε σε κάθε ελληνική καρδιά. Ο Ελληνικός στρατός δεν απελευθέρωσε μόνο την ωραία νύμφη της Ιωνίας αλλά προχώρησε προς ανατολάς και προς νότο και προς βορρά και συντρίβοντας παντού την αντίσταση του τουρκικού στρατού απελευθέρωνε αλληλοδιαδόχως πόλεις και χωριά στα οποία από αιώνες ζούσαν Έλληνες Χριστιανοί. Η υποδοχή, την οποία έκαναν οι απελευθερωμένοι Έλληνες στον προελαύνοντα Ελληνικό στρατό, ήταν από τα συγκινητικά εκείνα φαινόμενα, τα οποία σπανίως εμφανίζονται στη ζωή των λαών. Οι υπόδουλοι γιόρταζαν και πανηγύριζαν την «ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν». Αιώνων μαρτύρια της φυλής λησμονούνταν. Η αύρα της ελευθερίας θώπευε τα μέτωπά τους. Έλληνες στρατιώτες στα βάθη της Μ. Ασίας. Απίστευτο! Μόνο σε όνειρο θα μπορούσε να εμφανιστεί. Και όμως το όνειρο έγινε πραγματικότητα. Ανέζησε η εποχή του Μ. ΑΛλεξάνδρου. Όταν ο Μ. Αλέξανδρος κάθησε στο θρόνο του Δαρείου, ο Δημάρατος έλεγε δακρύζοντας· «Πόση μεγάλη ηδονή στερήθηκαν οι Έλληνες που πέθαναν πριν δουν τον Αλέξανδρο στο θρόνο του Δαρείου!». Στην Αθήνα μάλιστα ο ρήτορας Αισχίνης ανερχόμενος στο βήμα αναφώνησε· «Τι ανέλπιστα και απροσδόκητα πράγματα δεν έγιναν στις μέρες μας! Διότι ο βίος τον οποίο πραγματοποιήσαμε εμείς δεν είναι συνήθης και ταπεινός αλλά θα προκαλεί την κατάπληξη στις νεότερες γενέες. Δεν είναι ο βασιλιάς των Περσών εκείνος ο οποίος διόρυξε τον Άθωνα, έζευξε τον Ελλήσποντο, έλαβε «γῆν καὶ ὕδωρ» από όλους τους ανθρώπους από την ανατολή μέχρι τη δύση και τώρα αγωνίζεται όχι για να γίνει κύριος επί των άλλων αλλά για να σώσει πλέον το σαρκίον του;». Τα ίδια περίπου θα μπορούσαν να πουν και όσοι έγιναν θεατές της θριαμβευτικής πορείας του Ελληνικού στρατού προς τα ενδότερα της Μ. Ασίας. «Δεν ήταν ο Τούρκος εκείνος ο οποίος κατέκλυσε με την απειραριθμία του Ανατολή και Δύση και έφτασε μέχρι τη Βιέννη και τώρα αγωνίζεται όχι να κατακτήσει άλλους αλλά να περισώσει τη φυλετική του υπόσταση και να μη εξαλειφθεί από προσώπου γης;». Η χαρά των Ελλήνων στρατιωτών, οι οποίοι βάδιζαν επί τα ίχνη της στρατιάς του Μ. Αλεξάνδρου ή της φωτεινής πορείας του Μ. Αλεξάνδρου ή της φωτεινής πορείας του αποστόλου Παύλου, ήταν απερίγραπτη. Έλληνας αξιωματικός, ο οποίος κατέλαβε την περιοχή της Εφέσου, στάθηκε στα ερείπια της αρχαίας πόλεως και έγραψε στο πολεμικό ημερολόγιό του· «Θεωρώ τον εαυτό μου πανευτυχή που αξιώθηκα να δω με τα μάτια μου την Έφεσο, την ιερή πόλη του Ευαγγελίου, όπου για πρώτη φορά δίδαξε ο Απόστολος των Εθνών Παύλος».

