Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΖ΄, Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2284
Τοῦ ἁγ. Γεωργίου τοῦ τροπαιοφόρου. Πέμπτη 23 Ἀπριλίου 2020
Τοῦ Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αὐγουστίνου Καντιώτου

«Βοηθα μας, αι-Γιωργη!»

«Θαυμαστὸς ὁ Θεὸς ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ» (Ψαλμ. 67,36)

Ὁ ἅγιος Γεώργιος, ἀγαπητοί μου, τοῦ ὁποί­ου τὴ μνήμη ἑορτάζει σήμερα ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, εἶνε ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ δημοφιλεῖς ἁγίους. Ἀπόδειξις, ὅτι πολλοὶ ἄντρες ἀλλὰ καὶ γυναῖκες φέρουν τὸ ὄνομά του.
Δὲν ἀρκεῖ ὅμως μόνο αὐτό, οὔτε καὶ τὸ ὅτι ἐκ­κλησι­αζόμαστε, ἀνάβουμε ἕνα κερὶ καὶ ἀ­σπα­ζό­μαστε τὴν εἰκόνα του. Ὁ ἅγιος Γεώργι­ος θέλει πρὸ παντὸς νὰ τὸν μιμηθοῦμε. Γι᾽ αὐ­τὸ ἂς προσπαθήσουμε νὰ σκιαγραφήσουμε τὸν βίο, τὰ θαύματα καὶ τὸ μαρτύριό του.

