ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ

Διαβᾶστέ τους pdf

1. Περι αγάπης Μερος  Α.pdf

2. Περι αγαπης Μερος Β.pdf

Περι-αγάπης-Μέρος-Γ.pdf

4. ΠΕΡΙ ΕΝΟΤΗΤΑΣ.pdf

5. Περι ασπασμου.pdf

6. Περι Βαπτισματος.pdf

7. Το ονομα Χριστιανος.pdf

8.ΤΟ ΠΑΤΕΡ ΗΜΩΝ.pdf

9. Το Πιστευω.pdf

 10. Το αντίδωρο.pdf

ΛΟΓΟΙ ΑΝΤΙΡΡΗΤΙΚΟΙ

ΤΟΥ ΔΡ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΠΑΣΔΕΚΗ

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ «Εμεις και αλλοι …και»

κατα του π.Γ. Τσετση Οικουμενικα αναλεκτα .pdf

Μέρος Α’

Λόγοι Αντιρρητικοί κατά του Δρ. Αθ. Μπασδέκη από το βιβλίο του Εμείς και άλλοι …και> κατά του π.Γ. Τσετση Οικουμενικά ανάλεκτα.

«1ος Λόγος Αντιρρητικός περί κατηχήσεως ή οικοδομής ή Ορθοδόξου διδασκαλίας.

Αλλά το πρωτάκουστο και παράδοξο είναι, όταν τα ίδια τα  όπλα των εχθρών οδηγούνται σαν πολεμικές μηχανές εναντίον τους, όταν το ξίφος που βαστάζουν  εναντίον μας , αυτό το ίδιο τους επιφέρει  το θανάσιμο χτύπημα.
Οι εχθροί της πίστεως  μας  αναγκάζονται  με την δύναμη  του Θεού  να γράφουν  και μιλάνε για την αλήθεια.
Ο Ιωάννης  ο Χρυσόστομος προς εκείνους που εγκατέλειψαν την σύναξη  γράφει. Ότι αν είσαι νηφάλιος και προσεκτικός και στα ξένα βρίσκεις κάτι χρήσιμο αν όμως είσαι αδιάφορος και  νωθρός , ούτε από τις θειες Γραφές θα υπάρξει για σένα κάτι περισσότερο . Γιατί , όπως ακριβώς εκείνος που γνωρίζει να κερδίζει , κερδίζει από παντού , έτσι και εκείνος που δε γνωρίζει , ακόμα και θησαυρό να βρει , φεύγει άδειος.
Στην περίπτωση μας και το ποίμνιο θα ωφεληθεί αλλά και οι Οικουμενιστες αφού μετανοήσουν και μας υποσχεθούν ότι θα μας δείξουν την αλήθεια και βλέποντας οι απέξω δηλ. οι ετερόδοξοι ότι εμείς είμαστε το φως και το άλας της γης θα γυρίσουν στην Ορθοδοξία. Αλλιώς με το να μην τους λέμε την αλήθεια μόνο ζημιά τους κάνουμε παρά τους ωφελεί.

Μια άλλη ασθένεια, πολύ πιο βαριά, που προσβάλλεται το σώμα της Εκκλησίας, καλεί τον δικό μου λόγο να τη θεραπεύση.  Επιβάλλεται λοιπόν να σταματήσουμε την εξέλιξη της ασθένειας αυτής και στη συνέχεια να στρέψουμε την προσοχή μας προς τους εκτός της Εκκλησίας.  Είναι ανάγκη να θεραπέψουμε πρώτα τους δικούς μας και μετά να ασχοληθούμε με τα πράγματα των άλλων. Ποια είναι όμως η ασθένεια ? (Ι. Χρυσόστομου , Λογ.Α’ κατά Ιουδαίων)

Παρόμοια ασθένεια με τότε είναι και σήμερα η ασθένεια του Οικουμενισμού.
Για να δούμε  τον θησαυρό  και την αλήθεια  από τα κείμενα τους που τα κρύβουν  οι  Οικουμενιστες  συγγραφείς  και κήρυκες.

[ Στις 12 Σεπτεβρίου 1982  στο Διορθόρθοξο Κέντρο στο Σιαμπεζύ μετά την λήξη της Διάσκεψης, είπε ο Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Μελίτωνος, {σε πολύ έντονο και απογοητευτικό ύφος.}{του Αθ.Μπασδέκη} . Συνεχίζει ο Μητροπολίτης <<Αδελφοί μου αγαπητοί!….Εδώ , αυτήν την φορά , πέραν από τας μετριόφρονας εκκλησιατικάς μας αποφάσεις επί των θεμάτων της ημερησίας διατάξεως , εκάναμε την σπουδαιότεραν ανακάλυψιν ότι υπάρχετε και εσείς,..το πλήρωμα , με την πλήρη έννοιαν , σεις όλοι που σας εβαπτίσαμε εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εις τήν κολυμβρήθραν της Ορθοδόξου πίστεως και μετά δέν σας εκατηχήσαμε , περιορισθέντες εις το Πιστεύω του αναδόχου , αλλά σας εγκαταλείψαμε εις την τύχη σας. {Βλέπε στο βιβλίο του Εμείς και οι άλλοι του Αθ. Μπασδεκη σελ.45-46} ]

[Δεν είναι υπερβολή, αν λεχθεί, ότι πολλοί ορθόδοξοι χριστιανοί, λαϊκοί και κληρικοί, δεν γνωρίζουν βασικά πράγματα γύρω από την Ορθόδοξη Εκκλησία, την οργάνωση, τη δομή και τις διαχριστιανικές σχέσεις της με τις άλλες Εκκλησίες. { βλέπε στο βιβλίο του Εμείς και οι άλλοι του Αθ. Μπασδεκη σελ.20]

[Γι΄αυτό και συχνά παρατηρούσε ότι οι Χριστιανοί ηγέτες έπρεπε με κάθε τρόπο να βγούν από τα χαρακώματα της χθές, προκειμένου να αγωνισθούν για την εκπλήρωση του αιώνιου και απαραχάρακτου σχεδίου του Θεού, που είναι αγάπη, οικοδομή και ενότητα. από τα Οικουμενικά ανάλεκτα του π.Γ. Τσετση σελ. 127.-132.]

Η εντολή δηλαδή του Χριστού προς τους μαθητές του: «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος», δεν σημαίνει τίποτε για τους Οικουμενιστές και δεν είναι ανάγκη να εφαρμόζεται.

Δηλαδή. ὁδηγοί εἰσι τυφλοὶ τυφλῶν· τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται. Αφού δεν υπάρχει οικοδομή ούτε αγάπη υπάρχει ούτε ενότητα .

Τι είναι κατήχησης ?
Ή Πίστις (λέγει ό απόστολος Παύλος) είναι <<εξ ακοής, ή δέ ακοή διά ρήματος Θεου» ( Ρωμ. ι’,17.)
‘Αν δέν ακούση λοιπόν ό άνθρωπος, είναι αδύνατον να πιστεύση και εντεύθεν συνάγεται η αναγκαιότης του να διδάσκεται ό χριστιανός την θρησκείαν του προτού να βαπτισθή, ήγουν προτού  να γένη μέλος της Εκκλησίας του Χριστού.
Αυτή η  δια ζώσης φωνής διδασκαλία της θρησκείας  (Η αληθής θρησκεία είναι μία ορθή γνώσης και ακριβής φυλακή των , όσα διδάσκει ή Θεολογία Η δε Θεολογία είναι διδασκαλία περί Θεού, και των  έργων αυτού, και των, όσα πρέπει να φυλάξωμεν δια να ευαρεστησωμεν εις αυτόν εκ των οποίων φαίνεται, ότι δύο είναι τα ουσιώδη μέρη της Θρησκείας ,  ήγουν τα «δόγματα και αί εντολαί». ) ονομάζεται Κατήχησης . (Η λέξις «Κατήχησις» παράγεται άπό του «κατηχω» ρήματος, το οποιον σημαίνει το να διδάσκη τις ετερον δια ζώσης φωνής. «Ιδε Λουκ. α’, 4.Πραξ ιη, 25. ‘Ρωμ. β’, 18. Α’ Κορινθ., ιδ’, 19. Γαλάτ. ς’, 6, το δε παθητικον σημαίνει προς τούτοις και το άπλως ακούω παρ’ άλλων. «Ιδε Πράξ. κα,21,24.)

Δέν είναι κανένας, όσον χυδαίος και αν είναι, όστις ήθελε φαντασθή, ότι δύναται να μάθη μίαν επιστήμη, η τέχνη, χωρίς πρώτον να την διδαχτεί μεθοδικός ευρίσκονται όµως πολλοί, οι όποιοι νοµίζουσιν, ότι δια να είναι τις χριστιανός, ήγουν δια να µάθη την ύπερτέραν από ολας τας επιστήµας, την περί Θεού γνώσιν, αρκεί µόνον να βαπτισθή, και να ονομάζεται χριστιανός.

Πόσον η  τοιαύτη δόξα είναι εναντία εις την άγίαν Γραφήν, εις την πράξιν της παλαιάς Εκκλησίας, και εις αυτον τον ορθόν λόγον  και πόσον είναι µέγας ό κίνδυνος της σωτηρίας των χριστιανών, όστις γεννάτε εξ αυτής, θέλει το καταλάβει, όστις µε προσοχή εξετάσει τα έπόµενα.

