Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΛΗ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2421

Τοῦ ἁγ. μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ
Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2021
Του Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου

Ο ανθρωπος ειναι πνευμα, θυσια, σταυρος!

Ἕνας, ἀγαπητοί μου, ἀπὸ τοὺς ἁγίους ποὺ ἑορτάζουν σήμερα, 11 Νοεμβρίου, εἶνε ὁ μεγαλομάρτυς Μηνᾶς. Ἔζησε ἐπὶ Διοκλητιανοῦ.
Αἰγύπτιος στὴν καταγωγή, κατετάγη στὸ ῥω­μαϊκὸ στρατὸ καὶ ὑπηρετοῦσε στὸ Κοτύαιο, τὴν Κιουτάχεια τῆς Φρυγίας. Ὁ δι­οικητής του λεγό­ταν Ἀργυρίσκος. Εἶχε δεί­ξει ἀν­δρεία καὶ φρόνησι. Κρίθηκε ἄξιος προαγω­γῆς. Ἦταν ἕνας ὥ­ριμος ἄν­τρας 50 ἐ­τῶν, συνετὸς καὶ ἐγ­κρατής.
Ὁ στρατηγὸς Φιρμιλιανὸς συγκέν­τρωνε τό­τε λεγεῶνες γιὰ τὴ βόρειο Ἀφρική. Ἔτσι βρέθη­­κε ἐκεῖ καὶ ἡ λεγεώνα τοῦ ἁγίου Μηνᾶ.
Κοντὰ στὶς ἄλλες διαταγὲς ποὺ εἶχαν ἦ­ταν καὶ νὰ συλλαμβάνουν Χριστιανοὺς ποὺ ἀπειθοῦ­ν στὰ διατάγματα. Αὐτὸ δὲν ἄρεσε στὸν ἅ­γιο. Μὴ ἀνεχόμε­νος γενικὰ τὴν ἀσέβεια τῆς εἰ­δωλολατρί­ας ἄ­φησε τὶς τάξεις τοῦ στρατοῦ καὶ τὶς προ­αγω­γὲς καὶ βγῆκε στὰ βουνὰ τῆς Κιου­τάχειας. Ἐ­κεῖ ἔζησε ἀρκετὰ μό­νος ἀ­σκητικά, μὲ νηστεία, ἀγρυπνία, προσ­ευχή.

Σὺν τῷ χρόνῳ ἡ μόνωσι καὶ ὁ πνευματικὸς ἀγώνας ἐνίσχυσαν μέσα του τὴν ἀγάπη καὶ τὸ ζῆ­λο γιὰ τὸ Χριστὸ καὶ φούν­τωνε ὁ πόθος νὰ τὸν ὁμολογήσῃ. Στερεωμένος καλὰ μετὰ κι ἀ­πὸ μία θεία ἀποκάλυψι κατέβηκε στὴν πόλι.
Καθὼς ἔβλεπε νὰ βασανίζουν τοὺς Χριστι­α­νοὺς καὶ κανείς νὰ μὴν τοὺς ὑπερασπίζεται, βγαίνει μπροστὰ κατὰ τὴ διάρκεια μιᾶς εἰδωλο­λατρικῆς γιορτῆς καὶ ὁμολογεῖ τὴν πίστι του. –Ἕνας εἶνε, φώναξε, ὁ ἀληθινὸς Θεός, ὁ Χριστός! –Πιάστε τον! φρύαξαν οἱ εἰδωλολάτρες. Τὸν συλλαμβάνουν. –Εἶ­σαι Χριστιανός; –Ναί. –Ἔχεις, λέει ὁ διοικητής, μιὰ ὥρα προθεσμία· ἂν μέσα σ᾽ αὐτὴν ἀρνηθῇς τὸ Χριστό, θὰ ζή­σῃς· ἀλλιῶς, θὰ ἐκ­τε­λεστῇς. –Ὄχι μιὰ ὥρα, λέει· καὶ δέκα χρόνια νὰ μ᾽ ἀφήσετε, τὴν ἴδια ἀπάν­τησι θὰ δώσω· Χριστι­ανὸς εἶμαι καὶ θὰ μείνω.
