ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ
Β΄ Πέτρ. 1, 10-19

Ὑπομνησις

«Δίκαιον ἡγοῦμαι, ἐφʼ ὅσον εἰμὶ ἐν τούτω
τῶ σκηνώματι, διεγείρειν ὑμᾶς ἐν ὑπομνήσει»
(Β΄ Πέτρ. 1, 13)

Ἕνας, ἀγαπητοί μου, ἕνας ποὺ χρωστάει σὲ κάποιον δὲν ξεχνάει τὸ χρέος του. Τὸ θυμᾶται καὶ προσπαθεῖ νὰ τὸ ξοφλήση. Ἀλλʼ ἄν τὸ ξεχάση καὶ περάση ἡ προθεσμία τῆς ἐξοφλήσεως, ἡ τράπεζα τοῦ στέλνει ἕνα χαρτί, ποὺ λέγεται ὑπόμνησις. Τοῦ ὑπενθυμίζει δηλαδὴ τὸ χρέος ποὺ ξέχασε καὶ τὸν καλεῖ νὰ τὸ ξοφλήση. Γιατὶ ἄν δὲν τὸ ξοφλήση ἐγκαίρως, θὰ ἔχη ὡρισμένες συνέπειες.

* * *

Ἀλλʼ ἐκτὸς ἀπʼ τὰ χρέη, ποὺ χρωστοῦν οἱ ἄνθρωποι σὲ διάφορα πρόσωπα, τράπεζες καὶ ὀργανισμούς, ὑπάρχουν κι ἄλλα χρέη. Χρέη, ποὺ ἔχουν ὅλοι γενικὰ οἱ ἄνθρωποι. Τὸ περίεργο δὲ εἶνε, ὅτι ὅσο κανένας γίνεται πιὸ πλούσιος, τόσο καὶ τὰ χρέη του αὐξάνουν.
Χρέη εἶνε οἱ ὑποχρεώσεις, τὰ καθήκοντα ποὺ ἔχουμε ἀπέναντι τοῦ ἑαυτοῦ μας, τοῦ πλησίον μας, καὶ τοῦ Θεοῦ. Χρέος εἶνε ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας, δηλαδὴ νὰ πιστέψουμε, νὰ κλάψουμε, νὰ μετανοήσουμε γιὰ ὅσα ἁμαρτήματα ἔχουμε κάμει. Χρέος μας εἶνε νὰ διορθώσουμε τὸ χαρακτῆρα μας, νʼἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ κακίες καὶ ἐλαττώματα καὶ νὰ προοδεύουμε στὴν ἀρετὴ. Χρέος μας εἶνε ἡ σωτηρία τοῦ πλησίον, ἡ βοήθεια δηλαδὴ ποὺ πρέπει νὰ προσφέρουμε στοὺς συνανθρώπους μας στὶς διάφορες ὑλικὲς καὶ πνευματικὲς ἀνάγκες. Χρέος μας εἶνε νὰ κλάψουμε μαζὶ μὲ τὸν πονεμένο. Χρέος μας εἶνε νὰ χαροῦμε στὶς χαρές του. Χρέος μας εἶνε ἡ διάδοσις καὶ ἐξάπλωσις τοῦ Εὐαγγελίου σʼ ὅλο τὸν κόσμο. Χρέος μας εἶνε νὰ συγχωρᾶμε κιʼ αὐτοὺς ἀκόμα τοὺς ἐχθρούς μας. Ἀπέναντι δὲ τοῦ Θεοῦ ἔχουμε χρέος νὰ τὸν εὐχαριστοῦμε ἀπʼ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μας μέρα καὶ νύχτα γιὰ ὅλα τὰ καλὰ ποὺ μᾶς δίνει, νὰ τὸν δοξολογοῦμε γιὰ ὅλα τὰ μεγάλα καὶ θαυμαστὰ πράγματα ποὺ βλέπουμε μέσα στὸ φυσικὸ καὶ πνευματικὸ κόσμο. Χρέος μας εἶνε νὰ παρακαλοῦμε τὸ Θεὸ νὰ συγχωρέση τὰ ἁμαρτήματά μας καὶ νὰ μᾶς δώση τὴ χάρι του γιὰ νὰ ἐκτελοῦμε τὸ θέλημά Του μὲ προθυμία καὶ ζῆλο. Χρέος…
ὤ, ὅλο χρέη, ὅλο ὑποχρεώσεις εἶνε ὁ ἄνθρωπος! Καί, ὅπως εἴπαμε, ὅσο γίνεται πιὸ πλούσιος, πιὸ δυνατός, πιὸ ἔνδοξος, τόσο τὸ χρέος του αὐξάνει. Οἱ φτωχοί, οἱ ἀγράμματοι καὶ οἱ ἄσημοι λίγες ὑποχρεώσεις ἔχουν. Ἐνῶ αὐτοὶ ποὺ ἔχουν τὰ ἑκατομμύρια, αὐτοὶ ποὺ ἔχουν ἀνεβῆ στὰ μεγάλα ἀξιώματα, αὐτοὶ ἔχουν μεγάλες ὑποχρεώσεις.