Ό αρχηγός και τελειωτής της ήµετέρας σωτηρίας Χριστός, αποστέλλων τους ιδίους του µαθητας εις το κήρυγµα, είπε προς αυτούς, να µαθητεύσωσι πρώτον τα έθνη, και έπειτα να τα βαπτίσωσιν,( Ματθ. κη’, 19. Μάρκ. ιε’, 16. Το ρητόν του Ματθαίου εξηγών ό µέγας ‘Αθανάσιος λέγει’ «δια τουτο γουν και ό Σωτηρ ουχ απλώς ενετείλατο βαπτίζειν, αλλα πρώτον, φησί, µαθητεύσατε, είθ’ οϋτω βαπτίζετε εις το ονοµα Πατρός, και Υιου, και αγίου Πνεύµατος’ ϊν’ εκ της µαθήσεως ή πίστις ορθή γένηται, και µετα της πίστεως ή του βαπτίσµατος τελείωσις προστεθη». Λόγ. 3. κατά Άρειανών. )
Ή άγία του ζωη δλη επέρασεν εις το να κατηχη τους ανθρώπους, ποτε µεν εις τας συναγωγάς, ποτε δε εις τους οίκους, και αλλοτε εις τας οδους αυτήν την νέαν θρησκείαν, την όποίαν εστάλη απο τον ουράνιον αύτου πατέρα δια να αποκαλύψη εις ολον το ανθρώπινον γένος (Μάρκ. α’, 14, 15, 16,21, 29 κτ.),
Το αυτό έπραττε προ του Χριστού και ό Πρόδροµος του Χριστού εκατήχει πρώτον τους ανθρώπους περί Χριστού, έπειτα τους εβάπτιζεν ( Ματθ. γ’, 1-12. Λουκ. γ’, 7-18.)

Oυδαµoυ της αποστολικης ιστορίας φαίνεται να εβάπτιζον οι  Απόστολοι πριν να κατηχήσωσιν,.Αι πρωται 3000 ψυχαί, αί όποιοι έλαβον τον χριστιανισµόν µετά την ανάληψιν του Σωτήρος, εβαπτίσθησαν ϋστερον από µίαν µακράν του Πέτρου κατήχησιν,( Πράξ. β’, 14-41.) Και ό Φίλιππος πρωτον ευαγγελίζεται τον Χριστόν, επειτα βαπτίζει (Αυτόθ. η’, 12.) πρώτον κατήχει τον Ευνουχον , επειτα τον καταβιβαζει εις το υδωρ (Αυτ. 35-38.). Εις τα ολιγα , πανταχου προηγηται η κατηχησις του βαπτισματος , παντου διδασκεται ο χριστιανος πρώτον , έπειτα βαπτίζεται (Αυτόθ. 4, 4, ι’, 33-48, ις» 32, 33. ιζ’, 22-34. ‘Εντευθεν και οι πρώτοι χριστιανοι ωνοµάζοντο «µαθηται» (Πράξ. ια» 26), και οι ποιµένες «διδάσκαλοι», Α’Κορινθ. ιβ» 28, ‘Εφεσ. δ’, 11. Τών διδασκάλων τό ονοµα δίδεται και µέχρι της σήµερον εις τους ιερείς υπό τών λαϊκών.)
Ή πραξις της αρχαίας ‘Εκκλησίας δεν ήτον διάφορος απ’ εκείνην των Άποστόλων  , καθως φαίνεται και απο πολλους µεν τόπους της εκκλησιαστικης ίστορίας, εξαιρέτως δε απο τους έποµένους συνοδικους κανόνας ,  οίον, τον 6ον και τον 12ον της εν Νεοκαισαρείας Συνόδου, τον 45ον   της εν Καρθαγένη, τον 45ον 46ον 47ον της εν Λαοδικεία,  εις τους οποίους απαιτουσιν οί Πατέρες προ του βαπτίσµατος την γνωσιν και την οµολογίαν της πίστεως, και την ιδίαν έκάστου προαίρεσιν, Και αφ’ ου δε εισήχθη εις την Εκκλησίαν ή συνήθεια του να βαπτίζωνται τα νήπια  η  κατήχησις µε ολον τουτο δεν επαυσε, µήτε εκρινεν ικανον η Έκκλησία το βάπτισµα χωρις της κατηχήσεως, αλλ’ ετέλει µετα το βάπτισµα εις τον αρµόδιον καιρόν εκεινο, το όποιον δεν ηδύνατο να πράξη προ του βαπτίσµατος δια το νηπιώδες της ήλικίας.

Μαρτυρεί τήν πραξιν ταύτην της Έκκλησίας η  χρησις αυτη  τών αναδόχων  διότι τίς ή χρεία τών αναδόχων, αν δέν ήτον χρεία κατηχήσεως. Ό ανάδοχος δεν παραλαµβάνεται ς το βάπτισµα πάρεξ ώς εγγυητής (Sponsor ονομαζεται ο αναδοχος των Δυτικων Πατερων , το οποιον σημαινει <<εγγυητην>> ιδ. Τερτυλλιανον περι βατισμ. κεφ. 18 , οπου πολλα λεγει περι αναγκαιοτάτης της προ βαπτισματος κατηχησεως .)  δια να τελειώση µετέπειτα εκεινο, το όποιον ήτον αδύνατον να γενη προ του βαπτίσµατος.

Άλλ’ επειδή περι της αρχαίας ‘Εκκλησίας ο Λόγος, δεν ηθελεν είναι εξω του σκοπου να προσθέσωµεν εις τα µέχρι τουδε ειρηµένα, παρεκβατικώς και τήν ιστοριαν της κατηχήσεως, δια να µάθη και εκ ταύτης ό φιλευσευβής αναγνώστης, πόσην πρόνοιαν είχεν ή Έκκλησία του να γίνωνται αί κατηχήσεις µεθοδικώς και ευτάκτως από ανθρώπους λογιωτάτους.

Μετα τους Άποστόλους οί πρώτοι κατηχηταί της ‘Εκκλησίας ήσαν αυτοι οί Έπίσκοποι, ώς φαίνεται εκ τινος επιστολης  του ίερου Άµβροσίου.

Άλλοτε δε πάλιν εκατηχουν οί πρεσβύτεροι και οί διάκονοι.

Απο το παράδειγμα του Ωριγένους , του Κυρίλλου και του Ι.Χρυσοστόμου συμπεραινεται η πρόνοια , την οποιαν ειχεν η Εκκλησια του να γινεται το αξιολογο εργο τουτο της κατηχησεως απο ανδρας σοφωτατους , οχι μονο κατα την ιεραν , αλλα και κατα την εξω σοφιαν.

Τα μεν τεκνα των πιστων , αφ΄ου επεκρατησεν η συνηθεια να βαπτιζονται νηπια , εισεβαινον στην ταξη των κατηχουμενων σε ηλικια 7 ετων τα δε τεκνα των εθνικων εγραφωνται εις τους κατηχουμενους και προ των 7 ετων.

Ο Χρόνος ,οσον επρεπε να κατηχωνται , διωρισθη διαφορως κατα διαφορυς καιρους και τόπους.Εις τους μετεπειτα χρονους ομως εκρινεν  η Εκκλησια να μακρυνη το χρονο της δοκιμασιας ταυτης , ή δια να μη γεμισθη απο μελη ανάξια  ( Ιδε κανονα 2 της εν Νικαια 1ης Οικουμενικης Συνοδ.)  , ή δια να μη αυξηση τον αριθμον των αποστατων εις καιρους των διωγμων με την ευκολον ταυτη και κατασπευσμενη υποδοχη εις το βαπτισμα, εντευθεν βλεπομεν εις τας Αποστολικας Διαταγες (Βιβλ.8 κεφ.32 <<Ο μελλων κατηχεισθαι τρια ετη κατηχεισθω…>>)

Ο τρόπος καθ΄ον διδασκοντο οι κατηχουμενοι , φαινεται εκ των Αποστολικων Διαταγων (Βιβλ.7 , κεφ. 40.41 , σελ. 991-993)

Ο  τόπος όπου εστεκον ηταν ο προναος ή ναρθηκας .

Οι τάξεις κατηχουμενων ηταν πολλες και διαφορες.Αναφερω μερικες των ακροωμενων των συναιτουντων και μετανοούντων , των γονυ κλινοντων …

Ό σκοπός µου ήτον να δείξω, πόσον ήτον περισπουιδαστον εις την αρχαίαν Έκκλησίαν αυτο το νυν  ημελημενον  εργον της κατηχήσεως.

Ή τοσαύτη της Έκκλησιας σπουδη δεν θέλει φανη παράδοξος εις εκείνους, οσοι καταλαµβάνουσι τον σφιγκτον σύνδεσµον µεταξυ των ,δογματων και των εντολων της χριστιανικης θρησκείας

Ολαι αι εντολαι επιστηρίζονται εις τα δόγµατα  και ανίσως , δεν καταβάλη τις το καλον τουτον θεµέλιον, ή οικοδοµή  παντοτοτε σαθρα θέλει κλονειται.

