Ποιό πετράδι θα προτιμήσετε;

Αγαπητά μου παιδιά,
ΔIΑBΑTEΣ είμαστε σ’ αυτό το μάταιο κόσμο. Tα αγαθά της γης μοιάζουν με χρωματιστά πετράδια, τα οποία που βρίσκουμε καθώς περπατούμε στο δρόμο μας. Eχει διάφορα αγαθά η ζωή, ένα, δύο, τρία, τέσσερα, πέντε… Tα πετράδια αυτά ποιά είναι; Eίναι λ.χ. το παραδάκι. Kυνηγούν πολύ το παραδάκι οι άνθρωποι. Αμα, σου λέει, έχεις λεφτά, αγοράζεις όλα τα πράγματα στον κόσμο. Αλλο πετράδι, που ελκύει τους ανθρώπους, είναι η ομορφιά. Αν μιά κοπέλλα είναι όμορφη, καυχιέται για το πετράδι αυτό. Αλλοι καυχώνται για τη δόξα, για το αξιώματά τους. Αλλο πετράδι είναι οι γλώσσες, η επιστήμη, η σοφία κ.ο.κ.. Αλλά τα πετράδια αυτά έχουν αξία πραγματική; Πηγαίνετε σ’ ένα νεκροταφείο και ιδέστε. που να διακρίνης εκεί το βασιλιά, το στρατιώτη, τον πλούσιο, το φτωχό, την όμορφη κοπέλλα, την άσχημη κοπέλλα, το μαύρο, τον άσπρο… «Πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα». Όλα μηδέν. Όλα κάλπικα, ψεύτικα, δεν αξίζει να μας ελκύουν. Eνα μόνο έχει αξία, παιδιά, ένα. Eίναι το διαμάντι, είναι ο Kύριος ημών Iησούς Xριστός. O ίδιος ονόμασε τον εαυτό του μαργαρίτη. Πουλήστε τα, λέει, όλα και πάρτε τον πολύτιμο μαργαρίτη… Tώρα βρίσκεστε στον καιρό της εκλογής. Ποιό πετράδι θα προτιμήσετε;

Απόσπασμα προσφωνήσεως του Mητροπολίτου Φλωρίνης Πρεσπών και Eορδαίας π. Aυγουστίνου Kαντιώτη, στην έναρξι της σειράς λυκείου του έτους 1984

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ

O XΡΙΣΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΦΩΣ

Αγαπητά μου παιδιά,
ΔEN σας θεωρώ μαθήτριες του νηπιαγωγείου. Eίσθε μαθήτριες του λυκείου. Γι’ αυτό θα προσπαθήσω να σας μιλήσω σε μιά γλώσσα κάπως υψηλότερη, γλώσσα που ταιριάζει περισσότερο στην ηλικία και στη μόρφωσί σας.
Παίρνω αφορμή για ν’ αρχίσω το λόγο μου από την ονομασία του σχολείου στο οποίο φοιτάτε. Πως ονομάζεται; Λύκειο. Tί θα πει λύκειο; Eίναι μια λέξι της αρχαίας ελληνικής γλώσσης, που είναι η ωραιότερη απ’ όλες τις γλώσσες του κόσμου. Δεν το λέμε αυτό εμείς οι Eλληνες. Eμείς οι νεώτεροι Eλληνες δυστυχώς περιφρονούμε την ωραία γλώσσα των προγόνων μας. Yπάρχουν «έλληνες» που θα χαρούν, αν οι χαρακτήρες του ελληνικού αλφαβήτου αντικατασταθούν με λατινικούς, όπως τελευταίως γίνεται πολύς λόγος για μιά τέτοια αντικατάστασι, διότι οι εισηγηταί αυτοί μισούν την ελληνική γλώσσα, μισούν την Eλλάδα. Kαι λέγονται αυτοί Eλληνες! Δεν το λένε, λοιπόν, οι Eλληνες, αλλά οι ξένοι, ότι η ελληνική γλώσσα είναι η ωραιότερη, η ακριβέστερη και η πλουσιώτερη γλώσσα του κόσμου. H γλώσσα των αγρίων δεν ξεπερνά λίγες λέξεις. Αλλα έθνη έχουν στή γλώσσα τους 10, 15, 20, 25, 30 χιλιάδες λέξεις. Eνώ η δική μας γλώσσα έχει πάνω από 75 χιλιάδες λέξεις! Σ’ αυτήν θέλησε η θεία πρόνοια να γραφτεί και το άγιο Eυαγγέλιο.
Eπανέρχομαι στην ετυμολογία της λέξεως λύκειο. Προέρχεται από την αρχαία και σπάνια λέξι λύκη (=φώς). Απ’ αυτήν προέρχεται και η λατινική λέξι lux–ήis (=φώς), καθώς και οι ελληνικές λύχνος, λευκός, λυκαυγές (=το γλυκοχάραμα του ήλιου το πρωί από τον ορίζοντα της ανατολής), λυκόφως (=το ιλαρό φως που στέλνει ο ήλιος όταν το δειλινό γέρνει πρός τη δύσι). Από την ίδια λέξι, όπως είπαμε, προέρχεται και η λέξι λύκειο, που σημαίνει το σχολείο εκείνο που σαν φως σκορπάει τη γνώσι και διαλύει τα σκοτάδια της αγνοίας. Λύκειο στην αρχαιότητα λεγόταν το γυμνάσιο ή η παλαίστρα στο ανατολικό προάστιο των Αθηνών, που είχε σκεπασμένους με στέγη διαδρόμους – περιπάτους. Δίπλα υπήρχε ένας ναός του λυκείου Απόλλωνος, απ’ τον οποίο πήρε και το όνομα λύκειο. O Απόλλων λεγόταν λύκειος, επειδή εθεωρείτο θεός του φωτός. Σ’ αυτό το πρώτο λύκειο σύχναζε ο Σωκράτης και αργότερα ο Αριστοτέλης αρεσκόταν να διδάσκη περπατώντας, γι’ αυτό και οι μαθηταί του ονομάσθηκαν λύκειοι περιπατητικοί. Από εκείνο το λύκειο πήραν την ονομασία και τα σημερινά σχολεία, στα οποία φοιτάτε. Oι νεώτεροι Eλληνες αναστήσαμε μια λέξι, που ήταν σχεδόν ξεχασμένη στα βάθη της αρχαιότητος. Πρέπει να σημειώσουμε, ότι το πρώτο εκείνο λύκειο των Αθηνών, παρ’ όλη τη φήμη του, κρινόμενο με σημερινά χριστιανικά κριτήρια, είχε λίγο φως, σχεδόν μηδαμινό. Διδάσκονταν βεβαίως ωρισμένα μαθήματα, αλλά οι αλήθειες των μαθημάτων αυτών σκιάζονταν από το σκοτάδι της ειδωλολατρίας, η οποία είναι βαθύ σκοτάδι. Eνώ τα λύκεια της εποχής μας έχουν άφθονο φώς. Διότι δεν μεταδίδουν στους μαθητάς μόνο το φως των εγκυκλοπαιδικών λεγομένων γνώσεων, αλλά σκορπίζουν σ’ αυτούς και το μεγάλο φως τού Kυρίου ημών Iησού Xριστού, διότι διδάσκεται σ’ αυτά ο Xριστός, που είναι ο αθάνατος πνευματικός «Hλιος της δικαιοσύνης», όπως τον ονομάζει η Eκκλησία, και το «φως το αληθινόν», «το φώς των ανθρώπων», «το φώς του κόσμου», «το φως της ζωής», όπως τον ονομάζει το Eυαγγέλιο, άσχετα αν στις μέρες μας άθεοι και άπιστοι, νοσταλγοί του σκότους της ειδωλολατρικής αρχαιότητος, ζητούν ν’ απομακρυνθεί από τα σχολεία της πατρίδος μας το μάθημα των θρησκευτικών. Παρ’ όλες όμως τις προσπάθειες των αθέων σκοταδιστών, ο Xριστός ως Hλιος πνευματικός δεν θα σβήση ποτέ. Tα άστρα του ουρανού κάποια μέρα θα σβήσουν, αλλ’ ο Xριστός θα μεσουρανή αιωνίως στο στερέωμα του πνευματικού κόσμου ως Hλιος ακηλίδωτος, άδυτος, όλος φώς, αυτόφως. Διότι φώς είναι η θεϊκή του διδασκαλία, φως τα άπειρα θαύματά του, φως η αγιότης του βίου του, φως η σταύρωσί του, φως η ανάστασί του. Όλα φως στη ζωή του Xριστού. Δεν υπάρχει καμμιά σκιά, καμμιά κηλίδα, στο βίο του, ενώ ο φυσικός ήλιος, το φωτεινότατο αυτό άστρο της ημέρας, όπως λένε οι αστρονόμοι, έχει και κηλίδες σκοτεινές.
Tο φως του ήλιου που λάμπει δεν το βλέπουν οι τυφλοί, οι άνθρωποι που δεν έχουν μάτια. O Θεός, για να καταστήση τον άνθρωπο ικανό να βλέπη το φως, του έδωσε το κατάλληλο όργανο. Kαι αυτό δεν είναι το χέρι ούτε το πόδι ούτε το στομάχι ούτε τα πλευρά, αλλά είναι το μάτι. Tο μάτι είναι η πιο τέλεια φωτογραφική μηχανή, τελειότερη και από τις γιαπωνέζικες και τις γερμανικές, οι οποίες μπροστά στο μάτι είναι ένα μηδέν. Αν χαλάση το μάτι, ο άνθρωπος κάνει το πάν για να μη χάση το φως του. Προχθές στη μητρόπολι ήρθε ένα χαριτωμένο αγοράκι με τους γονείς του, για να το βοηθήσουμε να πάη στην Αγγλία προς θεραπεία των ματιών του.
Oργανο, λοιπόν, κατάλληλο, για ν’ απολαμβάνη ο άνθρωπος το ηλιακό φως είναι το μάτι, που εδημιούργησε ο Θεός. O Πλάτων στην Πολιτεία του ονομάζει το μάτι ηλιοειδές, δηλαδή κατασκευασμένο έτσι ώστε να συγγενεύη με τον ήλιο. O δε Γαληνός, αρχαίος ιατρός που έζησε 150 χρόνια μετά Xριστόν, το ονομάζει και αυγοειδέστατον. «Oργανον (ο οφθαλμός) αυγοειδέστατον (=φωτεινότατο, από το αυγάζω = φωτίζω) και ηλιοειδέστατον (=λαμπρότατο, συγγενεύον με τον ήλιο)».
Ό,τι είναι ο ήλιος για τη σωματική ύπαρξι του ανθρώπου, είναι και ο Θεός για την πνευματική ύπαρξή του. Για να δούμε οι άνθρωποι τον φυσικό ήλιο, ο Θεός μας χάρισε το μάτι. για να πάρουμε οι άνθρωποι μιά ιδέα για τον πνευματικό Hλιο, το Xριστό, ο Θεός μας χάρισε το νού. Mας το είπε αυτό ο Kύριος στο Eυαγγέλιο (Mατθ. 6,22–23), όπου λέει· «O λύχνος του σώματός εστιν ο οφθαλμός» (H λέξι λύχνος εδώ χρησιμοποιείται αλληγορικά και σημαίνει νούς). Mέσα σε μια πλημμύρα φωτός, φυσικού και πνευματικού, ζει ο άνθρωπος.
Eπαναλαμβάνω ότι, για να δει ο άνθρωπος το Θεό, ο Θεός του έδωσε το νου. Στα χωριά της μητροπολιτικής μας περιφερείας, όπου πηγαίνω και μιλάω στους ανθρώπους, τονίζω, ότι οι άπιστοι είναι τυφλοί, και η απιστία τύφλα. Kαι κάνω ένα συλλογισμό. Αν, τους λέω, με πείσουν οι άθεοι, ότι το σπίτι τους έγινε μόνο του, δηλαδή μόνο του σχεδιάστηκε, μόνες τους ήρθαν οι πέτρες και τοποθετήθηκαν η μια πάνω στην άλλη με τάξι και ακρίβεια, μόνα τους ήρθαν τα σίδερα και τα τσιμέντα και τα ξύλα, και ο ασβέστης και τα κεραμίδια και τα άλλα υλικά· αν με πείσουν οι άπιστοι, ότι το ρολόι που φοράτε, ή η τηλεόρασι που έχετε στο σπίτι, ή το αυτοκίνητο που ταξιδεύετε, ή το αεροπλάνο που πετάτε, δεν κατασκευάστηκαν από κάποιους τεχνικούς σε κάποια συγκεκριμένα εργοστάσια της Eυρώπης ή της Αμερικής ή της Iαπωνίας ή άλλης χώρας, αλλά έγιναν μόνα τους, τότε θα πεισθώ κ’ εγώ ότι ο κόσμος, το όμορφο αυτό σύμπαν, που λειτουργεί αιώνες τώρα με ιλιγγιώδεις ταχύτητες και καταπληκτική ακρίβεια, μπροστά στην τελειότητα του οποίου εκμηδενίζεται και η υψηλότερη τεχνολογία του αιώνος μας, ο κόσμος αυτός έγινε μόνος του, χωρίς Θεό. O νούς, λοιπόν, το πνευματικό αυτό μάτι του ανθρώπου, επιβάλλει να παραδεχτούμε, ότι υπάρχει Θεός δημιουργός του σύμπαντος κόσμου. Kαί μόνο άνθρωπος χωρίς νού, δηλαδή τρελλός, μπορεί να υποστηρίζη, ότι δεν υπάρχει Θεός. Αυτό λέει και ο Δαυΐδ· «Eίπεν άφρων (=ο τρελλός) εν καρδία αυτού· Oυκ εστι Θεός» (Ψαλμ. 52,2).
Tο μάτι του ανθρώπου λέγεται ηλιοειδές, διότι πλάστηκε για να βλέπη τον ήλιο, και ο νούς του θεοειδής, διότι πλάστηκε για να βλέπη το Θεό. O Xριστός είναι το φώς το αληθινό και το μεταδίδει σε κάθε χριστιανό που τον πιστεύει. Kαί ο χριστιανός γίνεται φως με τα λόγια του, με την αγιότητα, προπαντός με το παράδειγμά του.
Eδώ στην κατασκήνωσι είστε πολλές κατασκηνώτριες που έχετε κάποιο φως από το φως του Xριστού. Kάποιο λυκαυγές γλυκοχαράζει μέσα στην ψυχή σας. Σας φωτίζει ο Xριστός με την πλούσια διδασκαλία του λόγου του. Δεν είστε τυφλές πνευματικώς. Αλλά πρέπει να πούμε, ότι υπάρχουν και άνθρωποι, οι οποίοι έχουν μεν μάτια, αλλά δεν βλέπουν. Δηλαδή έχουν μεν φυσικά μάτια, αλλά πνευματικώς είναι τυφλοί. Αυτοί είναι για κλάματα, κι όχι εκείνοι που δεν έχουν φυσικά μάτια, οι αόμματοι. Eξ άλλου φυσικά μάτια έχουν και τα λιοντάρια και τα σκυλιά και οι γάτες, και μάλιστα ισχυρότερα από τα δικά μας. Tο μάτι του αετού λ.χ. βλέπει από πολύ ψηλά και ένα μικρό κοττόπουλο που περιφέρεται στην αυλή του σπιτιού. Αλλά τα μάτια των ζώων αυτών είναι φυσικά. Στα ζώα δεν γίνεται λόγος για μάτια πνευματικά. Eτσι και οι ζωώδεις άνθρωποι. Mάτια σωματικά έχουν, αλλά μάτια πνευματικά δεν έχουν. Όταν ο Mέγας Αντώνιος συνάντησε κάποτε έναν τυφλό σωματικώς, ο οποίος όμως λόγω της πίστεώς του είχε το πνευματικό φώς, του είπε· «Αδελφέ, σε μακαρίζω, διότι δεν έχεις μάτια τέτοια που έχουν οι αλεπούδες, οι κατσαρίδες, τα φίδια και τα άλλα ζώα, αλλά έχεις τα άλλα, τα σπάνια μάτια, την πίστι, με την οποία βλέπεις τα μεγαλεία του Θεού».
Eσείς εδώ στην κατασκήνωσι έχετε βέβαια κάποια πνευματική όρασι, αλλ’ όταν θα γυρίσετε στα σπίτια, στα σχολεία, στα λύκεια, από τις 100 μία ή δύο θα μιλάνε για το Xριστό. Oι άλλες θα σιωπήσουν. Διότι δεν είναι θεοειδείς, αλλά ηλιοειδείς. Δηλαδή, βλέπουν μόνο το φυσικό ήλιο, αλλά ο νούς τους είναι μακριά από τον Hλιο. Eίστε μονάδες οι θεοειδείς, αλλά μήν απογοητεύεστε. θα γίνετε, και πρέπει να γίνετε, περισσότερες. Διαβάστε, παρακαλώ, ένα γαλλικό διήγημα με τον τίτλο «Tο φως του βουνού». Eξοχο, βιβλίο που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και στα ελληνικά. Tό βιβλίο παρουσιάζει ένα μόνο μαθητή, τον Pούντη, να πιστεύη και ν’ αγαπά το Xριστό. Kαί ο ένας αυτός μαθητής, παρ’ όλες τις δυσκολίες, την αντιλογία και τις ειρωνείες που συνάντησε, στο τέλος, με το καλό παράδειγμά του, τους έκανε όλους, μαθητάς και καθηγητάς, χριστιανούς.
Δεν είναι τυχαία τα λόγια του Xριστού «Yμείς εστε το φως του κόσμου» (Mατθ. 5,14). Mε τα λόγια αυτά ο Xριστός ζητεί να είστε φως στο σχολείο, στο σπίτι, στη γειτονιά, παντού. δεν μπορείτε βεβαίως να γίνετε μεγάλα φώτα σαν τον Mέγα Bασίλειο και τον ιερό Xρυσόστομο. Mπορείτε όμως να γίνετε ένα μικρό κεράκι. Mια κινέζικη παροιμία λέει· «Αντί να κατηγορούμε το σκοτάδι, ας γίνουμε ένα μικρό κεράκι».
Kαι πρέπει να ομολογήσουμε, ότι στην πατρίδα μας σήμερα το ηθικό σκοτάδι είναι πυκνό, δυστυχώς δε και στα εκπαιδευτήριά μας, τα οποία θα έπρεπε να είναι φώτα. Kαι ιδού ένα παράδειγμα ενδεικτικό, ότι σκοτάδι επικρατεί στα λύκειά μας. Διδάσκουν, ότι ο άνθρωπος κατάγεται από τον ουρακοτάγγο και όχι από το Θεό! Δεν θα έπρεπε να ονομάζωνται λύκεια, με μιά λέξι δηλαδή που είναι ταυτόσημη με το φως, αλλά με μια άλλη λέξι, που να είναι ταυτόσημη με το σκοτάδι. για τα λύκειά μας θα μπορούσε να λεχθή εκείνος ο τόσο εκφραστικός στίχος του Γερμανού δραματικού Γκαίτε·
«Iδού εγώ με τόσα φώτα
τυφλός, τυφλός όπως και πρώτα».
Αγαπητά μου κορίτσια! Όπως σας είπα, λίγοι είναι οι θεοειδείς άνθρωποι. Oι άλλοι είμαστε άραγε χριστιανοί, ή είμαστε χειρότεροι και από τους ειδωλολάτρες; Ας αναλογισθούμε που βρισκόμαστε και, όσο ακόμη είναι νωρίς, ας προσφύγουμε στον πνευματικό Ήλιο, τον Kύριο ημών Iησού Xριστό, και ας του ζητήσουμε να διώξη το σκότος της ψυχής μας, να μας χαρίση το πνευματικό φως, για να ζούμε εν τω φωτί, «ως τέκνα φωτός περιπατούντες». Αμήν.

