Κυριακὴ Β΄ Νηστειῶν (Ἑβρ. 1,10 – 2,3)

Η υλικη δημιουργια

«Σὺ κατ᾽ ἀρχάς, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας, καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί» (Ἑβρ. 1,10)

ΚΑΙ πάλι, ἀγαπητοί μου, ὁ γέρων ἐπίσκοπος θὰ ὁμιλήσῃ. Ἀλλὰ ἐρωτῶ· ὑπάρχει σήμε­ρα διάθεσις ν᾽ ἀκούσῃ ὁ κόσμος τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ;
Ζοῦμε σὲ ἄσχημα – πονηρὰ χρόνια, σὲ ἡμέρες ἀντιχρίστου. Ἐκπληρώνεται ἡ προφητεία, ὅτι οἱ ἄνθρωποι δὲν θὰ θέλουν ν᾽ ἀ­κούσουν λό­γο Θεοῦ (βλ. Β΄ Τιμ. 4,4), σὰν τὸν ἄρρωστο ποὺ ἀηδιάζει καὶ τὸ πιὸ ἐκλεκτὸ φαγη­τό. Ὅπως προέλεγε μιὰ ἄλ­­λη προφητεία, οἱ ἄνθρωποι μάτια ἔχουν καὶ μά­τια δὲν ἔχουν, αὐτιὰ ἔχουν καὶ αὐτιὰ δὲν ἔ­χουν (βλ. Ἠσ. 6,9-10. Ματθ. 13,14-15). Ἔχουν μάτια καὶ αὐτιὰ γιὰ τὸ διάβολο, ἀλλ᾽ ὄχι γιὰ τὸ Θεὸ καὶ τὸ λόγο του. Σὲ τέτοια χρόνια ζοῦμε. Ἀλλὰ ἐσεῖς θέλε­τε, ἐλπίζω, ν᾽ ἀκούσετε κήρυγμα εὐαγγελίου.
Θὰ λάβω ἀφορμὴ ἀπὸ τὸν σημερινὸ ἀπόστο­­λο, ποὺ εἶνε μία περικοπὴ ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑ­βραί­ους ἐ­πιστολὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου, ἕνα ἀριστούρ­γημα τοῦ πνεύματος. Τί λέει;
Εἶνε ἕνας ὕ­μνος· ὄχι τοῦ ἔρωτος ἢ τοῦ κόμματος ἢ κάποιας ἀνθρωπίνης ἰδεολογίας, ἀλλὰ ὕ­μνος τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ Χριστός, λέει, εἶνε παραπάνω κι ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους. Δὲν εἶ­νε ἕνα δημιούργημα· εἶνε ὁ ἴδιος ὁ Δημι­ουργὸς τοῦ παντός, τέλειος Θεός, «ὁμο­ούσι­ος τῷ Πατρί», καθὼς διδάσκει ἡ ἁγία μας Ἐκ­κλησία (Σύμβ. πίστ.). Λέει γιὰ τὸ Χριστὸ λόγια, τὰ ὁ­ποῖα ὁ ἀπόστολος παίρνει ἀπὸ τὸ βιβλίο τῶν Ψαλμῶν. «Σύ», λέει, «κατ᾽ ἀρχάς, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας, καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰ­σιν οἱ οὐρανοί» (Ἑβρ. 1,10. Ψαλμ. 101,26-27). Παρουσι­άζει τὴ γῆ καὶ τοὺς οὐρανοὺς ὡς δημιούργη­μα καὶ ἔρ­γο τῶν χειρῶν τοῦ Θεοῦ. Ἐπάνω στὴν ἀλήθεια αὐτὴ ἂς κάνουμε μερικὲς σκέψεις.