Νόμισόν μοι οἰκοδομὴν εἶναι τὴν κατήχησιν· [ἐὰν μὴ βαθύνωμεν, καὶ θεμέλιον θῶμεν,] ἐὰν μὴ κατ’ ἀκολουθίαν δεσμοῖς οἰκοδομῆς ἁρμολογήσωμεν τὸν δόμον, ἵνα μὴ εὑρεθῇ τι χαῦνον, καὶ σαθρὰ γένηται ἡ οἰκοδομὴ, οὐδὲν ὄφελος οὐδὲ τοῦ προτέρου κόπου· Προκατηχηχ. 11

Αυτός, οµοιος του και, θέλει σαλεύεται υπό παντός ανέµου  και αυτή ή αρετή του  αστήρικτος, καθώς εκείνη των εθνικών φιλοσόφων, θέλει εξελέγχεται εις πάσα περίσταση και αυτή ή πίστις του  το να µην έχει ρίζα, θέλει τον αφήνει, εν καιρώ πειρασμού Λουκ.η΄13.

Άλλα την σήµερον το να αγνοη τις την ιδίαν Θρησκείαν δεν λογίζεται τίποτε.

Και αυτή η  άγνοια (τίς ηθελε το πιστεύσει!) δεν κατέχει µόνους τους ιδιώτας και αγραµμάτους, αυτη εκτείνεται και εις αυτους τους χρησίµους πεπαιδευµένους ανθρώπους.

Και δεν ειναι αλλο κοινοτερον την σήµερον παρα το να βλέπη τις τιµίους, λογίους, και πολλάκις διδασκάλους των άλλων, εις µίαν βαθυτάτην άγνοιαν, η τουλάχιστον εις µίαν επιπόλαιον και αµέθοδον γνωσιν της θρησκείας. Και τί ακολουθεί εντευθεν;

µία γενικη διαστροφη των ηθων, µυρίαι προλήψεις και δεισιδαιµονίαι φοβούµεθα εκεί οπου δεν ειναι φόβος και τολµωµεν εκεί, οπου πρέπει να φοβώµεθα , δεν διακρίνοµεν το συγκεχωρηµένον απο το κεκωλυµένον  ζητεί πας ενας το εαυτού, και κανένας το του ετέρου.

Δια τί; διότι ή οικοδομή ήµων δεν επιστηρίζεται εις καλον θεµέλιον , διότι δεν εκατηχήθηµεν την όδόν Κυρίου, καθώς έπρεπεν, εις τον καιρόν της τρυφερας ήλικίας,οταν και τα πάθη δεν ειχον ετι µεταβληθωσιν εις έξεις, και ο νους δεν είχε ζοφωθη από την αχλυν των ιδίων συµφερόντων.

Άς ερευνήσει πας ένας προσεκτικός την ιδίαν συνείδηση, και αυτός πολλάκις ο νομιζόμενος Άγιος, και θέλει καταλάβει, πόσον πλανάται.

Ή ευλάβεια δεν είναι ποτέ σταθερά, όταν δεν επιστηρίζηται εις την πληροφορίαν, την οποίαν χρεωστεί πας ένας να έχει της ιδίας θρησκείας, και ή πληροφορία δεν αποκτάται πάρεξ δια της ερεύνης, ηγουν δια µιας ευµεθόδου κατηχήσεως.
Οι ιεροκήρυκες λαλουσιν ως επι το  πλειστον περί του ηθικού µέρους της θρησκείας, και δεν λαλουσι  περι του δογµατικου (βλεπε Ο.Τυπος Χ.Βασιλοπουλος Οικουμενισμος χωρις μασκα σελ. 140-142 Ο Οικουμενισμος αποδογματιζει -αποχριστιανιζει…στο ζηλο μπηκε η χλιαροτης στο δογμα η αδιαφορια στη θερμη Πιστι η ψυχροτης), ειµη εν παρόδω   δια το να υποθετωσι τον ακροατή προκατηχηµένον.
Δεν είναι ιδιον του ιεροκήρυκος το να κατηχεί, ικανό είναι εις αυτόν  καµνη την προσαρµογην των προεγνωσµένων αληθειων της κατηχήσεως.
Δια να σαφηνίσωµεν το λεγόµενον    δεν είναι ανάρµοστον να φέρωµεν εις µέσον  παραδειγµα ο ιεροκήρυξ λαλεί, φέρ’ ειπείν, κατά της κλοπής, καί λέγει, οτι είναι εντολη του Θεου το  << ου κλεψεις>>    δεικνύει µε πολλας της Γραφης µαρτυρίας και  των Πατερων  πόσον µέγα κακόν είναι ή κλοπή, αλλά δια να ωφεληθη ο ακροατής, και να συλλάβη τον σωτηριώδη φοβον ταυτης  της άµαρτίας, χρεία είναι να ηξεύρη, ποίος είναι αυτος ο Θεός, οστις απαγορεύει την κλοπήν, ποίαι είναι αι απειροι αυτου τελειότητες, και αι αναρίθµητοι πρός ημας ευεργερσιαι του, απο τας οποίας γενναται το χρέος, τό οποιον εχοµεν να ύποτασσώµεθα εις τας εντολας αυτού του υψίστου vοµοθέτου·
τα οποία ολα είναι µέρη της κατηχήσεως .Και αν  την σήµερον προξενωσι τοσουτον όλίγην  ωφελειαν οι  διδαχαι των ιεροκηρύκων, δεν είναι άλλο το αιτιον ,παρεξ  διότι οι ακροαται δεν είναι προκατηχηµένοι τα της Θρησκειας .
Ή παλαιά ‘Εκκλησία εδίδασκε συνεχέστερον αφ διδασκουσι την σημερον καθοτι ποτε δεν εγινετο συναξις πιστων , οπου δεν εκηρυττετο ο θειος λογος απ αυτόν τον Επισκοπον δεν εκρινε μ ολον τουτο περιττην την κατηχησιν απαγε ! εξ εναντιας την ενομιζεν αναγκαιότατην , ως θεμελιον , εις το οποιον επωκοδομει υστερον τας καθημερινας ομιλιας.
Ότι ό χριστιανός χρεωστει να πιστεύη χωρίς ερεύνης, αναγκαίο είναι να εξετάσωµεν, αν απλώς πάσα έρευνα εις τα της θρησκείας είναι ασυγχώρητος.
Ή Αποκάλυψις είναι µία δήλωσις αληθειών, ητις έγινε διά θαύµατος υπό τής παντοδυναµίας του Θεού.
Επομένως αυτή περιέχει τίνα πράγµατα, τα όποια δεν εδύνατο ποτέ να καταλάβη ό άνθρωπος µε µόνην την δύναµιν του φυσικού λόγου. Αυτά οµως τα ακατάληπτα είναι συνδεδεµένα µε άλλα, τα όποια καταλαµβάνει και χωρίς την βοήθειαν της αποκαλύψεως, και από τουτον τόν σύνδεσµον γεννώνται τοσαύτα κριτήρια, δια των όποίων διακρίνεται η αληθής και θεία αποκάλυψις από τας ψευδείς και κακοπλάστους.
Ει τι πραγµα έχει κριτήρια, είναι ύποκείµενον εις απόδειξιν, και έποµένως εις έρευνα και ουαί εις τους χριστιανούς! Αν η θρησκεία των, ήγουν η περί Θεού επιστήµη, δεν είχε απόδειξιν. Μία θρησκεία, όποία είναι η ηµετέρα, τεθεµελιωµένη εις την πνευµατικην πτώχεια, εις την ύποµονην των πειρασµων, εις τόν καθηµερινόν πόλεµον της σαρκός και του πνεύµατος, µία τόσον στενή και τεθλιµµένη οδός, δεν ήτον πιθανόν να επιστρέψει από τας αλλας θρησκείας, δεν λέγω τοσαύτας µυριάδας, αλλ’ ένα μόνον άνθρωπον, αν δεν είχεν αποδειξιν.
Η ύπερθαύµαστος οµως άρµονία μεταξύ των δογμάτων και των εντολών, αυτά τα υπέρ λόγο μυστήρια, οι σαφέσταται και αψευδείς προφητειαι, η αναµφίλεκτος αγιοτης των ευαγγελικών συγγραφέων, είναι τόσαι αποδείξεις των οποίων η ενέργεια ηνάγκασε τοσαυτα αναρίθµητα έθνη να αφησωσι την ευρύχωρον και πλατειαν όδόν, την όποιοαν περιπάτησαν οι πατέρες των, και να εισέλθωσιν εις την τεθλιµµένην όδόν του Κυρίου.
Ή έρευνα λοιπόν των ,τοιούτων  αποδείξεων όχι μόνον είναι συγκεχωρηµένη, αλλά και  αναγκαία  διότι χωρίς αυτήν δεν είναι δυνατόν να γεννηθεί η πληροφορία εις το ανθρώπινο πνευµα, και χωρίς την  πληροφορία είναι αδύνατον να αναγεννηθεί ό άνθρωπος ήγουν να εκδυθεί τον παλαιόν άνθρωπον , και να εν’δυθη τον νέον. είναι αδύνατον να προκόψει ποτέ εις την αρετή , η  να ύπερµαχήση της πίστεως εναντίον εις βασιλείς και τυράννους,  να την υπερασπίσει εναντίον εις τους ετεροθρησκους. (Παράμενε ταῖς κατηχήσεσιν· εἰ καὶ πολλὰ παρατείνωμεν λέγοντες, μήποτε ἡ διάνοιά σου ἐκλυθῇ· ὅπλα γὰρ λαμβάνεις κατὰ ἀντικειμένης ἐνεργείας· ὅπλα λαμβάνεις κατὰ αἱρέσεων, κατὰ Ἰουδαίων, καὶ Σαμαρειτῶν, καὶ Ἐθνῶν· πολλοὺς ἐχθροὺς ἔχεις, πολλὰ βέλη λάμβανε· πρὸς πολλοὺς γὰρ ἀκοντίζεις· καὶ χρεία σοι μαθεῖν πῶς κατακοντίσῃς τὸν Ἕλληνα, πῶς ἀγωνίσῃ πρὸς αἱρετικὸν, πρὸς Ἰουδαῖον καὶ Σαμαρείτην· καὶ τὰ μὲν ὅπλα ἕτοιμα, καὶ τὸ ξίφος τοῦ Πνεύματος ἑτοιμότατον· δεῖ δὲ καὶ δεξιὰς τείνειν διὰ προαιρέσεως ἀγαθῆς, ἵνα πόλεμον Κυρίου πολεμήσῃς, ἵνα νικήσῃς ἀντικειμένας ἐνεργείας, ἵνα ἀήττητος γένῃ παντὶ αἱρετικῷ πράγματι. Προκατηχηση 10.)
Ό απόστολος Πέτρος, γινώσκων την αναγκαιότητα της πληροφορίας ταύτης, µας διδάσκει λέγων.
Ετοιμοι  προς απολογία παντί τω αιτουντι ύµάς λόγον περι της  εν ύµίν ελπίδος.
Αυτός ό Χριστός προστάσει να ερευνωµεν τας Γραφάς   και το να ερευνά, τις τας Γραφας , τι άλλο είναι παρά το να ερευνά, την θρησκεία; Αί Πράξεις των Αποστόλων λέγουσι δια τους ευγενείς εκείνους , Ιουδαίους, άτι εδέξαντο τον λόγο του Θεού µετά πάσης προθυμιας , το , το καθ’ ήµέραν ανακρίνοντες τάς γραφάς, ει εχοι ταύτα ουτως.