* * *

Ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ θυμοῦνται τὶς ὑποχρεώσεις τους καὶ φροντίζουν νὰ εἶνε συνεπεῖς. Ἀλλὰ δυστυχῶς οἱ πιὸ πολλοὶ ξεχνοῦν τὶς ὑποχρεώσεις τους καὶ ζοῦν ἀδιάφοροι. Παραμελοῦν τὸν ἑαυτό τους. Ἀφήνουν τὸν γείτονα νὰ πεθάνη ἀπʼ τὴν πεῖνα καὶ τὴ δυστυχία. Τὸ Θεὸ ποτὲ δὲν τὸν θυμοῦνται. Τί πρέπει νὰ γίνη μὲ τοὺς ἀνθρώπους αύτούς; Νὰ μείνουν ἔτσι; Νὰ ζοῦν ἀδιάφοροι καὶ ἀσυναίσθητοι; Ὄχι. Πρέπει νὰ βρεθοῦν ἄλλοι, ποὺ νὰ τοὺς θυμίζουν τὰ καθήκοντά τους.
Αὐτὸ τὸ καθῆκον, ποὺ ἔχουν οἱ πνευματικοὶ ἄνθρωποι ἀπέναντι τῶν ἄλλων ἀνθρώπων, τονίζει ὁ ἀπόστολος Πέτρος στὴν ἀποστολικὴ περικοπὴ ποὺ διαβάστηκε σήμερα, γιορτὴ τῆς Μεταμορφώσεως. Τί ἦταν ὁ Πέτρος; Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶχε πάρει ἀπʼ τὸ Χριστὸ τὴν ἐντολὴ νὰ κηρύξη σʼ ὅλο τὸν κόσμο τὸ Εὐαγγέλιο. Καὶ τὴν ἐντολὴ αὐτἦ δὲν ἔπαψε νὰ τὴν ἐκτελῆ. Συνεχῶς ὁ Πέτρος ἐδίδασκε, προέτρεπε καὶ ἔλεγχε τὸν κόσμο. Δὲν θὰ πάψω, γράφει στοὺς χριστιανούς, νὰ σᾶς θυμίζω τὶς ὑποχρεώσεις σας. Γιατὶ ἤξερε ὁ Πέτρος πόσο εὔκολα ὁ ἄνθρωπος ξεχνάει τὸ καλὸ ποὺ ἀκούει. Ἐνῶ τὸ κακό, μιὰ φορὰ νὰ τὸ ἀκούση ὁ ἄνθρωπος, φτάνει γιὰ νὰ τὸ τυπώση ζωηρὰ στὸ μυαλό του κιʼ ἀπὸ ʼκεῖ νὰ μὴν ξεκολλᾶ. Τὸ ἄκουσε ὅταν ἦταν παιδί, καὶ τὸ θυμᾶται τώρα ποὺ γέρασε. Ἐνῶ τὸ καλὸ ποὺ ἀκούει εὔκολα τὸ ξεχνάει. Καὶ γιʼ αὐτὸ πρέπει ὁ πατέρας, ἡ μάνα, ὁ δάσκαλος, ὁ ἱερεύς, ὁ κήρυκας συχνὰ νὰ ὑπενθυμίζουν στὰ παιδιὰ τὴν καλὴ διδασκαλία.
