ΑΝΑΓΚΗ ΕΛΕΓΧΟΥ

ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ

Θα ήμεθα ευτυχείς, αν δεν έδίδοντο σοβαραί αφορμαί προς έλεγχον και ο λόγος μας ήτο καθαρώς διαφωτιστικός, παρηγορητικός καί εποικοδομητικός. Αλλα δυστυχώς σκληρά ανάγκη επιβάλλει την χρήσιν ελέγχου. Διότι δεν κατοικοῦμεν εις κοινωνίαν αγγέλων, οι όποιοι εἶναι άγιοι καί ακαταπαύστως υμνούν τον Θεόν. Αλλά κατοικούμεν εις κόσμον, ο οποίος κατά την Γραφήν «εν τω Πονηρώ κείται» (Α’ Ίω. 5:9). Και όσον προχωρούμεν προς την συντέλειαν του κόσμου, το κακόν θα επιτείνεται και θ’ αποθρασύνεται περισσότερον. Και πάν ό,τι άλλοτε εγίνετο κρυφίως, θα γίνεται δημοσία εν πλήρει αναιδεία και αναισχυντία και θα χειροκροτήται δαιμονιωδώς. Εις τοιούτους καιρούς ο έλεγχος, όσον δυσάρεστος και αν εἶναι, και όσον και αν στοιχίζη εις τον ελέγχοντα, εἶναι απαραίτητος, έστω και αν δεν φέρη τα αναμενόμενα αποτελέσματα, έστω και αν εἶναι «φωνή βοώντος εν τη ερήμω». Ο Θεός διατάσσει τον προφήτην Ιεζεκιήλ να ασκήση έλεγχον, καίτοι δεν θα εισηκούετο.

Ωραίον εἶναι, όπως λέγει ο ιερός Χρυσόστομος, ο σφοδρότερος ελεγκτής του συγχρόνου του κόσμου, ωραίον εἶναι ο ποιμήν να βόσκη το ποίμνιόν του εις χλοερόν λειμώνα και παρά κελαρύζοντα ύδατα και να παίζη την φλογέραν του. Αλλ’ αν εμφανισθή ο λύκος, τότε ο βοσκός αφήνει την φλογέραν και πλήρης ορμής αρπάζει την σφενδόνην και εκσφενδονίζει λίθους εναντίον του λύκου. Καιρός παντί πράγματι. Καιρός φλογέρας, αλλά και καιρός σφενδόνης.

Ο έλεγχος συνιστάται υπό της Γραφής. Και προ πάντων εἶναι καθήκον των πνευματικών ποιμένων και οδηγών. Ο απόστολος Παύλος, γράφων προς τον έπίσκοπον της Εφέσου Τιμόθεον, παραγγέλλει· «Έλεγξον, επιτίμησον, παρακάλεσον» (Β’ Τι. 4:2). «Τους αμαρτάνοντας ενώπιον πάντων έλεγχε, ίνα και οι λοιποί φόβον έχωσι» (Α’ Τι. 5:20). Ο ίδιος δε ο Παύλος, όπως βλέπομεν εις τας Πράξεις καί εις τας Επιστολάς του, ήλεγχε και εκαυτηρίαζε, αλλά και αφώριζε και παρέδιδεν εις τον Σατανάν προς βασανισμόν καί σωφρονισμόν πρόσωπα, τα όποια εξετρέποντο εκ της τροχιάς της πίστεως και της ηθικής ζωής και προεκάλουν δημόσιον σκανδαλισμόν. Ο Ι. Χρυσόστομος, παρατηρών εκείνους, οι οποίοι εσκανδαλίζοντο εκ του ελέγχου και δεν συνεφώνουν προς τον ελεγκτικόν λόγον, έλεγεν: 0ι θρασείς αμαρτάνουν δημοσίως. Ψεύδονται, κλέπτουν, αδικούν, καταπατούν θείους και ανθρωπίνους νόμους, βλασφημούν τον Θεόν, διασαλεύουν την ηθικήν τάξιν. Και εγώ να μη τους ελέγξω; Πώς θα συγκρατηθή το κακόν; Δια τούτο έγιναν τα άνω κάτω καί τα κάτω άνω, διότι ούτε ελέγχομεν, ούτε ελεγχόμεθα, λέγει επίσης ο ιερός Πατήρ. Ο δε Σωκράτης έλεγεν, ότι βίος ανεξέλεγκτος εἶναι βίος αβίωτος. Ἄσκησε δε καυστικόν και εκτεταμένον έλεγχον των συγχρόνων του. Και δια τον έλεγχον εμισήθη υπό αρχόντων και κατεδικάσθη εις τον διά κώνειου θάνατον.

Ο έλεγχος αναγκαίος. Υποδείγματα δε ελέγχου υπάρχουν εις την Γραφήν. Διό και ο Παύλος λέγει: «Πάσα γραφή θεόπνευστος και ωφέλιμος προς διδασκαλίαν, προς έλεγχον, προς επανόρθωσιν, προς παιδείαν την εν δικαιοσύνη» (Β’ Τιμ. 3:16). Ακούετε τι λέγει ο Απόστολος; Η Γραφή εἶναι «ωφέλιμος προς έλεγχον». Τι σημαίνει τούτο; Όπως ο καθρέπτης εἶναι χρήσιμος προς έλεγχον της εξωτερικής μορφής καί εμφανίσεως του ανθρώπου, ούτω και η Γραφή, πνευματικός καθρέπτης, εἶναι χρήσιμος προς έλεγχον της πνευματικής μορφής και εμφανίσεως του ανθρώπου, διά να βλέπη δηλαδή ο άνθρωπος την αρετήν και την κακίαν εις όλας τας εκφάνσεις των και εκδηλώσεις. Εις την Γραφήν η αρετή τιμάται, έστω καί αν ασκήται από τον πλέον ταπεινόν και άσημον της γης. Η δε κακία ψέγεται και τιμωρείται, έστω και αν παρατηρήται εις την ζωήν των μεγάλων και των ισχυρών της γης. Η Γραφή δεν γνωρίζει προσωποληψίαν. Όπως ο καθρέπτης δεν κολακεύει, αλλά δεικνύει την μορφήν όπως εἶναι, όσον άσχημος καί αν εἶναι, και εις οποιονδήποτε και αν άνήκη, έστω και αν άνήκη εις τον ισχυρότερον άρχοντα, ούτω και η Γραφή δεν κολακεύει. Ελέγχει τον ταπεινόν της γης, ελέγχει και τον ανώτατον άρχοντα. Πάς άνθρωπος, εις οιανδήποτε εποχήν και αν ζή, εντός του πνευματικού καθρέπτου, ο οποίος λέγεται Γραφή, δύναται να ίδη την πνευματικήν κατάστασίν του και μορφήν, διότι εις την Γραφήν υπάρχει το ανάλογον παράδειγμα, ο παράλληλος βίος. Δια τον λόγον τούτον μοχθηροί καί κακεντρεχείς, άπιστοι καί άθεοι μισούν καί αποστρέφονται την Γραφήν. Δεν υποφέρουν τον έλεγχαν της ζωής των από την Γραφήν. Και ομοιάζουν με την διαβόητον αρχαίαν πόρνην Λαΐδα, η οποία, όταν εγήρασε και είδεν εις τον καθρέπτην τας ρυτίδας και την ασχημίαν της, έξωργίσθη καί κατέστρεψε τον καθρέπτην! Και εκείνος μεν ο καθρέπτης κατεστράφη. Αλλ’ η Αγία Γραφή εἶναι ο ασύντριπτος καθρέπτης των αιώνων.

+Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης, 1983