Ή έρευνα εγέννησεν εις αυτούς την πληροφορίαν, και ή πληροφορία την προθυµίαν.
Ή λατρεία των χριστιανών ονοµάζεται λογική, και το γάλα της πίστεως λογικό. το όποιον σηµαίνει, ότι ή θρησκεία των χριστιανών έχει λόγον, και έποµένως έρευνα και απόδειξιν, και, άτι δεν είναι τεθεµελιωµένη εις µύθους σεσοφισμενους  ,  εναντίους εις τον ορθόν λόγο, καθώς αί ψευδοθρησκειαι. Και επειδή τοιαυτη ειναι ή ήµετέρα θρησκεία, δια τί να φοβώµεθα να την ερευνήσωµεν, ει εχοι  ταυτα ουτως;
Το να λέγει τις, άτι πρέπει να πιστεύωµεν χωρίς ερεύνης είναι µία αίρεσης, καθώς λέγει ο Μ. Αθανάσιος <<Προς τους κελευοντ. απλώς πιστευειν τοις λεγουσιν >> ,  µεγαλητέρα από ολας τας αλλας αιρέσεις. αυτό είναι ίδιον των ψευδοθρησκειών, το να φοβόνται την έρευναν διότι µε την ερευναν ελέγχεται ή σαθρότης των .
Των χριστιανών ή Θρησκεία δεν φοβειται την ερευναν, δεν τρέµει την εξέτασιν.
Μεταχειρισθιτι λοιπόν  ώ χριστιανέ, ολας τας δυνάμεις του λογικού φωτός’ γενου κριτής αυστηρός της θρηκειας σου  µη φοβηθείς να την παραστήσης εις το κριτή,ρια του ορθού λόγου, και να την παραβάλεις µε τας αλλας θρησκείας.Εξετάζον τους μάρτυρας αυτής της θρησκείας  ερευνησον αν είναι σύµφωνοι, αν δεν ειχον κανένα κρυπτόν τελος να ψευσθωσι  σύγκρινον ιστορία µε ιστορία,  περιστάσεις  με περιστάσεις  όσον ακριβεστέρα είναι ή ερευνα σου , τοσουτον µεγαλητέρα θέλει ειναι ή πληροφορία και ή χαρα σου , διότι δεν επλανήθης. Μέχρι τούτου ή ερευνα είναι όχι  συγκεχωρηµένη, αλλά και αναγκαιοτάτη.

Πηγές:

