Περίοδος Δ΄ – Ἔτος Μ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 2542

Κυρ. Γ΄ Νηστ. Σταυρ/σεως (Μᾶρκ. 8,34 – 9,1)
19 Μαρτίου 2023
Του Μητροπολιτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Ὕπαρξι και ἀξια της ψυχης

«Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυ­­χὴν αὐτοῦ;
ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (Μᾶρκ. 8,36-37)

Ἂν ἕνας, ἀγαπητοί μου, πῇ ὅτι κάπου εἶνε κρυμ­μένος ἕνας σπουδαῖος θησαυρός, ποὺ ἕ­να φτωχὸ θὰ τὸν κάνῃ πλούσιο, τί λέτε, ἡ εἴ­δησι αὐτὴ θ᾽ ἀκουστῇ ἀ­διάφορα; Ὄχι βέβαια. Εἴμαστε δυστυχῶς δραστήριοι ὅ­ταν πρόκειται γιὰ τὰ ἐπίγεια· πόσο ὅμως ἀ­μελεῖς εἴμαστε γιὰ τὰ πνευμα­τικά! Ὑπάρχει λοιπὸν ἕνας θησαυ­ρὸς ἀνεκτιμήτου ἀξίας, ποὺ τὸν ἔχει κάθε ἄνθρωπος, ἀπὸ τὸ φτωχότερο μέχρι τὸν πλουσιώτερο. Ποιός εἶ­νε ὁ θησαυρὸς αὐτός; Εἶνε, ἀδελφοί μου, ἡ ψυχή μας!
Ψυχή; Πῶς τ᾽ ἀκούει αὐτὸ ὁ κόσμος σήμερα; Ἐπηρεασμένοι ἀπ᾽ τὸ δαιμονικὸ πνεῦμα ἀρνοῦνται τὸν πνευ­ματικὸ κόσμο. Πολλοὶ ἀ­κοῦνε γιὰ ψυ­χὴ σὰν ναρκωμένοι, οἱ δὲ ὑλισταὶ εἰρωνεύ­ονται. Πρὸ ἐτῶν μακαρίτης πλέον καθηγη­τὴς τῆς ἰ­ατρικῆς, ἐκεῖ ποὺ ἐκπαιδεύ­­ον­­τας φοιτητὰς χειρουργοῦ­­σε ἀ­σθενῆ, καθὼς ἀ­νασκάλευε τὰ ἔντερα, ἔ­λεγε μὲ καγ­χασμὸ στοὺς αὐ­ριανοὺς γιατρούς· Ποῦ εἶνε ἡ ψυχή;… Νόμιζε ὁ ἀ­νόητος ὅτι μπορεῖ νὰ δῇ τὴν ψυχὴ κάπου στὰ σπλάχνα, ἀνάμεσα στὰ κόπρια τοῦ σώματος…
Γιὰ ὅποιον ὅμως ἔχει πίστι στὸ Θεό, νοῦ ποὺ σκέπτεται καὶ καρδιὰ ποὺ αἰ­σθάνεται, εἶ­νε ἀναμφισβήτητο· ὅπως ὑπάρχει σῶμα, ὑ­πάρχει καὶ ψυχή. Ὅποιος τὸ ἀμφισβητεῖ παραλογίζεται.
Θὰ σᾶς κουράσω λίγο στὴν ἀρχὴ μὲ κάποια θεωρία, γιὰ νὰ μποῦμε κατόπιν στὸ θέμα.