Δὲν θὰ πάωψ, λέει ὁ Πέτρος στοὺς χριστιανούς, νὰ σᾶς θυμίζω τὰ ὅσα σᾶς ἔχω διδάξει. Ὄχι ἀπλῶς νὰ σᾶς θυμίζω ἀλλὰ νὰ σᾶς διεγείρω, δηλαδὴ νὰ σᾶς μιλῶ μὲ ζωηρότητα, γιὰ νὰ σᾶς ξυπνῶ καὶ νὰ σᾶς παρακινῶ στὸ καλό. Κάτι παρόμοιο ἔλεγε κιʼ ἕνας ἀρχαῖος φιλόσοφος τῆς πατρίδος μας, ὁ Σωκράτης… Ἐγώ, ἐλεγε ὁ Σωκράτης στοὺς ἀρχαίους Ἀθηναίους, εἶμαι σὰν μιὰ βουκέντρα. Τί κάνει ἡ βουκέντρα; Τὰ βόδια, ποὺ κάθονται ὀκνηρὰ στὸ σταῦλο, ὁ γεωργὸς τὰ κεντάει μὲ τὴ βουκέντρα καὶ τὰ κάνει νὰ βγοῦν ἀπʼ τὸ σταῦλο καὶ νὰ μποῦν στὸ ζυγὸ καὶ νὰ κάμουν ἀλέτρι. Ὅταν ὀργώνη ὁ γεωργός, δὲν λείπει ἀπʼ τὰ χέρια του ἡ βουκέντρα. Ἅμα λείψη, τὰ βόδια θὰ σταματήσουν. Τὸ κέντρισμα, βλέπετε, εἶνε ἀναγκαῖο. Αὐτὸ λοιπὸν ποὺ κάνει ὁ γεωργὸς στὰ βόδια κάνω κιʼ ἐγὼ σʼ ἐσᾶς, λέει ὁ Σωκράτης. Βουκέντρα εἶνε τὰ λόγια μου, ποὺ ὅσο αὐστηρὰ καὶ πικρὰ κιʼ ἄν φαίνωνται, γίνονται ἀφορμὴ γιὰ νὰ δῆ ὁ καθένας τὴν ἄγνοιά του, τὴν κακία καὶ τὴ διαφθορά του καὶ νὰ φροντίση νὰ διορθωθῆ. Ἐσεῖς βέβαια ἐνοχλεῖσθε ἀπʼ τὸν ἔλεγχό μου καὶ θέλετε νὰ πάψω νὰ σᾶς διδάσκω καὶ νὰ σᾶς ἐλέγχω. Θέλετε, δηλαδή, νὰ σπάσω τὴ βουκέντρα. Εἶστε ἕτοιμοι νὰ μὲ καταδιάσετε σὲ θάνατο. Ἄν μὲ θανατώσετε, τότε πιὰ δὲν θὰ ὑπάρχη ἄλλος ποὺ νὰ σᾶς ξυπνάη καὶ νὰ σᾶς ὑπενθυμίζη τὰ καθήκοντά σας. Τότε χωρὶς βουκέντρα θὰ ζῆτε ἀδιάφοροι καὶ θὰ κοιμᾶστε σὰν τὰ ζῶα μέσʼ στοὺς σταύλους. Θὰ κοιμᾶστε, ἕως ὄτου ὁ καλὸς Θεὸς σᾶς λυπηθῆ καὶ σᾶς στείλη κάποιον ἄλλον, ποὺ θὰ ἔρθη γιὰ νὰ σᾶς ξυπνήση.

