Αυγουστίνος Καντιώτης



Του αγιου Στεφανου – Οι «σκληροτραχηλοι» (Πραξ. 7,51)

date Δεκ 27th, 2019 | filed Filed under: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ, εορτολογιο

Τοῦ ἁγίου Στεφάνου
Τρίτη 27 Δεκεμβρίου

Οι «σκληροτραχηλοι»

.

«Σκληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτμητοι τῇ καρδίᾳ καὶ τοῖς ὠ­σίν, ὑμεῖς ἀεὶ τῷ Πνεύματι τῷ ἁγίῳ ἀντιπίπτετε…» (Πράξ. 7,51)

Prot. Stefanos

Σειρά, ἀγαπητοί μου, σειρὰ ἑορτῶν ἔχουμε τὴν περίοδο αὐτὴ μὲ κέντρο τὰ Χριστούγεννα, ποὺ εἶνε ἡ ἀρχὴ ὅλων τῶν χριστιανι­κῶν ἑορτῶν. Προχθὲς Χριστούγεννα, χθὲς ἡ σύναξις τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, καὶ σήμερα ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ νὰ τιμήσουμε τὴ μνήμη τοῦ ἁγίου Στεφάνου τοῦ «πρωτομάρτυρος». Ἐπάνω στὴν ὀνομασία του αὐτὴ θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε νὰ πῶ μερικὲς σκέψεις.

* * *

Ὅ,τι ὡραῖο ὑπάρχει στὸν κόσμο, ἀπαιτεῖ τόλμη καὶ θυσίες. Γιὰ νὰ ῥιζοβολήσῃ λ.χ. ἡ ἐ­λευθερία χρειάστηκαν μάρτυρες, καὶ ἀπ᾿ τοὺς πρώτους ποὺ θυσιάστηκαν εἶνε ὁ Ῥήγας Φεραῖος· ἔγραψε τὸ τραγούδι «Καλύτερα μιᾶς ὥ­ρας ἐλεύθερη ζωὴ παρὰ σαράντα χρόνια σκλαβιὰ καὶ φυλακή» καὶ ὠνομάστηκε «πρωτομάρτυς τῆς ἐλευθερίας». Καὶ ἂν γιὰ τὴν ἐ­λευθερία ἀξίζῃ κανεὶς νὰ τολμᾷ τὰ πάν­τα, πόσῳ μᾶλλον γιὰ τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ;
Τὸ παράδειγμα ἄλλωστε τὸ ἔδωσε ὁ ἴδιος ὁ θεμελιωτὴς τῆς Ἐκκλησίας. Πρωτομάρτυς ὁ Χριστός. Μαρτύρησε μὲ ἔργα καὶ λόγια. Ἐ­νώπιον τοῦ Πιλάτου εἶπε· «Ἐγὼ εἰς τοῦτο ἐ­λή­λυθα εἰς τὸν κόσμον, ἵνα μαρτυρήσω τῇ ἀ­ληθείᾳ» (Ἰω. 18,37). Ἦρθε γιὰ νὰ μαρτυρήσῃ ὑπὲρ τῆς ἀληθείας. Τέλος μαρτύρησε καὶ μὲ τὸ αἷ­μα του, ποὺ ἔβαψε τοὺς βράχους τοῦ Γολγο­θᾶ. Τὸ δέντρο τῆς Ἐκκλησίας μας εἶνε ποτισμένο μὲ τὸ αἷμα τοῦ Θεανθρώπου· γι ᾿ αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ξερριζώσῃ κανείς.
Ὁ πρωτομάρτυς τοῦ Γολγοθᾶ παραγγέλλει στὸν καθένα ἀπὸ μᾶς, ὅσοι βαπτισθήκαμε στὸ ὄνομά του, νὰ εἴμαστε κ᾿ ἐμεῖς δικοί του μάρτυρες στὸν κόσμο. «Ἔσεσθέ μοι μάρτυρες» (Πράξ. 1,8), εἶπε. Μάρτυρες μὲ λόγια καὶ ἔργα, μὲ κάθε τρόπο καὶ σὲ κάθε στιγμή, ἀκόμη καὶ διὰ τοῦ αἵματός μας, ἐὰν παραστῇ ἀνάγκη. Ἔτσι μᾶς θέλει ὁ Χριστός. Γι᾿ αὐτὸ ὄχι ἕνας καὶ δύο ἀλλὰ ἑκατομμύρια, ἀμέτρητοι εἶνε οἱ μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ. Καὶ στὴν κορυφὴ τοῦ καταλόγου, πρῶτος μάρτυς, εἶνε ὁ ἅγιος Στέφανος, τοῦ ὁποίου τὴ μνήμη ἑορτάζουμε.