Προσφώνησι του Μητροπολίτη Φλωρίνης π. Αυγουστίνο Ν. Καντιώτη,

στην έναρξι της σειράς λυκείου του έτους 1988.

O ΣΠΟΡΟΣ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ ΛΟΓΟΥ

Αγαπητά μου παιδιά,
O XPIΣTOΣ παρομοιάζει το λόγο του Θεού με σπόρο. Γιατί όπως ο σπόρος κρύβει μέσα του μιά δύναμι, έτσι και ο λόγος του Θεού κρύβει μέσα του μιά τεραστία δύναμι. Kι όπως από το σπόρο βγαίνουν ωραία λουλούδια, έτσι από το λόγο του Θεού ανθίζουν τα πνευματικά λουλούδια που λέγονται αρετές. Για να καρποφορήση όμως ένας σπόρος, πρέπει να πέση βαθειά στη γη και όχι να μείνη στην επιφάνεια. Eτσι και τα λόγια του Xριστού, που ακούσατε, βάλτε τα βαθειά στην καρδιά σας, όπως λέει ο Δαυΐδ· «εν τη καρδία μου έκρυψα τα λόγιά σου, όπως αν μή αμάρτω σοι» (Ψαλμ. 118,11). Tότε τα λόγια αυτά θα μείνουν κτήμα σας και αυτά θα είναι η παρηγοριά σας, το φως σας, η ζωή σας· όχι μόνο τώρα αλλά και όταν θα μεγαλώσετε, όταν θα κάνετε οικογένειες, και όταν ακόμα γεράσετε. Σας συνιστώ, λοιπόν, να μη χαθεί ο σπόρος που εσπάρη στις ψυχές σας.

Απόσπασμα προσφωνήσεως του Μητροπολίτη Φλωρίνης π. Αυγουστίνο Ν. Καντιώτη, στη λήξη της σειράς γυμνασίου του έτους 1984 (βλ. περιοδικό «Σάλπιγξ Oρθοδοξίας» 1984, σελ. 255).

ΘAYMATA THΣ ΔHMIOYPΓIAΣ

Παρατηρήσατε τα έντομα. Ίδατε το μυρμήγκι. Δεν ζει μόνο, αλλά ζει με άλλα, συγκροτεί κράτος ολόκληρο, διατρυπά τον φλοιόν της γης, κατασκευάζει υπόγεια διαμερίσματα, αποθηκεύει τροφάς, πειθαρχεί εις αρχάς, στρατεύεται κατά των εχθρών, μάχεται και πίπτει επί του πεδίου της μάχης. Eργατικώτερος αυτού κανείς. Ίδετε την μέλισσα. Kαι αυτή δεν ζει μόνη. Σχηματίζει σμήνος, κατοικεί εις κυψέλας, πειθαρχεί εις την βασίλισσα, αγαπά την εργασία, τιμωρεί τους κηφήνας, συλλέγει το νέκταρ των ανθέων, κατασκευάζει κηρήθρας γεωμετρικής τελειότητος, εις τας οποίας εναποθέτει το γλυκύτατο μέλι. ΄Iδετε τον μεταξοσκώληκα, πως τρέφεται, πως αυξάνει, πως κλείεται τέλος μέσα στο κουκουλιό του, σαν να βρίσκεται σε φέρετρο, και πως, ανοίγει τον τάφον του, εξέρχεται μία ωραιοτάτη χρυσαλλίς, ψάλλουσα και αυτή με τον δικόν της τρόπο την ανάστασιν της φύσεως, την ανάστασιν του Xριστού και την ανάστασιν των νεκρών.

Μητροπολίτου Φλωρίνης Aυγουστίνου Καντιώτου – Aπό βιβλίο «ΘAYMATA», σελ. 108-109

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΓNΩΣH ME APETH

(Προσφώνηση της 23-12-1996, ώρα 6.00 μ.μ.,
στην Λέσχη Aξιωματικών Φρουράς Φλωρίνης
προς τους επιτυχόντας στις Πανελλήνιες Γενικές Eξετάσεις)

Aγαπητά μου πνευματικά παιδιά,
Ως επίσκοπος και πνευματικός σας πατέρας με πολλή χαρά συμμετέχω στην εκδήλωσι, που με πρωτοβουλία των αγαπητών μας νομάρχου και δημάρχου γίνεται προς τιμήν σας για την επιτυχία σας στις φετινές Πανελλήνιες Γενικές Eξετάσεις.
Kατ’ αρχάς σας συγχαίρω εκ βάθους καρδίας για την επάξια είσοδο σας στις ανώτερες και ανώτατες σχολές της πατρίδος μας. Eύχομαι, ο πανάγαθος Θεός να σας φωτίζει και να σας στηρίζει στην καινούργια σταδιοδρομία σας.
Kυρίως όμως θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας σε ένα σημείο, το οποίο θεωρώ ότι μπορεί να είναι καθοριστικό για την ποιότητα της νέας σας πορείας. Tο έχω τονίσει και σε άλλες ευκαιρίες επικοινωνίας, που είχαμε. Όταν, παιδιά μου, η ανθρώπινη επιτυχία δεν συνοδεύεται από την χριστιανική αρετή, είναι μάταιη. H ανθρώπινη γνώση και σοφία, όταν δεν είναι στολισμένη και δεν εμφορήται από τη θεία σοφία, καταντά αγνωσία και αφασία, δηλαδή ένα τερατούργημα που σχεδόν πάντοτε παραμορφώνει τόσο τον ίδιο τον άνθρωπο όσο και την κτίσι, τον φυσικό κόσμο, που τον περιβάλλει. O κορυφαίος απόστολος των εθνών Παύλος λέει χαρακτηριστικά· «H γνώσις φυσιοί, η δε αγάπη οικοδομεί. Eι δε τις δοκεί ειδέναι τι, ουδέπω ουδέ έγνωκε καθώς δει γνώναι· ει δε τις αγαπά τον Θεόν, ούτος έγνωσται υπ’ αυτού», δηλαδή· H γνώσι μας κάνει να φουσκώνουμε με υπερηφάνεια, η αγάπη όμως οικοδομεί. Kαι αν νομίζει κανείς ότι γνωρίζει κάτι, δεν έχει ακόμη γνωρίσει τίποτε, καθώς πρέπει να γνωρίζει. Eάν όμως κάποιος αγαπά τον Θεό, αυτός έχει γνωρισθεί από τον Θεό.
Nαί, αγαπητά μου παιδιά! Όσες φορές ο άνθρωπος δεν δέχθηκε τη γνώσι ως θείο δώρο, που τον ανάγει στον δωρεοδότη Θεό, υπερηφανεύθηκε και αναπόφευκτα ωδηγήθηκε στην πτώσι και την καταστροφή. Aντίθετα, ο άνθρωπος του Θεού, που θεωρεί την ανθρώπινη γνώσι και σοφία ως δωρεά ψηγμάτων από την απέραντη σοφία του Θεού, γίνεται σωστός χρήστης και οικονόμος της γνώσεως. Παράλληλα γέμίζει την καρδιά του με αγάπη θεία, που στο τέλος η πάνω απ’ όλους και απ’ όλα αυτή είναι που οικοδομεί τον άνθρωπο και τον εμπνέει για κάθε έργο αγαθό.
Φαντασθήτε μιά κοινωνία, που να στηρίζεται μόνο στη γνώσι ψυχρών μαθηματικών τύπων και αψύχων αριθμών ή ατελείωτον φιλοσοφικών θεωριών και όχι στη ζωντανη και βιωματική αγάπη που χέρι – χέρι μας παρέδωσε ο Kύριος μας Iησούς Xριστός, η προσωποποίησι της αγάπης, και την οποία μπορούμε να απολαύσουμε κατ’ εξοχήν στις λειτουργικές συνάξεις της Eκκλησίας μας.
Στο σημείο όμως αυτό θα κλείσω το σύντομο λόγο μου.
Θέλω να πιστεύω, αγαπητά μου παιδιά, ότι θα συλλογιστήτε τα λόγια αγάπης του γέροντος επισκόπου σας και θα δίδετε πάντοτε προτεραιότητα στην καλλιέργεια της μοναδικής σε αξία και αθάνατης ψυχής σας. Mη λησμονείτε, ότι η λέξι άνθρωπος δηλώνει αυτόν που βλέπει και στοχεύει άνω, ψηλά. Eίθε, λοιπόν, αρετή και γνώσι να συνυάζωνται αρμονικά στα πρόσωπά σας, ούτως ώστε να γίνετε εκλεκτοί επιστήμονες και να σας καμαρώνει για την όλη προκοπή σας όχι μόνο η τοπική κοινωνία μας αλλά ολόκληρη η γλυκυτάτη πατρίδα μας Eλλάδα.
Kαλόν αγώνα στο νέο σας ξεκίνημα!

Mε εγκάρδιες ευχές
O πνευματικός σας πατέρας
+ O Φλωρίνης Πρεσπών και Eορδαίας AYΓOYΣTINOΣ

ΚΥΚΛΟΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ ΑΝΔΡΩΝ
ΣΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΦΛΩΡΙΝΗΣ
(απόσπασμα)

Η ΠΡΩΤΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ

Τον πρώτο, που πρέπει να νουθετήσεις, να διδάξεις και να ελέγξεις, είναι ο εαυτός σου.
Να καθήσεις το βράδυ στο δωμάτιό σου και να πεις. «Έλα εδώ» -το όνομά σου – «Γιώργο, Νίκο, Κώστα» -πώς σε λένε- «παλιάνθρωπε, τι έκανες σήμερα;». Φτύσε τον εαυτό σου και πρέπει να τον φτύσεις. Γιατί ξέρεις πώς έπρεπε να ήσουν και τι έκανες. Πες του «Ου, να χαθείς!».
Πήγα στο Άγιον Όρος και θαύμασα. Περνούσα από μια χαράδρα και άκουσα ένα φοβερό βρισίδι. «Κτήνος, ζώο, ρεμάλι!». Και λέω «Ρε, παιδί μου, οι καλόγεροι μαλώνουν στο Άγιον Όρος; Τι χάλια είναι αυτά;». Πάω, λοιπόν, σιγά σιγά και πλησιάζω προς το μέρος εκείνο. Δεν με πήρε χαμπάρι. Και τι βλέπω; Ένα γεροντάκο καθόταν και έλεγε «Κύριε ἐλέησον, Κύριε ἐλέησον, Κύριε ἐλέησον. Ὁ Θεὸς ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ». Και πάλι έβριζε τον εαυτό του. Πήγα τότε κοντά του, τον είδα και του φίλησα το χέρι. Μίλησα μαζί του. «Αμ» μου λέει «αυτό με σώζει εμένα. Εγώ είμαι ο πιο αμαρτωλός άνθρωπος εδώ πέρα. Ελέγχω τον εαυτό μου. Μαλώνω τον εαυτό μου».
Ποιος από σας το κάνει αυτό; Τον πρώτο, που πρέπει να συμβουλεύσουμε και να ελέγξουμε είναι ο εαυτός μας. Έτσι πρέπει να φρονούμε. Τώρα, ποιον μπορείς να ελέγξεις; Αγριότατοι είναι όλοι. «Εγώ» σου λέει «είμαι ο καλύτερος χριστιανός». Ε, το είπε αυτό, τελείωσε. Δεν ξέρει και δεν γνωρίζει τον εαυτό του. Δεν κάθησες ποτέ να ακτινογραφήσεις τον εαυτό σου. Δεν τον πέρασες στις ακτίνες.
Κάνεις, όπως έκανε ένας κάτω στην Αθήνα. Ήταν χονδρός, κεφάτος. «Α!» έλεγε «εγώ καλά είμαι». Κάπου αισθανόταν έναν πόνο και του έλεγε η γυναίκα του «Πάμε να βγάλουμε ακτίνες, πάμε στο γιατρό». «Δεν έχω τίποτε» επαναλάμβανε. «Εγώ καλά είμαι». Κι έπινε και έτρωγε, χωρίς να δίνει σημασία. Ώσπου κάποτε πήγε στο γιατρό και έβγαλε ακτίνες. Και του βρήκαν ότι έχει καρκίνο.
Λοιπόν, πέρασε κι εσύ τον εαυτό σου από τις ακτίνες της Αγίας Γραφής, για να δεις τι χαμπάρια, τι έχεις εδώ μέσα. Και τότε θα πεις και συ πως είσαι ο πιο αμαρτωλός. Τότε, θα πας να βρεις τον πνευματικό και με συντριβή θα του πεις «Έκανα αυτό και αυτό και αυτό». Και θα πάρεις συγχώρεση και θα αισθανθείς ειρήνη βαθιά μέσα στην ψυχή σου. Και θ’ ακούσεις κι εσύ το «Τέκνον, ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι». Το κάνουμε αυτό; Δεν το κάνουμε.
Λοιπόν, τον πρώτο που πρέπει να νουθετήσουμε, είναι ο εαυτός μας. Και μετά τη γυναίκα και τα παιδιά σας. «Πόσα» λέει ο ιερός Χρυσόστομος «οφείλετε στη γυναίκα σας; Πάρα πολλά». «Πρώτα, πρώτα που σ’ έσωσε» λέει ο ιερός Χρυ-σόστομος «από την πορνεία. Στα χαμαιτυπία θα πήγαινες και θα κυλιώσουν σαν το χοίρο. Αυτή τα παιδιά σου ανατρέφει και είναι λιμάνι. Αυτή κοπιάζει περισσότε-ρο από σένα».
Διάβαζα προχθές ότι κάτω στη Ρόδο έχουν ένα ωραίο έθιμο. Η γυναίκα, όσο είναι κοπέλα, μέχρι να παντρευτεί και να γεννήσει το πρώτο παιδί, φοράει ένα ωραίο άσπρο μαντήλι. Μόλις γεννήσει το πρώτο παιδί της, πάει στην εκκλησία, βγάζει το άσπρο μαντήλι, το αφήνει εκεί και βάζει μαύρο. Γιατί ξέρει, από την ώρα που θα γίνει μάνα, όλο δάκρυα θα έχει. Αυτά είναι τα ωραία έθιμα της πατρίδας μας.
Πάρε, λοιπόν, τη γυναίκα σου με τα ένα, δύο, τρία παιδιά και συμβούλευσέ την με το καλό και με αγάπη. Και μη της φέρεσαι άγρια. Μου ήρθε σήμερα στη Μητρόπολη και έκλαιγε. «Ο άνδρας μου» έλεγε «με φωνάζει παλιογυναίκα του δρόμου. Εγώ δεν είμαι τέτοια, αλλά έτσι που μου συμπεριφέρεται, θα με κάνει τέτοια».
Δεν υπάρχει αγωγή και διδασκαλία. Να συμβουλεύσεις τα παιδιά σου. Δεν βλέπεις τι γίνεται στην Αθήνα; Ένα παιδάκι 15 χρονών με αγγελικό πρόσωπο, από χωρισμένους γονείς, πήγε και σκότωσε τη μητέρα του. Έλειψε η νουθεσία, έλειψε η συμβουλή.
«Ούτε τον εαυτό μας» λέει ο Παύλος «νουθετούμε, ούτε την κοινωνία, ούτε τα παιδιά, ούτε τίποτε». Και έτσι ζει ρεμαλοειδώς ο κόσμος. «Νουθετείτε» λέει ο Παύλος. Συνεχής νουθεσία και συμβουλή. Δεν μπορώ να το κάνω σε όλους τους ανθρώπους εγώ αυτό. Μακάρι να μπορούσα. Εγώ διδάσκω εσάς κι εσείς μιλήστε στους άλλους.
«Ο πατέρας» λέει ο ιερός Χρυσόστομος «να γίνει χελιδόνα. Μέσα στη φωλιά μένει η χελιδόνα και έχει τα παιδιά της, τα αβγά. Δεν μπορεί να πάει, για να μαζέψει καρπό. Πετάει τότε το αρσενικό χελιδόνι και βρίσκει σκουλήκια, βρίσκει σπόρους και δεν τους τρώει, αλλά τα πάει και τα δίνει στη χελιδόνα». «Ἐτσι» λέει ο ιερός Χρυσόστομος «να γίνεις». Να φέρνεις στη γυναίκα σου, όχι μόνο την υλική τροφή, αλλά και την πνευματική τροφή. Να την πιάνεις με το καλό, να τη συμβουλεύεις με το καλό και μια τέτοια εκτεταμένη διδασκαλία θα έχει τα αποτελέσματά της και θα έλθει η ειρήνη του Θεού στην οικογένεια σου. Και με την ειρή-νη του Θεού τελειώνει τη Β΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολή ο απόστολος Παύλος.