Πλάτωνος Μόσχας Ορθόδοξη Διδασκαλία

Ι. Χρυσοστόμου Λόγοι κατά Ιουδαίων

Κυρίλλου Ιεροσολύμων Κατηχήσεις

Εμείς και οι άλλοι … Δρ.Αθ.Μπασδεκη

Οικουμενικά ανάλεκτα του π.Γ. Τσετση
Μέρος Β’
Στους Παλιούς καιρούς της  Εκκλησίας , για  vα αποφασίσει κάποιος  να ιστορίσει τη  ζωή η  τη μορφή ενός Αγίου, έπρεπε προηγούμενος  να μελετήσει  καλά τo βίο του και μετά άσκηση μακρoχρόνια  και επίμονη να οδηγηθεί  στη μίμηση του Αγίου αυτού, ώστε το συναξάρι  η η  εικόνα πού θα έβγαιναν από  χέρια του να ήταν  στο τέλος μια πραγματική φανέρωση και  της άγιας  του μορφής στην πρoσωπικη   ζωή του   σuναξαριστη  η του αγιογράφου. Αύτη η  φανέρωση και αποκάλυψη  των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών γvωρισματων  των  Αγίων γινόταν με  σκοπό πάντοτε την πνευματική  οικοδομή   των  πιστών και την δόξα του ονόματος του  Θεού. Αυτό σημαίνει  πώς, σύμφωνα με  την αρχαία παράδοση ,  μόνο  άγιοι  άνθρωποι ασχολούνταν με τη μορφή και τη ζωή των  Αγίων. Αλλά και αυτοί ακόμη πού αναλάμβαναν  να παρουσιάσουν ,  να σχολιάσουν και να υπoμνηματισoυν τους Πατέρες της  ‘Εκκλησίας ,   δηλ  να θεολογήσουν πάνω στα έργα  τους ,  έπρεπε ουσιαστικά να γίνουν συνεχιστές της ζω-ης  και της σκέψεώς τους, να γίνουν  διάδοχοι της ίδιας ιερής παραδόσεως.
‘Έτσι θα έπρεπε να συνέβαινε και σε μας  σήμερα. Η Θεολογία όμως και η τέχνη ακολουθούν στην επoχή μας άλλους δρόμους, καθαρά  κοσμικούς. Η καθεμιά διαμορφώνει τις μεθόδους της και τις μορφές δουλειάς της ανεξάρτητα από την παράδοση, επηρεάζεται απo τις  τάσεις κάθε επoxης και γίνεται  «σχολή»με δική της  μεθοδολογία και δικούς της σκοπούς . Γίνεται τελικά επιστήμη η τέχνη που εντάσσεται στα επιτεύγματα του πολιτισμού. Άλλα για την ορθόδοξη θεολογία και εικoνoγραφια , η παράδοση δεν είναι ένα. σύστημα., πολύ περισσότερο δεν είναι μια απλή μέθοδος.
Οι κατηχήσεις αποσκοπούν στην πνευματική οικοδομή και στη συνειδητοποίηση της σπουδαιότητας των Μυστηρίων.
Ο άγιος Κύριλλος θέτει καταρχήν ως βασική προϋπόθεση για το βάπτισμα και την είσοδο στην Εκκλησία την ελεύθερη εκλογή και την << γνήσια προθεσιν  >>  , όπως χαρακτηριστικά τονίζει.
Διαφορετικά  , το Άγιο Πνεύμα δεν επενεργεί  και η χάρη του βαπτίσματος  μένει  ανεργητη .  Προκατ.1 . Πολλοί άνθρωποι μένουν στα εξωτερικά στοιχεία των Μυστηρίων . Δέχονται ύδωρ , το έλαιο , τον οινον , τον άρτο , αλλά δεν μετέχουν στην χάρη.
Βαπτίζονται χρίονται κοινωνούν αλλά δεν σώζονται. Δεν γίνονται στην ουσία λαός του Θεού , λαός  χάριτος , Εκκλησία.<<Ταύτα γαρ τυπικώς εγενετο εκείνοις>>Κλασικό παράδειγμα είναι ο Σιμων ο μάγος που αναφέρεται στην Κ.Δ. και ο οποίος , όπως επεξηγεί ο άγιος Κύριλλος , <<εβαπτισθη ,  αλλ ουκ εφωτισθη και μεν σώμα έβαψε υδατι , την δε καρδία ουκ εφωτησε  Πνευματι    >>
Έτσι έμεινε  στην εξωτερική διαδικασία του Μυστηρίου χωρίς να καρπωθεί τη χάρη και ασφαλώς χωρίς να δεχθεί τα σωτηριωδη αποτελέσματα του μυστηρίου , αφού τελικά <<ουδέ συνηγερθη>> μετά του Χριστού. Η εξωτερική αυτή μετοχή στα Μυστήρια της Εκκλησίας μπορεί να χαρακτηρισθεί και σαν <<εμπαιγμός>> , αφού ο άνθρωπος ουσιαστικά <<πειράζει την χάριν>> και δεν δέχεται την σωτήρια αλλοίωση που αυτή επενεργεί. Προκατήχησης  2.
Ευθύνη για την άκαιρη προσέλευση στα Μυστήρια (<<νυν δε ακαιρως εισήλθες>>), έχουν ασφαλώς οι πιστοί , οι οποίοι πράγματι πολλές φορές  ανέτοιμοι προσέρχονται και χωρίς συνείδηση της ιερότητας των τελουμένων. Προκατήχηση  3. Αλλά  την μεγαλύτερη ευθύνη  την φέρνουν  κυρίως  <<οι διάκονοι Χριστού>> , οι ποιμένες , οι οποίοι  επιτρέπουν όχι μόνο την είσοδο στο ναό αλλά και την  μετοχή στα Μυστήρια εκείνων  που έχουν  <<βεβορβομενην την ψυχή αμαρτίαις και την προαιρεσιν εσπιλωμενην>> . Έτσι αφήνοντας οι διάκονοι ανοιχτές τις πόρτες σε όλους (<<ανετην αφηκαμεν την θυραν>>), επιτρέπουν μιαν <<ακαιρως>> πραγματοποιούμενη συμμετοχή , αλλά και δι αυτού του τρόπου βεβήλωση των Μυστηρίων . Αν κατά την εποχή του αγίου Κυρίλλου , κατά την οποία  οι χριστιανικές κοινότητες ήταν τόσο μικρές  και έκαστος Ποιμένας γνώριζε καλά το ποίμνιο του και την πνευματική κατάσταση  των πιστών  του , συνέβαιναν  τέτοιου είδους  εκτροπές και <<υπερβάσεις>> , μπορεί να φαντασθεί κανείς τι είναι δυνατό να συμβαίνει στη δική μας εποχή και στις δικές  πολυπληθέστατες εκκλησιαστικές  ενορίες με εντελώς άγνωστους πιστούς. Η παρατηρούμενη σήμερα πνευματική  κατάσταση στην Εκκλησία , πιθανώς να έχει και την αιτία της και στο σημείο αυτό , στην έλλειψη  δηλ. εγρηγορσεως εκ μέρους των ποιμένων και στην ελλιπεσταση προετοιμασία εκ μέρους των πιστών.
{Ὑπὲρ τοῦ ἁγίου οἴκου τούτου καὶ τῶν μετὰ πίστεως, εὐλαβείας καὶ φόβου Θεοῦ εἰσιόντων ἐν αὐτῷ τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.Μετ.Γι᾿ αὐτὸν ἐδῶ τὸν ἅγιο ναὸ καὶ γιὰ κείνους ποὺ εἰσέρχονται σ᾿ αὐτὸν μὲ πίστη, μὲ εὐλάβεια καὶ μὲ φόβο Θεοῦ, ἂς παρακαλέσουμε τὸν Κύριο.Εις την ερμηνεία του Τρεμπελα του Ι. Χρυσοστόμου Θ. Λειτουργία σελ.33 μετάφραση και ερμηνεία λέει τα εξής.
Δια τον Άγιο ναό τούτον , όπως διαφυλάττεται από πάσα βεβήλωση και δι εκείνους , οι οποίοι με πίστη , ευλάβεια και φόβο εισέρχονται εις αυτόν , ας παρακαλέσουμε τον Κύριον.}
Ο άγιος Κύριλλος τονίζει πως κανένας δεν μπορεί να θεωρήσει <<αναιτιον>> τον εαυτόν του για αυτήν την κατάσταση .
Εάν υπάρχουν <<Σίμωνες>> και αν η <<υποκρισία>> είναι γνώρισμα πολλών πιστών , ευθύνη έχουμε όλοι μας , ποιμένες και λαός.  Σήμερα , η ευθύνη για την υποκρισία έναντι της πίστεως και μη ευθύνη για  την βεβήλωση των Μυστηρίων  , συνήθως επιρρίπτεται στο λαό. Ο  άγιος Κύριλλος  εξαίρει ιδιαίτερα την ευθύνη  των ποιμένων. Προκατήχηση , 4.
1,4-5. Αποτάσσεσαι , λοιπόν , και  και αποστρέφεσαι τα έργα του Σατανά , κάθε λόγο ,εργασία και λογισμό όπου γίνεται παραλόγως.
Αυτή η <<απόταξη>> είχε κεντρική θέση στην Κατήχηση της πρώτης Εκκλησίας αλλά και στην πράξη εισόδου των ανθρώπων στη νέα πίστη . Σήμερα η είσοδος στην Εκκλησία και η Κατήχηση έχουν γίνει δυστυχώς μια απλή τυπική λατρευτική πράξη , που δεν σημαίνουν ουσιαστική αλλαγή ζωής.  Ο αναγνώστης μελετώντας τις παραγράφους αυτές της 1ης Κατηχήσεως θα καταλάβει , ασφαλώς , πως << απόταξη >> και  << σύνταξη >>σημαίνουν καθολική μεταμόρφωση της ζωής.
1,6-7.  Η << σύνταξις τω   Χριστώ  >> δεν είναι τίποτε άλλο παρά ό ουσιαστικός εκκεντρισμός του ανθρώπου στο εκκλησιολογικο  σώμα του Χριστού, όπως τόνισε ο Απόστ. Παύλος, ή η  χριστοποίηση και θέωση , όπως κατανοήθηκε ο εκκεντρισμός αυτός από τους Πατέρες της Εκκλησίας. Αυτό σημαίνει για τις Μυσταγωγικές Κατηχήσεις ριζική αλλαγή τρόπου ζωής, νοοτροπίας και  ήθους. Η ένταξη κάποιου στην Εκκλησία και  η  << σύνταξή>> του με το Χριστό έχει επιπτώσεις και στην κοινωνική συμπεριφορά του. Η ζωή ενός πιστού θα πρέπει να είναι διαφορετική από τη ζωή ενός απίστου. Τα ενδιαφέροντα και οι  σκοποί της ζωής θα πρέπει να είναι εντελώς διαφορετικά. Οι μεν μεριμνούν  τα του κόσμου, οι άλλοι τα του Θεoυ . H σημερινή  κατάσταση, κατά την όποία πιστοί και  οι άπιστοι δεν διαφέρουν καθόλου στην καθημερινή ζωή, στα ενδιαφέροντά τους και στη συμπεριφορά τους, θεωρείται  εντελώς απαράδεκτη σύμφωνα με την κατηχητική  διδασκαλία του άγίου Κυρίλλου.  