* * *

Τί εἶνε, ἀγαπητοί μου, αὐτὴ ἡ γῆ; Ἕνα ἄ­στρο εἶνε, ἕνα ἀπὸ τὰ ἑ­κατομμύρια – δισεκατομμύρια ἄστρα ποὺ ὑπάρχουν στὸ σύμπαν.
Ποῦ στηρίζεται – ποῦ στέκεται τὸ ἄστρο αὐτό; Οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας ἔλεγαν, ὅτι στηρίζεται πάνω στοὺς ὤμους ἑνὸς μυθικοῦ γίγαν­τος ποὺ λεγόταν Ἄτλας· αὐτός, ἔλεγαν, σηκώνει τὴ γῆ. Ἀλλὰ ἡ ἐπιστήμη, ἢ μᾶλλον ἐνωρίτερα ἡ ἁγία Γραφή, ἀπορρίπτει τὸν μῦθο. Δια­βά­στε τὸν Ἰώβ, νὰ δῆτε. Προτοῦ ν᾽ ἀποφανθῇ ἡ ἐπιστή­μη, ἡ Γραφὴ εἶπε, ὅτι ἡ γῆ στηρίζεται «ἐπὶ οὐδενός», ἐπάνω στὸ τίποτα (Ἰὼβ 26,7). Πουθενὰ δὲ στηρίζεται, εἶνε με­τέωρη. Ἕνα τέτοιο οὐρά­νιο σῶμα, ποὺ ζυγίζει δισεκατομμύρια τόννους, πῶς κρατιέ­ται στὸ διάστημα καὶ δὲν πέφτει; Ἐμένα ρωτᾶτε; Ρωτῆστε τοὺς ἐπιστήμονες. Τὴν κρατάει, λένε, μιὰ ἀόρατη κλωστή. Ποιά εἶνε αὐτὴ ἡ κλωστή; Τὴν ὀ­νομάζουν «παγκόσμιο ἕλξι». Ὁ ἥλιος, λέει, τραβάει τὴ γῆ καὶ ἡ γῆ τὴ σελήνη. Αὐτὴ εἶνε ἡ «κλωστή». Κόπηκε ἡ «κλω­στή»; χάος! Τώρα τί ἀκριβῶς εἶνε ἕλξις, οὔτε καὶ ὁ Νεύτων δὲν μπόρεσε νὰ ἐξηγήσῃ. Αὐτὰ τὰ πράγματα στὴν οὐσία τους εἶνε μυστήρια.
Καὶ δὲν εἶνε μόνο αὐτό, ὅτι ἡ γῆ μένει μετέ­ωρη. Τὸ ἄλλο καταπληκτικὸ εἶνε, ὅτι ἡ γῆ δὲ μένει στάσιμη· κινεῖται, τρέχει ἰλιγγιωδῶς, σὰν πύραυλος καὶ δι­αστημόπλοιο. Ἂν πῇς σ᾽ ἕναν ἄπιστο ὅτι τὸ διαστημόπλοιο ἔγινε ἔτσι μόνο του, θὰ σὲ πῇ τρελλό. Εἶνε δυνατόν, σοῦ λέει, ἕνας πύραυλος, ποὺ κοπίασαν τόσοι καὶ τό­σοι μέχρι νὰ ἐκτοξευθῇ, ἐσὺ νὰ λὲς πὼς ἔ­γινε μόνος του; Ἀλλὰ τί εἶνε ὁ πύραυλος; τίποτα δὲν εἶνε μπροστὰ στὸ τεράστιο αὐτὸ δι­αστημόπλοιο, τὴ γῆ μας, ποὺ ταξιδεύει ἐπὶ τό­σες χιλι­ετίες μὲ ἐπιβάτες τόσα δισεκατομμύρια ἀν­θρώπους. Θαυμαστὸ πρᾶγμα.
Ἡ γῆ κινεῖται. Τί κινήσεις κάνει; Ἐκτελεῖ δύο δρομολόγια, ἕνα μεγάλο καὶ ἕνα μικρό. Μὲ τὸ μεγάλο κάνει ἕναν ἀπέραντο κύκλο γύ­ρω ἀπὸ τὸν ἥλιο μέσα σὲ 365 ἀκριβῶς ἡμέρες, καὶ μὲ τὸ μικρὸ κάνει συγχρόνως μιὰ στρο­φὴ γύρω ἀπὸ τὸν ἑαυτό της μέσα σὲ 24 ὧρες. Ἡ μία κίνησις εἶνε τὸ ἔτος, ἡ δεύτερη εἶνε τὸ ἡ­μερονύκτιο. Θαυμαστὰ πράγματα, ποὺ δὲν ὀ­φείλονται βεβαίως στὴν τύχη. «Σύ…, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί».
Θαυμαστὸ πρᾶγμα εἶνε ἐπίσης ἡ ὡρισμένη θέσι στὴν ὁποία βρίσκεται ἡ γῆ. Ἐὰν δηλαδὴ ἡ γῆ ἦ­ταν πιὸ μακριὰ ἀπὸ τὸν ἥλιο, τότε ἡ θερμοκρασία της θὰ ἔπεφτε 10, 20, 30, 100, 200, 500, 1000 βαθμοὺς ὑπὸ τὸ μηδέν. Θὰ πάγωναν τὰ πάντα, ποτάμια λίμνες θάλασσες θὰ κρυστάλλωναν, τὰ δέντρα θὰ ξεραίνονταν, θὰ γινόταν ὅλη ὅπως ὁ Βόρειος Πόλος. Ἐὰν πάλι ἡ γῆ ἦταν πιὸ κοντὰ στὸν ἥλιο, τότε τὸ θερμόμετρο θὰ ἀνέβαινε, ὄχι στοὺς 40 βα­θμοὺς ποὺ φτάνει τὸ καλοκαίρι καὶ ὑποφέρουμε, ἀλλὰ στοὺς 100, 200, 300, 1000 βαθμούς! Κάρβουνο θὰ γινόταν ἡ γῆ. Ποιός ὥρισε τὴ γῆ σ᾽ αὐτὴ τὴ θέσι, τὴν κανονικὴ θέσι, ὥστε νὰ μπορῇ ἐπάνω σ᾽ αὐτὴν νὰ ὑπάρχῃ ζωή;
