Περίοδος Δ΄ – Ἔτος ΚΑ΄
Φλώρινα – ἀριθμ. φύλλου 1087(2)

Κυριακὴ ΣΤ΄ Ματθαίου (Ματθ. 9,1-8)
20 Ἰουλίου 2025 (2004)

Ἰατρος ψυχων και σωματων

«Θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου» (Ματθ. 9,2)

Ἀκούσατε, ἀγαπητοί μου, τὸ ἱερὸ καὶ ἅγιο εὐαγγέλιο (βλ. Ματθ. 9,1-8). Ὁ εὐαγγελιστὴς Ματ­θαῖος περιγράφει ἕνα θαῦμα, ἕνα ἀπὸ τὰ ἄ­πειρα θαύματα ποὺ ἔκανε κάνει καὶ θὰ κάνῃ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Τὸ θαῦμα αὐ­τὸ εἶνε ἁπλό. Ἀλλὰ ἡ διήγησί του γεννᾷ μιὰ ἀπορία. Ἂς δοῦμε πρῶτα τὴ διήγησι.

* * *

Στοὺς Ἁγίους Τόπους, στὴν ὄχθη τῆς λίμνης Τιβεριάδος ἢ Γεννησαρέτ, ἦταν χτισμένη μία ὡραία πόλις, ἡ Καπερναούμ. Ἐκεῖ ζοῦ­σε ἕνας δραστήριος ἄνθρωπος. Ἀπ᾿ τὸ πρωὶ μέχρι τὸ βράδυ ἐργαζόταν κ᾽ ἔβγαζε τὸ ψωμί του. Ἀλλὰ μιὰ μέρα μούδιασε τὸ δεξί του χέ­ρι. Δὲν εἶνε τίποτα, εἶπε, θὰ περάσῃ. Μὰ σὲ λίγο μουδιάζει καὶ τὸ ἄλλο χέρι. Μέχρι τὸ βρά­δυ εἶχαν παραλύσει καὶ τὰ δυό του χέρια. Κάνει νὰ τὰ κουνήσῃ, τίποτα. Ὣς τὰ μεσάνυχτα παρέλυσαν καὶ τὰ πόδια του, παρέλυσε τὸ κορμί του ὅλο. Ἔμεινε πλέον ἀκίνητος, σὰν νεκρός. Διότι ἡ ζωὴ εἶνε κίνησις. Ὅλα κινοῦν­ται· τὸ σκουλήκι σαλεύει πάνω στὴν κοπριά, τὸ μυρμήγκι κινεῖται μέχρι τὰ μεσάνυχτα, ἡ μέλισσα πετᾷ συνεχῶς ἀπὸ ἄνθος σὲ ἄνθος, τὰ πουλιὰ ταξιδεύουν χιλιόμετρα σὰν ἀεροπό­ροι, τὰ μεγαλύτερα ζῷα ψάχνουν γιὰ τροφή· τὰ πάντα κινοῦνται, μικρὰ καὶ μεγάλα. Καὶ τὰ ἄψυχα ἀκόμη, καὶ οἱ οὐράνιες σφαῖρες, τὰ ἄ­στρα, οἱ κομῆτες, οἱ γαλαξίες, ὅλα κινοῦνται μὲ ἰλιγγιώδη ταχύτητα. Νά κι ὁ πλανήτης μας· φαίνεται ἀκίνητος, ἐν τούτοις αὐτὴ τὴν ὥρα τρέχει πιὸ γρήγορα κι ἀπὸ πύραυλο μέσα στὸ διάστημα.