* * *

Σήμερα ἐπάνω στὴ γῆ κατοικοῦν μερικὰ δισ­εκατομμύρια ἄνθρωποι. Ἦταν ὅμως ἐποχὴ ποὺ ἐπάνω στὴν ἐπιφάνειά της δὲν ὑπῆρχε κανένας ἄν­θρωπος. Πῶς παρουσιάστηκε ὁ ἄνθρωπος;
Ἡ ἐπιστήμη βεβαιώνει, ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἐμ­φανίστηκε τελευταῖος ἀπ᾽ ὅλη τὴ δημι­ουργία. Καὶ λέγοντας δη­μιουργία ἐν­νοῶ τὰ τρία βασίλεια τῆς φύσεως· ὀρυκτά, φυτὰ καὶ ζῷα, τὸ ἕνα ὑψηλότερο ἀπὸ τὸ ἄλλο. Ὁ ἄν­θρω­πος παρουσιάζεται ὅπως ἕνας βασιλιᾶς στὶς τελε­τές· προηγοῦνται οἱ σαλπιγκταί, οἱ ὑπασπισταί, οἱ ἄλλοι ἐ­πίσημοι, καὶ τελευταῖα ἔρχεται αὐτὸς μὲ κάθε δόξα.
Αὐτὸ βεβαιώνει καὶ ἡ ἁγία Γραφή. Ἀξίζει νὰ παρατη­ρήσουμε τί λέξεις μεταχειρίστηκε ὁ Θεὸς στὰ ἄλλα δημιουργήματα· γιὰ τὸ φῶς εἶπε «Γενηθήτω φῶς» (Γέν. 1,3), γιὰ τὸν ἥλιο καὶ τὴ σελήνη εἶπε «Γενηθήτωσαν φωστῆ­ρες…» (ἔ.ἀ. 1,14), γιὰ τὰ φυ­τὰ εἶπε «Βλαστησάτω ἡ γῆ βοτάνην χόρτου κ.τ.λ.» (ἔ.ἀ. 1,11), καὶ γιὰ τὰ ζῷα εἶπε «Ἐξ­αγαγέ­τω ἡ γῆ …τετράποδα κ.τ.λ.» (ἔ.ἀ. 1,24).
Γιὰ τὸν ἄνθρω­πο ὅμως τί εἶπε· «Ποιήσωμεν ἄν­­θρωπον κατ᾽ εἰκόνα ἡμετέραν καὶ καθ᾽ ὁ­μοίωσιν» (ἔ.ἀ. 1,26). Μέσα στὶς λίγες αὐτὲς λέξεις φαίνεται ὁ προορισμός του. «Ποιή­σωμεν», λέει. Ὄχι «ποιήσω», ἀλλὰ «Ποιήσω­­μεν», σὲ πληθυντικό· ἂς φτειάξουμε. Δὲν ὁμιλεῖ ἕνας μόνο· ὁμιλεῖ αὐτὸς μαζὶ μὲ ἄλλους. Ἐδῶ κατὰ τοὺς πατέρας τῆς Ἐκκλησίας ὑποδηλώνεται τὸ μυστήριο τῆς ἁγίας Τριάδος ἀλλὰ καὶ ἡ ἀ­ξία τοῦ ἀνθρώπου. Ὅ­πως στὴ γῆ γιὰ ἕνα σοβαρὸ πρᾶγμα γίνεται συμβούλιο, συσκέπτονται οἱ ἁρμόδιοι, ἔτσι στὸν οὐρανὸ ἔ­γινε θεϊκὴ σύσκεψις. Πατήρ, Υἱὸς καὶ ἅγιο Πνεῦμα συσκέπτονται, καὶ ἐκ τῆς βουλῆς τῆς ἁγίας Τριάδος βγῆκε τὸ ἀριστούργημα τῶν ἀριστουρ­γημάτων, ἡ κορωνίδα τῆς δημιουργίας, ἕνας μεγαλόκοσμος μέσα σὲ μικρόκοσμο.
Ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖ τὸν κρίκο ποὺ ἑνώνει τὴν ὑλικὴ μὲ τὴν πνευματικὴ δημιουργία, διότι ἀποτελεῖ­ται ἀπὸ σῶμα καὶ ψυχή.