Η Ελλάδα νικούσε. Το άγριο θηρίο του Ισλάμ, το οποίο επί αιώνες έπινε αίματα και έτρωγε σάρκες αγίων, δεχόμενο ήδη ισχυρά χτυπήματα, αποσυρόταν έντρομο στα βάθη, στα παλαιά του κρησφύγετα, από τα οποία είχε εξέλθει για να σκορπίσει την ερήμωση στις χριστιανικές χώρες. Κάποια παλιά προφητεία, που μεταφερόταν από τα χείλη του λαού, με την οποία η Τουρκία κάποτε θα νικιόταν και θα κατέφευγε στην «Κόκκινη Μηλιά», φαινόταν να πραγματοποιείται. Οι Έλληνες στρατιώτες προχωρώντας από νίκη σε νίκη είχαν φτάσει στο απόγειο της δόξας. Η Άγκυρα εκκενωνόταν…

Αλλά οι δυστυχείς Έλληνες της Μ. Ασίας δεν πρόλαβαν να εορτάσουν τα ελευθέρια και ιδού, προτού ακόμη συμπληρωθεί τριετία ελεύθερης ζωής, καλούνταν να πιουν πικρότατο ποτήριο, το πικρότερο εξ όσων ποτέ ήπιαν στην τρισχιλιετή ιστορία της Μ. Ασίας. Η καταστροφή επερχόταν με βήματα ραγδαία. Τα προμηνύματα της επερχομένης καταστροφής συνελάμβαναν οι κεραίες ευαίσθητων πατριωτικών ψυχών και προσπαθούσαν να αποτρέψουν τη συμφορά αλλά εις μάτην.

Η καταστροφή

Να περιγράψουμε τώρα την κατάρρευση του Μικρασιατικού μετώπου και την καταστροφή που επακολούθησε και την εκρίζωση του Ελληνισμού της Μ. Ασίας; Αδυνατούμε. Όποιος θέλει να δει το δράμα ας διαβάσει σχετικά βιβλία, που περιγράφουν την απερίγραπτη καταστροφή, όπως είναι το εσχάτως εκδοθέν βιβλίο του δημοσιογράφου κ. Γιάννη Καψή με τον τίτλο «Χαμένες πατρίδες». Ας διαβάσει σειρά άρθρων του κ. Χρ. Αγγελομάτη, τα οποία δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα «Εστία» με τον τίτλο «Μικρό χρονικό μεγάλης τραγωδίας». Αλλά πάνω από όλα τα βιβλία και άρθρα που περιγράφουν τη Μικρασιατική καταστροφή υπάρχουν οι φωνές των ζωντανών, υπάρχουν οι χιλιάδες των εκ της Μ. Ασίας εκριζωθέντων χριστιανών, οι οποίοι έγιναν αυτόπτες μάρτυρες της φοβερής εκείνης τραγωδίας, της οποίας ο αντίκτυπος μεταδιδόμενος με ζωηρές διηγήσεις θα φτάσει μέχρι τρίτη και τέταρτη γενεά. Ο αείμνηστος μητροπολίτης Νευροκοπίου και Ζιχνών Αγαθάγγελος Τσαούσης, από το μαρτυρικό χωριό Χόψα του αλησμόνητου Πόντου προερχόμενος, δια μονογραφίας («Η ιστορία του εν Πόντω χωρίου Χόψα και η καταστροφή αυτής») θεώρησε καθήκον απέναντι της νέας γενιάς των Ελλήνων, να περιγράψει τα πολυώδυνα μαρτύρια των συγχωριανών του. «Η καταστροφή της Χόψας», σημειώνει, «αποτελεί το πολλοστημόριο των τραγωδιών, οι οποίες έλαβαν χώρα σε όλο τον Πόντο και οι οποίες αν αναγράφονταν ένα προς ένα, όπως λέγει και ο ευαγγελιστής Ιωάννης, «οὐδὲ αὐτὸν τὸν κόσμον οἶμαι χωρῆσαι τὰ γραφόμενα βιβλία». Κατά την περιγραφή των γεγονότων, τα οποία ασφαλώς υστερούν πολύ από την πραγματικότητα, πόσες φορές τα δάκρυά μας δεν έβρεξαν τα μάγουλά μας, όπως και το χαρτί πάνω στο οποίο χαράσσονταν οι γραμμές εκείνες, και πόσες φορές δεν εγκαταλείψαμε τη γραφίδα, για να βρούμε ψυχική ηρεμία; Γι’ αυτό ευχόμεθα ολόψυχα ποτέ στο μέλλον να μη δοθεί αφορμή εξιστόρησης παρόμοιων τραγικών γεγονότων». Τη φωνή αυτή της κατώδυνης καρδιάς, η οποία κατά τον προφήτη Ιερεμία αιμορραγεί από τον πόνο, ακούει κανείς διαβάζοντας και τις σελίδες τόμου ολόκληρου 620 σελίδων, το οποίο επί τη βάσει προσωπικών αναμνήσεων και αφηγήσεων συγγενών και φίλων συνέγραψε ο εκ Πόντου καταγόμενος κ. Αθανάσιος Π. Αθανασιάδης, ανώτερος αστυνομικός σε πολεμική διαθεσιμότητα, με τον τίτλο «Εθνικές και πατριωτικές ιστορίες».