* * *

Ὁ ἅγιος Γεώργιος γεννήθηκε κατὰ τὸν τρίτο αἰῶνα, ἐπὶ τοῦ αὐτοκράτορος Διοκλητιανοῦ (284-305 μ.Χ.). Πατρίδα του ἦταν ἡ Καππα­δοκία τῆς Μικρᾶς Ἀσίας. Οἱ γονεῖς του ἦταν ἐ­πιφανεῖς, πλούσιοι, ἀλλὰ εὐσεβεῖς. Κι ὄχι ἁ­­πλῶς εὐ­σεβεῖς· ὁ πατέρας του μαρτύρησε γιὰ τὸ ὄ­νομα τοῦ Χριστοῦ, ἀφήνοντας ὀρφανὸ τὸν Γεώρ­γιο, μικρὸ παιδάκι στὴν ἀγκαλιὰ τῆς μάνας του. Αὐτὴ ἔμεινε χήρα σὲ νεαρὴ ἡλικία, πιστὴ στὴ μνήμη τοῦ μάρτυρος συζύγου της, μὲ σκο­πὸ νὰ ἐμφυτεύσῃ στὴν καρδιὰ τοῦ παιδιοῦ της τὴν πίστι γιὰ τὴν ὁποία θυσιάστηκε ὁ πατέρας του.
Ὁ Γεώργιος ἦταν προικισμένος μὲ χαρίσμα­τα καὶ προώδευε στὰ γράμματα. Ὅταν μεγάλωσε κατετάγη στὸν ῥωμαϊκὸ στρατὸ καὶ μὲ τὴν ἐπιμέλεια καὶ τὴν ἀνδρεία του ἀπέσπασε τὴν ἐκτίμησι τῶν ἀνωτέρων του. Ἔλαβε μέρος σὲ μάχες ἐναντίον βαρβάρων, διακρίθηκε, καὶ μὲ ἀλλεπάλληλες προαγωγὲς ἔφθασε μέχρι τὸ βαθμοῦ τοῦ τριβούνου, δηλαδὴ τοῦ χιλι­άρ­χου, διοικητοῦ λεγεῶνος (=μεραρχίας 6.000 ἀν­δρῶν). Κατέλαβε καὶ τὸ ἀξίωμα τοῦ κόμητος. Ἀλλὰ ὡς πρὸς τὴν θρησκευτικὴ πίστι του ἔ­μενε ἕως τότε ἀκόμη ἀνεκδήλωτος.
Τὸν καιρὸ ἐκεῖνο ὅμως ὁ Διοκλητιανὸς ἐξ­έ­δωσε διάταγμα ποὺ ὥριζε· οἱ ἀξιωματοῦχοι τοῦ ῥωμαϊκοῦ στρατοῦ νὰ βεβαιώσουν ἐνόρκως ὅτι δὲν εἶνε Χριστιανοί· στὸ ἑξῆς τιμὲς καὶ ἀξιώματα θὰ ἔχουν μόνο ὅσοι ἀρ­νοῦνται τὸ Χριστό· ὅσοι δὲν πείθονται ἀλλ᾽ ἐμμένουν στὴν χριστιανικὴ πίστι θὰ τιμωροῦνται μὲ καθαίρεσι καὶ θάνατο. Ὁ διωγμὸς ἄρχισε νὰ θερί­ζῃ, τὰ χέρια τοῦ Διοκλητιανοῦ ἔσταζαν αἷμα.
Καὶ ὁ Γεώργιος; Ἔβλεπε ἁπλοῦς πι­στοὺς (βοσκούς, χωρικούς, γυναῖκες, παιδιά) νὰ φυλακίζωνται, νὰ τοὺς καῖνε τὰ σπί­τια, νὰ δημεύουν τὶς περιουσίες τους. Ἄκου­γε τότε ζω­ηρὰ μέσα του τὴ φωνὴ τοῦ πατέρα του νὰ τοῦ λέῃ· Παιδί μου, παραπάνω ἀπὸ τ᾽ ἀξιώματα καὶ κάθε τιμὴ καὶ ἀπόλαυσι τοῦ κόσμου νὰ ἔ­χῃς τὴν πίστι σου! – γιατὶ μὴ λησμονοῦμε οἱ νεκροὶ ἀ­πὸ τοὺς τάφους μᾶς κυβερνοῦν.
Μετὰ τὸ διάταγμα αὐτὸ ὁ Γεώργιος πῆρε τὴν ἀπόφασι νὰ ἐκδηλωθῇ. Ἐνώπιον λοιπὸν ὅ­­λων καὶ τοῦ βασιλέως διακήρυξε, ὅτι εἶνε Χρι­στιανὸς καὶ ἤλεγξε τὴν πλάνη τῶν εἰδώλων.