Ἔχει σῶμα. Ἡ Γραφὴ μεταχειρίζεται εἰκόνες ποὺ μποροῦν νὰ καταλάβουν οἱ ἄνθρωποι. Λέει ὅτι, τρόπον τινά, ὁ Θεὸς ἔσκυψε κάτω στὴ γῆ καὶ πῆρε χῶμα γιὰ νὰ φτειάξῃ τὸ ἀνθρώπινο σῶμα. «Αἱ χεῖρές σου ἐ­ποίησάν με καὶ ἔπλασάν με» (Ψαλμ. 118,73). Δὲν πῆρε πολύτι­μα μέταλλα οὔτε διαμάντια· πῆρε τὸ εὐτελέστερο ἀπ᾽ ὅλα, τὸ χῶμα, καὶ ἀπ᾽ αὐτὸ ἔπλασε τὸ σῶμα τοῦ ἀν­θρώπου. Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ὠνομάστηκε Ἀδάμ (Ἀ­δὰμ στὰ ἑβραϊκὰ θὰ πῇ «κόκκινο χῶμα»)· εἶνε λοιπὸν «χοϊκός» (Α΄ Κορ. 15,47), χωματένιος. Ἀπὸ χῶμα εἶνε οἱ σάρκες, τὰ ὀ­στᾶ, τὰ νεῦρα, ὅλα τὰ ὑλικὰ στοιχεῖα του.
Ἀλλὰ ὁ ἄνθρωπος εἶνε καὶ ψυχή. Ἕνας σο­φὸς τῆς πατρίδος μας (ὁ Ἀ­ριστοτέλης;) εἶ­πε· Ἡ ψυχὴ εἶνε ἀρ­χὴ (κέν­τρο ἐξ­ουσίας) ἄυλη, ἄ­φθαρτη, ἀλλοτρία τοῦ σώ­ματος· εἶνε «νοῦς ποιητικὸς τὰ πάντα νοῶν καὶ ἑ­αυ­τὸν νοῶν» – δὲν φαίνονται βαρειὰ αὐτά; Ὁ ἅγιος Ἰωάν­νης ὁ Δαμασκηνὸς λέει, ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶνε ψυ­χὴ νοε­ρὰ καὶ λογική, τὸ δὲ εὐγενέστερο μέρος τῆς ψυ­χῆς εἶνε ὁ νοῦς.
–Μά, θὰ μοῦ πῆτε, καὶ τὰ ζῷα ἔχουν νοῦ.
☼ Δὲν ἀρνοῦμαι ὅτι ἔχουν κι αὐτὰ ἐγκέφαλο· ἀλλ᾽ ἀ­κόμα καὶ τὰ πιὸ νοήμονα ζῷα ἄβυσσος τὰ χωρίζει ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο. Σωματικὰ αὐτὸς εἶνε τὸ ἀσθενέστερο πλά­σμα. Ἀλλ᾽ ἐνῷ εἶνε ἄ­οπλος, μὲ τὴν εὐφυΐα τοῦ νοῦ του τιθασεύει κ᾽ ἐξουσι­άζει τὰ ἄγρια θηρία. Ὁ νοῦς του, ἐν ἀντιθέσει μὲ τὰ ζῷα, δὲν μένει στάσιμος, διαρκῶς προοδεύει. Τὸ μυρμήγκι, ἡ μέλισσα, ὁ κάστορας, ὅπως ἔφτειαχναν τὴ φωλιά τους τὴν ἐποχὴ τοῦ Ὁμήρου, ἔτσι τὴ φτειάχνουν καὶ σήμερα καὶ θὰ τὴ φτειάχνουν πάντοτε. Ἐνῷ ὁ ἄνθρωπος, ποὺ κάποτε ζοῦσε σὲ σπή­λαια, τώρα ἔφτασε νὰ ὑψώνῃ οὐρανοξύστες καὶ νὰ γίνεται ἀστροναύτης στὸ διάστημα.