Ὑπέμεινε φρικτὰ βασανιστήρια. Τὸν χτύπη­­σαν, ξέσχισαν τὶς σάρκες του, τὸν ἔκαψαν μὲ ἀ­­ναμμένους δαυλούς, τὸν ἔσυραν πάνω σὲ τρι­βόλια ποὺ πλήγωσαν ὅλο τὸ σῶμα του. Ὅταν εἶδαν ὅτι δὲν ὑποχωρεῖ, τὸν ὡ­δήγησαν ἔξω ἀ­πὸ τὴν πόλι. Ἕνας στρατιώτης σήκωσε τὸ σπα­θὶ καὶ τὸν ἀποκεφάλισε· καὶ ἐνῷ ἡ κεφαλή του ἔπεφτε στὴ γῆ καὶ τὸ αἷμα του ἔβαφε χῶμα, ἡ ψυχή του σὰν περι­στέρι ὁλόλευκο πέταξε στὰ οὐ­ράνια τὸ 304 μ.Χ., γιὰ νά ᾽νε μὲ τοὺς ἀγγέλους.
Παρὰ τὴ διαταγὴ τοῦ τυράννου νὰ καοῦν τὰ λείψανά του, μερικοὶ Χριστιανοὶ ἔσωσαν ἕνα μέρος, τὰ ἔφεραν στὴν πατρίδα του τὴν Αἴγυπτο καὶ τὰ ἔ­θαψαν κάπου κοντὰ στὴ λίμνη Μαρεώτιδα. Ἀργότερα, ἐπὶ μεγάλου Κωνσταν­τίνου καὶ ἀρχιεπισκόπου Ἀλεξανδρείας μεγά­λου Ἀθανασίου, κτίστηκε ναὸς πρὸς τιμήν του.

* * *

Σήμερα, ἀδελφοί μου, ὁ Χριστιανισμὸς δὲν στοιχίζει· τότε στοίχιζε πολὺ ἀ­κρι­βά. Βλέπετε τί εἶνε ἡ θρησκεία μας; τί μαρτύ­ρια ὑπέφεραν οἱ ἅγιοι; Ἐκεῖνοι ἔδωσαν τὸ αἷ­μα τους καὶ τὴ ζωή τους· ἐσὺ δὲν μπορεῖς νὰ νηστέ­ψῃς μιὰ Τετάρτη καὶ μιὰ Παρασκευή;
Ὁ ἅγιος Μηνᾶς ἀπὸ τότε μέχρι σήμερα ἔ­κα­νε καὶ κάνει θαύματα. Σᾶς ἀναφέρω μερικά.
Πηγαίνοντας κάποιος νὰ προσευχηθῇ στὸ ναὸ τοῦ ἁγίου, διανυκτέρευσε σ᾽ ἕνα ξενοδο­χεῖο. Ὁ ξενοδόχος, πονηρός, μυρίστη­κε ὅ­­τι ὁ πελάτης ἔχει χρήματα· καὶ γιὰ νὰ τοῦ τὰ πά­ρῃ, τὰ μεσάνυχτα τὸν σκοτώνει, τὸν κάνει κομ­­μάτια, τὰ βάζει σ᾽ ἕνα κοφίνι καὶ τὸ κρέμασε περιμένοντας πότε νὰ ξημερώσῃ νὰ τὰ πετά­ξῃ, ὥστε νὰ μὴ φανερωθῇ τὸ ἔγκλημα. Ἀλλὰ τὰ μεσά­νυχτα –ἂς μὴν πιστεύουν οἱ ἄπιστοι, δικαίωμά τους· ἐμεῖς πιστεύουμε– παρουσι­άζεται ὁ ἅ­γιος Μηνᾶς ἔφιππος καὶ τὸν ρωτάει· –Ποῦ εἶ­νε ὁ πελάτης σου; –Δὲν ξέρω τίποτα, ἀπαντᾷ. Ὁ ἅγιος προχωρεῖ πιὸ μέσα, ξεκρεμάει τὸ κοφίνι καὶ τοῦ λέει· –Τί εἶν᾽ αὐτό; Τότε ὁ φονιᾶς ἔπεσε στὰ πόδια του. Ὁ ἅγιος ταί­ριαξε τὰ κομμένα μέλη, προσευχήθηκε καὶ ἀ­νέστησε τὸ νεκρό. Παίρνει τὰ χρήματα ἀπὸ τὸν κλέφτη καὶ τὰ ἐπιστρέφει στὸν ἀναστημέ­νο-θῦμα, ποὺ γύρισε στὸ σπίτι του δοξάζον­τας τὸ Θεό. Τὸν ξενοδόχο πρῶτα τὸν ἔδειρε, με­τὰ τὸν συμβούλεψε καὶ τέλος τὸν συγχώρησε.