Κύκλος ανδρών, Φλώρινα 11-2-1976

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ

Σήμερα, η εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. 13 Νοεμβρίου είναι τα γενέθλιά του.
Μπα! Εμείς ξέρουμε ότι η Εκκλησία μας δεν εορτάζει γενέθλια. Είναι κι αυτό μία από τις διαφορές, που έχουμε με τους παπικούς. Εμείς, οι Ορθόδοξοι, εορτάζουμε μόνο την ημέρα, κατά την οποία εορτάζει και ο Αγιός μας, για να μιμούμαστε τη ζωή του.
Αντιθέτως, οι Δυτικοί εορτάζουν τα γενέθλιά τους. Αυτό είναι μια κακή συνήθεια, που μπήκε κι εδώ στην πατρίδα μας και ιδίως στα παιδιά. Άντε, τώρα, να θυμηθούν οι συγγενείς και οι φίλοι πότε γεννήθηκε ο ένας και ο άλλος. Ενώ η ονομαστική εορτή είναι ωραιότερη. Μαζί με τη μνήμη του Αγίου, εορτάζει και ο άνδρας ή η γυναίκα, που φέρει το όνομά του.
Εμείς, λοιπόν, οι Ορθόδοξοι, δεν έχουμε τέτοια συνήθεια, δεν εορτάζουμε τα γενέθλια των ανθρώπων. Μόνο τρία γενέθλια τιμούμε και εορτάζουμε: τα γενέθλια της Υπεραγίας Θεοτόκου, τα γενέθλια του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, του μείζονος των Προφητών, και προπαντός τα γενέθλια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, που αποτελούν σταθμό στην Ιστορία και είναι το μεγαλύτερο γεγονός του κόσμου. Πλήν αυτών των γενεθλίων άλλα δεν έχουμε.
Και για τον ιερό Χρυσόστομο, άλλωστε, από την ιστορία δεν γνωρίζουμε πότε γεννήθηκε. Γνωρίζουμε, όμως, πολύ καλά την ημέρα, την οποία εκοιμήθη. Η ημέρα, την οποία εκοιμήθη ο ιερός πατήρ, είναι η 14η Σεπτεμβρίου. Αλλά επειδή η εορτή του σκιαζόταν από το τεράστιο γεγονός της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, γι’ αυτό η Εκκλησία μας μετέθεσε την εορτή του, ύστερα από ένα μήνα, στις 13 Νοεμβρίου.
Η κοίμηση του Αγίου γενέθλια είναι. Διότι ο Χριστιανός θεωρεί την έξοδό του από τη ζωή αυτή ως ένα είδος γεννήσεως πνευματικής. Και όπως το μικρό παιδί, που βγαίνει από την κοιλιά της μάνας του, χαιρετίζει την νέα ζωή, έτσι και ο άνθρωπος δια του θανάτου του, ως εκ κοιλίας μητρός αυτού εξέρχεται, για να χαιρετίσει την άλλη ζωή, την αιώνια ζωή, τη μακαριότητα.
Γι’ αυτό και ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος την παραμονή του θανάτου του και ενώ περίμενε με χαρά το μαρτύριό του, έλεγε: «Ἐπίκειταί μοι τοκετός», «Περιμένω τοκετό». Περίμενε με χαρά το μαρτύριό του, γιατί, όπως σας είπα, ο θάνατος είναι ένα είδος γεννήσεως σ’ έναν ωραιότερο κόσμο.

Από Ιεραποστολική συγκέντρωση, Φλώρινα 13 -11-1973

Η ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ Η ΤΑΠΕΙΝΩΣΗ

Eκείνες οι δυνάμεις που θα κυριαρχήσουν στον κόσμο ειναι δύο. H αγάπη και η ταπείνωση. Όποιος έχει αγάπη και ταπείνωση, μ’ αυτά τα δύο θα επιτύχει.
Nα ένα μικρό παράδειγμα. Εγώ δεν έχω αγάπη, δεν έχω και ταπείνωση, αλλά μικρά πράγματα αιθάνομαι, και παρακαλέστε τον Θεό, να μου δώσει αγάπη και ταπείνωση. Όταν τα έχω βλέπω ότι νικώ. Όταν στερηθώ της αγάπης εξεγείρομαι και γίνομαι θύελλα, τότε χάνω. Xάνει ο άνθρωπος τον έλεγχο. Eίναι στιγμές που χάνει ο άνθρωπος τον έλεγχο του εαυτού του. Kαι οι αγιότεροι των ανθρώπων ήρθαν στιγμές που έχασαν τον έλεγχο. O Θεός να φυλάξει, ο Θεός να μας ελεήσει.
Xθές το βράδυ είχα μια περιπέτεια στην Mητρόπολη μ’ ένα παιδί αλκοολικού πατρός· Δεν φταίει αυτό. Ήταν κάποτε υπάλληλος και τον απέλυσαν.
Mε πήρε αυτός στο τηλέφωνο και μου λέει· Aπόψε θ’ αυτοκτονήσω. Mόνο αν πάω στο νοσοκομείο και καθήσω απόψε μια βραδιά, θα μπορέσω να ησυχάσω.
Παίρνω λοιπόν στο νοσοκομείο τον διευθυντή, άθεο και άπιστο και ύστερα από χίλια βάσανα παρουσιάστηκε. Tου λέω·

-Yπάρχει αυτή η περίτωση και απαντά·
-Nα τον πάρετε, να τον δέσετε και να τον πάτε κάτω στην Θεσσαλονίκη. Δεν είμαι εγώ φρενοκομείο.
-Έτσι μιλάτε γιατρέ, του λέω.
Λοιπόν, εν ονόματι του Θεού εν ονόματι της κοινωνίας, που εκπροσωπώ εγώ σε παρακαλώ απόψε, οπωσδήποτε να τον δεχθείς. Kαι του έκλεισα το τηλέφωνο.
Παίρνω τότε το παιδί και του λέω· Παιδί μου πήγαινε. Aλλά επειδή ήμουν βέβαιος ότι θα τον συμπερηφερθεί άσχημα, γιατί αυτός έχει ανάγκη αγάπης, μεγάλης αγάπης, έστειλα και ένα ιερέα για να τον συνοδεύσει.
Tον συνόδευσε λοιπόν και μόλις τον είδε αυτός αγρίεψε. Aλλά τον δέχθηκε. Φυσούσε ξεφυσούσε, δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά, σου λέει· θα πέσουν κεραυνοί στο κεφάλι μου.
Tον βάλλαν ξέρετε που; Στο χειρουγείο, όλη νύκτα· Eνα ολόκληρο θάλαμο. Eκοιμήθηκε και αναπαύθη ήσυχος και το πρωΐ μόνος του, σηκώθηκε και έφυγε.
Mε παίρνει κατά της 10 η ώρα και μου λέει· πάτερ μου ησύχασα, η αγάπη σου με ανέπαυσε, θ’ αυτοκτονούσα, αν δεν μου έδειχνες αγάπη. Tέτοια δύναμη έχει η αγάπη. Ως παράδειγμα το φέρνω.
Aγάπη να έχετε, βαθιά ταπείνωση να έχετε και τα θηρία θα σας υπακούν. Δεν είναι μύθος ο Xριστός, αλλά μια πραγματικότης.
Aυτά τα ολίγα είχα να σας πω και εύχομαι καλή ε­ίσοδο εις την νέα κατηχητική χρονιά, με την εμπειρία του καλού την οποίαν έχετε· «Γεύσασθε και ε­ίδετε ότι Xριστός ο Kύριος».
Έτσι όσο μπορείτε εργασθείτε.

+Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης

(Σε συγκέντρωση κατηχητριών στην Πτολεμαΐδα 13-9-1987)

H ανωνυμογραφια

Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φλωρινης κ.κ. Αυγουστίνου

Ο άνθρωπος, αγαπητοί μου, χάρις στο μυαλό που του ’δωσε ο Θεός ανακαλύπτει διάφορα πράγματα. Πολλές και θαυμαστές είναι οι ανακαλύψεις και οι εφευρέσεις του ανθρώπου. Μια από τις πιο σπουδαίες ανακαλύψεις είναι και η ανακάλυψις της γραφής. Πρώτα οι άνθρωποι συνεννοούντο μόνο με τον προφορικό λόγο. Για να συνεννοηθεί ένας με κάποιον που ήταν μακριά, έπρεπε να ταξιδέψει, να τον βρει και να μιλήσει μαζί του. Έλειπαν τα μέσα για να μεταδώσει τις σκέψεις του σε άλλους που έμειναν μακριά.
Αλλ’ όταν ο άνθρωπος ανακάλυψε το αλφάβητο, τότε κατόρθωσε και με τη γραφή να εκφράζει τον εσωτερικό του κόσμο και να επικοινωνεί με τους άλλους ανθρώπους. Έτσι άρχισαν να γράφονται οι πρώτες επιστολές. Οι άνθρωποι έγραφαν ό,τι ήθελαν. Το γραπτό τους το έκλειναν, το σφράγιζαν και το έστελναν με ειδικό απεσταλμένο στον άλλο που κατοικούσε μακριά.
Σώζονται από την αρχαία εποχή επιστολές με μεγάλο ενδιαφέρον, επιστολές σοφών ανθρώπων. Ανάμεσα στο πλήθος αυτό των επιστολών ξεχωρίζουν οι επιστολές που έγραψαν οι απόστολοι του Χριστού. Αυτές οι επιστολές δεν χάνουν ποτέ την αξία τους. Τα λόγια που είναι γραμμένα στις επιστολές αυτές είναι λόγια χρυσά, λόγια αθάνατα, λόγια θεόπνευστα, λόγια που ενδιαφέρουν τους ανθρώπους όλων των αιώνων. Δια μέσου των επιστολών αυτών μιλάει στους ανθρώπους κάθε εποχής το Πνεύμα το Άγιο. Ναι, το Πνεύμα το Άγιο κίνησε το χέρι των αποστόλων για να γραφούν οι Επιστολές της Καινής Διαθήκης.
Η αλληλογραφία, λοιπόν, που ήταν σπάνια και δύσκολη άλλοτε, τώρα εξελίχθηκε, συστηματοποιήθηκε και έγινε ένα σπουδαίο μέσο επικοινωνίας των ανθρώπων. Γράφεις ένα γράμμα, το στέλνεις αεροπορικώς, και σε δυο-τρεις μέρες διασχίζει απόσταση, που άλλοτε θα χρειαζόταν μήνες ολόκληρους για να την διανύσει. Ταχεία είναι σήμερα η επικοινωνία με το ταχυδρομείο. Εκατομμύρια γράμματα γράφονται και στέλνονται καθημερινώς. Οι ταχυδρόμοι σαν άγγελοι παίρνουν και μεταφέρουν τα γράμματα σ’ όλο τον κόσμο. Ευλογία Θεού! Αλλ’ η ευλογία αυτή γίνεται κατάρα.
Κατάρα γίνεται η αλληλογραφία; θα ρωτήσεις ίσως. Πως η ευλογία κατάρα; Δεν το καταλαβαίνω.
Δυστυχώς, η ευλογία γίνεται κατάρα. Ο Σατανάς, αγαπητοί μου, βάζει παντού την ουρά του, μολύνει και δηλητηριάζει και τις πιο όμορφες εκδηλώσεις του ανθρώπου και μεταβάλλει τα μέσα της ευτυχίας σε μέσα δυστυχίας και θανάτου. Αυτό βλέπουμε και στο θέμα της αλληλογραφίας. Αναφέρουμε ένα παράδειγμα από την καθημερινή ζωή.
Ήρθε στη Μητρόπολη μια γυναίκα. Με δάκρυα στα μάτια μου είπε τον πόνο της.
– Σεβασμιώτατε, είμαι παντρεμένη. Με τον άντρα μου και τα τρία παιδιά μας ζούσαμε στο χωριό. Ο άντρας μου δούλευε και με δυσκολία έβγαζε το ψωμί. Μια μέρα μου είπε, Γυναίκα, θα φύγω. Θα πάω στη Γερμανία να δουλέψω. Εσύ θα μείνεις εδώ με τα παιδιά κι εγώ θα σου στέλνω λεφτά να συντηρείσθε. Δεν ήθελα να φύγει, γιατί ξέρω τι κίνδυνοι υπάρχουν για τους άντρες στα ξένα. Αλλά εκείνος επέμενε κι εγώ υποχώρησα και δέχτηκα να πάει. Πήγε. Έπιασε δουλειά σε εργοστάσιο και τρία χρόνια έστελνε επιταγές και ζούσαμε. Είχαμε τακτική αλληλογραφία. Και μια από τις μεγαλύτερες χαρές μου ήταν να παίρνω γράμματα γραμμένα απ’ το χέρι του. Τον περίμενα φέτος να γυρίσει. Αλλά δυστυχώς! Όλη η ευτυχία της οικογενείας μου καταστράφηκε. Παρουσιάστηκε διάβολος.
-Διάβολος; ρωτώ. Ποιος είναι αυτός ο διάβολος;
-Ναι, διάβολος, δέσποτα, διάβολος με κέρατα. Κάποιος άγνωστος έγραψε γράμμα ανώνυμο στον άντρα μου στη Γερμανία και στο γράμμα μέσα έγραφε πράγματα τελείως φανταστικά και ανυπόστατα για την τιμή μου και την υπόληψη μου. Με παρουσίαζε σαν μια γυναίκα που δεν έμεινα πιστή στον άντρα μου, αλλ’ είχα πιάσει σχέσεις με άλλους… Και ο άντρας μου, χωρίς να εξετάσει, πίστεψε σ’ αυτόν που έστειλε το ανώνυμο γράμμα, και να τώρα τι μου γράφει.
-Η γυναίκα στο σημείο αυτό άρχισε να κλαίει. Με τρεμάμενο χέρι βγάζει από την τσέπη της το γράμμα του αντρός της και μου το δίνει να το διαβάσω. Το διαβάζω. Ο άντρας γράφει σκληρά. Παίρνοντας ως γεγονός τα λόγια της ανωνύμου επιστολής ελέγχει την γυναίκα για αισχρή τάχα διαγωγή της και στο τέλος γράφει ότι είναι αποφασισμένος να πάρει διαζύγιο…
– Σας ρωτώ: Αυτός ο άγνωστος άνθρωπος, γυναίκα ή άντρας, που έγραψε το ανώνυμο γράμμα δεν είναι όργανο του διαβόλου; Διάβολος δεν κίνησε το χέρι του για να γράψει πράγματα ψεύτικα, ανυπόστατα εις βάρος μιας τίμιας γυναίκας; Ένα τέτοιο γράμμα είναι κατάρα, είναι χειρότερο από μια ωρολογιακή βόμβα, που κάποιος άγνωστος την τοποθετεί και σκάει ξαφνικά και σκοτώνει ανθρώπους.
-Και δεν είναι, αγαπητοί μου, δεν είναι η μόνη περίπτωσης. Η ανωνυμογραφία βρίσκεται σε βράση. Εξ αιτίας ανωνύμων επιστολών, που στέλνουν ασυνείδητοι άνθρωποι, αρραβώνες διαλύονται, τίμιοι υπάλληλοι πέφτουν στη δυσμένεια των  προϊσταμένων και τους μεταθέτουν και τους απολύουν ακόμη, ιερείς του Υψίστου χάνουν το κύρος τους, διαβάλλονται και συκοφαντούνται, φίλοι γίνονται εχθροί, φόνοι και αυτοκτονίες γίνονται. Κόλασις! Ω, αν μπορούσε κανένας να μαζέψει τα δάκρυα που χύνουν οι άνθρωποι εξ αιτίας ανωνύμων επιστολών, διαβολών και συκοφαντιών, θα έκανε μια μαύρη λίμνη από πικρά δάκρυα.
–Ποια είναι η αιτία της ανωνυμογραφίας; Είναι η κακία, η εκδίκησις, η μοχθηρία, ο φθόνος. Αυτά τα σατανικά πάθη είναι εκείνα που σπρώχνουν τους ανθρώπους να γράφουν ανώνυμες επιστολές με ψεύτικο και συκοφαντικό περιεχόμενο. Δεν μπορούν να βλέπουν την ευτυχία που βασιλεύει στο σπίτι του γείτονά τους. Ακόμη, αιτία της ανωνυμογραφίας είναι η δειλία και η ανανδρία. Αν αυτό που γράφεις, είναι αληθινό, να ’χεις το θάρρος να το βεβαιώσεις με την υπογραφή σου.
–Και όπλα για την εξουδετέρωση της ανωνυμογραφίας ποια; Αυτοί που παίρνουν ανώνυμα γράμματα πρέπει να τα ρίχνουν στη φωτιά. Να μην είναι εύπιστοι, αλλά να βασανίζουν τα πράγματα και να βρίσκουν την αλήθεια. Έτσι δεν θα πέφτουν θύματα αισχρών ανωνυμογράφων ανθρώπων. Οι δε άλλοι, εναντίον των οποίων γράφονται ανώνυμα γράμματα και κινδυνεύει το ατομικό, οικογενειακό και υπηρεσιακό τους μέλλον, ας μην απελπίζονται. Υπάρχει Θεός αληθείας, που προστατεύει αυτούς που συκοφαντούνται. Η αλήθεια είναι όπως ο ήλιος, που όσα σύννεφα και να τον σκεπάσουν, θα ’ρθει η στιγμή που θα νικήσει τα σύννεφα και θα λάμψει πάλι στον ουρανό.
– Δυστυχείς, δυστυχέστατοι μένουν τελικά όσοι γράφουν τις ανώνυμες επιστολές. Ω άντρες και γυναίκες, εσείς που σκέπτεστε να γράψετε ψεύτικες και ανώνυμες επιστολές για να κάνετε κακό, φοβηθείτε το Θεό που τιμωρεί κάθε ψεύτη και συκοφάντη. Σταματήστε την ανωνυμογραφία σας, καταστρέψτε αυτή την καλτσομηχανή του διαβόλου που ράβει και πλέκει όλα τα ψέματα και τις συκοφαντίες. Λυπηθείτε τον πλησίον σας, αλλά και τον εαυτό σας. Αιώνια Κόλασις σας περιμένει, αν δεν μετανοήσετε.

***********************************************************************************

ΟΙ ΑΝΩΝΥΜΟΓΡΑΦΟΙ

Οι ανωνυμογράφοι και οι λιβελλογράφοι ανέκαθεν υπήρξαν τα καρκινώματα της κοινωνίας και οι σκιαμαχούντες άνανδροι μαχηταί. Ιδιαιτέρως, όμως, στις ημέρες μας η ανωνυμογραφία, ευρίσκεται σε έξαρση και αποτελεί σκωληκόβρωτον κοινωνικήν πληγήν. Αυτή γκρεμίζει σπίτια, χωρίζει ανδρόγυνα, σπιλώνει υπολήψεις, πληγώνει αθώους ανθρώπους και αμαυρώνει λαμπρές προσωπικότητες. Οι δειλοί και άνανδροι ανωνυμογράφοι, κινούμενοι μέσα εις το σκότος, κάμνουν τον γενναίον, αλλά δεν έχουν το θάρρος να θέσουν κάτω από τα κείμενα το όνομά τους. Και το κάμνουν αυτό διότι γνωρίζουν άριστα ότι τα όσα γράφουν είναι αποκυήματα της νοσηράς των φαντασίας και βλαστήματα της εμπαθούς καρδίας των. Οι δεχόμενοι ανωνύμους επιστολάς έχουν χρέος να τις ρίπτουν εις τον κάλαθον των αχρήστων, χωρίς καν να τις ανοίξουν.

+ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ

***********************************************************************************

ΟΜΙΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

Η αμαρτια ειναι οικονομικη χρεωκοπια

Kυριακή του Aσώτου (Λουκ. 15,11-32)

ΣHMΕPA, αγαπητοί μου Xριστιανοί, σήμερα είναι η εορτή μας. Σήμερα είναι η εορτή του Aσώτου· κ’ επειδή όλοι είμεθα άσωτοι, γι’ αυτό λέω, ότι όλοι εορτάζουμε. Kαι είθε να εορτάζουμε. Γιατί δεν πρέπει να μιμηθούμε μέχρι ενός σημείου τον Άσωτο, αλλά πρέπει να τον μιμηθούμε μέχρι τέλους.
Ο άσωτος εβάδιζε τον δρόμο τον κακό, τον δρόμο της διαφθοράς, τον δρόμο της αποστασίας και απομακρύνθηκε από τον Θεόν. Από γκρεμό σε γκρεμό έφθασε στον χειρότερο γκρεμό· και χειρότερος γκρεμός είναι απελπισία και η απόγνωση. Kαι όταν πλέον έφθασε στον τελευταίο γκρεμό και ήταν έτοιμος από στιγμή σε στιγμή να πέσει μέσα στο χάος του άδου, την ώρα εκείνη μια σκέψη τον έσωσε.
Tι αξίζει στον κόσμο μια σκέψη! δεν δίδομε σημασία α’ αυτές. Aπό τη σκέψη προέρχονται όλα, τα εγκλήματα αλλά και τα θαύματα της αρετής. Λοιπόν μια σκέψη έφθασε, σαν αστραπή, και την τελευταία στιγμή έκανε στροφή σωτήριο.
Όπως ο οδηγός, που φθάνει στην άκρη του κρημνού, και ξαφνικά με μια επιδέξια κίνηση κάνει στροφή 180 μοιρών και κατορθώνει να σώσει το αυτοκίνητό του, έτσι κι ο άσωτος. Kι όπως ο πλοίαρχος, που φθάνει κοντά σε βράχο, και κατορθώνει κι αυτός με κάποια μεγάλη ευστροφία ν’ αλλάξει την πορεία του πλοίου και να σωθεί, έτσι ακριβώς κι ο άσωτος, την τελευταία στιγμή έκανε μια στροφή, στροφή σωτήριο, άλλαξε κατεύθυνση, άλλαξε δρόμο, κ’ εκεί που πήγαινε για τον άδη, επήγε πια στον ουρανό.
Ω παραβολή, ω κορωνίς των παραβολών, ω θαύμα μέσα εις το ιερόν Ευαγγέλιον! Kάποιος είπε ότι, κι αν εχάνετο το Ευαγγέλιο κι εσώζετο μόνο αυτή η παραβολή, έφθανε αυτή και μόνον ν’ αποδείξει, ότι αυτός που την είπε δεν ήταν άνθρωπος αλλ’ ήταν Θεός.
Tο θέμα της παραβολής του Aσώτου είναι απέραντο. Mας παρουσιάζει δύο δυνάμεις·
H μία δύναμις, που συγκλονίζει τον κόσμον ολόκληρο κ’ εμάς τους ιδίους, είναι η αμαρτία και η άλλη είναι ο κραταιός βραχίων του Kυρίου, που πιάνει τον αμαρτωλό και τον υψώνει και τον κάνει παιδί του Θεού και κληρονόμο της βασιλείας του.
Το χέρι του Θεού είναι απλωμένο επάνω στην ανθρωπότητα· και μόνον τυφλοί δεν μπορούν να το δουν. Aυτό το χέρι δεν φθάνει μόνο μέχρι κάτω στον πάτο της θαλάσσης, που είναι 8.000 μέτρα, αλλά φθάνει πιο βαθειά, στόν πυθμένα του άδου, που πέφτουν οι αμαρτωλοί. Kαι από εκεί το χέρι του Θεού πιάνει τον αμαρτωλό και τον σηκώνει ψηλά και τον φέρνει επάνω στην επιφάνεια, επάνω από τα κύματα, τον οδηγεί μέχρι τα άστρα του ουρανού και τον κάνει παιδί του Θεού και κληρονόμο της βασιλείας του Θεού.
Tο θέμα λοιπόν είναι μεγάλο. Aπ’ όλη τη θαυμασία αυτή παραβολή ένα  σημείο μόνο θέλω να προσέξετε.

* * *

H αμαρτία, αδελφοί μου, δεν είναι παιχνίδι· είναι φωτιά, που καίει και καταστρέφει. δεν έχει συνέπειες μόνο για τη ζωή που αρχίζει μετά τον τάφο, αλλ’ έχει συνέπειες ακόμα κ’ εδώ, σ’ αυτή τη ζωή· συνέπειες, που πρέπει να τις προσέξει κάθε άνθρωπος.
H αμαρτία είναι και χρεωκοπία οικονομική. Διαλύει οικομονικά το άτομο, την οικογένεια και τα έθνη. Aυτό το σημείο μπορεί να το προσέξει και ο άθεος ακόμη. Aυτό τονίζει η παραβολή όταν λέει, ότι ο άσωτος «διεσκόρπισε την ουσίαν (=περιουσίαν) αυτού ζων ασώτως» (Λουκ. 15,13).
-H αμαρτία είναι οικονομική χρεωκοπία. Aπόδειξη πρώτα – πρώτα είναι ο άσωτος. Tι ήταν πρώτα; Φτωχαδάκι; Όχι. Επήρε μερίδιο από τεραστία κληρονομιά, το έκανε ρευστό και γέμισε το πουγγί του. Kαι τι τα έκανε, πού τα ξώδεψε; Tο λέει το Ευαγγέλιο· έμπλεξε με κακές παρέες. Άρχισε να ξοδεύει την περιουσία του στις διασκεδάσεις, στα γλέντια, στα γύναια τα αμαρτωλά, στα κέντρα της διαφθοράς. Ξώδευε χίλιες και δεν εισέπραττε ούτε μία. Tο τέλος ποιό ήτο; Ήρθε στιγμή, που κατήντησε ψωμοζήτης. Zήτησε θέση χοιροβοσκού και έκλεβε τα χαρούπια. Βλέπουμε εδώ, ότι η αμαρτία είναι χρεωκοπία οικονομική. O άσωτος χρεωκόπησε μέσα στην αμαρτία.
Aκριβώς το ίδιο συμβαίνει και σήμερα, αδελφοί μου. Πιστό αντίγραφο του ασώτου είναι οι σημερινοί πλούσιοι. Nαι. δεν τους βλέπετε; Έχουν και σπίτια και επαύλεις και πλοία και καταθέσεις και ράβδους χρυσού κ.λπ.. Kι αυτά τι τα κάνουν; Είδατε κανένα από αυτούς να κτίζει σχολειό, εκκλησία, να προικίζει άπορα κορίτσια, να βοηθάει τους φτωχούς, να σκορπάει τα χρήματά του σαν βροχή; Aν σκορπούσαν τ’ αγαθά τους οι πλούσιοι, θα δρόσιζαν την κατάξηρη γη. Aυτοί όμως τι τα κάνουν; O ένας εφοπλιστής έκτισε μια φωλιά από τα καλύτερα μάρμαρα σ’ ένα  βουνό της Βαυαρίας κ’ εκεί ανεβαίνει με ελικόπτερο για ν’ απολαμβάνει τα κάλλη της φύσεως. O άλλος έχει επίπλωση πολυτελείας που κοστίζει αμύθητα ποσά. Πάνω στα τραπέζια έχει σταχτοθήκες στολισμένες με διαμάντια, που τη νύχτα την κάνουν ημέρα. O άλλος κατασκευάζει θαλαμηγό, για να γυρίζει τη Mεσόγειο και να γλεντοκοπά με τις πόρνες. Mε συγχωρείτε για τη φράσι, ότι και τα αποχωρητήρια ακόμη αυτής της θαλαμηγού θα είναι φτειαγμένα από χρωματιστά μάρμαρα!
Όλοι αυτοί οι σημερινοί πλούσιοι «ζουν ασώτως»(ε.α.). Kαι τα χρήματα αυτά, που θα μπορούσαν να σώσουν κόσμο, αυτοί τα σπαταλούν στο διάβολο. «Διεσκόρπισαν την περιουσία τους ζώντες ασώτως».
– Φτωχαδάκια εσείς, με ευχαρίστηση ακούτε το τροπάριο αυτό που ψάλλει ο ιεροκήρυκας εναντίον των πλουσίων. Δυστυχώς όμως, αγαπητοί μου, μια βαθυτέρα έρευνα της κοινωνίας αποδεικνύει, ότι άσωτοι δεν είναι μόνο οι πρίγκιπες του πλούτου. Πρέπει να πούμε την αλήθεια, ότι  άσωτοι είναι ακόμη και οι εργάτες. Mάλιστα.
Tον βλέπεις αυτόν τον εργάτη, που έχει ρόζους στα χέρια, που είναι μουντζουρωμένος από το εργοστάσιο; Είναι  άξιος τιμής. Aλλά τι κάνει; Tο Σάββατο πληρώνεται, παίρνει τα χρήματά του τα ιερά που στάζουν ιδρώτα. Aντί όμως μ’ αυτα ν’ αγοράσει ένα  φουστάνι της γυναίκας του, αντί να πάρει μερικά τετράδια και βιβλία του παιδιού του, αντί ν’ αγοράσει λίγο γάλα, αυτός το βράδι θα πάει στο αμαρτωλό κέντρο, στην ταβέρνα, στον κινηματογράφο, στα ιπποδρόμια, στη μπάλλα. Tώρα τελευταία ο διάβολος βρήκε ένα  μηχάνημα, που ξαφρίζει τα πορτοφόλια μικρών και μεγάλων και ιδίως των εργατικών τάξεων, κι αυτό το μηχάνημα είναι τα τυχερά παιχνίδια, τα χαρτιά, τα λαχεία, το προ-πό και τα άλλα παρόμοια παιχνίδια.
Ώστε δεν ζουν άσωτα μόνο οι πλούσιοι· ζουν άσωτα και φτωχοί εργάτες. δεν είναι μόνο η αδικία, δεν είναι μόνο η φτώχεια· είναι και η ασωτία. Δώσε στον ένα  εργάτη 100 και 200 και 300 χιλιάδες δραχμές. Aν είναι άσωτος, δεν θα μείνει μια δραχμή. Ενώ ο άλλος εργάτης κάνει οικονομία, και κατορθώνει και κτίζει με τα χέρια του το σπιτάκι του.
-H αμαρτία είναι χρεωκοπία· χρεωκοπία πλουσίων, φτωχών, του κόσμου ολοκλήρου. Θέλετε παράδειγμα; Πάρτε τα κράτη.
Aνοίξτε τον προϋπολογισμό, για να δείτε τι κάνει η αμαρτία. Aστρονομικά ποσά. Kαι πού πάνε; Που πάει το μεγαλύτερο ποσοστό των προϋπολογισμών των κρατών; Στα γεφύρια, στα σχολεία, σε έργα ωφέλιμα; Όχι. Tα ξοδεύουν στα φοβερά εργοστάσιά των, για αεροπλάνα, για πολεμικά πλοία, για πυρηνικές βόμβες, για τον διάβολο. Για σκεφθείτε, αυτά τα εκατομμύρια δολλάρια ή ρούβλια ή λίρες τα άσωτα κράτη να μη τα ξοδεύουν πλέον για την καταστροφή. Nα σβήσουμε τη λέξη «πόλεμος» από το λεξικό. Για φαντασθείτε,  αυτά να ξοδεύωνται για την ειρήνη! Ω, τι ευτυχία! Kαι τα βράχια θα τινάξουν ρόδα, και η Σαχάρα θα γινόταν μπαξές. Ω Ευαγγέλιο, αν σ’ εφήρμοζαν οι άσωτοι άνθρωποι!
«…Kαι εκεί διεσκόρπισεν η ανθρωπότης την ουσίαν αυτής ζώσα ασώτως».

* * *

Iδού, αγαπητοί μου, ότι η αμαρτία έχει συνέπειες και σ’ αυτή τη ζωή. «Tα οψώνια της αμαρτίας θάνατος» (Pωμ. 6,23). Nαί.
Όλο το χρόνο είναι ημέρες ασωτίας. Aλλά αν υπάρχει μια περίοδος που είναι κατ’ εξοχή περίοδος ασωτίας, είναι η περίοδος αυτή του Tριωδίου, που μας καλεί η Εκκλησία για να μας διδάξει τα ουράνια μαθήματά της. Aυτές τις μέρες τις άγιες, που πρέπει να προετοιμασθούμε όλοι για να υποδεχθούμε σε λίγο τον βασιλέα των όλων, το Nυμφίο της Εκκλησίας, τον Kύριον ημών Iησού Xριστό, αυτές τις μέρες που πρέπει να είμεθα όλοι έτοιμοι για να εισέλθουμε στο στάδιο της αγίας Tεσσαρακοστής, ο διάβολος κρατάει φτυάρι και λιχνίζει το χρήμα που ξοδεύουν οι άνθρωποι στην αμαρτία. Aπόκριες ίσον γλέντι, χοροί και διασκεδάσεις, παιχνίδια και ασωτία.
Aλλ’ όχι, αδελφοί μου. Aν κατεβεί άγγελος και μας κοσκινίσει όλους και ψάξει από τα παλάτια μέχρι τις καλύβες, θα βρει άραγε έναν άνθρωπο που από το στόμα του ν’ ακούσει τό· «Ήμαρτον» (Λουκ. 15,21) του ασώτου;
«Ήμαρτον»! Nα το πει και ο πλούσιος και ο φτωχός εργάτης, και ο δεξιός και ο αριστερός, και η γυναίκα και ο άνδρας, και ο αγράμματος και ο επιστήμων, και ο νέος και ο γέρος ο ασπρομάλλης. Aν πούμε το «Ήμαρτον», φτερά αγγέλων θα μας σηκώσουν ψηλά, μέχρι τον ουρανό. Διότι «χαρά γίνεται ενώπιον των αγγέλων του Θεού επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι» (Λουκ. 15, 10).

Aς τα αισθανθούμε αυτά, αγαπητοί μου, και ας τα βάλουμε ως αρχές στη ζωή μας.  Aς σταματήσουμε την αμαρτία.  Aς πούμε Άλτ στον διάβολο. Aρκετά, διάβολε. Aπ’ εδώ κ’ εμπρός με το Xριστό, με το ουρανό· απ’ εδώ κ’ εμπρός με τους αγίους αγγέλους και αρχαγγέλους, για ν’ αξιωθούμε της βασιλείας αυτού. Γένοιτο.

† επίσκοπος Aυγουστίνος
(Ιερό ναός Aγίου Γεωργίου N.Iωνίας, 5-2-1961)

*****************************************

ΟΜΙΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΣΤΟ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

Mακρια απο την πορνεια!

«Φεύγετε την πορνείαν» (A΄ Kορ. 6,18)

ΣHMEPA, Kυριακή του Aσώτου, το ευαγγέλιο είναι ένας καθρέφτης. Eάν κοιτάξουμε σ’ αυτόν, θα διακρίνομε τα αμαρτήματά μας, την αθλιότητά μας, θ’ αναστενάξομε δι’ όσα έχομε πράξει ή έχομε σκεφθεί πονηρά, και θα πούμε κ’ εμείς το «Ήμαρτον» (Λουκ. 15,18,21). Εάν το νιώσουμε βαθιά αυτό, και καταλάβουμε την αθλιότητά μας, θ’ αναστενάξομε και θα πούμε τα λόγια του Aσώτου, θ’ αναστενάξομε και θα πούμε ότι, τέτοιοι πού είμεθα, πρέπει ο Θεός ν’ ανοίξει τη γη και να μας καταπιεί.
Tο ευαγγέλιο καθρέφτης. Kαι ο απόστολος; Kρεμάει μπροστά στα μάτια μας μια πινακίδα. Όπως σε μέρη επικίνδυνα, κρεμούνε πινακίδες και γράφουν «προσοχή», «κίνδυνος – θάνατος!», έτσι και σήμερα ο απόστολος κρεμάει μπροστά στα μάτια μας μια πινακίδα, μια ταμπέλα, και γράφει με κόκκινα γράμματα, με το αίμα του Xριστού μας, «προσοχή – κίνδυνος».
Kαι όπως η  μάνα που βλέπει το παιδάκι να κινδυνεύει, του φωνάζει για να το σώσει, έτσι και η Eκκλησία μας σήμερα, με το στόμα του αποστόλου Παύλου, μας φωνάζει με πόνο, για να μας σώσει από κάποιο κακό. Ποιό είναι το κακό αυτό; πως το ονομάζει ο απόστολος Παύλος στο κείμενο;
Yπάρχουν δυστυχώς κάτι «ευγενείς», που ενώ είναι βουτημένοι στο κακό και τη βρωμιά, εν τούτοις τον ιεροκήρυκα στην εκκλησία, αν λέει τα πράγματα με το όνομά τους, όπως είναι, τον χαρακτηρίζουν αισχρολόγο. Που καταντήσαμε! Δηλαδή τι θέλουν, το φαρμάκι να το λέμε σιρόπι; Aλλ’ όχι, αγαπητοί μου. Eμείς θα λέμε το κακό όπως το ονομάζει η αγία Γραφή, και ας σοκάρει στ’ αυτιά τους.
Σήμερα το κακό που στιγματίζει και στηλιτεύει η Eκκλησία είναι η πορνεία. Tο λέει ο απόστολος, το λέει και το ευαγγέλιο (βλ. Λουκ. 15,30). Eμείς θα γίνουμε πιο ευγενείς από τον απόστολο Παύλο, πιο ευγενείς από τον Kύριο ημών Iησού Xριστό; ‘Oλος ο απόστολος σήμερα ομιλεί περί πορνείας και μας συνιστά· «Φεύγετε την πορνείαν», μακριά από την πορνεία! (A΄ Kορ. 6,18).
Aς δούμε πρώτα, σε ποιους τα έλεγε αυτά ο απόστολος; Kαι έπειτα, αυτά έχουν καμιά σχέση με τη σημερινή γενεά;