☼ Προσὸν τοῦ ἀνθρώπου ὅμως δὲν εἶνε μόνο ἡ εὐ­φυΐα. Μέσα στὸ νοῦ του ζοῦν ἔννοιες ἄυλες, ποὺ δὲν βγῆκαν ἀπὸ τὸν αἰσθητὸ κόσμο· προέρχονται ἀπὸ ἕνα ­κόσμο οὐρανογείτονα, δὲν μποροῦν νὰ ἐξηγηθοῦν ὡς ἀπόρροι­­ες καὶ ἐκκρίματα λειτουργιῶν τῆς ὕλης. Ὅπως στὸν οὐρανὸ ὑπάρχουν ἄστρα ποὺ σελαγίζουν, ἔ­τσι καὶ ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶνε ἕνας οὐ­ρα­νὸς ὅπου λάμπουν σὰν ἄστρα μεγάλες ἀλήθειες, νοήματα ὑψηλά· τὸ ἀγαθόν, τὸ δίκαιον, τὸ ὡραῖον, τὸ ἄπειρον, ὁ χρόνος, ἡ ἀ­θανασία… Αὐτὰ δὲν ἔχουν κάτι τὸ ὑλικό, οὔτε εἶνε ἀντί­γραφα ἢ ἐπιρροὲς ἀπὸ τὸν ἐξωτερικὸ κόσμο. Ποιός τὰ φύτεψε στὸν ἄνθρωπο; Ἐκεῖνος ποὺ ἔστησε τὰ ἄστρα ψηλὰ στὸν οὐρανό, ὁ ἴδιος φύτεψε καὶ αὐτὰ μέσα του.
☼ Θαυμαστὸς ὁ ἄνθρωπος γιὰ τὴν εὐφυΐα καὶ τὶς ἄυλες ἔννοιες τοῦ νοῦ του· θαυμαστὸς ἀκόμη γιὰ τὴ συν­είδησι χρέους, τὴν αἴσθησι καθήκοντος, ποὺ τὸν κάνει νὰ συγγενεύῃ μὲ τὴν τελειότητα, μὲ τὸν τέλειο κόσμο τοῦ Θεοῦ. Ποιός λέει, ὅ­τι ἡ ζωὴ ἴσον ἀπόλαυσις; Δὲν ἱκανοποιεῖται ὁ ἄν­θρωπος μὲ τὰ πεπερασμένα· πλά­στηκε γιὰ τὰ μεγάλα καὶ ὑψηλά. Ἀναφέρω λίγα παραδεί­γματα γιὰ τὴν αἴσθησι χρέους – καθήκοντος.
• Ἕνα πλοῖο ναυαγεῖ στὸν ὠκεανὸ καὶ ὅλοι τρέχουν στὶς βάρκες νὰ σωθοῦν. Ἕνας, ὁ πλοί­­αρχος, δὲν σκέπτεται τὸ σαρκίον του· φροντίζει νὰ διασώσῃ ἐπιβάτες καὶ πλήρωμα, νὰ μὴν ἀπολεσθῇ καμμιά ψυχή, γιὰ νὰ μπορῇ νὰ πῇ στὸ Θεὸ ἐμπρὸς στὸ κριτήριο «Ἰδοὺ ἐ­γὼ καὶ τὰ παιδία, ἅ μοι ἔδωκεν ὁ Θεός» (Ἠσ. 8, 18=Ἑβρ. 2,13). Ἐρωτῶ· Τί τὸν κάνει νὰ ἐπιβάλλεται στὸν ἑ­αυτό του γιὰ νὰ θυσιαστῇ ὑπὲρ τῶν ἄλλων;
• Τί κάνει καὶ τὴν ἀδελφὴ νοσοκόμο νὰ ἀ­γρυπνῇ στὸ προσκέφαλο ἑνὸς ἀ­σθενοῦς ἀ­γνώστου, ποὺ τὸν ἔχουν ἐγκαταλείψει ὅλοι;
• Στὶς 25 Μαρτίου ἑορτάζουμε τὴν ἐπανάστασι τοῦ ᾽21. Γιὰ τὸ ἀνδραγάθημα τοῦ Κανά­ρη στὴ Χίο ἕνας ξένος τὸν ρώτησε κατόπιν· –Πῶς τό ᾽κανες αὐτό; –Τὸ βράδυ ἐκεῖνο εἶπα μπροστὰ στὸ εἰκόνισμα· Κωσταντῆ, ἀπόψε πρέ­πει νὰ πεθάνῃς γιὰ τὴν πατρίδα!