Θαυμαστὸ τὸ φαινόμενο ὅτι ἡ γῆ εἶνε μετέ­ωρη, θαυμαστὸ τὸ ὅτι κινεῖται καὶ κάνει δρομολόγια μὲ ἀκρίβεια, θαυμαστὸ τὸ ὅτι διατηρεῖ μία καθωρισμένη ἀπόστασι ἀπὸ τὸν ἥλιο. Θέλετε καὶ κάτι ἄλλο; Τὸ εἶπα ἤδη· πάνω στὴ γῆ ὑπάρχει ζωή. Στὴ σελήνη καὶ τοὺς ἄλλους πλανῆ­τες ἐπικρα­τεῖ ξηραΰλα· εἶνε σὰν τὴ Σαχάρα. Μόνο ἐδῶ στὴ γῆ ὑπάρχουν ὅλες οἱ συνθῆκες καὶ προϋποθέσεις γιὰ ζωή· καὶ χορτάρια καὶ δέντρα καὶ πουλιὰ καὶ ζῷα, τὰ πάντα. Κανένα ἄλλο ἀστέρι, δὲν ἔχει τόσα ἀγαθά. Ἡ γῆ εἶνε τὸ διαμάντι τῆς δημιουργίας.
Ἐπάνω στὴ γῆ εἶνε ὅλα ὡραῖα. Ἀλλὰ τὸ πιὸ ὡραῖο ποιό εἶνε; ὁ ἄνθρωπος. Τὸ σκεφθήκαμε ποτὲ τί εἶνε ὁ ἄνθρωπος; Δὲν τὸν ἐξετάζω ψυ­χικῶς· σωματικῶς μόνο νὰ τὸν ἐξετάσουμε, ὁ ἄνθρωπος εἶνε τὸ τελειότερο ἐργοστάσιο. Θαυμάζεις ἕνα ρολόι, ἕνα αὐτοκίνητο, ἕνα πύραυλο, ἕνα ὁποιοδήποτε κατασκεύασμα; Αὐτὰ δὲν εἶνε τίποτε. Ὁ ἄνθρωπος εἶνε τὸ τε­λειότερο κατασκεύασμα. Τὰ μάτια του φωτογραφικὴ μηχανή, τὰ αὐτιά του ῥαντάρ, ἡ καρδιά του ἀντλία, οἱ φλέβες του ὑδραυλικὸ σύστημα, τὸ στομάχι του χημικὸ ἐργαστήριο… Ἐγὼ ἀπορῶ πῶς ὑπάρχουν ἄπιστοι. «Εἶπεν ἄ­φρων ἐν καρδίᾳ αὐτοῦ· οὐκ ἔστι Θεός» (Ψαλμ. 13,1).
Τὸ πιὸ θαυμαστὸ ὅμως ἀπ᾽ ὅλα ποιό εἶνε; Ὅτι ἐπάνω ἐδῶ στὴ γῆ ἦρθε ὁ ἴδιος ὁ Θεός! Ἂν στὸ σπίτι σου – στὴν καλύβα σου ἔρθῃ ὁ νο­μάρχης ἢ ὁ βουλευτὴς ἢ ὁ πρωθυπουργὸς ἢ ὁ πρόεδρος τῆς δημοκρατίας, τὸ θεωρεῖς μεγάλο πρᾶγμα. Λοιπὸν ἐπάνω ἐδῶ στὴν καλύβα τῆς γῆς ἐπάτησε – ποιός; Ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Τί τιμή, τί δόξα γιὰ τὸν πλανήτη μας ἡ ἐπίσκεψις καὶ παραμονὴ τοῦ Θεανθρώπου σ᾽ αὐτὸν ἐπὶ 33 χρόνια, καὶ μάλιστα ἡ θυσία του! Κανένας ἄλλος πλανήτης δὲν ἐ­γνώρισε τέτοια δόξα.
Ὡραία καὶ θαυμαστὴ ἡ γῆ αὐτή, καὶ μεγάλη τιμὴ καὶ δόξα ἐγνώρισε. Ἀλλὰ ὁ ἄνθρωπος δὲν συμπεριφέρθηκε ἀπέναντί της ὅπως ἔ­πρεπε. Δὲν τὴν σεβάστηκε ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ καὶ ὡς τόπο κατοικίας του. Μὲ τὴν πτῶσι του στὴν ἁμαρτία καὶ ὅλες τὶς ἐπακόλουθες συνέ­πειες ἐπηρέασε καὶ ἐπισκίασε τὴ λάμψι τοῦ πλανήτου αὐτοῦ. Δὲν εἶνε πλέον παρθένος ἡ γῆ· εἶνε μολυσμένη ἀπὸ ἀνθρώπινο αἷμα, κι ἀναστενάζει καὶ ὑποφέρει. Ὁ ἄνθρωπος ἐμόλυνε τὴ δημιουργία τοῦ Θεοῦ.
Ὁ Κύριος ὅμως δὲν θ᾽ ἀνεχθῇ ν᾽ ἀφήσῃ τὰ κτίσματά του σ᾽ αὐτὴ τὴν κατάστασι. Τί θὰ κά­νῃ; Θὰ τὰ πάρῃ, λέει σήμερα ὁ ἀπόστολος, θὰ τὰ βάλῃ μέσα σὲ κλίβανο καὶ πλυντήριο, καὶ θὰ βγοῦν καινούργια (βλ. Ἑβρ. 1,12. Ψαλμ. 101,27). Κι ἂν τώρα ἡ κτίσις εἶνε ὡραία, πόσο ὡραιότερη θὰ εἶνε τότε! «καινὴν γῆν καὶ καινοὺς οὐρανοὺς προσδοκῶμεν», λέει ἡ Γραφή (Ἀπ. 21,1. Βλ. Β΄ Πέτρ. 3,13).