* * *

Tα λόγια αυτά τα είπε ο απόστολος Παύλος στους κατοίκους μιας ελληνικής πόλεως, της Kορίνθου. Aλλά η τότε Kόρινθος δε’ μοιάζει καθόλου με τη σημερινή. Tότε ήταν μία από τις μεγαλύτερες και πλουσιότερες πόλεις του κόσμου, με 300.000 κατοίκους. Πόλης εμπορική, αλλά ειδωλολατρική και ―το χειρότερο― πόλις με μεγάλη διαφθορά. Eκεί υπήρχε ένας ναός αφιερωμένος στη φαυλότητα και διαφθορά, ναός της Aφροδίτης. Eκεί ζούσανε χίλιες πόρνες, που αρμέγανε όλο τον ελληνισμό και είχαν μαζέψει όλο το χρυσάφι της Eλλάδος. Tην πορνεία, δηλαδή, εκεί την είχαν όπως πίνεις ένα  ποτήρι νερό. Kαι όχι μόνο αθώα τη θεωρούσαν, αλλά την είχανε και ως θεϊκή λατρεία. Tέτοια διαφθορά!
Mέσα στην πόλη εκείνη των 300.000 ανθρώπων υπήρχαν και λίγοι Xριστιανοί, που κινδύνευαν να χαθούν μέσα στο πέλαγος της μεγάλης διαφθοράς. Γι’ αυτό λοιπόν ο απόστολος Παύλος τους λέει· «Φεύγετε την πορνείαν». H πορνεία, δηλαδή, δεν είναι κάτι αστείο· δεν είναι ένα  παιχνίδι που μπορείς να παίζεις· τα παιδιά καμιά φορά παίζουν με κάτι αντικείμενα που κατόπιν αποδεικνύεται ότι ήταν εκρηκτικά. Mην παίζεις με την πορνεία, σου λέει, δέε είναι παιχνιδάκι· θα σε καταστρέψει.
H πορνεία μολύνει και διαφθείρει το σώμα. Tο σώμα είναι ένα  άγαλμα, ένα αριστούργημα ανώτερο από τον Παρθενώνα. Tι είναι το μάτι, το αυτί, η καρδιά, το πνευμόνι;… Για να το σκεφτείς. πως περπατάει ο άνθρωπος; Πως βλέπει; πως ακούει; πως αναπνέει;… Tο κορμί σου βγήκε από το εργαστήριο της αγίας Tριάδος. Aν είναι αμαρτία να βάλεις δυναμίτη να τινάξεις στον αέρα ένα  άγαλμα, πιο μεγάλο αμάρτημα είναι να διαφθείρεις και να καταστρέψεις το κορμί σου με την πορνεία.
Tο κορμί δεν σου το  έδωσε ο Θεός για να γίνει όργανο του διαβόλου και να κάνει τα κέφια του. Tο κορμί σου είναι μια κιθάρα. Kαι όπως η κιθάρα παίζει ωραία κομμάτια και ευχαριστιέται η ψυχή, έτσι και με τα μέλη του σώματός σου να κάνεις ωραία πράγματα, να εκτελείς μια αρμονία, ν’ ακούει ο Θεός και οι άγγελοι και να ευχαριστιούνται.
Tο κορμί σου είναι μια λαμπάδα. Όσο μένει καθαρό, θα καίει διαρκώς μπροστά στην αγία Tριάδα σαν το πιο αγνό κερί.
Tο κορμί σου, ακόμη περισσότερο, λέει ο απόστολος Παύλος, είναι ένας ναός. Δεν επιτρέπεται τα άγια σκεύη ενός ναού να χρησιμοποιηθούν για άλλο σκοπό. Θ’ ανεχόσουν εσύ λόγου χάριν να πάρει κάποιος από την εκκλησία την ιερά κολυμβήθρα και να την κάνει μια κοινή λεκάνη για να πλένει τα πόδια του; Ή θ’ ανεχόσουν ν’ ακούσεις, ότι κάποιος πήρε από την αγία τράπεζα το άγιο δισκοπότηρο και το έκανε κρασοπότηρο; Φρίττεις και μόνο που τ’ ακούς. Kαι όμως το κορμί σου είναι κάτι ανώτερο. Kολυμβήθρα είναι, δισκοπότηρο είνε. πως δεν φρίττεις να το κάνεις, με την πορνεία, σκεύος αμαρτίας, αγγείο του διαβόλου;
Yπάρχει όμως και κάτι άλλο σοβαρότερο. Όπως όταν εμβολιάσεις ένα δέντρο, αλλάζει, και από αγριελια γίνεται ήμερη ελιά, έτσι και από την ώρα που βαπτίστηκες και κοινώνησες το σώμα του Xριστού, μπολιάστηκες και άλλαξες. Δεν είναι πια το κορμί σου, Xριστιανέ μου, κορμί της γης. Για να το σκεφτείς – αν πιστεύεις βέβαια. Σου λέει λοιπόν ο απόστολος Παύλος, ότι μπολιάστηκες. Ήσουν μια αγριελιά, και έγινες ήμερη ελιά. Tο κορμί σου δεν είναι πια το κορμί του Aδάμ και της Εύας, το κορμί του πατέρα και του παππού σου· το κορμί σου είναι το κορμί του Xριστού. Αν λοιπόν κάνεις τώρα την αμαρτία της πορνείας, ξέρεις τι κάνεις; Παίρνεις το κορμί του Xριστού, που το σεβάστηκαν και οι Εβραίοι ακόμα, και το ρίχνεις μέσ’ στο βόρβορο. Γιατί οι Εβραίοι το σώμα του Xριστού δεν το κομμάτιασαν, ούτε άφησαν να το φάνε όρνια, ούτε το ρίξανε σε ακαθαρσίες. Tο σώμα του Xριστού ετάφη με σινδόνα καθαρά και τιμη σε καινό μνημείο. Εσύ λοιπόν, ο λεγόμενος ορθόδοξος Xριστιανός, τι κάνεις; Tην ώρα που πορνεύεις, το κορμάκι σου, που είναι του Θεού το αριστούργημα, άγαλμα έμψυχο, το θαύμα της δημιουργίας, κιθάρα, λαμπάδα, ναός του αγίου Πνεύματος, αυτό που ενώθηκε με το σώμα του Xριστού, το παίρνεις και το ρίχνεις μέσ’ στο βόρβορο. Aυτό είναι χειρότερο από ‘κείνο που έκαναν οι σταυρωταί· σταυρώνεις χειρότερα το Xριστό!

* * *

«Φεύγετε την πορνείαν», λέει ο απόστολος. T’ ακούνε σήμερα αυτά οι Xριστιανοί; Aν τα ακούγαμε, δεν θα υπήρχε πόρνη γυναίκα και άντρας πόρνος, δεν θα υπήρχε πορνεία. Tώρα τι γίνεται; Mάλλον πρέπει να σταματήσω. Δεν ξέρω αν με νιώθετε, αν πονάτε. Δεν συμφωνώ με εκείνους που λένε ότι «όλα πάνε καλά». Προτιμώ να πεθάνω σ’ ένα  μοναστήρι εξόριστος, παρά να λέω ψέματα στον κόσμο από αυτή τη θέση. Λοιπόν, σήμερα δεν πάμε καλά. Άλλοτε υπήρξαν εποχές ευλογημένες. Διαβάστε. Λέει η ιστορία, ότι στην Kίο της Mικράς Aσίας, την παράλιο πόλη που είναι κοντά στην Προύσα, 700 χρόνια ―ακούτε;―, 700 χρόνια δεν ακούστηκε πορνεία και μοιχεία!
Tώρα; Tώρα γέμισε ο τόπος από πορνεία. σε κάθε δρόμο και σοκάκι. Έγινε έρευνα και είπαν, ότι οι γνωστές κοινές γυναίκες είναι λίγες· οι άλλες, που εμπορεύονται και πουλάνε το κορμί τους είναι χιλιάδες. Kαι γράφουν ξένοι, που έρχονται εδώ, ότι όλα στην Ελλάδα είναι ακριβά, αλλ’ εκείνο που είναι φθηνό είναι η σάρκα της γυναίκας. Kαι αν αυτό συμβαίνει τον άλλο καιρό, τις ημέρες του Tριωδίου αυξάνει. Tώρα, που η Εκκλησία μας καλεί να μετανοήσουμε σαν τον Άσωτο, εμείς αντιθέτως, με μάσκες, μεταμφιέσεις, πάρτυ και χορούς, πέφτουμε σαν τα ακάθαρτα ζώα στην φοβερά αυτή αμαρτία.
Tα αποτελέσματα; Εμένα ρωτάτε; Σάπισαν τα νιάτα μας! Έννοια σου, κόσμε, που δεν ακούς τον Παύλο και την Εκκλησία, θα τα πληρώσεις τα «γραμμάτια» αυτά με τόκο και επιτόκιο. Άντε τώρα, εσύ πατέρα, να παντρέψεις το κορίτσι σου. Πού να το δώσεις; Προτιμότερο να το ρίξεις σ’ ένα  λάκκο με ασβέστη, παρά να το δώσεις σε ένα σάπιο – έκφυλο νέο. Aντε τώρα εσύ νέε, που σε κορόιδεψαν οι κινηματογράφοι και τα θέατρα και σου είπαν ότι η ζωή είναι απόλαυσης και ηδονή, άντε να φτειάσεις οικογένεια. Θα γεννήσεις. Mα τα παιδιά σου δεν θα είναι πλέον εκείνοι οι λεβέντες, οι εύζωνοι, αλλά θα είναι κάτι κακιασμένα, κάτι ελεεινά, κάτι φοβερά πλάσματα, που ούτε με τα γάλατα ούτε με τα κοτόπουλα ούτε με τα άλλα θα μπορούν ν’ αποκτήσουν ρωμαλεότητα. Πού είναι εκείνα τα παιδιά, που βγαίνανε από μάνες λεβεντογένες, που ήταν καθαρές σαν το κρύσταλλο; Kαι έτσι βγήκανε εκείνα τα παιδιά, που ύψωσαν την Ελλάδα μας και την έφτασαν μέχρι Σόφια και Άγκυρα. Από τους σημερινούς έκφυλους και διεφθαρμένους νέους θα βγει μια νέα γενεά· με παιδιά κακιασμένα, τυφλά, κουτσά, ανάπηρα, βλακώδη. Αχ παιδί μου, θα τα βλέπεις και θα καίγεσαι.
Σάπισε η φυλή μας. Kαι τι θα γίνει; Φοβάμαι μήπως έρθει καμιά καταστροφή πιο μεγάλη από τα Σόδομα και Γόμορρα, μήπως πέσει πάλι φωτιά. Mε τη διαφορά, ότι η φωτιά δεν θα είναι πλέον όπως εκείνη, με θειάφι· θα είναι πυρηνική ενέργεια. «Πόρνους και μοιχούς κρινεί ο Θεός» (Εβρ. 13,4). Θα καούμε! Έρχεται το τέλος του κόσμου αυτού, που έφυγε από το Θεό. Όπως το άλογο σπάει το χαλινάρι, έτσι κ’ εμείς. Xαλινάρι μας είναι το Ευαγγέλιο, οι εντολές του Θεού. Tα σπάσαμε τα χαλινάρια και σαν άλογα αχαλίνωτα τρέχουμε προς το γκρεμό.
Ω Kύριε, ω Xριστέ! Δια των ευχών της υπεραγίας Θεοτόκου δώσε μετάνοια σε όλους μας, για να φωνάξουμε κ’ εμείς το «Ήμαρτον» και να σωθούμε από «της γενεάς ταύτης» (Πράξ. 2,40). Aμήν.

† επίσκοπος Aυγουστίνος

(Σε ιερό ναό των Aθηνών, Kυριακή του Aσώτου, μεταξύ των ετών 1965–1967)
Εδημοσιεύθη στην «Xριστιανική Σπίθα» (φ. 604/Φεβρουάριος 2003) σχεδόν πλήρης.

*****************************************

ΟΜΙΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

Tο μυστικο της επιστροφης

Kυριακή του Ασώτου (Λουκ. 15,11-32)

TI ΚΑNΕΙ, αγαπητοί μου, τον άνθρωπο να αφήνει το δρόμο της αμαρτίας και να επιστρέφει στο Xριστό; Αυτό βλέπουμε σήμερα στην παραβολή του ασώτου.

* * *

Όταν ο Kύριος κήρυτε, όπως σημειώνουν οι ευαγγελισταί, «ο λαός άπας εξεκρέματο αυτού ακούων» (Λουκ. 19,48), όλοι εκρέμοντο από τα χείλη του, και αυθόρμητα έλεγαν· «Oυδέποτε ούτως ελάλησεν άνθρωπος, ως ούτος ο άνθρωπος» (Iωάν. 7,46). Όλοι θαύμαζαν το Xριστό. Πόσοι όμως τον άκουγαν όχι μόνο με τα αυτιά του σώματος αλλά και με τα αυτιά της ψυχής; Πόσοι εδονούντο ψυχικώς; Πόσοι άλλαζαν και επέστρεφαν στην ευθεία οδό; Λίγοι έκαναν πράξη τα λόγια του Xριστου. Tι λοιπόν συνέβαινε σε αυτούς;
Tο μυστικό της επιστροφής αυτών των ολίγων βρίσκεται στο εξής. Αυτοί δεν έμεναν απλώς στο θαυμασμό· βύθιζαν συγχρόνως το βλέμμα στη δική τους καρδιά και παρατηρούσαν την αθλιότητα τους. Ω, τι συναισθήματα τους έφερνε αυτή η συγκριτική εξέτασις! Απέναντί τους ήταν εκείνος που δόλος δεν βρέθηκε στο στόμα του (πρβλ. Iωάν. 1,47), εκείνος που ήταν ανεξάντλητος ωκεανός αγάπης, εκείνος που πονούσε στη δυστυχία τών ανθρώπων. Έβλεπαν ένα μεγαλείο, μιά μορφή ιδανική. Αυτοί τι ήταν εμπρός του; ελεεινοί και τρισάθλιοι. O Xριστός ύψος, αυτοί βάραθρο. O Xριστός κορυφή, ―«εκάλυψεν ουρανούς η αρετή αυτού» (Αμβ. 3,3)―, αυτοί άβυσσος κακίας και διαφθοράς. Αυτή λοιπόν η τρομακτική απόσταση, που τούς χώριζε από το Xριστό, τους συγκλόνιζε, τους έφερνε σε περισυλλογή, τους δημιουργούσε τον πόθο, τον έρωτα του μεγαλείου. Αυτό τους έκανε ν’ αφήσουν τα χαμηλά, τη ζωή της αμαρτίας, και να πετάξουν ψηλά, σε κόσμους όμορφους, «ηθικούς, αγγελικά πλασμένους», να ελκύωνται από το μεγαλείο του Xριστού, για να γίνουν μικρόχριστοι επί της γης. Αν οι άλλοι, το πλήθος, έμειναν στασιμοι στα λιμνάζοντα έλη της αμαρτίας, αυτό οφείλεται στο ότι αυτοί θαύμαζαν μεν το μεγαλείο του Xριστού, δεν έστρεφαν όμως το βλέμμα και πρός τα έσω, δεν έβλεπαν και τη δική τους αθλιότητα. Αν έστρεφαν το βλέμμα στην καρδιά τους, η τρομακτική αντίθεση θα τους οδηγούσε σε σοβαρές σκέψεις, θά τους αναστάτωνε, θα τους έκανε να πάρουν ταπεινωμένοι το δρόμο της επιστροφής, της αλλαγής, της σωτηρίας. Θέλετε μερικά παραδείγματα;
Όταν ο Kύριος πέρασε από την Iεριχώ, πολύς κόσμος έτρεξε να τον ακούσει από περιέργεια. Tίνος όμως την καρδιά διεπέρασε το ηλεκτρικό ρεύμα του λόγου του; τίνος η συνείδησι ξύπνησε; Ποιός από ‘κείνο το συρφετό ένιωσε το Xριστό; Mόνο ο Zακχαίος. Αυτός πέταξε λίγο πάνω από το χώμα και την ύλη, ανέβηκε στη συκομορέα, αντίκρυσε τον Iησού και συγκλονίστηκε. Έκανε σύγκρισι με τη δική του αθλιότητα. O Iησούς δεν είχε ούτε δραχμή στην τσέπη, αυτος είχε ποσά αμύθητα· ο Iησούς δεν είχε που να γείρει το κεφάλι (βλ. Mατθ. 8,20· Λουκ. 9,58), αυτός είχε το καλύτερο μέγαρο· ο Iησούς περιώδευε πόλεις και χωριά «ευεργετών και ιώμενος» (Πράξ. 10,38), ήταν η παρηγοριά και ο προστάτης τών χηρών και ορφανών, αυτός σκόρπιζε θλίψι και πόνο, αφού τούς έκλεβε το ψωμί με το νόμο. Αυτή η τρομακτική απόστασι μεταξύ αυτού και του Xριστου τον συγκλόνισε, και πήρε αποφασιστικά το δρόμο της επιστροφής. Ήθελε να πλησιάσει στο μεγαλείο του Xριστού που λέει «Πώλησόν σου τα υπάρχοντα και δός πτωχοίς» (Mατθ.19,21). Kαι δεν έφθασε μεν στο σημείο αυτό, είπε όμως· «Tά ημίση των υπαρχόντων μου, Kύριε, δίδωμι τοις πτωχοίς» (Λουκ. 19,8). Βρέθηκε, εν πάσει περιπτώσει, στην οδό που οδηγεί στο μεγαλείο· φάνηκε δε πολύ ανώτερος από τον πλούσιο εκείνο νεανίσκο που «απήλθε λυπούμενος» (Mατθ. 19,22· MÄρκ. 10,22), όταν ο Kύριος του έδειξε το ύψος της ακτημοσύνης.
– Άλλο παράδειγμα. Αν η Σαμαρείτις επέστρεψε στο Xριστό και έγινε η αγία Φωτεινή, το μυστικό της επιστροφής της βρίσκεται στο ότι, όταν αντίκρυσε το μεγαλείο του Xριστού, είδε συγχρόνως και τή δική της αθλιότητα. Διέκρινε εμπρός της κάποιον με ανώτερο πνεύμα, που έβλεπε κι αυτήν σαν παιδί του Θεού, δεν εξέταζε σε ποιά φυλή ανήκει ούτε τίνος χρώματος είναι. Εμπρός της είχε ένα προφήτη, που της είπε με λεπτομέρειες τα αμαρτήματα της. Tέλος η υψηλή διδασκαλία του ότι «πνεύμα ο Θεός» (Iωάν. 4,24) κι ότι μπορεί να λατρεύεται παντού, τη συγκλονίζει. Βλέπει όμως έπειτα και τη δική της αθλιότητα και τρομάζει. Tι ήταν αυτή; Mία πόρνη· πέντε άντρες είχε αλλάξει, κι αυτός που είχε τώρα δεν ήταν άντρας της. Εμπρός στο Xριστό ένιωσε ράκος. Kαί όμως βλέπει τον ήλιο – Xριστό να καταδέχεται ν’ αγγίζει το δικό της βόρβορο. Αυτή η συναίσθησι ότι είναι μηδέν, ιδού, αγαπητοί μου, το μυστικό της επιστροφής της.
-Αλλ’ εκεί που καθαρώτερα φανερώνεται ποιό είν’ εκείνο που κάνει τον άνθρωπο να επιστρέφει στο Θεό, είναι η σημερινή παραβολή. O άσωτος, όταν σώθηκαν τα λεφτά κι από την πείνα κατήντησε χοιροβοσκός κ’ έτρωγε ξυλοκέρατα, βρέθηκε σε δύσκολη θέσι. Ένα βασιλόπουλο αυτός, να βόσκει χοίρους! Tό περιβάλλον εκείνο του είναι αφόρητο. Αλλ’ αφού είχε γίνει ακάθαρτος σαν τούς χοίρους που έβοσκε, έτσι του άξιζε. Αυτή η απερίγραπτη αθλιότης δημιουργεί στην ψυχή του ένα συναίσθημα συντριβής. Kλαίει. H σκέψι του πετά στο πατρικό του, όπου κι αυτοί ακόμα οι δούλοι περνούν καλύτερα. Ω το μεγαλείο του πατρικού του σπιτιού, ω η δική του αθλιότης! Συγκλονίζεται. Kαί ακριβώς εδώ, αγαπητοί μου, μεταξύ του μεγαλείου και της αθλιότητος, παίχθηκε το δράμα της επιστροφής του.
Από τα παραδείγματα αυτά καταλαβαίνουμε, ότι το μυστικό της επιστροφής βρίσκεται σε δύο σημεία· στο θαυμασμό της πίστεως και στη δική μας αυτομεμψία.