• Καὶ καθέναν ἀπὸ τοὺς ἀμέτρητους ἁγίους μάρτυρες τῆς Πίστεώς μας τί τὸν ἔκανε νὰ ὑπομένῃ φρικτὰ μαρτύρια γιὰ τὸ Χριστό;
Νά λοιπόν, ἀγαπητοί μου, ὅτι στὴν ψυχὴ ὑ­πάρχουν μεγαλειώδη κίνητρα, ὑ­περ­κόσμια ἐ­λατήρια, δυνάμεις πάνω ἀπὸ τὴν ὕλη καὶ τὴ σάρκα.
☼ Τέλος ὁ ἄνθρωπος, ἐκτὸς ἀπὸ εὐφυΐα, τὶς ἄυλες ἔν­νοιες, τὴ συνείδησι χρέους, ἔχει μέσα του καὶ ἐνοράσεις – διαισθήσεις. Δηλαδή, τί εἶν᾽ αὐ­τά; Χοντρὸ νόμισμα· ἂς τὸ κάνουμε λιανά.
• Ὁ Ἀρχιμήδης (287-212 π.Χ.), μαθηματικὸς καὶ φυ­σικὸς στὶς Συρακοῦσες, εἶχε σχεδιάσει στὴν ἄμμο καὶ μελετοῦσε γεωμετρικὰ σχήματα· καί, ἐνῷ ἡ πόλις του κυριεύθηκε ἀπὸ τοὺς ῾Ρωμαίους καὶ ἔφτασε πάνω του ἕνας στρατιώτης –ὁ ὁποῖος καὶ τὸν σκότωσε–, αὐτὸς εἶπε· «Μή μου τοὺς κύκλους τάραττε». Τί παρὰ τὸν κίνδυνο τὸν κρατοῦ­σε βυθισμένο στὴ σκέψι του;
• Θυμᾶστε καὶ τὸ Σωκράτη (469-399 π.Χ.); Μερικὲς φο­ρὲς βυθισμένος σὲ σκέψεις εἶχε κάτι σὰν ἔκστασι καὶ στεκόταν ἐπὶ ὥρα στὴ μέση τοῦ δρόμου ἀκίνητος. Οἱ μαθηταί του τὸν σκουντοῦ­σαν· –Προχώρα! Ἐκεῖνος ἔ­λεγε· –Μὴ μ᾽ ἐν­οχλεῖτε, ἔχω τώρα ἐπικοινωνία μὲ τὸ θεό.
• Ἀλλὰ τί ἀναφέρω Ἀρχιμήδη καὶ Σωκράτη; Ἔχουμε παραδείγματα ἀπὸ τοὺς βίους τῶν νηπτικῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Διαβάστε τὸν ἅγιο Ἰσαὰκ τὸν Σῦρο. Στοὺς λόγους του ἀ­­ναφέρει, ὅτι ἕνας ἀσκητὴς –ἐνῷ ἐμεῖς στὴ θεία λειτουργία κουραζόμαστε καὶ δὲν βλέπομε τὴν ὥρα πότε νὰ βγοῦμε ἔξω–, ἐκεῖνος γονάτισε πρὶν βασιλέψῃ ὁ ἥλιος καὶ ἄρ­χισε προσευχή. Κι ὁ ἥλιος ἔδυσε, ἔγινε νύχτα, πέρασαν τὰ μεσάνυχτα, χάραξε, ξη­μέρωσε, βγῆκε πάλι ὁ ἥλιος, ἀνέβηκε ψηλά, ἔγινε μεση­μέρι, κι αὐτὸς μὲ τὰ χέρια ὑ­ψωμένα ἐξακολουθοῦσε νὰ προσεύχεται. Καὶ ὅλο αὐ­τ­ὸ τὸ διάστημα τοῦ φάνηκε σὰν μιὰ στιγμή! Καὶ ὁ χρόνος δηλαδὴ σ᾽ αὐτὸν ποὺ ἔχει ἐκστάσεις καὶ ἐπικοινωνία μὲ τὸ Θεὸ εἶνε κάτι σχετικό.