Ἄλλο θαῦμα. Κάποιος διεφθαρ­μένος ἄν­τρας εἶδε μιὰ γυναῖκα ποὺ ἐρχόταν στὸ ναὸ τοῦ ἁγίου καὶ πῆγε νὰ τὴν ἀ­τιμά­σῃ. Ἐκείνη πά­νω στὸν κίνδυνο ἐπικαλέστη­κε· Βοήθεια, ἅγιε Μηνᾶ!… Καὶ τί ἔγινε· ὁ ἄθλιος αὐ­τὸς κάνον­τας τὴν ἁ­μαρτωλὴ ἀπόπειρα εἶχε δέσει τὸ ἄ­λογο στὸ πόδι του, μὴν τοῦ φύγῃ. Στὴ στιγμὴ τὸ ζῷο ἀγρίεψε, καὶ ὄχι μόνο τὸν ἐμπόδισε νὰ κάνῃ τὸ κακό, ἀλ­λὰ καὶ ἄρχισε νὰ τρέ­χῃ σέρνοντάς τον καταγῆς ἀπὸ τὸ πόδι σὰν σκουπίδι. Τὸν ἔσυρε τὸν ἔσυρε, καὶ χρεμετίζοντας δυ­νατὰ πῆγε καὶ τὸν ἄφησε – ποῦ· ἔ­ξω ἀπὸ τὴν ἐκ­κλη­σία τοῦ ἁγίου Μηνᾶ, ὅπου ἦταν μαζεμένοι πολ­λοὶ λόγῳ ἑορτῆς. Ἀκούγοντας τὸ θόρυ­βο βγῆ­καν ἔξω. Ὁ μοιχός, φοβούμενος μήπως τὸ ἄ­λογο τοῦ κάνῃ κάτι χειρότερο, ἐξωμολογήθηκε ἐκεῖ μπροστὰ σὲ ὅλους τὴν ἁ­μαρτία ποὺ πῆ­γε νὰ κάνῃ. Καὶ τότε μόνο τὸ ζῷο ἡ­μέρεψε. Τὸ ἔλυσε ἀπὸ τὸ πόδι του, με­τανοημέ­νος μπῆκε στὸ ναό, ἔπεσε μπροστὰ στὴν εἰκό­να τοῦ ἁγίου, καὶ παρακαλοῦσε τὸ Θεὸ διὰ πρε­σβειῶν τοῦ ἁγίου Μηνᾶ νὰ τὸν συχωρέσῃ.