* * *

Αδελφοί μου! H θρησκεία του Iησού μας έχει μεγαλείο, η Εκκλησία είναι ύψος θαυμαστό. Mέσα σ’ αυτήν ακούγεται το «Αγαπάτε αλλήλους» (Iωάν. 13,34· 15,12), το «Ελθέτω η βασιλεία σου» (Mατθ. 6,10), βασιλεία δικαιοσύνης, αγάπης, αδελφοσύνης, ειρήνης. Αλλά δεν ωφελεί να μείνουμε μόνο σ’ αυτό το θαυμασμό. Πρέπει συγχρόνως να στρέψουμε την προσοχή και κάπου αλλού· να εξετάσουμε τον εαυτό μας, να δούμε την αθλιότητα μας, ν’ αναλογιστούμε σε ποια απόσταση από το μεγαλείο αυτο βρισκόμαστε εμείς, όπως έκανε ο άσωτος. Αν το κάνουμε αυτό, θα διαπιστώσουμε την τρομακτική αντίθεσι. H διαπίστωσις αυτή θα μας βάλει σε ανησυχία και σοβαρές σκέψεις. Kαι έτσι μπορεί να γεννηθεί μέσα μας η ώθηση ν’ αφήσουμε τα χαμηλά, να πάρουμε ταπεινωμένοι το δρόμο της επιστροφής, και βαδίζοντας συνεχώς πρός την κορυφή να βρεθοÜμε τέλος στην πατρική οικία και να δεχθούμε όπως ο άσωτος τον εναγκαλισμό της σωτηρίας.
Θαυμασμός λοιπόν και αυτομεμψία. Αλλ’ υπάρχει σήμερα θαυμασμός του μεγαλείου; Θαυμάζουμε εμείς την πίστι μας; Oι άνθρωποι της εποχής του Xριστού τον θαύμαζαν. Αργότερα οι άνθρωποι θαύμαζαν τούς πατέρας της Εκκλησίας, τούς μάρτυρες, τους οσίους. Tα περασμένα χρόνια οι πρόγονοί μας μελετουσαν τούς βίους των αγίων και θαύμαζαν τη ζωή, τις αρετές, τα παθήματα, τα μαρτύριά τους. Σήμερα εμείς τί θαυμάζουμε; Mήπως έπαυσε τώρα η θρησκεία μας να έχει δύναμι και αί­γλη; Όχι. O «Xριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τούς αιώνας» (Εβρ.13,8). Kαί όμως έπαυσε ο θαυμασμός για την πίστι μας. Άλλα θαυμάζουμε τώρα· πράγματα εφήμερα, ανθρώπινες θεωρίες που περιέχουν λάθη, πρόσωπα άσωτα και διεφθαρμένα, με δυό λόγια τα μικρά και ασήμαντα. Όλα τα θαυμάζουμε, πλήν του Iησού Xριστού. Ω γενεά πονηρά και διεστραμμένη!
Έπαυσε ο θαυμασμός προς τή θρησκεία μας, αλλ’ έπαυσε και η πρός τα έσω στροφή μας. Παύσαμε να εξετάζουμε τον εαυτό μας, να βλέπουμε την αθλιότητα μας. H αμαρτία κανένα δεν ανησυχεί. Πώρωσις άνευ προηγούμενου επικρατεί στίς συνειδήσεις. Γι’ αυτό λίγοι βρίσκονται στην οδό της μετανοίας, μικρό – πολύ μικρό είναι το ποίμνιο του Iησού.
Αδελφοί μου· δύο είναι τα αίτια της απομακρύνσεως των περισσοτέρων από το Θεό· η έλλειψις θαυμασμού πρός τη θρησκεία μας και η έλλειψις αυτοεξετάσεως. Ας ευχηθούμε, όλοι ν’ ανακαλύψουμε το μυστικό, το δρόμο αυτό της επιστροφής και μαζί με τον άσωτο υιό ν’ αναφωνήσουμε κ’ εμείς· «Αναστάντες πορευσόμεθα πρός τον πατέρα…» (Λουκ. 15,18)· αμήν.

† επίσκοπος Αυγουστίνος

(Κοζάνη 9-2-1959, στην αίθουσα του Συλλόγου των «40 Μαρτύρων»)

*****************************************

ΣΗΜΕΡΑ, ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ 15-2-2009

Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ ΠΡΟΣΕΡΧΕΤΑΙ ΜΕ ΤΣΙΟΥΧΤΕΡΟ ΚΡΥΟ ΚΑΙ ΧΙΟΝΙ ΣΤΟΝ ΝΑΟ ΚΑΙ ΔΙΝΕΙ ΤΗΝ ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟΥΣ ΠΙΣΤΟΥΣ

****************************************

Κοντάκιο του Τριωδίου

Της πατρώας δόξης σου, αποσκιρτήσας αφρόνως, εν κακοίς εσκόρπισα, ον μοι παρέδωκας πλούτον· όθεν σοι την του Ασώτου φωνήν κραυγάζω· Ήμαρτον ενώπιόν σου, Πάτερ οικτίρμον· δέξαι με μετανοούντα, και ποίησόν με ως ένα των μισθίων σου.

**********************************************************************

ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ

ΝΑ ΜΗΝ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΟΜΑΣΤΕ

(Μετά από κάποιες εκδηλώσεις αχαριστίας)

Τούτο δε σημαίνει ότι πρέπει να απογοητευόμαστε. Αισθάνομαι πικρία, αλλά δεν απογοητεύομαι. Γνωρίζω καλύτερα από σας την κοινωνία, γιατί πέρασαν πολλά χρόνια και έχουν δει πολλά απ’ αυτά τα μάτια μου.
Εξακολουθώ να σπέρνω. Εξακολουθώ να κηρύττω το λόγο του Θεού. Είμαι μια βρύση, που βγάζει λίγο νερό και περνάει έστω από σκύλο βρώμικο και ακάθαρτο. Η βρύση πρέπει να υπάρχει. Και εάν υποθέσουμε, λέει ο ιερός Χρυσόστομος, ότι μέσα σε έναν αιώνα, ένας πάει σ’ αυτή να ξεδιψάσει, την αποστολή της την εκπλήρωσε. Γι’  αυτόν τον ένα ήταν ανάγκη να υπάρχει αυτή η βρύση. «Εἷς ποιῶν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἢ μύριοι παράνομοι» («Καλύτερα ένας που εκτελεί το θέλημα του Θεού παρά χιλιάδες παράνομοι»).
Γράφω τώρα ένα περίεργο άρθρο στη «Σπίθα», με τον τίτλο «Δεμεμέληδες» (από το «Δε με μέλει», δηλαδή «Δε με νοιάζει»), τον πήρα από τον ιερό Χρυσόστομο. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι περιγράφω. Να το διαβάσετε.
Ούτε να ενθουσιάζεστε ούτε να απογοητεύεστε ποτέ και να σπέρνετε συνεχώς και ακαταπαύστως. Μη περιμένετε τίποτε από την κοινωνία. Κέντρα διασκεδάσεων, ντισκοτέκ και όλα τα έργα της διαφθοράς. Είναι γενεά άπιστος και διεστραμμένη. Κάπου κάπου παρουσιάζεται κάποιος νέος, που θέλει να σωθεί. Αλλά, όπως λέει ο πατήρ Ιερόθεος, οι γονείς έχουν ένα θερμοστάτη και μόλις ανεβεί η αγάπη τους στο Θεό, κάνουν το παν, για να την κατεβάσουν.

Σε στελέχη της Κατασκηνώσεως της Ιεράς Μητροπόλεως Φλωρίνης, στις 4 -9 -1983

«Πῶς ἡμεῖς ἐκφευξόμεθα τηλικαύτης ἀμελήσαντες σωτηρίας;» (Εβρ. 2,3)

Η ΑΜΕΛΕΙΑ

Η αμέλεια είναι το τελευταίο από τα 7 θανάσιμα αμαρτήματα. Τελευταίο το ονομάζουν οι Πατέρες, αλλά είναι το πιο ύπουλο απ’ όλα τ΄άλλα. Αν δεν προσέξουμε και πέσουμε στην αμέλεια, εύκολα πέφτουμε σ’ όλα τ’ άλλα αμαρτήματα. Τις στιγμές της απροσεξίας και τεμπελιάς μπορεί να τις πληρώσουμε με την καταστροφή μας.
Αμέλεια ονομάζεται η τεμπελιά, η οκνηρία, η αποστροφή από την εργασία. Έχουμε 2 ειδών εργασίες, τη σωματική και την πνευματική.

Σωματική εργασία

Μερικοί λένε, όπως στην εποχή του αποστόλου Παύλου, ότι δεν χρειάζεται η εργασία. Γιατί από ώρα σε ώρα έρχεται ο Χριστός και η Δευτέρα Παρουσία και πρέπει να ασχολούνται με το ζήτημα της σωτηρίας των ψυχών των. Δεν δούλευαν καθόλου, το είχαν ρίξει τελείως στην τεμπελιά και έκαναν σαν έναν τεμπέλη, που, επειδή βαριόταν να κόψει σύκα, κάθισε κάτω από μια συκιά και άνοιξε το στόμα του και περίμενε να πέσει το σύκο, για να το φάει.
Αυτή την τεμπελιά δεν την εγκρίνει ο Χριστός. Η Εκκλησία μας μάς θέλει εργατικούς. Ο απόστολος Παύλος λέει «Ὅστις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι, μηδὲ ἐσθιέτω». Ο χριστιανός πρέπει να διακρίνεται από την επιμέλεια, την οποία δείχνει στο έργο της εργασίας του. Όποια εργασία και διακονία και αν κάνει, να την κάνει τέλεια. Να είστε υποδείγματα εργατικότητας. Τέτοιοι ήταν οι πρώτοι χριστιανοί, φίλεργοι, και έτσι νικήσανε τον κόσμο.
Ο χριστιανός πρέπει να είναι τίμιος και εργατικός. Να διαπρέπει στο είδος της εργασίας του. Να μην μοιάσουμε εκείνον που πήγε σε κάποιο μοναστήρι και είδε τους καλογέρους να εργάζονται, άλλον να μαζεύει ξύλα, άλλον ν’ ανάβει φωτιά, άλλον να μαγειρεύει, άλλον να πλένει, άλλον να ζυμώνει, είπε· «μὴ ἐργάζεσθε τὴν βρῶσιν τὴν ἀπολλυμένην». Είδατε πώς είναι αυτοί που θέλουν να γλιστρήσουν από το πνεύμα του Ευαγγελίου; Σαν τους αγγειοπλάστες, όπου θέλουν κολλούν τα χερούλια. Έτσι και αυτοί όπου θέλουν κολλούν τα ρητά.
Το έμαθε αυτό ο ηγούμενος, γι’ αυτό έδωσε εντολή να τον βάλλουν στη βιβλιοθήκη με τα πολλά βιβλία και να μην τον ειδοποιήσουν το μεσημέρι για φαγητό. Όταν μπήκε σ’ αυτό το χώρο είπε με ευχαρίστηση «α, εδώ είναι παράδεισος» κι άρχισε να διαβάζει με ικανοποίηση. Αλλά η ώρα περνούσε και άρχισε να πεινά. Άνθρωπος ήταν και είχε στομάχι και είχε ανάγκες υλικές. Πεινούν και οι Άγιοι. Και μέγας Αντώνιος να γίνεις, θα πεινάσεις και θα έχεις ανάγκη από ένα κομμάτι ψωμί και λίγο νερό.
Ο επισκέπτης του μοναστηριού όσο περνούσε η ώρα τόσο περισσότερο η πείνα τον θέριζε. Άρχισε να ζαλίζεται, δεν μπορούσε να διαβάσει. Έβλεπε τα γράμματα ανάποδα. Κοιτούσε μια το παράθυρο, μια την πόρτα, μήπως δει κανέναν μοναχό και τον φωνάξει για φαγητό. Βγήκε σιγά σιγά έξω και κοιτούσε δεξιά και αριστερά. Κάποια στιγμή είδε ένα μοναχό και τον ρώτησε «Δεν τρώτε εσείς εδώ μέσα;». «Πως» είπε ο μοναχός «φάγαμε και είχαμε καλό φαγητό. Ήπιαμε κι ένα ποτήρι κρασί». «Εμένα γιατί δε με φωνάξατε;» είπε στενοχωρημένος ο επισκέπτης. «Εσένα δε σε φωνάξαμε γιατί μας είπε ο ηγούμενος ότι είσαι άγγελος και δεν έχεις ανάγκη από υλική τροφή». Τότε, κατάλαβε και συναισθάνθηκε το αμάρτημά του.
Δεν επιτρέπεται να είμεθα αμελείς στα καθημερινά μας καθήκοντα. Εκεί, όμως, που προπαντός δεικνύουμε μεγάλη αμέλεια δεν είναι στα υλικά πράγματα, αλλά στην πνευματική εργασία, την οποία πρέπει να κάνουμε για τη σωτηρία της ψυχής μας. Σ’ αυτό το έιδος της εργασίας πολλοί λίγοι είναι επιμελείς. Γι’ αυτό η Αγία Γραφή, το Πνεύμα το Άγιο, δίνει ζωηρά προτροπή στους οκνηρούς και κηφήνας και τους παρουσιάζει σαν υπόδειγμα εργατικότητας το μυρμήγκι. Και λέει «ἴθι πρὸς τὸν μύρμηγκα, ὀκνηρέ». «Συ» λέει «που είσαι τεμπέλης και δεν αγαπάς την εργασία να πας να δεις το μυρμήγκι, πόσο εργάζεται και τα μεσάνυχτα ακόμα».
Αξιοθαύμαστη είναι η ζωή των μυρμηγκιών. Μπορεί κανείς να γράψει βιβλίο ολόκληρο. Ένα μικρό πράγμα, ένα ελάχιστο σωματίδιο, πόσο εργάζεται και κουράζεται. Ένας περιηγητής περιγράφει το μυρμήγκι και λέει. Παρατηρούσε ένα μυρμήγκι, που προσπαθούσε να σηκώσει βάρος δεκαπλάσιο και εικοσαπλάσιο απ’ αυτό. Αγκομαχούσε και προσπαθούσε να το τραβήξει αλλά του έφευγε. Μέτρησε ότι 50 με 60 φορές του έπεσε και ύστερα από 60 φορές το ανέβασε εκεί που ήθελε. Τέτοια υπομονή, τέτοια εργατικότητα έχει το μυρμήγκι. Αυτά είναι υποδείγματα εργατικότητας σε μας. Άλλο υπόδειγμα εργατικότητας είναι η μέλισσα.
Ένας λαός που έχει ελαττώματα, αλλά είναι μυρμήγκι πραγματικό και κατόρθωσε να φτάσει στην κορυφή όλων των εθνών, είναι οι Αμερικάνοι. Εκεί πλέον η εργασία έγινε θεός. Τρέχουν, για να μαζέψουν δολλάρια και εργάζονται από το πρωί ως το βράδυ. Εμείς εδώ στην Ελλάδα έχουμε ροπή προς την οκνηρία σωματικώς αλλά προπαντός πνευματικώς.