Σὰν κεραυνὸς ἀκούστηκε ἡ ὁμολογία του. Ὁ Διοκλητιανὸς ταράχτηκε. Τὸν κάλεσε καὶ προ­­σπάθησε νὰ τὸν μεταπείσῃ. Ὅταν εἶδε τὴν ἐ­πιμονή του, διέταξε νὰ τὸν ῥίξουν στὴ φυλα­κὴ καὶ μετὰ ἄρχισε τὸ μαρτύριό του. (Ἂν μιὰ μέρα ἀποκτούσαμε χριστιανικὸ κινηματο­γράφο, ἡ ἱστορία αὐτὴ θὰ γινόταν μία ἀπὸ τὶς ὡραιότερες ταινίες· μάτι ἀνθρώπου δὲν θά ᾽μενε ἀ­δάκρυτο). Τὸν χτύπησαν μὲ ἀκόν­τιο στὴν κοι­λιά, τὸν ἔδεσαν σὲ τροχὸ ποὺ ἄ­φησαν νὰ κυλίσῃ σὲ κατήφορο ὥστε νὰ τὸν κατακόψῃ μὲ τὰ μαχαίρια του, ἔβαλαν ἐπάνω του πλάκα βαρειά, τὸν ἔρριξαν σὲ λάκκο μὲ ἀ­­σβέστη, τοῦ φόρεσαν πυρακτωμένο κράνος στὸ κεφάλι, σιδερένια ὑποδήματα στὰ πόδια καὶ τὸν ἀνάγκασαν νὰ τρέχῃ, τὸν χτύπησαν μὲ ξερὰ νεῦρα βοδιῶν. Ὑπέμεινε τὰ πάν­τα. Πῶς; Τὸν ἐνίσχυε ὁ ἔ­ρωτας τοῦ Χριστοῦ!
Κατὰ τὴ διάρκεια τῶν βασάνων ὁ Χριστὸς τὸν ἐνίσχυσε μὲ τρόπο θαυμαστό. Ἔκανε δὲ καὶ θαύματα, ποὺ πολλοὺς εἵλκυσαν στὴν πί­­στι· μεταξὺ αὐτῶν καὶ τὴ βα­σίλισσα Ἀ­λεξάνδρα σύζυγο τοῦ Διοκλητιανοῦ, ποὺ μαρτύρησε μαζὶ μὲ 3 ὑπηρέτες της. Ἀναφέρω τρία.
Ἕνα θαῦμα τοῦ ἁγίου Γεωργίου εἶνε, ὅτι μὲ τὴν προσευχή του ἀνέστησε ἕνα νεκρό.
Ἄλλο θαῦμα του ὑπενθυμίζει ἡ λαϊκὴ ἐ­κείνη εἰ­κόνα ἡ ὁποία τὸν παριστάνει νὰ θανα­τώνῃ ἕ­να φο­βερὸ δράκοντα. Αὐτὸς φώλιαζε κοντὰ σὲ μιὰ πηγὴ καὶ δὲν ἄφηνε ἄνθρωπο νὰ πλησι­άσῃ νὰ πάρῃ νερό. Ὁ ἅγιος τὸν ἐξ­ών­τωσε ῥίχνον­τας μέσα στὸ ἀνοιχτὸ στόμα του ἕνα σταυρουδάκι· μόλις ὁ δράκοντας τὸ κατάπιε, ἔ­σκασε μὲ τὴ δύναμι τοῦ σταυροῦ.
Μιὰ μέρα ἐπίσης μπῆκε σὲ ἕναν εἰδωλολατρικὸ ναό, ὅπου ὑπῆρχαν πολλὰ ἀγάλματα. Στάθηκε μπροστὰ στὸ εἴδωλο τοῦ Ἀπόλ­λωνος καὶ τὸ ρωτάει· –Εἶσαι Θεὸς ἀληθινός; Κι ἀ­πὸ τὰ βάθη τοῦ εἰδώλου ἀκούστηκε ἀπάν­τησι· –Ὄχι, δὲν εἶμαι Θεός, εἶμαι ὁ διάβολος· κα­­τοικῶ ἐδῶ αἰ­ῶνες τώρα καὶ παρασύρω τὸν κό­σμο νὰ λατρεύῃ ἐμᾶς. –Ποιός λοιπὸν εἶνε ὁ ἀληθινὸς Θεός; –Θεὸς ἀληθινός, ποὺ κ᾽ ἐ­μεῖς οἱ δαίμονες ἀναγνωρίζουμε ἀλλὰ τρέμουμε μπρο­στά του, εἶνε ὁ Ἰησοῦς Χριστός… Καὶ μό­λις τὸ εἶπε αὐτό, ἕνας τοπικὸς σεισμός, ποὺ εἶ­χε ἐπίκεντρο τὸν εἰδωλικὸ ναό, ἔρριξε κάτω ὅλα ἐκεῖνα τὰ εἴδωλα καὶ ἔγιναν σκόνη. Αὐτὸ τὸ σημεῖο εἶδε ἡ βασίλισσα Ἀλεξάνδρα καὶ πολλοὶ ἄλλοι καὶ ἔγιναν Χριστιανοί.
Μετὰ ἀπὸ αὐτὰ ἦταν πλέον ἀδύνατον νὰ τὸν ἀνεχθοῦν. Ὁ Δι­οκλητιανὸς διατάζει ν᾽ ἀ­ποκεφαλισθῇ. Ἕνας δήμιος ὁδηγεῖ τὸν ἅγιο ἔξω ἀ­πὸ τὴν πόλι κ᾽ ἐκεῖ τὸν ἀποκεφαλίζει, ἐνῷ ἡ βασίλισσα Ἀλεξάνδρα προσεύχεται στὴ φυλα­­κὴ κ᾽ ἐκεῖ παραδίδει τὴν ψυχή της στὸν Κύριο.