Εκκοσμίκευση σημαίνει απώλεια του χριστιανικού ήθους, αλλοτρίωση της χριστιανικής πολιτείας. Ό άνθρωπος σ’ αυτή την αλλοτρίωσή Του μπορεί να  γίνει φορέας και <<πομπός>> κάθε σατανικής διαφθοράς και δαιμονικής ψυχοφθόρov ενέργειας. Είναι πολύ χαρακτηριστικό, διότι στο σημείο αυτό ο άγιος Κύριλλος εμμένει ιδιαίτερα στις δαιμονικές μορφές μιας ψυχοφθόρου ψυχαγωγίας. Και τις ονομάζει <<πομπές διαβόλου>>, πού οδηγούν τον άνθρωπο στην καταστροφή. ‘Η μορφή ψυχαγωγίας και ο τρόπος διαθέσεως του ελεύθερου χρόνου είναι πολύ ενδεικτικά για την πνευματικότητα κάποιου. ‘Η ασκητική θεολογία θα τόνιζε ανεπιφύλακτα εδώ, πως έχει μεγάλη σημασία για την όλη πνευματική κατεύθυνση του καθενός , στο που τελικά επαναπαύεται η καρδιά του ανθρώπου, που βρίσκεται η χαρά του και του  είναι αυτό που τον ξεκουράζει και τον γεμίζει . Βέβαια ή ζωή των ανθρώπων μπορεί εσωτερικά να είναι κοινή. Το ίδιο ψωμί τρώνε όλοι και το ίδιο κρασί πίνουν. Άλλά, όπως ο  άρτος και ο  οίνος είναι απλά και κοινά για όλους, προσαγόμενα όμως στη Θεια Λειτουργία   γίνονται σώμα και αίμα Χριστού, όμοια μεταμορφώνεται και η ζωή τού άνθρώπου, με όλες τις εκφράσεις και εκδηλώσεις της, όταν αναφέρεται και προσφέρεται στην  << προσκυνητή Τριάδα >> .  Αντίστροφα, η ζωή του ανθρώπου είναι δυνατό  να ανοίγεται και να προσφέρεται στην επήρεια και  στις μεθοδείες τού Πονηρού, και τότε είναι που όλα γίνονται βέβηλα και βρώμικα. Μία βέβηλη και  βρώμικη ζωή, με βέβηλες και βρώμικες εκδηλώσεις, μια ζωή με δαιμονικές ροπές και  πονηρά ενδιαφέροντα, δείχνει  πως ο πιστός δεν έχει ακόμη << απoτάξει >> τον κόσμο τού Πονηρού και ασφαλώς δεν έχει << συνταχθεί >> με τον κόσμο τού Θεού, τον κόσμο των Άγίων.
1,8. H αποκοπή και η απoμάκρυνση από τον κόσμο  του κακού πρέπει να είναι ολοκληρωτική και τελεσίδικη. Γιατί,  υπάρχει έστω και η παραμικρή παλινδρόμηση, ο πειρασμός    θα ενταθεί. o άγιος Kύριλλoς καλεί μάλιστα τους νεοφώτιστους σε μια βαθύτατη και ουσιαστική εσωτερική κάθαρση. «Όχι μόνο της συνειδήσεως αλλά και του υποσυνειδήτου. Και αυτής ακόμη τής μνήμης του παρελθόντος. Έτσι η  Κατήχηση στοχεύει σε μια ουσιαστική ανάπλαση του νου και της ιστορικής  μνήμης του ανθρώπου. Ο άνθρωπος καλείται να εξέλθει από το δαιμονικό κόσμο μιας πολυδιάστατης σατανικής τυραννίας  , οπoυ  ο άνθρωπος είναι καθολικά δουλωμένος σωματικά και ψυχικά.
Είναι χαρακτηριστική η  αναφορά του άγίου Κυρίλλου σε μιαν αφάνταστη ποικιλία μορφών ειδωλολατρίας . Ήθη και έθιμα μιας παγανιστικής και σατανικής μορφής ζωής, όνειρα, μαντείες, οιωνοσκοπία, φυλαχτά και πέταλα , όλα αυτά εντάσσονται στις μεθοδείες του Διαβόλου που έρχεται να δoυλώσει την ψυχή και να κατατυραννήσει το σώμα του ανθρώπου. Ό όλος άνθρωπος η δαιμονοκρατείται  σώζεται. Γι αυτό όποιος  βάζει το χέρι του πάνω στο αλέτρι  της αλλαγής δεν κοιτάζει προς τα πίσω. Ή νέα ζωή στη χώρα τής πίστεως είναι ένας δημιoυργικος δυναμισμός, που διαγράφει το παρελθόν και ατενίζει το μέλλον μ’ ελπίδα και δημιουργική προσπάθεια. ‘0 πιστός καλείται να οικοδομήσει πάνω σέ μίά νέα ύπαρξη, με νέες μνήμες και νέες προσδοκίες. Ό άνθρωπος της πίστεως είναι ή καινή ύπαρξη ενός κόσμου που έρχεται να δημιουργήσει μια νέα ιστορία , την ιερή ιστορία της χριστιανικής αποκαλύψεως.
Διάβασε και Αγ. Νικοδήμου Αγιορειτου περί μαγείας. Λόγος Θ΄ από την Χρηστοήθεια των Χριστιανών Εκδ. Ρηγόπουλου.
5.23 Ταύτας κατέχετε τὰς παραδόσεις ἀσπίλους, καὶ ἀπροσκόπους ἑαυτοὺς διαφυλάξατε· τῆς κοινωνίας ἑαυτοὺς μὴ ἀπορρήξητε, μὴ διὰ μολυσμὸν ἁμαρτίας τῶν ἱερῶν τούτων καὶ πνευματικῶν ἑαυτοὺς ἀποστερήσητε μυστηρίων. Ὁ δὲ Θεὸς τῆς εἰρήνης ἁγιάσαι ὑμᾶς ὁλοτελεῖς, καὶ ὁλόκληρον ὑμῶν τὸ σῶμα καὶ ἡ ψυχὴ καὶ τὸ πνεῦμα ἐν τῇ παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τηρηθείη,» ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
5,23. ο σεβασμός προς τη λειτουργική αυτή. παράδοση εκφράζεται κυρίως με τη <<διαφύλαξη>> του εαυτού μας «ασπίλου και απροσκόπτoυ», όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο άγιος Κύριλλος. Η λειτoυργική και βιωματική αυτή ερμηνεία της Παραδόσεως είναι χαρακτηριστικό  γνώρισμα της ‘Ορθόδοξης , Ανατολικής Εκκλησίας μας. Η ηθικής φύσεως κάθαρση από κάθε « μολυσμον αμαρτίας» είναι συχνά μια από τις βασικές εκδηλώσεις αυτής τής συνέπειες  προς τη λειτουργική παράδοση. ‘Εμείς οι νεώτεροι και σύγχρονοι θεολόγοι αισθανόμαστε κάποια δυσκολία στο να δίνουμε μια τέτοια ερμηνεία στη διαφύλαξη της ιερής μας Παραδόσεως. Ίσως γιατί  τα ευσεβιστικα  κινήματα που  πολλές φορές δια μέσου των αιώνων έχουν αποπροσανατολίσει τους σκοπούς και τους στόχους τής Εκκλησίας, δημιούργησαν   και στην εποχή μας μια φοβία ως προς τα
θέματα ηθικής φύσεως και σπάνια τα σχετίζουμε  με την έννοια της πιστότητας μας προς την Παράδοση.
Ηθική ζωή όμως και βιωματική συνέπεια προς την αιώνια λειτουργική μας παράδοση δεν σημαίνει καθόλου ευσεβισμό στην κακώς νοούμενη  σημερινή έννοια .  Αντίθετα σημαίνει ουσιαστική μετοχή και ένταξη στη ζωντανή παράδοση. Έτσι τουλάχιστο βλέπει το θέμα ο άγιος Κύριλλος, όταν συμβουλεύει τους πι στους της εποχής του: «ταύτας κατέχετε τάς παραδόσεις ασπιλoυς, και απρoσκοπτους  εαυτούς  διαφυλάξετε >>. Η δημιουργία κοινότητας πιστών και η μετοχή στην Ευχαριστιακή Τράπεζα αναμφισβήτητα προϋποθέτει ηθική ζωή. Ο << μολυσμος>> από την αμαρτία δεν σημαίνει μόνο στέρηση των Μυστηρίων της Εκκλησίας, σημαίνει προπαντός την απομάκρυνσή μας από τη ζωντανή παράδοση της ζωής της Εκκλησίας και την αποκοπή μας από την εκκλησιαστική κοινότητα.
Η αίρεση, δηλαδή η αποκοπή από το σώμα της ‘Εκκλησίας, δεν μπορεί να είναι μόνο δογματικής-θεωρητικής, φύσεως θέμα. Είναι και  «πρακτικό», βιωματικό και ηθικό, δηλαδή διαφοροποίηση κάποιου από  το  ήθος και την παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αίρεση είναι ή απομάκρυνση από την  πίστη άλλά Και από την κοινή ευχαριστιακή τράπεζα, από τη ζωή της Εκκλησίας. Όταν ο άγιος Κύριλλος καλεί με τις Κατηχήσεις του τoυς νεοφώτιστους  να <<κατέχουν>>και να  κρατούν  «τάς παραδόσεις ασπίλους>> εννοεί, ασφαλώς ,εμμονή ατή μία και αδιαίρετο πίστη, αλλ’ εννοεί  συγχρόνως και  διαφύλαξη του ήθους ζωής που η  παράδοση μεταφέρει από γενεά σε γενεά  δια μέσου των αιώvων.  Η απομάκρυνση των πιστών από κάθε αιτία επιφέρει την <<αποστέρησιν  των μυστηρίων >> εξαιτίας ιδιαίτερα του  μoλυσμoυ τής αμαρτίας ,εντάσσεται σ αυτή τη γραμμή.
Δόγμα και ήθος, λοιπόν, αποτελούν τις δυο όψεις της αυτής ενιαίας πραγματικότητας. Κάθε προσπάθεια Χωρισμού των δυο η εξάρσεως της μιας σε βάρος της άλλης, οδηγεί χωρίς αμφιβολία σε αιρετικές αποκλίσεις. Η εκκλησιαστική ιστορία και ή καθημερινή εμπειρία στο χώρο της πίστεως μας έχει δείξει, πως κάθε διαφοροποίηση στα θέματα του δόγματος επιφέρει  πάντοτε αλλοιώσεις στο  ήθος και στη μορφή βιώσεως της πίστεως.  Και αντιστρoφα , κάθε αλλοτρίωση του ορθόδοξου χριστιανικού ήθους, όπως ,στην περίπτωση  π.χ. της εκκοσμικευσεως , δημιουργεί  την  κατάλληλη ατμόσφαιρα και προετοιμάζει  το έδαφος  για κάθε είδους αυθαιρεσίες στα θέματα πίστεως  και δόγματος.
Γι’ αυτό το λόγο η χριστιανική  Κατήχηση δεν  αποσκοπεί μόνο στην  ενημέρωση  των  πιστών στα βασικά θέματα  αρχών και δόγματος αλλά και στη μύηση  τους μέσα στο λειτουργικό, μυσταγωγικό και  χαρισματικό τρόπο βιώσεως της πίστεως στην καθημερινή τους πραγματικότητα. «Έτσι, μέσα στο χώρο της πίστεως , καθώς διατείνεται εδώ ο άγιος Κύριλλος, << ο  Θεός της ειρήνης  >> πραγματικά  αγιάζει και θα  μας αγιάζει πάντοτε << ολοτελώς>>  που σημαίνει  ότι  θα διαφυλαχθεί άσπιλο << ολόκληρο  ημών το σώμα και η  ψυχή και το  πνεύμα εν τη παρουσία του Kυριov ημών  Ιησού Χριστού>>  και θα  <<  τηρηθεί > > αμόλvντη , αγία και καθαρή,  μέσα στην ορθόδοξη πίστη, η ύπαρξη του ανθρώπου από κάθε <<μολυνσμον αμαρτίας>>
Πηγή : ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΚΕΣ ΚΑΤΗΧΗΣΕΙΣ ΑΓΙΟΥ ΚΥΡΙΛΛΟΥ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ ΠΑΤΡΩΝΟΣ Π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ , ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ

Μέρος Γ’

Σήμερα πάσχουμε από έλλειψης της γνώσις και πνευματικούς ιατρούς.
Ο άγιος Γρηγ.ο Παλαμάς  αναρωτιέται :<< Τις δ ’ αν ειη ψυχής λογικής υγιεία , το γνωστικόν νοσούσης >>
Η αιτία της αποστασίας είναι η άγνοια του Θεού .
Τα αποτελέσματα αυτής της άγνοιας του Θεού είναι :
α) Η αδυναμία Ορθοδόξου μαρτυρίας) Η  φθορά και διάβρωσης του Ορθοδόξου φρονήματος.
Τι είναι όμως άγνοια του Θεού ? Η παθολογία της γνώσης
Ι.) Η διαστροφή και η έκπτωση της γνώσης και των οργάνων αυτής.
Οι Πατέρες διαπιστώνουν ότι η γνώση και τα όργανα της γνώσης του πεπτωκότος ανθρώπου νοσούν. Ο άγιος Γρηγ.ο Παλαμάς  αναρωτιέται : << Τις δ ’ αν ειη ψυχής λογικής υγιεία , το γνωστικόν νοσουσης >>
Κατά βάση η συγκεκριμένη ασθένεια συνίσταται στην άγνοια του Θεού.
Κατά τον αγιο Μάξιμο , ο Αδάμ << την της οικείας αιτίας ενοσησεν άγνοιαν >>.
Πράγματι  , επισημαίνει , ότι << ώσπερ υγιεια και νόσος προς το σώμα θεωρείται του ζώου {…}, ούτως{…} και γνωσις και αγνωσία προς τον νουν >>. Παρόμοια , ο Ευαγριος θεωρεί την << άγνοιαν >> του Θεού ως την πιο βασική και πρωταρχική <<νόσος>> της ψυχής , ενώ αντίθετα ο Θαλασσιος αποφαίνεται ότι <<υγεία ψυχής {…} γνωσις >>.
Ο νούς του ανθρώπου έχει πλαστεί εκ φύσεως για να αναζητεί τα θεια πράγματα και να τείνει στη γνώση του Θεού.
<<Η του νοος δυναμις τέλειος εσται >> δηλ. υγιης λειτουργεί όπως αρμόζει στη φύση  του.
Αποστρεφόμενος το Θεό καθιστασται ασθενής  , γιατί παύει να δρα σύμφωνα με το φυσικό σκοπό του και λειτουργεί εναντίον  της φύσεως. Γι αυτό ο Αγ. Μάξιμος προσδιορίζει  << Της λογιστικης δυνάμεως παραχρησις εστιν , αγνωσία και αφροσύνη >>
Καθώς η ανθρώπινη ψυχή <<γεγονεν {…} εις το οράν Θεον και υπ αυτού φωτιζεσθαι >> , με το αμάρτημα διαστρέφεται αληθινά , αποστρέφεται το Θεό και τα πνευματικά όντα για να στραφεί προς τα  αισθητά όντα { Λατρεύοντας τα κτίσματα  αντί του Κτίστη , οι άνθρωποι αντάλλαξαν τον αληθινό Θεό με το ψέμα (Ρωμ.1,25) }  Μ. Αθανάσιος Κατά Ελλήνων 47.και να θεωρεί πλέον μόνο αυτά.
Με το αμάρτημα , κλείνουν τα πνευματικά μάτια του Αδάμ και ανοίγουν στη θέση τους τα μάτια της σάρκας.
Ο Μ. Αθανάσιος {Κατά Ελλήνων 3.} διατυπώνει στο σχόλιο << εγνωσαν δε αυτούς γυμνούς ου τοσουτον από ενδύματος , αλλ ότι γυμνοί της των θεωρίας γεγονασι , και προς τα ενάντια την διάνοιαν μετηνεγκαν>>
Με την άγνοια του Θεού έπαψε να υπάρχει η κατά  Θεό γνώση , όποτε παίρνει τη θέση της η σαρκική γνώση.
Γι αυτό οι Πατέρες δεν χαρίστηκαν ούτε στον απλό άνθρωπο , ακόμη κι αν ήταν πιστός. Το κήρυγμα τους διαπίστωνε πρώτα απ όλα την απόκλιση από την εν Χριστώ ζωή. Έτσι κατέκριναν την πλεονεξία , τον εγωισμό ,  την ιδιοτέλεια , την φιλαυτία , τη λαιμαργία  , τη<< θεοποίηση >> του υλικού πλούτου , την τεμπελιά και την αποξένωση. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά , δηλαδή , που οδήγησαν και τη σημερινή κοινωνία στην εικονική πραγματικότητα της δήθεν ευμάρειας, του εύκολου πλουτισμού (Καζίνα ,Τζόκερ, Στοίχημα ,Χρηματιστήριο, Ομόλογα ,. ..) , της επίδειξης και του shopping therapy. Στην Ελλάδα της κατάθλιψης και της αποξένωσης που είχε στόχο ζωής  ένα σπίτι  ένα ακριβό αυτοκίνητο ή διακοπές στην κοσμοπολίτικη Μύκονο ή Ρόδο ή σε άλλο νησί του πλανήτη. Τα ίδια συνέβαιναν και πάντοτε. Όταν οι Πατέρες μιλάνε για μια κοινωνία που έπαψε να αγαπά , μιλάνε για την δική μας κοινωνία.
Σήμερα έχουμε τα αντίθετα , οι ίδιοι  οι  πνευματικοί ηγέτες μας παραδίδουν στους λύκους βαρείς,   στους άρρωστους να μολυνθούμε , βεβηλώνουν τους ιερούς ναούς μας ,  φέρνοντας  μέσα  στους Ναούς μας τους αιρετικούς, χωρίς να  τους πουν την αλήθεια  να μετανοήσουν τους οποίους θεωρούν ίσους μεταξύ ίσων δηλ.  Χριστιανούς .
Πνευματικά  αντί  να γιατρέψουν τα άρρωστα πρόβατα που είναι από έσω {δηλ. Αυτά που εγκατέλειψαν την εκκλησία }   και έπειτα να στραφούν προς τα έξω {δηλ. αυτοί που είναι ήδη στην αίρεση,… } .Βλέπε Ι . Χρυσόστομο λόγοι κατά Ιουδαίων .ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΣ (29ος,ε’,σελ.147.εκδ.Ρηγοπουλου) ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΣΥΜΕΩΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ που προτείνει να βρούμε τον κατάλληλο πνευματικό .{…και ας προστρέξη εις Πνευματικόν άξιον , διά να εξομολογηθεί , και ας ζητήσει να κατηχηθεί δι αυτού τον λόγον της αληθείας ,…και να μάθη εκείνα τά αναγκαία έως όπου να  αποκαλυφθεί εις αυτόν το Ευαγγέλιο της Δικαιοσύνης.}
Ο λειτουργός του Κυρίου οφείλει να χρησιμοποιεί ιαματικά μέσα. Όποιος   θεραπεύει με ήπια μέσα το πρησμένο απόστημα και αφήνει το δηλητήριο να κυκλοφορεί και να αναπαράγεται στα εσωτερικά όργανα και μέρη του σώματος , είναι κακός ιατρός.
Η πληγή πρέπει να παραμείνει ανοιχτή και με ασαφή τομή και μετά από  αφαίρεση των σάπιων τμημάτων {αυτών που έχουν εμφανίσει γάγγραινα } ν  ακολουθεί η ενεργητική θεραπευτική παρέμβαση . Ακόμη κι αν ο άρρωστος διαμαρτύρεται , κραυγάζει και οδύρεται , γιατί δεν αντέχει τον πόνο μετά , θα ευχαριστεί τον ιατρό, μόλις νιώσει ότι είναι και πάλι υγιής. { ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ ΚΑΡΘΑΓΕΝΗΣ , DE LAPSIS , 14 }
Διάβασε και Ι. Χρυσόστομο Ομιλία – Μετάνοια 3,PG 49,297.
Από την πλευρά του ο Άγιος Αναστάσιος Σιναιτης συνιστά << εάν ουν ευρης άνδρα πνευματικόν , εμπειρον δυναμενον σε ιατρευσε , ανεπαισχυντως και μετά πίστεως εξομολογησαι αυτω>>ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΣΙΝΑΙΤΗΣ  , ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ –ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ PG , 89,372.
Όπως ο ιατρός , έτσι και ο πνευματικός οφείλει να επαγρυπνεί και να προσέχει , ώστε να εφαρμόζει σε κάθε περίπτωση το κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα. Οι Αποστολικές Διαταγές παραγγέλλουν στο λειτουργό  << Ιατρός ουν ων της Εκκλησίας του Κυρίου , προσαγε θεραπείαν  κατάλληλον  εκαστω των νοσουντων>> ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΓΑΙ 2, 20,11.
Σκοπός του λειτουργού  είναι του λυειν και δεσμειν τις αμαρτίες παρά Θεού ,αλλά και  να θεραπεύει και να αποσαφαλειη την σωτηρία του καμνοντος.
Το έργο της Εκκλησίας είναι σωτηριωδες διάβασε παρακάτω κείμενο και μετάφραση Γρ. Νυσση Λόγος Μέγας κατηχητικός {Πρόλογος}.

ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΣ ΜΕΓΑΣ ΓΡ.ΝΥΣΣΗ
Πρόλογος.

Ὁ τῆς κατηχήσεως λόγος ἀναγκαῖος μέν ἐστι τοῖς προεστηκόσι τοῦ μυστηρίου τῆς εὐσεβείας, ὡς ἂν πληθύνοιτο τῇ προσθήκῃ τῶν σωζομένων ἡἐκκλησία, τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν πιστοῦ λόγου τῇ ἀκοῇ τῶν ἀπίστων προσαγομένου.οὐ μὴν ὁ αὐτὸς τῆς διδασκαλίας τρόπος ἐπὶ πάντων ἁρμόσει τῶν προσιόντων τῷ λόγῳ, ἀλλὰ κατὰ τὰς τῶν θρησκειῶν διαφορὰς μεθαρμόζειν προσήκει καὶ τὴν κατήχησιν, πρὸς τὸν αὐτὸν μὲν ὁρῶντας τοῦ λόγου σκοπόν, οὐχ ὁμοιοτρόπως δὲ ταῖς κατασκευαῖς ἐφ’ ἑκάστου κεχρημένους. ἄλλαις γὰρ ὑπολήψεσιν ὁ ἰουδαίζων προείληπται καὶ ὁ τῷ ἑλληνισμῷ συζῶν ἑτέραις, ὅ τε Ἀνόμοιος καὶ ὁ Μανιχαῖος καὶοἱ κατὰ Μαρκίωνα καὶ Οὐαλεντῖνον καὶ Βασιλείδην καὶ ὁ λοιπὸς κατάλογος τῶν κατὰ τὰς αἱρέσεις πλανωμένων ἰδίαις ἕκαστος ὑπο λήψεσι προειλημμένοι ἀναγκαίαν ποιοῦσι τὴν πρὸς τὰς ἐκείνων ὑπονοίας μάχην· κατὰ γὰρ τὸ εἶδος τῆς νόσου καὶ τὸν τρόπον τῆς θεραπείας προσαρμοστέον. οὐ τοῖς αὐτοῖς θεραπεύσεις τοῦ Ἕλληνος τὴν πολυθείαν καὶ τοῦ Ἰουδαίου τὴν περὶ τὸν μονογενῆ θεὸν ἀπιστίαν, οὐδὲ ἀπὸ τῶν αὐτῶν τοῖς κατὰ τὰς αἱρέσεις πεπλανημένοις ἀνατρέψεις τὰς ἠπατημένας περὶ τῶν δογμάτων μυθοποιίας· οὐ γὰρ δι’ ὧν ἄν τις ἐπανορθώσαιτο τὸν Σαβέλλιον, διὰ τῶν αὐτῶν ὠφελήσει καὶ τὸν Ἀνόμοιον, οὐδὲ ἡ πρὸς τὸν Μανιχαῖον μάχη καὶ τὸν Ἰουδαῖον ὀνίνησιν, ἀλλὰ χρή, καθὼς εἴρηται, πρὸς τὰς προλήψεις τῶν ἀνθρώπων βλέ πειν καὶ κατὰ τὴν ἐγκειμένην ἑκάστῳ πλάνην ποιεῖσθαι τὸν λόγον, ἀρχάς τινας καὶ προτάσεις εὐλόγους ἐφ’ ἑκάστης διαλέξεως προβαλλόμενον, ὡς ἂν διὰ τῶν παρ’ ἀμφοτέ ροις ὁμολογουμένων ἐκκαλυφθείη κατὰ τὸ ἀκόλουθον ἡ ἀλήθεια.

Μετάφραση
Πρόλ. 1. ‘Η μέθοδος της κατηχήσεως είναι μεν αναγκαία εις τους προϊσταμένους τού θρησκευτικού βίου, ώστε να είναι δυνατόν να πληθύνεται η ‘Εκκλησία με την προσθήκην των σωζόμενων, καθώς η διδασκαλία τού περί πίστεως λόγου προσάγεται εις την ακοή των απίστων  αλλά όμως δεν είναι εφαρμόσιμος ο ίδιος τρόπος διδασκαλίας εις όλους τους προσερχόμενους εις  τον λόγο, αλλά πρέπει να προσαρμόζωμεν κατά τας μεταξύ των διαφοράς των θρησκειών την κατήχηση αποβλέποντες εις τον ίδιον σκοπό τού λόγου, αλλά μη επιχειρηματολογουντες   κατά τον ίδιον τρόπον. Πράγματι  με αλλας προϋποθέσεις σκέπτεται  ιουδαιζων  και με αλλας ελληνίζων, ο ‘Ανόμοιος και ο Μανιχαίος, και οι οπαδοί τού Μαρκίωνος και του Βαλεντίνου και του Βασιλείδου, και όλη η  άλλη η σειρά των πλανωμένων εις τας αιρέσεις, Έκαστος με τας ιδιαιτέρας προκαταλήψεις του καθιστούν αναγκαία την εναντίον των δοξασιών των μάχην. Διότι ο τρόπος της θεραπείας πρέπει να προσαρμόζεται συμφώνως προς το είδος της νόσου. Δεν θα θεραπευτεί  με τα ίδια μέσα η πολυθεΐα του Έλληνος και ή απιστία του Ιουδαίου ως προς τον μονογενή Θεόν. ούτε πάλιν είναι δυνατόν να ανατρέψει με τα ίδια επιχειρήματα τας απατηλός περί των δογμάτων μυθοποιίας των πλανωμένων εις τας αιρέσεις. Δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίσει κανείς τον Ανόμοιον με τα Επιχειρήματα δια των οποίων ανατρέπει τον Σαβέλλιον, ούτε η μάχη προς τον Μανιχαίον θα ωφελήσει και τον Ίουδαίον, αλλά πρέπει, όπως ελέχθη, να λαμβάνομαι υπ’ όψιν τας αντιλήψεις των ανθρώπων και να προσαρμόζομαι τον λόγον εις την πλάνη την οποίαν έχει έκαστος, προβάλλων αρχάς και προτάσεις ευλογοφανείς εις έκαστη συζήτησιν, ούτος ώστε η αλήθεια να αποκαλυφθεί κατά τρόπον συνεπή με εκείνα τα οποία είναι ομολογημένα από αμφότερα τα μέρη.
Ερώτησης : Οι Οικουμενιστες που ισχυρίζονται ότι με τους διαλόγους τους και με τα σεμινάρια που πάνε και στο Π.Σ.Ε γυρίσαμε κανέναν ετερόδοξο στην Ορθοδοξία ? Πάνε με τα όπλα και τις μεθόδους όπως μας δίδαξαν οι Απόστολοι και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας? Μιμούνται τον Αγ.Γρ.Νυσση ? Με το ίδιο φάρμακο ιατρεύουν οι Οικουμενιστες όλες τις αιρέσεις ? αφού κάθονται όλοι μαζί και συζητούν . Ούτε η ιατρική δεν ιατρεύει το ίδιο π.χ. το μάτι με τον γοφό. Άλλο το μάτι άλλο ο γοφός και διαφορετικές ασθένειες προκύπτουν στα διαφορετικά όργανα.
Αφού πάνε άοπλοι δεν δίνουν ομολογία πίστεως οπότε υπάρχει αδυναμία Ορθοδόξου μαρτυρίας και η φθορά και διάβρωσης του Ορθοδόξου φρονήματος.
Απάντησης: Αν όχι , αφού αποδείξαμε ότι δεν μας δίδαξαν την αλήθεια καιρός είναι να μετανοήσουν και να μας διδάξουν την αλήθεια να σωθούν και αυτοί και οι αιρετικοί αφού θα λάμψει η αλήθεια.
Αμήν.
Πηγές:
ΛΟΓΟΣ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΟΣ ΜΕΓΑΣ ΓΡ.ΝΥΣΣΗ (Πρόλογος).
Η ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ (ΠΡΩΤΟΣ ΤΟΜΟΣ) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ του LARCHET JEAN-CLAUDE Η παθολογία της γνώσης  Ι.) Η διαστροφή και η έκπτωση της γνώσης και των οργάνων αυτής.