* * *

Διαρκὴς λοιπὸν διδασκαλία, διαρκὴς ὑπόμνησις χρειάζεται. Γίνεται; Δυστυχῶς ὄχι. Αὐτοί, ποὺ εἶνε ὑποχρεωμένοι νὰ διδάσκουν, νὰ κατηχοῦν καὶ νὰ ἐλέχουν τὸ λαό, παραμελοῦν τὰ καθήκοντά τους. Ἕνας Πέτρος καὶ ἕνας Παῦλος στὴ φυλακή ἦταν, κιʼ ἂπὸ μέσα ἀπʼ τὴ φυλακὴ δὲν ἔπαυαν νὰ στέλνουν γράμματα καὶ μὲ ζωηρὸ τρόπο νὰ ὑπενθυμίζουν τὸ κύρυγμά τους στοὺς χριστιανούς. Ἐμεῖς, οἱ σημερινοὶ διδάσκαλοι καὶ διάδοχοι στὸ ἔργο τους, τί κάνουμε; Ὑπενθυμίζουμε διαρκῶς τὰ καθήκοντα στοὺς χριστιανούς μας; Οἱ περισσότεροι ἀπὸ μᾶς νομίζουμε πῶς μὲ μιὰ ὁμιλία – κιʼ αὐτὴ ὄχι ζωντανή, ἀλλὰ χλιαρή – ποὺ κάνουμε μιὰ φορὰ τὴ βδομάδα ἤ καὶ ἀραιότερα, νομίζουμε πῶς ξεπληρώσαμε τὸ καθῆκον μας. Ἀλλοίμονό μας! Πόσο ὑστεροῦμε, πόσο μακριὰ εἴμαστε ἀπὸ τὸ καθῆκον μας! Στὴν ἐποχή μας, ποὺ εἶνε ὅπως ἡ ἐποχὴ τῶν Σοδόμων καὶ τῆς Γομόρρας, χρειάζονται βούκεντρα πολλά, χρειάζονται κηρύγματα ζωηρὰ καὶ ἐλεγκτικά, χρειάζονται διαρκῶς ὑπομνήσεις, ποὺ θʼ ἀπευθύνωνται πρὸς ὅλους ἀνεξαιρέτως, ὑπομνήσεις γραμμένες μὲ πόνο καὶ μὲ δάκρυα καὶ αἷμα ἀκόμη, μὲ αἷμα σὰν τὸ αἷμα ποὺ ἔχυσαν οἱ μάρτυρες τοῦ εὐαγγελικοῦ κηρύγματος γιὰ νὰ ξυπνήσουν τὶς συνειδήσεις τῶν ἁμαρτωλῶν καὶ τῶν ἐνόχων.
Ἅγιε Πέτρε! Ἐσύ, ποὺ πάνω στὴν κορφὴ τοῦ Θαβὼρ ἀξιώθηκες νὰ δῆς τὴ δόξα τοῦ Χριστοῦ μας, σὲ παρακαλούμε, παρακάλεσε τὸν Κύριο νὰ δίνη δύναμι στοὺς κήρυκες τοῦ Εὐαγγελίου, νὰ μὴν κουραστοῦν, ἀλλὰ συνεχῶς καὶ ζωηρῶς νὰ ὑπενθυμίζουν στὸ λαὸ τὰ πνευματικὰ χρέη, νὰ κηρύττουν τὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου μέχρι θανάτου.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Ἐπισκόπου Αὐγουστῖνου Ν. Καντιώτου (Μητροπολίτου πρώην Φλωρίνης) »ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ», σελ. 170-174 (ἕκδοσις Β΄ 1992).