* * *

Ὁ ἅγιος Γεώργιος τιμᾶται τώρα στοὺς οὐ­ρανοὺς ἀπὸ τοὺς ἀγγέλους. Ἀλλὰ κ᾽ ἐδῶ στὴ γῆ μεγάλη εἶνε ἡ τιμή του παντοῦ. Ποῦ νὰ πᾶ­με, ἀ­δελφοί μου, καὶ νὰ μὴ δοῦμε νὰ τὸν τιμοῦν;
Στὰ ψηλὰ βουνά; Οἱ σακαρατσαναῖοι τσοπά­νηδες, νομάδες κτηνοτρόφοι, τώρα ἀ­φή­νουν τὰ χειμαδιὰ κι ἀ­πὸ τὴ Λάρισσα ἀνεβαίνουν μὲ τὰ κοπάδια τους στὴν Πίνδο, γιὰ νὰ βοσκήσουν στὰ δροσερὰ ὀροπέδια, καὶ κάνουν ἐκεῖ μεγάλη ἑορτὴ στὴ μνήμη τοῦ ἁγίου Γεωργίου.
Σὲ πόλεις καὶ σὲ χωριά; Σὲ μέγαρα πλουσίων καὶ σὲ καλύβες φτωχῶν, σχεδὸν σὲ κάθε σπίτι, ἔχουν καὶ τιμοῦν τὸ ὄνομα Γεώργιος.
Σὲ παλάτια βασιλέων; Δύο βασιλεῖς τῆς νε­ωτέρας Ἑλλάδος εἶχαν τὸ ὄνομα τοῦ ἁ­γίου, ὁ συνετὸς Γεώργιος Α΄ (1863-1913) καὶ ὁ ἐγγονός του ἀνδρεῖος Γεώργιος Β΄ (1922-1947). Ὁ πρῶτος συνετέλεσε στὴν ἐλευθερία τῆς Μακεδονίας, ὁ δεύτερος ἀξιώθηκε νὰ πῇ τὸ ἱστορικὸ «Ὄχι». Τὴν ἡμέρα αὐτὴ ἑώρταζαν κι αὐτοὶ μὲ σημαῖες καὶ τύμπανα, τώρα ἀ­πῆλθαν πλέον· «ματαιότης ματαιοτήτων, τὰ πάν­τα μαται­ότης» (Ἐκλ. 1,2· 12,8). Οἱ βασιλεῖς φεύγουν καὶ λησμονοῦνται· τὰ ἔργα τους, ἂν εἶνε ἀντάξια τῆς πατρίδος, μένουν καὶ γράφονται στὴν ἱστορία.
Ἀκόμη καὶ κάποιοι ἀλλόθρησκοι τιμοῦν τὸν ἅγιο Γεώργιο. Ὅσοι ἔζησαν δίπλα σὲ μουσουλμάνους στὴ Μικρὰ Ἀ­σία, ἔβλεπαν ὅτι καὶ Τοῦρ­κοι τὸν σέβονται, ὅπως καὶ πολλοὶ Ἄραβες στὴν Αἴγυπτο, τὴν Παλαιστίνη καὶ ἀλλοῦ.
Καὶ οἱ ἑτερόδοξοι στὴν Ἀγγλία φαίνεται ὅ­τι τὸν τιμοῦν. Ἂν καμμιὰ φορὰ πέσῃ στὰ χέρια σας χρυ­σῆ λίρα Ἀγγλίας –δύσκολο γιὰ φτωχὸ ἄν­θρωπο–, θὰ δῆτε ὅτι οἱ Ἄγγλοι ἐπάνω στὴ λίρα τους, τὴ στερλίνα, ἔχουν ἀνάγλυ­φη τὴν εἰκόνα τοῦ ἁγίου Γεωργίου. Δὲν τό ᾽ξερα κ᾽ ἐγὼ αὐ­τό, καὶ πῶς τό ᾽μαθα! Στὴν Κοζάνη, πάνω σὲ συζήτησι μὲ δυὸ Κοζανῖτες, μοῦ μιλοῦσαν γιὰ «δέκα ἅι-Γιώργηδες». –Τί θὰ πῇ «ἁϊ-Γιώργηδες»; ρώτησα. –Δὲν τὸ ξέρεις; μοῦ λέ­­νε· τὸ γαλλικὸ εἰκοσόφραγκο τὸ λένε «κοκο­ράκι», γιατὶ ἐπάνω ἔχει ζωγραφισμένο ἕναν κόκορα· καὶ τὴν ἐγγλέζικη λίρα τὴ λένε «Ἅι-Γιώργη» γιατὶ ἐπάνω ἔχει τὸν ἅγιο Γεώργιο.
Τὸν ἅγιο Γεώργιο τιμᾷ ἐπίσης ὁ στρατός. Σήμερα γίνεται εἰδικὴ τελετὴ στὸ Σύν­τα­γμα τῆς Φλωρίνης. Αὐτὸ μὲ συγκινεῖ· θυμᾶμαι ἀπὸ τὴν περιπετειώδη ζωή μου ὡς στρατιωτικοῦ ἱ­ερέως, ὅτι ἑωρτάσαμε κάποτε τὴ σημε­ρινὴ ἡ­μέρα ἐπάνω στὰ ψηλὰ βουνά…
Τὸν ἅγιο Γεώργιο τιμᾷ τέλος καὶ ἡ Φλώρινα μὲ τὸν ἱστορικὸ ναό του, μέσα στὸν ὁ­ποῖο ἔγιναν προσευχὲς καὶ δοξολογίες σὲ κρί­σιμες στιγμὲς γιὰ τὴν πατρίδα καὶ τὴν πόλι.