Ζωὴ ἴσον κίνησις. Ἕνας μόνο δὲν ἐκινεῖτο· ὁ παράλυτος. Πόσο μεγάλη εὐεργεσία εἶνε ἡ κίνησις ποὺ μᾶς ἔδωσε ὁ Θεός! Τὰ χρόνια ἐ­κεῖνα τὰ εὐλογημένα, ποὺ δὲν ἤμουν ἐπίσκο­πος καὶ δὲν εἶχα τὰ μεγάλα, τὰ τρομερὰ αὐτὰ βάρη, ποὺ μὲ πικραίνουν ἡμέρα καὶ νύχτα, ἀλ­λὰ ἤμουν ἕνας ταπεινὸς ἱεροκήρυκας μέσα στὴν Ἀθήνα, μιὰ μέρα ἐπισκέφθηκα τὸ Ἄ­συλο τῶν Ἀνιάτων. Πῆγα ἀπὸ θάλαμο σὲ θάλαμο. Φρίκη!… Ἐκεῖ βρῆκα καὶ ἕναν πολὺ νέο. Μοῦ λέει ἡ νοσοκόμα· Τὸν βλέπεις; ἦταν πρῶ­τος ποδοσφαιριστής, νικητὴς σὲ πολλοὺς ἀ­γῶνες. Τώρα δὲν μπορεῖ νὰ κουνήσῃ τὰ δάχτυλά του νὰ πιάσῃ τὸ πιρούνι – τὸ κουτάλι· ἐγὼ τὸν ταΐζω… Τί συμφορά, τί μεγάλο κακό!
Μεγάλο δῶρο εἶνε ἡ κίνησις. Μοῦ τό ᾿πε ἕ­νας καθηγητὴς πανεπιστημίου· τὸν ἐρώτησε κάποιος ἄπιστος· –Γιατρέ, σύ, ἐπιστήμονας δι­εθνοῦς φήμης, πιστεύεις; –Πιστεύω. –Ἔχεις ἀποδείξεις; –Ἔχω. –Ποιά ἀπόδειξι; –Νά, τὸ χέ­ρι μου ποὺ κινεῖται! Τίποτα δὲν εἶνε τυχαῖο· ὅλα ἔχουν μεγαλεῖο. Καὶ μόνο τὸ ὅτι κινεῖς τὰ δάχτυλά σου καὶ κινεῖσαι ὅλος καὶ περπατᾷς φτάνει ν᾿ ἀποδείξῃ ὅτι ὑπάρχει Θεός…
Πόσο πρέπει νὰ δοξάζουμε τὸ Θεό! Πρέπει ν᾿ ἀρρωστήσουμε, νὰ πέσουμε παράλυτοι στὸ κρεβάτι, γιὰ νὰ αἰσθανθοῦμε τὴν εὐεργεσία του. Δόξα νά ᾿χῃ λοιπὸν ὁ Θεός. Ἀλλ᾿ ἂς ἐπανέλθουμε στὸν παράλυτο τοῦ εὐαγγελίου.
Νεκρὸς ἄταφος ἦταν. Δὲν ὑπάρχει ἀμφιβο­λία ὅτι θὰ μεταχειρίστηκε ὅ,τι μποροῦσε· γιατρούς, ἰαματικὰ λουτρά, φάρμακα παντὸς εἴ­δους. Τοῦ κάκου· καμμία βελτίωσις, καμμία θεραπεία. Ἀπελπισμένος, περίμενε τὸ θάνατο ὡς λυτρωτὴ τῶν πόνων του. Ἀλλ᾿ αἴφνης μέσ᾽ στὸ σκοτάδι τῆς ἀπελπισίας ἔλαμψε ἥ­λιος. Ἄκουσε τὸ ὄνομα κάποιου, ποὺ ἦρθε στὴν Καπερναούμ. Ἦταν «τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα» (Φιλ. 2,9), τὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἀ­νάβει φωτιὰ στὴν καρδιὰ ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶνε «τῷ πνεύματι ζέων», ὅπως λέει σήμερα ὁ ἀπόστολος (Ῥωμ. 12,11). Μόλις τὸ ἄκουσε εἶπε· Αὐ­τὸς θὰ μὲ κάνῃ καλά! ἀλλὰ πῶς θὰ πάω κον­τά του;… Πόδια εἶχε, καὶ πόδια δὲν εἶχε.