Ἕνα θαῦμα λοιπὸν ὅτι τιμώρησε τὸ φονιᾶ, δεύτε­ρο ὅτι τιμώρησε τὸν πόρνο – μοιχό, καὶ τρί­το ὅτι τιμώρησε ἕνα ψεύδορκο Χριστιανό. Κάποιος Ἑβραῖος φεύγοντας γιὰ ταξίδι ἐμπιστεύ­­­θηκε στὸ Χριστιανὸ ἕνα βαλάντιο μὲ 500 νο­μί­­σματα. Αὐτὸς δελεάστηκε ἀπὸ τὸ χρῆ­μα κι ὅ­ταν ὁ Ἑβραῖος ἐπέστρεψε καὶ τὰ ζητοῦ­σε, ὁ Χριστιανὸς δὲν τὰ ἐπέστρεφε λέγοντας· Δὲν μοῦ ᾽δωσες τίποτα. Ὁ Ἑβραῖος, ἀφοῦ δὲν εἶχε κανένα μάρτυρα νὰ τὸν ἐπικαλεστῇ, ὑποχρέωσε τὸ Χριστιανὸ νὰ ὁρκιστῇ. Πῆγαν μαζὶ στὸ ναὸ τοῦ ἁγίου Μηνᾶ καὶ ἐκεῖ ὁ ἄθλιος ἐκεῖνος Χριστιανὸς δὲν δίστασε νὰ δώσῃ ὅρκο, ὅτι δὲν πῆρε τὰ χρήματα. Ὅ­ταν ἐπέστρεφαν τὸ ἄλογο τοῦ Χριστιανοῦ ἀ­τακτοῦσε μέχρι ποὺ τὸν ἔρ­ριξε κάτω. Δὲν ἔπαθε τίποτα, ἀλλὰ ἐκεῖ χωρὶς νὰ τὸ ἀντιληφθῇ τοῦ ἔπεσε τὸ μαντήλι, τὸ κλει­δὶ καὶ ἡ χρυσῆ σφραγίδα του. Συνεχίζοντας τὸ δρόμο τους στάθηκαν κάπου γιὰ φαγητό. Βλέ­πει τότε ὁ Χριστιανὸς ἔκπληκτος τὸ δοῦλο του νὰ ἔχῃ ἔρθει ἐκεῖ κρατώντας στὸ ἕνα χέρι τὸ βαλάντιο τοῦ Ἑβραίου καὶ στὸ ἄλλο τὸ κλειδὶ καὶ τὸ μαντήλι. –Τί συνέβη; ρώτησε. Κι ὁ δοῦ­λος τοῦ λέει· –Ἦρθε στὴν κυρία μου ἕνας φοβερὸς καβαλλάρης, τῆς ἔδωσε αὐτὰ καὶ τῆς εἶ­πε· «Στεῖλε γρήγορα τὸ βαλάντιο τοῦ Ἑβραίου, γιὰ νὰ μὴ κινδυνεύσῃ ὁ ἄντρας σου». Κ᾽ ἐ­γὼ ἔκανα ὅ,τι μοῦ εἶπε. Χαρούμενος ὁ Ἑβραῖ­ος γύρισε μαζὶ μὲ τὸ Χριστιανὸ στὸ ναὸ τοῦ ἁ­γίου Μηνᾶ. Αὐτὸς παρακαλοῦσε νὰ βαπτισθῇ, ὁ Χριστιανὸς παρακαλοῦσε νὰ συγχωρηθῇ γιὰ τὴν ψευδορκία. Κι ἀφοῦ πῆραν ὅ,τι καθένας τους ζήτησε, γύρισαν μὲ χαρὰ στὰ σπίτια τους.
Αὐτά, θὰ μοῦ πῆτε γίνονταν «τῷ καιρῷ ἐ­κείνῳ». Μ᾽ αὐτὰ τώρα θὰ μᾶς διδάξῃς;…
Σᾶς λέω λοιπὸν κ᾽ ἕνα νεώτερο θαῦμα, ποὺ ἔγινε τὸ 1942 κοντὰ στὸ ναὸ τοῦ ἁγίου Μηνᾶ στὴν Αἴγυπτο, κοντὰ στὴν Τριπολίτιδα.