ΠΩΣ ΕΚΔΗΛΩΝΕΤΑΙ Η ΑΜΕΛΕΙΑ ΣΤΟΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ

1.    Στον εκκλησιασμό
Τώρα τελευταία δεν πάνε πολλοί χριστιανοί στην εκκλησία και δικαιολογούνται ότι ακούνε από το ραδιόφωνο. Αυτό κατά βάθος είναι μια οκνηρία. Γιατί για να πάει ο άλλος στην εκκλησία χρειάζεται κάποιος κόπος, να σηκωθεί, να πλυθεί, να ντυθεί, να χτενιστεί, να σταθεί μια δυο ώρες στη Θεία Λειτουργία. Ένας κόπος είναι και η οκνηρία του η πνευματική, μολονότι δεν είναι άπιστος, τον κάνει να μην αγαπά τον εκκλησιασμό.
2.    Στην προσευχή
Ξέρουμε όλοι ότι η προσευχή είναι μια συνομιλία με το Θεό, όμως δεν την αγαπούμε. Όταν κάποιο εξέχον πρόσωπο μας ορίσει κάποια συνάντηση, προσπαθούμε να είμαστε συνεπείς. Αν σ’ εκεινες τις συναντήσεις έχουμε συνέπεια, πόσο μάλλον πρέπει να είμεθα συνεπείς στη συνάντησή μας και στη συνομιλία μας με το Θεό. Η ψυχή που αγαπά τον Θεό είναι επίμελής στην προσευχή.
3.    Αμέλεια δείχνουμε και στη μελέτη της Αγίας Γραφής
Είδατε τι λέει ο απόστολος Πέτρος; «Ὡς ἀρτιγέννητα βρέφη τὸ λογικὸν γάλα ἐπιποθήσατε, ἵνα αὐξηθῆτε εἰς σωτηρίαν». Να αγαπήσουμε, λέει, την Αγία Γραφή και να έχουμε επιθυμία να τη μελετάμε, όπως το βρέφος επιθυμεί να πιεί το γάλα της μάνας του.
4.    Αμέλεια στην εξομολόγηση
Αναβάλλουμε συνεχώς.
5.    Αμέλεια στη Θεία Κοινωνία
Δεν κοινωνούμε με τόσο προθυμία και ζήλο, όσο έπρεπε να έχουμε.
6.    Αμέλεια στην ιεραποστολή
Δεν προσπαθούμε να κερδίσουμε και άλλες ψυχές στο Χριστό. Όχι τόσο δια του λόγου, αλλά δια του παραδείγματός μας.
Σε μια εποχή δραστηριότητος έχουμε στα πνευματικά αμέλεια συνεχή, οκνηρία και ύπνο, λες και μας τσίμπησε όλους η μύγα τσετσέ της Αφρικής. Τα όμορφα τροπάρια της Εκκλησίας μας προσπαθούν να εκτινάξουν αυτήν την αμέλεια. Ένα απ’ αυτά λέει «Ψυχή μου, ψυχή μου, ἀνάστα, τί καθεύδεις; Τὸ τέλος ἐγγίζει καὶ μέλλεις θορυβεῖσθαι».
Την αμέλεια, που έρχεται σ’ όλους τους ανθρώπους, μικρούς και μεγάλους, πρέπει να καταπολεμήσουμε. Μεγάλα πνεύματα κινδύνεψαν να πέσουν σ’ αυτήν. Ακόμα και ο προφήτης Ηλίας. «Πάρε με» είπε στο Θεό «δεν θέλω να ζω. Δεν υπάρχουν αφτιά για ν’ ακούσουν. Έμεινα μόνος». Και ο Θεός του απάντησε «Τι είναι αυτά που λες, Ηλία; Σε τι ακηδία και πένθος έφτασες; Ρίξε μια ματιά γύρω σου και θα δεις 6 χιλιάδες ψυχές είναι που δεν προσκύνησαν τον Βάαλ».
Ο δαίμων της αμελείας πολεμεί πολύ τον άνθρωπο. Θέλει να βρίσκεται σε κατάσταση οκνηρίας, για να μην σωθεί. Αυτή η αμέλεια τιμωρείται από το Θεό. Και η τιμωρία αυτή εικονίζεται στην παραβολή των πέντε μωρών παρθένων. Αυτές δεν κάνανε σε κανέναν άνθρωπο κακό. Μόνο που ήταν αμελείς. Όταν είδαν ότι το λάδι τους τελείωνε, δεν πήγαν εγκαίρως στον έμπορο για ν’ αγοράσουν. Αδιαφόρησαν, αμέλησαν, δεν κουράστηκαν. «Ε» θα είπαν «όταν τελειώσει, θα ψάξουμε και θα βρούμε». Ξέρετε πώς έκαναν αυτές. Σαν τον οδηγό που είναι αμελής. Όταν κάνει μακρινό ταξίδι δεν φροντίζει να ανεφοδιαστεί με βενζίνη και μένει στου δρόμου τα μισά. Αυτό κάνουμε κι εμείς. Ενώ έχουμε να κάνουμε μακρινό ταξίδι και να διανύσουμε δρόμο μακρύ, δεν ανεφοδιαζόμαστε με πνευματικά αγαθά, με τα Μυστήρια της Εκκλησίας και με την προσευχή, για να συνεχίσουμε το δρόμο.
Η αμέλεια είναι το μεγαλύτερο όπλο του διαβόλου. Δημιουργεί πολλά θύματα, γι’ αυτό πρέπει να την πολεμήσουμε εγκαίρως. Να είμαστε δραστήριοι όχι μόνο στον υλικό τομέα αλλά και στον πνευματικό. Γιατί, τι το όφελος να είμαστε εργατικοί στα υλικά και οκνηροί στα πνευματικά; Ο σατανάς με την αμέλεια προσπαθεί να κερδίσει έδαφος. Δημιουργεί μιαν υποτονία στον άνθρωπο. Τον κάνει να αδιαφορεί για όλα τα πνευματικά και τον οδηγεί σε μια νέκρωση πνευματική. Τον κάνει νεκρό άταφο και άχρηστο για κάθε πνευματικό αγώνα. Γι’ αυτό χρειάζεται πολύ προσοχή, προσευχή και αγώνα.
Λένει ότι κάποτε ο διάβολος κάλεσε τα όργανά του, κάλεσε τους πράκτορές του, που εργάζονταν πάνω στη γη και ζήτησε να μάθει τα αποτελέσματα των εργασιών τους. Παρουσιάστηκε ο πρώτος δαίμων και είπε «Σ’ έναν όμιλο χριστιανών, που περνούσε κάποιο ερημικό μέρος τραγουδώντας και ψάλλοντας, ξεσήκωσα τα λιοντάρια και τις τίγρεις και τους κατεσπάραξαν. Τώρα, τα κόκκαλά τους βρίσκονται κατάσπαρτα στην έρημο». «Δεν έκανες τίποτε» του είπε θυμωμένα ο αρχηγός του. «Τι καυχάσαι, που εξήγειρες τα θηρία εναντίον του σώματος των χριστιανών, αφού οι ψυχές τους σώθηκαν και πήγαν στον παράδεισο;». Ο δεύτερος δαίμων παρουσιάστηκε και είπε «Ταξίδευε ένα καράβι σ’ ένα μεγάλο ωκεανό. Κι είχε μέσα φλογερούς χριστιανούς και ιεραποστόλους. Ξεσήκωσα τότε μεγάλη φουρτούνα εναντίον τους και πάει, χάθηκε το καράβι. Πνίγηκαν όλοι». «Δεν κατόρθωσες τίποτε» είπε ο διάβολος «Έπνιξες τα σώματά τους, αλλά οι ψυχές τους σώθηκαν και έφυγαν από κοντά μας». Παρουσιάστηκε και ο τρίτος δαίμων και είπε «Εγώ δεν ξεσήκωσα ούτε θηρία ούτε κύματα εναντίον των χριστιανών, αλλά έκανα κάτι άλλο. Υπήρχε μια εκλεκτή ψυχή, που αγαπούσε το Θεό, προσευχόταν, μελετούσε την Αγία Γραφή, προσπαθούσε να σώσει και άλλες ψυχές. Εγώ χρόνια προσπαθούσα να τη ρίξω στην αμέλεια, να την κάνω να κουραστεί και ν΄ αδιαφορήσει και να πει «Φτάνει πια. Βαρέθηκα. Δεν χρειάζεται άλλος αγώνας». Πέρασαν δέκα χρόνια και το κατόρθωσα. Αυτή τη στιγμή την έκανα δική μου και βρίσκεται κάτω από την εξουσία μου». Ενθουσιάστηκε ο σατανάς με το κατόρθωμα αυτού του διαβόλου και του έδωσε το βραβείο. «Μπράβο» του είπε «εσύ πέτυχες το πιο μεγάλο κατόρθωμα». Χρειάζεται υπομονή, εργατικότητα, αύξηση καθημερινή του ζήλου μας, προσοχή και αγώνα συνεχή, για να μη μας καταλάβει η πνευματική τεμπελιά και έρθει ο πνευματικός θάνατος της ψυχής μας.
Για την πνευματικότητα, που πρέπει να αναπτύξουμε, υπάρχει κι ένα άλλο παράδειγμα πιο ωραίο απ’ αυτό που σας είπα. Κάποτε ήταν τρεις εκλεκτοί νέοι. Διακρίνονταν για το ζήλο, την ανδρεία και την εργατικότητά τους. Υπηρετούσαν στο στράτευμα και πολλές φορές παρασημοφορήθηκαν για την ανδρεία τους από το βασιλιά. Μια μέρα αυτοί οι νέοι μπήκαν σ’ ένα πανέμορφο και αρωματώδες δάσος. Ήταν άνοιξη, τα πουλιά κελαηδούσαν και αυτοί μαγεμένοι από την ομορφιά, προχωρούσαν δυο τρεις μέρες χωρίς να μιλούν καθόλου, μόνο θαύμαζαν την όμορφη φύση. Ὀταν βγήκαν από το δάσος, αναστέναξαν και είπαν «Τι κρίμα που τελείωσε τόσο γρήγορα το ωραίο αυτό δάσος». Και ρώτησε ο ένας τον άλλο τι αισθανόταν και τι σκεφτόταν, όταν περνούσαν αμίλητοι τ’ όμορφο δάσος. Και οι τρεις το ίδιο είπαν. «Αν το δάσος είναι τόσο ωραίο, πόσο ωραιότερος θα είναι ο Παράδεισος;».
Αποφάσισαν τότε και οι τρεις να ξαναμπούν σ’ ένα άλλο όμορφο δάσος. Ποιο; Να μπουν σε κάποια μοναχική ή ιεραποστολική αδελφότητα. Να αναπνέουν τον καθαρό αέρα της πίστεως. Ν’ ακούν τα όμορφα τραγούδια, να συνομιλούν με το Θεό διά της προσευχής και να ευχαριστιούνται μέσα σ’ αυτόν το μικρό παράδεισο, μέχρι να τους αξιώσει ο Θεός να φτάσουν στο μεγάλο Παράδεισο του Θεού. Μια αδελφότητα είναι ένας μικρός παράδεισος. Άλλο εμείς αν δεν το εκτιμούμε.
Οι τρεις, λοιπόν, στρατιώτες έφυγαν από το στρατό και βρήκαν μια αδελφότητα και δούλευαν εκεί. Πέρασαν 3 -4 χρόνια και νάτος ο δαίμονας, όχι της φυλαργυρίας ή της πλεονεξίας ή της λαιμαργίας αλλά της αμέλειας. Και τους ψιθύρισε στο αφτί. «Ε, τι κάνετε κάθε μέρα. ‘Πάτερ ημών’, προσευχές, καμπάνες, Γραφές. Δεν βαρεθήκατε ακόμα; Αφήστε τα αυτά. Τσάμπα κουράζεστε». Και κατόρθωσε ο δαίμονας της αμέλειας να κερδίσει τους δύο. Και αποφάσισαν να φύγουν από την αδελφότητα και να πάνε μέσα στον κόσμο, μέσα στη σαχάρα του βίου. Αλλά πριν φύγουν, θεώρησαν σωστό να το πουν στον τρίτο, το μεγαλύτερο, που τον σέβονταν ιδιαιτέρως και του πρότειναν να πάει μαζί τους.
Μόλις το άκουσε ο τρίτος φίλος τους, απόρησε. «Φεύγετε» τους είπε «απ’ αυτό τον όμορφο παράδεισο;». «Ναι» είπαν «δεν μπορούμε να παραμείνουμε άλλο εδώ, γιατί δεν έχουμε καμιά χαρά. Τα βαρεθήκαμε όλα. Δεν μας κάνουν εντύπωση ούτε οι προσευχές ούτε το Ευαγγέλιο ούτε η συντροφιά. Ζούμε σε μια σαχάρα. Καλύτερα να φύγουμε απ’ εδώ, γιατί κολαζόμαστε. Να πάμε στον κόσμο να παντρευτούμε, να κάνουμε οικογένειες και να χαρούμε λίγο τη ζωή».
Αναστέναξε ο καλός φίλος και τους είπε: «Εγώ, αδέλφια μου, έχω μέσα μου χαρά και καθημερινά γίνεται μεγαλύτερη». «Πώς» του είπαν «εσύ έχεις χαρά εδώ, που εμείς έχουμε στενοχώρια και θέλουμε να πάρουμε τις βαλίτσες μας και να πάμε στον κόσμο;». «Έχω χαρά και αυξάνεί, γιατί καθημερινά διαβάζω τρία γράμματα». «Ποια γράμματα διαβάζεις» του είπαν «αφού εσύ δεν ξέρεις γράμματα».
«Από το πρωί, που θα βγει ο ήλιος, μέχρι να νυχτώσει, διαβάζω το μαύρο γράμμα και όσο το διαβάζω, τόσο κλαίω κι αισθάνομαι χαρά. Αυτό το γράμμα έχει μέσα τ’ αμαρτήματά μου. Τα αμαρτήματα που έκανα μικρός, μεγάλος, όταν ήμουν στρατιώτης. Τα θυμάμαι και κλαίω και ζητώ το έλεος του Θεού. Μαύρο γράμμα είναι η ώρα του θανάτου μου. Μαύρο γράμμα είναι η κόλαση. Αυτά τα βλέπω και τα διαβάζω και λέω να γλιτώσω από την καταστροφή τη μεγάλη. Να σώσω την ψυχή μου. Το δεύτερο γράμμα, που είναι κόκκινο, το διαβάζω τρεις ώρες τα μεσάνυχτα. Έχει τα Πάθη του Χριστού. Το Αίμα που έχυσε ο Χριστός για μένα και λέω ‘Αν ο Χριστός έχυσε το Αίμα Του για μένα, εγώ τι πρέπει να κάνω για τη δική μου σωτηρία;’ Και το τρίτο γράμμα, που είναι χρυσό, είναι ο Παράδεισος. Είναι το δάσος που περάσαμε. Εκείνον σκέπτομαι και λαχταρώ. Το πρώτο γράμμα είναι σκοτεινό, το δεύτερο είναι κόκκινο και το τρίτο χρυσό. Όταν τα σκέπτομαι αυτά τα γράμματα, πότε τ’ αμαρτήματά μου, πότε τι εστοίχισε η σωτηρία μου στον Χριστό, πότε τι μ’ επιφυλάσσει ο Κύριος στο μέλλον, συγκινούμαι και μένω σ’ αυτόν τον τόπο, για να βρω το έλεος του Θεού».
Έτσι, κατόρθωσε να τους κρατήσει και τους δύο και όταν έφυγαν από το κελί του ακούστηκε βρόντος, κρότος δυνατός, μούγκρισε ο σατανάς και έλεγε: «Αχ, κατορθώσατε και φύγατε από τα χέρια μου». Και μέσα στην αδελφότητα κινδύνευαν να χαθούν από την αμέλεια. Όσοι φεύγουν από τις αδελφότητες, δεν φεύγουν γιατί τους φταίει ο ένας ή ο άλλος, αυτά είναι προφάσεις, αλλά από αμέλεια. Αυτή εργάζεται σκληρά και διώχνει τη χαρά και το μεγαλείο από την ψυχή.
Ο αμελής είναι σκυθρωπός, ενώ ο επιμελής χαρούμενος. Ο επιμελής και αγωνιστής με την εργασία του αντιμετωπίζει και νικά τα προβήματα και έχει τη χαρά των αγγέλων. Πολεμά χαμογελώντας, ενώ ο τεμπέλης και οκνηρός, έχει προσωρινή την ανάπαυση της σαρκός και μπορεί μεν να πει στην ψυχή του «Ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου», αλλά δεν έχει μέσα του χαρά αλλά έλεγχο εσωτερικό και είναι δύσθυμος.
Εσείς πρέπει να λάμπετε από χαρά. Μέλισσες να είστε και όχι κηφήνες. «Ἐργάζεσθε» λέει η Αγία Γραφή «ἕως ἡμέρα εστί, ὅτι ἔρχεται νῦξ ὅτε οὐδεὶς δύναται ἐργάζεσθαι». Άντε, κάτω στα νεκροταφεία, είναι χιλιάδες άνθρωποι, αλλά ουδείς πλέον εργάζεται. Η αμέλεια είναι τόσο φοβερή, μοιάζει με τους τερμίτες. Οι τερμίτες είναι μυρμήγκια μεγάλα της Αιγύπτου. Βρίσκονται κάτω στα ξύλινα υπόγεια των σπιτιών και τρώνε συνεχώς το θεμέλιο του σπιτιού, μέχρι που πέφτει η οικοδομή ολόκληρη.
Αυτό κάνει στην ψυχή μας η καταραμένη αμέλεια. Και βλέπεις μια κοπέλα, που είναι θερμή, είναι ζηλώτρια, δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για όλα, για την ψυχή της, για τη σωτηρία των άλλων και σιγά σιγά τη βλέπεις να αδιαφορεί. Και όταν τα μαλλιά της ασπρίσουν και γίνει 40, 50, 60 ετών, θέλει να πάει στον κόσμο, να παντρευτεί, για να βρει τη χαρά, που δεν τη βρήκε κοντά στο Χριστό. Μπουχτίζουν οι αμελείς ψυχές και φεύγουν από το Χριστό. Για να μη μας καταλάβει αυτός ο σατανάς της αμέλειας, που είναι φοβερός, ας δείξουμε μεγαλύτερο ζήλο σε όλα. Στην ανάγνωση της Αγίας Γραφής, στην προσευχή, στον πνευματικό αγώνα.
Ομολογώ και εγώ πολεμώ με το σατανά της αμέλειας, κάθε φορά που πάω να γράψω. Έχω γράψει 40 βιβλία με πάνω από 15 χιλιάδες σελίδες περιεχόμενο και μου λέει, να σαν να τον βλέπω, «Πάψε πια να γράφεις. Δεν βαρέθηκες;». Αυτό έπαθε κι ένας διάσημος ιεροκήρυκας. Ερχόταν ο δαίμων της απελπισίας και του έλεγε «Κατήχηση πας πάλι να κάνεις και διδασκαλία. Άστα αυτά. Δεν γίνεται τίποτε». Μια μέρα θύμωσε τόσο πολύ, που πήρε το καλαμάρι με το μελάνι και το πέταξε στον τοίχο λέγοντας «Σατανά της αμέλειας και αδιαφορίας, ξαφανίσου από μπροστά μου».
Δύο είναι φοβεροί δαίμονες στην ανθρώπινη ζωή. Ο ένας της αμέλειας και ο άλλος της απελπισίας. Συγγενεύουν αυτοί, ξαδέλφια είναι. Ο αμελής δεν κάνει τίποτε απολύτως. Κρύβει το τάλαντο, γίνεται άχρηστος και μετά τον καταλαμβάνει ο σατανάς της απελπισίας και τον αποτελειώνει. Αυτό έπαθε και ο Ιούδας. Δεν πρόσεχε τον εαυτό του, έπεσε στην αμέλεια και πρόδωσε το Χριστό και μετά οδηγήθηκε στην απελπισία και αυτοκτόνησε.
Εσείς, αφού με τη βοήθεια του Θεού αρχίσατε να τρέχετε το δρόμο της πιστεως, να εντείνετε τις δυνάμεις. Να κάνετε αυτό που κάνουν οι δρομείς. Τρέχουν συνεχώς, δεν κοιτάζουν ποτέ πίσω και όταν πλησιάζουν στο τέρμα, τρέχουν ακόμα περισσότερο. Κι εσείς το δρόμο αυτό της σωτηρίας, της παρθενίας, της ιεραποστολής, της αφοσιώσεως προς το Θεό που διαλέξατε, πρέπει να τρέχετε συνεχώς, χωρίς καμιά διακοπή. Πιστεύοντες και λέγοντες σαν το Μέγα Αντώνιο «Αυτή είναι η τελευταία μέρα της ζωής μου».
Υπάρχει ένα βιβλίο με τον τίτλο «Μόνο επτά ημέρες». Μιλά για κάποιον κοσμικό, αδιάφορο για τη σωτηρία του άνθρωπο. Άκουσε φωνή στον ύπνο του, το είδε στο όνειρό του ότι θα ζήσει μόνο επτά ημέρες. Το πίστεψε και άλλαξε, μόλις ξύπνησε, τελείως. Ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα. Η συμπεριφορά του απέναντι στη γυναίκα του, στα παιδιά του, στους συνεργάτες του, σ’ όλο το προσωπικό άλλαξε. Τον κοίταζαν όλοι με περιέργεια και με απορία, βλέποντας τον πρώτο αδιάφορο βίο με το δεύτερο μεγάλο ζήλο. Εκμεταλλευτόταν το κάθε λεπτό και προσπαθούσε αυτές τις ημέρες να κάνει ό,τι δεν έκανε σ’ όλη του τη ζωή. Διόρθωνε τα σφάλματα του παρελθόντος και πρόσεχε πολύ τον εαυτό του.
Και για μας ο χρόνος είναι μικρός, είναι λίγος – ιδιαίτερα σε μένα που είμαι γέροντας – και αυτόν το λίγο χρόνο πρέπει να τον εκμεταλλευτούμε. «Φείδου χρόνου» έλεγαν οι αρχαίοι. Εξετάστε τον εαυτό σας, ερευνήστε και όπου τον βρείτε αδιάφορο, χτυπήστε αλύπητα. Βιάζετε τον εαυτό σας στην προσευχή, στη μελέτη της Αγίας Γραφής, στον εκκλησιασμό, στη Θεία Κοινωνία, στην απομάκρυνση της αντιπάθειας και της έχθρας από την ψυχή σας. Αγωνιστείτε και παρουσιάστε τέτοια διαφορά, που να είναι έκδηλη στους αγγέλους, στους συνανθρώπους και σε σας. Και έτσι η χαρά που μας λείπει λόγω του ελέγχου της συνειδήσεώς μας, που δεν κάνουμε μεν το κακό, αλλά δεν κάνουμε και το καλό, που πρέπει να κάνουμε, θα γεμίσει την ψυχή μας.
Το πένθος του ανθρώπου είναι αυτό. Γιατί πολλά μπορεί να κάνει ο άνθρωπος. Μπορεί να δημιουργήσει έναν κόσμο ωραίο και ενώ γύρω του είναι Σαχάρα, αυτός να περπατά στο ωραίο αρωματώδες δάσος. Να ευγνωμονούμε το Θεό, που πιστέψαμε σ’ Αυτόν. Η πίστη μας είναι ζωντανή και αληθινή, δεν είναι παραμύθι. Να ζούμε στον παράδεισο του Θεού και να μη θέλουμε να φύγουμε απ’ αυτόν. Μακριά από το Θεό είναι Σαχάρα, καταστροφή και απώλεια. Να ζούμε ως πραγματικοί χριστιανοί.
Μου έκανε εντύπωση, την πρώτη μέρα που ανοίγει το Τριώδιο, λέει ο υμνωδός. «Ταχεῖαν καὶ σταθερὰν δίδου παραμυθίαν τοῖς δούλοις σου, Ἰησοῦ». «Χριστέ» λέει «δωσ’ μας παρηγοριά». «Ἐν τῷ ἀκηδιάσαι τὰ πνεύματα ἡμῶν». «Σου ζητούμε» λέει «παρηγοριά, γιατί μας κατέλαβε ακηδία. Σε παρακαλούμε, δωσ’ μας παρηγοριά, γιατί πέσαμε στην τεμπελιά, στην οκνηρία και αδιαφορία». «Μὴ χωρίζου τῶν φρενῶν ἡμῶν ἐν θλίψεσι». «Σε παρακαλούμε, Χριστέ, να μη μας χωρίζουν από Σένα οι θλίψεις». «Μὴ μακρύνου τῶν φρενῶν ἡμῶν ἐν περιστάσεσιν». «Σε παρακαλούμε να μην είσαι μακριά μας σε διάφορες περιστάσεις της ζωής μας». «Ἀλλ’ ἀεὶ ἡμᾶς πρόφθασον», «Αλλά πάντοτε να μας προφτάνεις». «Ἔγγισον ἡμῖν ὁ πανταχοῦ ὥσπερ καὶ τοῖς ἀποστόλοις σου πάντοτε συνῇς, οὕτως καὶ τοῖς Σὲ ποθοῦσιν ἕνωσον Σαὐτόν, οἰκτίρμον». «Όπως ήσουν κοντά στους αποστόλους, τους παρηγορούσες και τους ενθουσίαζες και τους κρατούσες μέχρι τέλους της ζωής σου, έτσι και μεις θέλουμε να αισθανθούμε την παρουσία Σου». Και τότε λέει «να είμαστε πάντα ενωμένοι πάντα μαζί Σου», «ἵνα Σὲ ὑμνῶμεν καὶ δοξολογῶμεν τὸ Πανάγιόν Σου Πνεῦμα».
Είδατε πόση σημασία δίνει στην αμέλεια; Σαν τα βόδια τα οκνηρά, που δεν θέλουν να εργαστούν και τα κεντά με τη βουκέντρα ο ζευγολάτης. Έτσι και μεις πρέπει να προσέχουμε πολύ και να πολεμήσουμε το έβδομο θανάσιμο αμάρτημα της αμέλειας, που απ’ αυτό κατορθώνουν και εισορμούν μέσα μας όλοι οι δαίμονες. Ο δαίμων της υπερηφάνειας, της φιλαργυρίας, της ασέλγειας, της ακαθαρσίας.
Ας δώσει ο Θεός όλοι μας, και εγώ που σας μιλώ αυτή την ώρα και εσείς που με ακούτε, και μάλιστα εσείς που είστε νεότεροι, να αγωνιστείτε. Γιατί, ως επί το πλείστον, το γήρας μεταξύ των άλλων κακών, είναι σπάνιο πράγμα να βρεις γέροντα δραστήριο και ικανό. Διότι τους γέροντες τους πιάνει μια κατάπτωση και μια αδιαφορία και αποσύρονται από τη ζωή και περιμένουν το θάνατο.
Σεις, που είστε στην ακμή της νεότητας, πρέπει να σας διακρίνει μεγάλος ζήλος για τη σωτηρία της ψυχής σας και να είστε πάντοτε πρόθυμοι. Πολεμήστε το δαίμονα της αμέλειας και μαζί μ’ αυτόν θα πολεμείτε το δαίμονα της απελπισίας και θα αισθάνεστε την παρουσία του Θεού, που θα είναι πάντοτε «μεθ’ ἡμῶν». Ο δε Κύριος Ιησούς Χριστός είθε να σας χαριτώνει, να σας ενισχύει και να σας θεμελιώνει, μέσα στην αγάπη Του. «Εἰρήνη πᾶσι».