* * *

Ἡ ἑορτὴ τοῦ ἁγίου Γεωργίου, ἀγαπητοί μου, ὅπως καὶ τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ ἄλλων ὁ­μοίων ἁγίων, δείχνει ὅτι ὁ στρατιωτικὸς βίος δὲν εἶνε ἀσυμβίβαστος μὲ τὴν Χριστιανοσύνη, ὑπὸ τὸν ὅρο ὑπεράνω ὅλων νὰ θέτῃ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ὀρθόδοξο πίστι.
Ἡ ἑορτὴ αὐτὴ δείχνει ἀκόμη, ὅτι ὁ ἅγιος προστατεύει τὸ γένος μας στοὺς ἱεροὺς ἀ­γῶ­νες του. Ἂς ἐπικαλούμεθα λοιπὸν τὴ βο­ήθειά του λέγοντας ὅπως οἱ πρόγονοί μας· «Βοήθα μας, ἅι-Γιώργη!». Φύλαγε καὶ προστάτευε τὴν πατρίδα, τὸ στρατό, τὴν πόλι μας «ἀπὸ λοιμοῦ, λιμοῦ, σεισμοῦ,… μαχαίρας, ἐπιδρομῆς ἀλλοφύλων» (ἀκολ. Λιτῆς) καὶ παντὸς κακοῦ.
Ὁ Κύριος διὰ πρεσβειῶν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ τοῦ ἁγίου Γεωργίου ἂς εἶνε προστάτης ὅλων μας· ἀμήν, ἀγαπητοί.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Γεωργίου Φλωρίνης τὴν 23-4-1969 πρωί. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 20-3-2020.