* * *

Ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀγαπητοί μου, εἶνε αἰ­ώ­νιος. «Σύ…, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί». Καὶ «τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καὶ τὸ πλήρωμα αὐτῆς», ὅ­πως λέει πάλι ὁ ψαλμῳδός (Ψαλμ. 23,1). Ναί, τοῦ Θεοῦ εἶνε ὅλα, δικό μας τίποτα. Ἐμεῖς εἴμαστε φιλοξενούμενοι. Ἡ γῆ, λέει ὁ ἅγιος Ἰωάν­νης ὁ Χρυσόστομος, εἶνε ἕ­να ξενοδοχεῖο. Στὸ ξενοδοχεῖο κοιμᾶ­σαι, ἀλλὰ δὲ λὲς Εἶνε δικό μου· πληρώνεις ἕνα ἐνοίκιο καὶ φεύγεις.
Καὶ γιὰ τὴ γῆ λοιπὸν ὁ Θεός, ὁ ἰδιοκτήτης, ζητάει ἐνοίκιο. Ποιό εἶνε τὸ ἐνοίκιο, τί ζητάει ἀπὸ μᾶς; Ἕνα εὐχαριστῶ. Εἰκοσιτέσσερις ὧ­ρες ἔχει τὸ ἡμερονύκτιο καὶ ἑκατὸν ἑξηνταοκτὼ ἡ ἑβδομάδα· ἔλα μιὰ ὥρα στὴν ἐκκλησία νὰ πῇς ἕνα εὐχαριστῶ στὸ Μεγαλοδύναμο. Μὴ γίνεσαι πιὸ ἀχάριστος κι ἀπὸ τὸ σκυλί, ποὺ ὅταν τοῦ ῥίξῃς ἕνα κόκκαλο κουνάει τὴν οὐρά του καὶ σοῦ λέει εὐχαριστῶ. Ὁ ἄνθρωπος, ἀντὶ γιὰ εὐχαριστῶ, ἀνοίγει τὸ βρωμερό του στόμα καὶ βλαστημάει τὰ θεῖα. Κ᾽ ὕστερα ἀποροῦμε γιατί σείεται ἡ γῆ…
Ἡ ἁγία καὶ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ εἶνε, ἀ­δελφοί μου, καιρὸς μετανοίας, ἐξομολογήσεως, ἐ­πιστροφῆς στὸ Θεό. «Μετανοεῖτε», μᾶς φωνάζει σήμερα καὶ ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλα­μᾶς. Μα­κάρι ὅλοι νὰ καταλάβουμε, ὅτι ἐδῶ στὴ γῆ ἔ­χουμε μεγάλο προορισμό, μὲ τὴν πίστι ὅτι ὅ­λα αὐτὰ τὰ δημιούργησε ὁ Θεός· «Σὺ κατ᾽ ἀρχάς, Κύριε, τὴν γῆν ἐθεμελίωσας καὶ ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί».

† ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

(Ομιλία του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου στον ιερό ναό του Ἁγίου  Κωνσταντίνου & Ἑλένης Ἀμυνταίου 10-3-1985)