* * *

Τί ἦταν ὁ ἅγιος Στέφανος; Ἦταν διάκονος, ἕνας ἀπὸ τοὺς κληρικοὺς ποὺ μέσα στὸ ἱερὸ βῆμα βοηθοῦν τοὺς ἱερεῖς, ἀλλὰ διάκονος καὶ στὰ ἔργα τῆς φιλανθρωπίας. Τὴν ἐποχὴ ἐκείνη τὸ «ἀγαπᾶτε ἀλλήλους» (Ἰω. 13,34) δὲν ἦταν κενὸς λόγος, ἀλλὰ πραγματικότης. Ὀρφανά, χῆρες, πονεμένοι εὕρισκαν προστασία. Ἐκεῖνος δὲ ποὺ εἶχε τὴν εὐθύνη γιὰ τὸ φιλανθρωπικὸ ἔρ­γο τῆς πρώτης Ἐκκλησίας, ἦταν ὁ Στέφανος. Καὶ ὄχι μόνο στὸν ὑλικὸ ἐπισιτισμό, ἀλλὰ καὶ στὸ κήρυγμα διέπρεπε. Κήρυττε τὸ Χριστὸ καὶ ἀποστόμωνε τοὺς ἐχθρούς.
Ἡ πρόοδος ὅμως, ποὺ σημειώθηκε διὰ τοῦ κηρύγματος τοῦ Στεφάνου, ἄναψε τὴν κίτρινη φωτιὰ τοῦ φθόνου στὶς καρδιὲς τῶν γραμματέων καὶ ἀρχιερέων. Τὸν συνέλαβαν καὶ τὸν ὡ­δήγησαν στὸ δικαστήριο. Τὸν κατηγόρησαν ψευδῶς, ὅπως τὸν Χριστό, ὅτι βλασφημεῖ στὸ Θεό. Ὁ Στέφανος ἀπολογήθηκε ἐνώπιον τοῦ συνεδρίου μὲ θάρρος καὶ παρρησία. Εἶνε σπου­δαία ἡ ὁμιλία αὐτή· τὴν ἀκούσαμε πρὸ ὀλίγου. Δὲν μποροῦμε ν᾿ ἀναπτύξουμε ὅλο τὸ περιεχόμενό της. Σ᾿ αὐτὴν ἐνώπιον τῶν δικαστῶν του ὁ ἅγιος Στέφανος ἐξέθεσε μὲ συντομία τὴν ἱστορία τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ, ποὺ εἶνε γεμάτη ἀπὸ ἐκδηλώσεις τῆς θείας πρόνοιας γι᾿ αὐτούς. Τοὺς ὑπενθύμισε, ὅτι ὁ Θεὸς ἔστειλε μεγάλα πνεύματα, διδασκάλους καὶ προφῆ­τες, ἀλλὰ ἡ συμπεριφορὰ τοῦ Ἰουδαϊκοῦ λαοῦ, ὅπως λέει καὶ ἡ παραβολὴ ποὺ ἀκούσαμε στὸ εὐαγγέλιο (βλ. Ματθ. 21,33-42), ἦταν ἀχάριστη. Δὲν ἄ­κουσαν τοὺς προφῆτες. Καὶ ὄχι μόνο αὐτό, ἀλ­λὰ καὶ τοὺς κατεδίωξαν καὶ τοὺς ἐφόνευσαν. Φάνηκαν λαὸς σκληρός. Γι᾿ αὐτὸ ὁ λόγος τοῦ Στεφάνου ἔγινε ἐλεγκτικός. Κι ὅταν ἔφθασε στὸ ἀποκορύφωμα τοῦ ἐλέγχου, τότε πλέον δὲν κρατήθηκαν. Γιατὶ τίποτα δὲν δυσαρεστεῖ τόσο τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἀρέσκονται σὲ κολακεῖες ὅσο ὁ ἔλεγχος.
Εἶστε «σκληροτράχηλοι»! τοὺς εἶπε (Πράξ. 7,51). Ποιός λέγεται «σκληροτράχηλος»; Εἶνε μιὰ εἰ­κόνα ἀπὸ τὴ ζωὴ τῆς ὑπαίθρου. Ὅσοι εἴμαστε ἀπὸ χωριὰ ξέρουμε, ὅτι ὑπάρχουν βόδια ποὺ ὁ γεωργὸς εὔκολα τὰ βάζει στὸ ζυγὸ καὶ κάνει ἀλέτρι. Ἀλλ᾿ ὑπάρχουν καὶ βόδια σκληρά, ποὺ ὁ ζευγολάτης κοπιάζει νὰ τὰ βάλῃ στὸ ζυγό· ζωηρά, ἀτίθασα, σπάζουν πολλὲς φορὲς τὸ ζυ­γὸ καὶ ὁρμοῦν ἐναντίον τοῦ γεωργοῦ. Κ᾿ ἐσεῖς, λέει, οἱ Ἰουδαῖοι εἶστε σκληροτράχηλοι, βάναυσοι, ἀνυπότακτοι στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Μετὰ τὸν ἔλεγχο αὐτὸν οἱ Ἰουδαῖοι φρύαξαν. Λυσσασμένοι ἀπὸ κακία καὶ τρίζοντας τὰ δόντια ἅρπαξαν λιθάρια κι ἄρχισαν νὰ λιθοβο­λοῦν τὸν Στέφανο, ἐνῷ ἐκεῖνος προσευχόταν. Τότε –δὲν εἶνε ψέμα, εἶνε ἀλήθεια– εἶδε θεῖο ὅραμα, τὸν Ἰησοῦ τὸ Ναζωραῖο νὰ τὸν ἐνθαρρύνῃ. Ἔτσι, κάτω ἀπ᾿ τὰ λιθάρια ποὺ τοῦ ἔρ­ριχναν μικροὶ καὶ μεγάλοι, παρέδωσε τὴν ἁ­γία του ψυχὴ στὸν Πλάστη, μιμητὴς μέχρι τέλους τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