Οἱ Γερμανοὶ μὲ στρατηγὸ τὸ Ρόμμελ κυνηγοῦσαν τοὺς Ἄγγλους ὅπως ἕνα παιδὶ κυνηγάει τὰ γαλλιά, κ᾽ ἔφτασαν ἔξω ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρεια. Καὶ τότε –δὲν εἶνε ψέμα– στὸ λιμά­νι τῆς Ἀλεξανδρείας βγῆκε ἡ ταξιαρχία τῶν Ἑλλήνων (στρατιῶτες ἀπὸ τὴ Μακεδονία, τὴν Ἤπειρο, τὸ Μοριά), παιδιὰ μὲ τὴν καρδιὰ στὸ Θεό. Ὅταν τοὺς εἶδαν, ἐνῷ οἱ Ἄγγλοι ἔφευγαν, πῆρε θάρρος ὁ κόσμος καὶ εἶπαν· Τώρα, ποὺ ἦρθαν οἱ Ἕλληνες, θὰ νικήσουμε! Προχωροῦσε λοιπὸν ἡ ταξι­αρχία μας καὶ ἔφτασε ἑκατὸ περίπου χιλιόμετρα δυτικὰ τῆς Ἀλεξανδρείας, στὸ Ἔλ-Ἀλαμέιν (Ἔλ-Ἀλαμέιν στὰ ἀραβικὰ θὰ πῇ «πόλις – χωριὸ τοῦ ἁγίου Μη­νᾶ»). Παρατηροῦσαν ἀπὸ μακριὰ μὲ τὰ κιά­λια. Κι ὅταν πάνω σ᾽ ἕνα λόφο εἶδαν τὴν ἐκ­κλησιὰ τοῦ ἁγίου Μηνᾶ –μοῦ ᾽λεγε ὁ τότε ἐκεῖ συν­ταγματάρχης– ἔπεσαν χάμω μαζὶ μὲ τὸ στρατιωτικὸ ἱερέα καὶ παρακαλοῦσαν· Ἅ­γιε Μηνᾶ, βοήθησέ μας νὰ νικήσουμε καὶ νὰ γυρίσουμε στὰ σπίτια μας! Δὲν ἦταν πλέον τὰ παιδιὰ ἐ­κεῖνα ἄνθρωποι, ἦταν ἄγγελοι· κάποια ἄλλη δύναμις τοὺς ἐπτέρωνε. Ἡ μάχη ἔγινε παραμονὲς τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου Μηνᾶ. Τὴ νύχτα ὁ ἅγιος εἶχε ἐμφανιστῆ μέσα στὸ γερμανικὸ στρατόπεδο καὶ τοὺς προκάλεσε πανικό. Ἀπὸ ἐ­κεῖ οἱ Γερμανοὶ ἄρχισαν νὰ κάμπτωνται.
Βλέπετε λοιπὸν ὅτι ὁ ἅγιος Μηνᾶς δὲν εἶνε παραμύθι· καὶ τότε καὶ τώρα θαυματουργεῖ. Ἔλαβε χάρι ἀπὸ τὸν Κύριο νὰ βοηθάῃ αὐτοὺς ποὺ βρίσκονται σὲ κίνδυνο καὶ ἀνάγκη.

* * *

Λυπᾶμαι, ἀδελφοί μου, γιατὶ λησμονοῦμε τὴν ἱστορία μας. Δὲν ξέρουν τὰ παιδιά μας οὔ­­τε Κιου­τάχεια, οὔτε ᾽Εσκῆ Σεχίρ, οὔτε Ἔλ-Ἀλαμέ­ιν, τίπο­­τα. Ἀλλοίμονο σὲ κοινωνίες ποὺ εἶνε μό­νο στομάχι, κοιλιά, ἔντερα. Ὄχι· ὁ ἄν­θρωπος ἔχει μεγαλεῖο· εἶνε πνεῦμα, ἰδέα, καθῆκον, θυ­σία, σταυ­­ρός! Διαβάστε τὴν ἱστορία μας· μάθετε πόσα δά­κρυα καὶ αἵματα χύθηκαν· μάθετε τοὺς βίους τῶν ἁγίων καὶ μαρτύρων τῆς πίστεώς μας. Γίνε­τε κι ἐσεῖς ἄγγελοι. Μιμηθῆτε τὸν ἅγιο Μηνᾶ, γιὰ νά ᾽χουμε τὴν εὐχή του, καὶ τὸ ἔθνος καὶ ἡ πατρίδα μας καὶ ὁ κόσμος ὅλος νὰ βαδίζῃ ἐν εἰρήνῃ καὶ ἀγάπῃ καὶ ὁμονοίᾳ μέχρι τέλους.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Μηνᾶ Ἐμπορίου – Ἐορδαίας τὴν 11-11-1971 Πέμπτη πρωί, μὲ νέο τώρα τίτλο. Καταγραφή, σύντμησις καὶ ἀναπλήρωσις βάσει ἁγιολογικῶν πηγῶν 27-10-2021.