Είναι συνηθισμένο μετά από κάποια καταστροδή να αναζητώνται αίτια και ευθύνες. Αυτό συνέβη και με τη Μικρασιατική καταστροφή. Όλοι όσοι ασχολήθηκαν με την άνευ προηγουμένου εθνική αυτή τραγωδία, την οποία και Αισχύλοι δε θα μπορούσαν να περιγράψουν, αναζήτησαν τα αίτια και οι περισσότεροι από αυτούς, αναλόγως των πολιτικών τους αντιλήψεων, διαφορετικές γνώμες εξέφεραν, κηρύσσοντας ενόχους όσους άλλοι θεωρούσαν αθώους. Ως εκ τούτου μεγάλη σύγχυση επικράτησε, ιδίως κατά τα πρώτα μετά την καταστροφή χρόνια, κατά τα οποία σφοδρές συζητήσεις έλαβαν χώρα στη Βουλή και στον ημερήσιο Τύπο. Τα πάθη εξάπτονταν περισσότερο, χωρίς πρακτικό αποτέλεσμα. Η συμφορά είχε πλέον συντελεστεί και η Ελλάδα θρηνούσε. Μία όμως περιωπής, υπεράνω των ανθρωπίνων παθών, έρευνα καταλήγει οπωσδήποτε στο θλιβερό συμπέρασμα ότι ο κυριότερος συντελεστής της καταστροφής της Μ. Ασίας υπήρξε η διχόνοια, η Ελληνική διχόνοια. Η Ελλάδα, η οποία μετέβη στη Μ. Ασία, δεν ήταν ενωμένη όπως κατά την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων. Η Ελλάδα ήταν διαιρεμένη, σπαρασσόμενη από πολιτικά πάθη. Οι Έλληνες εκσφενδόνιζαν κατ’ αλλήλων τη φοβερή κατηγορία του προδότη. Προδότης ονομαζόταν οποιοσδήποτε δεν προσκυνούσε τα είδωλα της αντίθετης πολιτικής παράταξης. Το σαράκι της διαιρέσεως εισχώρησε και σε αυτές τις τάξεις του στρατού. Έμπειροι αξιωματικοί αποβάλλονταν από το στράτευμα, γιατί δεν ανήκαν στο κυβερνών κόμμα. Στα κέντρα της Κωνσταντινούπολης ψυχαγωγούνταν εκατοντάδες Ελλήνων αξιωματικών καθόσον χρόνο οι υπηρεσίες τους ήταν αναγκαιότατες για την αγωνιζόμενη Ελλάδα. Και αυτοί που απείχαν από τον αγώνα ήταν από τους εμπειρότερους και γενναιότερους άνδρες. Αθηναϊκές εφημερίδες έριχναν συνθήματα απογοητεύσεως. Το «Οἴκαδε» (= πίσω στην πατρίδα) κυριαρχούσε. Όσοι στρατιώτες έπαιρναν άδεια από το μέτωπο δεν επέστρεφαν πια στις μονάδες τους. Οι λιποτάκτες ανέρχονταν σε δεκάδες χιλιάδων. Οι κρίκοι, οι οποίοι ένωναν άλλοτε το στρατό σε μια δύναμη αδιάσπαστη και ακαταγώνιστη, είχαν πλέον θραυσθεί. Γι’ αυτό, όταν κατά τον Αύγουστο του 1922 έγινε η επίθεση των Τούρκων, ο Ελληνικός στρατός, ο οποίος μέχρι τότε επί μια δεκαετία δε γνώριζε παρά νίκες και θριάμβους, υποχώρησε. Στο μέτωπο ανοίχτηκε ρωγμή και δι’ αυτης εισήλασαν οι τουρκικές ορδές. Η ήττα υπήρξε αποτέλεσμα της διχόνοιας. Ο Κεμάλ μιλώντας κατά τα αποκαλυπτήρια του μνημείου του Τουλού Μπουνάρ είπε μεταξύ των άλλων τα εξής· «Ο Ελληνικός στρατός, ο οπο