* * *

«Σκληροτράχηλοι» φάνηκαν τότε οἱ Ἑβραῖ­οι. Καὶ σκληροτράχηλος εἶνε ἀκόμη μέχρι σήμερα ὁ Ἑβραϊκὸς λαός, ποὺ παραμένει μακριὰ ἀπὸ τὸν χριστιανισμό. Νομίζω ὅμως ὅτι πρέπει νὰ σκεφθοῦμε τὰ ἑξῆς.
Μήπως ὁ ἔλεγχος αὐτὸς τοῦ ἁγίου Στεφάνου ἁρμόζει καὶ σ᾿ ἐμᾶς; Μήπως καὶ τὸ δικό μας ἔθνος εἶνε σκληροτράχηλο; Μήπως πᾶμε κόντρα μὲ τὸ Θεὸ καὶ τὸ θέλημά του;
Ὅποιος πάει κόντρα μὲ τὸ Θεὸ γίνεται στά­χτη. Ἡ ἱστορία μαρτυρεῖ, ὅτι καὶ μεγάλα καὶ ἰσχυρὰ ἔθνη, ὅταν ὕψωσαν τὸ ἀνάστημά τους ἐναντίον τῆς πίστεώς μας, κονιορτοποι­ήθηκαν. «Φοβερὸν τὸ ἐμπεσεῖν εἰς χεῖρας Θεοῦ ζῶν­τος» (Ἑβρ. 10,31). Εἴμαστε ἕνα ἔθνος ἱστορικὸ καὶ ἔνδοξο, μὲ πολλοὺς ἀγῶνες καὶ θυσίες. Μήπως ὅμως ἐκφυλισθήκαμε κι ἀκούσουμε «Σκληροτράχηλοι καὶ ἀπερίτμητοι», ποὺ «ἀν­τιπίπτετε τῷ Πνεύματι τῷ ἁγίῳ»;
Μήπως ὑπερβάλλω; Ἄλλοτε στὰ ἅγιά μας μέρη ὁ λαὸς ὑπήκουε στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Οἱ Χριστιανοὶ ἕνα λόγο ἄκουγαν καὶ ἑκατὸ ἔ­καναν. Τώρα, ἑκατὸ λόγια νὰ τοὺς πῇς, ποιός ἀκούει; Λὲς καὶ ὁ διάβολος ἔφραξε τὰ αὐτιὰ μὲ βουλοκέρι. «Ἀπερίτμητοι τοῖς ὠσίν». Αὐ­τιὰ γιὰ τὸ διάβολο ἔχουμε, γιὰ τὸ Θεὸ δὲν ἔ­χουμε. Ποιό παιδὶ ἀκούει τὴ μάνα; Ποιά θυγα­τέρα ἀκούει τὸν πατέρα; Ποῦ εἶνε σήμερα ἡ ὑποταγή, ἡ πειθαρχία, ἡ ἁρμονία καὶ ἡ τάξις; Τοὺς λὲς νὰ ἐκκλησιάζωνται, δὲν ἐκκλησιάζονται. Τοὺς λὲς νὰ νηστεύουν Τετάρτη καὶ Παρασκευή, δὲν νηστεύουν. Τοὺς λὲς νὰ ἐλεοῦν, καὶ οὔτε νερὸ στὸν ἄγγελό τους δὲν δίνουν τὶς ἅγιες αὐτὲς ἡμέρες. Τοὺς λὲς νὰ κοι­νωνοῦν τῶν ἀχράντων μυστηρίων, καὶ μένουν ἀκοινώνητοι. Τοὺς λὲς νὰ ἐξομολογηθοῦν στὸν ἀσπρομάλλη γέροντα, καὶ δὲν πᾶνε. Τοὺς λὲς ὄχι διαζύγιο, καὶ δὲν ἀκοῦνε.
Φανταστῆτε, ἀδέρφια μου, σήμερα νὰ ζων­τάνευε ἡ εἰκόνα τοῦ ἁγίου Στεφάνου! Καὶ ὁ ἅγιος Στέφανος νὰ ἔβγαινε καὶ νὰ στεκόταν στὴν πλατεῖα τῆς πόλεως. Καὶ ὄχι πλέον μὲ γλῶσσα τοῦ ταπεινοῦ Αὐγουστίνου, ἀλλὰ μὲ γλῶσσα ἁγίου Πνεύματος νὰ ἄρχιζε νὰ ἐλέγχῃ τὰ ἁμαρτήματα μικρῶν καὶ μεγάλων, ἀγραμ­μάτων καὶ ἐπιστημόνων, ἐργατῶν καὶ ἐργοστασιαρχῶν, τὰ ἁμαρτήματα ὅλων… Ἐγὼ σᾶς λέω, δὲν θὰ προλάβαινε νὰ τελειώσῃ. Χίλια χέρια θὰ ἔπιαναν πάλι πέτρες νὰ τὸν λιθοβολήσουν· νὰ εἶστε βέβαιοι περὶ αὐτοῦ. Τὸ τέλος του θὰ ἦταν πάλι μαρτυρικό. Καὶ καθένας ποὺ μαρτυρεῖ Χριστὸν σήμερα, στὸν αἰῶνα αὐ­τὸν τοῦ ψεύδους καὶ τῆς ἀπάτης, θὰ ἔχῃ τέλος σὰν τοῦ ἁγίου Στεφάνου.