Τέτοια πράγματα δὲν ἐξηγοῦνται παρὰ μόνο ἂν παραδεχτοῦμε, ὅτι μέσα στὸν ἄνθρωπο ὑπάρχει ἀρχὴ ἄυλη καὶ ἄφθαρτη – ἀθάνατη. Ἂν κάποιος θέ­λῃ καὶ μπο­ρῇ, ἂς διαβά­σῃ τὸν Φαίδωνα τοῦ Πλάτωνος, νὰ δῇ ἐ­πι­χ­ειρήματα περὶ ψυχῆς.

* * *

Ἀλλὰ τί νὰ τὰ κάνετε αὐτά, ἀγαπητοί μου; Πάνω ἀπ᾽ ὅλες τὶς μαρτυρίες εἶνε ἡ μαρτυρία Ἐκείνου ὁ ὁποῖος οὐδέποτε ἐψεύσθη καὶ βεβαίωσε ὅτι «Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσον­­ται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρέλθωσι» (Λουκ. 21,33. Μᾶρκ. 13,31). Ὡς χριστιανὸς λοιπὸν δὲν ἐρωτῶ τί λένε ἄλλοι ἐπὶ τοῦ θέματος αὐτοῦ· ἐρω­τῶ τί λέει ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός. Ὁ Κύριος λοιπὸν μᾶς βεβαιώνει, ὅτι ὑπάρχει ψυχὴ ἀθάνατη.
☼ Αὐτὸς εἶπε· «Μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόν­των τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖ­ναι» (Ματθ. 10,28).
☼ Αὐτὸς στὶς τελευταῖες στιγμὲς ἐπὶ τοῦ σταυροῦ εἶ­πε στὸν μετανοημένο λῃστή· «Ἀμὴν λέγω σοι, σήμερον μετ᾽ ἐμοῦ ἔσῃ ἐν τῷ παραδείσῳ» (Λουκ. 23,43).
☼ Αὐτὸς καὶ στὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο βεβαίωσε τὴν ἀ­ξία τῆς ψυχῆς. Ἂς φανταστοῦμε μιὰ ζυγαριὰ μὲ δύο δί­σκους. Στὸν ἕνα νὰ βάλουμε ὅ,τι πολύτιμο ὑπάρχει στὸ σύμπαν (χρήματα, στέμματα, πολύτιμα μέταλλα καὶ λίθους, κάλλη, δόξες κ.λπ.), καὶ στὸν ἄλλο δίσκο νὰ βάλουμε – τί· μιὰ ψυχή, τὴν ψυχὴ τοῦ τελευταίου ταπεινοῦ καὶ καταφρονεμένου τῆς γῆς. Μόλις τὸ φτερὸ τῆς ψυχῆς ἀκουμπήσῃ πάνω στὸ δίσκο, ἡ ζυγαριὰ κλίνει πρὸς αὐτήν! Δὲν εἶνε αὐτὸ φαντασία, εἶνε πρα­γμα­τικό­της. Νά κατὰ τὴν πίστι μας ἡ ἀξία τῆς ψυ­χῆς, νά καὶ ἡ πρακτικὴ ἑρμηνεία τοῦ λόγου ποὺ ἀκούσαμε σήμερα «Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημι­ωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (Μᾶρκ. 8,36-37).