Τέσσερις σπλαχνικοὶ ἄνθρωποι φάνηκαν πρόθυμοι. Τὸν πῆραν μὲ τὸ κρεβάτι ὅπως σηκώνουν τοὺς νεκρούς, καὶ τὸν πῆγαν σ᾿ ἕνα σπίτι ποὺ ἦταν ὁ Χριστός. Ἀλλὰ ἐκεῖ, μέσα κ᾿ ἔξω, γινόταν συνωστισμός. Δὲν ἄνοιγαν δίοδο. Ἡ πίστι ὅμως τῶν τεσσάρων καὶ τοῦ παρα­λύτου ἦταν μεγάλη. Κι ὅταν πιστεύῃ κανείς, ὑπερπηδᾷ ὅλα τὰ ἐμπόδια. Γιὰ σέ, Χριστέ, τολμῶ τὸ πᾶν, λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (πρβλ. Φιλ. 4,13). Καὶ αὐτοὶ δὲν ἀπελπίστησαν. Τί ἔκαναν; Ἔβαλαν σκάλα, ἀνέβηκαν στὴ στέγη, ἀ­φαίρεσαν τὰ κεραμίδια, κι ἀφοῦ ὑπολόγισαν τὸ μέρος τὸν κατέβασαν. Καὶ νά ὁ παράλυτος μπροστὰ στὸ Χριστό! Ἦρθε ἡ μεγάλη στιγμή.
Ὅλοι περίμεναν ν᾿ ἀκούσουν ἐκεῖνο ποὺ ἔ­λεγε συνήθως ὁ Χριστός, τὸν παντοδύναμο λόγο του· νὰ τοῦ πῇ «Γίνε καλά, ἔγειρε …καὶ περιπάτει» (Ἰω. 5,8). Δὲν τοῦ τὸ εἶπε. Νά ἡ ἀπορία. Εἶπε κάτι ἄλλο. Τί εἶπε· «Θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου» (Ματθ. 9,2). Περίεργο πρᾶγμα· θά ᾿λεγε κανεὶς ὅτι τὸν κοροϊδεύει. –Ἐγὼ ἦρθα νὰ γιατρευτῶ, κ᾿ ἐσὺ μοῦ λὲς «ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου»;
Καὶ ὅμως· τίποτε ἄσκοπο στὸ Χριστό· κάθε λόγος του ἔχει σημασία. Ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ ἰατρὸς ψυχῶν καὶ σωμάτων. Μηδέν εἶνε ὅσοι λέ­γονται ψυχίατροι χωρὶς νὰ πιστεύουν σὲ ψυ­χὴ καὶ Θεό. Ἂν ὑπάρχουν κάποιοι ποὺ ἔ­χουν ἀνάγκη ψυχιάτρου, εἶνε αὐτοί. Σῶσε μας, Θεέ μου, ἀπὸ τέτοιους ψυχιάτρους καὶ γιατροὺς τοῦ αἰῶνος τούτου! Ἰατρὸς στὸν ἀπόλυτο βα­θμὸ εἶνε ἕνας καὶ μόνο· ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Ἔτσι τὸν λέμε στὴ θεία Λειτουργία· «…ὁ ἰατρὸς τῶν ψυχῶν καὶ τῶν σωμάτων ἡμῶν» (θ. Λειτ. Χρυσ., εὐχὴ κεφαλοκλ.). Γιατρὸς εἶνε ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κάνῃ σωστὴ διάγνωσι. Ὁ πυρετός, τὸ ῥῖ­γος, ὁ ἐμετὸς κ.τ.λ. εἶνε συμπτώματα ἑκατὸ ἀ­σθενειῶν· ἀλλὰ ἀπὸ ποιά πάσχει ὁ ἀσθενής; Ἐδῶ εἶνε ἡ ἱκανότης τοῦ γιατροῦ. Ὁ Χριστός, χωρὶς ἀκτῖνες Ῥαῖντγκεν καὶ ἀξονικὲς τομογραφίες, εἶδε μέσα στὰ βάθη τοῦ παραλύτου καὶ διέκρινε, ὅτι ἡ μὲν ἀσθένειά του αὐτὴ εἶ­νε σύμπτωμα· ἡ βαθύτερη ὅμως αἰτία τῆς ἀ­σθενείας του εἶνε κάποια ἁμαρτία του. Γι᾿ αὐ­τὸ κοίταξε πρῶτα τὸ σοβαρώτερο, τὴν ἁμαρτία, καὶ εἶπε «ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου». Παιδί μου, ἡ ἁμαρτία σ᾿ ἔφερε σ᾿ αὐτὴ τὴν κατάστασι.