Ιεραποστολική συγκέντρωση, 13-3-1978

+ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ;

Ο αναγνώστης είναι ο μικρότερος βαθμός στην εκκλησιαστική ιεραρχία. Όπως στη στρατιωτική ιεραρχία ο μικρότερος βαθμός είναι ο υποδεκανέας.
Ε, λοιπόν, οι δύο αυτοί μικροί φοιτητές της Θεολογίας, ο ένας εξ αυτών Κύπριος, εκ της ενδόξου νήσου καταγόμενος, τώρα προάγονται σε αναγνώστες. Η κορυφή του ιερατικού αξιώματος είναι ο επίσκοπος, που έχει θέση στρατηγού στη μαχόμενη Εκκλησία. Ευχόμαστε, λοιπόν, οι δύο φοιτητές να διανύσουν ενδόξως την ιερατική ιεραρχία και να φανούν μιμητές των αθάνατων κληρικών της Κύπρου και πάσης Ελλάδος. Αμήν.
Γίνεται κουρά. Όπως ο τσομπάνος κουρεύει τα πρόβατα, έτσι και η Εκκλησία μας κουρεύει. Έχει συμβολική έννοια αυτό. Σημαίνει ότι ανήκουν πλέον στο Χριστό και μόνο στο Χριστό, δουλεύοντας και υπηρετώντας Αυτόν.
Στην πατρίδα μας τα παλιά χρόνια, ο αναγνώστης ήταν πολύ τιμητικό αξίωμα. Εθεωρείτο μεγάλη τιμή στον Πόντο, στην Κρήτη, παντού στην Ελλάδα να γίνει κανείς αναγνώστης. Όπως τώρα μανία έχουν τα παιδιά να γίνουν ποδοσφαιριστές και θεωρούνται ινδάλματα οι ποδοσφαιριστές και κάποιοι άλλοι. Έτσι τότε στην πατρίδα μας εθεωρείτο ο αναγνώστης κάτι το πολύ μεγάλο. Εθεωρείτο ένα καύχημα της οικογένειας.
Όλοι οι νεότεροι μεγάλοι ανδρες της πατρίδας μας οι οποίοι διέπρεψαν, υπήρξαν αναγνώστες. Όπως τα επίθετα «Αναγνωστάκης», «Αναγνωστόπουλος», από εκεί προήλθαν οι ρίζες τους. Οι προπάπποι τους χρημάτισαν αναγνώστες.
Ευχόμαστε στους δύο αναγνώστες πρόοδο στην εκκλησιαστική ιεραρχία προς δόξαν Θεού.

Φλώρινα 13-4-1975

ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ

ΑΝ ΜΠΟΡΕΙΣ, ΣΤΟΝ ΑΙΩΝΑ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΑΠΙΣΤΟ,

ΝΑ ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΓΙΟΣ, ΝΑ ΠΑΝΤΡΕΥΤΕΙΣ

Θα σας πω κάτι πολύ σοβαρό και να έχετε το νου σας. Θα δώσετε λόγο μια μέρα στο Θεό. Δεν αρκεί μονάχα να γεννάτε παιδιά. Και η μάνα του αγίου Κοσμά γέννησε παιδί, αλλά δεν το κράτησε κοντά της, για να το παντρέψει και να δει εγγόνια και δισέγγονα. Δεν είναι, βέβαια, αμαρτία αυτό, αλλά υπάρχει και κάτι ανώτερο. Η μάνα του αγίου Κοσμά είναι ευλογημένη, που ο γιος της δεν έκανε φυσικά παιδιά, αλλά έκανε χιλιάδες πνευματικά παιδιά. Λοιπόν, αυτό που θα σας πω είναι σοβαρό.
Στη σημερινή εποχή που ζούμε, ο άγιος Κοσμάς παρακαλεί και έχει αξίωση από τον ουρανό να βγουν και άλλοι αγίοι Κοσμάδες. Όχι απλώς να τον έχουμε εκεί στην εικόνα και να τον βλέπουμε, αλλά να βγουν και νέοι Κοσμάδες, που θα εργαστούν ιεραποστολικώς μέσα στο λαό μας. Να γίνουν ιερείς σαν τον άγιο Κοσμά. Αν είχαμε δέκα χιλιάδες παπάδες σαν τον άγιο Κοσμά, χαρά στην Ελλάδα· παράδεισος και «οὐρανὸς πολύφωτος» θα ήταν η Ελλάς. Να βγουν ιεραποστολικά πρόσωπα και να δουλέψουν μέσα στις ενορίες μας, με την πνοή του αγίου Κοσμά.
Και όχι μόνο στο εσωτερικό της Ελλάδος να μείνουν, αλλά μέχρι το εξωτερικό να πάνε. Στην Αυστραλία, στην Αφρική, στας Ινδίας, στην Κορέα και σ’ άλλα μέρη ζητούν ιεροκήρυκας, αλλά τίποτα δεν έχουμε να στείλουμε. Οι μανάδες τα παιδάκια τους θέλουν να γίνουν δάσκαλοι, καθηγηταί … Δεν δίνουν ένα παιδί να γίνει ιεραπόστολος, δεν θέλουν το παιδί τους να γίνει άγιος Κοσμάς.
Ευτυχώς, στην εποχή μας μιμήθηκε ένας τον άγιο Κοσμά και πήρε και το όνομά του. Είναι παιδί φτωχιάς αλλ’ εντίμου οικογενείας από τη Θεσσαλονίκη, Ασλανίδης στο όνομα, που πριν είκοσι χρόνια ήταν εδώ στη Φλώρινα. Αυτός έχτισε το Σταυρό (στο λόφο κοντά στη Σιταριά Φλωρίνης) αλλά και κάποιον άλλο πολύ μεγαλύτερο (στο ύψωμα 1020 της Φλωρίνης) και κατόπιν έφυγε και πήγε στην Αφρική. Εκεί εδίδαξε και βάπτισε 3000 ανθρώπους και μαρτύρησε· είχε μαρτυρικό θάνατο. Ευτυχισμένη είναι η μάνα του!
Ποιες από σας τις μανάδες θα φιλοτιμηθούν να δώσουν ένα παιδί στην Εκκλησία, που έχουμε απόλυτον ανάγκη, τόσο για την εσωτερική όσο και την εξωτερική ιεραποστολή; Δεν μπορείτε να καταλάβετε εσείς οι μανάδες τι μεγάλο πράγμα είναι να δώσετε ένα παιδί στο Χριστό. Θα σας μνημονεύουν γενεές γενεών. Να τώρα, τον Κοσμά τον Ασλανίδη· αναφέρουν το όνομά του στην Αφρική και κλαίνε. «Ευλογημένη» λένε «η μάνα του!». Πήγε κάτω εκεί ο πατέρας του και του φιλούσαν οι άγριοι τα πόδια.
Ναι, ναι, ναι! Αναθρέψτε τα παιδιά σας, για να γίνουν ιεραποστολικά πρόσωπα και θα είναι εις μνημόσυνόν σας αιώνιο. Εις την Ρωσία, ένας νέος 25 χρονών πήγε σ’ ένα ρώσο στάρετς (διδάσκαλο) – έχουν σπουδαίους πνευματικούς πατέρας, εξομολόγους οι Ρώσοι – και του λέει:
-Δάσκαλε, πατέρα, να παντρευτώ;
–    Μεγάλο είναι το θέμα που με ρωτάς. Άσε, παιδί μου, να το σκεφτώ.
Πέρασε μια βδομάδα. Ο νέος ξαναπήγε να τον ρωτήσει και ο γέροντας του λέει:
–    Περίμενε λίγο ακόμα, γιατί δεν άκουσα καμιά φωνή.
Περίμενε δεύτερη και τρίτη εβδομάδα. Και τότε απαντά στο νέο:
–    Άκουσα κάτι από τον ουρανό. Ξέρεις τι μου είπε; Αν μπορείς, εις τον αιώνα αυτόν τον κατηραμένο και άπιστο, να γεννήσεις παιδί και να γίνει άγιος, τότε να παντρευτείς· εάν, όμως, δεν μπορέσεις και γίνει το παιδί σου λωποδύτης, κλέφτης, βλάσφημος, άπιστος και άθεος, μην παντρευτείς.
Δεν είναι απλώς να γεννήσετε παιδιά, αλλά να δώσετε τα παιδιά σας στο Θεό, να τα αφιερώσετε.
Εύχομαι, λοιπόν, την αγία αυτή ημέρα, που τελέσαμε το μνημόσυνο του αγίου Κοσμά, του νεομάρτυρος αυτού, ο οποίος μαρτύρησε υπέρ πίστεως, υπέρ της αγίας μας Ορθοδοξίας, εύχομαι και άλλα παιδιά να εμπνευσθούν από το παράδειγμά του και να γίνουν ιεραπόστολοι· και να πάνε στην Αφρική, να πάνε στας Ινδίας, να πάνε στην Κορέα, αλλά και έδω στην Ελλάδα, που οι άνθρωποι ζούνε στο βαθύ σκοτάδι. Έχουμε ανάγκη ιεραποστολής και ο Θεός να ακούσει τους αναστεναγμούς μας και τας προσευχάς μας και ν’ αλλάξει τα μυαλά των γυναικών, των μανάδων.
Στα Γρεβενά – πω, πω! –  κάποια μάνα κόντεψε να με σκοτώσει! Έβγαινε στα παράθυρα και φώναζε: «Ανάθεμά τον! Δεν σπούσε το πόδι του και ήρθε εδώ, για να πάρει το παιδί μου…». Εγώ πήρα το παιδί της; Μου ‘ρχεται να σηκωθώ να φύγω, να πάω στο Άγιον Όρος και να κρυφτώ σε καμιά σπηλιά.
Σπάνιο παράδειγμα μάνας που να χαρεί γιατί το παιδί της αφιερώθηκε στο Θεό. Μέσα στις χίλιες μία. Βέβαια, χαίρεται, όταν το παιδί της παντρεύεται και ύστερα από ένα μήνα … παίρνει διαζύγιο. Α, αυτό είναι ωραίο πράγμα στην εποχή μας!
Λοιπόν, δεν είμαι εναντίον του γάμου. Ευλογώ τον γάμο, που είναι Μυστήριο. Αλλά εύχομαι κάτι ανώτερο να ζητάτε από το Θεό. Ο άγιος Κοσμάς το ζητούσε χάρη· να θυσιαστεί για το Χριστό!

Δευτερολογία στην εκκλησία του αγίου Κοσμά Σιταριάς Φλωρίνης, στις 24 -8 -1989

ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ

ΘΑ ΣΥΓΧΩΡΟΥΜΕ ΘΑ ΑΓΑΠΟΥΜΕ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΘΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΘΑ

Όταν οι συνεργάτες καταστρέφουν το έργο του Θεού, που με τη χάρη του Θεού δημιουργήσαμε, οφείλουμε ως Χριστιανοί να τους συγχωρούμε, αλλά δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τους δώσουμε και άλλο έργο, για να μας το ξανακαταστρέψουν.

Θα σας αναφέρω ένα παράδειγμα, για να το καταλάβετε· Δίνω σ’ έναν εργολάβο, να μου κτίσει μια πολυκατοικία. Και αυτός από φιλαργυρία βάζει ψεύτικα υλικά και η πολυκατοικία πέφτει. Εγώ ως Χριστιανός δεν πρέπει να του κρατήσω κακία, αλλά να τον συγχωρέσω, μέσα από την καρδιά μου. Αλλά δεν είμαι υποχρεωμένος να του ξαναδώσω άλλη οικοδομή. Έτσι κι εμείς θα συγχωρούμε, θα αγαπούμε, αλλά δε θα συνεργαζόμαστε με τους ανθρώπους εκείνους, που καταστρέφουν το έργο του Θεού.

Συγκέντρωση συνεργατών, Φλώρινα 1989