* * *

Ἀγαπητοί μου. Ἂν καὶ ταῦτα λαλῶ, ἐλπίζω στὸ Θεό. Ἡ καρδιά μας εἶνε σκληρὴ σὰν λιθά­ρι, δὲν συγκινεῖται. Ἄλλοι ὅμως συγκινοῦνται.
Μοῦ ᾿λεγε κάποιος δημοσιογράφος ὅτι, δὲν ξέρω πῶς, βρέθηκε μακριὰ στὴ Σιβηρία καὶ πῆγε ἐκεῖ σ᾿ ἕνα χωριὸ ὅταν ἦταν ἄθεο τὸ καθεστώς. Καὶ ὅμως· ὅταν ἔγινε θεία λειτουργία τί εἶδε; Τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ παπᾶς ἔβγαινε γιὰ τὴ μεγάλη εἴσοδο –δὲν εἶνε ψέμα–, οἱ σαράντα – πενήντα κάτοικοι ποὺ ἦταν μέσα στὴν ἐκκλησιά, νέοι καὶ γέροι καὶ παιδιά, ὅταν περνοῦ­σαν τὰ ἅγια γονάτισαν ὅλοι καὶ ἔκλαιγαν!
Ἐμεῖς τί καρδιὰ εἶν᾿ αὐτὴ ποὺ ἔχουμε; Χριστέ μου, πάρε αὐτὴ τὴν καρδιά μας τὴ σκληρή, ποὺ εἶνε Βόρειος Πόλος, καὶ δῶσε μας καρδιὰ λεπτὴ καὶ θερμή, ὅπως τῶν προγόνων μας, καρδιὰ ἡρώων καὶ μαρτύρων, νὰ σ᾿ ἀγαποῦμε θερμά, καὶ νὰ εἴμαστε ἕτοιμοι γιὰ σένα καὶ γιὰ τὰ ἰδανικὰ τῆς φυλῆς, τὴν οἰκογένεια τὴν πατρίδα καὶ τὴν πίστι, καὶ τὸ αἷμα μας νὰ θυσιάσουμε, μιμηταὶ τοῦ ἁγίου Στεφάνου, τοῦ ὁποίου ἡ εὐχὴ καὶ εὐλογία ἂς σκεπάζῃ ὁλόκληρο τὸν κόσμο· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Στεφάνου Πτολεμαΐδος τὴν Δευτέρα 27-12-1976.

     Add A Comment

You must be logged in to post a comment.