* * *

Τὸ εὐαγγέλιο σήμερα μᾶς διδάσκει, νὰ μὴ βλέπουμε μόνο τὴν ἐπιφάνεια. Ὄχι τὴν ἐπιφάνεια! Ὅλα τὰ πράγματα ἔχουν βάθος, μεγάλο βάθος. Ὅποιος στὴ θάλασσα βλέπει τὴν ἐπιφάνεια, θὰ πῇ· Δὲν ὑπάρχει κανένα ψάρι. Ἂν ὅμως βυθιστῇ μὲ σκάφαντρο στὰ βάθη, ὤ! «ἐκεῖ ἑρπετά, ὧν οὐκ ἔστιν ἀριθμός, ζῷα μικρὰ μετὰ μεγάλων» (Ψαλμ. 103,25). Θάλασσα ἀπύ­θμενη, λέει ὁ ἱερὸς Αὐγουστῖνος, εἶνε καὶ ἡ καρδιά μας. Τὸ βάθος της μόνο ὁ Χριστὸς μπορεῖ καὶ τὸ ἐρευνᾷ, καὶ βρίσκει τὸν καρκίνο της, τὴν ἁμαρτία.
Τὸ συμπέρασμα· Ἀφαίρεσε τὴν ἁμαρτία, καὶ τότε δὲν θὰ ὑπάρχῃ καμμία ἀσθένεια. Σᾶς φαίνεται παράξενο αὐτό; Ἡ πεῖρα καὶ ἡ ἱστορία βεβαιώνουν, ὅτι ἡ ἁμαρτία εἶνε ἡ ῥίζα ποὺ γεννᾷ ὅλα τὰ κακά. Θέλετε παραδείγματα; Λέει ἡ Ἐκκλησία, ὅτι ἡ γαστριμαργία εἶνε θανάσιμο ἁμάρτημα. Σήμερα οἱ ἄνθρωποι εἶνε γαστρίμαργοι. Στὴν Ἀθήνα ὅμως ἔγινε συνέδριο καρδιολόγων γιὰ τὰ κρούσματα καρδιοπαθείας σὲ παιδιά, καὶ ἀποφάνθηκαν, ὅτι μιὰ αἰτία εἶνε τὸ πολὺ φαΐ. Τώρα τὸ ἕνα παιδὶ τρώει γιὰ πέντε. Ἄλλο· μᾶς συμβουλεύει ἡ Ἐκ­κλη­σία μας «Μὴ μοιχεύσῃς» (Μᾶρκ. 10,19. Λουκ. 18,20. Ἰακ. 2,11. Βλ. Ἔξ. 20,13. Δευτ. 5,18), ὄχι μοιχεία-πορνεία. Περιφρονοῦν τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ καὶ δημιουργοῦν σχέσεις. Νά ὅμως τώρα ἦρθε ἡ τιμωρία, ἡ τρομερὴ ἀσθένεια τοῦ ἔητζ. Διότι «τὰ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος» (Ῥωμ. 6,23). Ἄλλη ἁμαρ­τία εἶνε ἡ βλασφημία. Σήμερα πολλοὶ προσ­βάλλουν τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ, «τὸ ὑπὲρ πᾶν ὄνομα» (ἔ.ἀ.). Ἔννοια τους ὅμως· γι᾿ αὐτὸ κάθε τόσο ξεσποῦν θεομηνίες, γι᾿ αὐτὸ θὰ ποῦμε τὸ ψωμὶ ψωμάκι καὶ τὸ νερὸ τὸ νεράκι. Ἀποτέλεσμα τῶν ἁμαρτιῶν μας εἶνε ὅλη αὐτὴ ἡ ἀναστάτωσι στὸ φυσικὸ κόσμο, ἡ ἐπανάστασι τῶν στοιχείων τῆς φύσεως ἐναντίον τοῦ ἀν­θρώπου, τὸ ὅτι ἡ Γῆ ἔγινε κόλασι.
Τί νὰ κάνουμε; Ν᾿ ἀπελπιστοῦμε; Ὄχι. Τὸ εὐ­αγγέλιο σήμερα εἶνε παρήγορο, πολὺ παρήγορο. Μᾶς λέει· Κι ἂν ἀκόμα διαπράξῃς ἁ­μαρτήματα, μὴν ἀπελπιστῇς. Νὰ πλησιάσῃς τὸ Χριστὸ ὅπως ὁ παράλυτος καὶ οἱ τέσσερις ἐκεῖνοι ἄντρες. Μὲ μετάνοια, πίστι καὶ ἀγάπη νὰ ὁμολογήσῃς τὴν ἁμαρτία σου· νὰ πῇς τὸ «Ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18,13). Μὴν κά­νῃς ψεύτικη ἐξομολόγησι. Διότι τώρα ἡ ἐξομο­λόγησι ποὺ κάνουμε εἶνε ψεύτικη· «ψιλικα­τζίδικο» ἔγινε ἡ ἐξομολόγησι· τὰ μεγάλα καὶ βαρειὰ καὶ βαθειὰ δὲν τὰ λέμε. Κοροϊδεύουμε τὸν πνευματικό μας πατέρα. Ἐὰν λοιπὸν ἐξομολογηθῇς μὲ εἰλικρινῆ μετάνοια, τότε ὁ Χριστός, ὁ παντοδύναμος καὶ πανάγαθος καὶ παν­οικτίρμων Κύριος, θὰ σοῦ πῇ καὶ θὰ τ’ ἀκού­σῃς – δὲν εἶνε ψέμα, εἶνε ἀλήθεια· θὰ αἰσθανθῇς μέσα σου περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλη φο­ρὰ μιὰ μυστικὴ φωνὴ σὰν αὔρα τοῦ οὐρανοῦ, σὰν ζέφυρος νὰ πνέῃ μέσα στὰ φυλλώματα τῆς καρδιᾶς καὶ νὰ σοῦ λέῃ· «Θάρσει, τέκνον· ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι σου».

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Γεωργίου Πρώτης – Φλωρίνης τὴν 10-7-1988 τὸ πρωὶ μὲ ἄλλο τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 11-7-2004, ἐπανέκδοσις 17-6-2025.