* * *

Στὴν Ἀφρικὴ οἱ ἰθαγενεῖς βρίσκουν πολύτιμα πετράδια, μὰ δὲν γνωρί­ζουν τὴν ἀξία τους. Εὐρωπαῖοι ἔμ­­ποροι ὅμως, ποὺ ξέρουν τὴν ἀξία τῶν πολυτίμων λίθων, ξεγελοῦν τοὺς ἰθαγενεῖς καὶ τοὺς παίρνουν τὰ πολύτιμα πετράδια ἀνταλλάσσοντάς τα μὲ …κάτι χρωματιστὰ γυαλάκια.
Ἀγανακτεῖτε μὲ τὴν ἀπάτη καὶ ἐκμετάλλευσι αὐτή; Εἰκόνα ἦταν αὐτό. Ἐμεῖς, ἀδελφοί μου, εἴμαστε οἱ ἀ­νόητοι ποὺ πέφτουν θύματα τοῦ μεγάλου ἀπατεῶνος, τοῦ διαβόλου. Ἔχουμε θησαυρὸ αἰώνιο, τὴν ἀθάνατη ψυχή μας, τὴν ὁποία ὅμως σᾶς βλέπω ἕτοιμους νὰ τὴν πουλήσετε στὸν διάβολο μὲ ψεύτικα ἀν­ταλλάγματα. Γιὰ τὸ μειδίαμα μιᾶς πόρνης πουλάει τὴν παρθενία του ὁ νέος· γιὰ ἕνα μεταξωτὸ φόρεμα ἡ ἁγνὴ νέα πουλάει τὴν ἀνεκ­τίμητη τιμή της· γιὰ μία ἐκδρομή, ἕνα ταξίδι, ἕνα συμπόσιο, μία θέσι ἐργασίας ἡ ἔγγαμη γυναί­κα πουλάει τὴν οἰκογενειακή της ὑπόληψι, γιὰ τριάκοντα ἀργύρια ὁ ἐπιστήμονας κωφεύει στὸν ὅρκο καὶ στὴ συνείδησί του, γιὰ μιὰ θεωρία φανταχτερὴ ἀλλὰ ψεύτικη πουλάει τὴν πίστι του ὁ Χριστιανός… Λίγο – πολὺ οἱ πάν­­τες συνθηκολογοῦμε μὲ τὸν διάβολο.
Ἀδέρφια μου, πάψτε πιὰ νὰ κάνετε συμβόλαια καὶ νὰ παραδίδετε τὴν ἀτίμητη ψυχή σας στὸν ἐχθρὸ τοῦ Χριστοῦ. Ἂς μείνουμε στὴν πίστι μας, ἂς μετανοήσου­με γιὰ τὰ κρίματά μας, ἂς φροντίσουμε γιὰ τὴν ἀθάνατη ψυχή μας καὶ ποτέ μὴν τὴν ἐκθέτουμε σὲ κίνδυνο. Κἂν τὰ ἄστρα, κἂν τὶς δόξες, κἂν τὰ πλού­τη, κἂν τὰ πάντα μᾶς προσφέρῃ ὁ διάβολος, ἐμεῖς ν᾽ ἀκούσου­με τὸν πανάγαθο Κύριό μας καὶ ν᾽ ἀπαντήσουμε στὸν ἐχθρό· «Τί ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κό­σμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (ἔ.ἀ. 8,36-37).
Ὁ δὲ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς ἂς εὐλογῇ καὶ ἁγιάζῃ ὅλους μας· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὴν αἴθουσα τῆς ὁδ. Ζωοδ. Πηγῆς 44 τῶν Ἀθηνῶν τὴν Κυριακὴ 17-3-1963 βράδυ. Καταγραφή, δραστικὴ σύντμησις καὶ συμπλήρωσις τοῦ τίτλου 3-2-2023. Τὴν ὁμιλία αὐτὴ μπορεῖτε νὰ τὴν ἀκούσετε χωρὶς συντομεύσεις στὸ cd 91 τῆς ἀδελφότητος «Σταυρός»)